5. มะคาโมง มะคาโมง เปนไมยืนตนขนาดกลาง และเปนไมเ น้ือแข็งทนี่ ิยมตัดฟน มากอสรางบา นเรือน และแปรรูป เปนเฟอรนเิ จอรต า ง อาทิ โตะ ทำงาน โตะรับประทานอาหาร โตะรบั แขก และเกา อ้ี เปนตน เพราะเน้ือไมม ี ความทนทาน และมีสเี หลืองอมแดงสวยงาม มะคาโมง จัดเปนไมห วงหามประเภท ก. ท่ีตอ งไดร บั อนุญาตจากพนกั งานเจา หนา ทีก่ อนหากตอ งการ ตดั ฟน และแปรรูปเพื่อการคา • วงศ : Leguminosae • ชอื่ วิทยาศาสตร : Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib. T • ชือ่ ทอ งถิน่ :
ภาคกลาง และทว่ั ไป – มะคาโมง – มะคาใหญ – มะคา หลวง – ฟน ษี ภาคเหนอื – มะคาหลวง – มะคาหัวคำ ภาคอสี าน – มะคา – เขง, เบง (สุรนิ ทร) – ปน (นครราชสีมา) ภาคตะวันออก – มะคา โมง – บิง (จนั ทบรุ )ี ถิ่นกำเนดิ และการแพรกระจาย มะคาโมง มถี นิ่ กําเนิดในประเทศเอเชีย ตะวนั ตกเฉียงใต และอินเดีย รวมถงึ ประเทศไทยดวย พบไดมากตั้งแตระดับความสูง 150-650 เมตร เหนือ ระดบั น้ำทะเล พบแพรกระจายท่วั ไปตามปา เบญจ พรรณ และปาเตง็ รัง พบมากในทกุ ภาค ยกเวน ภาคใต โดยเฉพาะภาคกลาง ภาคอีสาน และ ภาคเหนือ มักขน้ึ ตามขางลำหวยหรอื แมนำ้ ทช่ี มุ ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร -ลำตน มะคาโมง เปนไมข นาดใหญ แตไ มสูงมากนัก ลำตนมีความสูงประมาณ 10 – 18 เมตร มเี รือนยอด เปนพมุ กวาง แตกกง่ิ ต่ำต้ังแตร ะดบั ลา งของลำตน เปลอื กลำตนมีสีน้ำตาลออนอมชมพู ก่ิงออนมีขนปก คลมุ
-ใบ ใบมะคา โมงเปน ใบประกอบ ออกเรียง สลับกนั บนก่ิงแขนง มีกานใบหลกั ยาว ประมาณ 18-30 เซนตเิ มตร มปี ระกอบดวยใบ ยอยขน้ึ ตรงกันขา ม 3 – 5 คู ใบยอยมีกานใบ สนั้ ประมาณ 3 – 5 มลิ ลเิ มตร ใบยอยแตล ะใบ มีรปู ไข ฐานใบ และปลายใบมน แผน ใบเรยี บ และมสี เี ขยี วเขม แผนใบมเี สน กลางใบชดั เจน ขนาดใบกวา งประมาณ 2-5 เซนติเมตร ยาว ประมาณ 4 – 10 เซนติเมตร -ดอก ดอกมะคา โมงออกดอกเปนชอ บรเิ วณปลายก่งิ ชอ ดอกยาว 5 – 15 เซนตเิ มตร มขี นคลมุ บางๆ ดอกยอยมี กา นดอกยาว 7 – 10 มิลลเิ มตร ดอกมีใบ ประดับเปน รปู ขอบขนานแกมรปู ไข ยาว 6 – 9 มิลลิเมตร มีขนปกคลุม กลบี รอง ดอกมี 4 กลีบ กลบี รองดอกมีรปู ขอบ ขนาน เรยี งซอ นทับกัน ยาวประมาณ 10 – 12 สวนกลบี ดอกมเี พยี งกลบี เดยี ว มี รูปทรงกลม ยาว 5 – 12 มิลลิเมตร แผน กลบี ดอกมสี แี ดงเร่อื ๆ ถดั มาดานในเปน เกสรตวั ผทู ี่มี 11 อัน ท่ีมี 8 อนั เปน เกสรสมบรู ณ และ 3 อนั เปน หมัน กานเกสรแยกออกจากกนั ถดั มาตรงกลางเปน เกสรตัวเมยี มขี นปกคลุมยาวประมาณ 7 มลิ ลิเมตร ดา นลา งเปน รังไข โดยดอกจะออกประมาณเดือนกุมภาพนั ธ – มีนาคม -ผล และเมล็ด ผลมะคาโมง เรยี กวา ฝก มีลกั ษณะแบน ขนาดใหญ ฝก กวา งประมาณ 7 – 10 เซนติเมตร ยาว ประมาณ 12 – 20 เซนติเมตร ฝก ออนมีสีเขียว เมือ่ แกจ ะมี สีน้ำตาล และจะปรแิ ตกออกเปน 2 ซีก สว นดานในมเี มล็ด 2-5 เมล็ด
เมลด็ มีลักษณะกลม เปลอื กเมลด็ มสี ี ดำ และมีเยื่อหนาสเี หลอื งประแดง ซง่ึ มีลกั ษณะคลา ยรปู ฟน คน ยาว ประมาณ 1.5 เซนตเิ มตร หมุ บริเวณ ฐานเมลด็ จึงเรยี ก ฟนษี ทง้ั นี้ ฝกจะ แกประมาณเดอื นมิถนุ ายน-สงิ หาคม ประโยชนม ะคา โมง 1. ไมม ะคาโมงเปนไมเนือ้ แข็ง เนอื้ ไมม ลี วดลายสวยงาม เนือ้ ไมส ีน้ำตาลอมแดง นิยมใชแ ปรรปู เปน ไมแผน ปูพนื้ ไมวงกบ เสาบาน และไมชายคาสำหรับกอ สรางบาน และเฟอรนิเจอรต า งๆ 2. เปลอื กมะคาโมงมนี ำ้ ฝาด นยิ มใชสำหรับฟอกหนัง 3. ฝกออนนำเนื้อเมลด็ มาตมรับประทาน ทั้งรับประทานเปนของคบเค้ยี ว และรบั ประทานคกู ับอาหารอนื่ ๆ 4. เมล็ดแกน ำมาเผาไฟหรอื ค่ัวรบั ประมาณ เน้ือเมลด็ ใหร สมัน สรรพคุณมะคา โมง 1. เปลอื กลำตน (ตม นำ้ ด่ืม) – ใชเปน ยาถา ยพยาธิ – รกั ษาริดสีดวง – แกทอ งเสยี – รกั ษาโรคบดิ 2. เปลอื กลำตน (ตมน้ำอาบหรอื ใชบ ดทา) – รักษาโรคผิวหนัง
– ใชทารกั ษาแผล 3. เปลอื กฝก และเมล็ดมะคาโมง (นำมาตมน้ำดืม่ ) – สำหรับใชเ ปนยาถา ยพยาธิ – รกั ษาโรครดิ สีดวงทวาร – เน้ือเมล็ดดบิ หรอื แกนำมาหั่นเปน ฝอย แลง ตมนำ้ ด่ืม สำหรับชวยบรรเทาอาเจียน – เมล็ดแกน ำมาผาใหเ ห็นเนื้อเมล็ด กอนใชกดทับแผลท่ีถูกแมลงกดั ตอย เพื่อบรรเทาอาการปวด และ ลดพษิ การปลูกมะคาโมง การปลกู มะคา โมงนยิ มเพาะ ขยายพนั ธดุ วยเมลด็ โดยนำฝกแก มะคาโมงมาแกะเมล็ดออก จากนำ ตัดสว นเยื่อท่ีหุมบรเิ วณฐานเมล็ด ออก และตดั ใหเ ห็นเนอ้ื เมลด็ ดา นใน เลก็ นอ ย กอนจะแชน ้ำไว 1 คืน หรือ หากไมใชก ารตัดเย่ือหมุ ออกก็ใหนำ เมลด็ มาแชในนำ้ รอ นประมาณ 1 นาที แลว ท้ิงไวใ หเยน็ จากน้ันนำมาเพาะในถุงเพาะชำ ท้ังน้ี วัสดเุ พาะชำใหใ ชดนิ ผสมกบั ปุยคอก และทราย เล็กนอย อตั ราสว นดนิ :ทราย:ปุย คอกที่ 1:2:1 นอกจากนั้น อาจใชว ิธกี ลบเมล็ดลงแปลงเพาะ และหลังจากเมล็ดเริ่มงอกใหเห็นคอยยายเมล็ดลงถุง เพาะชำ และดแู ลจนกลา แข็งแรง ทอี่ ายุประมาณ 8 เดือน ถงึ 1 ป กอนนำลงปลูก ท้งั น้ี เมล็ดจะงอกประมาณ 10-20 วนั หลงั การเพาะ การปลูก การปลูกมะคาโมง ควรปลูกดวยตนกลาทมี่ ีอายุ 8-12 เดอื น และควรปลูกในตนฤดฝู น เพื่อใหต น สามารถเตบิ โต และตง้ั ตวั ได มรี ะยะปลกู ประมาณ 6-8 x 6-8 เมตร และหากเขาหนาแลงควรใหน ำ้ เปนระยะ และใหหาฟางขาวหรือเศษใบไมม าคลุมไวรอบโคนตน ท้งั น้ี การเติบโตของลำตน ทป่ี ลกู แลว 1 ป จะ สงู ไดป ระมาณ 2.5 เมตร และการขยายตวั ของเสนรอบวงนอยกวา 1 เซนติเมตร/ป ท้งั นี้ มะคาโมงจะมีอายุ การตัดฟน ที่เหมาะสำหรบั การกอสรา งบา น ประมาณอายุ 25-30 ป ขอบคุณภาพจาก phargarden.com,/ suthorn.com/, http://พะยูง.com/, biogang.net/, http://adeq.or.th/
เอกสารอางองิ 1) เมธนิ ี ตาฬมุ าศสวัสด์.ิ 2549. พรรณไมหวยทราย จังหวดั เพชรบรุ ี. สำนกั หอพรรณไม กรมอุทยานแหง ชาติ สตั วปา และพันธุพืช. 2) ฐานขอ มลู สมุนไพร คณะเภสัชศาสตร มหาวทิ ยาลยั อบุ ลราชธานี. มะคา โมง. ออนไลน. สืบคน เมอ่ื วันที่ 9 ธันวาคม 2559. เขา ถึงไดท ่ี : http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=260/. 3) โครงการเผยแพรขอมูลทรัพยากรชีวภาพ- และภมู ปิ ญ ญาทองถน่ิ บนพน้ื ท่ีสูง. มะคา โมง. ออนไลน. สืบคนเมื่อวนั ท่ี 9 ธนั วาคม 2559. เขา ถงึ ไดท ่ี : http://eherb.hrdi.or.th/search_result_details.php?herbariumID=57&name=มะคา โมง/ ท่ีมา : https://puechkaset.com/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E 0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%87/
Search
Read the Text Version
- 1 - 6
Pages: