นาฏศิลป์

นาฏศิลป์ เรื่อง วิวัฒนาการละครไทยและนาฏศิลป์ วิวัฒนาการของละครตะวันตก การชมและการวิจารณ์และประเมินคุณภาพการแสดง เสนอ คุณครู สุธิษา ราชสงค์ โดย 1.อติวิชญ์ อนันต์เมธากุล ม.4/2 เลขที่6 2.เพลงเอก ลายดี ม.4/2 เลขที่8 3.น.ส.เบญญาภา เพชรดี ม.4/2 เลขที่31 4.น.ส.ศวิตา ซ่วนยุก ม.4/2 เลขที่32

คำนำ รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ศ31102(นาฎศิลป์) การค้นคว้าและการเขียนรายงานโดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ทราบ ถึงวิวัฒนาการของนาฏศิลป์ การชม การวิจารณ์ การ ประเมินการแสดงหัวข้อต่างๆในรายงานเล่มนี้ โดยรายงานเล่มนี้ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะมี ประโยชน์แก่ ผู้อ่าน หากมีข้อผิดพลาดประการใดขออภัย ณ ที่นี้ด้วย

สารบัญ เรื่อง หน้า วิวัฒนาการละครตะวันตก 1 วิวัฒนาการละครไทย 2 ละครไทย 8

ละครยุคแรก ละครยุคกลาง ละครโรมัน ละครกรีก เซอร์คูลาอิเตอร์ลูด ฟาร์ส ละครตลกขบขันโรมัน ละครสุขนาฏกรรม ละครสอนศีลธรรม โพลค์เพลย์ ละครโศกนาฏกรรม ละครแนวอภินิหาร ละครโศกนาฏกรรม โรมัน ยุคฟื้นฟู ศิลปะวิทยา ละครสมัยใหม่ 1.อินเตอร์เมทซี แนวสันนิยม แนวต่อต้านสัจธรรม เป็นการแสดงสลับฉาก มักเป็น เรื่องราวจากตำนานกรีกและโรมัน ละครเพื่อสังคม 2.โอเปร่า เป็นละครแนวสมจริง บทละคร ละครลักษณะนิยม การรวมเอาดนตรี การขับร้อง และ ไมบิดเบือนไปจากความเป็น ระบำ เข้ามาไว้ในเรื่องราวที่ผูกขึ้นเป็น จริงของชีวิต ละคร โอเปรานั้นนิยมใช้การจัดฉาก หรูหรา เหตุการณ์มหัศจรรย์ ละครเอ็กซ์โปราชันนิสม์

สมัยน่านเจ้า สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา สมัยกรุงธนบุรี สมัยรัตนโกสินทร์

สมัยน่านเจ้า จากการค้นคว้าหาหลักฐานทางประวัติศาสตร์พบว่า สมัยอาณาจักรน่านเจ้า ไทย มีนิยายเรื่องหนึ่งคือ “มโนห์รา” ซึ่งปัจจุบันนี้ก็ยังมีอยู่ หนังสือทีเขียนบรรยายถึงเรื่องของชาวจีนตอนใต้ และเขียนถึงนิยายการเล่นต่างๆ ของจีนตอนใต้ มีอยู่เรื่องหนึ่งที่ชื่อเหมือนกับนิยาย ของไทย คือเรื่อง “นามาโนห์รา” และอธิบายไว้ด้วยว่าเป็นนิยายของพวกไต ซึ่งจีน ถือว่าเป็นชน กลุ่มน้อยอยู่ทางใต้ของประเทศจีน ไตเป็นน่านเจ้าสมัยเดิม คำว่า “นามาโนห์รา” เพี้ยนมาจากคำว่า “นางมโนห์รา” ของไทยนั่นเอง พวกไต คือ ประเทศไทยเรา แต่เป็นพวกที่ไม่อพยพลงมาจากดินแดน เดิม ชีวิตและความเป็นอยู่ของพวกไตเป็นแบบชาวเหนือของไทยประกอบอาชีพทำ สวนผลไม้ พวกไทยนี้สืบเชื้อสายมาจากสมัยน่านเจ้า เหตุแวดล้อมดังกล่าวจึงชวนให้ เข้าใจว่าเป็นชาติที่มีศิลปะมาแล้วแต่ดั้งเดิม ซึ่งได้รักษาขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรมไว้อย่างเดียวกับไทยภาคเหนือมีหมู่บ้านอยู่ทางทิศตะวันออกของมณฑล ยูนนานในปัจจุบัน ฝรั่งเรียกว่า “สวนมรกต” มีแม่น้ำสายหนึ่งไหลผ่าน ออกเสียง แบบไทยว่า “แล่นชน” หรือ “ล้านช้าง” การละเล่นของไทยในสมัยน่านเจ้า นอกจาก เรื่องมโนห์รา ยังมีการแสดงระบำต่างๆ เช่น ระบำหมวก ระบำนกยูง ซึ่งปัจจุบันจีน ถือว่าเป็นการละเล่นของชนกลุ่มน้อยในประเทศของเขา

สมัยสุโขทัย สมัยนี้ไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับการละครไทยมากนัก เป็นสมัยที่เริ่ม มีความสัมพันธ์กับชาติที่นิยมอารยธรรมของอินเดีย เช่น พม่า มอญ ขอม ไทยได้รู้จักเลือกเฟ้นศิลปวัฒนธรรมที่ดีของชาติที่ สมาคม แต่ไม่ได้หมายความว่า ชาติไทยแต่โบราณจะไม่รู้จักการ ละครฟ้อนรำมาก่อน เรามีการแสดงประเภทระบำรำเต้นมาแต่ สมัยดึกดำบรรพ์แล้ว เมื่อไทยได้รับวัฒนธรรมด้านการละครของ อินเดีย ศิลปะแห่งการละเล่นพื้นเมืองของไทย คือ รำ และระบำ ก็ได้วิวัฒนาการขึ้น มีการกำหนด แบบแผนแห่งศิลปะการแสดง ทั้ง 3 ชนิด เป็นที่แน่นอน และบัญญัติคำเรียกศิลปะแห่งการ แสดงดังกล่าวแล้วว่า”โขน ละคร ฟ้อนรำ” ส่วนเรื่องละครแก้บน กับละครยก อาจมีสืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยแล้ว

สมัยอยุธยา ละครไทยเริ่มจัดระเบียบแบบแผนให้รัดกุมยิ่งขึ้น มี การตั้งชื่อละครที่เคยเล่นกันอยู่ให้เป็นไปตามหลักวิชา นาฏศิลป์ มีการแสดงเกิดขึ้นในสมัยนี้หลายอย่าง เช่น ละครชาตรี ละครนอก ละครใน โขน การแสดงบาง อย่างก็รับวัฒนธรรมเพื่อนบ้าน และวัฒนธรรมต่าง ชาติเข้ามาผสมได้

สมัยกรุงธนบุรี สมัยนี้เป็นช่วงต่อเนื่องหลังจากที่กรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าเมื่อ ปี พ.ศ. 2310 เหล่าศิลปินได้กระจัดกระจายไปในที่ต่างๆ เพราะ ผลจากสงคราม บางส่วนก็เสียชีวิต บางส่วนก็ถูกกวาดต้อนไปอยู่ พม่า ครั้นพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ปราบดาภิเษกในปีชวด พ.ศ. 2311 แล้ว ทรงส่งเสริมฟื้นฟูการละครขึ้นใหม่ และรวบรวม ศิลปินตลอดทั้งบทละครเก่าๆที่กระจัดกระจายไปให้เข้ามาอยู่รวม กัน ตลอดทั้งพระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ขึ้นอีก 5 ตอน คือ ตอนหนุมานเกี้ยวนางวานริน ตอน ท้าวมาลีวราชว่าความ ตอนทศกัณฐ์ตั้งพิธีทรายกลด (เผารูป เทวดา) ตอนพระลักษณ์ถูกหอกกบิลพัท ตอนปล่อยม้าอุปการ มี คณะละครหลวง และเอกชนเกิดขึ้นหลายโรง เช่น ละครหลวง วิชิตณรงค์ ละครไทยหมื่นเสนาะภูบาล หมื่นโวหารภิรมย์ นอกจากละครไทยแล้วยังมีละครเขมรของหลวงพิพิธวาทีอีกด้วย

สมัยรัตนโกสินทร์ การละครต่างๆ ล้วนได้รับการสนับสนุนจากพระมหา กษัตริย์แห่งพระบรมราช- จักรีวงศ์สืบเนื่องต่อกันมา เป็นลำดับตั้งแต่ การละคร ไทยต่างๆ ล้วนได้รับการสนับสนุนจากพระมหา กษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์สืบเนื่องต่อกันมา รัชกาลที่1 รวบรวมตำราฟ้อนรำและเขียนภาพท่ารำแม่บทบันทึกไว้เป็นหลักฐานมีการ พัฒนาโขนเป็นรูปแบบละครในมีการปรับปรุงระบำสี่บทซึ่งเป็นระบำมาตฐาน ตั้งแต่สุโขทัยในสมัยนี้ได้เกิดนาฏศิลป์ขึ้นมาหลายชุดเช่นระบำเมขลา-รามสูร ในราชนิพนธ์รามเกียรติ์ รัชกาลที่2 โปรดละครรำ ท่ารำงดงามตามประณีตแบบราชสำนัก มีการฝึกหัด ทั้งโขน ละครใน ละครนอกโดยได้ฝึกผู้หญิงให้แสดงละครนอกของหลวงและมี การปรับปรุงเครื่องแต่งกายยืนเครื่องแบบละครใน รัชกาลที่3 โปรดให้ยกเลิกละครหลวง และเกิดการแสดงของเอกชนขึ้นหลาย คณะศิลปินที่มีความสามารถได้สือทอดการแสดงนาฏศิลป์ไทยที่เป็นแบบแผน กันต่อมา

รัชกาลที่4 โปรดให้มีละครรำผู้หญิงในราชสำนักตามเดิมและในเอกชนมีการ แสดงละครผู้หญิงและผู้ชาย ในสมัยนี้มีบรมครูทางนาฏศิลป์ ได้ชำระพิธีโขน ละคร ทูลเกล้าถวายตราไว้เป็นฉบับหลวง และมีการดัดแปลงการำเบิกโรงชุด ประเริงมาเป็น รำดอกไม้เงินทอง รัชกาลที่5 พัฒนานาฏศิลป์ไทยเพื่อทันสมัย เช่น มีการพัฒนาละครในละคร ดึกดำบรรพ์ พัฒนาละครรำที่มีอยู่เดิมมาเป็นละครพันทางและละครเสภา และ ได้กำหนดนาฎศิลป์เป็นที่บทระบำแทรกอยู่ในละครเรื่องต่างๆ เช่น รำบำ เทวดา- นางฟ้า ในเรื่องกรุงพาณชมทวีป รำบำตอนนางบุษบากับนางกำนันชม สารในเรื่องนิเหนา รัชกาลที่6 ศิลปะด้านนาฎศิลป์เจริญรุ่งเรืองมาก พระองค์โปรดให้ตั้งกรมมหรสพ ขึ้นมีการทำนุบำรุงศิลปะทางโขนละครและดนตรีปี่พาทย์ทำให้ศิลปะทำให้มีการ ฝึกหัดอย่างมีระเบียบแบบแผน และโปรดตั้งโรงเรียนฝึกหัดนาฎศิลป์ในกรม มหรสพยังได้มีการปรับปรุงวิธีการแสดงโขนเป็นละครดึกดำบรรพ์เรื่อง รามเกียรติ์และได้เกิดโขนบรรดาศักดิ์ที่มหาดเล็กแสดงคู่กับโขนเฉลยศักดิ์ที่ เอกชนแสดง รัชกาลที่7โปรดให้มีการจัดตั้งศิลปากรขึ้นแทนกรมมหรสพที่ถูดยุบไปทำให้ศิลปะ โขน ละคร ระบำ รำ ฟ้อน ยังคงปรากฏอยู่ เพื่อเป็นแนวทางในการอนุรักษ์และ พัฒนาสืบต่อไป รัชกาลที่8 ได้ก่อตั้งโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์ขึ้นมา เพื่อปกกันไม่ให้ศิลปะทาง ด้านนาฏศิลป์สูญหายไป ในสมัยนี้ได้เกิดละครวิจิตรและได้มีการตั้งโรงเรียน นาฏศิลป์แทนโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์ ซึ่งถูกทำลายตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 เผยแพร่นาฏศิลป์ไทยให้เป็นที่ยกย่องนานาอารยาประเทศ

รัชกาลที่9 มีการส่งเสริมให้ผู้เชี่ยวชาญนาฎศิลป์ไทยคิดประดิษฐ์ด่ารำ ระยำชุดใหม่ ได้แก่ ระบำพม่าไทยอธิฐาน ปัจจุบันได้มีการนำนาฎศิลป์ นานาชาติมาประยุคต์ใช้ในการประดิษฐ์ท่ารำ รูปแบบของการแสดง มีการนำเทคนิคแสง สี เสียง เข้ามาเป็นองค์ประกอบในการแสดงชุดต่างๆ ปรับปรุงลีล่าท่ารำให้เหมาะสมกับฉากบนเวทีการแสดงมีการติดตั้ง อุปกรณ์ที่ทันสมัย ทั้งระบบม่าน ฉาก แสง ควบคุมด้วยระบบ คอมพิวเตอร์ มีระบบเสียงที่สมบูรณ์ มีเครื่องฉายภาพยนตร์ประกอบการ แสดง และเผยแพร่ศิลปกรรมทุกสาขานาฏศิลป์ และสร้างนักวิชาการและ นักวิจัยในระบบสูง โดยมีการเปิดสอนนาฏศิลป์ไทยในระดับปริญญาเอก อีกหลายแห่ง รัชกาลที่10โดยเฉพาะศิลปะการแสดงนาฏศิลป์และดนตรีทรงมี พระมหากรุณาธิคุณต่อวงการนาฏศิลป์และดนตรีไทยอย่างยิ่งสน พระราชหฤทัยและทรงตระหนักถีงคุณค่าของนาฏศิลป์ไทย โดย เฉพาะการแสดงโขนทรงส่งเสริมให้ประชาชนมีโอกาสได้ชมศิลปะ การแสดงชั้นสูงที่ถือเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติ

คุณภาพด้านการแสดงการประเมินคุณภาพด้านการ ศึกษาหาความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับรูปแบบประเภท แสดง จะต้องประเมินจากบุคคลที่เกี่ยวข้องในการ และชนดิของการแสดงที่ชม แสดง เช่น ผู้กำกับการแสดงจะต้องมีความคิด เมื่อการแสดงจบลงผู้ชมควรให้เกียรติผู้แสดงด้วย สร้างสรรค์ในการเลือกบทละคร เลือกตัวละครในการ การปรบมือ แสดง หรือผู้แสดงจะตต้องมีบุคลิกลักษณะเหมาะสม มีปฏิกิริยาโต้ตอบด้วยการแสดงออกทางอารมณ์ มี กับเนื้อ_เรื่อง มีความตั้งใจ รับผิดชอบในการแสดง อารมณ์คล้อยตามไปกับบทบาทของผู้แสดง และมีความสามารถในการแสดง การแสดงที่ดีมี มีมารยาทในขณะชมการแสดงโดยปิดเครื่องมือ คุณภาพนั้นจะเกิดขึ้นได้ จากการร่วมมือกันของทุก สื่อสารไม่ส่งเสียงดังรบกวนผู้ชมคนอื่น ฝ่ายในการจัดการแสดง ทำให้การแสดงประสบความ สำเร็จเป็นที่ประทับใจแก่ผู้ที่รับชม การชม การประเมินคุณภาพ การแสดง ละครไทย การวิจารณ์ ๑. การบรรยาย ผู้วิจารณ์ต้องสามารถพูดหรือเขียนในสิ่งที่รับรู้ด้วยการฟัง ดู รู้สึก รวมทั้งการรับรู้คุณ สมบัติต่างๆ ของการแสดง โดยสามารถบรรยายหรือแจกแจงส่วนประกอบต่างๆ ทั้งใน ลักษณะการเชื่อมโยงหลักเกณฑ์ศิลปะสาขาต่างๆ เข้าด้วยกัน หรือแยกแยะเป็นส่วนๆ ๒. การวิเคราะห์องค์ประกอบต่างๆ ในผลงานการแสดงนาฏศิลป์ของไทย - รูปแบบของนาฏศิลป์ไทย เช่น ระบำ รำ ร้องและโขน เป็นต้น - ความเป็นเอกภาพของนาฏศิลป์ไทย โดยผู้แสดงต้องมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน - ความงดงามของการร่ายรำและองค์ประกอบอื่นๆ คือ ความถูกต้องของแบบแผน

บรรณานุกรม วิวัฒนาการละครไทย https://filmsupitcha.blogspot.com https://sites.google.com การชม การวิจารณ์และการประเมินคุณภาพการแสดง http://www.digitalschool.club/ วิวัฒนาการของการละครตะวันตก https://sites.google.com/