ไซโทพลาสซึม

ไซโทพลาสซึม (cytoplasm) ไซโทพลาสซมึ (cytoplasm) คอื ส่วนประกอบของเซลล์ทีอ่ ยภู่ ายใต้เยอ่ื หุ้มเซลล์ แต่อยนู่ อก นิวเคลยี ส หรอื เรียกไดว้ ่า ไซโทพลาสซมึ เปน็ ส่วนของโพรโทพลาสซมึ ท่ีอยู่นอกนิวเคลียส ไซโทพลาสซมึ ประกอบไปดว้ ยสว่ นทเี่ ป็นโครงสร้างยอ่ ย ๆ ภายในเซลล์ เรยี กวา่ ออร์แกเนลล์ (organelle) และส่วน ที่เปน็ ของกึง่ เหลว เรียกว่า ไซโทซอล (cytosol) องค์ประกอบประมาณ 80% ของไซโทพลาสซึมเป็น น้า และมกั ไม่มสี ี ในเซลล์โพรแครโิ อต (ซงึ่ ไม่มีนิวเคลยี ส) เนือในของเซลล์ทังหมดจะอยู่ใน ไซโทพลาสซึม ส้าหรบั เซลลย์ ูแครโิ อต องคป์ ระกอบภายในนวิ เคลยี สจะแยกออกจากไซโทพลาสซมึ และมชี ื่อเรยี กแยกวา่ นวิ คลิโอพลาซึม

ออร์แกเนลล์ (organelle) คอื โครงสร้างยอ่ ยท่มี ีขนาดเล็กอยภู่ ายในเซลลแ์ ละมีหน้าทเี่ ฉพาะ ออร์แกเนลล์ (organelle) มกั อยู่ภายในไซโตซอล (cytosol) หรือ อย่ตู ิดกับเย่อื หุ้มเซลล์ (cell membrane) และ มกั อยู่ภายในเยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane)ของเซลล์ ออรแ์ กเนลล์ (organelle) สามารถมองเหน็ ไดด้ ว้ ยกลอ้ งจลุ ทรรศน์ และสามารถแยกใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ได้โดยวิธกี ารกระบวนการปั่นแยก สว่ นของเซลล์ (cell fractionation)

ไซโตซอล หรอื ของเหลวภายในเซลล์ (cytosol หรือ intracellular fluid หรือ cytoplasmic matrix) เปน็ ของเหลวที่อยู่ภายในเซลลใ์ นยูคาริโอตส่วนนีจะแยกออกจากสว่ นของ ออร์แกเนลลด์ ว้ ยเยอื่ หุม้ ออรแ์ กเนลล์ ต่างจากไซโทพลาสซมึ ซ่ึงหมายถงึ ส่วนต่างๆทอี่ ยู่ขา้ งในเยอื่ ห้มุ เซลล์ ไมร่ วมนวิ เคลียส ในโปรคาริโอต ปฏกิ ิริยาเคมสี ว่ นใหญ่เกิดในไซโตซอล ส่วนน้อยเกดิ ที่ ชอ่ งวา่ งระหวา่ งเยอ่ื หุ้มเซลล์ทมี่ ้วนพับไปมา

กจิ กรรมตา่ งๆ ในระดับเซลล์มักเกิดขนึ ในไซโทพลาสซึม เช่น ไกลโคไลซสิ และการแบ่ง เซลล์ บรเิ วณเนือดา้ นในๆ ของไซโทพลาสซึมเรยี กว่า เอนโดพลาซมึ (endoplasm) ส่วนเนือ ดา้ นนอกของไซโทพลาสซึมทีอ่ ย่ถู ดั จากเยือหุ้มเซลลล์ งมา เรียกวา่ เอกโตพลาซึม หรือ เซลล์คอร์ เทกซ์ (cell cortex) ในเซลล์ของพชื จะมีการไหลเวยี นของไซโทพลาสซึมภายในเซลล์เพอ่ื ล้าเลียงสารจากบริเวณหนง่ึ ของเซลลไ์ ปยังอกี บริเวณหน่ึง เรยี กการไหลเวยี นนวี ่า ไซโทพลาสมิก สตรมี มงิ่ (cytoplasmic streaming) หรอื ไซโคลซสิ (cyclosis) หนา้ ท่ขี องไซโทพลาสซึม • เปน็ บรเิ วณที่เกิดปฏิกิริยาเคมขี องเซลล์ • สลายวัตถุดบิ เพอ่ื ให้ไดพ้ ลงั งานและสิง่ ท่จี ้าเป็นส้าหรบั เซลล์ • สงั เคราะหส์ ารทจ่ี า้ เปน็ สา้ หรบั เซลล์ • เป็นทีเ่ กบ็ สะสมวตั ถุดิบสา้ หรบั เซลล์ • เกย่ี วข้องกับกระบวนการขบั ถ่ายของเสยี ของเซลล์