เอกสาร

1 นาย เชาวลกั ษณ์ หาญอุดมลาภ ปวช.1/3 หน่วยที่ 7 จริยธรรมกบั ความรับผดิ ชอบและผลกระทบในการใช้คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศในงานอาชีพ เนื่องตากสังคมเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT: Information Technology) และระบบสารสนเทศ (IS: Information System)ในโลกยุคปัจจบุ นั เริ่มเขา้ มามบี ทบาทเป็นอยา่ งมากในการดาเนินชีวิตของมนุษย์ โดยเฉพาะในเชิงธุรกจิ ไมว่ ่าจะเป็นเรื่องการเงนิ การลงทนุ และการคา้ ระหวา่ งประเทศ ตลอดจนการศกึ ษาและการบริการต่างๆก็ตาม สิ่งเหลา่ น้ีลว้ นแลว้ แตอ่ าศยั เทคโนโลยสี ารสนเทศในการอานวยความสะดวกแทบท้งั ส้ิน เพราะสามารถประหยดั เวลา ประหยดั ตน้ ทุน มีความรวดเร็ว และสามารถเช่ือมน่ั ในความถกู ตอ้ งแม่นยาของขอ้ มูลไดเ้ ป็นอย่างดี หลายองค์กรไดย้ อมรับและใชเ้ ป็นมาตรฐานในการช้ีถึงความน่าเช่ือถือ โดยเฉพาะในกลมุ่ ประเทศทีพ่ ฒั นาแลว้ เช่น สหรฐั อเมริกา องั กฤษ กลุ่มประเทศในแทบยโุ รป อย่างไรก็ดี ความเหลอื่ มล้ากันทางเทคโนโลยีไมว่ ่าจะดว้ ยปัจจยั ใดก็ตาม ทาให้เกิดชอ่ งวา่ งระหว่างการรับรู้และการเขา้ ถึงข่าวสารและผไู้ รข้ า่ วสาร หรือท่ีเรียกกนั วา่ ”Digital Devide” ความไม่เท่าเทยี มกนั ของโอกาศในการเขา้ ถงึ เทคโนโลยเี หล่าน้ีส่งผลถึงการละเมดิ สิทธิตา่ งๆมากมาย อาจจะดว้ ยความต้งั ใจหรือไมต่ ้งั ใจท่จี ะทากต็ าม สิ่งหน่ึงท่ีตอ้ งทาควบคกู่ นั ไปกบั การแกป้ ัญหา คือการป้องกนั โดยการเสริมสร้างจริยธรรมในการใชค้ อมพิวเตอร์ส่งเสริมให้ทุกคนไดเ้ รียนรูแ้ ละเห็นคณุ ค่า ของปัญหาทีจ่ ะเกดิ ข้ึนท้งั โดยตนเองและส่วนรวม ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรม จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.2554 หมายถงึ ธรรมทเ่ี ป็นขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิ ศีลธรรม และกฎศลี ธรรม จากการสมั มนาของสานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาแห่งชาติ ไดส้ รุปนิยายไวว้ ่าง จริยธรรม คอื แนวทางปฏิบตั ติ นเพ่ือการบรรลุถึงสภาพชีวิตอนั ทรงคุณค่า พงึ ประสงคโ์ ดยทว่ั ไป จริยธรรมมกั องิ อยู่กบั ศาสนา ท้งั น้ี เพราะคาสอนทางศาสนามีส่วนสร้างระบบจริยธรรมให้สังคม แต่ท้งั น้ีไม่ไดห้ มายความว่าจริยธรรมองั อยกู่ บั หลกั คาสอนทางาสนาเพยี งอยา่ งเดยี ว แทท้ จ่ี ริงจริยธรรมหยง่ั รากอยบู่ นวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี และเรียกหลกั แห่งความประพฤติอนั พฒั นามาจากแหล่งอื่นว่าจริยธรรม

คาว่า Ethics ในภาษาองั กฤษ มี 2 ความหมาย ดงั น้ี - ความหมายแรกคอื จริยธรรม (Ethics) หมายถงึ ประมวลกฎหมายทีก่ ลุม่ ชนหรือสังคมหน่ึงๆยอมรบั เป็นแนวควบคุมความประพฤติ เพอ่ื แยกแยะให้เห็นวา่ อะไรควรหรือไปกนั ไดก้ บั การบรรลวุ ตั ถุประสงคข์ องกลมุ่ Ethics ท่ีใชใ้ นความหมายน้ีเป็นอนั เดียวกบั จริยธรรม เช่น Medical Ethics (จริยธรรมทางการแพทย)์ ซ่ึงตรงกบั ความหมายของ Medical Ethics medical practitioners. - ความหมายท่ีสองของ Ethics เป็นความหมายท่ใี ชใ้ นภาษานกั ปรัชญา และ Ethics ในความหมายน้ีแปลเป็นไทยว่า จริยศาสตร์ พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ไดใ้ ห้ความหมายของจริยศาสตร์ไวว้ ่า ปรชั ญาสาขาหน่ึงวา่ ดว้ ยการแสวงหาความดีสูงสุดของชีวติ มนุษย์ แสวงหาเกณฑใ์ นการตดั สินความประพฤติของมนุษยว์ ่า อะไรถกู อะไรผดิ หรือ อะไรควร อะไรไมค่ วร - คาวา่ จริยธรรม อาจมีผูร้ ูใ้ หค้ าอธิบายแตกตา่ งกนั ออกไปตามสาขาวิชา แตโ่ ดยสรุปแลว้ จริยธรรมกค็ อื กฎเกณฑค์ วามประพฤติของมนุษยซ์ ่ึงเกิดข้ึนจากธรรมชาตขิ องมนุษ ยเ์ อง ไดแ้ ก่ ความเป็นผมู้ ปี ัญญาและเหตุผลหรือปรีชาญาณ ทาให้มนุษยม์ มี โนธรรมและรู้จกั ไตร่ตรองแยกแยะความดี-ความชวั่ ,ถกู -ผิด,ควร-ไมค่ วร เป็นการควบคุมตวั เองและเป็นการควบคุมกนั เองในกลมุ่ หรือเป็นศีลธรรมเฉพาะกลุม่ ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of Conduct) จรรยาบรรณ จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.2554 หมายถงึ ประมวลความประพฤตทิ ่ผี ูป้ ระกอบอาชีพการงานแต่ละอยา่ งกาหมดข้นึ เพ่ือรักษาและส่งเสริมเกยี รติคณุ ช่ือเ สียงและฐานะของสมาชิก อาจเขยี นเป็นลายลกั ษณ์อกั ษรหรือไมก่ ็ได้ เชน่ จรรยาบรรณแห่งวชิ าชีพ (Professional Code of Conduct) ความหมายของศลี ธรรม (Moral) ศีลธรรม เป็นศพั ทพ์ ระพทุ ธศาสนา หมายถงึ ความประพฤตทิ ่ดี ี ทีช่ อบ หรือธรรมในระดบั ศีล คาวา่ ศีลธรรม ถา้ พิจารณาจากรากศพั ทภ์ าษาละติน Moralis หมายถงึ หลกั ความประพฤตทิ ี่ดีสาหรบั บุคคลพงึ ปฏิบตั ิ