การป้องกันกระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน ebook

การปอ้ งกันกระแสไฟฟา้ รั่วลงดิน หลายคนคงจะเคยประสบกบั ตัวเอง หรือไดย้ นิ คาวา่ ไฟดดู มาบ้างแล้ว ซ่งึ ไฟฟ้าดดู (Electric shock) คอื การที่มีกระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นร่างกาย เนอ่ื งจากร่างกายไปสมั ผสั กบั สว่ นทมี่ ีไฟฟ้า ความรุนแรงของไฟฟา้ ดดู น้นั ทาใหเ้ สียชีวิตได้ ซ่ึงส่วนหน่งึ ของการที่คนถูกไฟฟ้าดดู กค็ ือการทีม่ กี ระแสไฟฟ้ารว่ั เกิดขนึ้ ที่เครอ่ื งใช้ไฟฟา้ หรอื วงจรไฟฟ้าแลว้ คนไปสัมผสั ถูกน่นั เอง 1. กระแสไฟฟ้ารวั่ และการป้องกัน 1.1 กระแสไฟฟา้ รัว่ หมายถึงอะไร กระแสไฟฟ้ารว่ั หรอื ไฟรัว่ หมายถงึ การทกี่ ระแสไฟฟา้ ได้รั่วไหลจากวงจรไฟฟ้าไปท่ีผิวของสายไฟฟ้า หรอื โครง (ผวิ หรือโครงทเ่ี ป็นโลหะเป็นสอ่ื นากระแสไฟฟ้า) ของอุปกรณ์ไฟฟ้า เคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ หรือร่ัวไปทผ่ี วิ ของ โครง หรอื ผนงั ของจดุ ติดต้ังระบบ ไฟฟา้ เช่น เสาโลหะโคมไฟส่องสว่าง เสาโลหะกล้อง CCTV เปน็ ต้น ทาให้ จุดเหล่าน้นั มีกระแสไฟฟา้ หรือแรงดันไฟฟา้ ซ่ึงถา้ คนไปสมั ผัสอาจทาให้เกิดอนั ตรายถงึ ชีวติ ได้ 1.2 กระแสไฟฟา้ ร่ัว เกิดจากอะไร กระแสไฟฟ้ารวั่ เกิดไดห้ ลายสาเหตุ เรม่ิ ต้งั แต่การติดตง้ั เดนิ สายไฟที่ไม่ถูกต้องตามมาตรฐาน การขาดการ ตรวจสอบและบารงุ รักษาอปุ กรณไ์ ฟฟ้า การใช้งานท่ไี มถ่ ูกต้อง ตลอดไปจนถึงการเส่ือมสภาพของฉนวน อปุ กรณ์ไฟฟา้ ท่ีใช้มาเปน็ เวลานาน เป็นต้น ซงึ่ สว่ นใหญ่มาจากการที่ฉนวนท่ีใชห้ อ่ หุ้ม ใช้พนั หรอื ใชค้ ่ันสว่ นท่ีมี แรงดนั ไฟฟา้ เกิดชารุด หรือเส่อื มสภาพ ทาให้ตัวนา หรือจุดเหล่าน้ันมแี รงดนั ไฟฟ้า แลว้ ไปสัมผัสกับโครงโลหะ ของอุปกรณ์ไฟฟ้าจึงเกิดกระแสไฟฟ้ารั่วขนึ้ 1.3 การเกดิ กระแสไฟฟา้ ร่วั มีผล หรือเกดิ อนั ตรายได้อย่างไร การเกิดกระแสไฟฟ้าร่วั มีผล หรอื อันตรายดังน้ี 1. ผูท้ ี่ไปจับตอ้ ง หรือสัมผสั ส่วนท่มี กี ระแสไฟฟ้ารวั่ จะทาให้ถกู กระแสไฟฟ้าดูด ความเปน็ อันตรายของ กระแสไฟฟ้าขน้ึ อยู่กับ ปรมิ าณของกระแสไฟฟ้าและระยะเวลาที่ถูกไฟดดู ความ รุนแรงของไฟดูดน้ันถงึ ขนั้ เป็น อนั ตรายถงึ ชีวิตได้ โดยผลของกระแสไฟฟ้าสลบั ท่มี ตี ่อมนุษย์ ตามมาตรฐาน IEC * 60479-1 ท่ีย่านความถี่ 15 Hz ถงึ 100 Hz สาหรบั กระแสไหลผ่านจากมือ ถงึ เท้า แสดงดงั รูปท่ี 1

2. ทาใหเ้ กดิ การสิ้นเปลอื งไฟฟา้ โดยเปล่าประโยชน์ เนอื่ งจาก กระแสไฟฟา้ รว่ั จะพยายามไหลไปตามสงิ่ ที่ เปน็ สอื่ ไฟฟ้า เพ่ือลงดนิ และทาให้เสียค่าไฟฟ้าเพ่ิมข้นึ ซ่ึงเปรียบเสมอื น นา้ ประปารัว่ ตามจดุ ตา่ ง ๆ ในบ้านก็จะ เปน็ การสูญเสยี น้า โดยเปล่าประโยชนแ์ ละเสยี คา่ น้าเพ่มิ ข้นึ เชน่ เดียวกัน 3. เปน็ เหตใุ ห้เกิดอัคคีภัยขนึ้ ได้ เนอื่ งจากบริเวณ หรือจุดทีเ่ กิด กระแสไฟฟ้ารวั่ จะมกี ระแสไฟฟา้ ไหลจน เกิดความร้อนขนึ้ และหากความรอ้ นสะสมเปน็ เวลานาน จะทาใหเ้ กิดการตดิ ไฟจนเป็นสาเหตุใหเ้ กิดเพลงิ ไหม้ ได้ * IEC (International Electrotechnical Commission) เป็นองค์กรสากลทร่ี ่วมมือกัน จัดตงั้ เพื่อกาหนด มาตรฐานด้านไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละการจดั ทาระบบการประเมนิ เพ่ือการรบั รองคุณภาพ สานักงาน ใหญต่ งั้ ท่ี เมืองเจนวี า ประเทศสวติ เซอร์แลนด์ โดย ประเทศไทยสมัครเปน็ สมาชกิ ของ IEC ประเภทสมาชกิ สมบรู ณ์ ตงั้ แต่ พ.ศ. 2534 รูปที่ 1 แสดงกราฟของกระแสไฟฟา้ และเวลาที่มผี ลตอ่ ร่างกาย ทยี่ า่ นความถ่ี 15 Hz ถงึ 100 Hz สาหรับกระแสไหลผ่านจากมือถงึ เท้า)

โซน ขอบเขต ผลของกระแสต่อรา่ งกาย AC-1 กระแส 0.1 mA จนถึง 0.5 mA อาจจะรบั รู้ได้และไม่มผี ลต่อ (เสน้ กราฟ a ) รา่ งกาย AC-2 กระแส 0.5 mA ไปจนถึง รับรู้ได้และกล้ามเน้ือมีการหดตวั เสน้ กราฟ b แต่ ไมเ่ ป็นอันตรายต่อชีวติ AC-3 เสน้ กราฟ b ไปจนถงึ เสน้ กราฟ กล้ามเน้อื มกี ารหดตัวอย่างรุนแรง c1 ระบบการหายใจลาบาก มผี ลตอ่ การทางานของหัวใจเช่น หวั ใจ เริ่ม เตน้ ผิดปกติ AC-4 จากเสน้ กราฟ c1 เปน็ ต้นไป เป็นอันตรายต่อระบบการหายใจ ระบบหัวใจและเกดิ แผลไหม้ หรือ เซลลถ์ ูกทาลาย ความรุนแรงจะ เพ่มิ ขึ้นตามปริมาณกระแสและ ระยะเวลาที่มากข้ึน อนั ตรายถึง ขัน้ เสยี ชีวติ 1.4 ตรวจสอบได้อย่างไรว่ามกี ระแสไฟฟ้ารวั่ หรือไม่ ระบบไฟฟ้าทีเ่ ราใช้กนั ในบา้ นอยอู่ าศัย การตรวจสอบว่ามี กระแสไฟฟ้ารั่ว หรือไมน่ ้นั สามารถตรวจสอบได้ เองโดยใชไ้ ขควงเช็คไฟ (Test Lamp) ตรวจสอบ ให้จบั ที่ด้ามไขควงและนาปลายไขควงไปแตะ จุดทตี่ ้องการ ตรวจสอบ หากเปน็ เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าท่ีใชไ้ ฟอยู่ ให้แตะทีผ่ วิ ท่โี ครงซึ่งเปน็ โลหะของเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้านัน้ ๆ ถา้ พบวา่ หลอดไฟทีด่ า้ มไขควง สวา่ งขึ้น แสดงว่าเครื่องใช้ไฟฟา้ ท่ีตรวจสอบเกดิ ไฟรั่ว ควรระวังอย่าไป แตะตอ้ ง หรือ หลีกเลี่ยงการใชง้ าน สาหรบั การตรวจสอบ ระบบไฟฟ้า ในบา้ นรวมถึงสายไฟ ว่ามกี ระแสไฟฟ้ารวั่ หรือไม่ จะต้องใหช้ ่าง หรอื ผู้ มีความรู้ ความชานาญ เปน็ ผู้ตรวจสอบกระแสไฟฟ้ารว่ั เพ่ือความ ปลอดภยั ตอ่ ไป รูปที่ 2 การใชไ้ ขควงเชค็ ไฟ ตรวจสอบโครงโลหะเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า ว่ามไี ฟร่วั หรือไม่

1.5 ป้องกันอันตรายจากกระแสไฟฟา้ รัว่ ไดอ้ ยา่ งไร การปอ้ งกันอนั ตรายจากกระแสไฟฟ้ารว่ั ในระบบไฟฟ้าแรงต่า (ไฟฟ้าที่ใช้ในบ้านเรือน หรือทใ่ี ชท้ ่วั ไป) สามารถทาไดห้ ลายวิธี ดังน้ี 1. ตดิ ตง้ั ระบบไฟฟ้าที่มสี ายดิน ซ่ึงสายดนิ มคี วามสาคญั และเปน็ มาตรการหลักในการทีจ่ ะชว่ ยป้องกันชวี ิต จากอนั ตรายของกระแสไฟฟ้ารว่ั โดยสายดินท่ีใช้มสี ัญลักษณ์เปน็ สายสีเขียว หรือสีเขียวแถบสีเหลือง โดยท่ี อปุ กรณ์ไฟฟา้ เคร่อื งใชไ้ ฟฟ้า เตา้ เสียบจะเปน็ แบบ 3 ขาและเตา้ รับจะเปน็ แบบ 3 รู ซึ่งจะ ช่วยป้องกัน อันตราย จากกระแสไฟฟา้ รัว่ ได้ โดยกระแสไฟฟ้า รวั่ จะไหลไปตามสายดิน (ดังรูปที่ 3) แลว้ ลงดินที่แผงเมน สวิตช์ รูปที่ 3 แสดงทางเดินกระแสไฟฟ้ารั่ว เมื่อติดตง้ั ระบบสายดนิ (คนสัมผสั อุปกรณ์ไฟฟ้าทม่ี ไี ฟรั่ว จะปลอดภยั ) 2. ติดตั้งอุปกรณป์ ้องกันไฟรัว่ หรือทีเ่ รยี กว่า เครื่องตดั ไฟรัว่ ซ่ึงใช้ เปน็ อปุ กรณ์ป้องกนั สาหรับตัดไฟรว่ั เม่ือ ถึงค่ากระแสร่วั ท่ีกาหนด 3. หลกี เล่ยี งการสมั ผสั หรือจบั ตอ้ งอุปกรณ์ไฟฟ้า เครื่องใชไ้ ฟฟา้ หรือวงจรไฟฟา้ โดยเฉพาะส่วนท่เี ปน็ โลหะของอปุ กรณ์ไฟฟ้าและควรหลกี เลยี่ งอย่างยง่ิ ในขณะที่ร่างกายเปียกชนื้ หรอื ยืนอยู่ บนท่เี ปยี กแฉะ ขณะ จบั ตอ้ งอุปกรณ์ไฟฟ้า 4. ใช้วัสดทุ ีเ่ ปน็ ฉนวนไฟฟ้าปูพื้น เช่น แผ่นไมแ้ ห้ง, แผน่ ยาง, แผ่นพลาสตคิ เปน็ ตน้ และให้ยนื บนฉนวนนั้น เมื่อจาเปน็ ต้อง สัมผัส หรอื จับอปุ กรณ์ไฟฟ้า เครือ่ งใช้ไฟฟ้า หรอื วงจรไฟฟา้ 5. หากจาเปน็ ต้องสัมผสั กับอุปกรณ์ไฟฟา้ หรือสงิ่ ท่เี ป็นส่อื นา ไฟฟ้าดังกลา่ ว โดยสงสยั วา่ มีไฟรวั่ หรือไม่ ให้ ใช้ไขควงเชค็ ไฟตรวจสอบจดุ ท่ีสัมผัสกอ่ น เม่ือพบว่าไม่มีไฟรวั่ จึงสมั ผสั หรอื จบั ต้องได้

วธิ กี ารต่อสายดนิ อย่างถกู ตอ้ ง เครื่องใช้ไฟฟา้ เปน็ สง่ิ อานวยประโยชนน์ านับประการแต่ก็แฝงไวด้ ว้ ยอนั ตราย ถึงชีวติ ได้ หากเกิดไฟรว่ั แต่ก็ ป้องกันไดโ้ ดยการเดินสายดินกับระบบไฟฟ้าและเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ผังวงจรการต่อลงดินท่ีตเู้ มนสวิทช์ 1 เมนสวติ ชใ์ ชเ้ ครือ่ งตดั วงจรกระเกินข้ัวเดียว (1 Pole) 1.1 กรณที ่ีใช้ข้วั ต่อสายศูนย์และขัว้ ต่อสายดนิ ร่วมกนั

* หมายเหตุ RCD=Residual current device 1. ควรมีเคร่อื งตัดไฟร่ัว (RCD) ด้วย การมีเคร่ืองตัดไฟร่ัวด้วย จะชว่ งเสรมิ การป้องกันอันตรายจาก ไฟฟา้ ใหส้ มบรูณ์ปลอดภยั ยงิ่ ข้ึน 2. กรณีทข่ี ้วั ต่อสายศนู ยเ์ พยี งชุดเดียว (ใชร้ ว่ มกันกับขั้วตอ่ สายดิน) จะต่อเคร่ืองตัดไฟร่ัวได้เฉพาะ ในวงจรยอ่ ยเท่านัน้ 3. จะใชเ้ คร่อื งตดั ไฟรัว่ ในวงจรหลกั ได้ ต้องมขี ้วั ต่อสายศนู ยแ์ ละขวั้ ต่อสายดินแยกออกจากกัน 4. Circuit Breaker ของวงจรหลัก ต้องมคี ุณสมบตั ิของเครื่องปลดวงจรด้วย 1.2 กรณีมีขั้วต่อสายดนิ (Ground Bus) ดว้ ย * หมายเหตุ 1. ควรมเี คร่อื งตัดไฟรั่ว (RCD) ด้วย การมเี ครือ่ งตดั ไฟร่ัวด้วย จะช่วงเสรมิ การป้องกันอันตรายจาก

ไฟฟา้ ให้สมบรูณป์ ลอดภยั ย่งิ ขึ้น 2. เคร่ืองตัดไฟรวั่ จะใช้สามารถใชไ้ ด้ทง้ั ในวงจรหลักและวงจรย่อย 3. Circuit Breaker ของวงจรหลกั ตอ้ งมีคุณสมบัติของเครอื่ งปลดวงจรดว้ ย 4. ข้ัวต่อสายดนิ (G) ตอ้ งไมเ่ ลก็ กว่าข้วั ต่อสายศูนย์ (N) 5. ขั้วตอ่ สายศนู ย์ (N) ต้องมฉี นวนคน่ั กับตัวตูท้ เ่ี ป็นโลหะ 6. กรณที ไ่ี ม่ใช้เครื่องตดั ไฟร่ัว สายศูนยจ์ ะต้องต่อตามผนงั หรอื สายศูนย์จากเคร่ืองวดั จะต่อเข้าที่ ข้ัวตอ่ สายศูนย์ (N) เลยกไ็ ด้ แต่ต้องมสี ายต่อฝากระหวา่ งขัว้ N และข้วั G ตามขนาดที่กาหนด และสายต่อหลัก ดินจะตอ่ จากขว้ั ต่อสายศนู ย์ (N) หรอื ข้วั ตอ่ สายดิน (G) ก็ได้ กรณนี ้ขี วั้ ตอ่ สายศูนย์ไมจ่ าเป็นต้องมีฉนวนค่ันกับ ตวั ต้ทู ่เี ป็นโลหะ 2 เมนสวติ ช์ใชเ้ คร่ืองตดั วงจรกระแสไฟเกนิ ชนดิ มี 2 ขัว้ (2 Pole) * หมายเหตุ 1. ควรมเี คร่อื งตดั ไฟรั่ว (RCD) ด้วย การมเี คร่ืองตดั ไฟรัว่ ด้วย จะช่วงเสรมิ การป้องกนั อนั ตรายจาก ไฟฟา้ ใหส้ มบรูณป์ ลอดภัยยิ่งข้ึน 2. เคร่อื งตัดไฟรั่วจะใช้สามารถใชไ้ ด้ทง้ั ในวงจรหลกั และวงจรย่อย 3. Circuit Breaker ของวงจรหลกั ต้องมคี ุณสมบัติของเครอ่ื งปลดวงจรดว้ ย และต้องตดั พร้อมกัน 2 ข้ัว 4. ขั้วต่อสายดิน (G) ต้องไม่เล็กกว่าขว้ั ต่อสายศนู ย์ (N) 5. ข้วั ตอ่ สายศูนย์ (N) ต้องมีฉนวนคน่ั กบั ตัวตู้ทเ่ี ป็นโลหะ

2.2 เมนสวติ ช์ใชเ้ ครอื่ งปลดวงจรชนดิ 2 ข้ัว (2 Pole) พร้อมฟิวส์ * หมายเหตุ 1. ควรมเี ครื่องตดั ไฟร่วั (RCD) ด้วย การมเี ครื่องตดั ไฟร่วั ด้วย จะช่วงเสริมการป้องกันอนั ตรายจาก ไฟฟ้าใหส้ มบรูณ์ปลอดภยั ย่ิงข้ึน 2. เคร่ืองตดั ไฟรว่ั จะใชส้ ามารถใช้ไดท้ ัง้ ในวงจรหลกั และวงจรย่อย 3. ขัว้ ตอ่ สายดนิ (G) ต้องไมเ่ ลก็ กว่าข้ัวตอ่ สายศูนย์ (N) 4. ขวั้ ต่อสายศนู ย์ (N) ต้องมฉี นวนค่ันกับตวั ตทู้ ่เี ป็นโลหะ 5. เคร่ืองปลดวงจรตอ้ งเปน็ ชนดิ ปลด Load ได้ และตอ้ งปลดพร้อมกันทั้ง 2 ข้ัว กรณใี ชค้ ตั เอาท์แบบ มีฟวิ ส์ตะก่ัว ให้ใส่ลวดทองแดงแทนฟวิ สใ์ นคตั เอาทแ์ ละใช้ Cartridge Fuse หรือ Circuit Breaker เป็นตวั ป้องกันกระแสเกนิ 6. ห้ามตอ่ ฟวิ ส์ในวงจรสายศนู ย์ ข้อแนะนาเพมิ่ เติมสาหรบั การตดิ ติดตง้ั ระบบสายดนิ ทถี่ กู ต้อง 1. ภายในอาคารหลงั เดียวกันไมค่ วรมีจดุ ต่อลงดินมากกว่า 1 จดุ 2. จุดตอ่ ลงดนิ ของระบบไฟฟ้า (จดุ ต่อลงดนิ ของเส้นศูนย)์ ตอ้ งอยดู่ า้ นไฟเขา้ ของเคร่อื งตดั วงจรตัวแรก (เมนสวติ ช์) 3. สายศนู ยแ์ ละสายดนิ ต่อรว่ มกนั ได้เพียงจุดเดยี วทีจ่ ุดตอ่ ลงดุนภายในตเู้ มนสวิตช์เท่าน้นั ห้ามต่อร่วมกัน ในท่ีอื่นๆอีก เชน่ ในแผงสวิตช์ยอ่ ยดัง้ น้ัน แผงสวติ ช์ย่อยต้องมีขัว้ สายดนิ และขั้วต่อสายศูนย์แยกออกจากกัน และห้ามต่อถงึ กัน ข้ัวต่อสายศนู ยต์ ้องมฉี นวนคน่ั กบั ตวั ตู้ซ่ึงต้องต่อกับขั้วตอ่ สายดนิ 4. ตู้เมนสวิตชส์ าหรบั หอ้ งชุดของอาคารชุดและตแู้ ผงสวติ ชป์ ระจาช้ันของอาคารทม่ี ีหลายชน้ั ให้ถอื วา่ เป็น แผงสวติ ช์ย่อย จงึ ห้ามต่อสายศนู ย์และสายดินรว่ มกนั 5. ถา้ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ มีการต่อลงดนิ โดยตรงไปแลว้ ให้ดาเนนิ การแก้ไขโดยเพมิ่ การตอ่ ลงดนิ ที่เมนสวติ ช์ อยา่ งถูกต้อง แล้วเดนิ สายดินเช่อื มต่อจากเมนสวิตช์มาต่อร่วมกบั สายดนิ ท่ีใชอ้ ยู่เดิม 6. เมนสวิตช์ควรตดิ ตง้ั เครือ่ งตดั ไฟรัว่ ขนาดตงั้ แต่ 100mA ข้นึ ไป สาหรบั ป้องกันอัคคภี ัย การต่อใชเ้ คร่อื ง ตดั ไฟร่ัวนนั้ จดุ ต่อลงดนิ ของระบบไฟฟ้าตอ้ งอย่ดู า้ นไฟเขา้ ของเคร่ืองตดั ไฟร่วั มิฉะนั้น จะมีปญั หาในการทางาน

ของเครื่องตดั ไฟร่วั สาหรับเคร่ืองตดั ไฟรว่ั ขนาด 30mA ท่ีใชป้ ้องกันไฟดดู ใหต้ ิดตั้งในวงจรย่อย 7. เซอร์กิตเบรกเกอร์ชนดิ ทม่ี ี 2 ขัว้ เมื่อใช้กบั ระบบสายดิน เซอรก์ ิตเบรกเกอร์แตล่ ะขั้วจะตอ้ งมี ความสามารถในการตัดกระแสลดั วงจรได้ตามพิกัดกระแสลัดวงจร (IC) ของเซอร์กจิ เบรกเกอร์ชนิดมี 2 ขวั้ ขนาด 10 kA แต่ละข้วั จะต้องตัดไฟได้ 10 kA ที่แรงดัน 220 โวลต์ ดว้ ย 8. ถ้าสายวงจรเดินในท่อโลหะตอ้ งเดนิ สายดนิ รอ้ ยภายในท่อโลหะร่วมกับสายวงจร ห้ามเดิมสายดิน ภายนอกท่อโลหะ 9. วงจรสายดินท่ถี กู ตอ้ งจะตอ้ งไม่มีกระแสโหลดจาการใชง้ านปกติไหลอย่ใู นวงจรสายดนิ 10. ต้เู มนสวติ ชค์ วรใชช้ นดิ ทม่ี ขี ว้ั ต่อสายศูนย์ และขวั้ ต่อสายดินแยกจากัน 11. สายตอ่ หลกั ดนิ ทใ่ี ชต้ ้องมีฉนวนหมุ้ ดว้ ย 12. รายละเอยี ดอ่นื ๆ ของการตดิ ตั้งระบบสายดนิ ต้องเปน็ ไปตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้า สาหรบั ประเทศไทย พ.ศ. 2545 การติดต้ังสายดิน คืออะไร สาคัญอย่างไร ? สายดนิ คอื การตดิ ตั้งสายดนิ ในระบบไฟฟ้า มาตรฐานการติดตัง้ สายดิน สายกราวด์ ทาไมต้องติดตั้งสายดนิ Grounding installation สงิ่ สาคญั ในการป้องกันอนั ตรายจากไฟฟ้า พ.ศ. 2539 การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) ได้ออกประกาศให้ผูย้ น่ื ขอใช้ไฟฟ้ารายใหม่ จะต้องเดินสายไฟฟ้าให้มี ระบบต่อลงดนิ รวมทง้ั ตอ้ งติดต้ังเตา้ รบั ไฟฟ้าชนิดท่มี ีข้ัวสาหรบั สายดิน หลังจากน้ันไมน่ าน การไฟฟ้าส่วน ภูมิภาค (กฟภ.) ก็ไดน้ ากฎเกณฑ์นี้มาใชด้ ว้ ยเชน่ กนั เพราะในอดตี มีผู้ได้รบั บาดเจ็บและเสยี ชีวิตจากการใช้ ไฟฟ้าอยู่บ่อยคร้งั โดยสาเหตใุ หญ่มาจากการถูกไฟดดู เน่ืองจากไปสมั ผสั หรอื ใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าทีม่ ีไฟรว่ั ด้วย เหตุน้สี ายดิน จงึ ได้กลายมาเป็นขอ้ บังคบั เพื่อความปลอดภัยในการใชไ้ ฟฟ้านน่ั เอง ทาไมตอ้ งติดตั้งสายดนิ ไฟฟา้ แม้จะใหป้ ระโยชนแ์ กเ่ รามากมาย แต่อันตรายจากการใช้ไฟฟา้ สามารถเกดิ ข้นึ ไดต้ ลอดเวลาเช่นกนั ดังน้นั การตดิ ตั้งสายดนิ จึงมีไว้เพื่อเสริมความปลอดภัยในการใช้ไฟฟา้ เช่น หากเกิดไฟรั่วจากเครอ่ื งใช้ไฟฟา้ กระแสไฟสว่ นทร่ี ่ัวน้ี จะไหลลงดินผ่านทางสายดิน (แทนทจ่ี ะไหลผ่านร่างกายของเรา) ในกรณที ่ีไปสัมผัสโดย ไมไ่ ด้ตั้งใจ และสายดนิ ไม่เพียงแค่ป้องกันไม่ให้ผู้ใช้ถูกไฟฟ้าดูดเท่าน้ัน บางกรณีสายดินยังมสี ว่ นชว่ ยจดั การกบั สัญญาณรบกวนได้อีกด้วย ท้ังนส้ี ายดินจะทางานไดโ้ ดยสมบรู ณ์ ปลายสายด้านหนึ่งของสายดิน ตอ้ งมีการต่อลงดินด้วยวสั ดุทมี่ คี ุณสมบตั ิ เปน็ ตวั นาไฟฟา้ สว่ นปลายสายอีกดา้ นหนึง่ ต่อเข้ากับพน้ื ผวิ ของวัตถุหรือโครงของเครื่องใชไ้ ฟฟ้าทตี่ ้องการให้มี ศักยไ์ ฟฟา้ เปน็ ศูนย์เท่ากับพนื้ ดนิ

รูจ้ ักองคป์ ระกอบของสายดนิ สายดนิ มีองค์ประกอบหลักๆ 2 ส่วน ไดแ้ ก่ สายตัวนาไฟฟา้ (สายดนิ หรือสายต่อหลักดิน) และหลกั ดิน สายดินท่ีใช้ในระบบไฟฟ้าทวั่ ไป ภายในสายประกอบด้วยลวดทองแดง หุ้มฉนวนพวี ีซี (PVC) ซ่งึ ตามมาตรฐาน กาหนดใหใ้ ชส้ ายท่มี ีฉนวนสีเขียวหรือสีเขียวสลับกับสเี หลือง ซงึ่ เปน็ สีเฉพาะของสายดนิ ท้ังนี้ขนาดสายต่อหลัก ดนิ สามารถดไู ด้จากตารางท่ไี หไ้ ว้ โดยเลอื กตามขนาดตวั นาประธาน (สายเมน) ของระบบไฟฟา้ โดยท่ัวไปท่ีอยู่ อาศยั หรืออาคารขนาดเล็ก ขนาดตัวนาประธานจะไมเ่ กิน 35 ตารางมิลลิเมตร ดงั นั้นสายตอ่ หลกั ดนิ จะใช้สาย ทองแดงหุ้มฉนวนขนาด 10 ตารางมิลลเิ มตร ส่วนหลักดนิ (Ground Rod) คือแทง่ โลหะท่ฝี ังลงในดนิ เพ่ือเปน็ ตัวเชื่อมสายตอ่ หลักดนิ จากเมนสวิตชเ์ ขา้ กับดิน หลกั ดินที่ใชโ้ ดยท่ัวไปทาจาก เหล็กห้มุ ด้วยทองแดง ขนาดเสน้ ผา่ ศนู ย์กลาง 16 มลิ ลิเมตร (5/8 น้วิ ) ความยาว 2.40 เมตร และหลักดนิ ท่ีดี เมือ่ ตอกลงดินแลว้ ต้องมีความตา้ นทานการต่อลงดินไมเ่ กนิ 5 โอหม์

วธิ ตี ดิ ต้งั ระบบสายดนิ ท่ีถกู ตอ้ ง • จุดต่อลงดินของระบบไฟฟา้ (จุดตอ่ ลงดนิ ของเสน้ ศูนย์หรือนวิ ทรัล) ต้องอยู่ด้านไฟเข้าของเคร่ือง ตดั วงจรตัวแรกของตเู้ มนสวิตช์ • ภายในอาคารหลังเดยี วกนั ไม่ควรมีจดุ ต่อลงดินมากกวา่ 1 จดุ • สายดินและสายเส้นศูนยส์ ามารถต่อรว่ มกันได้เพียงแห่งเดียวที่จดุ ต่อลงดนิ ภายในตู้เมนสวติ ช์ หา้ ม ต่อร่วมกันในทีอ่ ืน่ ๆ อีก เชน่ ในแผงสวิตช์ย่อยจะต้องมีข้วั สายดนิ แยกจากข้ัวตอ่ สายศูนย์ และ ห้ามตอ่ ถงึ กันโดยมีฉนวนคัน่ ระหว่างขัว้ ต่อสายเสน้ ศนู ยก์ บั ตัวตซู้ งึ่ ตอ่ กบั ขวั้ ตอ่ สายดิน • ตเู้ มนสวิตชส์ าหรับหอ้ งชุดของอาคารชดุ และตู้แผงสวติ ช์ประจาช้ันของอาคารชดุ ให้ถือว่าเป็นแผง สวติ ช์ย่อย ห้ามต่อสายเสน้ ศนู ย์ และสายดินร่วมกัน • ไม่ควรต่อโครงโลหะของเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าลงดินโดยตรง แต่ถา้ ไดด้ าเนนิ การไปแล้วใหแ้ กไ้ ขโดยมกี าร ต่อลงดนิ ท่ีเมนสวติ ยอ์ ยา่ งถกู ต้อง แล้วเดินสายดนิ จากเมนสวิตช์มาตอ่ รว่ มกบั สายดนิ ที่ใชอ้ ยเู่ ดิม • ไมค่ วรใช้เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ชนดิ 120/240 V กบั ระบบไฟ 220 V เพราะพิกัด IC จะลดลง ประมาณครึ่งหนึ่ง • การตดิ ตง้ั เครื่องตัดไฟร่ัว จะเสริมการปอ้ งกนั ใหส้ มบูรณแ์ บบยง่ิ ขึน้ เช่น กรณีที่มักจะมนี ้าท่วมขงั หรอื กรณีสายดินขาด เปน็ ตน้ และจดุ ตอ่ ลงดินต้องอยูด่ า้ นไฟเขา้ ของเครอ่ื งตดั ไฟรว่ั เสมอ • ถ้าตู้เมนสวิตช์ไม่มขี ้ัวต่อสายดินและขั้วต่อสายเสน้ ศนู ยแ์ ยกออกจากกัน เครื่องตัดไฟรัว่ จะตอ่ ใชไ้ ด้ เฉพาะวงจรย่อยเท่านั้น จะใช้ตัวเดยี วป้องกนั ท้ังระบบไม่ได้

• วงจรสายดนิ ท่ถี ูกต้องในสภาวะปกตจิ ะต้องไม่มีกระแสไฟฟ้าไหล • ถ้าเดนิ สายไฟในท่อโลหะ จะต้องเดนิ สายดินในท่อโลหะนั้นดว้ ย • ดวงโคมไฟฟ้าและอุปกรณ์ติดตัง้ ทเี่ ปน็ โลหะควรต่อลงดนิ มิฉะนั้นต้องอยูเ่ กินระยะท่ีบคุ คลท่วั ไป สมั ผัสไมถ่ ึง (สูง 2.40 เมตร หรอื หา่ ง 1.50 เมตร ในแนวราบ) • ขนาดและชนดิ ของอุปกรณร์ ะบบสายดนิ ต้องเปน็ ไปตามมาตรฐานกฎการเดนิ สายและตดิ ตั้ง อุปกรณ์ไฟฟา้ ของการไฟฟา้ นครหลวง สายดนิ มปี ระโยชน์อยา่ งไร ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าส่วนใหญ่ ไม่ค่อยให้ความสาคญั กับ การตดิ ตั้งสายดิน มากนกั เพราะมองเปน็ เรื่องไกลตัว และการใช้ อุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆกย็ ังใชง้ านได้อยู่ แต่เม่ือเกิดเหตุไม่คาดฝัน เชน่ มีคนในบ้านถกู ไฟดดู อาจนามาซ่ึง โศกนาฏกรรมและความสูญเสียทง้ั ชีวิตและทรัพย์สิน ดว้ ยเหตุนีบ้ า้ นพกั อาศัย จงึ ตอ้ งตดิ ตั้งระบบสายดินให้ ถกู ต้องตามมาตรฐาน เพ่ือให้ระบบสายดนิ มีความปลอดภัยและใชง้ านได้จรงิ นั่นเอง ทง้ั น้กี ารต่อลงดนิ แบ่งออกไดเ้ ปน็ 2 สว่ น คือ การต่อลงดนิ ท่ีเมนสวิตช์และการต่อลงดนิ ของเครื่องใชไ้ ฟฟา้ โดย เราจะต้องทาทั้งสองจุด จึงจะใช้งานได้อย่างสมบูรณ์ การตอ่ ลงดนิ ทีเ่ มนสวติ ช์ ทเี่ มนสวติ ชจ์ ะตอ้ งตอ่ สายนวิ ทรลั (N) ลงดิน สายนวิ ทรัลคอื สายเส้นทีเ่ มื่อเราใชไ้ ขควงวัดไฟวัดแล้วหลอดที่อยู่ ในไขควงจะไม่เรืองแสง สาหรับเมนสวติ ช์ทเี่ ปน็ คอนซูมเมอร์ยนู ติ จะมีขัว้ สาหรับต่อสายนิวทรลั ซึ่งจะมี เคร่ืองหมายแสดงจดุ ต่อลงดินไว้ ในการต่อสายลงดินจะใชส้ ายไฟฟา้ ขนาดไม่เล็กกว่า 10 ตารางมลิ ลิเมตร

การต่อลงดนิ ของเครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ คือการใชส้ ายไฟต่อจากจุดต่อลงดินที่โครงของเครื่องใช้ไฟฟ้าเดินกลับไปต่อลงดนิ ท่เี มนสวติ ช์ โดยใชห้ ลักดิน แท่งเดยี วกบั ของสายนิวทรลั ทั้งนส้ี ายดนิ จะเดินรวมไปด้วยกนั กับสายวงจรทจ่ี า่ ยไฟใหเ้ ครอ่ื งใช้ไฟฟ้านน่ั เอง TIPS • การตดิ ต้งั หลักดินนั้น จะต้องทาการตอกลงไปในพ้ืนดินโดยตอกลงไปตรงๆในแนวดง่ิ แต่หากใน พนื้ ดนิ ท่ีตอกหลักดนิ ลงไปมีวตั ถหุ รือส่งิ กีดขวางท่ีแข็งและไมส่ ามารถตอกหลักดนิ ใหท้ ะลุลงไป ตรงๆได้ กรณีนีม้ าตรฐานไดอ้ นุโลมใหท้ ิศทางทตี่ อกลงไปในดิน สามารถเอยี งไปไดไ้ ม่เกนิ 45 องศา หรืออาจใชว้ ธิ ีการขุดดนิ แล้วฝังแทง่ หลกั ดินลงไปในแนวราบท่คี วามลกึ ไมน่ ้อยกว่า 75 เซนตเิ มตร • ไม่ควรต่อโครงโลหะของเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าลงดนิ โดยตรง โดยเฉพาะการใช้ตะปูคอนกรตี ตอกไปท่ผี นัง หรอื พน้ื เพราะตะปูคอนกรตี ไม่สามารถทาหนา้ ทีแ่ ทนหลกั ดินได้ การต่อลงดินที่ไดผ้ ลตอ้ งเดินสาย ดินไปทีเ่ มนสวิตช์ • การตดิ ตง้ั เคร่อื งตัดไฟรั่วหรอื อปุ กรณ์ป้องกนั ไฟดูด จะช่วยเสรมิ การปอ้ งกนั ให้สมบูรณแ์ บบย่งิ ขึ้น เช่น กรณสี ายดนิ ขาด เปน็ ต้น สายดนิ เบรกเกอร์ เครือ่ งป้องกนั ไฟดูด ทางานตา่ งกนั อยา่ งไร แบบที่ 1 คือ กระแสไฟฟา้ ในระบบสูง เกินปกติ อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ฉนวนสายไฟฟ้าเส่ือมแลว้ สายทองแดง สองเส้นมาแตะกันเกดิ “ไฟฟ้าชอ็ ต” ทาให้กระแสไฟฟา้ วิง่ อยูใ่ นระบบมากกว่า ปกติจนกลายเป็น “ไฟฟ้าลดั วงจร” เพราะไฟฟ้าจากสายไฟวงิ่ ลัดไปทางอ่ืนแทนที่ จะวิง่ ผ่านอุปกรณไ์ ฟฟ้า

แบบท่ี 2 คือกระแสไฟฟ้าหายไปจากระบบ โดยปกตกิ ระแสไฟฟ้าที่วงิ่ เขา้ บา้ น กับทจ่ี ะว่ิงกลับออกมาตอ้ งเท่ากัน เม่อื ไร ทก่ี ระแสไฟฟา้ วง่ิ เข้าไมเ่ ท่ากับกระแสไฟฟา้ ที่วิ่งกลับออกมาแสดงว่าตอ้ งเกดิ “ไฟรัว่ ”ในระบบเร่ืองนเี้ กิดไดจ้ าก หลายสาเหตุ เช่นสายไฟฟา้ เส้นหน่งึ ของตู้เย็นเส่อื มสภาพทาใหส้ ายทองแดงแตะท่ีโครงตู้เย็น แต่ยงั ไมเ่ กดิ ไฟฟา้ ลัดวงจร เพราะสายไฟฟ้าแตะแคเ่ สน้ เดยี วถ้าสายไฟฟา้ แตะกนั สองเสน้ จะกลายเป็น“ไฟช็อต”เหมือนแบบที่ 1 ชว่ งแรกอาจยงั ไม่มีปัญหาเพราะไฟฟ้าท่ีวิง่ เข้าและวิ่งออกจากตเู้ ย็นยังเทา่ กันอยู่ แต่เม่ือไรทีม่ คี นไปจบั ต้เู ยน็ กระแสไฟฟ้าที่วิ่งอยู่รอบตเู้ ยน็ จะไหลเขา้ มาทต่ี ัวคนแลว้ วิง่ ลงดนิ ทาให้กระแสไฟฟ้าท่ีวิง่ เข้า และวงิ่ ออกจาก ตู้เยน็ ไม่เท่ากัน เกดิ เปน็ “ไฟรว่ั ” หรอื “ไฟดดู ” นั่นเอง แล้วจะปอ้ งกันได้อยา่ งไรสาหรับไฟชอ็ ตหรอื กระแสไฟฟา้ สูงเกนิ ปกติใหต้ ดิ ต้ัง อุปกรณป์ ้องกนั ไฟฟา้ เกิน สมยั ก่อนคือ “ฟิวส์” ทเ่ี ม่ือเกิดไฟฟ้าเกินฟิวส์จะขาด ทาให้ไฟฟ้าที่ลดั วงจรน้ันดบั เดย๋ี วนี้มีอุปกรณ์ทใี่ ช้แทน ฟวิ ส์คอื เบรกเกอร์ ซง่ึ จะตัดไฟฟา้ โดยอัตโนมตั ิทเ่ี รามักเรียกอาการนีว้ า่ “เบรกเกอร์ทปิ ” เมอื่ แกไ้ ขปญั หาจดุ ที่ เกดิ ไฟฟ้าลดั วงจรได้แลว้ เราก็แคเ่ ปดิ หรอื สับเบรกเกอรข์ ึน้ ไปใหม่ โดยไม่ต้องซื้อฟิวส์มาใสใ่ หม่เหมอื นสมัยก่อน สว่ นการป้องกนั อันตรายจากกระแสไฟฟ้าหายไปจากระบบหรือไฟรว่ั ไฟดูด มหี ลายวิธี เรมิ่ จากการติดต้ังสาย ดินท่เี ครื่องใช้ไฟฟ้าท่มี ีโอกาสเกดิ ไฟร่วั ไดง้ ่าย เชน่ ตู้เย็น เครือ่ งปรบั อากาศ เครื่องทานา้ ร้อน ฯลฯ สายดนิ จะ นาไฟฟ้าท่ีร่วั ไหลลงดินทาให้ไมเ่ กดิ ไฟดดู หากเราไปจับเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าเหล่านน้ั แต่ต้องเข้าใจว่า ไฟฟา้ ยังคงร่ัว ตลอดเวลา และเราต้องเสยี ค่าไฟฟา้ ท่รี ่วั ลงดินนีด้ ว้ ย ข้อจากัดของสายดิน การติดตง้ั สายดิน ไม่สามารถตดิ ตง้ั ได้กับอปุ กรณ์ทกุ ประเภท เชน่ ระบบไฟฟ้าแสงสว่าง และก็ไม่ครอบคลุมทกุ ชิ้นสว่ นของอุปกรณไ์ ฟฟา้ นอกจากน้ี ยังไม่สามารถปอ้ งกันอบุ ัติเหตุจากความประมาท หรอื ความพล้งั เผลอได้ อกี ดว้ ย เชน่ ถ้าเด็กเล็กๆ เอาแท่งโลหะแหยเ่ ข้าไปในรูปล๊ักไฟฟา้ สายดินก็ไมส่ ามารถ ปอ้ งกนั อนั ตรายได้ จึงมกี ารผลิตเครื่องป้องกันไฟดูดท่ีจะวดั ความแตกตา่ งระหว่างกระแสไฟฟา้ ท่ีไหลเขา้ กับที่ไหลกลับ ซ่ึงตามที่ บอกไว้แล้ววา่ ปรมิ าณไฟฟา้ สองส่วนนตี้ ้องเท่ากนั เสมอ เมื่อไรท่ีกระแสไฟฟ้าที่ไหลเขา้ มากกวา่ กระแสไฟฟ้าที่ ไหลกลบั แสดงวา่ ตอ้ งเกดิ ไฟดูดหรอื ไฟรัว่ ที่จุดใดจุดหนง่ึ ตัวเครอื่ งป้องกันไฟดดู จะตัดกระแสไฟฟา้ ทันที คนขายมักคยุ ว่าตดั ไฟฟ้าไดเ้ ร็วมากเพียงเส้ยี ววนิ าที เจา้ เคร่อื งน้ีมีหน้าปัดใหห้ มนุ เลือกวา่ จะยอมให้ไฟฟ้ารวั่ ได้เทา่ ไร ตัง้ แต่ 5 มิลลิแอมป์ ไปถงึ 30 มลิ ลิแอมป์ หรือ จะตอ่ ตรง ซึง่ ปัจจบุ ันไมย่ อมให้มตี วั เลอื กแบบตอ่ ตรงแล้ว เพราะถา้ หมุนไปทต่ี ่อตรงหมายความวา่ ระบบน้จี ะไม่ ตัดไฟเลย แม้วา่ ไฟจะร่ัว มากแค่ไหนก็ตาม ฉะน้นั ตดิ ไปก็เสียเงินเปลา่ อยา่ ตดิ ดีกว่า ปจั จุบันเครอื่ งประเภทนมี้ ีขนาดเล็กลงจนเท่ากบั เบรกเกอร์ สามารถใสใ่ นตู้กล่องไฟ ไดเ้ ลยมชี อื่ เรียกว่า Earth Leakage Circuit Breaker หรือ ELCB ซ่ึงกาหนดคา่ ยอมให้ไฟฟา้ รั่วไวต้ ายตัวท่ี 30 มิลลิแอมป์ ซ่ึงเป็น ค่าสูงสดุ ของไฟฟ้ารว่ั ทีม่ าตรฐาน ยอมรับไดน้ ั่นเอง

แนะนาใหแ้ ยกวงจรอุปกรณ์ไฟฟ้าเหลา่ น้ีออกจากกัน ได้แก่ เครอื่ งทาน้าอนุ่ ปลกั๊ ในหอ้ งน้า ปลั๊กใกลอ้ ่างลา้ ง หนา้ ปล๊กั ในชั้นใต้ดิน ปลกั๊ ภายนอกอาคาร จากน้ันใหต้ ดิ ตัง้ เครื่องปอ้ งกันไฟดดู ท่ีวงจรนนั้ ถ้ามงี บพอกต็ ิด แยกเป็นวงจรละตวั ถา้ มงี บจากัดให้รวมวงจรไว้ด้วยกนั แล้วตดิ ตวั เดยี ว แตไ่ มค่ วรติดตัวปอ้ งกันไฟดดู ตัวใหญ่ เพยี งตัวเดยี วทวี่ งจรหลกั อย่างทีห่ ลายๆ บา้ นทากนั เพราะในวงจรไฟฟ้า จะมีไฟรั่วเสมอ เลยทาใหเ้ ครื่อง ปอ้ งกนั ไฟดูดต้องตัดไฟตลอดเวลา และไมค่ วรติดตัวป้องกันไฟดดู ท่วี งจรเครื่องปรับอากาศหรอื ป๊มั น้า เพราะ เปน็ อปุ กรณท์ ่มี ี โอกาสไฟรัว่ ไดเ้ สมอ แต่ให้ป้องกนั ไฟร่ัวโดยตดิ ตัง้ สายดนิ แทน สรปุ ง่ายๆ วา่ อุปกรณ์ป้องกนั อันตรายทเี่ กดิ จากไฟฟา้ มีดงั นี้ คือ 1. เบรกเกอร์ทาหนา้ ที่ตัดไฟฟ้าเมอื่ ไฟฟา้ ลดั วงจรหรอื ไฟฟา้ เกนิ ลดการเกิดไฟไหม้ จากระบบไฟฟา้ 2. สายดนิ ทาหนา้ ทีด่ งึ กระแสไฟลงดินไมใ่ ห้วงิ่ มาท่ีคน 3. เครื่องป้องกนั ไฟดูดทาหนา้ ทต่ี ดั ไฟเมื่อเกิดไฟร่วั มาท่คี นไดอ้ ย่างรวดเรว็ ความสาคัญของการตดิ ตงั้ สายดนิ สายดินมไี วเ้ พ่ือป้องกนั เราใหร้ อดพน้ จากอันตรายอนั เกดิ จากไฟช็อตหรอื ไฟรัว่ กรณเี กิดไฟชอ็ ตหรือไฟร่วั ใน ขณะที่เรากาลงั ใช้งานอปุ กรณ์ชน้ิ นนั้ อยู่ กระแสไฟจะไหลเข้าสูโ่ ลหะทันที และถ้าเรายังสัมผัสโลหะน้นั อยู่ แลว้ ไมไ่ ดต้ ดิ สายดินเอาไวด้ ว้ ย กระแสไฟทัง้ หมดก็จะไหลเขา้ สรู่ า่ งกาย จนอาจทาใหเ้ สยี ชีวติ ไดน้ ัน่ เอง แต่ถา้ มีการ ติดต้ังสายดนิ ไว้ กระแสไฟทรี่ ่ัวออกมาเหล่านน้ั จะไหลผ่านเข้าไปยังสายดินแทน สายดนิ ทาหนา้ ทเี่ หมือนกบั ท่อ น้าล้นของอา่ งล้างหนา้ คือหากเปิดนา้ จนถงึ บริเวณท่อน้าล้นแล้ว นา้ กจ็ ะไหลออกมาโดยอตั โนมัติ นา้ จงึ ไม่ลน้ อ่างออกมานั่นเอง ซง่ึ สายดินตรงบรเิ วณส่วนปลายจะถูกฝงั ลงไวใ้ นดินจริงๆ โดยการรวมสายดินจากทกุ จุด ต่างๆ มารวมตัวกันในตคู้ วบคุมไฟฟา้ จากนั้นจึงต่อสายอีกเส้นจากตลู้ งพ้นื ดิน สว่ นท่ถี ูกฝังไวเ้ ปน็ แท่งทองแดง เปลือยเปล่า มคี วามยาวประมาณ 6 ฟุต ซ่ึงภายในดนิ ย่อมมีความชน้ื อยู่เสมอ ความต้านทานไฟฟ้าต่า กระแสไฟจงึ ไม่ไหลมาทาอนั ตรายต่อเรานนั่ เอง แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม ถึงจะมีการติดตงั้ ระบบสายดินไว้อยา่ งครบครันแล้ว กไ็ ม่ไดแ้ ปลว่าคุณจะปลอดภัยจากไฟฟา้ 100% เพราะฉะน้ันการตดิ ตง้ั สายดินเป็นอีกทางเลือกที่ดีอีกทางซึ่งช่วยใหค้ นในครอบครัวปลอดภยั มากขึ้น แต่ การดูแลตัวเองก่อนย่อมดีทสี่ ุด เมื่อตวั เปียก หรือมือเปียกก็ไมค่ วรไปจับเครอื่ งใช้ไฟฟ้าหรอื ปลั๊กไฟ ต้องเชด็ มือ ใหแ้ ห้งสนิทก่อนทุกครัง้ การใชช้ ีวิตด้วยความไมป่ ระมาทย่อมดีกวา่ เสมอ