6 Adrenal gland

Adrenocortical Hypofunction สาเหตุ 1. สาเหตุปฐมภูมิ (primary adrenocortical insufficiency, Addison ‘s disease)สาเหตุเกิดจาก ต่อมหมวกไต ไดแ้ ก่การติดเช้ือ การผา่ ตดั ต่อมหมวกไต ออก เน้ืองอก กระบวนการออโตอิมมูน เป็นตน้

Adrenocortical Hypofunctionสาเหตุ (ต่อ)2.สาเหตุตติยภูมิ(Secondary adrenocortical insufficiency) เกิดจากภายนอกต่อมหมวกไต ไดแ้ ก่ ความผดิ ปกติ ที่ต่อมใตส้ มอง ภาวะชีแฮน (Sheehan’s syndrome)การ ไดร้ ับกลูโคคอร์ติคอยด์ ในขนาดสูงมาเป็นเวลานาน(เกิน 3-4 สปั ดาห์) ซ่ึงมีผลยบั ย้งั การทางานของต่อมหมวกไตถึงแมว้ า่ จะหยดุ ยาไปนานนบั เดือน

Adrenocortical Hypofunction อาการและอาการแสดง ตามชนิดฮอร์โมนท่ีขาด มีอาการและอาการแสดงดงั น้ี คือ-ร่างกายสูญเสียน้าและโซเดียมจากการขาดอลั โดสเตอโรนทาให้-BP ต่า การสูบฉีดเลือดออกจากหวั ใจต่า-ระบบการไหลเวยี นลม้ เหลว ช็อก-มีการดูดซึมKเขา้ สู่ร่างกายมากทาใหห้ วั ใจเตน้ ผดิ ปกติ เกิดหวั ใจหยดุ ทางานได(้ Hyperkalemia)-เกิดน้าตาลในเลือดต่า จากกลูโคคอร์ติคอยดล์ ดลง-เบ่ืออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน น้าหนกั ลด-อารมณ์แปรปรวน ทนต่อภาวะเครียดต่างๆ เช่นการผา่ ตดั การต้งั ครรภ์ ภาวะติดเช้ือไดน้ อ้ ยลง-ผวิ คล้าเน่ืองจากมีการหลง่ั ACTH ออกมามาก-ในเพศหญิงจะพบวา่ ขนที่รักแร้และที่อวยั วะสืบพนั ธุ์ลดลง เน่ืองจากการขาดแอนโดรเจน



Adrenocortical Hypofunctionการขาดฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตอยา่ งเฉียบพลนั โดยเฉพาะ กลูโคคอร์ติคอยด์ เป็นภาวะวฤิ ตที่ตอ้ งช่วยเหลืออยา่ งรีบด่วน ท่ีเรียกวา่ เกิดภาวะวกิ ฤตจากต่อมหมวกไต(Adrenal crisis) ภาวะน้ีมีอนั ตรายถึงแก่ชีวิตได้ อาการท่ีสาคญั คือ อ่อนเพลีย ไม่มีแรง N/V ปวดทอ้ ง น้าหนกั ลด ขาดน้า ความดนั โลหิตต่า และชอ็ ก

Adrenocortical Hypofunctionการวนิ ิจฉยั1.จากการซกั ประวตั ิและตรวจร่างกาย ท่ีสาคญั ควรเนน้ ประวตั ิเกี่ยวกบั การรับประทานยากลุ่ม Steroid ยาลูกกลอน ประวตั ิหยดุ รับประทานยากลุ่ม Steroid ทนั ที การผา่ ตดั ต่อมหมวกไต ภาวะตก เลือดหลงั คลอด การติดเช้ือท่ีต่อมหมวกไต เป็นตน้2. จากผล E’lyte พบวา่Na ต่าK สูงตรวจระดบั น้าตาลในเลือดพบวา่ ต่า

Adrenocortical Hypofunction สาเหตุ(ต่อ)3. ระดบั ซีร่ัม Cortisol ต่า4. คา่ ปัสสาวะ 24 ชม.ของ17-OHCS และ 17-KS ต่า

ปัญหาที่พบบ่อยในภาวะAdrenocortical Hypofunction1.เส่ียงต่อการขาดน้า การไหลเวยี นของเลือดไม่ดี ชอ็ ก เนื่องจากสูญเสีย น้า และโซเดียมจานวนมาก2.ทนต่อการปฏิบตั ิกิจวตั รประจาวนั ไดน้ อ้ ย เนื่องจากออ่ นเพลีย ไม่มี แรง จากเสียสมดุลของอิเลก็ โตรไลด์3.มีการเปล่ียนแปลงในภาวะโภชนาการ เนื่องจากไดร้ ับนอ้ ยกวา่ ร่างกายตอ้ งการ เบ่ืออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน

การพยาบาล ภาวะAdrenocortical Hypofunction1. ใหส้ ารน้าทดแทนในรูป 5%D/NSS อยา่ งรวดเร็ว แกไ้ ขภาวะ ช็อก สิ่งท่ีตอ้ งระวงั ในการใหส้ ารน้าทดแทนคือ ภาวะหายใจวายใน ผปู้ ่ วยโรคหวั ใจ โรคไต หรือผสู้ ูงอายุ2. ใหก้ ลูโคคอร์ติคอยดท์ ดแทนใหเ้ พยี งพอ แพทยจ์ ะให้ Hydrocortisone IV หรือผสมสารน้าและหยดใหท้ าง IV

การพยาบาล ภาวะAdrenocortical Hypofunction3. ร่วมมือกบั แพทยใ์ นการหาสาเหตุชกั นาใหเ้ กิดอาการขาดฮอร์โมน เฉียบพลนั4. บนั ทึกสญั ญาณชีพ ความดนั โลหิต สารน้าเขา้ ออกทุก 1-4 ชม. ตามความเหมาะสม5. แกไ้ ขภาวะความไม่สมดุลของ E’lyte

การพยาบาล ภาวะAdrenocortical Hypofunction 6. เมื่อผา่ นพน้ ภาวะวกิ ฤต ผปู้ ่ วยจะไดร้ ับ steroidขนาดเท่ากบั ความตอ้ งการในภาวะปกติ พยาบาลควรแนะนาการปฏิบตั ิตนเม่ือ อยบู่ า้ นดงั น้ี  6.1 เรื่องการรับประทานฮอร์โมนทดแทนฮอร์โมนที่ขาดไป แนะนา ใหผ้ ปู้ ่ วยทราบถึงความจาเป็นท่ีตอ้ งรับประทานฮอร์โมน ทดแทน อาการและอาการแสดงถึงการไดร้ ับฮอร์โมนมากหรือนอ้ ย เกินไป ระยะเวลาท่ีตอ้ งไดร้ ับฮอร์โมนทดแทน รับประทาน ฮอร์โมนชื่ออะไร วนั ละก่ีคร้ัง จานวนเท่าใด ภาวะแทรกซอ้ นที่ อาจจะเกิดข้ึน วธิ ีการป้องกนั และแกไ้ ข

การพยาบาล ภาวะAdrenocortical Hypofunction  6.2 การป้องกนั การกลบั ซ้า โดยหลีกเลี่ยงปัจจยั ชกั นาที่ทาใหเ้ กิด อาการไดแ้ ก่ การติดเช้ือ การผา่ ตดั การขาดSteroid 6.3 การมาพบแพทยต์ ามนดั เพอ่ื ติดตามการรักษา การปรับ ขนาดยาเมื่อมีความเครียดมากข้ึน เช่น เจบ็ ป่ วย มีไข้ เป็นตน้ ซ่ึงควร ไปพบแพทยก์ ่อนเวลานดั การบอกแพทยค์ นใหม่ที่รักษาใหท้ ราบวา่ ตนเป็นโรคใดอยู่ และรับประทานยาอะไรอยปู่ ระจา 6.4 การพกบตั รติดตวั ระบุโรค การรักษาเม่ือเกิดภาวะวิกฤต และ ยาท่ีไดร้ ับอยู่ The end