การขยายพันธุ์พืช วราลี

การขยายพนั ธพ์ุ ืช Plant Propagation จดั ทำโดย นำงสำววรำลี สิริปิ ยธรรม รำยวิชำ กำรงำนอำชพี 1 ง31101 โรงเรียนโพธิสมั พนั ธพ์ ิทยำคำร

การขยายพนั ธุพ์ ชื หมายถึงการเพม่ิ จานวนหรือปริมาณตน้ พืชให้ มากข้ นึ แบง่ เป็ น 2 แบบ การขยายพนั ธุพ์ ชื แบบอาศยั เพศ การขยายพนั ธุพ์ ชื แบบไม่อาศยั เพศ

การขยายพนั ธุพ์ ชื แบบอาศยั เพศ แบบไม่อาศยั เพศ เพาะเมล็ด ตดิ ตา ตอ่ ก่ิง ปักชา ตอนก่ิง ทาบกิ่ง เสยี บยอด การเพาะเล้ ียง โนม้ กิ่ง เน้ ือเยอื่

การขยายพนั ธุพ์ ชื แบบอาศยั เพศ sexual reproduction (การเพาะเมลด็ ) ขอ้ ดี ขอ้ เสีย 1. ทาไดง้ า่ ย รวดเร็ว 1. ใหผ้ ลผลิตชา้ มจี านวนตน้ มาก 2. ไดต้ น้ สูงใหญ่ 2. ระบบรากแขง็ แรง 3. ลงทุนนอ้ ย 4. อาจกลายพนั ธุ์

ประเภทของเมล็ด เมล็ดแบบไม่เคลือบ ผ่านการลดความช้ ืนมาแลว้ สามารถเก็บรกั ษาในภาชนะปิ ด สนิทในตูเ้ ยน็ ที่อุณหภูมิ 4-10 องศา นานประมาณ 1 ปี ราคาถูก หาซ้ ืองา่ ย ไม่สะดวกในการเพาะเน่ืองจากเมล็ดมีขนาดเล็ก อตั ราการงอกตา่ กว่าเมล็ดแบบเคลือบ เมลด็ แบบเคลือบ ผ่านการเคลือบสารป้องกนั เช้ ือราและสารกระตุน้ การงอก มีการเคลือบผิวและผสมวสั ดุหอ่ หุม้ เพอ่ื รกั ษาสภาพของ เมล็ดเอาไว้ (วสั ดุห่อหุม้ ช่วยดูดซบั ความช้ นื ) อตั ราการงอกชองเมล็ดสงู กวา่ แบบไม่เคลือบ

การเลือกซ้ ือเมล็ด - เลือกตามงบประมาณ - เลือกจากผจู้ าหน่ายท่ีไวใ้ จได้ - เลือกซ้ ือในปริมาณท่ีพอใช้ ก่อนท่ีเมล็ดจะเสื่อมคุณภาพ - ควรมีอตั ราการงอกไม่ตา่ กว่า 80% การเก็บรกั ษาเมล็ดพนั ธุ์ ควรเกบ็ ในท่ีแหง้ และเยน็ ใส่ถุงซิปล็อกหรือซองกระดาษท่ีแหง้ และสะอาด ใชย้ าคลุกกนั โรคแมลง

ปัจจยั ในการงอกของเมล็ด 1.น้า/ ความช้ ืน 2.อณุ หภูมิ 3.แสงแดด 4.อาหารในเมล็ด 5. ไม่มีโรค รา แมลงกดั กนิ เมล็ดบางส่วน การทดสอบความงอกของเมล็ด 1. ความงอก 80เปอรเ์ ซ็น 2. วิธีลอยน้า เมล็ดดีจะหนักและจม 3. บ้ ีเมล็ดใหแ้ ตก จะมีน้ามนั ออกมา 4. วิธีควั่ จะแตกและบานออก วิธที าใหเ้ มลด็ งอกเร็ว 1.กะเทาะเปลือกออก 2.ลวกดว้ ยน้ารอ้ น 5 นาที (80-100 องศาเซลเซียส) หลงั จากน้ันแช่น้าเย็น 12-24 ชวั่ โมง 3.แช่น้าธรรมดาหรือน้ารอ้ น เพ่ือ ใหเ้ ปลือกอ่อนตวั /ชะลอสารยบั ยง้ั การงอกท่ีเปลือก/ย่นระยะเวลาในการงอก 4.ใชส้ ารเคมี กรดซลั ฟูริค คารบ์ อกซิลิก คลอรีน

การขยายพนั ธุพ์ ชื แบบไม่อาศยั เพศ Asexual reproduction (การใชส้ ว่ นตา่ งๆของพืชทาใหเ้ กิดราก ยอด เจริญเตบิ โตเป็ นพืชตน้ ใหม่) ข้อดี ข้อเสยี 1.ขยายพนั ธไุ์ ดร้ วดเรว็ 1.อาศยั ความรูค้ วาม ประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ย ชานาญมาก 2.ไมม่ ีโอกาสเกิดพนั ธใุ์ หม่ 2.ใหผ้ ลผลิตเรว็ กวา่ การ เพาะเมลด็ 3.โรคอาจจะตดิ จากตน้ เดมิ ไดง้ ่าย 3.ไมก่ ลายพนั ธุ์

การตอนกิ่ง คือ วิธีการทาใหก้ ิ่งพืชออกรากในขณะอยตู่ ดิ กบั ตน้ แม่ เมือ่ ก่ิงตอนนน้ั ออกรากดแี ลว้ จึงตดั ไปปลกู ตอ่ ไป ภาพประกอบโดย https://web.facebook.com/suawitkrooyupha/photos/pcb.47 6451479367554/476451356034233

การตดิ ตา คือ การเช่อื มประสานส่วนของตน้ พืชเขา้ ดว้ ยกนั เพ่อื ใหเ้ จริญเป็ นพืชตน้ เดียวกนั โดยการนาแผ่นตาจากก่ิงพนั ธุด์ ี ไปติดบนตน้ ตอการติดตา ก่ิงพนั ธุ์ คือ ตน้ พนั ธุท์ ี่มีคุณภาพและมคี วามโดดเด่นในสายพนั ธุข์ องตวั เอง ทาหนา้ ท่ีเป็ นส่วนยอด หรือก่ิงกา้ นลาตน้ ของพืชตน้ ใหม่ ตน้ ตอ คือ ตน้ ไมท้ ี่จะเอากิ่งพนั ธุไ์ ปปลกู ต่อเพื่อใหไ้ ดต้ น้ ที่แขง็ แรงตน้ ตอจะตอ้ ง เป็ นตน้ ตอท่ีสมบรู ณ์ ซ่ึงการติดตา ต่อกงิ่ ทาบกิง่ จะใชต้ น้ ตอตน้ อืน่ ก็ได้ เรียกว่าการอาศยั ราก จากตน้ อ่นื ถา้ เป็ นแบบปักชา และตอนกิง่ เราจะเรียกวา่ อาศยั รากของตวั เองเป็ นตน้ ตอ

การทาบกิ่ง คือ การนาพืชสองตน้ มาทาการต่อเชือ่ มใหเ้ ป็ นตน้ เดียวกนั โดยมเี ซลลเ์ น้ ือเย่ือเป็ นตวั เชอ่ื มติดกนั การทาบก่งิ ประกอบส่วนท่ีเป็ นตน้ ตอ (Stock) ทาหนา้ ท่ีเป็ นระบบราก ของตน้ พืชใหม่ และส่วนของกง่ิ พนั ธุด์ ี (Scion) อยู่เหนือรอยต่อ ทาหนา้ ที่เป็ นส่วนยอด หรือกง่ิ กา้ นลาตน้ ของพชื ตน้ ใหม่

การเสียบยอด คือ การเชื่อมประสานเน้ ือเยื่อของตน้ พชื 2 ตน้ เขา้ ดว้ ยกนั เพอ่ื ใหเ้ จริญเติบโต เป็ นตน้ เดียวกนั

การปักชาหรอื ตดั ชา คือ การตดั ส่วนใดส่วนหน่ึงของพืช เชน่ ใบ ก่งิ ลาตน้ ราก ออกจากตน้ เดิม ไปเกบ็ ไวใ้ นท่ีท่ีมี สภาพแวดลอ้ มที่เหมาะสม ทาใหส้ ่วนต่างๆดงั กล่าวของพชื งอกรากและแตกยอด เจริญเติบโตเป็ นพชื ตน้ ใหม่ต่อไปได้ ภาพประกอบโดย https://sites.google.com/site/nancy0650183220/kar-khyay- phanthu-phuch/khunsmbati-khxng-kar-khyay-phanthu-phuch