พลังงานทดแทนจากขยะ

พลงั งานทดแทน จากขยะ

พลงั งานทดแทนจากขยะ ทิศทางใหมข่ องการผลิตพลงั งานเพื่อคมุ้ ครองโลก ปัญหาขยะมูลฝอย มีผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตและส่ิงแวดล้อมของมนุษย์ ดังนั้นเราจึงต้องหาวิธีการจัดการที่มีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์กลับคืนมาสู่ชุมชนและ ประเทศ แนวทางที่เป็นการใช้ประโยชน์จากขยะแนวทางหนึ่งคือ การนาขยะมาผลิตเป็น พลงั งานทดแทน ซงึ่ นอกจากได้พลังงานกลับมาแลว้ ยงั เปน็ การช่วยรักษาสงิ่ แวดลอ้ มอกี ด้วย ขยะ = พลังงานสะอาด ขยะท่ถี ูกท้งิ ออกจากมาจากแหลง่ กาเนดิ ยงั คงมีพลงั งานสะสม อย่ภู ายใน ซ่ึงเม่ือนามาผ่านความร้อน หรือกระบวนการทางชีวภาพแล้วจะได้พลงั งาน ทดแทนทจ่ี ดั เป็นประเภทพลังงานที่สะอาด

ธรรมชาติของขยะมูลฝอย ขยะมลู ฝอยทีเ่ กดิ ขน้ึ ในแตล่ ะทไี่ ม่เหมอื นกนั มีความแตกต่างของสภาพคุณสมบัติ และลกั ษณะ ดังนน้ั เทคโนโลยีในการผลติ พลงั งานจากขยะ จึงมอี ย่หู ลากหลายเทคโนโลยีการนามาใช้ต้องคานึง ถึงวิถคี วามเป็นอย่ขู องสังคมไทย ความหลากหลายของขยะท่เี กดิ ข้ึน สภาพภูมิประเทศ สภาพคุณสมบตั ิ และลักษณะของขยะในประเทศไทย ดงั น้ัน เราควรมาทาความรูจ้ ักกบั ธรรมชาตขิ อง “ขยะมลู ฝอย” ของบ้านเราใหม้ ากทสี่ ุด

ความหมายของขยะมูลฝอย ตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2550 ระบุว่า มลู ฝอย หมายถึง เศษกระดาษ เศษผา้ เศษอาหาร เศษสนิ คา้ เศษวัตถุ ถงุ พลาสตกิ ภาชนะท่ใี ส่อาหาร เถา้ มูลสัตว์ ซากสตั ว์ หรอื สง่ิ อืน่ ใดท่ี เกบ็ กวาดจากถนน ตลาด หรือที่อ่ืน และ หมายความรวมถงึ มูลฝอย ติดเชอื้ มลู ฝอยทเี่ ปน็ พิษหรอื อันตรายจากชมุ ชน

องคป์ ระกอบและเภทขยะมูลฝอย ขยะมูลฝอยมีองค์ประกอบแบ่งไดเ้ ป็น 10 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. ผักผลไม้ และเศษอาหาร 2. กระดาษ 3. พลาสติก ได้แก่ เศษผกั เศษผลไม้ เศษอาหารท่ีเหลอื ไดแ้ ก่ วัสดุหรอื ผลิตภณั ฑ์ทีท่ าจาก ไดแ้ ก่ วัสดหุ รือผลติ ภณั ฑท์ ่ีทาจากพลาสตกิ เช่น จากการปรุงอาหาร และเหลอื จากการบริโภค เยอ่ื กระดาษ เช่น กระดาษ หนังสอื พิมพ์ ถงุ พลาสติก ขวดพลาสติก ภาชนะพลาสตกิ ของ เช่น ขา้ วสุก เปลือกผลไม้ เน้อื สัตว์ ฯลฯ ใบปลวิ ถุงกระดาษ กลอ่ งกระดาษ ฯลฯ เล่นเดก็ พลาสติกบรรจุภณั ฑ์ต่างๆ ฯลฯ 4. ผ้า ไดแ้ ก่ สง่ิ ทอต่างๆท่ีทามาจากเส้นใย 5. แก้ว ได้แก่ วัสดุหรือผลติ ภณั ฑ์ 6. ไม้ ไดแ้ ก่ วัสดุหรือผลิตภัณฑท์ ี่ทามาจากไม้ ธรรมชาตแิ ละใยสังเคราะห์ เชน่ ฝา้ ย ลนิ ิน ชนสตั ว์ ท่ีทาจากแกว้ เช่น เศษกระจก ขวด ไม้ไผ่ เศษไม้ เช่น กลอ่ งไม้เกา้ อ้ี โต๊ะ เฟอรน์ ิเจอร์ ผา้ ไนลอน เศษผา้ ผ้าเช็ดมือ ถงุ เท้า ผา้ ข้ีรว้ิ ฯลฯ เครือ่ งแก้ว ฯลฯ เคร่อื งเรือน ฯลฯ 7. โลหะ ไดแ้ ก่ วสั ดุหรอื ผลิตภัณฑ์ต่างๆ 8. หิน กระเบ้ือง กระดูก และเปลอื กหอย 9. ยางและหนงั ไดแ้ ก่ วัสดุและผลติ ภณั ฑ์ ไดแ้ ก่ เศษหิน เศษกระดกู สัตว์ เช่น ก้างปลา ที่ทาจากยางและหนัง เชน่ รองเท้า กระเปา๋ ลกู บอล ฯลฯ ท่ีทาจากโลหะ เชน่ กระปอ๋ ง ตะปู ลวด ภาชนะท่ที าจากโลหะต่างๆ ฯลฯ เปลอื กหอย กุ้ง ปู เครอื่ งปนั้ ดินเผา 10. วัสดุอน่ื ๆ ได้แก่ วัสดุที่ไมส่ ามารถจดั เครื่องเคลือบ ฯลฯ เข้ากลุ่มต่างๆ ข้างต้น

จากองคป์ ระกอบของขยะมูลฝอยทงั้ 10 ประเภท สามารถแบง่ ออกเป็ น 4 กลมุ่ ใหญ่ คือ 1. ขยะอนิ ทรยี ์ หรือมูลฝอยย่อยสลายได้ คือขยะเนา่ เสยี และย่อยสลายไดเ้ ร็วสามารถนามาหมักผลิตกา๊ ซ ชีวภาพหรอื ทาปุ๋ยได้ เชน่ เศษอาหาร เศษใบไม้ เศษหญ้า 2. ขยะรีไซเคลิ หรอื มลู ฝอยทย่ี งั ใชไ้ ด้ คอื ของเสียจากบรรจภุ ัณฑห์ รอื วัสดเุ หลือใชท้ ่ีสามารถนากลบั มาใช้ ประโยชนใ์ หมไ่ ด้ เช่น แกว้ กระดาษ โลหะ อะลูมเิ นยี ม พลาสติก และยาง 3. ขยะอนั ตราย หรือมูลฝอยอันตรายจากชุมชน คอื ขยะทม่ี ีองค์ประกอบหรือปนเป้ือนวตั ถุอันตรายชนิดต่างๆ ได้แก่ วัตถรุ ะเบดิ วตั ถุไวไฟ วตั ถุออกซิไดซ์ วัตถุมีพษิ วัตถทุ ีท่ าํ ให้เกดิ โรค วัตถุกมั มันตรงั สี วตั ถทุ ่ีทําให้เกิดการ เปลี่ยนแปลง ทางพนั ธกุ รรม วตั ถุกดั กร่อน วัตถทุ ีก่ ่อให้เกิดการระคายเคือง รวมถึงวตั ถหุ รอื เคมีภัณฑ์ทีอ่ าจทาํ ให้ เกดิ อนั ตรายแก่บุคคล สตั ว์ พืช ทรพั ยส์ นิ หรอื สิ่งแวดลอ้ ม เช่น หลอดฟลูออเรสเซนต์ ถ่านไฟฉาย แบตเตอรี่ ภาชนะบรรจุสารกาํ จดั ศตั รพู ชื กระป๋องสเปรยบ์ รรจุสีหรือสารเคมี ฯลฯ 4. ขยะอนื่ ๆ นอกเหนือจาก 3 กลมุ่ ขา้ งต้น เช่น เศษหิน ดิน ทราย ฯลฯ

เทคโนโลยีวิธีการผลิตพลงั งานทดแทนจากขยะมูลฝอย ปัจจบุ ันเทคโนโลยีทีใ่ ชใ้ นการจดั การขยะเพ่ือเปล่ยี นสภาพเปน็ พลงั งานทดแทน มีดังน้ี 1.การเผาขยะในระบบเตาเผา (Incineration ) โรงเผาขยะมลู ฝอย จังหวดั ภเู กต็ เปน็ เทคโนโลยีการเผาขยะในเตาเผาท่อี อกแบบเฉพาะสาหรับการเผาขยะมูลฝอย เพือ่ ควบคมุ เคร่ืองผลิตก๊าซเชื้อเพลิงจากขยะชมุ ชน ปฏกิ ิริยาการเผาไหมท้ ีใ่ ห้ความรอ้ นและอณุ หภมู ิสูง เพ่อื ทาํ ลายมวลและปริมาตรของขยะมูลฝอย ก๊าซที่ เกดิ จากการเผาไหม้จะตอ้ งไดร้ บั การกาํ จดั เขมา่ และก๊าซพิษตา่ งๆ เพอ่ื ปอ้ งกันไมใ่ ห้เกิดมลพษิ ท่ีส่งผล กระทบต่อส่ิงแวดล้อม สว่ นขเี้ ถ้าทีเ่ หลอื จากการเผาไหมส้ ามารถ นําไปฝังกลบหรอื ใช้เป็นวสั ดสุ าํ หรบั การก่อสรา้ งถนน พลงั งานความร้อน ท่ไี ด้จากการเผาไหม้ สามารถใชใ้ นการผลติ ไอนาํ้ และผลิต กระแสไฟฟา้ 2.เทคโนโลยีผลิตกา๊ ซเชือ้ เพลงิ จากขยะ เปน็ เทคโนโลยกี าจัดขยะมลู ฝอยโดยออกแบบเตาเผาใหม้ กี ารเผาในสภาพท่ีอากาศ หรอื ออกซิเจนนอ้ ย ภายใต้อณุ หภูมิสูงประมาณ 1,200-1,400 องศาเซลเซียส ผลท่ีเกิดขึน้ คอื จะ เกิดปฏิกริ ยิ ากล่นั สลายทางเคมี ของขยะได้ก๊าซเชือ้ เพลงิ ซง่ึ มีองคป์ ระกอบ หลกั เป็นกา๊ ซ คาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) ไฮโดรเจน (H2) และมีเทน (CH4) ก๊าซ เช้อื เพลิงสามารถใช้ผลิต กระแสไฟฟา้ หรอื ใหพ้ ลงั งานความร้อนสาํ หรับใช้ประโยชน์ ขนึ้ ไดอ้ ีก

เทคโนโลยีวิธีการผลิตพลงั งานทดแทนจากขยะมูลฝอย ปจั จบุ ันเทคโนโลยีทใี่ ช้ในการจัดการขยะเพ่ือเปล่ยี นสภาพเป็นพลังงานทดแทน มดี งั น้ี 3. เทคโนโลยีการผลิตน้ามันจากขยะพลาสติก (Pyrolysis oil ) ขยะพลาสตกิ เป็นเทคโนโลยที เ่ี ปล่ียนขยะทเี่ ปน็ สารอนิ ทรีย์ (Hydrocarbon) เช่น พลาสติกหรอื ยางให้เป็นนํ้ามนั โดย วิธีการเผาแบบไพโรไลซสิ ซ่ึงเปน็ การให้ความรอ้ นกับขยะในสภาวะ ที่ไมม่ อี ากาศหรอื ออกซเิ จน มกี ารควบคุม อณุ หภูมแิ ละความดนั และใชต้ วั เรง่ ปฏิกริ ิยา จะทําให้เกดิ การตสี ายโครงสรา้ งของพลาสตกิ และจะไดเ้ ช้อื เพลงิ เหลว นํา้ ามนั ไพโรไอซสิ ทีย่ งั ไมผ่ ่านกระบวนการกลน่ั แยกมีคณุ สมบตั ิ ใกล้เคียงกับ น้ํามนั เตา จึงสามารถนําไปใช้ ทตแิ ทนน้ําามันเตาในโรงงานอตุ สาหกรรม ได้ แต่ถา้ ผ่านกระบวนการกล่นั เตาเผาแบบไพโรไลซสิ ลักษณะนา้ มันทไ่ี ด้จาก น้ามันท่ไี ดจ้ าก จะไดน้ าํ้ ามนั ดีเซล เบนขึ้น และนํ้าามันเตา กระบวนการไพไรใลซิส กระบวนการกลน่ั แลว้ 4.เทคโนโลยเี ช้ือเพลิงขยะ (Refuse Derived Fuel : RDF) เปน็ เทคโนโลยีในการปรับปรงุ คุณสมบตั ทิ างกายภาพและทางเคมี ของขยะเพ่อื ให้มี คณุ สมบัตใิ นดา้ นค่าความรอ้ น ความช้ืน และขนาด เหมาะสมสาหรบั นาไปใช้เปน็ เชอ้ื เพลงิ แท่งเชอ้ื เพลิงขยะ โดยขยะที่จะนาํ มาทําเป็นเชือ้ เพลิง จะตอ้ งมกี ารคัดแยกเพอื่ เอาขยะที่เผาไหม้ไม่ได้และขยะ อนั ตรายออกไปกอ่ นแลว้ ทําการสับย่อยขยะออกเปน็ ชิน้ เล็ก และทาํ ใหแ้ ห้ง หลังจากน้ัน อาจ นําไปอดั แท่ง หรืออัดเปน็ ก้อนเพ่ือใหส้ ะดวกในการใชง้ านและขนสง่

เทคโนโลยีวิธีการผลิตพลงั งานทดแทนจากขยะมูลฝอย ปัจจุบนั เทคโนโลยีท่ใี ชใ้ นการจัดการขยะเพ่อื เปล่ยี นสภาพเป็นพลังงานทดแทน มีดงั น้ี 5. ระบนหมักไร้อากาศ (Anaerobic Digestion) ถงั หมักชวี ภาพ ระบบหมักไรอ้ ากาศ เปน็ การกาจดั ขยะประเภทสารอนิ ทรียท์ ่ยี ่อยสายได้ อาทิ เศษอาหาร ผกั ผลไม้ เศษใบไม้ โดยนําไป หมกั ในบ่อหมักขยะหรอื ถังหมกั ขยะท่เี ป็นระบบปิด ขยะอินทรยี จ์ ะถูกย่อยสลายตัวยจลุ นิ ทรียแ์ บบ ไร้ออกซเิ จน และเกิดก๊าซชีวภาพซึง่ มีองค์ประกอบหลกั เปน็ ก๊าซมีเทน(CH4) และกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ (CO2) นําไปใชป้ ระโยชน์เป็นเชอ้ื เพลิง ในการหุงตม้ และใช้ผลติ กระแสไฟฟา้ ได้ สว่ นทีเ่ หลอื จาก การยอ่ ยสีสาย เรายัง นาํ ไปใช้เป็นปุ๋ยหรอื วสั ดปุ รบั ปรุงดนิ ได้ต่อไป ถงั หมกั ไรอ้ ากาศของเทศบาลระยอง 6. ระบบฝงั กลบ เพอื่ ผลติ ก๊าซชวี ภาพ [Landfill gas to Energy) เปน็ ระบบทพี่ ัฒนาและปรับปรงุ มาจากการกลบฝังขยะที่ถูกหลกั สุขาภิบาล ขยะท่ีถูกนามาฝังกลบจะ เกิดการยอ่ ยสลายด้วยจุลนิ ทรีย์กอ่ ให้เกดิ ก๊าซชีวภาพ ซ่ึงหากปล่อยไปตามสภาพธรรมชาติ กา๊ ซมีเทน และก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จะกระจายสชู่ ้ันบรรยากาศ และเป็นตัวการทาํ ใหเ้ กดิ สภาพเรอื นกระจก (Green House Effect) และภาวะโลกรอ้ น เทคโนโลยขี องระบบนี้ คือ การกกั เกบ็ กา๊ ซทเ่ี กดิ ข้นึ จากการ ฝงั กลบขยะโดยติดตง้ั ทอ่ รวบรวมกา๊ ซ และนาํ ไปใชป้ ระโยชน์เป็นเชือ้ เพลงิ เพอ่ื การผลติ กระแสไฟฟา้ หรือ นาํ ไปใช้เป็นพลังงานทดแทนเชื้อเพลงิ รถยนต์ได้

แนวโน้มการพัฒนาพลงั งานทดแทนจากขยะในประเทศไทย ประเทศไทยได้ใหค้ วามสําคัญกับการผลติ พลังงานทดแทนจากขยะอย่างมาก เพราะนอกจากจะ ไดพ้ ลงั งานที่สะอาดมาพัฒนาประเทศแล้ว ยงั เปน็ การแกไ้ ขปญั หาขยะ ทมี่ ีอย่กู วา่ วนั ละ 4 หมนื่ ตน้ และมี แนวโนม้ เพ่มิ สูงขึน้ ทุกวนั กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน วางเป้าหมายการผลิตพลังงาน ทดแทนจากขยะไว้ที่ 160 เมกะวตั ต์ ภายในปี 2555 จากข้อมลู การผลิตในปี 2553 มกี ําลังการผลติ ไฟฟ้า จากขยะแล้วประมาณ 13 เมกะวัตต์ จากปริมาณขยะของทั้งประเทศสามารถทจี่ ะนํามาผลิตไฟฟา้ ให้ บรรลุ เปา้ หมายที่ตั้งไว้ไดอ้ ยา่ งแน่นอน โดยทง้ั น้ตี อ้ งอาศัยการจดั การปัญหาขยะอย่าง ครบวงจร มี หน่วยงานท่ีรับผดิ ชอบและคดั เลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมกบั ขยะแตล่ ะแหง่ หากเปน็ เช่นนค้ี งไม่ไกลเกิน ฝันที่ประเทศไทยจะเป็นเมืองแห่งพลงั งานทดแทนทสี่ ามารถพง่ึ พาตนเองไดอ้ ยา่ งยัง่ ยืน

แนวทางการสง่ เสรมิ การเปลี่ยนขยะเปน็ พลงั งานโดยการมีส่วนรว่ ม ของประชาชน เทคนคิ ที่จะทาํ ให้การผลิตพลังงานจากขยะไดป้ ระสทิ ธภิ าพและคมุ้ คา่ สูงสุด ก็คอื การคดั แยกขยะออกเป็นประเภทต่างๆ ทง้ั ทีเ่ ปน็ ขยะท่ียอ่ ยสลายได้ ขยะเศษอาหาร ขยะรไี ซเคิล ขยะ พลาสตกิ และอนื่ ๆ การคดั แยกท่ีมปี ระสิทธภิ าพตอ้ งเปน็ การคัดแยก ท่ีต้นทาง คือ เรมิ่ คดิ แยกตงั้ แต่ ครัวเรือนของตนเองกอ่ นที่เราจะท้งิ ขยะลงส่ถู ึง เพราะจะ ทาํ ใหก้ ารจดั การในลําดบั ถดั ๆ ไปมี ประสทิ ธภิ าพมากขน้ึ อย่างไรกต็ ามแมเ้ ราจะนําขยะไปผลิตพลังงานได้ แต่ปัญหาขยะกย็ งั ไมห่ มดไปเสยี ท้ังหมด การ จดั การปญั หาขยะต้องอาศยั ความรว่ มมือจากทกุ คน ไมเ่ ชน่ นน้ั ต่อให้มี เทคโนโลยที ี่ดีเลศิ ปานใดก็ไม่ สามารถจดั การกบั ขยะได้ซ่งึ เราสามารถชว่ ยกันได้ด้วย

หลกั 3 R เพื่อเป็ นการลดปริมาณขยะจากชมุ ชนไดด้ งั นี้ Reduce ลดของที่จะทง้ิ ใหน้ ้อยลง เพ่ือลดปริมาณขยะ Reuse ยืดอายกุ ารใช้งานหรือใช้ประโยชน์ ใหม้ ากขึ้นโดยการใช้ซา้ Recycle คดั แยกขยะ ทสี่ ามารถนากลับไปแปรรูป ผลติ ใหม่ เพ่ือกลับมาใช้ ประโยชนไ์ ด้อกี แนวทางการคัดแยกขยะเหลา่ นี้หากไดร้ ับความร่วมมือจากทุกคน ขยะ ซึง่ เปน็ ปัญหาสาหรบั สังคมและ ส่งิ แวดลอ้ มมาโดยตลอด กจ็ ะถกู เปล่ียนให้เปน็ แหลง่ พลังงาน ทางเลอื กใหมส่ าหรบั ชมุ ชนและประเทศไทยได้ อย่างยั่งยนื

ประโยชนข์ องการเปลีย่ น ขยะเป็ นพลงั งาน ด้านเศรษฐกิจ ดา้ นสงั คม ดา้ นสิง่ แวดลอ้ ม • ลดการพงึ่ พานาเข้าพลังงาน • ลดจานวนผูป้ ว่ ยโรคระบบทางเดินหายใจ • คุณภาพสิง่ แวดลอ้ มโดยรวมของประเทศดีขนึ้ • ลดการใช้เชอ้ื เพลงิ จากฟอสซสิ • เพมิ่ คณุ ภาพชวี ติ ให้แก่ชมุ ชนและสังคม • กาจัดของเสยี อยา่ งถูกสขุ ลกั ษณะและยง่ั ยนื • ลดการใชป้ ุย๋ เคมี • มรี ายไดจ้ ากการขายไฟฟ้า • ส่งเสรมิ การพัฒนาพลงั งานอยา่ งยัง่ ยนื • ลดปัญหาโลกรอ้ นจากการปล่อย CH 4 สู่บรรยากาศ และคารบ์ อนเครดติ • เพิ่มการจ้างงาน • ลดปัญหาสิ่งแวดลอ้ มขา้ งเคยี ง • ลดปญั หาน้าชะขยะสูใ่ ต้ดนิ

ทีม่ า: http://webkc.dede.go.th ขอขอบคุณคะ่