หลักการเขียนโปรแกรม

คอมพิวเตอร์ เป็นอุปกรณ์ทางอิเล็กทรอนิกส์อย่างหนึ่ง ซ่ึงไม่สามารถ ทางานด้วยตนเองได้ แต่จะสามารถทางานได้ตามชุดคาสั่งในโปรแกรมท่ีป้อนเข้า สู่เครื่อง ซึ่งจะทางานตามคาส่ังทีละคาส่ัง (Step by Step) โดยคาสั่งท่ีเครื่อง คอมพิวเตอร์สามารถเข้าใจได้ จะต้องอยู่ในรูปแบบของภาษาเครื่อง (Machine Language) แต่ถ้ามีการเขียนด้วยภาษาอื่นท่ีไม่ใช่ภาษาเคร่ือง หรือท่ีเรียกว่า ภาษาชน้ั สงู (High-level Language) กจ็ ะตอ้ งมีตัวแปลภาษา เช่น คอมไพเลอร์ (Compiler) หรือ อินเตอรพ์ รีเตอร์ (Interpreter) ทาการแปลภาษาช้ันสูงน้ันให้ เปน็ ภาษาเครอ่ื งอกี ทีหนึ่ง ในการเขยี นโปรแกรมหรอื ภาษาคอมพวิ เตอร์น้ี โดยทัว่ ไปแลว้ แตล่ ะภาษา จะมีหลักเกณฑใ์ นการเขียนและการออกแบบโปรแกรมเหมือนกัน

1.การวเิ คราะหป์ ญั หา 6.การบารงุ รักษา ข้นั ตอนใน 2.การออกแบบ โปรแกรม การเขียน โปรแกรม โปรแกรม 5.การทาเอกสาร 3.การเขยี นโปรแกรม ประกอบโปรแกรม ด้วยภาษาคอมพิวเตอร์ 4.การทดสอบและแก้ไข โปรแกรม

ขน้ั ตอนที่ 1. การวิเคราะหป์ ัญหา การวเิ คราะหป์ ัญหา ประกอบด้วยข้นั ตอนตา่ งๆ ดังนี้ 1. กาหนดวตั ถุประสงค์ของงาน เพ่อื พิจารณาว่าโปรแกรมตอ้ งทาการประมวลผลอะไรบา้ ง 2. พจิ ารณาขอ้ มูลนาเขา้ (Input) เพื่อให้ทราบวา่ จะต้องนาข้อมูลอะไรเข้าคอมพิวเตอร์ ข้อมลู มีคุณสมบัติ 3. เปน็ อยา่ งไร ตลอดจนลกั ษณะและรูปแบบของขอ้ มูลท่จี ะนาเขา้ 4. พิจารณาการประมวลผล (Process) เพ่ือให้ทราบว่าโปรแกรมมีขั้นตอนการประมวลผลอย่างไรและมี เงอ่ื นไขการประมวลผลอะไรบ้าง 5. พิจารณาข้อสนเทศนาออก (Output) เพือ่ ใหท้ ราบวา่ มขี อ้ สนเทศอะไรท่จี ะแสดง ตลอดจนรปู แบบและส่ือ ที่จะ 6. ใชใ้ น การแสดงผล เชน่ การแสดงออกทางจอภาพ การแสดงออกทางเครอ่ื งพมิ พ์

ขน้ั ตอนที่ 2. การออกแบบโปรแกรม การออกแบบข้ันตอนการทางานของโปรแกรมเป็นขั้นตอนท่ีใช้เป็นแนวทางในการลงรหัส โปรแกรม ผู้ออกแบบขั้นตอนการทางานของโปรแกรมอาจใช้เครื่องมือต่างๆ ช่วยในการออกแบบ อาทิเช่น คาสั่งลาลอง (Pseudocode) หรือ ผังงาน (Flow chart) การออกแบบโปรแกรมน้ันไม่ต้อง พะวงกับรูปแบบคาสั่งภาษาคอมพิวเตอร์ แต่ให้มุ่งความสนใจไปที่ลาดับข้ันตอนในการประมวลผลของ โปรแกรมเท่าน้นั

ขน้ั ตอนท่ี 3. การเขียนโปรแกรมดว้ ย ภาษาคอมพิวเตอร์ การเขียนโปรแกรมเป็นการนาเอาผลลัพธ์ของการออกแบบโปรแกรม มาเปล่ียนเป็น โปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหน่ึง ผู้เขียนโปรแกรมจะต้องให้ความสนใจต่อรูปแบบ คาสั่งและกฎเกณฑ์ของภาษาที่ใช้เพื่อให้การประมวลผลเป็นไปตามผลลัพธ์ท่ีได้ออกแบบไว้ นอกจากนั้นผู้เขียนโปรแกรมควรแทรกคาอธิบายการทางานต่างๆ ลงในโปรแกรมเพ่ือให้โปรแกรม นั้นมีความกระจ่างชัดและง่ายต่อการตรวจสอบและโปรแกรมน้ียังใช้เป็นส่วนหน่ึงของเอกสาร ประกอบ

ขน้ั ตอนท่ี 4. การทดสอบและแกไ้ ขโปรแกรม การทดสอบโปรแกรมเปน็ การนาโปรแกรมทลี่ งรหัสแลว้ เข้าคอมพวิ เตอร์ เพื่อตรวจสอบรูปแบบกฎเกณฑ์ของภาษาและ ผลการทางานของโปรแกรมนั้น ถ้าพบวา่ ยงั ไมถ่ ูกก็แก้ไขให้ถูกตอ้ งตอ่ ไป ข้ันตอนการทดสอบและแก้ไขโปรแกรม อาจแบ่งได้เป็น 3 ข้ันตอนต่อไปน้ีสร้างแฟ้มเก็บโปรแกรมซ่ึงส่วนใหญ่นิยมนา โปรแกรมเข้าผ่านทางแป้นพิมพโ์ ดยใช้โปรแกรมประมวลคา 1. ใช้ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์แปลโปรแกรมที่สร้างขึ้นเป็นภาษาเครื่อง โดยระหว่างการแปลจะมีการ ตรวจสอบความถูกตอ้ งของรูปแบบและกฎเกณฑ์ในการใช้ภาษา ถ้าคาสั่งใดมีรูปแบบไม่ถูกต้องก็จะแสดงข้อผิดพลาดออกมา เพอ่ื ใหผ้ ้เู ขยี นนาไปแก้ไขต่อไป ถ้าไมม่ ีข้อผดิ พลาด เราจะไดโ้ ปรแกรมภาษาเครอื่ งที่สามารถใหค้ อมพวิ เตอรป์ ระมวลผลได้ 2. ตรวจสอบความถูกต้องของการประมวลผลของโปรแกรม โปรแกรมที่ถูกต้องตามรูปแบบและกฎเกณฑ์ของ ภาษา แต่อาจให้ผลลัพธ์ของการประมวลผลไม่ถูกต้องก็ได้ ดังนั้นผู้เขียนโปรแกรมจาเป็นต้องตรวจสอบว่าโปรแกรม ประมวลผลถกู ต้องตามต้องการหรือไม่ วิธีการหน่ึงก็คือ สมมติข้อมูลตัวแทนจากข้อมูลจริงนาไปให้โปรแกรมประมวลผลแล้ว ตรวจสอบผลลพั ธว์ า่ ถูกต้องหรอื ไม่ ถา้ พบวา่ ไม่ถกู ตอ้ งก็ต้องดาเนินการแก้ไขโปรแกรมต่อไป การสมมติข้อมูลตัวแทนเพื่อการ ทดสอบเป็นสิ่งท่ีมีความสาคัญเป็นอย่างมาก ลักษณะของข้อมูลตัวแทนที่ดีควรจะสมมติท้ังข้อมูลท่ีถูกต้องและข้อมูล ทผี่ ดิ พลาด เพอ่ื ทดสอบว่าโปรแกรมทพ่ี ัฒนาข้นึ สามารถครอบคลุมการปฏิบัติงานในเง่ือนไขต่างๆ ได้ครบถ้วน นอกจากน้ีอาจ ตรวจสอบการทางานของโปรแกรมด้วยการสมมติตัวเองเป็นคอมพิวเตอร์ทีจะประมวลผล แล้วทาตามคาสั่งทีละคาสั่งของ โปรแกรมน้นั ๆ วิธกี ารนีอ้ าจทาได้ยากถา้ โปรแกรมมขี นาดใหญ่ หรือมกี ารประมวลผลที่ซบั ซอ้ น

ขนั้ ตอนท่ี 5. การทาเอกสารประกอบโปรแกรม การทาเอกสารประกอบโปรแกรมเป็นงานที่สาคัญของการพัฒนาโปรแกรม เอกสารประกอบโปรแกรมช่วยให้ผู้ใช้ โปรแกรมเข้าใจวัตถุประสงค์ ข้อมูลท่ีจะต้องใช้กับโปรแกรม ตลอดจนผลลัพธ์ท่ีจะได้จากโปรแกรม การทาโปรแกรมทุก โปรแกรมจึงควรต้องทาเอกสารกากับ เพื่อใช้สาหรับการอ้างอิงเม่ือจะใช้งานโปรแกรมและเม่ือต้องการแก้ไขปรับปรุง โปรแกรม เอกสารประกอบโปรแกรมที่จดั ทา ควรประกอบดว้ ยหัวข้อตอ่ ไปนี้ 1. วตั ถปุ ระสงค์ 2. ประเภทและชนดิ ของคอมพิวเตอร์และอปุ กรณท์ ใ่ี ชใ้ นโปรแกรม 3. วิธีการใชโ้ ปรแกรม 4. แนวคิดเกี่ยวกบั การออกแบบโปรแกรม 5. รายละเอียดโปรแกรม 6. ข้อมลู ตัวแทนที่ใช้ทดสอบ 7. ผลลพั ธ์ของการทดสอบ

ขน้ั ตอนที่ 6. การบารงุ รกั ษาโปรแกรม เมื่อโปรแกรมผ่านการตรวจสอบตามข้ันตอนเรียบร้อยแล้ว และถูกนามาให้ผู้ใช้ได้ใช้งาน ในช่วงแรกผู้ใช้ อาจจะยังไม่คุ้นเคยก็อาจทาให้เกิดปัญหาข้ึนมาบ้าง ดังน้ันจึงต้องมีผู้คอยควบคุมดูแลและคอยตรวจสอบการ ทางาน การบารงุ รกั ษาโปรแกรมจึงเป็นขั้นตอนทผี่ ูเ้ ขยี นโปรแกรมตอ้ งคอยเฝา้ ดูและหาข้อผดิ พลาดของโปรแกรม ในระหว่างที่ผู้ใช้ใช้งานโปรแกรม และปรับปรุงโปรแกรมเมื่อเกิดข้อผิดพลาดข้ึน หรือในการใช้งานโปรแกรมไป นานๆ ผใู้ ช้อาจต้องการเปลยี่ นแปลงการทางาน ของระบบงานเดิมเพ่ือใหเ้ หมาะกับเหตุการณ์ นักเขียนโปรแกรม กจ็ ะต้องคอยปรบั ปรุงแก้ไขโปรแกรมตามความตอ้ งการของ ผ้ใู ชท้ ่ีเปลยี่ นแปลงไปน่ันเอง