รอยทางที่ก้าวเดิน ศท ปี 2557

รอยทางท่กี ้าวเดิน ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปี งบประมาณ 2557 จัดท�ำข้ึน เพื่อเป็นการสรุปผลการด�ำเนินงานด้านการผลิต พัฒนา เผยแพร่และให้บริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาของศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาซึ่งเป็นการด�ำเนินงานภายใต้กรอบทิศทางนโยบายการด�ำเนินงานของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และสนองตอบจดุ เนน้ การดำ� เนนิ งานทส่ี ำ� คญั ดา้ นสอื่ และเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษาของสำ� นกั งานกศน. ประจำ� ปีงบประมาณ 2557 (ตลุ าคม 2556 – กนั ยายน 2557) ความสำ� เรจ็ ในการดำ� เนนิ งานของศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา นบั ไดว้ า่ เปน็ ผลมาจากการใหค้ วามรว่ มมอืในการดำ� เนนิ งานจากทกุ ภาคสว่ นประกอบดว้ ย หนว่ ยงานเครอื ขา่ ยทงั้ ภาครฐั และเอกชน สถานศกึ ษาสงั กดั สำ� นกั งานกศน. ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน ตลอดจนประชาชนผู้เกีย่ วข้อง รวมทง้ั ยงั ได้รับการสนบั สนุนอย่างดียิ่งจากคณะผู้บริหารระดับสูงท้ังในระดับกระทรวงศึกษาธิการและส�ำนักงาน กศน. จากคณะผู้บริหารและบุคลากรศนู ย์เทคโนโลยที างการศึกษาทกุ ทา่ นทีม่ สี ่วนร่วม จงึ หวงั เป็นอย่างยง่ิ ว่ารายงานฉบับนี้จะเปน็ คู่มือส�ำคัญในการประเมินตนเองและแสวงหาแนวทางในการปรับปรุงพัฒนาการปฏิบัติงานด้านเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาให้มปี ระสทิ ธภิ าพมากขึ้น ในหลากหลายช่องทาง พร้อมท่จี ะสนองตอบความพร้อมและความตอ้ งการของผ้รู บั บรกิ ารในการเลือกใช้บรกิ ารได้ตามศักยภาพของแตล่ ะบคุ คล ดร. ปรีชา ช่นื ชนกพิบลูผูอ้ �ำนวยการศูนย์เทคโนโลยที างการศึกษา ธันวาคม 2557รอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 1

ศูนย์เทคโนโลยที างการศกึ ษาวสิ ัยทัศน์ พนั ธกจิ“ม่งุ สผ่งา่ เนสรเทมิ คแโลนะโขลยยาีเพยโือ่ อกกาารสศกกึ าษราเรทียท่ี นนั รส้ตู มลัยอแดลชะวี มิตีคแณุ กป่ภราะพช”าชน 1. พฒั นาระบบ โครงสรา้ งพน้ื ฐานสถานวี ทิ ยศุ กึ ษา และ สถานวี ทิ ยโุ ทรทศั นเ์ พอ่ื การศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ETV) 2. บริหารจัดการสถานวี ิทยุศกึ ษา และ สถานีวทิ ยุโทรทศั นเ์ พ่อื การศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ (ETV) 3. ดำ� เนนิ การจัด ผลติ พฒั นาและเผยแพร่สือ่ เทคโนโลยีเพอื่ การศึกษาทท่ี นั สมยั มีคณุ ภาพ ในรูปแบบรายการ วทิ ยุเพื่อการศกึ ษา รายการโทรทัศน์เพือ่ การศกึ ษา สือ่ การศกึ ษา Online ส่อื การศึกษาเพื่อคนพิการและ สอื่ เทคโนโลยเี พ่ือการศึกษาในรปู แบบอน่ื ๆ เพือ่ ตอบสนองความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย 4. สง่ เสรมิ สนบั สนนุ และดำ� เนนิ การเกย่ี วกบั การวจิ ยั การพฒั นา การผลติ การใชแ้ ละการเผยแพรส่ อ่ื เทคโนโลย ี เพื่อการศกึ ษาให้มีประสทิ ธภิ าพ 5. พัฒนาบคุ ลากรทางเทคโนโลยเี พื่อการศึกษา ทงั้ ผู้ผลิตและผ้ใู ช้ ให้มคี วามรแู้ ละทกั ษะในการผลติ และการ ใช้สื่อเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ ปฏิบัติงานร่วมกับ หรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของ หน่วยงานอื่น ทเี่ กีย่ วขอ้ งหรอื ท่ไี ด้รับมอบหมาย 6. สง่ เสรมิ สนบั สนนุ และพฒั นาหนว่ ยงานเครอื ขา่ ยเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษาทง้ั ในระดบั ชาตแิ ละระดบั ทอ้ งถน่ิ 7. บรหิ ารทรพั ยากร และขอ้ มลู สารสนเทศดา้ นสอื่ เทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษาเพอ่ื ใหบ้ รกิ ารแกก่ ลมุ่ เปา้ หมายและ หน่วยงานเครอื ขา่ ย 8. สง่ เสรมิ ประชาสมั พนั ธใ์ หม้ กี ารใชส้ อื่ เทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาใหเ้ ปน็ ประโยชนต์ อ่ การจดั การเรยี นการสอน และการสง่ เสริมการศกึ ษาตลอดชีวิตให้กับกลมุ่ เป้าหมาย2 รอยทางท่ีก้าวเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557

งบประมาณ ประเภทงบประมาณ ท่ไี ดร้ บั จดั สรร งบประมาณรายจา่ ย (บาท) ผลการเบิกจ่าย รอ้ ยละ โอน/เปลย่ี นแปลง ได้รับจัดสรรสทุ ธิ 1,319,640 1001. งบบคุ ลากร 1,319,640 100• คา่ ตอบแทนพนกั งานราชการ 1,182,000 +137,640 1,319,640 งบบคุ ลากร รวม 1,182,000 +137,640 1,319,640 17,543,054 99.892. งบดําเนนิ งาน 21,749,478.12 99.99• งานบรหิ าร ศท. 39,292,532.12 99.95- ค่าตอบแทน ใช้สอยและวสั ดุ 11,500,000 +6,062,307.93 17,562,307.93 19,106,030.54 99.90- ค่าสาธารณปู โภค 18,260,000 +3,489,537.07 21,749,537.07 97.58 งานบริหาร ศท. รวม 29,760,000 +9,551,845 39,311,845 4,391,115 99.45 20,000,000 19,125,284 16,548,138.69 100• งานพฒั นาวชิ าการ 4,500,000 -874,716 99.48• โครงการสง่ เสรมิ การเรยี นการสอน - 4,500,000 2,433,462ภาษาอังกฤษและภาษาของกลมุ่ ประเทศอาเซยี น 16,640,000 42,478,746.23 97.65 22,500,000 -5,860,000 2,433,462• โครงการส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบ -566,538 42,698,746 8,300,000 100ผ่านทวี ีสาธารณะ -7,301,254 72.22• โครงการพัฒนาคณุ ภาพการศกึ ษา 3,000,000 2,462,000ตามอัธยาศยั 7,499,999 85.55 งบดาํ เนินงาน รวม 50,000,0003) งบลงทุน 18,261,999 ครุภณั ฑโ์ ฆษณาและเผยแพร่- ระบบเชื่อมสญั ญาณและเสียง 8,500,000 - 8,500,000ผ่านสายใยแก้วนําแสง 1 ระบบคา่ ท่ีดนิ และส่ิงก่อสรา้ ง- ปรับปรุงถนน คสล. ศท. พญาไท 2,462,000 - 2,462,000- คา่ ปรับปรุงหลงั คาศนู ยผ์ ลติ รายการ 10,384,500 - 10,384,500โทรทัศน์และวิดโี อเทปเพอ่ื การศึกษา(รังสติ ) งบลงทุน รวม 21,346,500 - 21,346,500 รอยทางท่กี า้ วเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 3

บุคลากรศนู ย์เทคโนโลยีทางการศึกษาข้าราชการ 112 คนลพูกนจกั า้ งงาปนรระาจช�ำก าร 9 คน 14 คน4 รอยทางทก่ี า้ วเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

บในทกบารานทำ� ขICอTงมศาในู ช้ใยน์เกทาครสโ่งนเสโรลิมยกีทาราเรงยี กนราู้ตรลศอกึดชษีวาิต ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันสื่อการสอนในรูปแบบต่างๆ นบั ไดว้ า่ เปน็ สงิ่ ทม่ี บี ทบาทอยา่ งมากตอ่ กระบวนการเรยี นการสอน ส�ำหรับการจัดการศึกษาในทุกระดับ เนื่องจากสื่อการสอนเป็น เครอื่ งมอื สำ� คญั ทจ่ี ะชว่ ยใหก้ ารสอื่ สารระหวา่ งผเู้ รยี นและผสู้ อนเปน็ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ สามารถทำ� ใหผ้ เู้ รยี นเขา้ ใจในเนอื้ หาทผี่ สู้ อน ต้องการส่ือถึงผู้เรียนได้ตรงตามวัตถุประสงค์ ซึ่งในการใช้สื่อ การสอนให้เกดิ ประสิทธภิ าพสูงสุดนั้น ผ้สู อนจำ� เปน็ ตอ้ งเข้าใจใน บริบทลักษณะเฉพาะของสื่อการสอนแต่ละชนิดและเข้าใจ พฤติกรรมของผู้เรียน เพื่อสามารถเลือกน�ำสื่อการสอนไปใช้ ใหเ้ หมาะสมกับผเู้ รยี นอยา่ งแทจ้ ริง วิวัฒนาการด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารได้มีการเปลี่ยนแปลงเร่ือยมา ท�ำให้เกิดสิ่งประดิษฐ์นวตั กรรมใหมๆ่ เกดิ ขนึ้ มากมาย อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ซงึ่ สามารถนำ� มาประยกุ ตใ์ ชก้ บั การเรยี นการสอนสำ� หรบั การจดั การศกึ ษาในทกุ ระดับ ตลอดจนการเรยี นรู้ตลอดชวี ติ ตามปัจเจกบุคคล ต้ังแต่ฟลิ ม์ ภาพถ่าย เครอื่ งเล่นวีดิทศั น์ เคร่อื งรับวิทยุ เครือ่ งรบั โทรทัศน ์ คอมพวิ เตอร ์ จนมาถึงสื่อเรียนรรู้ ะบบ Online Learning ในปจั จุบัน ซ่ึงเปน็ สอ่ื ที่ก�ำลงัได้รับความนิยมอย่างมาก และส่งผลให้เกิดสังคมออนไลน์ (Social Media) ท่ีมีการตอบสนองทางสังคมได้หลายทิศทางโดยผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ทุกคนไม่ต้องคอยเป็นเพียงผู้รับสารแต่ฝ่ายเดียวเท่านั้น แต่สามารถเป็นผู้สรา้ ง ผู้พฒั นาข้อมูลความรูใ้ ห้สมบูรณ์ย่ิงขน้ึ ได้รอยทางทกี่ า้ วเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 5

“เมอื่ ววิ ฒั นาการดา้ นเทคโนโลยีสารสนเทศและ โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2557 ศนู ย์เทคโนโลย ี การสือ่ สารมีการเปลย่ี นแปลงอย่างต่อเนื่อง ทางการศึกษาค�ำนึงถึงแนวโน้มการใช้คอมพิวเตอร์ แน่นอนวา่ ไลฟส์ ไตล์การใช้ชวี ติ ของคนเราก็ย่อม อินเทอร์เน็ตและโทรศัพท์มือถือท่ีเปล่ียนแปลงไป คือ มีการเปลี่ยนแปลงตามไปด้วยเชน่ กนั ” ข้อมูลจากการส�ำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และน่ีคือเหตุผลหลักท่ีท�ำให้ศูนย์เทคโนโลย ี และการส่ือสารในครัวเรือนของส�ำนักงานสถิติแห่งชาต ิ ทางการศกึ ษา ในฐานะหนว่ ยปฏบิ ตั ทิ ร่ี บั ผดิ ชอบงานดา้ น เมื่อพิจารณาแนวโน้มการใช้คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ตเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษาโดยตรง ภายใตส้ งั กดั สำ� นกั งาน และโทรศัพทม์ อื ถือของประชากรอายุ 6 ปีข้นึ ไปในช่วงสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ระยะเวลา 5 ปีท่ีผ่านมา (พ.ศ. 2551-2555) พบว่า (ส�ำนักงาน กศน.) ส�ำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ผู้ใช้คอมพิวเตอร์มีสัดส่วนเพ่ิมข้ึนจากร้อยละ 28.2จำ� เปน็ ตอ้ งปรบั ตวั อยตู่ ลอดเวลา ใหส้ ามารถผลติ พฒั นา (จำ� นวน 17.0 ลา้ นคน) เป็นร้อยละ 33.7 (จ�ำนวน 21.2และเผยแพร่ เพ่ือให้บริการสื่อเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ล้านคน) ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 18.2ได้สอดคล้องกับความต้องการและพฤติกรรมของผู้รับ (จำ� นวน 11.0 ลา้ นคน) เปน็ ร้อยละ 26.5 (จ�ำนวน 16.6บรกิ ารในปจั จบุ นั ซงึ่ ภารกจิ ดงั กลา่ วนถ้ี อื เปน็ โจทยส์ ำ� คญั ล้านคน) ผู้ใช้โทรศัพท์มือถือเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 52.8 ต่อทิศทางการพัฒนาการด�ำเนินงานของศูนย์เทคโนโลยี (จำ� นวน 31.9 ล้านคน) เปน็ รอ้ ยละ 70.2 (จ�ำนวน 44.1ทางการศึกษา สร้างความท้าทายในการพัฒนาคุณภาพ ล้านคน) ส่ือเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาให้สามารถน�ำมาเป็นเคร่ือง จากข้อมลู ข้างตน้ ท�ำใหศ้ ูนยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษามือส�ำคัญ ในการยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยให้ มองเห็นช่องทางที่จะพัฒนาการให้บริการให้สอดรับกับสามารถทัดเทยี มกบั นานาชาติ พฤติกรรมการใช้สื่อเทคโนโลยีของกลุ่มเป้าหมายผู้รับ บรกิ ารในปจั จุบัน6 รอยทางที่กา้ วเดิน : ศูนย์เทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

ดังน้ันศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาจึงด�ำเนิน ประยุกต์สร้างเป็นกลุ่ม ETVLine เพ่ือให้เกิดสังคมแห่งงาน “โครงการพฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ” การเรียนรูอ้ ยา่ งเป็นรูปธรรมดว้ ยโดยมีจุดมุ่งหมายในการพัฒนาเว็บไซต์ท่ีเก่ียวข้อง เพ่ือ โครงการส�ำคัญอีกโครงการหนึ่งที่ศูนย์รองรับการให้บริการผ่านทางคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ เทคโนโลยีทางการศึกษายังคงด�ำเนินงานอย่างต่อเนื่องมือถือ (Smartphone) และแทบ็ เล็ต อันเปน็ ช่องทางที่ คือ “โครงการส่งเสริมการศึกษานอกระบบผ่านทีวีสามารถเขา้ ถงึ กลมุ่ เปา้ หมายไดอ้ ยา่ งทว่ั ถงึ เทา่ เทยี มกนั สาธารณะ” (ติวเข้มเติมเต็มความรู้) เพ่ือเปิดโอกาสให้ทกุ พน้ื ที่ สามารถโตต้ อบ แบง่ ปนั ประสบการณใ์ หเ้ กดิ การ นกั เรียน นักศกึ ษา กศน. ได้เรยี นรู้วิชาหลักจากครูผู้สอนเรียนรู้ระหว่างกันได้อย่างง่ายดาย น�ำเสนอคลิปวิดีโอ ท่มี ีความร้คู วามสามารถ รวมทั้งเรียนร้วู ิชาชพี ทักษะในสาระความรู้อันเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาในระบบ การประกอบอาชีพจากผู้มีประสบการณ์ ผู้เชี่ยวชาญโรงเรยี น นอกระบบโรงเรยี นและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั แขนงตา่ งๆ ใหแ้ กก่ ลมุ่ เปา้ หมาย โดยการจดั ผลติ รายการนอกจากน้ี ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษายังได้มีการ โทรทัศน์ออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งพัฒนา Application เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายผู้รับบริการ ประเทศไทย (NBT) และสถานวี ทิ ยโุ ทรทศั นเ์ พอ่ื การศกึ ษา สามารถรับชมรายการโทรทัศน์เพ่ือการศึกษาของทาง กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ETV) เพอื่ เสริมความรู้ให้นกั เรียน สถานีวิทยุโทรทัศน์เพ่ือการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ นกั ศึกษาทข่ี าดโอกาสทางการศึกษา ใหม้ ีโอกาสได้เรียน(ETV) ได้อย่างมีประสิทธิภาพผ่านทางโทรศัพท์มือถือ และมที างเลอื กในการเรยี นรทู้ หี่ ลากหลาย เปน็ การเสรมิ(Smartphone) และแท็บเล็ต โดยสามารถรองรับการ สร้างโอกาสทางการศึกษาให้เกิดความเท่าเทียมกันใช้งานได้ท้ังระบบปฏิบัติการ Android Operation ท้ังในเมืองและชนบท ซึ่งการด�ำเนินงานที่ผ่านมาSystem และ Iphone Operation System อกี ทั้ง ยัง ประสบผลสำ� เรจ็ เปน็ อยา่ งดี กลมุ่ เปา้ หมายใหค้ วามสนใจมีการน�ำโปรแกรม LINE ที่มีใช้งานกันอยู่ทั่วไป มา ในการรับชมรายการเป็นจ�ำนวนมากรอยทางทกี่ า้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557 7

นอกจากนี้แล้ว ประเด็นส�ำคัญอีกประการ คือ รวมท้ังการพัฒนาการบริหารจัดการเพื่อให้กลุ่มผู้รับ การเตรียมพร้อมของประเทศไทยท่ีจะก้าวเข้าสู่การเป็น บริการสามารถใช้ประโยชน์จากส่ือเทคโนโลยีเพื่อ ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) การศึกษาไดอ้ ยา่ งเตม็ ประสทิ ธิภาพ ในปี พ.ศ. 2558 ซึ่งการเปล่ียนแปลงในด้านต่างๆ จากมุมมองและบริบทการด�ำเนินงานท้ังหมด จะปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจนขึ้น เช่น การเคลื่อนย้าย ในรอบปที ผี่ า่ นมา ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาหวงั เปน็ แรงงานในระดบั วชิ าชพี และแรงงานทม่ี ฝี มี อื การแขง่ ขนั อยา่ งยงิ่ วา่ ความมงุ่ มนั่ ในการผลติ พฒั นาและเผยแพรส่ อื่ เสรีทางการค้า ซ่ึงความเปล่ียนแปลงที่เกิดข้ึนจ�ำเป็นท่ี เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในรูปแบบต่างๆ ให้มีคุณภาพ ประเทศไทยจะต้องเตรียมการเพื่อรองรับการ ท้ังรายการวิทยุเพ่ือการศึกษา รายการโทรทัศน์เพ่ือ เปลยี่ นแปลงดงั กลา่ ว ดงั นนั้ ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา การศึกษา สื่อการศึกษาเพื่อคนพิการ สื่อการศึกษา จึงด�ำเนินงาน “โครงการส่งเสริมการเรียนการสอน Online และส่อื การศึกษา Offline (CD / VCD / DVD / ภาษาองั กฤษและภาษาของกลมุ่ ประเทศอาเซยี น” เพอ่ื MP3) ทง้ั หมดจะสามารถ เพมิ่ โอกาสทางการศึกษา ให้ มุ่งด�ำเนินการผลิตรายการวิทยุเพื่อการศึกษา รายการ ประชาชนทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย มีโอกาสเข้าถึง โทรทัศน์เพื่อการศึกษา รวมท้ังหนังสือเสียง หนังสือ การศึกษาอย่างต่อเน่ืองตลอดชีวิตได้ทุกที่ ทุกเวลา อักษรเบรลล์เพ่ือคนพิการ โดยน�ำเสนอเน้ือหาสาระ อย่างท่ัวถึงและเท่าเทียมกัน สามารถสนองตอบ ความรู้ต่างๆ เก่ียวกับประเทศเพื่อนบ้านอาเซียน เจตนารมณ์ในการปฏิรูปการศึกษา ในทศวรรษท่ีสอง สอดแทรกความรู้ด้านภาษาเพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้รับ (พ.ศ. 2552-2561) “คนไทยได้เรียนรู้ตลอดชีวิต ความรู้ เข้าใจในบริบทของอาเซียนเพิ่มมากขึ้นตาม อยา่ งมคี ณุ ภาพ” เปน็ สว่ นหนง่ึ ทจ่ี ะชว่ ยยกระดบั คณุ ภาพ ค�ำกล่าวทวี่ ่า “ร้เู ขา รูเ้ รา” สามารถเตรยี มพร้อมตนเอง การศึกษาและการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้ เพอื่ รองรบั การเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นไดอ้ ยา่ งสมศกั ดศ์ิ รี อย่างยง่ั ยืน ความเปน็ ไทย การบรหิ ารจดั การเพือ่ การด�ำเนนิ งานตามแผนงาน โครงการตา่ งๆ ของศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาใหบ้ รรลุ ผลสำ� เรจ็ และพฒั นาอยา่ งตอ่ เนอ่ื งนน้ั นอกจากจะมงุ่ เนน้ เรอื่ งคุณภาพแล้ว ยังให้ความส�ำคญั กับกล่มุ ผู้รบั บริการ โดยเปดิ โอกาสใหก้ ลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารเขา้ มามสี ว่ นรว่ มในการ แสดงข้อคิดเห็นและความต้องการ เพื่อน�ำไปเป็นข้อมูล ประกอบการวางแผน เพ่ือการพัฒนาปรับปรุงสื่อ เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาให้ มีคุณภาพและสอดคล้อง ตรงกับความต้องการที่แท้จริงของกลุ่มผู้รับบริการ8 รอยทางที่ก้าวเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

คค2600ววาาปปมมีี สภEวำ�าTทิ เคVรยภ็จุศแูมึกลิใษจะา จากการดำ� เนนิ งานออกอากาศรายการโทรทศั น์ พิจารณามอบรางวัลอันทรงคุณค่าเพื่อเป็นก�ำลังใจเพื่อการศึกษาคร้ังแรกเม่ือวันท่ี 12 สิงหาคม 2537 ในการที่จะด�ำเนินงานพัฒนาคุณภาพรายการให้ดีย่ิงขึ้น เรอ่ื ยมาจนถงึ ปจั จบุ นั สถานวี ทิ ยโุ ทรทศั นเ์ พอื่ การศกึ ษา ซง่ึ ในปี พ.ศ. 2557 กเ็ ชน่ เดยี วกนั สถานี ETV ได้กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ETV) มงุ่ มนั่ ในการเสรมิ สรา้ งสงั คม รบั “รางวลั องคก์ รทท่ี ำ� คณุ ประโยชนต์ อ่ เดก็ และเยาวชน”แหง่ การเรยี นรแู้ กส่ งั คมไทยมากวา่ 20 ปี ดว้ ยการสง่ เสรมิ จากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารการเรียนรู้ทั้งในระบบโรงเรียน การศึกษานอกระบบ และ “รางวลั ดาวเมขลาเกยี รตยิ ศ” ประจำ� ปี 2557 ชอ่ งโรงเรียนและส่งเสริมการศึกษาตามอัธยาศัย เพ่ือ รายการโทรทัศน์ดาวเทียม ประเภทส่งเสริมความรู้การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ แกป่ ระชาชนทว่ั ไปอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง การศกึ ษา เดก็ -เยาวชนดเี ดน่ จากสมาคมผสู้ อ่ื ขา่ วบนั เทงิมาโดยตลอด โดยองค์กรต่างๆด้านส่ือสารมวลชนได้ แห่งประเทศไทยรอยทางทกี่ า้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557 9

จากวันท่ี 1 มกราคม 2497 วันแรกท่ีสถานีวิทยุ ชาววทิ ยศุ กึ ษาทไี่ ดส้ รา้ งสรรคร์ ายการวทิ ยเุ พอื่ การศกึ ษาศกึ ษาออกอากาศ จนถงึ วนั ท่ี 1 มกราคม 2557 เปน็ เวลา ท่ีมีคุณภาพตามเจตนารมณ์ท่ีต้องการใช้วิทยุเป็นเครื่อง60 ปี สถานีวิทยุศึกษาได้พัฒนามาอย่างต่อเนื่อง จาก มือทางการศึกษา ยึดมั่นในหลักการท่ีว่า “ต้องเป็นสถานีที่มีเพียงห้องส่งกระจายเสียงเล็กๆ ท่ีวิทยาลัย รายการที่มีสาระ ให้ประโยชน์ มีเน้ือหาถูกต้อง เป็นเทคนคิ ทงุ่ มหาเมฆ มาเปน็ หอ้ งสง่ กระจายเสยี งขนาดใหญ่ แบบอยา่ งทด่ี ตี อ่ เยาวชนในเรอื่ งของการใชภ้ าษาควบคู่ที่อาคารศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาในปัจจุบัน เป็น ไปกบั ความบนั เทงิ ” โดย 60 ปที ผี่ า่ นมา เปน็ เครอื่ งยนื ยนัสถานที ม่ี อี ปุ กรณท์ นั สมยั ในระบบดจิ ติ อล และหอ้ งบนั ทกึ ถึงประสบการณ์ในการท�ำงานด้านวิทยุของสถานีวิทยุเสียงที่มีอุปกรณ์ครบครัน พร้อมที่จะผลิตรายการที่ ศึกษา ในปีต่อๆ ไป พวกเราพร้อมที่จะก้าวต่อไปอย่างหลากหลาย ทั้งสาระและบนั เทิง ม่ันคง มุ่งม่ันท่ีจะสรรค์สร้างรายการที่ดี มีคุณภาพเพ่ือ 60 ปีท่ีผา่ นมา เป็นความภาคภมู ิใจอยา่ งยง่ิ ของ กลมุ่ ผฟู้ ังรายการดังคำ� ขวญั“ฟังวปทิ ญัยุศญึกาษพาัฒเสนราิมชสวี ริตา้ ง”10 รอยทางที่กา้ วเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

Highlight ปี 2557 ชม ETV บนมอื ถือและแท็บเล็ต ได้ท้ังระบบ Android และ IOSแนวคิด ปจั จบุ นั อุปกรณเ์ ทคโนโลยที างโทรศัพท์มอื ถอื รวมถงึ แท็บเลต็ ก�ำลงั เปน็ ท่นี ิยมใช้กันอยา่ งแพร่หลายและมีแนวโนม้ การใช้มากขึน้ เรอ่ื ยๆ ดงั นั้น เพอ่ื เป็นการเพิ่มชอ่ งทางในการใหบ้ ริการรายการโทรทศั น์เพอื่ การศกึ ษาของสถานีวิทยุโทรทัศน์เพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (ETV) สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ครอบคลุมทุกเทคโนโลยี กลุ่มเป้าหมายสามารถเรียนรู้ได้ทุกสถานที่ ทุกเวลา ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาจึงพัฒนาให้มี Application เพอ่ื ใหก้ ลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารยคุ ใหม่ นกั เรยี น นกั ศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป สามารถรบั ชมรายการโทรทศั น์เพื่อการศึกษาของสถานี ETV ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านทางโทรศัพท์มือถือและแท็บเล็ต โดยสามารถรองรับการใชง้ านได้ท้งั ระบบปฏบิ ตั กิ าร Android Operation System และ IPhone Operation Systemรอยทางท่ีก้าวเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557 11

ใขนัน้ รตะอบนบกาAรnรdับroชidม EแTลVะ บIOนSมือถือ งา่ ยเพยี งไมถ่ งึ อึดใจ โดยท�ำตามขัน้ ตอนดังน้ี 1. หากเปน็ โทรศพั ท์ระบบปฏิบตั ิการ Android ใหเ้ ขา้ ไปที่ Play Store แตห่ ากเป็นโทรศพั ท์ระบบปฏบิ ัตกิ าร iOS ใหเ้ ข้าไปท่ี App Store 2. Search ค�ำว่า etvthai ท่านกจ็ ะพบไอคอน ETV สเี ขียวสดใส 3. หากเปน็ โทรศัพท์ระบบปฏบิ ัติการ Android ใหก้ ดตดิ ตั้ง ระบบจะขน้ึ การอนุญาตของ App และกดยอมรับแต่ หากเป็นโทรศพั ทร์ ะบบปฏบิ ัติการ iOS เลอื กคลกิ ค�ำว่า Free หน้าจอจะเปลย่ี นให้คลิกที่ Install App ซงึ่ มอื ถอื ของ ทา่ นจะถาม ID ของเครอ่ื ง ให้ทา่ นกรอกลงไปและคลกิ OK โดยหลังจากดาวนโ์ หลดเสร็จสิน้ เรยี บรอ้ ยแล้ว กด “เปิด” ก็ใช้งานได้ทันที นอกจากนแ้ี ลว้ ยงั มปี ุ่มคลกิ เพื่อ + Link เพ่ือรับชมรายการยอ้ นหลงั ของสถานี ETV ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ของสถานี ETV www.etvthai.tv + Link เพื่อตดิ ตามความเคลื่อนไหวทางการศกึ ษาจากเว็บไซต์ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา www.ceted.org + Link เพ่อื รับฟงั รายการวิทยุเพ่อื การศึกษาจากเว็บไซต์ของสถานีวิทยศุ ึกษา www.moeradiothai.net12 รอยทางท่กี า้ วเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557

โครงการสำ� คญั ปี 2557โครงการพฒั นาคุณภาพการศึกษาตามอธั ยาศยัแนวคิด / หลกั การ โดยพัฒนาและเผยแพร่ส่ือการศึกษาตามอัธยาศัยด้วย ท่ามกลางการขับเคล่ือนอย่างรวดเร็วของโลก ระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สารแบบออนไลน์ยุคปัจจุบัน การศึกษาไทยจ�ำเป็นต้องปรับเปล่ียน เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเองและการศึกษากระบวนการใหมๆ่ เปิดรับเทคนิคใหม่ๆ ท่ีจะชว่ ยใหก้ าร ตลอดชวี ติ ของประชาชน รวมทงั้ กำ� หนดนโยบายตอ่ เนอ่ื งจัดการศึกษาเพ่ือส่งเสริมการศึกษาตลอดชีวิตเป็นไป ด้านสื่อและเทคโนโลยเี พื่อการศึกษา ขอ้ 5.7) พัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ เกิดประโยชน์สูงสุด ซ่ึงความ ระบบการให้บริการสื่อเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาให้ได้ก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสารสนเทศได้เข้ามามีบทบาท หลายชอ่ งทางท้ังทางอนิ เทอร์เน็ตและรูปแบบอื่นๆ เพ่ือส�ำคัญในการพัฒนาการศึกษา โดยเฉพาะอย่างย่ิง ให้กลุ่มเป้าหมายสามารถเลือกใช้บริการ เพื่อเข้าถึง“อินเทอร์เน็ต” นับได้ว่าเป็นเคร่ืองมือท่ีส�ำคัญและมี โอกาสทางการศกึ ษาและการเรยี นรไู้ ดต้ ามความตอ้ งการ ประสทิ ธภิ าพ เปน็ ชอ่ งทางทเี่ ขา้ ถงึ กลมุ่ เปา้ หมายไดอ้ ยา่ ง ดงั นนั้ ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2557 ศนู ยเ์ ทคโนโลยีกว้างขวาง สามารถตอบสนองความสนใจของกลุ่ม ทางการศกึ ษาจงึ ตอบสนองนโยบายของสำ� นกั งาน กศน.เป้าหมายได้อย่างรวดเร็ว ประกอบกับข้อมูลในปัจจุบัน และทิศทางแนวโน้มการมี การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศพบว่ากลุ่มเป้าหมายท้ังนักศึกษา กศน. และประชาชน และการสื่อสารของกลุ่มเปา้ หมายในปัจจุบัน จงึ มุ่งผลติทั่วไปในแต่ละพื้นท่ี มีแนวโน้มการใช้ส่ือคอมพิวเตอร์ ส่ือเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาท่ีมีคุณภาพ ควบคู่ไปพร้อมส�ำหรับการศึกษาค้นคว้าหาความรู้เพ่ิมมากข้ึน รวมทั้ง กับการพัฒนาระบบการให้บริการส่ือเทคโนโลยีเพ่ือข้อมูลจากการส�ำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ การศึกษาผ่านทางเครือข่ายเทคโนโลยีสารสนเทศและและการส่ือสารในครัวเรือนของส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ การสื่อสาร เพื่อให้บริการในลักษณะสื่อ Online ท่ีจะพบว่าแนวโน้มการใช้คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ตและ ช่วยเพ่ิมประสิทธิภาพการให้บริการสื่อเทคโนโลยีเพื่อโทรศพั ทม์ อื ถอื ของประชากร อายุ 6 ปขี น้ึ ไปในชว่ งระยะ การศึกษา สามารถส่งเสริม สนับสนุนการศึกษาและเวลา 5 ปที ผี่ า่ นมา (พ.ศ. 2551 - 2555) มสี ดั สว่ นเพมิ่ ขนึ้ การเรียนรู้ตลอดชีวิตของกลุ่มเป้าหมายได้อย่างทั่วถึง ส�ำนักงาน กศน. ค�ำนึงถึงวิวัฒนาการและการ เท่าเทียมกันทุกพ้ืนท่ี ทุกเวลา ทั้งน้ีเพื่อมุ่งหวังให้กลุ่มเปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ขนึ้ ดงั กลา่ วขา้ งตน้ จงึ กำ� หนดนโยบาย เปา้ หมายสามารถใชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยสี ารสนเทศเรง่ ดว่ น ขอ้ 3.) เพมิ่ และกระจายโอกาสทางการศกึ ษาให้ เชิงสร้างสรรค์ได้อย่าง ชาญฉลาดและมีประสิทธิภาพประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะผู้ด้อยโอกาส เกิดสังคมออนไลนท์ างการศึกษาอยา่ งเปน็ รูปธรรมด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารที่มีคุณภาพ รอยทางทกี่ ้าวเดิน : ศูนย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 13

“เปดิ โลกแหง่ การเรียนรู้ ส่คู ลังความรู้ไรข้ ีดจ�ำกดั ” ผลการด�ำเนินงาน ( ตลุ าคม 2556 – กันยายน 2557) 1. พฒั นาระบบให้บริการผ่านเครอื ขา่ ยสารสนเทศเพือ่ การศึกษา จ�ำนวน 6 เวบ็ ไซต์ - รายการโทรทัศนเ์ พ่อื การศึกษา 1 ระบบ (www.etvthai.tv) - ระบบให้บรกิ ารรายการวิทยเุ พ่อื การศกึ ษา 1 ระบบ (www.moeradiothai.net) - ระบบให้บริการและพัฒนาเวบ็ ไซต์ของศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา 1 ระบบ (www.ceted.org)14 รอยทางที่กา้ วเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

- ระบบให้บรกิ ารสื่อการศึกษา 1 ระบบ (www.cet-media.com) - ระบบให้บริการสื่อการศึกษาเพอ่ื คนพกิ าร 1 ระบบ (www.braille-cet.in.th) - ระบบศูนย์กระจายสอื่ การศกึ ษา กศน. 1 ระบบ (www.onie-mediacenter.com) 2. จัดประชุมชี้แจงสร้างเครือข่ายสนับสนุนและประชาสัมพันธ์ ETV ไปยังหน่วยงาน สถานศึกษาต่างๆ เพื่อประชาสมั พันธส์ ถานี ETV และรายการตา่ งๆ ของสถานใี หก้ ลุ่มเปา้ หมายผูบ้ รหิ ารและครทู ง้ั ในสงั กดั สำ� นักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน และส�ำนักงาน กศน. เพือ่ สง่ เสริมการเรียนรูผ้ ่านส่อื โทรทัศน์ ETV และตอบสนองนโยบายส่งเสรมิ การใชเ้ ทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ จ�ำนวน 2 ครงั้ - คร้ังท่ี 1 ภาคเหนอื ณ หอ้ งประชมุ ส�ำนักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศึกษาลำ� พูน เขต 1 ในวนั พุธที่ 12มีนาคม 2557 จ�ำนวน 132 คน - คร้ังท่ี 2 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ณ ห้องประชุมส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเลยเขต 2 ในวนั พฤหสั บดีที่ 5 มิถุนายน 2557 จำ� นวน 134 คน 3. พัฒนา Application ของสถานวี ิทยโุ ทรทัศนเ์ พ่ือการศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ETV) เพือ่ ให้ผู้รับชมรายการโทรทัศน์ของสถานี ETV สามารถรับชมผ่านโทรศัพท์มือถือ (SmartPhone) และ Tablet ท่ีมีระบบปฏิบตั กิ าร Iphone Operation System และระบบ Android Operation System 4. พฒั นาชอ่ งทางในการมปี ฏสิ มั พนั ธแ์ ลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ รบั ฟงั ขอ้ เสนอแนะ เพอื่ การพฒั นาจากผรู้ บั ชมรายการ โดย - จดั ทำ� Facebook ของสถานี ETV เพอ่ื ตอบสนองการใชง้ านผา่ นทาง Social Network ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารยุคใหม่ท่ี www.facebook.com/etvtelevision - จัดท�ำ ETV Line เพ่ือสร้างสังคม Online ทางการศึกษาเพ่อื ส่งเสริมการเรยี นรู้ตลอดชวี ิต อย่างเปน็ รปู ธรรม 5. จัดกจิ กรรมเน่อื งในวันครบรอบ 20 ปี ETV และ 60 ปีวทิ ยศุ กึ ษา จ�ำนวน 1 ครงั้ เพื่อสรา้ งความสัมพนั ธ์อันดรี ะหวา่ งสถานกี บั ผู้รบั บรกิ าร เครอื ขา่ ยหน่วยงานภายนอก รวมท้งั ประชาสัมพนั ธ์สู่ประชาชนผ้รู ว่ มงาน 6. จดั ทำ� แผน่ พับประชาสมั พันธ์สถานแี ละรายการโทรทัศนข์ องสถานี ETV จ�ำนวน 3,000 แผน่ 7. ผลติ บทเรียน e – Learning หลักสตู ร กศน. ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ ในรูปแบบ CDโดยจดั สง่ ไปยงั สถานศกึ ษาและแหล่งเรยี นรู้ต่างๆ - วชิ าคณิตศาสตร์ จ�ำนวน 2,000 แผน่ - วิชาวทิ ยาศาสตร์ จ�ำนวน 2,000 แผ่น 8. ผลิตหนงั สือเสยี งเพอื่ คนพกิ าร แบบเรียน กศน. ออกเผยแพร่ 8 แผน่ X 270 ชุด = 2,160 แผ่น 9. จัดพมิ พ์แผ่นพบั ประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ศูนยส์ ่อื การศกึ ษาเพื่อคนพกิ าร จ�ำนวน 5,000 แผ่นรอยทางท่ีก้าวเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 15

นโคอรกงรกะาบรบส่งผเา่สนรทมิ วีกีสาราธศาึกรษณาะแนวคดิ / หลักการ ศึกษาธกิ าร (ETV) เสริมความร้ใู หก้ บั นกั เรียน นกั ศกึ ษา รัฐบาลมีนโยบายเพ่ิมและกระจายโอกาสทางการ ท่ีขาดโอกาสทางการศึกษา ให้มีโอกาสได้เรียนและมีศึกษาให้ประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะผู้ด้อย ทางเลอื ก ในการเรยี นรทู้ ีห่ ลากหลายข้นึ เปน็ การเสรมิโอกาส รวมทง้ั ยกระดบั คณุ ภาพงานการศกึ ษานอกระบบ สร้างโอกาสทางการศึกษาให้เกิดความเท่าเทียมกันแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศและการ ท้ังในเมืองและในชนบท การด�ำเนินงานโครงการฯสอื่ สารทมี่ คี ณุ ภาพ เปน็ เครอื่ งมอื ในการยกระดบั คณุ ภาพ ในปี 2556 ได้ใช้โทรทศั น์เปน็ เคร่อื งมือในการให้ความรู้การจัดกระบวนการเรียนรู้ โดยการจัดรายการโทรทัศน์ พัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนส�ำหรับนักเรียนและออกอากาศทางสถานวี ทิ ยโุ ทรทศั น์ ทง้ั นเ้ี พอื่ เพม่ิ พนู ความ นกั ศกึ ษาระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย และใหค้ วามรทู้ างรู้วิชาหลักๆ วิชาอาชีพและความรู้อ่ืนๆ เพ่ือพัฒนา ด้านวิทยาศาสตร์ ตลอดจนการศึกษาอาชีพแก่กลุ่มความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ และ เป้าหมาย ส�ำหรับปีงบประมาณ 2557 กระทรวงทักษะชีวิตให้กลุ่มเป้าหมาย โดยออกอากาศทางสถานี ศึกษาธิการให้ด�ำเนินโครงการดังกล่าวต่อไป โดยให้วิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย (NBT) สถานีโทรทัศน์ คนไทยได้รับการศึกษาตลอดชีวิตและการศึกษาอาชีพชอ่ งอ่นื และสถานีวทิ ยโุ ทรทศั นเ์ พ่อื การศึกษา กระทรวง เพอื่ การ มงี านทำ� ทม่ี คี ณุ ภาพอยา่ งทว่ั ถงึ และเทา่ เทยี มกนั16 รอยทางทก่ี ้าวเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

การแพรภ่ าพออกอากาศ • ทางสถานีวทิ ยุโทรทัศน์เพ่อื การศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ (ETV) • ทางสถานวี ทิ ยุโทรทศั น์แหง่ ประเทศไทย (NBT) กรมประชาสัมพันธ์ • ทางเวบ็ ไซต์ www.etvthai.tv ทัง้ ในลกั ษณะรายการสด และรบั ชมยอ้ นหลัง • สัญญาณผา่ นดาวเทยี มในระบบ KU-Band และเครอื ขา่ ยเคเบิ้ลทีวที ้องถิน่ ทั่วประเทศรอยทางทก่ี า้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 17

ผลการดำ� เนินงาน 1. ผลติ รายการโทรทศั นเ์ พอื่ การศกึ ษาเพอ่ื สง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบ การศกึ ษาตามอธั ยาศยั เพอื่ สง่ เสรมิ การเรียนรตู้ ลอดชีวติ และการศึกษาเพอื่ การมงี านทำ� โดยผลติ รายการตา่ งๆ ดังน้ี - รายการ “ติวเข้มเติมเตม็ ความร”ู้ จ�ำนวน 49 รายการ ออกอากาศทุกวันอาทิตย์เวลา 09.05 – 09.55 น. ทางสถานวี ทิ ยโุ ทรทศั น์แหง่ ประเทศไทย กรมประชาสมั พันธ์ (NBT) - รายการ “ตวิ เขม้ เตมิ เต็มความร”ู้ จ�ำนวน 51 รายการ ออกอากาศทุกวนั เสาร์เวลา 11.00 – 12.00 น. ทางสถานี ETV - รายการ “กศน. เพ่ือนเรียนรู้” จ�ำนวน 56 รายการ ออกอากาศทกุ วันพุธ - พฤหัสบดีเวลา 14.55 – 15.05 น. ทางสถานวี ิทยโุ ทรทศั น์แห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ (NBT) - รายการ “เรยี นนอกรว้ั ” จ�ำนวน 15 รายการ - รายการ “หอ้ งเรยี นวทิ ยาศาสตร”์ จ�ำนวน 19 รายการ - รายการ “เรยี นนอกรัว้ ตลอดชวี ิต” จำ� นวน 44 รายการ - รายการ “กศน. ติวเข้ม วชิ าคณติ ศาสตร์ ระดับ ม. ตน้ ” จำ� นวน 17 รายการ - รายการ “เสริมความรหู้ ลกั สูตร กศน. วชิ าภาษาไทย ระดับ ม.ปลาย” จ�ำนวน 17 รายการ - รายการสารคดี ชุด “คนดลใจ” จ�ำนวน 35 รายการ 2. จัดกิจกรรมติวเข้ม เตมิ เตม็ ความรูส้ ัญจร จำ� นวน 7 คร้งั - คร้งั ที่ 1 ณ โรงเรียนฝางชนปู ถมั ภ ์ จ. เชียงใหม่ ระหวา่ งวันท่ี 4 – 5 กมุ ภาพนั ธ์ 2557โดยมนี กั เรียนเข้าร่วมกจิ กรรม จ�ำนวน 800 คน - คร้ังท่ี 2 ณ โรงเรียนอมั พวนั วิทยาลยั จ. สมุทรสงคราม ระหวา่ งวนั ที่ 3 – 5 มิถุนายน 2557 โดยมนี ักเรียนเข้ารว่ มกิจกรรม จำ� นวน 400 คน - ครัง้ ที่ 3 ณ โรงเรียนสกลราชวิทยานกุ ูล จ. สกลนคร ระหวา่ งวันท่ี 16 – 18 มิถนุ ายน 2557โดยมนี ักเรยี นเข้าร่วมกิจกรรม จ�ำนวน 700 คน - ครั้งที่ 4 ณ โรงเรียนปวั จ. นา่ น ระหว่างวันท่ี 9 – 10 กรกฎาคม 2557 โดยมนี ักเรยี น เข้าร่วมกิจกรรม จำ� นวน 684 คน - ครั้งท่ี 5 ณ โรงเรียนสรุ าษฎรธ์ าน ี จ. สุราษฎรธ์ านี ระหว่างวนั ที่ 30 – 31 กรกฎาคม 2557 โดยมีนกั เรยี นเข้าร่วมกจิ กรรม จ�ำนวน 386 คน - ครง้ั ท่ี 6 ณ โรงเรียนปัญญาวทิ ย์ จ. ตรงั ระหว่างวนั ท่ี 27 – 28 สิงหาคม 2557 โดยมีนักเรียนเขา้ รว่ มกจิ กรรม จ�ำนวน 737 คน - คร้ังที่ 7 ณ โรงเรยี นนารวี ทิ ยา จ. ราชบรุ ี ระหว่างวันท่ี 17 – 18 กันยายน 2557โดยมีนักเรียนเข้ารว่ มกจิ กรรม จำ� นวน 560 คน 3. ส�ำเนารายการ “ตวิ เขม้ เติมเตม็ ความร”ู้ จำ� นวน 610,000 แผ่น 4. จัดพิมพเ์ อกสารประกอบการรับชมรายการโทรทศั น์เพอื่ การศึกษา จ�ำนวน 33,700 เล่ม 5. ประชาสัมพันธร์ ายการโทรทัศนเ์ พอื่ การศึกษาผ่านทาง - หนงั สอื พมิ พ์ คือ หนงั สือพมิ พ์มติชน และหนังสือพิมพ์คมชัดลึก - หนงั สอื พมิ พ์ Student Weekly - ปา้ ยอัจฉริยะ - สถานีวทิ ยโุ ทรทัศน์เพอื่ การศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (ETV)18 รอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

การดำ� เนินงานโครงการในรอบ 1 ปที ีผ่ ่านมา ระหวา่ งวันที่ 1 ตุลาคม 2556 – 30 กันยายน 2557 มจี �ำนวนผู้ชมรายการโทรทัศน์เพ่อื การศึกษา/ผู้รบั บริการภายใต้โครงการดงั กลา่ ว จ�ำนวน 5,000,000 คนรอยทางที่ก้าวเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 19

อโังคกรฤงษกแาลระสภ่งเาสษรามิขกอางรกเลรยีุม่ นปกราะรเทสศออนาภเซาษียานแนวคิด / หลักการ จากการท่ีภูมิภาคเอเชียมีการรวมกลุ่มประเทศในภูมิภาคเดียวกันในลักษณะประชาคม ในนามสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Associationof Southeast Asian Nations : ASEAN) กอ่ ตง้ั ขน้ึ โดยปฏญิ ญากรงุ เทพ เมอ่ื วนั ที่ 8 สงิ หาคม 2510 โดยมสี มาชกิผกู้ อ่ ตง้ั 5 ประเทศ ไดแ้ ก่ อนิ โดนเี ซยี มาเลเซยี ฟลิ ปิ ปนิ ส์ สิงคโปร์และไทย และมีสมาชิกเพิ่มขึ้นอีก 5 ประเทศไดแ้ ก ่ ลาว เวียดนาม พมา่ กัมพชู า และบรไู น สมาชกิรวม 10 ประเทศ ซึ่งเป็นท่ีมาของสัญลักษณ์ทางการเกษตรท่ีอุดมสมบูรณ์แห่งประชาคมอาเซียน ที่เป็นรวงขา้ ว 10 รวง เกดิ การหลอมรวมและการเลอ่ื นไหลใหเ้ ปน็อนั หนง่ึ อนั เดยี วกนั ใน 3 เสาหลกั คอื ประชาคมการเมอื งและความม่ันคง ประชาคมเศรษฐกิจ และประชาคมสงั คมและวัฒนธรรม โดยในส่วนของความร่วมมือทางการศึกษาภายใต้ ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรม เพอ่ื เสริมสร้างความร่วม มือทางการศึกษา เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของ ประชาชน จนนำ� ไปสกู่ ารเปดิ เสรที างการศกึ ษาในภมู ภิ าค เอเชีย ซึ่งเป็นโจทย์ส�ำคัญที่เกี่ยวข้องกับกระทรวง ศึกษาธิการโดยตรงท่ีจะต้องด�ำเนินการเพ่ือพัฒนา ศกั ยภาพของเดก็ นกั เรยี น นกั ศกึ ษา ประชาชนทว่ั ไป รวม ท้งั ครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษาท้ังในด้านทกั ษะการใช้ ภาษาองั กฤษ ภาษาเพอ่ื นบา้ น และทกั ษะทางเทคโนโลยี รวมทง้ั การสง่ เสรมิ ความเขา้ ใจและเจตคตติ อ่ สภาพสงั คม วฒั นธรรม ตลอดจนสภาพการเมือง การปกครอง และ บริบทอื่นๆ ของประเทศสมาชิกอาเซียนทง้ั 10 ประเทศ อนั จะนำ� ไปสเู่ ตรยี มพรอ้ มเพอื่ รองรบั การเปดิ เสรแี รงงาน ในภูมิภาคอาเซียนได้อย่างสมศักด์ิศรคี วามเปน็ ไทย20 รอยทางที่กา้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557

ผลการดำ� เนินงาน ( ตลุ าคม 2556 – กนั ยายน 2557) • จดั และผลิตรายการวิทยุเพือ่ การศกึ ษาส่งเสรมิ ความรเู้ กยี่ วกบั ภาษาอาเซยี น จำ� นวน 640 รายการออกอากาศทุกวนั ทางสถานวี ิทยุศึกษา FM 92 MHz AM 1161 kHz และ www.moeradiothai.netเวลา 07.30 น. – 08.00 น. และออกอากาศซ�้ำ เวลา 18.30 น. – 19.00 น. ประกอบดว้ ย- ภาษาองั กฤษ ออกอากาศทุกวันจนั ทร์ เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาจีน ออกอากาศทุกวันอังคาร เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาญ่ปี ุน่ ออกอากาศทุกวนั พุธ เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาลาว ออกอากาศทกุ วนั พฤหัสบดี เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาเกาหลี ออกอากาศทุกวันศุกร์ เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาอินโดนีเซยี ออกอากาศทกุ วันเสาร ์ เวลา 07.30 – 08.00 น.- ภาษาเขมร ออกอากาศทกุ วนั อาทิตย์ เวลา 07.30 – 08.00 น.- นิตยสารข่าว “รายการอาเซียนเรียนรู้” ออกอากาศทุกวันเสาร์ เวลา 8.00 – 9.00 น. และออกอากาศซ้�ำ เวลา 22.00 – 23.00 น. ในวนั เดียวกัน- รายการ “หยิบมาเล่าเอามาฝาก” นำ� เสนอเกรด็ สาระความรูเ้ กีย่ วกับประเทศเพือ่ นบา้ นอาเซยี น- รายการประเภทสารคดสี ้นั “รอบร้สู ่ปู ระชาคมอาเซียน” หลากหลายเกรด็ ความรู้เกยี่ วกบั อาเซียน- รายการ “โลกกว้างทางการศึกษา” (วันพฤหสั บดี) เวลา 18.00 – 18.30 น.- รายการ “สนุกกบั ภาษาอาเซียน”- ผลติ เอกสารประกอบการรบั ฟงั รายการวทิ ยเุ พอื่ การศกึ ษาสง่ เสรมิ ความรเู้ กยี่ วกบั ภาษาอาเซยี นจำ� นวน 2,500 เลม่ ประกอบด้วย ภาษาจนี , ภาษาลาว, ภาษาเกาหล,ี ภาษาญ่ปี นุ่ , ภาษาเขมร ทง้ั นีผ้ ูร้ ับบริการสามารถดาวน์โหลดเอกสารประกอบการรบั ฟงั รายการภาษาอาเซยี นไดท้ ี่www.moeradiothai.netรอยทางทกี่ ้าวเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557 21

• ผลติ รายการโทรทศั น์เพอ่ื การศึกษาสง่ เสรมิ ความรู้ เกี่ยวกับภาษาอาเซยี น จ�ำนวน 196 รายการ คอื - รายการ “เรียนแบบอาเซียน” ชุด ทศศิลป์ถิ่น อาคเนย์ จ�ำนวน 20 รายการเรียนรู้วัฒนธรรม สถาปัตยกรรม นาฏศิลป์ของประเทศสมาชิก อาเซียนทัง้ 10 ประเทศ - รายการ “บาฮาซาอนิ โดนเี ซีย ปี 2” จ�ำนวน 26 รายการ เรียนรู้ประโยคสนทนาในสถานการณ์ ต่างๆ ท่ีใช้ในการท่องเท่ียว การเดินทาง การเงิน และการธนาคาร - รายการ “แง้มประตูสู่ลาว” จ�ำนวน 30 รายการ เรียนรู้พยัญชนะ สระ ศัพท์และประโยคท่ีใช้ในชีวิต ประจ�ำวันในหมวดต่างๆ เช่น อาหาร สุขภาพ ยานพาหนะ การจราจร - รายการ “ภาษาองั กฤษคิดบวก” จำ� นวน 50 รายการ - รายการ “สวัสดีเวียดนาม” จ�ำนวน 20 รายการ เรียนรู้ค�ำศัพท์และรูปประโยค ฝึกฟังและพูดภาษา เวยี ดนามในเรือ่ งราวท่ีน่าสนใจ - รายการ “นิทานอาเซียน” จ�ำนวน 30 รายการ ปลูกฝังความดีงาม กล่อมเกลาจิตใจในรูปแบบ นทิ านทเ่ี นอื้ หาผสมผสานถา่ ยทอดเรอื่ งราวอาเซยี น - รายการ “Easy English” จำ� นวน 20 รายการ เรยี นรหู้ ลกั พน้ื ฐานสรา้ งความเขา้ ใจในการใชภ้ าษา อังกฤษเบื้องต้น รู้จักประเภทของค�ำ Part of Speech คำ� กริยาและรปู ประโยคตา่ งๆ22 รอยทางทกี่ ้าวเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

กลุ่มคนพิการก็เป็นอีกกลุ่มเป้าหมายที่ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาให้ความส�ำคัญและต้องการสร้างโอกาสในการเข้าถึงการศกึ ษาของคนพิการเพอื่ เตรียมความพรอ้ มสู่ประชาคมอาเซียน จึงด�ำเนินการผลติ- หนังสือเสียงส่งเสรมิ ความรเู้ กีย่ วกบั ประชาคมอาเซยี น จำ� นวน 79 รายการ - หนังสอื อักษรเบรลลเ์ ก่ียวกับประชาคมอาเซียน จำ� นวน 2,000 หน้าเบรลล์รอยทางทีก่ า้ วเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557 23

กจิ กรรมส�ำคัญ ปี 2557 การผลติ พัฒนาและเผยแพรร่ ายการวทิ ยเุ พือ่ การศึกษา แม้ว่าเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร ได้เขา้ ปฏิสัมพันธ์กับผู้จัดรายการ ซักถามปัญหาและข้อสงสัย มามบี ทบาทในสงั คมเรามากขนึ้ ผคู้ นสามารถเลอื กรบั สอื่ ตา่ งๆ ได้ทนั ที ได้หลากหลายชอ่ งทาง หลายคนอาจมองวา่ รายการวิทยุ ปัจจุบันศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา ได้พัฒนา เปน็ สอื่ ทล่ี า้ สมยั แตก่ ไ็ มส่ ามารถปฏเิ สธคณุ สมบตั ทิ ดี่ ขี อง สถานีวิทยุศึกษาเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพ การออกอากาศ รายการวิทย ุ ทเ่ี ปน็ ส่ือราคาถูก เข้าถงึ กลมุ่ เป้าหมายได้ ให้กลุ่มเป้าหมายสามารถใช้เป็นช่องทางการเรียนรู้ท่ีมี ง่าย สะดวก รวดเรว็ สามารถเลือกรบั ฟังได้ทุกทีท่ กุ เวลา คณุ ภาพไดอ้ ยา่ งตอ่ เนอ่ื งตลอดชวี ติ พฒั นาการใหบ้ รกิ าร 60 ปที ผ่ี า่ นมาสถานวี ทิ ยศุ กึ ษา ซง่ึ บรหิ ารจดั การโดยศนู ย์ รายการวิทยุเพื่อการศึกษาผ่านทางเครือข่ายสากล ที่ เทคโนโลยที างการศกึ ษายงั คงตระหนกั ถงึ จดุ เดน่ ในขอ้ นี้ www.moeradiothai.net เพอื่ ใหส้ ามารถรบั ฟงั ไดท้ กุ ท่ี จึงได้พัฒนารายการให้มีคุณภาพ ตอบสนองความ ทุกเวลา ผู้รับบริการสามารถเลือกรับฟังรายการได้ท้ัง ต้องการของผู้ฟังมาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างย่ิง รายการสด (Live Radio) และ รบั ฟงั รายการยอ้ นหลงั ในยุคของการปฏิรูปการศึกษารอบใหม่ที่ก�ำลังเกิดข้ึน (Radio on Demand) ได้ไม่เกิน 6 เดือน ซ่ึงผู้ฟัง ในขณะนี้ที่กระทรวงศึกษาธิการมีนโยบายให้น�ำ สามารถ Download ผังรายการของสถานีวิทยุศึกษา เทคโนโลยีต่างๆ มาใช้ในการเรียนการสอนเพ่ือพัฒนา เอกสารประกอบการรบั ฟงั รายการ รวมทงั้ สามารถแลก คุณภาพการศกึ ษา รายการวทิ ยุเพอ่ื การศกึ ษา ถอื เปน็ เปลี่ยนเรียนรู้หรือรับฟังข้อติชม ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับ สื่อหน่ึงท่ีสนับสนุนนโยบายดังกล่าว ไม่เพียงเพราะ รายการและสถานี หรือสอบถามขอ้ สงสัยตา่ งๆ จากทีม คุณสมบัติท่ีดีของสื่อวิทยุเท่านั้น แต่ผู้ฟังยังสามารถมี บรหิ ารงานสถานวี ิทยศุ ึกษาไดท้ เี่ วบ็ ไซต์ดงั กลา่ วนี้ได้24 รอยทางทก่ี า้ วเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

โดยรายการวิทยุเพื่อการศึกษาที่ด�ำเนินการจัดและผลิต 25มีเนือ้ หาสาระที่หลากหลาย ดงั น้ี• ส่งเสริมการศึกษาตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบพุทธศกั ราช 2551• ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชวี ติ เช่น รายการสอนภาษาต่างประเทศ ภาษาอาเซียน ดนตรีกานต์ ตามตะวันรกู้ ฎหมายไดป้ ระโยชน์ เพอื่ นยามเยน็ วยั ใสวยั สรา้ งสรรค์ เปน็ ต้น• สง่ เสรมิ คณุ ธรรมจรยิ ธรรม เชน่ รายการธรรมะเพอ่ื ชวี ติ ธรรมาภริ มย์ ชีวิตธรรมชาติ• ส่งเสริมการศึกษาเพ่ือพัฒนาสังคมและชุมชน เช่นเส้นทางท�ำกนิ ความรูส้ ชู่ มุ ชน เพื่อนคูค่ ิดมิตรเกษตรกรจติ แจม่ ใส กายเป็นสขุ คลินิกรักษ์สุขภาพ เป็นต้น• เป็นสื่อกลางในการรายงานข่าวสารด้านการศึกษาทั้งภาครฐั และเอกชน รวมทงั้ ภาคเี ครอื ขา่ ยภาคประชาสงั คมท่ีร่วมพัฒนาองค์ความรู้ และสร้างสรรค์ความก้าวหน้าและโอกาสทาง การศกึ ษาทงั้ ในระบบ นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั• สง่ เสรมิ และพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ คนพกิ าร เชน่ รายการโลกกว้างทางการศึกษา รวมใจเป็นหน่ึง รอยทางทกี่ า้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557

จากภาวการณ์ท่ีประเทศไทยประสบปัญหาเร่ือง ทม่ี ีชือ่ เสียง ออกอากาศวนั จันทร์ – ศกุ ร์ การไม่อ่านหนังสือของคนไทย เพราะหากเปรียบเทียบ เวลา 15.30 – 16.00 น.สถติ กิ ารอา่ นหนงั สอื ของคนไทยจะพบวา่ มคี า่ เฉลยี่ ตำ�่ กวา่ - รายการพูดจาภาษาไทย น�ำเรื่องราวเก่ียวกับประเทศเพ่ือนบ้านมาก ท�ำให้ปัจจุบันท้ังภาครัฐและ สังคม วฒั นธรรม ประเพณี ประวตั ศิ าสตร์ไทยและตา่ งเอกชนร่วมมือกันในการกระตุ้นส่งเสริมให้คนไทยสนใจ ประเทศมาบอกเล่า พร้อมท้ังน�ำวรรณคดีไทยท่ีทรงการอา่ นหนงั สอื มากขนึ้ ซง่ึ ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา คุณค่ามาเสนอในรูปแบบการอ่านท�ำนองเสนาะและโดยสถานีวิทยุศึกษาตระหนักถึงภาวการณ์ดังกล่าวน้ี บทกวีที่สะท้อนสังคม ออกอากาศทุกวันเสาร์ เวลา จึงมุ่งผลิตและเผยแพร่รายการวิทยุเพื่อการศึกษาโดย 13.00 – 14.00 น.สอดแทรกเนื้อหาสาระที่จะช่วยกระตุ้นความสนใจให้ - รายการชว่ั โมงนกั อา่ น เชญิ ชวนผฟู้ งั มารว่ มสรา้ งกลมุ่ เปา้ หมายเดก็ นกั เรยี น นกั ศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป บรรยากาศรกั การอา่ นและรบั ฟงั แนวคดิ ทจ่ี ะจดุ ประกายใหค้ วามสำ� คญั กบั การอา่ นหนงั สอื เพม่ิ มากขน้ึ อนั จะเปน็ ให้ก้าวไปสู่ถนนนักเขียนและแนะน�ำหนังสือดีน่าอ่านพ้ืนฐานของจุดเร่ิมต้นท่ีดีในการยกระดับคุณภาพ ออกอากาศทกุ วนั อาทิตย ์ เวลา 13.00 – 14.00 น.การศึกษาไทยให้ดีข้ึนอย่างต่อเน่ือง โดยมีรายการที่จัด - รายการแบ่งปนั เรอื่ งดีดี นำ� เสนอเรอื่ งราวสาระและผลิตดงั นี้ ดีดีมีประโยชน์ ออกอากาศ วันจันทร์ – ศุกร์ เวลา - รายการเพลินวรรณกรรม ดื่มด�่ำกับอรรถรส 19.30 – 20.00 น.ในวรรณกรรมทค่ี ดั สรรจากบทประพนั ธข์ อง นกั ประพนั ธ์ฟเพสฒัังริมวนสิทารชยา้ วี งศุิตปญัึกษญาา ปญั หาอกี ประเดน็ ทสี่ งั คมไทยกำ� ลงั ใหค้ วามสำ� คญั คอื การสรา้ งสงั คมใหเ้ ขม้ แขง็ อยา่ งมคี ณุ ภาพและมคี ณุ ธรรมควบค่กู นั ไป ดังนนั้ ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา โดยสถานวี ทิ ยศุ ึกษา จงึ ดำ� เนนิ การจัดและผลิตรายการวิทยเุ พื่อสง่ เสรมิ คุณธรรมจรยิ ธรรม ดังนี้ - รายการธรรมะเพอื่ ชวี ติ เสรมิ สรา้ งปัญญา พัฒนาความคิด ฝึกจติ ใหม้ ัน่ คงกบั ธรรมะเพ่อื ชีวิต ออกอากาศวันจันทร์ – ศกุ ร ์ เวลา 06.00 – 06.15 น. - รายการธรรมาภริ มย ์ สง่ เสรมิ ธรรมะ ถา่ ยทอดเรอื่ งราวธรรมะจากพระไตรปฎิ กและจากแหลง่ ตา่ งๆ พรอ้ มน�ำเสนอแงค่ ดิ แนวทาง วถิ กี ารดำ� เนนิ ชวี ติ ใหเ้ ป็นสขุ ออกอากาศวนั เสาร์ – อาทิตย์ เวลา 06.00 – 06.30 น. - รายการชวี ติ ธรรมชาติ นำ� เสนอเรือ่ งใกลต้ วั ทใี่ หค้ วามสุขแกผ่ ฟู้ ังทัง้ กายและใจ เชญิ ชวนใหผ้ ูฟ้ ังดำ� เนินชวี ติ ในวิถธี รรมชาตแิ ละสนใจใฝ่ธรรมะ ออกอากาศทกุ วันเสาร์ – อาทิตย ์ เวลา 14.00 – 15.00 น.26 รอยทางทกี่ ้าวเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557

ผลการดำ� เนินงาน ผลการด�ำเนินงาน การดำ� เนนิ งาน 1,017 รายการ • จดั และผลิตรายการวิทยเุ พอื่ สง่ เสริมการศกึ ษาตามหลกั สูตร 5,661 รายการ • ผลิตรายการวิทยเุ พอ่ื สง่ เสรมิ การศึกษาตามอัธยาศยั 4,386 รายการ - รายการส่งเสรมิ การเรยี นรู้ตลอดชวี ติ 392 รายการ - รายการส่งเสริมอาชีพ 470 รายการ - รายการส่งเสรมิ คณุ ธรรมนำ� ความรู้ 413 รายการ - รายการส่งเสริมการศกึ ษาเพ่อื พัฒนาสังคมและชมุ ชน 154 รายการ • ผลิตรายการวทิ ยเุ พือ่ สง่ เสริมคณุ ภาพชวี ติ คนพกิ าร 257 รายการ • ผลติ รายการข่าววทิ ยุเพอื่ การศกึ ษา 52 รายการ - รอบร้ัวเสมา (วนั จนั ทร์ - ศุกร์) 52 รายการ - อาเซยี นเรียนรู้ (วนั เสาร์) 1,821 รายการ - คยุ กันวนั อาทติ ย ์ (วันอาทิตย)์ 512 รายการ - ข่าวตน้ ชว่ั โมง (วันจนั ทร์ – ศุกร์) 1,033 รายการ - ขา่ วต้นชั่วโมง (วันเสาร์ – อาทิตย)์ • ผลติ รายการวทิ ยปุ ระเภทสารคดสี น้ั เพ่ือส่งเสริมการศกึ ษา 20 รายการ เชน่ รายการภาษาไทยใช้ใหถ้ ูก / รู้ไวใ้ ช่ว่า / วทิ ยาการทันโลก / 71 รายการ รู้รอบทิศ ชวี ิตปลอดภยั / คุณคา่ สมนุ ไพร • ผลิตรายการสารคดีเฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ 5,000 แผน่ สยามบรมราชกมุ ารี 49 รายการ • ผลิตสปอตรายการวิทยุเพื่อประชาสมั พนั ธร์ ายการ / กจิ กรรมตา่ งๆ ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ส�ำนักงาน กศน. / 6,570 ช่วั โมง กิจกรรมเนื่องในโอกาสวนั สำ� คัญต่างๆ / 60 ปีวิทยศุ กึ ษา • จดั พมิ พ์ผงั รายการของสถานีวทิ ยุศึกษา • จัดส่งรายการวิทยุโรงเรียนน�ำไปออกอากาศทางสถานวี ิทยุ กระจายเสยี งแห่งประเทศไทยเพื่อการศกึ ษา กรมประชาสมั พันธ์ สปั ดาหล์ ะ 1 คร้งั • บริหารจัดการควบคมุ การออกอากาศทางสถานีวิทยศุ กึ ษา และwww.moeradiothai.netรอยทางท่ีก้าวเดนิ : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557 27

การเผยแพร่ออกอากาศ 1. ทางสถานวี ทิ ยศุ กึ ษา ระบบ AM ความถ่ี 1161 kHz และ ระบบ FM ความถ่ ี 92 MHz ทกุ วัน ตั้งแตเ่ วลา 06.00 – 24.00 น. วนั ละ 18 ช่ัวโมง 2. ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยเพื่อ การศึกษาของกรมประชาสัมพันธ์ทั้งสถานีส่วนกลางและ สว่ นภูมภิ าค 3. ทางเครือข่ายสากล ที่ www.moeradiothai.net ท้ัง รายการสด (Live Radio) และ รายการยอ้ นหลัง (Radio on Demand) ได้ไมเ่ กนิ 6 เดอื น 4. ทางสญั ญาณดาวเทยี ม ชอ่ ง R3228 รอยทางที่กา้ วเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

กราายรผกลาริตโทพรัฒทัศนานแ์เพลือ่ะเกผายรแศพกึ รษ่ า สื่อโทรทัศน์นับเป็นส่ือที่มีอิทธิพล ของชาตใิ หม้ ปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ โดยคำ� นงึ ถงึ ผลประโยชน์ต่อประชาชนมากท่ีสุด โดยข้อมูลจากรายงานการ ของประชาชนและประเทศชาติ อีกทั้งด�ำรงรักษาไว้ซ่ึงประเมินผลกระทบก่อนการบังคับใช้แผนแม่บทกิจการ สิทธิอันพึงได้ของประเทศ ในการใช้เทคโนโลยีด้านกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ของคณะกรรมการ การสือ่ สารโทรคมนาคมเหนอื พ้ืนผวิ โลกกจิ การกระจายเสยี งและกจิ การโทรทศั น์ พบวา่ ประชาชน จากบริบทข้างต้น สถานีวิทยุโทรทัศน์เพ่ือการจ�ำนวน 63 ล้านคนหรือร้อยละ 98 ของประชากรไทย ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (ETV) ซึ่งดูแลและบริหารท้ังหมดสามารถเข้าถึงสื่อโทรทัศน์ได้ และหากเปรียบ จดั การโดยศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา สำ� นกั งาน กศน.เทียบกับประเทศในภูมิภาคเดียวกัน ประเทศไทยมี จึงมุ่งหวังที่จะใช้ประโยชน์จากสื่อโทรทัศน์อย่างเต็มสัดส่วนของการมีโทรทัศน์ต่อครัวเรือนสูงท่ีสุดในกลุ่ม ประสิทธิภาพ จงึ มงุ่ พฒั นาสถานี ETV เพม่ิ ประสิทธภิ าพประเทศเอเชีย โดยค่าเฉลี่ยของประเทศในภูมิภาคอยู่ท่ี ใน การผลิต และการออกอากาศให้กลุ่มเป้าหมายร้อยละ 84 ในขณะที่ประเทศไทยมีค่าอยู่ท่ีร้อยละ 98 สามารถใช้เป็นช่องทางการเรียนรู้ท่ีมีคุณภาพ ได้อย่างแสดงให้เห็นว่าประชาชนไทยได้ให้ความส�ำคัญต่อ ตอ่ เนอื่ งตลอดชวี ติ ขยายชอ่ งทางการรบั ชมผา่ นชอ่ งทางการรับรู้ข้อมูลข่าวสารผ่านโทรทัศน์ค่อนข้างมาก ซ่ึง ตา่ งๆ เชน่ อนิ เทอรเ์ น็ต โทรศัพทม์ ือถือ SmartPhoneเป็นการยืนยันถึงความส�ำคัญของกิจการโทรทัศน์ และแท็บเล็ต รวมทั้งมุ่งผลิต พัฒนารายการโทรทัศน์ในประเทศไทย เพอ่ื การศกึ ษาใหม้ คี ณุ ภาพ ตอบสนองความตอ้ งการของ กอปรกับปัจจุบันเป็นช่วงของการปรับเปลี่ยนจาก กลุ่มเป้าหมายผู้รับบริการให้ได้รับการศึกษาอย่างโทรทัศน์ระบบอนาล็อคไปสู่โทรทัศน์ระบบดิจิตอลท่ี ตอ่ เนอื่ งครอบคลมุ กลมุ่ เปา้ หมายไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวางและประเทศไทยกำ� หนดแผนแมบ่ ทกจิ การกระจายเสยี งและ หลากหลาย ทงั้ ประชาชนทว่ั ไป นักเรียน นกั ศึกษา ครูกิจการโทรทัศน์ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2555 – 2559) ไวอ้ ย่าง และบุคลากรทางการศึกษา เด็กเยาวชนและครอบครัวชดั เจนเพอ่ื มงุ่ สง่ เสรมิ การใชค้ ลนื่ ความถอี่ นั เปน็ ทรพั ยากร รวมท้ังผ้ดู ้อยโอกาส ผูพ้ ิการและผเู้ ก่ียวข้อง รอยทางทกี่ า้ วเดิน : ศูนย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557 29

ประเด็นส�ำคัญอีกประการที่ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาใหค้ วามสำ� คญั คือ กระแสการต่นื ตัวของประชาชนในการก้าวเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี น จงึ กำ� หนดใหม้ กี ารผลติ รายการโทรทศั นเ์ พอ่ื การศกึ ษา โดยนำ� เสนอเนื้อหาด้านภาษาอังกฤษและภาษาอาเซียน สอดแทรกเน้อื หาดา้ นวฒั นธรรม ศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณี วิถีชวี ิตของประเทศ ในกลุ่มอาเซียน เพ่ือให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายมีโอกาสได้รับความรู้ ความเขา้ ใจในบรบิ ทของอาเซียนเพิ่มมากขึ้น ตามค�ำกล่าวท่ีว่า “รู้เขา รู้เรา”สามารถเตรียมพร้อมตนเองเพื่อรองรับประเทศไทยท่ีก�ำลังก้าวเข้าสู่ประชาคมอาเซียนได้อย่างสมศักดิ์ศรี ขา่ วการศกึ ษาดงั กลา่ วนี้ได้ท่ี etvnewsthaiความเปน็ ไทย ปัจจุบันสถานีได้พัฒนาการให้บริการรายการ นอกจากน้สี ถานี ETV ยังใหค้ วามสำ� คัญกับการน�ำ โทรทัศน์เพ่ือการศึกษาผ่านทางเครือข่ายสากล ที่เสนอข่าวสาร ข้อมูลความเคลื่อนไหวด้านการศึกษา www.etvthai.tv เพอ่ื ใหผ้ รู้ บั บรกิ ารสามารถเลอื กรบั ชมรายงานด้านการศึกษาในประเด็นต่างๆ ท้ังในประเทศ รายการไดท้ งั้ รายการสด (Live TV)และรายการยอ้ นหลงัและต่างประเทศ โดยนอกจากการเผยแพรอ่ อกอากาศ ตามต้องการ (TV on Demand)ได้อีกด้วย อีกท้ังยังรายการข่าวการศึกษาผ่านทางสถานีวิทยุโทรทัศน์เพ่ือ เปิดโอกาสให้ผู้ชมรายการสามารถ Download ตารางการศึกษา (ETV) แลว้ ยงั ไดพ้ ัฒนาชอ่ งทางการเผยแพร่ ออกอากาศ เอกสารประกอบการรบั ชมรายการ รวมท้งัเพิม่ อีก 1 ชอ่ งทาง คอื ผา่ นสื่อสังคมออนไลน์ Youtube ยังสามารถใช้กระดานถาม-ตอบ สอบถามข้อสงสัยได้ซง่ึ เป็นชอ่ งทางที่ผู้รบั ชมสามารถรับชมและ Download โดยตรงกับทมี บรหิ ารงานสถานี ETV ได้30 รอยทางทกี่ า้ วเดิน : ศนู ย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปงี บประมาณ 2557

การดำ� เนนิ งาน ผลการดำ� เนนิ งาน• จัดและผลติ รายการ “สายใย กศน.” 40 รายการ• ผลติ รายการ “กระดาษค�ำตอบ” วิชาวิทยาศาสตร์ ระดบั ม. ปลาย 17 รายการ• ผลิตรายการโทรทัศน์เพ่ือส่งเสรมิ การศึกษาตามอัธยาศยั ในการพัฒนาอาชีพ และคุณภาพชีวิตของประชาชน เชน่ 26 รายการ - รายการ “หลักชีวิต” 20 รายการ - รายการ “Exercise Time” 20 รายการ - รายการ “โลกออนไลน”์ 26 รายการ - รายการ “Sport Guide” 26 รายการ - รายการ “กตี ารค์ ลาสสิค” 26 รายการ - รายการ “สีศิลป”์ 26 รายการ - รายการ “ทำ� กินก็ได้ ท�ำขายก็ดี” 30 รายการ - รายการ “จับตาภาษาไทย” 20 รายการ• ผลิตรายการโทรทัศน์เพอ่ื ส่งเสริมการศึกษาตามอธั ยาศยั (ศนู ยฯ์ รงั สติ ) เชน่ 30 รายการ - รายการ “กฎหมายคลายเครียด” 15 รายการ - รายการ “Green Live Society” 207 รายการ• รว่ มมอื กบั บรษิ ัท ไมโครซอฟท์ (ประเทศไทย) จ�ำกัด 2,555 รายการ ในการผลิตรายการ “คู่คิดการเรยี นร”ู้ • ผลิตรายการขา่ วโทรทัศน์เพื่อการศึกษา รายงานขา่ วสารความเคล่อื นไหว และความก้าวหน้าทางการศึกษาในดา้ นต่างๆ • ผลติ รายการ “ผ้ปู ระกาศแจ้งรายการประจำ� วัน / รายการคน่ั / รายการแทรก / สปอต / จงิ เกลิ สถานี” รอยทางที่กา้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 31

การดำ� เนนิ งาน ผลการดำ� เนินงาน• จัดหารายการโทรทศั น์จากหน่วยงานเครือข่าย เพ่อื ออกอากาศ 365 รายการ / 1,989 ตอน ทางสถานี ETV• จัดพมิ พ์ตารางออกอากาศของสถานี ETV 200,000 แผ่น• จดั ท�ำนิตยสาร “จอแก้ว Magazine TV” เพื่อเปน็ ชอ่ งทางสอ่ื สารสมั พนั ธ ์ 1,400 เลม่ กบั สมาชิกทีร่ ับชมรายการโทรทศั น์เพอื่ การศึกษาผา่ นทางสถานี ETV 8,856 ครัง้• จดั ทำ� ตัววงิ่ ประชาสมั พันธ์ตา่ งๆ ผา่ นทางสถานี ETV 6,570 ช่ัวโมง• ควบคุมการออกอากาศทางสถานี ETV และ www.etvthai.tv การเผยแพรอ่ อกอากาศรายการโทรทศั น์เพอื่ การศกึ ษา ช่องทางการเผยแพร่ 7 ช่องทาง คือ 1. จานรับสัญญาณดาวเทยี ม ระบบ KU-Band ตง้ั แต่เวลา 06.00 – 24.00 น. ทกุ วัน วนั ละ 18 ชัว่ โมง 2. เคเบลิ ทีวีทอ้ งถนิ่ ทว่ั ประเทศ 3. ทาง Internet ท่ ี www.etvthai.tv โดยสามารถรับชมรายการไดท้ ง้ั รายการสด (Live TV) และรายการ ย้อนหลังตามต้องการ (TV on Demand) 4. โทรศัพท์มอื ถอื Smartphone ท่ี www.etvthai.tv/m 5. รบั ชมผ่าน Application etvthai ใน Smartphone ได้ทั้งระบบ Android และ IOS 6. สมาชิก TRUE VISIONS 7. รบั ชมจากระบบ IPTV (Internet Protocol Television)32 รอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557

การผลติ พัฒนาและเผยแพร่ส่ือการศกึ ษา Online นอกจากการมงุ่ เนน้ การผลติ พฒั นาเนอ้ื หาผา่ นสอ่ืท่ีมีคุณภาพ เพื่อเป็นส่วนหน่ึงของการร่วมแก้ไขปัญหาเพอ่ื ยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาไทยใหด้ ขี นึ้ แลว้ บทบาทสำ� คญั อกี ประการทศี่ นู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาใหค้ วามส�ำคัญ คือ การเพ่ิมโอกาสทางการศึกษาให้ประชาชนทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต จึงมุ่งพัฒนาการให้บริการผ่านเครือขา่ ยสากล ท่ี www.ceted.org ซ่ึงเป็นอีกชอ่ งทางท่ีศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาสามารถให้บริการกลุ่มเป้าหมายได้อย่างกว้างขวางและมีประสิทธิภาพ โดยรวบรวมส่ือการศึกษา Online ในรูปแบบของบทเรียน • วทิ ยาศาสตร์ วทิ ยาศาสตรน์ า่ รรู้ ะดบั มธั ยมศกึ ษาe – Learning ทม่ี เี นอ้ื หาสอดคลอ้ งกบั หลกั สตู รการศกึ ษา ตอนตน้ , สนุกกับฟิสกิ ส์ ม. ปลาย, บทเรียนสาระเคมี, นอกระบบ พทุ ธศกั ราช 2551 รวมทง้ั หลกั สตู รการศกึ ษา ชวี วิทยา รวมทัง้ เรอ่ื งราวเกยี่ วกบั โลกและดาราศาสตร์ข้ันพ้นื ฐาน ตวั อย่างเชน่ • ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรยี นรู้ภาษาไทยระดับ • คณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ มัธยมศกึ ษาตอนต้น เช่น หลักการใช้ภาษา การเขยี น ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ การบวกเลขและลบจำ� นวนเตม็ การฟัง การอ่านกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยระดับรปู เรขาคณติ การหมุนกราฟ ความนา่ จะเปน็ เป็นต้น มัธยมศึกษาตอนปลาย กลเม็ดเคล็ดลับกับภาษาไทย • ภาษาองั กฤษ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ และตอน ภาษากับเหตุผล อ่านแล้วคิดพินิจความ ภาษาเพ่ือการปลาย รวมทงั้ มีแบบทดสอบบนเวบ็ ให้เลอื กทดสอบกนั โนม้ น้าวใจ การแตง่ โคลงสส่ี ภุ าพ • สงั คม สังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรมระดับ มัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย หมวดวิชาพัฒนา สังคมและชุมชน • งานอาชีพ/เทคโนโลยี กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยีระดับมัธยมศึกษาตอนต้น การท�ำโครงงานโดยใช้ ICT เป็นฐาน การใช้ ICT ใน การเสนอผลงาน การทำ� บญั ชอี ยา่ งงา่ ย การคดิ ตน้ ทนุ ขาย และการก�ำหนดราคาขาย การประดิษฐ์ของใช้จากเศษ วัสดุ การขยายพันธุ์พืช การซ่อมแซมบ�ำรุงเคร่ืองใช้ ไฟฟ้าอตั โนมัติภายในบ้านรอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557 33

ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2557 น้ี ส�ำนกั งาน กศน. ดงั นน้ั ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาจงึ ตอบสนอง ก�ำหนดนโยบายเร่งด่วนไว้หลายประการ เพ่ือให้บรรลุ นโยบายดงั กลา่ วโดยการพฒั นาเวบ็ ไซตศ์ นู ยก์ ระจายสอื่ การ เป้าหมายในการเพ่ิมและกระจายโอกาสทางการศึกษา ศกึ ษา สำ� นกั งาน กศน. www.onie-mediacenter.com ให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายได้รับการศึกษานอกระบบ เพ่ือให้เป็นเว็บไซต์รวมสื่อท่ีผลิตโดยหน่วยงานที่สังกัด และการศึกษาตามอัธยาศัยอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ สำ� นกั งาน กศน. เพอื่ ใหบ้ รกิ ารแกค่ รู กศน. และนกั ศกึ ษา โดยนโยบายเร่งด่วน ข้อท่ี 3.4 เร่งจัดหา รวบรวมและ กศน. ได้เข้ามาใช้ส่ือจากเว็บไซต์น้ีประกอบการเรียน พฒั นาสอ่ื เสรมิ การเรยี นรใู้ นรปู แบบทห่ี ลากหลาย ทงั้ สอ่ื การสอนในช้ันเรียน หรือใช้เป็นสื่อในการเรียนรู้ด้วย เอกสารและส่ือเทคโนโลยี พร้อมทั้งจัดท�ำสรุปสาระ ตนเอง เปน็ การยกระบบคณุ ภาพการศกึ ษาทง้ั ระบบ และ สำ� คญั ของแตล่ ะรายวชิ า เพอ่ื ความสะดวกในการเผยแพร่ เพ่ือให้สอ่ื ของ กศน. เปน็ ทีร่ ู้จกั มีการน�ำไปใช้ประโยชน์ จดั ทำ� แบบฝกึ หดั เพอ่ื ทบทวนความรู้ ทสี่ ามารถเพม่ิ ความ อยา่ งแพรห่ ลาย โดยแบง่ กลมุ่ ของสอื่ ไวเ้ ปน็ ประเภทอยา่ ง หลากหลายของสื่อการเรียนและพัฒนาศูนย์ส่ือ กศน. ชัดเจน เพ่ืองา่ ยต่อการสบื ค้น โดยแบง่ เปน็ สอ่ื การศกึ ษา (ONIE Media Centre) ทสี่ ามารถเขา้ ถงึ ไดท้ กุ ที่ ทกุ เวลา ขั้นพ้ืนฐาน ส่ือหลักสูตรต่อเน่ือง ส่ืออาเซียน สื่ออาชีพ สอ่ื กล่มุ เปา้ หมายพเิ ศษ เป็นต้น เwวw็บwไซ.oตn์ศiูนeย-m์กรeะdจiาaยcสeือ่nกteาrร.ศcึกoษmา สำ� นกั งาน กศน.34 รอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557

พส่ือัฒกนาราศแลึกะษเผาเยพแ่อื พครน่ พกิ าร เหมาะสมหรือมตี ัวอกั ษรหลายขนาดให้เลือกสำ� หรับ คนสายตาเลอื นราง รวมทัง้ สามารถเลือก Background พน้ื หลงั ตามต้องการได้ นักศึกษา กศน. ท่ีเป็นผู้พิการด้านการมองเห็น สามารถดาวน์โหลดหนังสือเสียงท่ีเป็นแบบเรียนของ กศน. หรอื หนังสือเสียงตามอัธยาศัยทีส่ ง่ เสรมิ การอา่ น เช่น นวนิยาย ประวัติศาสตร์ สารคดี ธรรมะ ฯลฯ ซ่ึงหนังสือเสียงน้ียังเหมาะส�ำหรับท่านท่ีสายตาไม่ด ี บกพร่องทางการอ่านก็สามารถฟังออนไลน์ผ่านทาง เวบ็ ไซต์ได้เช่นกนั และสำ� หรับทา่ นท่คี ดิ วา่ อยากจะอา่ นอักษรเบรลล์ ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาให้ความส�ำคัญกับ มากกว่า ก็สามารถดาวน์โหลดแบบเรียน กศน. หรือกลมุ่ เปา้ หมายคนพกิ าร จงึ มงุ่ เนน้ การสรา้ งโอกาสในการ หนังสืออักษรเบรลล์เกี่ยวกับประชาคมอาเซียน ที่เป็นเข้าถึงการศกึ ษาอย่างเท่าเทียมกบั บคุ คลทว่ั ไป โดยผลิต ไฟล์อิเล็กทรอนิกส์เบรลล์ได้ โดยสามารถขอใช้บริการพัฒนาและเผยแพร่ส่ือการศึกษา เพ่ือคนพิการและ เ ค ร่ื อ ง พิ ม พ ์ อั ก ษ ร เ บ ร ล ล ์ ท่ี มี ไ ว ้ ใ ห ้ บ ริ ก า ร ไ ด ้ผู้เกยี่ วข้องกบั คนพกิ ารทุกประเภท เช่น บคุ คลท่มี ีความ ที่ศูนย์การศึกษาพิเศษเขตท้ัง 13 เขตท่ัวประเทศ คือ บกพร่องทางสายตา บกพร่องทางการได้ยิน บุคคล ท่ศี นู ย์การศกึ ษาพิเศษส่วนกลาง นครปฐม ยะลา สงขลา ออทสิ ติก รวมทัง้ บคุ คลทม่ี ีความบกพรอ่ งทางสติปัญญา ตรัง สุพรรณบุรี ลพบรุ ี พษิ ณโุ ลก เชยี งใหม่ ขอนแก่น เป็นต้น อบุ ลราชธานี นครราชสมี า และชลบรุ ี โดยปัจจุบันได้พัฒนาเว็บไซต์ศูนย์ส่ือการศึกษาเพื่อคนพิการ www.braille-cet.in.th ในรูปแบบAccessible Web ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงสื่อการศึกษาเพื่อคนพกิ าร เช่น หนังสือเสยี ง หนังสอื อกั ษรเบรลล ์ วีดิทัศน์ บทความ รายงานวิจัยและจดหมายข่าวที่เก่ียวข้องกับคนพิการได้อย่างง่ายดาย ตามหลักขององค์การ World Wide Web Consortium (W3C)ซ่ึงหมายถึง มีการออกแบบจัดท�ำเนื้อหาเว็บไซต์ให้ผู้พิการทุกประเภทเข้าถงึ ได้ โดยเฉพาะบคุ คลท่บี กพรอ่ งทางการเหน็ สามารถใชโ้ ปรแกรมการอา่ นหนา้ จอไดอ้ ยา่ งรอยทางที่กา้ วเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 35

สำ� หรบั ผบู้ กพรอ่ งทางการไดย้ นิ โดยทวั่ ไป อาจจะกำ� ลงั มองหาอาชพี ทเ่ี หมาะสมกบั ตนเองและตอ้ งการหาสอ่ื ทเี่ รยี นรู้ไดท้ ั้งสื่อที่สอนภาษามือ และสอื่ วีดิทัศนส์ อนอาชพี ท่มี ีภาษามือประกอบ กม็ ีใหเ้ ลอื กมากมาย เชน่ ภาษามอื นา่ รู ้ สรา้ งงานสร้างอาชีพ เคล็ดลับต�ำรบั ไทย น�้ำพักน้�ำแรง เปน็ ต้น ท่ีสำ� คัญ เราไม่ได้มเี พียงภาษามือประกอบเท่านน้ั แต่เรายังมีค�ำบรรยายใต้ภาพประกอบอีกด้วย (Subtitle) เพ่ือให้เหมาะส�ำหรับบางท่านท่ีถนัดภาษาเขียนมากกว่าภาษามอืผลการดำ� เนนิ งาน ผลการด�ำเนนิ งาน การดำ� เนนิ งาน 177 รายการ • ผลิตรายการหนงั สอื เสยี งเพ่อื การศึกษาตามอัธยาศยั 8,400 หนา้ • ผลติ สื่ออักษรเบรลล ์ 2,725 แผ่น • จัดทำ� วีดิทัศนเ์ พือ่ การส่งเสรมิ อาชพี ส�ำหรบั บคุ คลที่บกพรอ่ ง 162 รายการ ทางการได้ยิน ชดุ “คลนิ ิกโฟน” 824 เร่ือง • จัดท�ำตน้ ฉบับรายการหนังสอื เสียงจาก CD เปน็ MP3 • เผยแพร่ข่าวสาร / บทความท่เี กีย่ วข้องกับการศกึ ษา / เทคโนโลย ี เพือ่ คนพิการ36 รอยทางที่กา้ วเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปีงบประมาณ 2557

กOาfรfผlลinติ พeฒั นาและเผยแพรส่ ่อื ศนู ย์เทคโนโลยีทางการศึกษาด�ำเนินการผลติ พัฒนา ส่ือการศึกษา Offline ในรูปแบบ VCD DVD CD และMP3 เพือ่ ใหบ้ รกิ ารแกก่ ล่มุ เป้าหมาย รวมทงั้ มกี าร Streaming Video / Audio เพือ่ ให้บริการผ่านทางเครอื ขา่ ยสากล (Internet) การพัฒนาระบบการจัดเก็บสื่อต้นฉบับและ Stock Shot ด้วยเทคโนโลยีท่ีเหมาะสมเพ่ือให้บริการและน�ำไปใช้ประโยชน์ในการผลิต พัฒนาสื่อการศึกษา อีกทั้งมีการจัดท�ำสื่อเผยแพร่ไปยังห้องสมุดประชาชนทั่วประเทศ สถานศึกษาและหน่วยงานด้านการศึกษาต่างๆ เพื่อให้กลุ่มเป้าหมาย มีโอกาสใช้สื่อการศึกษาไดอ้ ย่างกวา้ งขวางมากยิง่ ขนึ้ ปัจจุบันศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาได้พัฒนาระบบการให้บริการส่ือการศึกษาผ่านทางเครือข่ายสากล(Internet) ท่ี www.cet-media.com ผู้สนใจสามารถเลือกดูข้อมูลรายการสื่อการศึกษาพร้อมท้ังส่ังซื้อส่ือผา่ นเว็บไซตด์ ังกล่าวได้อยา่ งงา่ ยดายรอยทางทก่ี ้าวเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 37

ความรู้อยู่ท่ปี ลายน้วิ คลิก www.cet-media.comสอ่ื การศกึ ษา Offline ทใี่ หบ้ ริการและเผยแพร่ สอื่ เสรมิ การเรยี นการสอนตามหลกั สตู ร ทบทวนเนอื้ หาตามสาระการเรยี นรทู้ กุ ระดบั / O-NET / เตรยี มสอบเข้ามหาวิทยาลัย ส่ือเสริมความรู้และพัฒนาทักษะ ฝึกทักษะภาษาต่างประเทศ ระดับพ้ืนฐานและเพ่ิมพูนทักษะการท�ำงานอาชีพเสริมรายได้ ออกก�ำลังกายเพ่ือสุขภาพ เกษตรธรรมชาติ วิทยาศาสตร์และส่ิงแวดล้อมและ สาระบันเทิงสง่ เสรมิ คณุ ธรรม นิทาน เรียนรอ้ งเพลง สอื่ การศกึ ษาเพอื่ คนพกิ าร ภาษามอื นทิ านเพอื่ คนพกิ ารประเภทตา่ งๆ เชน่ ตาบอด หหู นวก ออทสิ ตกิ เปน็ ตน้ การด�ำเนินงาน ผลการดำ� เนนิ งาน1. บรกิ ารสอ่ื การศึกษา 236 ราย / 11,007 รายการ2. ประชาสมั พนั ธ์และเผยแพรส่ ่ือการศึกษา • จัดท�ำขอ้ มูลประชาสัมพนั ธ์การให้บริการสอื่ การศกึ ษา 10 ข้อความ เพื่อเผยแพรท่ างป้ายจราจรอจั ฉริยะ 6,600 แผ่น • จดั พมิ พ์แผ่นพับประชาสัมพนั ธบ์ ริการสื่อการศึกษา 1 ระบบ3. พฒั นาและจดั การเว็บไซต์ www.cet-media.com 421 รายการ • พัฒนาระบบการจดั การขอ้ มูลการให้บรกิ ารส่อื การศกึ ษา 180 เรอ่ื ง • จดั ทำ� streaming audio / vdo media on demand 207 ข้อมลู • จดั ท�ำขา่ ว / บทความประชาสัมพนั ธ์ผ่านเวบ็ ไซต์ 149 รายการ • ปรับปรุงข้อมูลรายการส่อื ท่ีใหบ้ ริการ 65 รายการ • ตดั ตอ่ ไฟล์ Stock shot4. พฒั นาทรพั ยากรสือ่ เพ่อื เผยแพร่ บริการและเก็บรกั ษาต้นฉบบั • แปลงระบบไฟลร์ ายการส่ือการศกึ ษาเพอื่ จดั ท�ำ DVD / VCD 38 รอยทางทีก่ า้ วเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557

รอยทางที่กา้ วเดนิ : ศนู ย์เทคโนโลยที างการศกึ ษา ปีงบประมาณ 2557 39

การพัฒนาบุคลากรศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ทรัพยากรมนุษย์เป็นทรัพย์สินที่มีค่าและมี บคุ ลากร เพอ่ื เพมิ่ พนู ความรู้ ทกั ษะตา่ งๆ สรา้ งความเปน็ ความสำ� คัญอยา่ งยิง่ ส�ำหรับทกุ องค์การ โดยเฉพาะอย่าง มืออาชีพอย่างแท้จริง รวมทั้งเสริมสร้างเจตคติท่ีดีใน ย่ิงในปัจจุบัน ซึ่งเป็นยุคของการเปล่ียนแปลงในหลายๆ การปฏิบัติงานอันจะส่งผลต่อประสิทธิภาพการปฏิบัติ ดา้ น อย่างรวดเรว็ และสลับซับซ้อน ทง้ั ในดา้ นเศรษฐกจิ งานอย่างต่อเน่ือง มุ่งพัฒนาองค์กรให้เป็นองค์กร การเมือง เทคโนโลยีและสังคม ประกอบกับการแข่งขัน แหง่ การเรยี นรู้ (Learning Organization) ท่ีเพ่ิมมากขึ้นทุกขณะ ทรัพยากรมนุษย์จึงต้องการ การบรหิ ารทรพั ยากรมนษุ ย์ เปน็ งานสำ� คญั ยงิ่ ของ การดแู ลเอาใจใสแ่ ละพฒั นาใหเ้ หมาะสม เพราะคณุ ภาพ องคก์ รทกุ แหง่ การทสี่ ามารถดแู ลบรหิ ารจดั การคน ใหม้ ี ของ “คน” กับ “การเพ่ิมผลผลิต (Productivity ความสขุ สามารถทำ� งานรว่ มกนั กบั คนอนื่ ๆ ใหม้ คี วามสขุ Improvement)” น้ันล้วนเป็นความสัมพันธ์ที่จะน�ำ เมื่อมงี านทำ� แลว้ ก็สามารถสร้างความร้สู กึ ดีๆ ใหเ้ กดิ ข้นึ องค์กรไปสคู่ วามส�ำเร็จ ซึ่งกนั และกันอยา่ งสมบูรณแ์ บบ มแี รงจงู ใจ แรงบนั ดาลใจทจ่ี ะมงุ่ มน่ั ปฏบิ ตั หิ นา้ ทก่ี ารงาน ที่สุด จากมุมมองดังกล่าวน้ี เป็นแรงผลักดันให้ ในความรบั ผดิ ชอบของตนอยา่ งเตม็ ความสามารถ ซง่ึ จะ ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษามีแนวคิดท่ีจะมุ่งพัฒนา สง่ ผลต่อประสทิ ธิภาพการปฏิบัตงิ านขององค์กร40 รอยทางท่กี า้ วเดนิ : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศึกษา ปงี บประมาณ 2557

ผลการดำ� เนนิ งาน กิจกรรม / ผลผลิต จัดหลักสูตรอบรมภายในหน่วยงานให้แก่บุคลากรเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน จ�ำนวน 2 หลักสตู ร • “พ.ร.บ. ลขิ สทิ ธกิ์ บั ภารกจิ ของ ศท.” เมอ่ื วนั ที่ 5 มนี าคม 2557 มผี เู้ ขา้ รบั การอบรม จำ� นวน 85 คน สร้างความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 เพื่อป้องกันปัญหาการกระท�ำท่ีเป็น ความผิดเกี่ยวกับลิขสิทธ์ิด้านสื่อ เสริมความม่ันใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรศูนย์เทคโนโลยีทางการ ศกึ ษามากยงิ่ ขน้ึ • “รับรู้ฉับไวด้วยส่ือสังคมออนไลน์ กศน.” ระหว่างวันที่ 22 - 25 เมษายน 2557 มีผู้เข้ารับ การอบรม จ�ำนวน 53 คน กระตุน้ ให้เกดิ ความสนใจ ตน่ื ตัว สามารถใช้ประโยชนจ์ ากระบบเครือข่ายสังคม ออนไลนเ์ พอ่ื ใชเ้ ผยแพรป่ ระชาสัมพนั ธ์กจิ กรรม กศน. จดั สง่ บคุ ลากรศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาเขา้ รบั การอบรมกบั หนว่ ยงานเครอื ขา่ ย จำ� นวน 25 หลกั สตู ร มีผเู้ ข้ารบั การอบรม รวม 88 คนรอยทางที่กา้ วเดนิ : ศูนยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557 41

นอกจากทศ่ี นู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษามงุ่ พฒั นาองคก์ ร ใหเ้ ปน็ องคก์ รแหง่ การเรยี นรู้ (Learning Organization) แลว้ ยังเห็นความส�ำคัญของการเผยแพร่ถ่ายทอดองค์ความรู้ ประสบการณ์วิชาชีพด้านเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาที่มีภายใน หน่วยงานสู่สาธารณชน รวมทั้งสนับสนุนให้นิสิต นักศึกษามี โอกาสพัฒนาความรู้และประสบการณ์ในการปฏิบัติงานเพิ่ม เติมจากการศึกษาในสถานศึกษา ก่อนเข้าไปสู่การปฏิบัติงาน ท่แี ท้จรงิ ในอนาคต โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2557 มนี ิสิต นักศึกษา จากสถาบันต่างๆ ให้ความสนใจขอเข้ามา ฝึกประสบการณ์วิชาชีพด้านเทคโนโลยีดังกล่าวท่ีศูนย์ เทคโนโลยีทางการศึกษา จ�ำนวน 7 คน มีการจัดหลักสูตร การศกึ ษาภาคปฏบิ ตั ภิ ายใตช้ อ่ื “โครงการพฒั นาประสบการณ์ วชิ าชพี ดา้ นเทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษา” เพือ่ ถ่ายทอดความรู้แก่ นักศึกษาดังกล่าว42 รอยทางทก่ี า้ วเดนิ : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปีงบประมาณ 2557

ก า รวจิดัยา้ นสำเ�ทรควโจนแโลละยตีเพดิ ื่อตกาามรผศลกึ ษา ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาใหค้ วามสำ� คญั กบั กระบวนการวจิ ยั เพอื่ การพฒั นา (Research & Development)อันส่งผลต่อคุณภาพและประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน จึงน�ำกระบวนการวิจัยมาใช้เพื่อการส�ำรวจ ติดตามผลด้านเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา เพ่ือน�ำข้อมูลท่ีได้ประกอบการวางแผนเพื่อการพัฒนาการปฏิบัติงานต่อไป โดยศึกษาจากกลุ่มตวั อยา่ ง กศน. ต�ำบล 5 ภาค จ�ำนวน 125 คน มีผลสรุปดังน้ี 1. ความพรอ้ มและการให้บริการเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษาท่ี กศน. ตำ� บล จากการตดิ ตามผลการใชเ้ ทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา พบวา่ สว่ นใหญม่ คี วามพรอ้ มทง้ั ดา้ นอาคารสถานทสี่ ำ� หรบัให้บริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา (ร้อยละ 99.20) รวมท้ังมีบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีเนอ่ื งจากเคยไดร้ บั การอบรม การชแ้ี จงเกย่ี วกบั การใหบ้ รกิ ารเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา จงึ ทำ� ใหม้ คี วามพรอ้ มสำ� หรบัการให้บริการด้านเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาแก่ผู้รบั บรกิ าร (รอ้ ยละ 80.80) ในส่วนของความพร้อมด้านอุปกรณเ์ ทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาท่จี ดั ไว้ให้บริการ ณ กศน. ต�ำบล มดี ังน้ี มชี ุดรับสัญญาณรายการโทรทัศนผ์ ่านดาวเทียม รอ้ ยละ 76.80 มเี ครื่องเลน่ VCD/DVD ทีส่ ามารถใชง้ านได้ รอ้ ยละ 74.40 มีเครือ่ งคอมพิวเตอร์ ทีส่ ามารถใช้งานได้ รอ้ ยละ 82.40 มโี ครงขา่ ยสัญญาณ Internet ส�ำหรบั ใหบ้ ริการ รอ้ ยละ 68.00 ในด้านอุปกรณ์เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาที่ครู กศน. ต�ำบลนิยมใช้เป็นประจ�ำมากที่สุดในการจัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั คือ คอมพิวเตอร์ ซ่งึ สอดคล้องกับข้อมูลใน (ร่าง) รายงานการตดิ ตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษาตามนโยบายดา้ นการศกึ ษาของรฐั บาลปี 2556 ของสำ� นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา ประเดน็ การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ืการศกึ ษา ในสว่ นของการศกึ ษานอกระบบ ทภี่ าพรวมครู กศน. นำ�เทคโนโลยี (คอมพวิ เตอร/์ อนิ เทอร์เน็ต/มอื ถอื ฯลฯ) มาชว่ ยในการพัฒนาการเรยี นรู้ ของผูเ้ รยี น เรียงตามล�ำดบั รวมทั้งนักเรยี น ครูอาจารยแ์ ละผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษาในทกุ ระดบั การศกึ ษา มคี วามเหน็ในท�ำนองเดียวกันว่าคอมพิวเตอร์และระบบอินเทอร์เน็ตความเร็วสงู มคี วามจำ� เปน็ มาก เปน็ สอื่ ทเ่ี ออื้ ตอ่ การรบั -สง่ ความรแู้ ละชว่ ยให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงความรูไ้ ดง้ ่ายและสะดวก รอยทางทก่ี า้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยที างการศึกษา ปีงบประมาณ 2557 43

คอมพวิ เตอรเ์ พอ่ื การศกึ ษา ถงึ แมว้ า่ ขอ้ มลู ทไ่ี ดจ้ ะ VCD / DVD เพื่อการศกึ ษา จากการตดิ ตามผลระบวุ า่ คอมพวิ เตอรเ์ ปน็ อปุ กรณเ์ ทคโนโลยี เพอื่ การศกึ ษา พบว่า กศน. ตำ� บลสว่ นใหญม่ ี VCD / DVD ท่มี ีสภาพเกา่ ที่ครู กศน. ต�ำบลนิยมใช้มากที่สุด แต่ในขณะเดียวกัน เนอื้ หาไม่ทันสมยั และ กศน. ต�ำบลร้อยละ 56.00 ไมม่ ีก็เกิดปัญหาเก่ียวกับการใช้งาน ทั้งในเร่ืองของความ การหมนุ เวียนแลกเปล่ียนแผน่ VCD / DVD กับ กศน.เพียงพอของจ�ำนวนเคร่ืองท่ี กศน. ต�ำบลมีให้บริการ ต�ำบลใกล้เคียงกนั เน่ืองจาก กศน. ตำ� บลส่วนใหญ่จะได้ปัญหาสัญญาณ Internet ท่ีล่าช้า ขาดงบประมาณใน รับจดั สรรแผ่น VCD / DVD จาก กศน. อำ� เภอต้นสังกัด การดแู ล บำ� รงุ รกั ษา รวมทัง้ กศน. ตำ� บลไม่มีบคุ ลากร ในสัดส่วนของจ�ำนวนและรายการท่ีเหมือนกันทุกต�ำบลทมี่ คี วามรเู้ ฉพาะทางเกย่ี วกบั อปุ กรณค์ อมพวิ เตอร์ จงึ ไม่ อย่แู ลว้สามารถแกไ้ ขปญั หาในการใชง้ านไดอ้ ย่างทันท่วงที โดยจากการสมั ภาษณค์ รู กศน. ตำ� บลและผบู้ รหิ าร ดังน้ัน เพื่อให้สามารถใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ กศน. อ�ำเภอมีความเห็นว่า VCD / DVD เป็นส่ืออีกมาใช้เพ่ือการจัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบและ ประเภทที่ส�ำคัญส�ำหรับการจัดและส่งเสริมการศึกษาการศึกษาตามอัธยาศัยได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ควรท่ี นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ท่ีจะช่วยอุด กลุ่มแผนงาน ส�ำนักงาน กศน. จะได้มีการส�ำรวจและ ช่องโหว่เก่ียวกับปัญหาและอุปสรรคในการให้บริการแก่จัดท�ำแผนขยายโครงข่าย Internet แผนการจัดสรร กลุ่มเปา้ หมาย เพราะถงึ แม้วา่ แนวโน้มพฤตกิ รรมการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ให้สามารถบริการแก่นักศึกษา เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของกลุ่มเป้าหมายที่ให้ความประชาชนได้อย่างเพียงพอ โดยควรมีอย่างน้อยแห่งละ สนใจกับคอมพิวเตอร์ ส่ือ Online เพื่อการศึกษาและ6 เคร่ืองพรอ้ มเคร่อื งสำ� รองไฟฟา้ (UPS) รวมท้งั ตดิ ตั้ง เทคโนโลยใี หม่ๆ ที่จะอบุ ัตขิ ึ้น แต่ในสภาพความเป็นจรงิสัญญาณ Internet ให้พร้อม แล้วน�ำเสนอกระทรวง ของ กศน. ต�ำบลในแต่ละพ้ืนท่ี ล้วนมีข้อจ�ำกัดที่ศึกษาธกิ ารเพื่อจัดทำ� เป็นแผนพัฒนา ICT ของกระทรวง แตกต่างกัน บางแห่งมีคอมพิวเตอร์แต่ไม่มีสัญญาณศึกษาธิการ ให้มีเครือข่าย Internet ครอบคลุมกลุ่ม Internet บางแหง่ ไมใ่ ชว้ ทิ ยเุ พอื่ การศกึ ษา บางแหง่ ไมม่ ีเป้าหมาย กศน. ตำ� บลในทุกพืน้ ท่ตี อ่ ไป เครื่องเล่น VCD / DVD แต่มีคอมพิวเตอร์ให้บริการ นอกจากนี้ควรมีการจัดอบรมความรู้เก่ียวกับ บางแห่งไม่มคี อมพิวเตอรใ์ หบ้ รกิ ารแตย่ งั มี VCD / DVDการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เบ้ืองต้น รวมทั้ง ให้บริการดังนั้นจึงมีความจ�ำเป็นที่ศูนย์เทคโนโลยีการซอ่ มแซมบำ� รงุ รกั ษาอปุ กรณค์ อมพวิ เตอรเ์ บอื้ งตน้ ให้ ทางการศกึ ษาจะตอ้ งธำ� รงรกั ษาชอ่ งทางการใหบ้ รกิ ารในกับครู กศน. ตำ� บล ซงึ่ จะช่วยแก้ไขปัญหาในการใช้งาน รูปแบบ VCD / DVD เพ่ือการศึกษาให้มีการผลิตและไดอ้ ยา่ งทนั ท่วงที ให้บรกิ ารอยา่ งต่อเนอื่ งตอ่ ไป44 รอยทางท่ีกา้ วเดนิ : ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557

วิทยเุ พื่อการศึกษา มีการสมั ภาษณ์ เกบ็ ขอ้ มูลจาก และการศึกษาตามอัธยาศัยของ กศน. ได้อย่างเป็นครู กศน. ต�ำบลเกี่ยวกับการน�ำรายการวิทยุ รูปธรรมมากขนึ้เพ่ือการศึกษาไปใช้ในการส่งเสริมการศึกษานอกระบบ 2. แนวโนม้ การใช้เทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษาและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ไดร้ บั คำ� ตอบวา่ รายการวทิ ยุ จากข้อมูลที่ได้จากการติดตามผลครั้งน้ี พบว่าแนวโน้มเพ่ือการศึกษาที่เผยแพร่ มีการน�ำไปใช้ได้น้อย (ร้อยละ ด้านการใช้เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาเพ่ือส่งเสริม10.40) ทงั้ นส้ี าเหตทุ ไ่ี มไ่ ดน้ ำ� รายการวทิ ยเุ พอ่ื การศกึ ษา การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยไปใช้ในการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา ท่ีครู กศน. ต�ำบล นิยมใช้เป็นประจ�ำในการจัดและตามอัธยาศัย จากการเก็บข้อมลู พบวา่ ครู กศน. ตำ� บล สง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยัท่ีเป็นกลุ่มตัวอย่าง พบว่าส่วนใหญ่ (ร้อยละ 66.40) ตามล�ำดบั ดงั น้ียังไม่ทราบว่ามีสถานีวิทยุศึกษาให้บริการรายการวิทย ุ 1. คอมพวิ เตอร์เพ่อื การศกึ ษา รอ้ ยละ 74.40ของ กศน. และจากการสอบถามเกี่ยวกับปัญหาและ 2. VCD / DVD เพอื่ การศกึ ษา ร้อยละ 58.40ข้อเสนอแนะพบว่ายังมีสาเหตุอีกหลายประการท่ีส่งผล 3. รายการโทรทัศนเ์ พอื่ การศกึ ษา ร้อยละ 36.80ให้ มีการน�ำรายการวิทยุเพื่อการศึกษาไปใช้น้อย คือ นอกจากนี้แล้วยังพบว่าครู กศน. ต�ำบลส่วนใหญ่ 1.) เนอ่ื งจากทตี่ ง้ั กศน. ตำ� บล / กศน. อำ� เภออยไู่ กล (ร้อยละ 86.40) มีการน�ำส่ือสังคม Online (Socialเกินกว่ารัศมีสัญญาณวิทยุของสถานีวิทยุศึกษาส่งไปถึง Media) มาใช้ในการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและซ่ึงหากวิเคราะห์ข้อมูลทางเทคนิคแล้ว พบว่า เกิดจาก การศกึ ษาตามอัธยาศัย โดยโปรแกรมทีค่ รู กศน. ตำ� บล ข้อจำ� กดั ของเทคโนโลยี คือ คล่ืนในระบบ AM มีก�ำลงั ส่ง นิยมน�ำมาใช้มากที่สุด คือ Facebook (ร้อยละ 100) 20 KW จงึ มรี ศั มกี ารรบั ฟงั ไดใ้ นเขตกรงุ เทพฯและจงั หวดั รองลงมา คอื Line (รอ้ ยละ 65.60) เพยี งแตล่ ักษณะ โดยรอบประมาณ 24 จังหวัด ส่วนคล่ืนในระบบ FM การน�ำส่ือสังคม Online ดังกลา่ วถกู นำ� มาใช้เพ่อื แจ้งนดัมีกำ� ลังส่ง 5 KW จึงมรี ัศมสี ามารถรับฟังได้เฉพาะในเขต หมายนกั ศกึ ษา เผยแพรข่ ่าวสารประชาสมั พนั ธ์กิจกรรมกรุงเทพฯและปรมิ ณฑลเท่าน้นั งานของ กศน. รวมทงั้ การแจง้ มอบหมายงานและสง่ งาน 2.) พฤติกรรมการใช้ส่ือของนักศึกษา กศน. ที่เป็น ระหว่างครูกับนักศึกษา กศน. ตามล�ำดับ ขณะท่ี วัยรุ่น ไม่ชอบรับฟังรายการวิทยุ ส่วนใหญ่ชอบใช้สื่อท่ี ครู กศน. ต�ำบล เพียงร้อยละ 26.40 ท่ีมีการสรุปย่อสามารถเห็นภาพได้ โตต้ อบได ้ โดยใชว้ ทิ ยุเฉพาะเพือ่ รบั เน้อื หาความรสู้ น้ั ๆ เผยแพร่ผา่ นส่อื สงั คม Onlineฟงั เพลงและข่าวสารเทา่ นั้น และจากข้อมูลท่ีได้จากกาสอบถามครู กศน. ต�ำบล ซึ่งภายหลังจากการเก็บข้อมูลในพ้ืนที่แล้ว คณะ พบว่าปัจจุบันนักศึกษา กศน. ส่วนใหญ่ใช้โทรศัพท์ผู้ด�ำเนินงานได้บรรยาย แนะน�ำรายละเอียดเชิงลึก เคล่ือนที่แบบ Smartphone และถูกน�ำมาใช้เป็นเกี่ยวกับรายการวิทยุเพ่ือการศึกษาท่ีผลิต แนะน�ำ เคร่อื งมอื ในการค้นควา้ หาความรู้หรือสืบค้นข้อมูลต่างๆช่องทางการเผยแพร่ การรับฟังรายการวิทยุเพื่อ ด้วยการศึกษา ซ่ึงครู กศน. ตำ� บลและผบู้ รหิ าร กศน. อ�ำเภอ ดังนั้น ควรที่ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาวางแผนรวมทงั้ บคุ ลากรของ กศน. อำ� เภอใหค้ วามสนใจมาก และ เตรียมการรองรับเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารไดใ้ หข้ อ้ สงั เกตวา่ เมอื่ ครู กศน. ตำ� บลและผบู้ รหิ าร กศน. ในรูปแบบใหม่ๆ โดยศึกษาและติดตามความก้าวหน้า อ�ำเภอได้รับทราบเกี่ยวกับเนื้อหารายการ ช่องทางการ เพอ่ื นำ� มาประยกุ ตใ์ ชเ้ พอื่ พฒั นาการใหบ้ รกิ ารเทคโนโลยีรับฟงั รายการวทิ ยเุ พื่อการศกึ ษาแล้ว ก็จะสามารถนำ� ไป เพ่ือการศึกษาของศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาให้มีประยุกต์ใช้กับการจัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบ ประสทิ ธภิ าพ ตอบสนองพฤตกิ รรมของกลมุ่ เปา้ หมายใน ยุคปจั จุบัน (ยุคดจิ ติ อล) นไี้ ด้รอยทางทก่ี ้าวเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 45

3. ด้านเนอื้ หาและความต้องการรายการ เนอ้ื หาความรู้เก่ยี วกบั การทำ� อาหารมากที่สดุ รองลงมา (Content) ได้แก่ จักสาน การนวดแผนไทย เสริมสวย ศิลปะ พบว่าผใู้ ช้บริการ นักศึกษา กศน. รวมทง้ั ผูบ้ ริหาร ประดษิ ฐ ์ เปน็ ตน้ 4.) ด้านการพัฒนาอาชีพ ตอ้ งการให้กศน. อ�ำเภอ มีความเห็นว่าปัจจุบันเนื้อหารายการ ผลิตรายการท่ีมีเน้ือหาแนะน�ำส่งเสริมช่องทางการในรายวิชาสายสามัญท่ีศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา ประกอบอาชพี การกอ่ ตงั้ SMEs ในชุมชน ชอ่ งทางการให้บริการ จะมีสัดส่วนรายการท่ีสอดคล้องกับหลักสูตร จำ� หนา่ ยผลติ ภณั ฑ์ แหลง่ เงนิ ทนุ ภาษาเพอ่ื อาชพี เปน็ ตน้ของการศึกษาในระบบโรงเรียนมากกว่ารายการที่ หากวเิ คราะหใ์ นเนอื้ หาสาระความตอ้ งการทไ่ี ดจ้ ากสอดคลอ้ งกบั หลักสตู รของ กศน. การเก็บข้อมูลครั้งนี้ พบว่าเน้ือหารายการส่วนใหญ่ ดงั นน้ั ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษา จงึ ควรประสาน จะเป็นความต้องการในบริบทพื้นท่ีของ กศน. ต�ำบลในกับกลุ่มพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียนเพ่ือผลิตรายการ แต่ละพ้ืนที่ ท�ำให้มีความต้องการที่หลากหลายแตกต่างท่ีมีเน้ือหาวิชาหรือสาระการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับ กนั ออกไปมาก แตห่ ากพิจารณาถึงชอ่ื เรือ่ ง สาระทกี่ ลุ่มหลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศกึ ษา ขน้ั พนื้ ฐาน เป้าหมายต้องการ กับรายการท่ีศูนย์เทคโนโลยีพ.ศ. 2551 ให้มีจ�ำนวนมากขนึ้ ทางการศึกษาได้ด�ำเนินการผลิตและออกอากาศ เนอื้ หาสายสามญั นกั ศกึ ษา กศน. รวมทงั้ ผบู้ รหิ าร ทางสถานีวิทยุโทรทัศน์เพื่อการศึกษา (ETV) รวมท้ังกศน. อำ� เภอ มคี วามเหน็ สอดคลอ้ งกนั วา่ ตอ้ งการใหผ้ ลติ เผยแพรใ่ นรูปแบบ VCD / DVD ทีด่ �ำเนินการผ่านมาในรายการให้สอดคล้องกับหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระยะหนึ่งแล้ว จะพบว่าส่วนใหญ่มีความสอดคล้องกันระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ. 2551 มากข้ึน คอื ศนู ยเ์ ทคโนโลยที างการศกึ ษาสามารถผลติ รายการได้โดยเนื้อหารายวิชาท่ีต้องการให้ผลิตมากท่ีสุดเป็นล�ำดับ ตรงกบั ความตอ้ งการของกลมุ่ เปา้ หมายอยแู่ ลว้ ตวั อยา่ งแรก คือ วิชาภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เช่น รายการอาชีพเลือกได้ ท่ีออกอากาศเวลา ตามลำ� ดบั การออกแบบการนำ� เสนอรายการยากตอ่ การ 12.05 – 12.30 น. เป็นประจ�ำทุกวนั ศกุ รท์ างสถานี ETV ท�ำความเข้าใจ ควรค�ำนึงถึงบริบทของนักศึกษา กศน. ซงึ่ เปน็ รายการทนี่ ำ� เสนอชอ่ งทางอาชพี ตา่ งๆ เชน่ วธิ กี ารโดยสรา้ งสรรค์ ออกแบบรายการใหน้ า่ สนใจ ชวนตดิ ตาม ปลูกผักอินทรีย์ การปลูกมะละกอ การเล้ียงปลาดุกควรสร้างบรรยากาศให้มีกิจกรรมโต้ตอบบ้าง เช่น ในบ่อพลาสติก แนะน�ำอาชีพช่างซ่อมโทรศัพท์มือถือ มีชว่ งเวลาใหน้ ักศกึ ษาได้ลองคดิ เพ่ือคน้ หาค�ำตอบ ไม่ใช่ ช่างปูน ชา่ งประปา การจดั ดอกไม้สด การรอ้ ยมาลยั เพยี งแต่การฟังการบรรยายเพียงอยา่ งเดยี ว ส่วนในเรอ่ื ง การนวดแผนไทย การขายสนิ คา้ OTOP การทำ� กระเปา๋ท่ีมี เน้ือหายาก อาจมีการใช้ภาพ กราฟิก การสร้าง ผา้ เปน็ ตน้ นอกจากนยี้ งั มรี ายการกา้ วสฝู่ นั สารพนั อาชพี สถานการณจ์ ำ� ลองในเนอื้ หานน้ั ๆ มกี ารอธบิ ายใหช้ ดั เจน รายการสารบัญอาชีพชุดเสริมสวยหญิง รายการครัวแยกประเด็นท่ีส�ำคัญ มีการสรุปทบทวน ก็จะท�ำให้ สุขภาพ เป็นต้น ซ่ึงล้วนแต่เป็นรายการที่ตรงกับบทเรียนเขา้ ใจได้ง่ายขน้ึ ความต้องการของกลมุ่ เปา้ หมายทัง้ สน้ิ เนอ้ื หาดา้ นอาชพี จากการเกบ็ ขอ้ มลู ความตอ้ งการ ดังน้ัน จากข้อมูลดังกล่าวข้างต้น ควรท่ีพบว่า 1.) ด้านเกษตรกรรม ต้องการเนื้อหาการปลูก ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษาจะต้องหาแนวทาง วธิ กี ารยางพารา การแปรรปู ผลติ ภณั ฑท์ างการเกษตร การเพาะ ทจี่ ะแนะนำ� ประชาสมั พนั ธร์ ายการใหก้ ลมุ่ เปา้ หมาย โดยเห็ด เล้ียงปลา การปลูกผักผลไม้ต่างๆ ตามล�ำดับ เฉพาะอยา่ งยง่ิ กลุ่ม ครู กศน. ต�ำบล และนักศึกษา กศน.2.) ดา้ นชา่ ง ตอ้ งการรายการทใ่ี หค้ วามรเู้ กย่ี วกบั การซอ่ ม ใหร้ จู้ กั รายการมากยงิ่ ขนึ้ นอกจากนคี้ วรประชาสมั พนั ธ์คอมพิวเตอร์มากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ช่างไฟฟ้า แนะนำ� ชอ่ งทางการเผยแพรใ่ หบ้ รกิ ารรายการนน้ั ๆ ควบคู่ชา่ งซอ่ มจกั รยานยนต ์ ชา่ งซอ่ มเครอื่ งยนตเ์ ลก็ ตามลำ� ดบั กนั ไปดว้ ย เพอ่ื ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายสามารถรบั บรกิ ารเนอื้ หาและ 3.) ด้านอาชีพอิสระ มีความต้องการรายการที่มี สาระทีต่ อ้ งการผ่านช่องทางตามศักยภาพของตนเองได้46 รอยทางท่ีกา้ วเดิน : ศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา ปงี บประมาณ 2557

เนื้อหาด้านอาเซียน ครู กศน. ต�ำบลส่วนใหญ่ ดังนั้น ในช่วงเวลานี้เป็นช่วงท่ีประเทศไทยก�ำลัง(ร้อยละ 53.60) เลือกน�ำคอมพิวเตอร์มาเป็นเคร่ืองมือ เตรยี มความพรอ้ มรองรบั การกา้ วเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น ในการจัดการศึกษาและส่งเสริมความรู้เรื่องประชาคม ควรที่ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษาจะได้น�ำข้อมูลอาเซยี น รองลงมา คือ ใช้ VCD / DVD เพอ่ื การศกึ ษา ความต้องการเนื้อหาด้านอาเซียนน้ีไปใช้ประกอบการ โดยตอ้ งการใหผ้ ลติ เนอื้ หาดา้ นภาษาของประเทศสมาชกิ วางแผนการผลิตรายการเพื่อส่งเสริมความรู้เรื่องประชาคมอาเซียนมากที่สุด รองลงมา คือ เนื้อหา ประชาคมอาเซียนให้สอดคล้องกับความต้องการของเกย่ี วกบั วถิ ชี วี ติ ศาสนา ศลิ ปวฒั นธรรม ประเพณี เนอ้ื หา กลมุ่ เป้าหมายผรู้ บั บริการตอ่ ไปดา้ นการประกอบอาชีพ การค้าการลงทนุ และ สถานที่ส�ำคัญ แหล่งทอ่ งเทยี่ ว 4. บุคลากร/เจ้าหนา้ ท่ที ่ีใหบ้ ริการเทคโนโลยี โดยอาจใช้ศักยภาพจากบุคลากรเครือข่ายในพ้ืนที่ที่มีเพอื่ การศกึ ษา ความรู้ความสามารถด้านคอมพิวเตอร์ เช่น ครูจาก จากการติดตามผล พบว่าบุคลากร/เจ้าหน้าที่ท่ีท�ำ โรงเรียน ในสังกัดส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาหนา้ ทใี่ นการใหบ้ รกิ ารเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา สว่ นใหญ่ ขนั้ พน้ื ฐาน บคุ ลากรจากองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลในพนื้ ที่มีความพร้อมในการให้บริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา มาช่วยในการสนับสนุนการจัดการศึกษาหรือให้บริการณ กศน. ต�ำบล แต่ในขณะเดียวกันข้อคิดเห็นข้อเสนอ เทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา รวมทง้ั ประสานงานกบั ศษิ ยเ์ กา่แนะจากครู กศน. ต�ำบลและผู้บริหาร กศน. อ�ำเภอ หรือศิษยป์ ัจจบุ นั ของ กศน. ทมี่ คี วามร้คู วามสามารถและพบว่า กศน. ต�ำบลหลายแห่งประสบปัญหาในการ พรอ้ มชว่ ยเหลอื งานดา้ นการใหบ้ รกิ ารเทคโนโลยเี พอื่ การซ่อมแซมแก้ไขปัญหาเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ที่ให้บริการ ศกึ ษาของ กศน. ตำ� บลซึ่งในการส่งซ่อม/จ้างซ่อมแต่ละคร้ัง จ�ำเป็นต้องใช้ นอกจากนยี้ งั เหน็ วา่ ควรจดั อบรมความรเู้ กย่ี วกบั การงบประมาณและระยะเวลาการซอ่ ม ทำ� ใหไ้ มส่ ามารถให้ ให้บริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาของ กศน. รวมท้ังจัดบริการไดอ้ ยา่ งต่อเนอื่ ง อบรมหลักสูตรการซ่อมบ�ำรุงรักษาคอมพิวเตอร์ให้แก่ครู ดงั นน้ั กศน. อ�ำเภอ / กศน. ต�ำบลจงึ ควรหาวิธกี าร กศน. ตำ� บลเพือ่ ใหส้ ามารถดูแลและแก้ไขปญั หาเบ้อื งต้นแก้ไขปัญหาตามศักยภาพ บริบทของแต่ละพ้ืนท ี่ ในการใหบ้ ริการได้ รอยทางท่กี า้ วเดิน : ศูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา ปงี บประมาณ 2557 47