วรรณคดีพระบรมราโชวาท

โดย ครูแคท ภาชนิ ี สืบสขุ

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่องพระบรมราโชวาทเป็นส่วนหนึ่งของวิชา วรรณกรรมคัดสรรในหนังสือ เรียน 604-303 มหาวทิ ยาลัยหาดใหญ่ โดยเนื้อหาของเร่ืองน้ี สอนให้รูจ้ กั การปฏิบตั ิตนในการใชช้ วี ติ ผจู้ ัดทาหวังเปน็ อย่างยงิ่ วา่ หนังสืออเิ ลก็ ทรอนิกส์เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ในการศึกษาแก่ผู้ที่ค้นคว้า หาความรู้ ของคณุ ครู นักเรยี น หรอื นักศึกษาเป็นอย่างยง่ิ หากหนงั สอื เลก็ ทรอนิกส์เลม่ นี้ มีข้อผดิ พลาดประการใด ก็ขออภัยมา ณ ท่นี ้ี

สาระสาคัญของพระบรมราโชวาทเน้นให้ปฏบิ ตั ิตนอย่างเคร่งครดั ในการวาง พระองคใ์ หเ้ หมาะสมเมอ่ื ไปศกึ ษาตา่ งประเทศ เช่น ไม่ไว้ยศว่าเปน็ เจ้าเพราะ จะตอ้ งรกั ษายศศกั ด์ิ ระวังพระองค์มาก นอกจากน้ันยังให้เป็นผอู้ ่อนน้อมวา่ งา่ ย สอนงา่ ย ความในพระบรมราโชวาทที่ทรงยา้ อย่างย่งิ คือมใิ ห้ถือพระองคว์ ่าเปน็ พระราชโอรสพระเจ้าแผน่ ดนิ แล้วใชจ้ า่ ยสุรยุ่ สรุ ่ายเกินไปจนเป็นหนี้ ทรงเนน้ ในเรอ่ื ง การประหยดั คา่ ใชส้ อยทุกดา้ น และทรงย้าใหต้ ระหนกั ว่า คา่ ใชจ้ ่ายทีโ่ ปรดเกล้าฯ พระราชทานใหไ้ ปทรงศกึ ษานน้ั แมจ้ ะเปน็ พระราชทรัพย์ในส่วนทเ่ี ป็นเงนิ พระคลงั ข้างท่ี แต่ก็เป็นเงินส่วนแผ่นดินทรี่ าษฎรทลู เกล้าฯ ถวายให้ทรงใช้สอยด้วยทรงเปน็ ผูท้ านบุ ารุงรกั ษาบ้านเมอื ง



➢ พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระจนั ทบรุ ีนฤนาถ (พระองค์เจา้ กติ ิยากรวรลกั ษณ)์ ➢ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมหลวงราชบรุ ดี ิเรกฤทธิ์ (พระองคเ์ จ้ารพีพฒั นศกั ด)์ิ ➢ พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมหลวงปราจิณกติ บิ ดี (พระองค์เจ้าประวติ รวฒั นโนดม) ➢ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงนครไชยศรีสรุ เดช (พระองคเ์ จ้าจิรประวตั วิ รเดช)



➢ ไมใ่ ห้ยศว่าเป็นเจา้ ➢ มรดกท่ีประเสริฐกว่าทรพั ย์คือความรู้ ➢ ตง้ั ใจอุตสาหะเล่าเรียนเพ่ือทาคณุ แก่บ้านเมอื ง ➢ อย่าถือตัววา่ ตนเปน็ พระเจา้ แผ่นดิน จงประพฤติตนให้ดี ➢ จงประหยัดอย่าใช้จ่ายฟมุ่ เฟอื ย ➢ วิชาที่ตอ้ งเรยี นคือ ภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน และวิชาเลข ➢ กรมหมนื่ เทวะวงษว์ โรประการ เปน็ ผดู้ ูแลธุระทกุ อยา่ ง

➢ เพราะฉะน้นั ทจ่ี ะไปครัง้ นอี้ ย่าให้ไวย้ ศวา่ เปน็ เจา้ ใหถ้ ือเอาบรรดาศักดเิ์ สมอลูกผู้ มตี ระกูลในกรุงสยาม คือ อย่าใหใ้ ช้ฮสิ รอเยลไอเนสปรินซน์ าหนา้ ชอ่ื ให้ใชช้ ือ่ เดมิ ของตวั เฉยๆ เม่อื ผูอ้ ่ืนเขาจะเติมหน้าช่อื หรือจะเติมทา้ ยชอ่ื ตามธรรมเนยี มองั กฤษ เปน็ มสิ เตอรห์ รอื เอสไควร์ก็ตามทีเถิด อย่าคดั ค้านเขาเลย

➢ ก็ถ้าจะใช้เงินแผ่นดินสาหรับให้ไปเล่าเรียนแก่ผู้ซึ่งไม่มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด กลับมาไม่ได้ทาราชการคุ้มกับเงินแผ่นดินที่ลงไป ก็จะเป็นที่ติเตียนของคนบาง จาพวกว่า มีลูกมากเกินไปจนต้องใช้เงินแผ่นดินเป็นค่าเล่าเรียนมากมายเหลือเกิน แล้วซ้าไม่เลือกเฟ้นเอาแต่ที่เฉลียวฉลาดจะได้ราชการ คนโง่ คนเง่าก็เอาไปเล่า เรียนให้เปลืองเงิน เพราะค่าที่เป็นลูกของพ่อไม่อยากจะให้มีมลทินที่พูดติเตียน เกี่ยวข้องกับความปรารถนา ซึ่งจะสงเคราะห์แก่ลูกให้ทั่วถึงโดยเที่ยงธรรมน้ี จงึ มไิ ดใ้ ชเ้ งินแผน่ ดนิ

➢ อย่าได้ถือตัวว่าเป็นลูกเจ้าแผ่นดิน พ่อมีอานาจยิ่งใหญ่อยู่ในบ้านเมือง ถึงจะ เกะกะไม่กลัวเกรง คุมเหงผู้ใดเขาก็จะมีความเกรงใจพ่อไม่ต่อสู้หรือไม่อาจ ฟ้องร้องว่ากล่าว การซึ่งเชื่อใจดังนั้นเป็นการผิดแท้ทีเดียว เพราะความ ปรารถนาของพ่อไมอ่ ยากจะใหล้ ูกมอี านาจที่จะเกะกะอยา่ งน้ันเลย เพราะรเู้ ป็นแน่ วา่ เพราะรเู้ ปน็ แนว่ ่า เมือ่ รักลกู เกนิ ไปปลอ่ ยใหไ้ ม่กลัวใครและประพฤติการชั่ว เชน่ นัน้ โทษแก่ตวั ลกู นน่ั เอง ท้ังในปัจจุบัน อนาคต

➢ วรรณคดีเร่อื งนีส้ ือ่ สารกบั ผู้อา่ นผา่ นจดหมาย หรอื พระราชหัตถเลขา ➢ แก่นเรื่อง คาสอนพระราชโอรสในด้านต่างๆ ในวาระการไปศึกษาเล่าเรียน่ ตา่ งประเทศ

➢ เพราะฉะน้นั ทจ่ี ะไปครัง้ นอี้ ย่าให้ไวย้ ศวา่ เปน็ เจา้ ใหถ้ ือเอาบรรดาศักดิเ์ สมอลูกผู้ มตี ระกูลในกรุงสยาม คือ อย่าใหใ้ ช้ฮิสรอเยลไอเนสปรินซ์นาหนา้ ชอ่ื ให้ใชช้ ือ่ เดมิ ของตวั เฉยๆ เม่อื ผูอ้ ่ืนเขาจะเติมหน้าช่อื หรือจะเติมทา้ ยชอ่ื ตามธรรมเนียมองั กฤษ เปน็ มสิ เตอรห์ รอื เอสไควร์ก็ตามทีเถิด อย่าคดั ค้านเขาเลย

➢ ฝา่ ยเราจะไปมียศเสมออย่กู ับเขา แตค่ วามบริบูรณ์และยศศกั ดไิ์ ม่เตม็ ทีเ่ หมือน อยา่ งเขากจ็ ะเป็นท่ีนอ้ ยหน้าและเหน็ เป็นเจ้านายเมอื งไทยเลวไป และถ้าเป็นเจา้ นาย แลว้ ตอ้ งรกั ษายศศกั ดิ์ในกจิ การทง้ั ปวง ทจ่ี ะทาทกุ อยา่ งเป็นเครื่องล่อตาล่อหูคน ทง้ั ปวงทจ่ี ะให้พอใจดู พอใจฟงั จะทาอันใดกต็ ้องระวังตวั ไปทุกอยา่ ง ที่สดุ จนจะ ซอื้ จ่ายอนั ใดกแ็ พงกวา่ คนสามญั

1.สะท้อนให้เหน็ ถงึ สงั คมสมัยกอ่ นวา่ มเี นแผน่ ดนิ และเงนิ พระคลงั ข้างที่ 2.สะท้อนให้เห็นว่าสังคมไทยในเวลานน้ั ต้องการคนท่ีมีความรู้ความสามารถ เพอ่ื มา พัฒนาบ้านเมอื ง 3.สะท้อนใหเ้ หน็ ถึงความแตกต่างของสงั คมไทยและตะวนั ตก 4.สะทอ้ นให้เห็นถงึ สังคม และวฒั นธรรมไทยวา่ ครอบครัวน้นั พอ่ เปน็ หัวหน้า ครอบครวั ต้องอบรมดูแลส่ังสอนลูก วางแนวทางชีวติ ที่ดีใหแ้ กล่ ูก

อ้างองิ พระบรมราโชวาทและโคลงสภุ าษิตพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยหู่ วั . ธนบุรี : โรงพิมพ์สุทธิสารการพมิ พ,์ 2505. (พมิ พ์ในงานพระราชทาน เพลิงศพ พระผจงธนสาร (สงิ ยวุ ชติ ) วันจันทรท์ ่ี 30 เมษายน พ.ศ.2505)

นางสาวภาชนิ ี สืบสขุ รหัสนกั ศกึ ษา 6206510022 สาขาภาษาไทย คณะศกึ ษาศาสตรแ์ ละศิลปศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยหาดใหญ่