ไซโทสเกเลตอน

ไซโทสเกเลตอน (cytoskeleton) ไซโทสเกเลตอน (cytoskeleton) เป็นเส้นใยโปรตีนท่เี ช่อื มโยงกันเปน็ ร่างแหเพือ่ คา้ จนุ รูปรา่ งของเซลลแ์ ละเป็นทย่ี ดึ เกาะของออร์แกเนลล์ เชน่ คลอโรพลาสต์ ไมโทคอนเดรีย เอนโดพลาสมกิ เรตคิ ูลมั ใหอ้ ยตู่ ามต้าแหนง่ ต่าง ๆ เปรยี บได้กับโครงกระดกู ของเซลล์ อกี ทัง ล้าเลียง ออร์แกเนลล์ใหเ้ คล่ือนที่ภายในเซลล์

ไซโทสเกเลตอนแบ่งได้ 3 ชนิด ตามชนดิ ของหน่วยย่อยทีเ่ ป็นองค์ประกอบ ไดแ้ ก่ 1. ไมโครฟลิ าเมนท์ (microfilament) หรือ แอกทินฟลิ าเมนท์ (actin filament) เป็นเสน้ ใยโปรตีนทเี่ กดิ จากโปรตนี แอกทินท่มี ีเส้นผา่ นศนู ย์กลาง 7 นาโนเมตรตอ่ กัน เปน็ สาย 2 สาย พันบิดกันเปน็ เกลยี ว ท้าหน้าที่เก่ยี วกับการเคล่ือนท่ีของเซลล์ เช่น อะมบี า เซลล์เม็ดเลอื ดขาว ท้าหน้าที่ : คา้ จุน พบไดใ้ นไมโครวลิ ไลของเยือ่ บผุ ิวในล้าไสเ้ ล็ก และช่วยในการแบ่งตัว ของไซโทพลาซมึ ในกระบวนการแบ่งเซลล์

2. ไมโครทวิ บลู (microtubule) เปน็ หลอดกลวง เส้นผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 25 นาโนเมตร เกิดจากโปรตีนทบู ูลินเรียงต่อกัน เป็นวงแหวนและเปน็ สาย มโี ครงสรา้ งทีม่ ีรูปรา่ งคลา้ ยท่อบางๆ เป็นโครงสร้างของเส้นใยสปินเดลิ ซเิ ลีย แฟลกเจลลมั และ ลา้ เลียงออรแ์ กเนลลภ์ ายในเซลล์

3. อนิ เทอรม์ เี ดียทฟลิ าเมนท์ (intermediate filaments) เปน็ เสน้ ใยท่ีมขี นาดเส้นผา่ นศนู ยก์ ลางประมาณ 8-10 นาโนเมตร ประกอบด้วยหน่วย ยอ่ ย เรยี งตวั เป็นสายยาว ๆ 4 สาย พนั บิดกนั เปน็ เกลยี ว มี 8 ชดุ เรียงตวั เปน็ ร่างแห ตามลกั ษณะ รูปรา่ งของเซลล์ ไซโทสเกเลตอนมีการเรยี งตัว ทงั ทค่ี งรูปเป็นเสน้ หรอื ทอ่ เช่น ไมโคฟลิ าเมนท์ ในเซลลก์ ล้ามเนอื ลาย และไมโคทวิ บูลที่เป็นแกนของซเิ ลยี และแฟลเจลลัม อนิ เทอร์มเี ดยี ทฟิลาเมนท์ (intermediate filaments ) ไซโทสเกเลตอนที่ไมค่ งรปู รา่ งใหเ้ หน็ เป็นแทง่ หรือเรยี งตวั ไม่เปน็ ระเบยี บ เช่น ไมโครฟลิ าเมนท์ และไมโครทบู ลู ของเซลลป์ ระสาท