Digital 026

สขุ ภาพดีในยคุ ดิจิทลั

จดุ ประสงคห์ ลกั - เขา้ ใจอนั ตรายและผลกระทบดา้ นสขุ ภาพกายและสขุ ภาพจติ จากการใชอ้ ินเทอรเ์ น็ตและส่อื ดิจทิ ลั - เขา้ ใจโรคที่เกิดขนึ้ เนอ่ื งจากการใชง้ านคอมพิวเตอรแ์ ละอปุ กรณอ์ ิเล็กทรอนกิ สใ์ นยคุ ดิจิทลั - เขา้ ใจแนวทางป้ องกนั และลดผลกระทบเมอ่ื ตอ้ งทาํ งานกบั คอมพิวเตอรแ์ ละอปุ กรณอ์ ิเล็กทรอนกิ ส์ - เขา้ ใจอาการทางจติ ของตวั เองและคนใกลต้ วั อนั เกดิ จากการใชอ้ ินเทอรเ์ น็ตและออนไลน์ สมรรถนะ - สามารถระบพุ ฤตกิ รรม และอาการเบ้ืองตน้ ทเ่ี ป็ นอนั ตรายตอ่ สขุ ภาพ ทงั้ สขุ ภาพกาย และสขุ ภาพจิต อนั เป็ น ผลเนอ่ื งมาจากการใชค้ อมพิวเตอร์ อปุ กรณอ์ ิเล็กทรอนกิ ส์ อินเทอรเ์ น็ตและสอ่ื ดิจทิ ลั ตา่ ง ๆ ได้ - สามารถป้ องกนั ลดผลกระทบ หรือรกั ษาเบื้องตน้ เมอื่ เกิดอาการได้ - สามารถตรวจสอบบคุ คลรอบขา้ งพรอ้ มใหค้ าํ แนะนาํ เบ้ืองตน้ เมือ่ มอี าการท่เี ป็ นอนั ตรายตอ่ สขุ ภาพได้

กลม่ ุ อาการปวดขอ้ (Carpal Tunnel Syndrome: CTS) กลม่ ุ อาการประสาทมือชา เป็ นภาวะทเ่ี สน้ ประสาทมเี ดยี นซ่ึงเป็ นเสน้ ประสาทหลกั ของมอื ถกู บีบอดั หรือกดทบั ภายในขอ้ มอื เกิดจากความผดิ ปกตขิ องโครงสรา้ งมอื หรือการใชง้ านมอื อยา่ งไมเ่ หมาะสม ทาํ ใหผ้ ปู้ ่ วยรสู้ ึกเจ็บ ชา และเป็ นเหน็บบริเวณมอื กบั แขน สว่ นใหญ่อาการจะคอ่ ยเป็ นคอ่ ยไป ผปู้ ่ วยมกั ตอ้ งรกั ษาดว้ ยการใสเ่ ฝื อก การ ใชย้ า หรือหลกี เล่ียงกจิ กรรมบางประเภทที่ทาํ ใหเ้ สน้ ประสาทมอื เสียหาย และอาจตอ้ ง รบั การผา่ ตดั หากมอี าการรนุ แรง

อาการของ Carpal Tunnel Syndrome - ชา เป็ นเหน็บ และปวดแสบปวดรอ้ นบรเิ วณฝ่ ามอื กบั นว้ิ มอื โดยเฉพาะนว้ิ โป้ งกบั นวิ้ ชี้ และอาจรสู้ กึ เหมอื นถกู ไฟช็อตที่ นว้ิ โป้ ง นว้ิ ชี้ นว้ิ กลาง และนวิ้ นางเป็ นบางครง้ั โดยไมม่ อี าการดงั กลา่ วทนี่ วิ้ กอ้ ย ซ่ึงหากพบความผดิ ปกตทิ ี่นวิ้ กอ้ ย ควร ไปพบแพทยเ์ พ่ือวินจิ ฉยั สาเหตซุ ึ่งอาจเกดิ จากโรคอื่น - ปวดหรือเป็ นเหน็บไลจ่ ากปลายแขนไปยงั หวั ไหล่ - ไมส่ ามารถใชม้ อื ไดต้ ามปกติในชวี ิตประจาํ วนั เชน่ ติดกระดมุ ไมไ่ ด้ หรือทาํ สิ่งของหลดุ มอื อาการของ Carpal Tunnel Syndrome มกั เกดิ ขนึ้ อยา่ งค่อยเป็ นค่อยไป อาจแสดงอาการเพียงชวั่ คราวในชว่ งแรก และกาํ เริบบ่อยขน้ึ หรือมอี าการนานมากขนึ้ เร่ือย ๆ โดยผปู้ ่ วยมกั เริ่มมอี าการตอนกลางคืนหรือหลงั ต่นื นอน ซ่ึงมกั รสู้ กึ ดีขน้ึ เมือ่ ไดข้ ยบั หรือสะบัดมอื และมอี าการชดั เจน มากขน้ึ หลงั จากทาํ งานท่ตี อ้ งเคลอื่ นไหวขอ้ มอื หรือใชข้ อ้ มอื หยิบจบั และถือส่งิ ของเป็ นเวลานาน เชน่ ทาํ งานบา้ น ซักผา้ บิด ผา้ หนั่ เนอื้ สตั ว์ ตาํ นาํ้ พริก ใชโ้ ทรศัพท์ อา่ นหนงั สือ จบั พวงมาลยั ขณะขบั รถ ขร่ี ถจกั รยานยนต์ เป็ นตน้ รวมทงั้ อาจมี อาการตา่ ง ๆ ขณะนอนหลบั ไดด้ ว้ ย เพราะขอ้ มอื บิด เกร็ง หรืออาจนอนทบั ขอ้ มือ

สาเหตขุ อง Carpal Tunnel Syndrome พนั ธกุ รรม โดยผทู้ ี่มขี อ้ มือเล็ก เชน่ ผหู้ ญิง เสี่ยงตอ่ การบีบอดั หรือกดทบั เสน้ ประสาทมีเดยี นสงู ความผิดปกติดา้ นโครงสรา้ ง เชน่ ขอ้ มอื หกั หรือเคลอ่ื น ซ่ึงอาจทาํ ใหเ้ สน้ ประสาทมเี ดยี นถกู กดทบั ได้ การใชง้ านมือและขอ้ มือที่ไมเ่ หมาะสม โดยผทู้ เี่ คล่อื นไหวมือกบั ขอ้ มอื ในลกั ษณะเดียวตดิ ต่อกนั เป็ นเวลานาน จะมแี รงกดท่ีเสน้ ประสาทมเี ดยี นมากขนึ้ เชน่ แมบ่ า้ น แมค่ รวั หรือแมค่ า้ สม้ ตาํ เสน้ ประสาทถกู ทาลายจากโรคเร้อื รงั ผปู้ ่ วยโรคเบาหวานทมี่ ีเสน้ ประสาทมือถกู ทาํ ลายมีความเสย่ี งสงู ตอ่ การ เป็ น Carpal Tunnel Syndrome การอกั เสบของเน้ือเยือ่ บรเิ วณขอ้ มือ เชน่ ขอ้ มอื อกั เสบ ซ่ึงมผี ลตอ่ เยื่อบรุ อบเอ็นยดึ ขอ้ มอื และอาจทาํ ให้ เสน้ ประสาทมีเดียนถกู กดทบั ภาวะอว้ น เป็ นอีกปัจจยั เส่ียงท่อี าจทาํ ใหเ้ สน้ ประสาทขอ้ มือถกู บีบอดั หรือรบั แรงกดจนเกดิ Carpal Tunnel Syndrome ไดเ้ ชน่ กนั การเกิดของเหลวคง่ั ในรา่ งกาย ซึ่งเกดิ จากการเปลยี่ นแปลงระดบั ฮอรโ์ มนในผทู้ ตี่ ง้ั ครรภ์ หรอื ผหู้ ญิงวยั หมด ประจาํ เดือน จนทาํ ใหเ้ สน้ ประสาทมเี ดยี นถกู กดทบั ภาวะอ่ืน ๆ เชน่ โรคไฮโปไทรอยด์ ความผดิ ปกติของตอ่ มใตส้ มอง และไตวาย นอกจากน้ี แมย้ งั ไมม่ ีรายงานท่ีแนช่ ดั แต่การทางานโดยใชเ้ ครอ่ื งจกั รหรอื เครอ่ื งยนตท์ ่ีมีการสนั่ เป็ น เวลานาน การใชง้ านคอมพิวเตอร์ และการงอขอ้ มือซา้ ๆ ก็อาจทาใหเ้ สน้ ประสาทมีเดียนถกู กดทบั หรอื ทาใหอ้ าการของโรคแยล่ งได้

การป้ องกนั Carpal Tunnel Syndrome แมไ้ มม่ ีวิธีการป้ องกนั Carpal Tunnel Syndrome โดยตรงได้ แตก่ ารปรบั เปลีย่ นพฤติกรรมในชวี ิตประจาํ วนั อาจ ชว่ ยลดความเสย่ี งของโรคได้ โดยอาจปฏิบัติตามคาํ แนะนาํ ดงั ตอ่ ไปน้ี • ใชง้ านมอื และขอ้ มอื ดว้ ยความระมดั ระวงั เชน่ ใชป้ ากกาทีจ่ บั เขยี นไดส้ ะดวก กดแป้ นพิมพเ์ บา ๆ ใชเ้ มาส์ คอมพิวเตอรท์ ่จี บั ไดถ้ นดั มือ วางแป้ นพิมพใ์ นระดบั เดียวกบั หรอื ตาํ่ กวา่ ขอ้ ศอกเล็กนอ้ ย และหลีกเล่ยี งการแอ่น ขอ้ มือขนึ้ หรือลงจนสดุ • พกั มอื เป็ นระยะ โดยยืด ดดั และหมนุ มอื กบั ขอ้ มอื โดยเฉพาะหากตอ้ งทาํ งานกบั เคร่ืองจกั รหรือเคร่ืองยนตท์ ี่ สนั่ และตอ้ งใชแ้ รงมาก • ปรบั ปรงุ ทว่ งทา่ ท่ีผดิ ปกติของรา่ งกาย เชน่ ไมห่ ่อไหลไ่ ปขา้ งหนา้ หรือยกั ไหล่ เพราะอาจสง่ ผลเสยี ตอ่ มือและ ขอ้ มอื ได้ • หลกี เลี่ยงการนอนทบั มือ หากสวมเฝื อกขอ้ มือ ตอ้ งสวมเฝื อกทไ่ี มค่ บั จนเกนิ ไปขณะนอนหลบั • ควบคมุ นา้ํ หนกั ใหอ้ ย่ใู นเกณฑป์ กตเิ สมอ • รกั ษาความอบอนุ่ ของมอื เพ่ือลดอาการปวดและตงึ เชน่ สวมถงุ มือหากทาํ งานในสภาพอากาศท่ีหนาวเย็น • เขา้ รบั การรกั ษาและควบคมุ โรคอื่น ๆ ท่อี าจเป็ นปัจจยั เสยี่ งของ Carpal Tunnel Syndrome เชน่ โรคเบาหวาน โรคตอ่ มไทรอยด์ และขอ้ อกั เสบรมู าตอยด์

การท่ีเราจะมีสขุ ภาพท่ีดีในยคุ ดิจิทลั ไดน้ น้ั ตอ้ ง เรมิ่ จากการที่เราตอ้ งดแู ลตวั เองใหด้ ี และ ปรบั เปลี่ยนพฤติกรรมใหเ้ หมาะสมกบั สขุ ภาพ รา่ งกายของเราดว้ ย กมลกาญจน์ ขาวเกดิ 026