สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม

ส่งิ แวดล้อมประกอบด้วยสิ่งมชี ีวิตและสิ่งไมม่ ชี ีวติ สิ่งแวดล้อมมคี วามสาคัญต่อการดารงชวี ิตของคน พชื และสัตว์ สงิ่ มีชีวติ มคี วามสัมพนั ธ์กับสิง่ แวดล้อมทงั้ มีชีวติ และไม่มชี วี ิต ความสัมพนั ธ์ของสิ่งมชี วี ิตกบั ส่งิ มีชีวิต เช่น นกทารงั บนต้นไม้ ออกไขเ่ ลยี้ งลูกในรัง และกินผลไม้ หนอน แมลง บนต้นไม้ แสดงวา่ นกอาศัยตน้ ไม้เปน็ ทอ่ี ยู่ แหลง่ อาหาร แหลง่ เลี้ยงลกู แหล่งหลบภัยอย่างปลอดภยั สิ่งมีชีวติ ทกุ ชนดิ อยตู่ ามลาพังไมไ่ ด้ ต้องอาศยั สิ่งแวดลอ้ มท่ีสมบรู ณด์ ้วย

ประเภทความสัมพนั ธ์ของสิง่ มชี วี ิต 1. ภาวะพึ่งพากนั 2. การได้ประโยชน์รว่ มกัน 3. 4.ภาวะองิ อาศยั ภาวะการลา่ เหย่อื 5.ภาวะปรสิต 6. 7.ภาวะการแก่งแยง่ ภาวะเป็นกลาง

เมือ่ ไดร้ บั ประโยชน์ เม่อื เสียประโยชน์ เมื่อไมไ่ ด้รับหรือเสยี ประโยชน์

+/+ ได้ประโยชนร์ ว่ มกนั ทงั้ 2 ฝ่าย แต่แยกกนั อย่ไู มไ่ ด้ ตอ้ งอย่รู ว่ มกัน โพรโตซวั ในลาไสป้ ลวก รากับสาหรา่ ย (ไลเคน) แบคทีเรียไรโซเบยี มในปมรากถ่ัว ต่อไทรกบั ลูกไทร

+/+ มดดากับเพล้ยี ออ่ น นกกับจระเข้ . ไดป้ ระโยชนร์ ว่ มกันท้งั 2 ฝ่าย แตไ่ ม่จาเป็นตอ้ งอยูด่ ว้ ยกันตลอดเวลา นกเอีย้ งกบั ควาย แรดกบั นกออกซ์เทล

+/+ ตัวกะปกิ บั มดแดง แมลงกับดอกไม้ . ได้ประโยชน์รว่ มกันทั้ง 2 ฝ่าย แต่ไม่จาเปน็ ตอ้ งอยูด่ ว้ ยกันตลอดเวลา ดอกไมท้ ะเลกบั ปูเฉสวน ดอกไมท้ ะเลกับปลาการต์ นู

+/0 เหาฉลามกับปลาฉลาม กล้วยไม้บนต้นไมใ้ หญ่ ฝา่ ยหน่งึ ได้ประโยชน์แตอ่ ีกฝ่ายหนึ่งไมไ่ ด้ประโยชนแ์ ตอ่ ยา่ งใด ต๊กั แตนใบไมก้ บั ใบไม้ รังนกบนตน้ ไม้ เสือกับนกแลง้ ควายกับด้วงขค้ี วาย

+/- ฝา่ ยหนงึ่ เปน็ ผู้ล่า อีกฝ่ายเป็นเหยื่อ งกู บั กบ แมวกบั หนู

วัวกับหญา้ +/- กบกบั แมลง สงิ โตกับมา้ ลาย ฝ่ายหน่ึงเปน็ ผู้ล่า อีกฝา่ ยเป็นเหยือ่ เสือกบั กวาง

+/- กาฝากบนต้นไม้ เห็บบนตวั สุนัข ฝา่ ยได้ประโยชน์ เรยี กว่า ผูอ้ าศัยหรือปรสิต อกี ฝา่ ยเสียประโยชน์ เรยี กว่า ตัวให้อาศยั หรือโฮสต์ เหาบนหวั คน พยาธใิ นสาไส้

-/- เสอื 2ตวั ต้นไม้ 2ตัว ส่งิ มีชีวิต 2 ฝ่ายทีต่ ้องการปัจจัยอยา่ งหนงึ่ ร่วมกนั และปจั จัยน้นั มจี ากดั เช่น อาหาร ทีอ่ ยูอ่ าศัย ต่างฝา่ ยตา่ งเสยี ประโยชน์ทั้งคู่ เสอื กบั สิงโต เสือกับหมคี วาย

มดกบั ผง้ึ 0/0 ไมม่ ีความสัมพนั ธก์ ันแตอ่ ย่างใด ต่างคนต่างอยู่ สุนัขกบั ดอกไม้

ภาวะพง่ึ พากัน +/+ การได้ประโยชน์ร่วมกัน +/+ ภาวะอิงอาศยั +/0 ภาวะลา่ เหยื่อ +/- ภาวะปรสิต ภาวะแข่งขัน +/- ภาวะที่เปน็ กลาง -/- 0/0

Thank you