รูปเล่มโครงงานวิทยาการคำนวณ

โครงงานคอมพิวเตอร์ เรอื่ งแชทบอทชว่ ยดลุ สมการเคมี เสนอ คณุ ครูฐติ ิภทั ร ทองมา จัดทำโดย 1. ด.ญ.บญุ สิตา รัตนตันหยง เลขท่ี 18 2. ด.ญ.ปาณศิ รา ชำนาญศิลป์ เลขท่ี 22 3. ด.ญ.เปมกิ า ฟง เลขที่ 23 4. ด.ญ.อรชพร ทรพั ย์บวร เลขที่ 34 ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 3.4 รายงานวิชาวิทยาการคำนวณ รหสั วิชา ว23108 ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564 โรงเรียนสตรีวิทยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

เกี่ยวกับโครงงาน โครงงานคอมพวิ เตอร์ เรอ่ื ง แชทบอทชว่ ยดุลสมการเคมี กลุม่ สาระการเรียนรู้การงานอาชพี และเทคโนโลยี ผู้จัดทำ 1.ด.ญ.บญุ สิตา รัตนตันหยง เลขที่ 18 ครทู ป่ี รกึ ษา 2.ด.ญ.ปาณศิ รา ชำนาญศิลป์ เลขท่ี 22 3.ด.ญ.เปมิกา ฟง เลขท่ี 23 4.ด.ญ.อรชพร ทรัพยบ์ วร เลขท่ี 34 1. คุณครูวฤณภสั แหวนวเิ ศษ 2. คุณครูตรีชฎา ภัทรประเสริฐ สถานศึกษา โรงเรยี นสตรวี ิทยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ปีการศกึ ษา ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

ชอ่ื โครงงาน บทคัดยอ่ ระดบั ชั้น แชทบอทชว่ ยดลุ สมการเคมี ภาคเรียนที่ Chemical Equation Balance Line Bot มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3.4 ปีการศกึ ษา 1 2564 ครูท่ปี รกึ ษา 1. คณุ ครูวฤณภสั แหวนวเิ ศษ 2. คุณครตู รชี ฎา ภทั รประเสริฐ โครงงานเรื่องแอปดุลสมการเคมีจัดทำข้ึนเพ่ือศึกษาการสร้างผลงานด้านคอมพิวเตอร์ โดยมีเน้ือหา เกี่ยวกับวิชาวิทยาศาสตร์ เร่ืองสมการเคมี ซึ่งเป็นหัวข้อในการสร้างผลงานด้านคอมพิวเตอร์ เน่ืองจากกลุ่ม ข้าพเจ้ามีความสนใจที่จะทำให้การดุลสมการเคมีเป็นเร่ืองง่ายและสะดวกในการเตรียมสารสำหรับการทดลอง จงึ ไดพ้ ัฒนาผลงานดา้ นคอมพิวเตอร์เพื่อลดระยะเวลาในการดุลสมการเคมีทำให้มีความสะดวกรวดเร็วมากข้ึน และเป็นประโยชน์กับนักเรยี นและบคุ คลท่ัวไปทต่ี ้องการเตรยี มสารทดลองไมต่ อ้ งดุลสมการเคมีดว้ ยตัวเอง

(1) กิตติกรรมประกาศ โครงงานคอมพิวเตอร์ เรื่อง แชทบอทช่วยดุลสมการเคมี ประกอบวิชาโครงงานคอมพิวเตอร์ โดยมี การสร้างผลงานด้านคอมพิวเตอร์ สามารถดำเนินงานไปอยา่ งมีระบบ ตามขั้นตอนทว่ี างไว้ จนทำให้งานสำเร็จ ลุล่วงไปด้วยดี เน่ืองจากการเรียนการสอนและการให้คำปรึกษาแนะนำ จาก ครูท่ีปรึกษาประจำวิชาโครงงาน คอมพิวเตอร์ ซ่ึงให้ความรู้ทางด้านวิชาการและตลอดจนการให้คำแนะนำในการทำโครงงาน เร่ืองแอปดุล สมการเคมี พร้อมทั้งยังอธิบายวิธีการทำและโปรแกรมทางคอมพิวเตอร์ คือ เพ่ือใช้ประกอบกับโครงงาน จาก คำแนะนำของครูทป่ี รกึ ษา ทำใหก้ ลมุ่ ขา้ พเจ้า มีแนวทางในการดำเนนิ งานและทำงานกันได้อยา่ งเป็นระบบ จน สำเรจ็ ลลุ ่วงไปดว้ ยดี จงึ ขอขอบพระคณุ มาไว้ ณ ทีน่ ้ีด้วย คณะผูจ้ ัดทำ 1. ด.ญ.บุญสติ า รัตนตนั หยง เลขท่ี 18 2. ด.ญ.ปาณิศรา ชำนาญศิลป์ เลขท่ี 22 3. ด.ญ.เปมิกา ฟง เลขที่ 23 4. ด.ญ.อรชพร ทรัพยบ์ วร เลขที่ 34 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3.4

(2) หนา้ สารบญั (1) (2) บทคดั ย่อ (3) กิตตกิ รรมประกาศ สารบัญ () บทที่ () 1 บทนำ () () แนวคดิ และความสำคัญ () วัตถปุ ระสงค์ () ข้ันตอนการดำเนนิ งาน แผนการดำเนินงาน () ประโยชน์ที่คาดวา่ จะไดร้ บั () 2 เอกสารทีเ่ ก่ยี วข้อง () โครงงานคอมพิวเตอร์ () ความหมายของโครงงานคอมพิวเตอร์ () องคป์ ระกอบของโครงงานคอมพิวเตอร์ ประเภทของโครงงานคอมพิวเตอร์ () ข้นั ตอนการทำโครงงานคอมพิวเตอร์ () โปรแกรมทีใ่ ช้ในการทำโครงงาน () ลักษณะและรูปลักษณ์ของโปรแกรม () คู่มอื การใช้โปรแกรม Visual Studio Code () คมู่ อื การใช้โปรแกรม GitHub () คูม่ อื การใช้โปรแกรม Python Flask Line Bot () คมู่ อื การใช้โปรแกรม Heroku () ค่มู ือการใชโ้ ปรแกรม Messaging API LINE Developers () () 3 วิธดี ำเนนิ การ การเตรยี มพฒั นาโครงงานแชทบอทช่วยดุลสมการเคมี การลงมอื พฒั นาโครงงานแชทบอทช่วยดลุ สมการเคมี 4 ผลการดำเนนิ การ

5 อภิปรายผล ประโยชนท์ ไ่ี ด้รบั จากโครงงาน และข้อเสนอแนะ () อภปิ รายผล () ประโยชนท์ ่ีได้รบั จากโครงงานแชทบอทชว่ ยดุลสมการเคมี () ขอ้ เสนอแนะ () 6 ภาคผนวก (ใสเ่ ลขหนา้ ) ก ผังงานและอลั กอริทมึ () ข ข้อมลู ที่ใช้ทำแชทบอทชว่ ยดุลสมการเคมี () ค ตวั อย่างหน้าแชทบอทชว่ ยดลุ สมการเคมี () ง ใบประเมนิ จากครูทป่ี รกึ ษา () () 7 ประวตั ผิ จู้ ดั ทำ 8 บรรณานุกรม

บทที่ 1 บทนำ แนวคิด และความสำคัญ ปจั จบุ นั เทคโนโลยแี ละการส่ือสารได้เจรญิ ก้าวหนา้ อย่างรวดเร็ว ในการดำเนนิ ชีวติ ประจำวนั ของ มนุษย์ อุปกรณส์ ือ่ สารและคอมพวิ เตอร์เขา้ มามีบทบาทกบั วิถีชวี ิตประจำวันและความเป็นอยู่มากขนึ้ เห็นได้ ชดั จากการทีส่ ถาบนั การศกึ ษาทุกแหง่ ให้ความสนใจในเร่ืองการประยุกตใ์ ชเ้ พ่ือประโยชนท์ างการศกึ ษา การ เรียนการสอน และการแบ่งปันแลกเปลี่ยนความคิดเหน็ ระหว่างกันด้วย ความก้าวหนา้ ของเทคโนโลยใี น ปัจจบุ นั ตอบสนองต่อการประยุกต์ใช้กบั งานทุกด้านไดเ้ ปน็ อย่างดี ทกุ ทา่ นยอ่ มทราบดีว่ารอบๆตวั เราและในร่างกายของเรานน้ั มีปฏิกริ ยิ าเคมเี กิดขน้ึ ตลอดเวลา ปฏกิ ิริยา เคมเี กดิ จากกระบวนการเปล่ียนแปลงโครงสร้างของสารต่างๆ มีผลทำให้พลังงานของระบบเปลีย่ นไป และทำ ใหเ้ กดิ ผลิตภณั ฑ์หรือสารใหม่ขนึ้ ปฏิกิรยิ าเคมีบางชนดิ เกิดขึ้นเอง แต่บางชนดิ ตอ้ งได้รบั พลังงานจำนวนหนึ่ง ก่อนจึงจะเกดิ ปฏิกิริยาได้ ปฏกิ ริ ยิ าเคมีหลายชนิดสามารถนำมาใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ิตประจำวนั ใน อตุ สาหกรรม เกษตรกรรม และทางการแพทย์ ในขณะเดยี วกนั ปฏกิ ิรยิ าบางชนิดกใ็ ห้ผลลบต่อส่ิงแวดลอ้ มและ ชีวิตของมนษุ ย์เอง ปฏิกริ ิยาเคมแี ตล่ ะชนดิ มอี ัตราการเกดิ ปฏกิ ริ ิยาทแ่ี ตกตา่ งกัน จากขอ้ ความขา้ งต้นทก่ี ล่าวมา จะสามารถเห็นไดอ้ ย่างชดั เจนวา่ ความสามารถในการคำนวณปฏิกิริยา เคมีได้อย่างถกู ต้องแมน่ ยำและรวดเรว็ มคี วามสำคญั กบั ชีวติ ประจำวนั ของเราเปน็ อย่างมาก นอกจากจะชว่ ยให้ สะดวกสบายและประหยดั เวลาแลว้ ยงั ชว่ ยลดโอกาสการคำนวณท่ีผดิ พลาด ซง่ึ อาจนำไปสู่ปญั หาด้านความ ปลอดภัยของผู้ทำการทดลองได้ อาทิเชน่ การทดลองผสมสารเคมีในอัตราส่วนท่ีผิดพลาดในภาชนะทีเ่ ปน็ ระบบปดิ โดยมิไดต้ รวจสอบให้แน่ใจก่อน เปน็ ต้น จึงทำให้คณะผู้จดั ทำได้ตัดสินใจทำโครงงานแชทบอทช่วยดลุ สมการเคมี หรือ Chemical Equation Balancer App ข้ึน เพอื่ แก้ไขปัญหาดังกลา่ วข้างต้น จดุ ประสงค์ 1. เพือ่ ลดระยะเวลาในการดุลสมการเคมี 2. เพ่อื สามารถนำไปเตรยี มปริมาณสารท่ีตอ้ งการในการทดลอง 3. เพ่อื ความสะดวกสบายของผู้ทตี่ ้องการศึกษาเรื่องการดลุ สมการเคมี 4. เพอ่ื ความปลอดภยั ของผใู้ ช้ในการเตรียมปริมาณสารที่ถกู ต้อง

ขนั้ ตอนการดำเนนิ งาน 1.คิดหวั ขอ้ โครงงานเพื่อเสนอครูที่ปรึกษาและครปู ระจำวชิ า 2.ศกึ ษาและรวบรวมข้อมลู ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 3.ทำผังงาน (Flowchart)และอัลกอริทมึ ของโปรแกรม 4.ทำApplication 5.ทำรูปเล่มโครงงาน 6.ทดลองใชโ้ ปรแกรม 7.ปรบั ปรงุ แก้ไขตามความเหมาะสม 8.ใหค้ รูที่ปรกึ ษาประเมนิ และสรุปโครงงาน 9.นำเสนอ แผนการปฏบิ ตั ิงาน

ประโยชน์ที่คาดวา่ จะไดร้ ับ 1.ไดแ้ อปพลเิ คชนั ที่ใช้ในการดุลสมการเคมี 2.ชว่ ยผ้ใู ช้งานลดระยะเวลาในการดุลสมการเคมี 3.ผใู้ ช้งานสามารถนำไปเตรยี มปรมิ าณสารที่ต้องการในการทดลองไดอ้ ย่างถูกต้องแมน่ ยำ 4.ผใู้ ช้งานได้รับความสะดวกสบายในการศึกษาเร่ืองการดุลสมการเคมี 5.ผู้ใชง้ านไดร้ ับความปลอดภัยในการเตรียมปริมาณสารท่ีถูกต้อง

บทท่ี 2 เอกสารทเี่ กยี่ วขอ้ ง โครงงานคอมพวิ เตอร์เรอ่ื ง แชทบอทช่วยดุลสมการเคมี จัดทำข้ึนเพือ่ สร้างแอปพลิเคชันท่ีชว่ ยลด ระยะเวลาในการดุลสมการเคมแี ละชว่ ยตรวจสอบการดลุ สมการเคมี สมารถนำข้อมูลท่ีไดไ้ ปเตรยี มสารในการ ทดลอง ประกอบวชิ าพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอรโ์ ดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการดลุ สมการเคมี และจดั เปน็ โครงงาน คอมพวิ เตอรป์ ระเภทการประยกุ ตใ์ ช้งาน โครงงานคอมพิวเตอร์ 1. โครงงานคอมพิวเตอร์ คอื งานวิจัยในระดับนกั เรียนท่ใี ห้นักเรยี นมอี ิสระในการเลอื กศึกษาปัญหาที่ ตนเองสนใจ วางแผนการดำเนินโครงงาน ศึกษาพฒั นาโปรแกรม โดยใช้ความรทู้ างกระบวนการวิศวกรรม ซอฟตแ์ วร์ คอมพวิ เตอรแ์ ละอุปกรณ์อ่ืนทีม่ ีอยู่ในการศึกษาทดลองแกป้ ัญหาต่างๆเพ่ือนำผลที่ไดม้ าประยกุ ต์ใช้ งานจรงิ หรอื ใช้เพ่ือส่งเสรมิ การเรยี นให้มีประสิทธภิ าพย่ิงขึ้น 2. องคป์ ระกอบของโครงงานคอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย 1.ชอ่ื โครงงาน 2.ชือ่ สกุล ผทู้ ำโครงงาน 3.ชอ่ื อาจารยท์ ี่ปรกึ ษาโครงงาน 4.ระยะเวลาดำเนินงาน 5.แนวคิด ทมี่ า และ ความสำคัญ 6.วตั ถุประสงค์ 7.หลักการและทฤษฎี 8.วิธกี ารดำเนนิ งาน 9.งบประมาณทใ่ี ช้ 10.แผนปฏิบัติงาน 11.ผลทคี่ าดวา่ จะได้รับ 12.เอกสารอา้ งอิง 3. ประเภทของโครงงานคอมพวิ เตอร์ แบง่ เป็น 5 ประเภท คือ 1.โครงงานพัฒนาสือ่ เพอื่ การศึกษา (Educational Media) 2.โครงงานพัฒนาเครอ่ื งมอื (Tools Development) 3.โครงงานประเภทการทดลองทฤษฎี (Theory Experiment) 4.โครงงานพัฒนาเกม (Game Development)

4. ขนั้ ตอนการพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย 1. การคดั เลอื กหัวขอ้ โครงงานท่สี นใจ 2. ศึกษาคน้ ควา้ ข้อมูลจากเอกสารและแหลง่ ขอ้ มูล 3. วางแผนเค้าโครงของโครงงาน 4. ลงมอื ทำโครงงาน 5. เขียนรายงาน 6. นำเสนอและแสดงผลของโครงงาน โปรแกรมทใี่ ช้ในการทำโครงงาน 1. Visual Studio Code 2. GitHub 3. Python 4. Heroku 5. Messaging API LINE Developers เรอื่ งไลน์บอทชว่ ยดลุ สมการเคมี 1. โปรแกรม Visual Studio Code VS Code หรือ Visual Studio Code จากบริษัทไมโครซอฟต์ เปน็ โปรแกรมประเภท Editor ใช้ในการ แกไ้ ขโคด้ ทม่ี ีขนาดเล็ก แตม่ ปี ระสิทธิภาพสงู เป็น OpenSource โปรแกรมจงึ สามารถนำมาใชง้ านไดโ้ ดยไมม่ ี ค่าใช้จ่าย เหมาะสำหรับนักพัฒนาโปรแกรมท่ตี ้องการใช้งานหลายแพลตฟอร์ม รองรบั การใช้งานทงั้ บน Windows , macOS และ Linux รองรับหลายภาษาทงั้ JavaScript, TypeScript และ Node.js ใน ตวั และสามารถเช่ือมตอ่ กับ Git ไดง้ ่าย สามารถนำมาใช้งานไดง้ ่ายไมซ่ บั ซ้อน มเี ครอ่ื งมือและสว่ นขยายต่าง ๆ ให้เลอื กใช้มากมาย รองรบั การเปิดใช้งานภาษาอ่ืน ๆ ทั้ง ภาษา C++ , C# , Java , Python , PHP หรือ Go สามารถปรบั เปล่ยี น Themes ได้ มีสว่ น Debugger และ Commands เปน็ ตน้ 2. โปรแกรม GitHub GitHub คือเวบ็ ไซต์ท่ีใหบ้ ริการ Git (version control repository) โดย Github จะให้บริการบนออนไลน์ แพลตฟอร์ม ทำให้คุณสามารถเข้าถึงข้อมลู ผ่านหนา้ เว็บไซต์ได้ทุกทที่ ุกเวลา ในส่วนของการใชบ้ รกิ ารก็มีใหใ้ ช้ ท้ังแบบเสยี เงนิ และไมเ่ สยี เงนิ หากตอ้ งการใชบ้ ริการแบบฟรี ๆ Code ในโปรเจกต์ของเราทงั้ หมด คนอน่ื จะ สามารถเขา้ ถึงได้ แต่ถา้ อยากใชแ้ บบส่วนตัวทาง GitHub ก็มี Plan รองรับในราคาค่าใชจ้ ่ายทไ่ี มส่ งู มาก อีกทง้ั

มีฟีเจอร์ท่ีช่วยให้นกั พัฒนาคนอ่นื ๆ มามีส่วนรว่ มในการแก้ไขโค้ดใน Repository ของเราได้ อย่างเช่นPull Request, Issue Tracking — GitHub ทำงานอย่บู นคลาวด์ เหมอื นเปน็ โฮสท์ให้ Git Repository ของเรา 3. โปรแกรม Python Python คือภาษาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ระดบั สูง โดยถูกออกแบบมาใหเ้ ป็นภาษาสครปิ ตท์ อี่ ่านง่าย โดยตัด ความซับซ้อนของโครงสรา้ งและไวยกรณ์ของภาษาออกไป ในส่วนของการแปลงชดุ คำสงั่ ทเี่ ราเขยี นให้เปน็ ภาษาเครือ่ ง Python มกี ารทำงานแบบ Interpreter คอื เป็นการแปลชดุ คำส่งั ทลี ะบรรทัด เพื่อป้อนเขา้ สู่ หนว่ ยประมวลผลให้คอมพิวเตอรท์ ำงานตามที่เราตอ้ งการ นอกจากนนั้ ภาษาโปรแกรม Python ยังสามารถ นำไปใช้ในการเขียนโปรแกรมได้หลากหลายประเภท โดยไม่ได้จำกัดอยู่ท่งี านเฉพาะทางใดทางหน่งึ (General- purpose language) จึงทำให้มีการนำไปใช้กันแพรห่ ลายในหลายองค์กรใหญร่ ะดับโลก เชน่ Google, YouTube, Instagram, Dropbox และ NASA เปน็ ตน้ Flask คอื web framework ท่ีเขียนขึ้นมาสำหรับ Python เพ่อื ใชร้ ว่ มกัน webserver เช่น Apache และ ได้รบั การยอมรับจาก community we pages ชั้นนำเชน่ Pinterest, LinkedIn เปน็ ต้น โดย Flask ถูก เรียกวา่ micro framework เพราะวา่ มันไมต่ ้องการเครื่องมอื หรือ library อะไรมาก อีกทง้ั ไม่จำเป็นต้องมี database ดว้ ย แต่อย่างไรก็ตาม Flask ก็ยงั รองรับการเพ่ิม extensions พเิ ศษได้ ถา้ มันรองรับ Flask รวมถงึ คณะผู้จัดทำได้ใช้ Gunicorn คือ Python WSGI HTTP Server ซีง่ เราต้องนำมาใชเ้ พ่ือให้ Flask สามารถ ทำงานบน Heroku ได้ Line Bot คอื Line Official Account ทีไ่ ดน้ ำ Messaging API มาใช้ เป็นบริการ API ตวั หน่ึงที่เปดิ ใหบ้ ริการ สำหรับนักพัฒนา โดยเจา้ ของ Line Official Account จะทำการกำหนดหรอื ต้ังค่าไว้ดา้ นหลงั บา้ นของบริการ เพือ่ ให้สามารถโต้ตอบกับผู้ใช้งานไดโ้ ดยท่ีไมต่ ้องใชค้ นมาเป็นคนตอบ ซึ่งน่ีคอื ข้อดีของการใช้บรกิ ารตอนนี้ เพราะนอกจากจะทำให้ผูใ้ ช้ใช้งานได้ง่ายมากขน้ึ แลว้ ผู้ท่เี ป็นแอดมนิ ก็จะสะดวกสบายมากขน้ึ เช่นกนั เพราะไม่ ตอ้ งมาคอยตอบคำถามท่ีถามซำ้ ๆ หรือไม่จำเปน็ ต้องมาน่ังเกบ็ ข้อมูลทลี ะคน เพราะบริการนจี้ ะช่วยเหลือคณุ ได้ ทุกอย่างทส่ี ามารถทำได้ 4. Heroku Heroku คอื แพลตฟอร์มที่ให้บรกิ ารด้านคลาวด์ ซง่ึ จะเปน็ รูปแบบ PaaS (Platform as a Service) โดย Heroku เรยี กไดว้ า่ เป็น Cloud Platform เจา้ แรก ๆ กันเลยทเี ดยี ว โดยรองรับหลากหลายภาษา ไม่ว่าจะเป็น Ruby(ภาษาแรกในยุคบุกเบิก) , Python, PHP, Java, Node, Go, Scala และ Clojure เปน็ ตน้ ท่ีสำคญั เลยคือ Heroku เปน็ เพยี ง Cloud ไม่ก่ีเจา้ ท่ีฟรี ซึ่งทำให้เราสามารถทจี่ ะทดสอบ Python Web App กนั ได้

เป็นอย่างดี และถ้าเวบ็ มีทราฟฟิกเยอะ กส็ ามารถท่ีจะสเกลไดอ้ ยา่ งง่ายดาย ปรับใหย้ ดื หยุ่นตามการใชง้ าน และทราฟฟิก 5. Messaging API LINE Developers LINE Messaging API คอื API หรอื เครอ่ื งมือที่จะทำหนา้ ทเ่ี ป็นตวั กลางทจ่ี ะเชื่อมต่อ Server ของเราเขา้ กับ หอ้ งแชทของ LINE ทำใหเ้ ราสามารถเขยี นโปรแกรมเพือ่ สร้างบรกิ ารท่เี ราต้องการ ผา่ นการข้อความและ โตต้ อบกับผูใ้ ช้ในลักษณะ Chatbot นัน่ เอง โดยนอกจาก Chatbot แล้ว ยงั สามารถพัฒนาระบบต่างๆใหม้ าอยู่ ใน Ecosystem ของ LINE เพอ่ื ช่วยสร้างประสบการณ์ใหมๆ่ ใหล้ ูกค้าได้ เชน่ LIFF, LINE Beacon เป็นต้น บทท่ี 3 วธิ ีดำเนินการ โครงงานคอมพิวเตอร์เรื่อง แชทบอทช่วยดุลสมการเคมี จัดทำข้นึ เพ่อื สร้างแอปพลเิ คชันทช่ี ว่ ยลด ระยะเวลาในการดุลสมการเคมแี ละชว่ ยตรวจสอบการดุลสมการเคมี สมารถนำข้อมลู ท่ีไดไ้ ปเตรียมสารในการ ทดลอง ประกอบวชิ าพฒั นาโครงงานคอมพวิ เตอรโ์ ดยมเี น้ือหาเกย่ี วกับการดลุ สมการเคมี และจัดเป็นโครงงาน คอมพิวเตอรป์ ระเภทการประยุกต์ใชง้ าน วเิ คราะหแ์ ละออกแบบโปรแกรม โปรแกรม Visual Studio Code ขน้ั ตอนการเข้าถึงโปรแกรม Visual Studio Code 1. เข้าไปทเี่ ว็บไซต์ https://code.visualstudio.com/ และ Download โปรแกรม VS Code โดย เลือกให้ตรงกบั OS ของเคร่ืองคอมพิวเตอร์ 2. ดบั เบล้ิ คลกิ หรือคลิกขวาและกด “Open” โปรแกรมท่ดี าวน์โหลดมา 3. คลิกปมุ่ “Run” 4. เลอื ก “I accept the agreement” และคลิกปุ่ม “Next >” 5. เลือกพ้ืนที่ในการจัดเก็บโปรแกรม (แนะนำให้ใช้ Default ท่ีใหม้ า) และคลกิ ปุ่ม “Next >” 6. คลิกปุ่ม “Next >” 7. เลอื กส่วนเพ่ิมงานใหเ้ ลอื ก Create a desktop icon และ Add to PATH (requires shell restart) จากนั้นให้คลกิ ปุ่ม “Next >”

8. คลิกป่มุ “Install” เพือ่ ติดตั้งโปรแกรม 9. คลิกปุ่ม “Finish” เสร็จสน้ิ การติดตง้ั โปรแกรม VS Code ขั้นตอนการใช้งาน 1. เปดิ โปรแกรมท่ีโหลดแลว้ เขา้ ไปกดเปดิ โฟลเดอร์ทส่ี รา้ งไว้ 2. สรา้ งไฟล์โดยกดสัญลักษณ์เพ่ิมไฟล์ใหม่ 3. ต้ังชื่อสว่ นท่ีเป็นโคด้ (app_core.py) 4. ใช้ procfile เพอ่ื ให้heroku ทำงาน 5. บอกชื่อไฟล์ที่ต้องรันขณะเขียนโคด้ โดยใช้ gunicorn 6. runtime.txtเพ่ือให้herokuรู้วา่ เราใชโ้ ปรแกรมอะไรในการรนั โปรแกรม GitHub ขัน้ ตอนการเข้าถงึ โปรแกรม GitHub 1. เขา้ ไปดาวน์โหลดในเว็บไซต์ของ Git โหลดไฟล์จากหนา้ เวบ็ git-download 2. เปดิ ไฟล์ 3. กด install 4. หลังจากตดิ ตงั้ แลว้ ใหท้ ำการตั้งค่าชอื่ กับอเี มลเพ่ือใชง้ าน ข้นั ตอนการใชง้ าน 1. เม่ือดาวน์โหลดแล้วสามารถใช้งานได้เลย 2. พิมพค์ ำสงั่ ในterminal ตามที่ต้องใชง้ าน เช่น git add โปรแกรม Python ขนั้ ตอนการเข้าถึงโปรแกรม Python 1. ดาวน์โหลดไฟล์ตดิ ต้งั ของPythonจาก https://www.python.org/downloads/ 2. เลอื ก \"Python 3.6.3\" จากน้ันกด \"Download\" 3. เมื่อกดคำวา่ \"Download\" แลว้ ให้เลือก \"Windows x86-64 executable Installer\" 4. เมือ่ โปรแกรมดาวน์โหลดเสร็จ จะขน้ึ หน้าต่างการติดตัง้ ให้เราเลอื ก \"Add Python 3.6 PATH\" และ กดตรง \"Customize installation\" 5. คลกิ ตรงคำวา่ \"Install for all users\" 6. รอใหโ้ ปรแกรมทำการติดตง้ั 7. เมอื่ โปรแกรมติดต้งั เสรจ็ แลว้ จะขนึ้ หนา้ ตา่ งวา่ \"Setup was successful\" เปน็ การติดต้งั อย่าง สมบรู ณ์ จากนนั้ ให้กด \"Close\" 8. หลังจากนั้น ทดลองหาโปรแกรม Python ถา้ ขึ้นก็ถือวา่ การติดตง้ั โปรแกรมPythonเสร็จสมบูรณ์

9. Install Flask ด้วย pip 10. สรา้ ง directory สำหรับ Flask application 11. สร้าง __init__.py สำหรับ app package 12. สรา้ ง views.py 13. สร้าง run.py ท่ี root folder ของเรา (“/home/flask”) 14. Set permission และ ทำการ run script 15. ลอง test โดยเขา้ web browser แล้วไปที่ URL ขัน้ ตอนการใช้งานPython และ Messaging API LINE Developers 1. ใช้pip3ทตี่ ิดมากับGitHubตอน install flask, line-bot-sdk, sympy, gunicorn 2. ไปทt่ี erminalจากนัน้ พิมพ์ pip3 install 3. ดาวนโ์ หลดLINE Python SDK 4. เขา้ สู่ python prompt : $ python Python 2.7.12 (default, Nov 19 2016, 06:48:10) [GCC 5.4.0 20160609] on linux2 Type \"help\", \"copyright\", \"credits\" or \"license\" for more information. >>> 5. Import linebot sdk : >>> from linebot import (LineBotApi, WebhookHandler) >>> from linebot.models import (MessageEvent, TextMessage, TextSendMessage, ImageSendMessage, SourceUser, SourceGroup, SourceRoom, TemplateSendMessage, ConfirmTemplate, MessageTemplateAction, ButtonsTemplate, URITemplateAction, PostbackTemplateAction, CarouselTemplate, CarouselColumn, PostbackEvent, StickerMessage, StickerSendMessage, LocationMessage, LocationSendMessage, ImageMessage, VideoMessage, AudioMessage, UnfollowEvent, FollowEvent, JoinEvent, LeaveEvent, BeaconEvent) 6. สรา้ ง LineBotApi instance : __init__(self, channel_access_token, endpoint='https://api.line.me', timeout=5, http_client=RequestsHttpClient)

ใช้ Channel Access Token สร้าง instance ของ line bot ข้นึ มา เพ่อื ใช้สง่ message แต่ส่ิงที่ จำเป็นจริงๆมแี ค่ channel_access_token นอกนั้นเราสามารถต้งั option เพมิ่ ได้เอง หรอื ไม่ก็ใช้ default ไป : # line_bot_api = LineBotApi('YOUR_CHANNEL_ACCESS_TOKEN') >>> line_bot_api = LineBotApi('jibJtKouOP8/0UYtTRtlXcB70zzJxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx') 7. Push message : push_message(self, to, messages, timeout=None) เป็น function ในการส่ง message ออกไปยัง user โดยอา้ งอิงจาก userId, groupId, roomId ที่หาได้จาก webhook ท่ี notify message มาให้ ไม่ใช่ LINE ID : # line_bot_api.push_message(to, TextSendMessage(text=message)) >>> line_bot_api.push_message('U006eef227b0fda8e8b4xxxxxxxxxx', TextSendMessage(text='Hello World!')) 8. Reply message : reply_message(self, reply_token, messages, timeout=None) เป็น function ทีท่ ำงานควบคูไ่ ปกบั webhook สำหรับการทำ chatbot เพราะ เวลาที่ webhook รบั notification จากทาง LINE Server ท่ีส่งมาจะมี replyToken ส่งมาให้เราใช้ reply message กลบั ไป โดยไม่ต้องใช้ useId ในการส่งกลับไปเลย พูดง่ายๆคอื ใช้ replyToken แทน useId แต่เจา้ Token นม้ี อี ายุ เพียงแค่ 1 นาที หลังจากนนั้ LINE server จะไม่ยอมรบั และสง่ ไปกจ็ ะ error >>> line_bot_api.reply_message(reply_token, TextSendMessage(text='Hello World!')) 9. Multicast message : multicast(self, to, messages, timeout=None) function แบบเดียวกับ push message แต่สามารถสง่ ไปให้ user พร้อมกนั ได้ 1-150 user 10. Get user profile : get_profile(self, user_id, timeout=None) สามารถเอามาใช้ดงึ ข้อมูลของ user รว่ มกบั webhook เพ่ือเก็บเปน็ ข้อมลู mapping วา่ ใครส่ง notification มา : >>> profile = line_bot_api.get_profile(user_id) >>> print(profile.display_name) >>> print(profile.user_id) >>> print(profile.picture_url) >>> print(profile.status_message)

โปรแกรม Heroku ขน้ั ตอนการเข้าถงึ โปรแกรม Heroku 1. สมัครเปน็ สมาชกิ ของเว็บ โดยเข้าไปสมัครใชง้ านได้ท่ี https://www.heroku.com 2. เมื่อสมัครใชง้ านแลว้ เราต้องติดตัง้ Heroku Toolbelt ก่อน เพ่อื ใช้งาน heroku ผา่ น command line 3. ดาวนโ์ หลด Heroku Toolbelt ไดท้ ี่ https://devcenter.heroku.com/articles/getting- started-with-python#set-up 4. เลอื กดาวนโ์ หลดตามระบบปฏิบัติการท่ีใชอ้ ยู่ ถ้าใช้ Linux หรือ Mac OS X กส็ ามารถติดตง้ั ผา่ น command line ได้เลย ดว้ ยคำสงั่ น้ี : $ wget -qO- https://toolbelt.heroku.com/install.sh | sh 5. ตดิ ตงั้ เสรจ็ แล้ว ใหร้ ันคำสงั่ $ heroku ใน terminal 6. login ดว้ ย email และ password ทสี่ มัครผา่ นหน้าเวบ็ ในตอนแรก ดว้ ยคำส่ัง $ heroku login 7. ในครงั้ แรกทเ่ี รา login มันจะให้เราใส่ public key เพ่ือใชส้ ำหรับการ deploy แอป จะใสแ่ คค่ รั้งแรก ครั้งเดียว ถ้าเครื่องเรายงั ไม่มี public key มันจะสร้างให้ แต่ถ้ามแี ล้ว ก็เลือกโดยการพมิ พ์หมายเลขขา้ งหน้า แลว้ กด enter ขน้ั ตอนการใช้งาน Heroku 1. ดันขอ้ มลู ข้นึ ไปบนheroku โดยเขยี นคำสง่ั ที่terminal 2. พิมพ์ heroku login แล้วกดล้งิ เชอ่ื มไปเว็บลอ้ คอิน 3. พมิ พ์ heroku git:remote -a ชอ่ื แอปท่ตี ั้งบนheroku (ในกรณนี ตี้ ้ังวา่ chemical-equation- balancer) 4. พิมพ์ git add . (ต้องมี.) 5. พิมพ์ git commit -am “พมิ อะไรก็ได้” 6. พมิ พ์ git push heroku master 7. ไปท่ี LINE Developer 8. Messaging API ->Messaging Settings ที่ Use webhooks แกใ้ หเ้ ป็นEnabled 9. ทWี่ ebhook URL กดedit พิมพ์https://ชอื่ แอป.herokuapp.com/callback 10. กดverify 11. ขน้ึ success 12. ตั้งคา่ การตอบกลบั และการทักทายของไลน์ 13. ต้งั โปรไฟล์

บทที่ 4 ผลการดำเนนิ การ โครงงานคอมพิวเตอร์เร่อื ง แชทบอทชว่ ยดุลสมการเคมี จัดทำข้ึนเพ่อื สร้างแอปพลิเคชันทีช่ ่วยลด ระยะเวลาในการดลุ สมการเคมแี ละชว่ ยตรวจสอบการดลุ สมการเคมี สมารถนำขอ้ มูลทไี่ ดไ้ ปเตรยี มสารในการ ทดลอง ประกอบวชิ าพัฒนาโครงงานคอมพวิ เตอร์โดยมีเนื้อหาเกีย่ วกบั การดุลสมการเคมี และจัดเป็นโครงงาน คอมพวิ เตอรป์ ระเภทการประยุกต์ใชง้ าน อลั กอริทมึ แสดงขัน้ ตอนการทำงาน

ผงั งานแสดงขั้นตอนการทำงาน

การใชโ้ ปรแกรม HEROKU การใชโ้ ปรแกรม Line Developer

การใชง้ านโปรแกรม Visual Studio Code



หนา้ จอการใช้ Flask หน้าจอการใช้ Gunicorn

บทท่ี 5 อภปิ รายผล ประโยชนท์ ไี่ ดร้ ับจากโครงงาน และขอ้ เสนอแนะ โครงงานคอมพิวเตอรเ์ รอ่ื ง แชทบอทชว่ ยดลุ สมการเคมี จัดทำข้นึ เพ่อื สรา้ งแอปพลิเคชันท่ชี ่วยลด ระยะเวลาในการดุลสมการเคมแี ละช่วยตรวจสอบการดลุ สมการเคมี สมารถนำข้อมลู ที่ไดไ้ ปเตรยี มสารในการ ทดลอง ประกอบวิชาพฒั นาโครงงานคอมพิวเตอรโ์ ดยมีเนื้อหาเก่ียวกับการดลุ สมการเคมี และจัดเปน็ โครงงาน คอมพวิ เตอร์ประเภทการประยกุ ต์ใชง้ าน อภิปรายผล จากการดำเนินงานโครงงานคอมพิวเตอร์ เร่ืองแชทบอทช่วยดุลสมการเคมีทำให้ทราบวิธีการใช้งาน โปรแกรมเพื่อสร้าง Line Bot ดุลสมการเคมี โดยใช้โปรแกรม Visual Studio code ในการเขียนโค้ด ใช้ โปรแกรม GitHub Python Heroku ในการช่วยเป็นเครื่องมือของการเขียนแชทบอท การใช้โปรแกรม Messaging API Line Developers ในการสร้างแชทบอท นำวิธีการดุลสมการเคมีท่ีเป็นขั้นตอน มาสร้าง เงอื่ นไข ทำให้แชทบอทสามารถตอบกลับเป็นสมการเคมที ด่ี ุลแลว้ ได้ ประโยชน์ทไ่ี ดร้ ับจากโครงงาน จากการดำเนินงานโครงงานคอมพวิ เตอร์ เร่อื ง แชทบอทชว่ ยดุลสมการเคมที ำให้ไดร้ ับประโยชนค์ อื 1. สามารถหาคำตอบของการดลุ สมการเคมีได้อย่างรวดเรว็ 2. โปรแกรมท่ีใช้(Line)ทำให้ผู้ใช้สามารถใช้งานได้สะดวกสบาย สามารถถามได้ทุกเวลาที่ต้องการทราบ เพราะโปรแกรมจะทำงานโดยอัตโนมตั ิ 3. เพ่ิมความปลอดภัยในการใช้คิดคำนวณปริมาณสารในภายภาคหน้าหากมีการทำการทดลอง เมื่อมี ปัญหาสามารถรายงานในแชทนั้นเพอ่ื นำข้อผดิ พลาดไปพฒั นาต่อได้ ข้อเสนอแนะในการพัฒนาโครงงานในอนาคต จากการดำเนินงานโครงงานคอมพวิ เตอร์ เร่อื ง Line Bot ดุลสมการเคมี ในครง้ั ตอ่ ไปควรจะ 1. มีการพัฒนา แชทบอทให้สามารถคำนวณปริมาณสารและสามารถกรอกสมการเคมีได้จำนวนคร้ังมาก ข้ึน เนื่องจากปัจจุบันระบบสามารถให้กรอกจำนวนสมการเคมีไดอ้ ย่างจำกัดเพราะมีเง่ือนไขการชำระ เงนิ 2. ควรมีฟังกช์ ันอนื่ ๆเสรมิ เชน่ สามารถคำนวณหาปริมาณสารเคมที ค่ี วรใช้ไปในตัว 3. พัฒนาใหม้ ีความหลากหลาย ใช้งานง่ายใหม้ ากขึ้น 4. พฒั นาให้มรี ูปแบบ สสี นั ทท่ี ำใหแ้ อปพลิเคชันนา่ สนใจมากข้ึน

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก ผงั งานและอลั กอรทิ ึม



ภาคผนวก ข ขอ้ มูลท่ีใชท้ ำไลน์บอทดุลสมการเคมี 1.ข้อมูลในตารางธาตุ 1.1 ธาตุหมูท่ ี่ 1 ธาตหุ มู่ I A หรอื โลหะอัลคาไล ประกอบดว้ ยธาตุ ลเิ ทยี ม(Li) มเี ลขอะตอม=3 มมี วลอะตอม=6.9 โซเดียม(Na) มีเลขอะตอม=11 มมี วลอะตอม=23 โพแทสเซยี ม(K) มเี ลขอะตอม=19 มมี วลอะตอม=39.1 รูบเิ ดียม(Rb) มีเลขอะตอม=37 มมี วลอะตอม=85.5 ซีเซยี ม(Cs) มีเลขอะตอม=55 มีมวลอะตอม=132.9 ฟรานเซยี ม(Fr) มีเลขอะตอม=87 มีมวลอะตอม=[223] มคี วามว่องไวต่อการเกิดปฏิกิรยิ ามากทส่ี ุด เมื่อเป็นไอออน จะมปี ระจเุ ป็น +1 มจี ุดเดือดและจดุ หลอมเหลวต่ำ 1.2 ธาตุหมทู่ ่ี 2 ธาตหุ มู่ II A หรือโลหะอลั กาไลนเ์ อริ ธ์ ประกอบด้วยธาตุ เบริลเลยี ม(Be) มเี ลขอะตอม=4 มมี วลอะตอม=9.0 แมกนเี ซยี ม(Mg) มีเลขอะตอม=12 มมี วลอะตอม=24.3 แคลเซยี ม(Ca) มเี ลขอะตอม=20 มีมวลอะตอม=40.1 สตรอนเชียม(Sr) มีเลขอะตอม=38 มมี วลอะตอม=87.6 แบเรียม(Ba) มเี ลขอะตอม=56 มมี วลอะตอม=137.3 เรเดียม(Ra) มเี ลขอะตอม=88 มมี วลอะตอม=[226] ทำปฏิกิรยิ ากบั น้ำได้สารบะลายเบส สารประกอบโลหะอัลคาไลนเ์ อริ ์ธพบมากในธรรมชาติ เมอ่ื เป็นไอออน จะ มปี ระจเุ ป็น +2 1.3 ธาตุหม่ทู ี่ 3 ธาตุหมู่ III A ประกอบดว้ ยธาตุ โบรอน(B) มีเลขอะตอม=5 มมี วลอะตอม=10.8 มีมวลอะตอม=27.0 อะลมู ิเนียม(Al) มเี ลขอะตอม=13 มมี วลอะตอม=69.7 มีมวลอะตอม=114.8 แกลเลียม(Ga) มเี ลขอะตอม=31 มมี วลอะตอม=204.4 จะมีประจเุ ปน็ +3 อินเดียม(In) มเี ลขอะตอม=49 แทลเลียม(Tl) มีเลขอะตอม=81

1.4 ธาตุหมูท่ ี่ 4 ประกอบดว้ ยธาตุ คาร์บอน(C) มเี ลขอะตอม=6 มีมวลอะตอม=12.0 มีมวลอะตอม=28.1 ซิลกิ อน(Si) มีเลขอะตอม=14 มีมวลอะตอม=72.6 มมี วลอะตอม=118.7 เจอร์มาเนยี ม(Ge) มเี ลขอะตอม=32 มมี วลอะตอม=207.2 ดบี กุ (Sn) มเี ลขอะตอม=50 ตะก่ัว(Pb) มเี ลขอะตอม=82 1.5 ธาตหุ มู่ท่ี 5 ประกอบด้วยธาตุ ไนโตรเจน(N) มีเลขอะตอม=7 มมี วลอะตอม=14.0 ฟอสฟอรสั (P) มเี ลขอะตอม=15 มมี วลอะตอม=31.0 สารหนู(As) มีเลขอะตอม=33 มี มวลอะตอม=74.9 พลวง(Sb) มีเลขอะตอม=51 มีมวลอะตอม=121.8 บิสมัท(Bi) มีเลขอะตอม=83 มมี วลอะตอม=209.0 จะมีประจุเป็น -3 1.6 ธาตุหมู่ที่ 6 ประกอบดว้ ยธาตุ ออกซิเจน(O) มเี ลขอะตอม=8 มมี วลอะตอม=16.0 มีมวลอะตอม=32.1 ซลั เฟอร์(S) มเี ลขอะตอม=16 มีมวลอะตอม=79.0 มมี วลอะตอม=127.6 ซีลเี นยี ม(Se) มีเลขอะตอม=34 มมี วลอะตอม=[209] เทลลูเรียม(Te) มีเลขอะตอม=52 โพโลเนยี ม(Po) มเี ลขอะตอม=84 มปี ระจุเป็น -2 1.7 ธาตหุ มทู่ ี่ 7 ประกอบด้วยธาตุ ฟลูออรนี (F) มเี ลขอะตอม=9 มีมวลอะตอม=19.0 มีมวลอะตอม=35.5 คลอรีน(Cl) มีเลขอะตอม=17 มีมวลอะตอม=79.9 มมี วลอะตอม=126.9 โบรมนี (Br) มีเลขอะตอม=35 มมี วลอะตอม=[210] ไอโอดนี (I) มีเลขอะตอม=53 แอสทาทนี (At) มเี ลขอะตอม=85 มปี ระจเุ ป็น -1

1.8 ธาตหุ มทู่ ่ี 8 ประกอบดว้ ยธาตุ ฮเี ลียม(He) มเี ลขอะตอม=2 มมี วลอะตอม=4.0 นีออน(Ne) มีเลขอะตอม=10 มีมวลอะตอม=20.2 อารก์ อน(Ar) มีเลขอะตอม=18 มมี วลอะตอม=39.9 ครปิ ตอน(Kr) มีเลขอะตอม=36 มมี วลอะตอม=83.8 ซนี อน(Xe) มีเลขอะตอม=54 มีมวลอะตอม=131.3 เรดอน(Rn) มเี ลขอะตอม=86 มมี วลอะตอม=[222] เปน็ แก๊สเฉ่ือย ไม่คอ่ ยทำปฏกิ ิริยากบั ธาตุอื่น 1.9 ธาตทุ รานซิชนั สแคนเดียม(Sc) มีเลขอะตอม=21 มมี วลอะตอม=45.0 ไทเทเนียม(Ti) มเี ลขอะตอม=22 มีมวลอะตอม=47.9 วาเนเดียม(V) มเี ลขอะตอม=23 มมี วลอะตอม=50.9 โครเมียม(Cr) มเี ลขอะตอม=24 มีมวลอะตอม=52.0 แมงกานสี (Mn) มเี ลขอะตอม=25 มมี วลอะตอม=54.9 เหล็ก(Fe) มีเลขอะตอม=26 มมี วลอะตอม=55.8 โคบอลต์(Co) มีเลขอะตอม=27 มมี วลอะตอม=58.9 นกิ เกลิ (Ni) มเี ลขอะตอม=28 มีมวลอะตอม=58.9 ทองแดง(Cu) มเี ลขอะตอม=29 มีมวลอะตอม=63.5 สงั กะสี(Zn) มเี ลขอะตอม=30 มมี วลอะตอม=65.4 อิดเทรียม(Y) มีเลขอะตอม=39 มีมวลอะตอม=88.9 เซอร์โคเนียม(Zr) มเี ลขอะตอม=40 มีมวลอะตอม=91.2 ไนโอเบยี ม(Nb) มเี ลขอะตอม=41 มีมวลอะตอม=92.9 โมลบิ ดนี มั (Mo) มเี ลขอะตอม=42 มมี วลอะตอม=95.9 เทคนีเซียม(Tc) มีเลขอะตอม=43 มมี วลอะตอม=98.9 รูทเี นียม(Ru) มีเลขอะตอม=44 มีมวลอะตอม=101.1 โรเดยี ม(Rh) มเี ลขอะตอม=45 มีมวลอะตอม=102.9 แพลเลเดียม(Pd) มเี ลขอะตอม=46 มีมวลอะตอม=106.4 เงนิ (Ag) มเี ลขอะตอม=47 มีมวลอะตอม=107.9 แคดเมียม(Cd) มเี ลขอะตอม=48 มีมวลอะตอม=112.4

แอฟเนียม(Hf) มเี ลขอะตอม=72 มีมวลอะตอม=178.5 แทนทาลมั (Ta) มีเลขอะตอม=73 มมี วลอะตอม=180.9 ทงั สเตน(W) มเี ลขอะตอม=74 มมี วลอะตอม=183.9 รเิ นยี ม(Re) มีเลขอะตอม=75 มีมวลอะตอม=186.2 ออสเมียม(Os) มเี ลขอะตอม=76 มมี วลอะตอม=190.2 อิรเิ ดยี ม(Ir) มเี ลขอะตอม=77 มีมวลอะตอม=192.2 แพลทนิ มั (Pt) มีเลขอะตอม=78 มีมวลอะตอม=195.1 ทองคำ(Au) มีเลขอะตอม=79 มมี วลอะตอม=197.0 ปรอท(Hg) มเี ลขอะตอม=80 มีมวลอะตอม=200.6 ริทเทอร์ฟอรเ์ ดียม(Rf) มเี ลขอะตอม=104 มมี วลอะตอม=[267] มีมวลอะตอม=[268] ดบุ เนียม(Db) มเี ลขอะตอม=105 มมี วลอะตอม=[263] มมี วลอะตอม=[272] ซีเบอรเ์ กยี ม(Sg) มเี ลขอะตอม=106 มมี วลอะตอม=[270] มีมวลอะตอม=[276] โบห์เรียม(Bh) มีเลขอะตอม=107 มีมวลอะตอม=[281] มีมวลอะตอม=[280] ฮสั เซยี ม(Hs) มเี ลขอะตอม=108 มีมวลอะตอม=[285] ไมต์เนเรยี ม มเี ลขอะตอม=109 ดารม์ สดัดเทียม(Ds) มีเลขอะตอม=110 เรนิ ตเ์ กเนียม(Rg) มเี ลขอะตอม=111 โคเปอรน์ ิเซียม(Cn) มเี ลขอะตอม=112 1.10 กลมุ่ ธาตแุ ลนทาไนต์ แลนทาเนียม(La) มเี ลขอะตอม=57 มีมวลอะตอม=138.9 ซีเรียม(Ce) มีเลขอะตอม=22 มีมวลอะตอม=47.9 เพรซโิ อดเี มยี ม(Pr) มเี ลขอะตอม=59 มีมวลอะตอม=140.9 นิโอดเิ มยี ม(Nd) มีเลขอะตอม=60 มีมวลอะตอม=144 โพรมเี ทียม(Pm) มเี ลขอะตอม=61 มีมวลอะตอม=[145] ซาแมเรยี ม(Sm) มีเลขอะตอม=62 มีมวลอะตอม=150.4 ยูโรเพียม(Eu) มีเลขอะตอม=63 มีมวลอะตอม=152.0 แกโดลิเนียม(Gd) มเี ลขอะตอม=64 มมี วลอะตอม=157.3 เทอรเ์ บยี ม(Tb) มเี ลขอะตอม=65 มีมวลอะตอม=158.9 ดสิ โพรเซียม(Dy) มีเลขอะตอม=66 มมี วลอะตอม=162.5

โฮสเมียม(Ho) มเี ลขอะตอม=67 มีมวลอะตอม=164.9 เออร์เบยี ม(Er) มเี ลขอะตอม= 68 มีมวลอะตอม=167.3 ทเู ลียม(Tm) มเี ลขอะตอม=69 มมี วลอะตอม=168.9 อดิ เทอร์เบียม(Yb) มีเลขอะตอม=70 มีมวลอะตอม=173.0 ลูทเี ซียม(Lu) มีเลขอะตอม=71 มมี วลอะตอม=175.0 1.11 กลมุ่ ธาตุแอกทิไนต์ แอกทเิ นียม(Ac) มีเลขอะตอม=89 มีมวลอะตอม=[227] ทอเรียม(Th) มีเลขอะตอม=90 มมี วลอะตอม=232.0 โพรแทกทเิ นยี ม(Pa) มีเลขอะตอม=91 มมี วลอะตอม=231.0 ยูเรเนียม(U) มีเลขอะตอม=92 มมี วลอะตอม=238.0 เนปทเู นียม(Np) มเี ลขอะตอม=93 มมี วลอะตอม=237.0 พลโู ทเนียม(Pu) มีเลขอะตอม=94 มีมวลอะตอม=[244] อะเมริเซียม(Am) มีเลขอะตอม=95 มีมวลอะตอม=[243] ดูเรียม(Cm) มเี ลขอะตอม=96 มมี วลอะตอม=[243] เบอร์คีเลยี ม(Bk) มีเลขอะตอม=97 มมี วลอะตอม=[247] แคลิฟอรเ์ นียม(Cf) มเี ลขอะตอม=98 มีมวลอะตอม=[251] ไอนส์ ไตเนียม(Es) มีเลขอะตอม=99 มีมวลอะตอม=[254] เฟอร์เมียม(Fm) มีเลขอะตอม=100 มมี วลอะตอม=[257] เมนเดลีเวยี ม(Md) มเี ลขอะตอม=101 มีมวลอะตอม=[258] โนเบเลยี ม(No) มเี ลขอะตอม=102 มีมวลอะตอม=[255] ลอว์เรนเซยี ม(Lr) มเี ลขอะตอม=103 มีมวลอะตอม=[256] 1.12 ธาตุอ่ืนๆ นิโฮเนยี ม(Nh) มเี ลขอะตอม=113 มีมวลอะตอม=[284] ฟลโี รเวียม(Fl) มีเลขอะตอม=114 มมี วลอะตอม=[289] มอสโกเวยี ม(Mc) มเี ลขอะตอม=115 มมี วลอะตอม=[288] ลิเวอรม์ อเรียม(Lv) มีเลขอะตอม=116 มีมวลอะตอม=[293] เทนเนสซีน(Ts) มเี ลขอะตอม=117 มมี วลอะตอม=[294] โอกาเนสซอน(Og) มีเลขอะตอม=118 มีมวลอะตอม=[293] ไฮโดรเจน(H) มเี ลขอะตอม=1 มีมวลอะตอม=1.008

2.ปฏิกิริยาเคมี 2.1 สารตัง้ ตน้ สารต้งั ต้น(reactant) หมายถึงสารเคมี (รวมถงึ สารอาหารบางชนิด) เม่อื เข้าไปสมั ผัสหรือผสมกบั สารอื่นจะทำ ให้เกิดปฏิกริ ยิ าต่อกนั แลว้ ไดส้ ารตวั ใหมท่ ่ตี อ้ งการ โดยมีวิตามินหรอื เอนไซม์ หรือฮอร์โมนเปน็ ตัวช่วยให้ ปฏกิ ริ ยิ าน้นั ๆสมบูรณ์ในทส่ี ุด เปน็ สารเดมิ ก่อนเกดิ การเปล่ียนแปลงหรือสารทเ่ี ข้าทำปฏิกิริยากนั อาจมีสาร เพยี งชนิดเดยี วหรอื มากกวา่ หนงึ่ ชนิด 2.2 สารผลติ ภัณฑ์ สารผลติ ภัณฑ์(product) หมายถึง สารท่ีเกิดจากปฏกิ ิรยิ าหรือสารใหมท่ เี่ กดิ จากการเปล่ยี นแปลง อาจมีสาร เพียงชนิดเดยี วหรอื มากกวา่ 1 ชนดิ ก็ได้ เขยี นสตู รหรอื สัญลักษณ์ไวท้ างขวาของสมการเคมี 2.3 ตัวเรง่ ปฏิกริ ยิ า ตวั เร่งปฏิกริ ยิ า หมายถงึ สารทีเ่ กดิ จากปฏิกิรยิ าหรือสารใหมท่ ีเ่ กิดจากการเปล่ยี นแปลง อาจมีสารเพียงชนิด เดียวหรือมากกวา่ 1 ชนดิ กไ็ ด้ เขยี นสตู รหรอื สญั ลักษณไ์ ว้ทางขวาของสมการเคมี 2.4 ปฏิกิริยาเคมี ปฏกิ ริ ิยาเคมี หมายถงึ กระบวนการท่เี กดิ จากการที่สารเคมเี กิดการเปลีย่ นแปลงแล้วสง่ ผลใหเ้ กิดสาร ใหม่ ขน้ึ มาซึง่ มคี ุณสมบตั ิเปลี่ยนไปจากเดิม การเกดิ ปฏกิ ิรยิ าเคมีจำเป็นตอ้ งมสี ารเคมตี ้ังต้น 2 ตัวขน้ึ ไป (เรยี ก สารเคมตี ้ังต้นเหลา่ น้วี า่ \"สารตัง้ ต้น\" หรือ reactant)ทำปฏิกิรยิ าต่อกัน และทำใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงใน คุณสมบตั ิทางเคมี ซงึ่ ก่อตัวข้ึนมาเป็นสารใหมท่ ่ีเรียกวา่ \"ผลิตภัณฑ\"์ (product) ซึง่ สารผลติ ภัณฑ์มคี ุณสมบัติ ทางเคมีท่เี ปลีย่ นไปจากเดมิ แบง่ ออกได้ 5 ชนดิ ได้แก่ • ปฏกิ ิรยิ าการรวมตวั A +Z -------> AZ. • ปฏกิ ริ ยิ าการสลายตัว AZ -------> A +Z. • ปฏิกิรยิ าการแทนที่เชงิ เดย่ี ว A + BZ -------> AZ + B. • ปฏกิ ิริยาการแทนที่เชิงคู่ AX+BZ -------> AZ + BX. • ปฏิกิริยาสะเทนิ HX+BOH -------> BX + HOH.

3.สมการเคมี 3.1 ความหมายของสมการเคมี สมการเคมี หมายถงึ กลมุ่ สัญลกั ษณท์ เี่ ขียนแทนปฏิกิริยาเคมี ใหท้ ราบถึงการเปล่ียนแปลงทาง เคมีท่ีเกิดขนึ้ ในระบบ สมการเคมีประกอบด้วยสญั ลกั ษณ์ แสดงสารตง้ั ตน้ และผลิตภณั ฑ์ เงอ่ื นไขแสดงปฏิกริ ิยาเคมีท่ี เกดิ ข้นึ พร้อมดว้ ยลกู ศรทศิ ทาง แสดงของปฏิกิริยา - สารทเ่ี ขียนทางซ้ายมือของลกู ศร เรยี กว่า สารตั้งตน้ - สารทเ่ี ขยี นทางขวามือของลกู ศร เรียกวา่ สารผลติ ภัณฑ์ - เครื่องหมาย + หมายถงึ ทำปฏกิ ิริยากัน เครื่องหมาย --------> แสดงการเปล่ียนแปลงของสารตง้ั ตน้ ไปเปน็ สารผลติ ภัณฑ์ 3.2 การดลุ สมการเคมี การดุลสมการเคมี คือ การกระทำที่ทำใหจ้ ำนวนแต่ละชนิดอะตอมด้านสารตัง้ ตน้ มจี ำนวนอะตอมเท่ากับดา้ น สารผลติ ภัณฑ์ หลักในการดุลสมการเคมีมีดังนี้ 1. เขยี นสตู รเคมีแทนสารทกุ ชนิดในสมการเคมี โดยเขียนสารต้งั ตน้ ทั้งหมดอย่ดู ้านซ้ายของลกู ศร และ ผลิตภัณฑ์ทกุ ชนดิ อยู่ด้านขวาของลูกศร โดยเติมเครื่องหมายบวก ระหว่างสารแต่ละชนิด 2. เตมิ ตัวเลขสัมประสิทธ์หิ น้าสารทกุ ชนดิ เพื่อทำใหจ้ ำนวนแต่ละชนิดอะตอมเท่ากนั ท้ังด้านสารต้งั ตน้ และผลิตภณั ฑ์ โดยจำนวนอะตอมของธาตุ H และ O พิจารณาหลังสุด 3. หากอะตอมปรากฏอยใู่ นรูปกล่มุ ของอะตอมทเ่ี หมือนกนั ท้ังด้านสารตง้ั ต้นและผลติ ภณั ฑ์ ให้พจิ ารณา จำนวนในรูปกลุม่ ของอะตอม แทนการพิจารณาจำนวนอะตอม 3.3 วิธีการดุลสมการเคมี 1. เขยี นสมการท่ตี ้องการดลุ 2. เขียนจำนวนอะตอมของธาตแุ ต่ละธาตุ ซ่ึงดูได้จากตวั เลขท่ีหอ้ ยดา้ นลา่ งของแตล่ ะอะตอม 3. พิจารณาการเติมตัวเลขสมั ประสิทธิ์หนา้ ธาตุตา่ งๆ เพ่ือให้จำนวนอะตอมของธาตุชนิดเดียวกนั ที่อยู่คน ละฝั่งเทา่ กัน ถา้ ยังเหลือธาตุที่ต้องดลุ มากกว่าหนึ่งธาตใุ ห้เลือกธาตุทปี่ รากฏอยู่ในสารตง้ั ตน้ โมเลกลุ ห หนง่ึ และสารผลติ ภณั ฑโ์ มเลกุลหน่ึง 4. ตรวจสอบแลว้ พบว่าอะตอมธาตแุ ตล่ ะฝั่งมีจำนวนเท่ากนั แล้ว การดลุ สมการเปน็ อนั เสร็จ

ภาคผนวก ค ตัวอยา่ งหน้า Line Bot QR Code สำหรบั เขา้ ใชง้ าน Line Bot รปู QR Code สำหรบั เข้าใช้ Line Bot ตัวอยา่ งหนา้ ตา Line Bot

ตวั อย่างหน้าจอเมอื่ กรอกสมการเคมี ตวั อยา่ งหน้าจอการตอบกลบั

ภาคผนวก ง ใบประเมนิ จากครูท่ปี รกึ ษา



ประวตั ผิ จู้ ดั ทำ ช่ือ เดก็ หญิงบุญสิตา รัตนตนั หยง ช้นั ม.3.4 เลขท่ี 18 ท่ีอยู่ แขวงทา่ พระ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร E-mail : [email protected] facebook : - ช่ือ เด็กหญิงปาณิศรา ชานาญศิลป์ ช้นั ม.3.4 เลขท่ี 22 ท่ีอย1ู่ 59/101 ซอย 11 หมู่บา้ นมณั ฑนา ตาบลบางแกว้ อาเภอบางพลี จงั หวดั สมุทรปราการ E-mail : [email protected] facebook : - ชื่อ เด็กหญิงเปมิกา ฟง ช้นั ม.3.4 เลขที่ 23 ท่ีอยู่ 61/1 ม.6 ถ.กาญจนาภิเษก ต.เสาธงหิน อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี 11140 E-mail : [email protected] facebook : - ช่ือ เด็กหญิงอรชพร ทรัพยบ์ วร ช้นั ม 3.4 เลขท่ี 34 ท่ีอยู่ 2/181 หม่บู า้ นอิมเมจเพลส ตาบลกระทมุ่ ลม้ อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม E-mail : [email protected] facebook : -

บรรณานกุ รม “LINE BOT SDK”. [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก https://ithelp.ithome.com.tw/articles/10217767. (สบื คน้ วนั ท่ี 20 ส.ค. 64). “第 10 天：LINE BOT SDK：初始化聊天機器人”. [ออนไลน์]. เขา้ ถงึ ได้จาก https://it help.ithome.com.tw/articles/10217350. (สืบค้นวนั ท่ี 20 ก.ย. 64). “Phython-Equation-Balancer”. [ออนไลน์]. เขา้ ถงึ ได้จาก https://github.com/swlh/balancing- chemical-equations-with-python-837518c9075b. (สืบค้นวันที่ 20 ส.ค. 64). “Balancing Chemical Equations With Python”. [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก https://medium.com/swlh/balancing-chemical-equations-with-python- 837518c9075b. (สบื ค้นวนั ที่ 20 ส.ค. 64). “Balancing Chemical Equations”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://courses.lumenlearning.com /atd-sanjac-introductorychemistry/chapter/writing-and-balancing-chemical- equations-2/. (สบื คน้ วนั ท่ี 20 ส.ค. 64). “Balancing Chemical Equations using Python”. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงได้จาก https://python.plainenglish.io/balancing-chemical-equations-with-python- 4b9086a92a7c. (สืบค้นวนั ท่ี 20 ส.ค. 64). “ปฐมบทสร้างไลน์บอท”. [ออนไลน์]. เขา้ ถงึ ได้จาก https://cruelshare.com/line-bot- second/#%E5%9B%9E%E6%87%89%E8%A8%8A%E6%81%AF%E8%AD%E5%AE% 9A. (สบื คน้ วันที่ 20 ส.ค. 64). 郑秋生 และ 夏敏捷 . “Python 项目案例开发从入门到实战”. พมิ พ์ครง้ั ที่ 1. จีน ปักกงิ่ : 清华大学, 2020. “Python 编程入门指南（上册）”. พมิ พค์ ร้ังที่ 1. จีน ปักกิ่ง : 电子工业 文淵閣工作室. “Python 與 LINE Bot 機器人全面實戰特訓班”. พิมพ์ครง้ั ท่ี 1. ไตห้ วัน : 碁峰, 2019.

“ตารางธาตุ”. [ออนไลน์]. เข้าถงึ ไดจ้ าก http://nakhamwit.ac.th/pingpong_web/PeriodicTable.htm. (สืบคน้ วนั ที่ 20 ส.ค. 64). “ธาตุหมู่ 3A”. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงได้จาก http://k59400101.blogspot.com/p/3a-b-3-2-amorphous- boron-metallic-boron.html. (สบื ค้นวันที่ 20 ส.ค. 64). สถาบันกวดวิชาติวเตอรพ์ อยท์. “Science สรปุ วิทยาศาสตร์ ม.ตน้ ”. กรงุ เทพ : กรนี ไลฟ์ พริ้นต้ิง เฮาส์ จำกัด, 2553. “สารตั้งต้น”. [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก http://119.46.166.126/self_all/selfaccess11/m5/chemistry5 _2/lesson2/more/page21_4.php. (สบื คน้ วันท่ี 22 ส.ค. 64). “ปฏิกริ ิยาเคมีและสมการเคมี”. [ออนไลน์]. เขา้ ถงึ ได้จาก https://www.scimath.org/lesson- chemistry/item/7172-2017-06-05-13-30-08. (สืบคน้ วนั ท่ี 22 ส.ค. 64). “อยากร้ถู ามทรปู ลูกปญั ญา”. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงได้จาก http://www.trueplookpanya.com /new/asktrueplookpanya/questiondetail/2001. (สืบค้นวันท่ี 20 ส.ค. 64). “วิธกี ารดลุ สมการเคมี”. [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก https://th.wikihow.com/%E0%B8%94%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0 %B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0% B8%B5. (สบื คน้ วันที่ 20 ส.ค. 64).