ปลาสวยงาม.

ปลาสวยงาม โดย นายวรเมธ บริภารัตน์ รายงานนเี้ ป็ นส่วนหน่ึงของการศึกษา วชิ าเทคโนโลยีและสารสนเทศเพ่ือการจัดการวชิ าชีพ รหัสวิชา 30001-2001 ดจิ มิ ัลตมิ เี ดยี ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2564 วิทยาลยั อาชีวศึกษานครสวรรค์ สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา



ก คำนำ การทา ปลาสวยงาม ฉบบั น้ีเป็นส่วนหน่ึงของวิชา เทคโนโลยสี ารสนเทศ ระดบั ช้นั ปวส.1/1 โดยมี จุดประสงคเ์ พื่อการศึกษาความรู้เกี่ยวกบั การสืบคน้ เเละจดั เกบ็ ขอ้ มลู สารสนเทศ ตลอดจนการประยกุ ตใ์ ช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศ เพ่ือการจดั การงานอาชีพ ผจู้ ดั ทาไดเ้ ลือก ปลาสวยงาม เน่ืองจากเป็นเร่ืองท่ีน่าสนใจ รวมถึงเป็นการจดั ทารายงานคร้ังน้ีจดั ทาข้ึน เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนจะไดร้ ับความรู้และประสบการณ์ คิดเป็นทาเป็นและมีความคิดสร้างสรรค์ สามารถแกไ้ ขปัญหา ขอขอบคุณ นางธารทิพย์ ธนะภกั ด์ิ ผใู้ หค้ วามรู้ และแนวทางการศึกษาดา้ นในการดาเนินงานและเก็บรายละเอียด ของการสืบคน้ สารสนเทศ ท่ีให้ ความช่วยเหลือมาโดยตลอด ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานฉบบั น้ีจะใหค้ วามรู้ และเป็น ประโยชนแ์ ก่ผสู้ นใจทกุ ทา่ น วรเมธ บริภารัตน์

สารบญั ข เรื่อง หนา้ ปลาสวยงาม 1 1. ประวตั ิความเป็นมาของปลาสวยงาม 1 2. อุปกรณ์ในการเล้ียงปลาสวยงาม 2 2 1.1 ขวดหรือโหลรูปทรงต่างๆ 3 1.2 ตกู้ ระจกหรือตเู้ ล้ียงปลา 4 1.3 บอ่ ซีเมนต์ 4 1.4 เคร่ืองปั๊มอากาศ 5 1.5 เคร่ืองกรองน้า 6 1.6 เครื่องทาความร้อน หรือฮีตเตอร์ (Heater) 7 1.6 หลอดแสงแดดเทียม 7 1.7 อุปกรณ์ตกแต่งตปู้ ลา 7 1.8 กระชอนหรือสวิง 8 1.9 ฝาปิ ดตปู้ ลา 8 1.10 ขารองรับตปู้ ลา 9 3. อาหารท่ีดีต่อปลาสวยงาม 12 4. สายพนั ธุ์ปลาสวยงามยอดนิยม 12 1. ปลาทอง (Goldfish)

เร่ือง ข 2. ปลากดั (Siamese fighting fish) หนา้ 3. ปลาการ์ตนู (Clownfish, Anemonefish) 4. ปลาคาร์ฟ หรือปลาแฟนซีคาร์ฟ (Fancy carp) 13 5. ปลาหมอสี 13 6. ปลามงั กร หรือ ปลาอะโรวาน่า (Malayan bonytongue fish, Arowana) 14 7. ปลาหางนกยงู (Guppy fish) 14 8. ปลาเทวดา (Angel fish) 15 การดูแลรักษาปลา 15 บรรณานุกรม 16 ภาคผนวก 16 ประวตั ิผทู้ า 20 21 22

สารบญั รูปภาพ ค เร่ือง หนา้ ภาพท่ี 1.1 โหลแกว้ 3 ภาพท่ี 1.2 ตเู้ ล้ียงปลา 3 ภาพที่ 1.3 บอ่ ซีเมนต์ 4 ภาพท่ี 1.4 เคร่ืองป้ัมอากาศ 5 ภาพที่ 1.5 เครื่องกรอกน้า 6 ภาพท่ี 1.6 เคร่ืองทาความร้อน หรือฮีตเตอร์ (Heater) 6 ภาพที่ 1.7 หลอดไฟฟูออเรสเซนแ์ ละหลอดไฟใตน้ ้า 7 ภาพท่ี 1.8 กระชอนหรือสวิง 8 ภาพท่ี 1.10 ฝาปิ ดตปู้ ลาและขารองรับตปู้ ลา 9 ภาพที่ 3.1 ลกั ษณะอาหารปลาสวยงามแบบตา่ งๆ 10 ภาพท่ี 4.1 ปลาทอง (Goldfish) 12 ภาพที่ 4.2 ปลากดั (Siamese fighting fish) 13 ภาพที่ 4.3 ปลาการ์ตูน (Clownfish, Anemonefish) 13 ภาพที่ 4.4 ปลาคาร์ฟ หรือปลาแฟนซีคาร์ฟ (Fancy carp) 14 ภาพที่ 4.5 ปลาหมอสี 14 ภาพที่ 4.6 ปลามงั กร หรือ ปลาอะโรวาน่า (Malayan bonytongue fish, Arowana) 15 ภาพที่ 4.7 ปลาหางนกยงู (Guppy fish) 15 ภาพท่ี 4.8 ปลาเทวดา (Angel fish) 16

1 ปลาสวยงาม ปลาสวยงามคือปลาที่มนุษยเ์ ล้ียงไวเ้ ป็นสตั วเ์ ล้ียงเพอื่ ความเพลิดเพลินหรือเพื่อความสวยงามไม่ใช่เพ่ือก ารบริโภคหรือสตั วน์ ้าจาพวกอื่นที่ไมใ่ ช่ปลาแต่มีการนามาเล้ียงเพ้อื การเดียวกนั เช่นเครยฟ์ ิ ชนิยมเล้ียงไวใ้ น สถานที่ตา่ งๆในบา้ นพกั อาศยั อาทิตปู้ ลา,บ่อหรือสระถือไดว้ า่ เป็นส่วนหน่ึงของการประมงความเป็นอยขู่ องปลา มีความแตกตา่ งจากสตั วบ์ กหรือสัตวเ์ ลือดอุ่นค่อนขา้ งมากการเล้ียงสัตวบ์ กสามารถปรับปรุงคอกเล้ียงทาใหส้ ามา รถทาความสะอาดกาจดั เศษอาหารและมลู สตั วอ์ อกจากคอกไดอ้ ยา่ งง่ายดายแตป่ ลามีน้าเป็นบา้ นอยา่ งถาวรและ จาเป็นตอ้ งอยรู่ ่วมกบั สิ่งมีชีวิตตา่ งๆอีกหลายชนิดคุณภาพน้าอาจเปล่ียนแปลงไดท้ ้งั สาเหตุจากสภาพแวดลอ้ มแล ะจากตวั ปลาเองเพราะปลาก็มีการขบั ถ่ายอยตู่ ลอดเวลาแต่ในแหลง่ น้าธรรมชาติจะเกิดการปรับปรุงหรือปรับสภา พใหน้ ้ามีคุณสมบตั ิท่ีเหมาะสมโดยขบวนการต่างๆจากสิ่งมีชีวติ หลายชนิดเพื่อใหส้ ิ่งมีชีวิตท้งั หลายในน้าอย่รู ่วม กนั ไดอ้ ยา่ งสมดุล (ปลาสวยงาม www.sites.google.com/site/padkhaolan/khwam-hmay-khxng-pla-swyngam สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564) 1. ประวตั ิความเป็นมาของปลาสวยงาม ไม่มีเอกสารหรือหลกั ฐานหลงเหลือใหเ้ ห็นวา่ มนุษยเ์ ร่ิมรู้จกั การนาปลาสวยงามมาเล้ียงในท่ีเล้ียงต้งั แต่เ มื่อไรต้งั แต่คร้ังแรกแต่เป็นเชื่อแน่วา่ มนุษยร์ ู้จกั วธิ ีท่ีจะเก็บรักษาเน้ือปลาไวเ้ ป็นอาหารในม้ือต่อๆไปในหลายรูป แบบ เช่น ยา่ ง รมควนั หมกั เกลือฯลฯนานก่อนจะเรียนรู้วิธีเล้ียงปลาอยา่ งแน่นอนและสิ่งหน่ึงท่ีน่าแปลกใจกค็ ือ มนุษยร์ ู้จกั การเล้ียงปลาและฝึกเล้ียงสตั วห์ ลายชนิดก่อนที่จะมาสนใจถึงการเล้ียงปลาเช่นสุนขั ท่ีถูกมนุษยจ์ บั มาเล้ียงและฝึกใหเ้ ช่ืองไดม้ ีหลกั ฐานอยา่ งแน่ชดั วา่ ไดด้ าเนินติดต่อกนั มาไม่นอ้ ยกวา่ หมื่นปี หรือแมแ้ ต่แพะถกู เล้ียงมาไมน่ อ้ ยกวา่ เจด็ พนั ปี ทีเดียวบางทีอาจเป็นไปไดม้ ากกวา่ อปุ กรณ์หรือเครื่องมือท่ีมนุษยส์ ร้างข้นึ เพื่อการ เล้ียงปลาอยา่ งเช่นบ่อเป็นตน้ ไม่หลงเหลือหลกั ฐานมาถึงปัจจุบนั บ่อที่เก่าที่สุดเท่าท่ีนกั โบราณคดีคน้ พบคือบ่อ ในยคุ สุเมเรียซ่ึงมีอายปุ ระมาณ4,500ปี แลว้ ส่วนใหญ่แลว้ บอ่ ในยคุ น้ีเท่าท่ีคน้ พบจะแยใ่ นศาสนสถานและคาด วา่ จะเกี่ยวขอ้ งกบั พธิ ีกรรมทางศาสนาของยคุ น้นั แต่อยา่ งไรก็ดียงั มีการคน้ พบบ่อซ่ึงคาดวา่ เป็นกรรมสิทธ์ิส่วน บุคคลและมีหลกั ฐานวา่ ที่ใชเ้ ป็นท่ีเกบ็ กกั ขงั ปลาเพอ่ื ใชเ้ ป็นอาหารอยา่ งแน่นอนและจากสภาพของบ่อท่ีปรากฏ

2 ใหเ้ ห็นกม็ ิใช่บ่อเล้ียงหรือบ่อสาหรับเพาะพนั ธุป์ ลาการคน้ พบทางโบราณคดียงั ช้ีลงไปอีกวา่ ชาวอสั ซีเรียก็มีบอ่ สาหรับกกั ตนุ ปลาเป็นอาหารสดเช่นเด่ียวกนั และคาดวา่ ชาวบาลิโลนกค็ งจะมีบอ่ ในทานองเดียวกนั น้ีอีกส่วน ชาวอียปิ ตโ์ บราณเมื่อสามพนั ปี มาแลว้ มีบ่อสาหรับตกปลาเป็นอาหารนอกเหนือจากบ่อเล้ียงปลาปลาท่ีชาวอี ยปิ ตเ์ ล้ียงในยคุ น้นั คอื ปลาไนปลาในสกุลทิลาเปี ย(สกุลปลานิล)และหลกั ฐานที่หลงเหลืออยกู่ ็มีคนั เบด็ ที่ใชต้ กปล านน่ั เอง จึงเป็นที่แน่ชดั วา่ การเล้ียง ปลาในยคุ น้นั เป็นไปเพ่อื การยงั ชีพ (ปลาสวยงามครูบา้ นนอกดอทคอม www.kroobannok.com/1367 สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564) 2. อุปกรณ์ในการเล้ียงปลาสวยงาม อปุ กรณ์ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การเล้ียงปลาสวยงามมีดงั ตอ่ ไปน้ี 1 ภาชนะสาหรับเล้ียงปลา ภาชนะหรือสิ่งท่ีจะใชใ้ นการเล้ียงปลาสวยงามจะเป็นอุปกรณ์ท่ีสาคญั ที่ผูเ้ ล้ียงปลาจะตอ้ งพิจารณาให้ รอบคอบเพราะจะตอ้ งเนน้ ใหส้ ามารถชมปลาที่เล้ียงไดง้ า่ ยแลดูสวยงามกลมกลืนเขา้ กบั สภาพพ้นื ที่และยงั ตอ้ งมี ความเหมาะสมตอ่ การดารงชีพของปลาสวยงามที่จะเล้ียงดว้ ย ประเภทของภาชนะที่นิยมกนั ในปัจจุบนั มีดงั น้ี 1.1 ขวดหรือโหลรูปทรงตา่ งๆ ภาชนะเล้ียงปลาสวยงามประเภทน้ีไดแ้ ก่ โหลแกว้ และขวดต่างๆ ซ่ึงในสมยั ก่อนมกั เป็นขวดเหล่ียมท่ีนิยมใชเ้ ล้ียงปลากดั เพราะมีความจาเป็นตอ้ งเล้ียงขวดละตวั มิฉะน้นั ปลา จะกดั กนั แตใ่ นปัจจุบนั จะมีขวดทรงกลมรูปทรงตา่ งๆสวยงาม มีขนาดความจุประมาณ 3 - 6 ลิตร นิยมใช้ เล้ียงปลาสวยงามต้งั โชวต์ ามโต๊ะทางาน หลงั ตเู้ ยน็ ตูโ้ ชว์ หอ้ งรับแขก และตามร้านในหา้ งสรรพสินคา้ ภาชนะเล้ียงปลาสวยงามพวกน้ีจดั วา่ มีความจุนอ้ ยเกินไป ส่วนปากคอ่ นขา้ งแคบลง และมกั ไมม่ ีการต่อสาย เพ่มิ อากาศใหแ้ ก่ปลา เน่ืองจากจะดูเกะกะทาใหไ้ มส่ วยงาม การเล้ียงปลาสวยงามในภาชนะชนิดน้ีจึงเทา่ กบั เป็นการทรมานปลา เพราะการละลายของออกซิเจนในน้าจะมีนอ้ ยมาก การนาปลาท่ีตอ้ งการออกซิเจนสูงมา เล้ียง เช่น ปลาทอง ปลาเทวดา จะพบวา่ ภายใน 1 - 2 วนั ปลาจะลดการกินอาหารและจะลอยตวั อยู่ที่ผวิ น้า ตลอดเวลา เน่ืองจากปริมาณออกซิเจนไม่เพยี งพอ ปลาที่พอจะเล้ียงได้ ไดแ้ ก่ ปลาหางนกยงู และปลากดั ซ่ึงเป็นปลาท่ีมีอวยั วะช่วยหายใจ แต่กค็ วรจะตอ้ งเปลี่ยนถ่ายน้าทกุ วนั เพือ่ ขจดั เศษอาหารไมใ่ หบ้ ดู เน่าได้

3 ภาพที่ 1.1 โหลแกว้ ท่ีมา : www.flickr.com/photos/yumiko_okp/5844637895 สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 1.2 ตูก้ ระจกหรือตูเ้ ล้ียงปลา เป็นภาชนะเล้ียงปลาท่ีมกั จะประกอบดว้ ยกระจกท้งั 4 ดา้ น ในสมยั ก่อนมกั จะมี โครงเหลก็ ประกอบอยภู่ ายนอก เพ่อื เป็นตวั รับแรงดนั ของน้า เพราะวสั ดุที่ใชใ้ นการยาขอบตยู้ งั มีแรงยดึ เหนี่ยวกระจกไมด่ ีพอ แต่ในปัจจุบนั มีกาวซิลิโคนสาหรับยาขอบตปู้ ลา ซ่ึงเป็นวสั ดุท่ีมีแรงยดึ เหนี่ยวกระจกได้ ดี และมีความเหนียวพอที่จะรับแรงดนั ของน้าไดม้ าก ทาใหล้ ดการใชข้ อบเหลก็ ไปเพราะดูไมส่ วยงาม แต่ก็ ยงั มีการใชข้ อบอะลมู ิเนียมกนั บา้ งเพือ่ เพมิ่ ความแขง็ แรง สะดวกในการเคล่ือนยา้ ยและเป็นขาต้งั ตใู้ หส้ ูงข้ึน ปัจจุบนั ตปู้ ลาท่ีประกอบข้นึ มีหลายขนาดและหาซ้ือไดง้ า่ ยตามทอ้ งตลาดทวั่ ไป อีกท้งั ยงั สามารถสัง่ ให้ ประกอบตปู้ ลาตามขนาดที่ตอ้ งการได้ หรือหากตอ้ งการดาเนินการประกอบตปู้ ลาเองกส็ ามารถกระทาได้ เช่นกนั ปัจจยั ที่เกี่ยวขอ้ งกบั การเลือกหรือประกอบตปู้ ลาคอื ภาพที่ 1.2 ตเู้ ล้ียงปลา ท่ีมา : www.sosraya.blogspot.com/2016/01/blog-post_12.html สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564

4 1.3 บอ่ ซีเมนต์ เป็นบ่อเล้ียงปลาท่ีมกั สร้างอยภู่ ายนอกอาคาร ส่วนใหญ่ใชส้ าหรับเล้ียงปลาคาร์พ มกั เป็นบ่อขนาดใหญ่และมกั ขดุ ลึกลงไป ปากบอ่ จะเสมอกบั พ้นื ดิน หรืออาจสร้างร่วมไปกบั การตกแตง่ สวนหยอ่ ม บ่อลกั ษณะน้ีจะตอ้ งมีระบบบ่อกรองน้าท่ีดี โดยมกั สร้างแยกหลบออกไปตา่ งหาก เช่น บ่อเล้ียง อยทู่ ี่สวนหยอ่ มหนา้ บา้ น แต่บ่อกรองจะแยกไปอยขู่ า้ งบา้ นหรือหลงั บา้ น มีผเู้ ล้ียงปลาหลายรายที่ตอ้ งการเล้ียง ปลาคาร์พ โดยสร้างบ่อซีเมนตใ์ นบริเวณสวนหยอ่ มโดยไมม่ ีระบบบอ่ กรองน้า เมื่อนาปลาคาร์พมาเล้ียงจะ ประสบปัญหาเรื่องน้าข่นุ มีเศษอาหารและมูลของปลาชดั เจน ดูไม่สวยงาม ลกั ษณะน้ีจะดาเนินการแกไ้ ข ค่อนขา้ งยาก หลายรายจาเป็นตอ้ งเปลี่ยนไปเป็นบ่อเล้ียงบวั (ปลกู บวั ) ดงั น้นั การสร้างบ่อเล้ียงปลาคาร์พหรือบ่อ ซีเมนตจ์ ะตอ้ งมีการศึกษาและวางแผนการสร้างใหถ้ กู ตอ้ ง ภาพที่ 1.3 บอ่ ซีเมนต์ ท่ีมา : www.pantip.com/topic/34024933 สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564 1.4 เครื่องป๊ัมอากาศ เคร่ืองป๊ัมอากาศ หรือ แอร์ปั๊ม (Air Pump) เป็นอปุ กรณ์ที่มีความจาเป็นต่อการเล้ียงปลา สวยงามอยา่ งยง่ิ หากไม่ใชแ้ อร์ปั๊มก็แทบจะทาใหไ้ มส่ ามารถดาเนินการเล้ียงปลาสวยงามได้ หลกั การทางาน ของเคร่ืองแอร์ปั๊ม ก็คอื เคร่ืองจะปั๊มหรือดูดเอาอากาศตรงบริเวณที่เคร่ืองต้งั อยู่ แลว้ ส่งผา่ นออกไปตามท่อ หรือสายลมซ่ึงต่อไปจุ่มลงน้าในตูป้ ลา และลมจะถูกทาใหก้ ระจายตวั ออกเป็นฟองอากาศลงไปในน้า เพราะ ผา่ นรูพรุนของหวั ฟหู รือหวั ทรายท่ีปลายสายลม ออกซิเจนท่ีมีอยใู่ นอากาศกจ็ ะละลายลงในน้าในขณะท่ี ฟองอากาศลอยข้นึ ผวิ น้า ดงั น้นั การละลายของออกซิเจนจะเกิดข้ึนไดม้ ากหรือนอ้ ย ก็จะข้นึ กบั ชนิดของหวั ทรายที่จะช่วยทาใหล้ มมีการแตกตวั เป็นฟองฝอยไดม้ ากเพียงใด กบั ระดบั ความลึกของสายลมที่แหยล่ งไปใน น้า ถา้ น้ามีความลึกมากกจ็ ะยงิ่ มีการละลายของออกซิเจนไดม้ าก แตท่ ้งั น้ีตอ้ งข้ึนกบั กาลงั ของเคร่ืองแอร์ปั๊มท่ี

5 จะสามารถปั๊มลมลงไปไดด้ ว้ ย แอร์ปั๊มจึงทาหนา้ ที่เพิม่ ปริมาณออกซิเจนละลายน้าในตูป้ ลา ทาใหป้ ลาสดช่ืน ไมอ่ ึดอดั ปลาจะมีสุขภาพดีและเจริญเติบโตไดเ้ ป็นปกติ ภาพที่ 1.4 เครื่องป้ัมอากาศ ท่ีมา : www.fishmini.blogspot.com/2010/09/blog-post_18.html สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564 1.5 เคร่ืองกรองน้า การกรองน้าในตปู้ ลามีความสาคญั มาก เพราะการเล้ียงปลาสวยงามผเู้ ล้ียงตอ้ งการใหม้ ีความ สวยงามมากที่สุด น้าควรจะตอ้ งใส ไมม่ ีเศษอาหาร ตะกอน หรือสิ่งขบั ถ่ายของปลามาลอยรบกวนสายตา อีกท้งั ยงั ช่วยกาจดั สิ่งไม่ตอ้ งการดงั กล่าวออกจากตูป้ ลาไดด้ ว้ ย ทาใหน้ ้ามีคุณภาพดี ส่งผลใหป้ ลามีสุขภาพดีดว้ ย การ กรองน้าจึงมีความจาเป็นในระบบการเล้ียงปลาสวยงาม เคร่ืองกรองน้าหรืออปุ กรณ์ที่ใชใ้ นการกรองน้ามีหลาย ชนิด จดั แบง่ ตามกลมุ่ การใชง้ านหรือระบบการใชง้ านไดด้ งั น้ี 1 ระบบการกรองน้าใตท้ ราย หรือ Sub Sand Filter เป็นระบบการกรองน้าท่ีนิยมใชก้ บั การเล้ียงปลา สวยงามในตกู้ ระจกในปัจจุบนั มากท่ีสุด เป็นระบบกรองน้าท่ีอาศยั แรงลมที่มาจากเครื่องแอร์ปั๊มเป็นตวั ช่วยดนั น้าใหเ้ กิดการหมนุ เวยี น ระบบน้ีมีส่วนประกอบต่างๆ คือ 1.1 แผน่ กรอง เป็นแผน่ พลาสติกสูงโปร่ง ซ่ึงมีความสูงประมาณ 2 เซนติเมตร ดา้ นบนเป็นรูพรุน หรือช่องตาข่ายเลก็ ๆเพื่อใหน้ ้าผา่ นไดส้ ะดวก และมกั มีขนาดกวา้ ง 29 เซนติเมตร ยาว 29 เซนติเมตร

6 1.2 ท่อส่งน้าหรือท่อพน่ น้า ใชป้ ระกอบติดต้งั ที่มุมบนของแผน่ กรอง ปลายดา้ นบนมีหวั ครอบที่ สามารถปรับทิศทางของน้าท่ีพน่ ออกมา ใหไ้ ปในแนวที่ตอ้ งการได้ 1.3 สายลม สาหรับต่อจากเคร่ืองแอร์ปั๊ม และต่อเขา้ กบั ฐานทอ่ ส่งน้า 1.4 กรวด ทราย หรือเศษปะการัง สาหรับปูบนแผน่ กรอง โดยมกั ปูใหม้ ีความหนาประมาณ 2 นิ้ว ภาพที่ 1.5 เคร่ืองกรอกน้า 1.6 เคร่ืองทาความร้อน หรือฮีตเตอร์ (Heater) เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยปรับอุณหภมู ิของน้าในตหู้ รือในบ่อปลา โดยมกั จะพยายามปรับใหน้ ้ามีอุณหภมู ิ สูงข้ึนหรือร้อนข้ึน นิยมใชใ้ นฤดูหนาวและใชก้ บั การเล้ียงปลาบางชนิด ฮีตเตอร์จะมีจาหน่ายตามร้านขายปลา สวยงามทว่ั ไป ลกั ษณะเป็นหลอดแกว้ ภายในมีขดลวดนาความร้อน มีหน่วยการใชง้ านเป็นวตั ต์ มีใหเ้ ลือก หลายขนาดผเู้ ล้ียงควรเลือกใหเ้ หมาะสมกบั ปริมาณน้าในตูป้ ลา โดยอาจพจิ ารณาจากขนาด 1 วตั ต์ ต่อ ปริมาตรน้า 1 ลิตร ในปัจจุบนั ฮีตเตอร์ส่วนใหญ่สามารถควบคมุ ระดบั ของอุณหภูมิใหค้ อ่ นขา้ งคงท่ีได้ โดย มีตวั ควบคุมท่ีเรียก เทอร์โมสตทั (Thermostat) ซ่ึงจะมีป่ มุ ปรับและตวั เลขให้ต้งั ระดบั อุณหภูมิตามท่ีตอ้ งการได้ ทาใหเ้ ครื่องฮีตเตอร์สามารถควบคมุ อณุ หภมู ิน้าใหค้ ่อนขา้ งคงที่ตามท่ีตอ้ งการตลอดเวลา ภาพที่ 1.6 เครื่องทาความร้อน หรือฮีตเตอร์ (Heater)

7 1.6 หลอดแสงแดดเทียม เป็นอุปกรณ์สาหรับเพม่ิ แสงสวา่ งในตปู้ ลา ทาใหม้ องดูปลามีสีสันสดใสมากข้ึน โดยมีการพฒั นา ปรับระดบั ของช่วงแสงใหค้ ลา้ ยคลึงกบั แสงแดดตามธรรมชาติ จึงเรียก Biolux Lamp ปกติตปู้ ลาจะไดร้ ับ แสงแดดคอ่ นขา้ งนอ้ ย การใชห้ ลอดแสงแดดเทียมเปิ ดใหป้ ลาในช่วงเวลากลางวนั จะช่วยใหพ้ รรณไมน้ ้า สามารถสงั เคราะห์แสงได้ ทาใหล้ ดธาตอุ าหารตา่ งๆท่ีเกิดข้นึ ในระหวา่ งเล้ียงปลา ช่วยทาใหป้ ลามีสุขภาพดี อาจเรียกหลอดชนิดน้ีวา่ Aquarium Light ควรเปิ ดใหต้ ูป้ ลาวนั ละ 8 ชว่ั โมง ภาพที่ 1.7 หลอดไฟฟอู อเรสเซนแ์ ละหลอดไฟใตน้ ้า 1.7 อปุ กรณ์ตกแต่งตปู้ ลา ปัจจุบนั มีการผลิตอุปกรณ์ตกแต่งตปู้ ลาออกมามากมายหลายชนิด มีจุดประสงคท์ ้งั เพือ่ เพิม่ ความ สวยงาม เพ่ิมออกซิเจน และเป็นท่ีอาศยั ของปลาไดด้ ว้ ย ผเู้ ล้ียงควรเลือกอปุ กรณ์ตกแต่งต่างๆใหเ้ หมาะสมกบั ชนิดปลาและขนาดของตปู้ ลาดว้ ย 1.8 กระชอนหรือสวงิ เป็นอปุ กรณ์ท่ีผเู้ ล้ียงปลาสวยงามมกั จะตอ้ งซ้ือไวใ้ ชด้ ว้ ยเสมอ เป็นอุปกรณ์ท่ีส่วนใหญม่ กั ใชใ้ นการ จบั ปลา ถา้ เป็นปลาขนาดเลก็ ก็อาจใชก้ ระชอนชอ้ นปลาไดง้ า่ ย ไมต่ อ้ งระมดั ระวงั มากนกั แตถ่ า้ เป็นปลา ขนาดใหญ่จะตอ้ งมีความระมดั ระวงั ค่อนขา้ งมาก ดงั ท่ีไดก้ ลา่ วไวแ้ ลว้ ในหวั ขอ้ 2.3.9 ส่ิงสาคญั ในการเลือกซ้ือ กระชอน คือ ควรเป็นกระชอนท่ีทาดว้ ยผา้ เน้ือนุ่มๆ จะช่วยลดความบอบช้าที่จะเกิดในการจบั ปลาได้ บาง รายอาจใชใ้ นการชอ้ นอาหารมีชีวิต พวกไรน้า ลูกน้า เพอื่ นามาใชใ้ นการเล้ียงปลา หรืออาจใชก้ ระชอนและ สวิงในการชอ้ นเศษใบไม้ และเศษวสั ดุต่างๆที่ไม่ตอ้ งการออกได้ โดยเฉพาะบ่อเล้ียงปลาคาร์พซ่ึงอยภู่ ายนอก อาคาร กจ็ ะมีใบไม้ และเศษวสั ดุตา่ งๆปลิวตามลมมาตกลงบอ่ อยู่เสมอ ทาใหบ้ ่อปลาดูไม่สวยงามหรือหาก ปลอ่ ยทิง้ ไวจ้ ะไปอุดตนั ปากทอ่ ในระบบกรองน้าได้ จาเป็นตอ้ งหมนั่ ดูแลและตกั ออกอยเู่ สมอ

8 ภาพท่ี 1.8 กระชอนหรือสวงิ 1.9 ฝาปิ ดตปู้ ลา เป็นอุปกรณ์ช่วยป้องกนั ฝ่นุ ละออง และที่สาคญั คือ ช่วยป้องกนั ปลากระโดดออกจากตไู้ ดเ้ ป็นอยา่ ง ดี ตขู้ นาดเลก็ ฝาปิ ดตมู้ กั ทาดว้ ยกระจกและเป็นฝาโปร่งธรรมดา ไมส่ ามารถติดหลอดไฟหรือวางเคร่ืองแอร์ปั๊ม ได้ แตต่ ขู้ นาดใหญน่ ้นั ฝาตมู้ กั ทาดว้ ยพลาสติกสีสนั สวยงาม มีรูปทรงสวยช่วยทาใหต้ ูป้ ลาดูสวยงามมากข้นึ มีช่องระบายลม ช่องปิ ดเปิ ดสาหรับใหอ้ าหารปลา และมีการปรับปรุงใหส้ ามารถติดหลอดไฟและเคร่ืองแอร์ ปั๊มอยภู่ ายในฝาปิ ดตูด้ ว้ ย นอกจากน้นั สีของพลาสติกยงั มีส่วนสะทอ้ นกบั แสงไฟท่ีใช้ ทาใหน้ ้าในตูป้ ลาดู สวยงามยง่ิ ข้ึน 1.10 ขารองรับตปู้ ลา เป็นอปุ กรณ์ที่ตอ้ งมีความแขง็ แรงพอควร เพราะตวั ตพู้ ร้อมกรวดและหินประดบั ลว้ นแต่เป็นวสั ดุท่ีมี น้าหนกั มาก อีกท้งั น้าหนกั ของน้าซ่ึงมีน้าหนกั ประมาณ 1 กิโลกรัมต่อน้า 1 ลิตร ดงั น้นั ตปู้ ลาสวยงามแตล่ ะตู้ เมื่อจดั ตูแ้ ละเติมน้าแลว้ จะมีน้าหนกั หลายสิบกิโลกรัม แลว้ แต่ขนาดตู้ ขารองรับตูจ้ ึงตอ้ งมีความแขง็ แรง ซ่ึงปัจจุบนั ไดร้ ับการพฒั นาค่อนขา้ งมาก เป็นโครงเหลก็ แขง็ แรงและเสริมลวดลายสวยงาม นอกจากน้นั จะมี แผน่ โฟมรองรับตปู้ ลาเพ่ือลดแรงเสียดทานดว้ ย

9 ภาพที่ 1.10 ฝาปิ ดตปู้ ลาและขารองรับตปู้ ลา (อุปกรณ์สาหรับการเล้ียงปลาสวยงาม www.home.kku.ac.th/pracha/Equipment.htm สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564) 3. อาหารที่ดีต่อปลาสวยงาม อาหารสัตวน์ ้าโดยทว่ั ไปแบง่ เป็น 2 ประเภท คือ 1. อาหารสาเร็จรูป 2. อาหารธรรมชาติ 1. อาหารสาเร็จรูป ปัจจุบนั อาหารสาเร็จรูปมีความสาคญั ควบคไู่ ปกบั การเล้ียงปลาสวยงาม เพราะเม่ือมีการซ้ือปลา สวยงามเมื่อใดกจ็ าเป็นตอ้ งซ้ืออาหารสาหรับเล้ียงปลาสวยงามดว้ ย และเน่ืองจากอาหารปลาสวยงามมีราคา ค่อนขา้ งสูง จึงทาใหม้ ีการแขง่ ขนั พฒั นาอาหารสาเร็จรูปชนิดตา่ งๆออกมาหลายชนิด โดยส่วนใหญ่จะเนน้ คุณภาพเกี่ยวกบั การเร่งสีของปลา คอื ทาใหป้ ลามีสีสันสดใส การสร้างวนุ้ และยงั มีการเนน้ เจาะจงใชเ้ ล้ียง เฉพาะกลมุ่ ปลาหรือชนิดปลา เช่น เล้ียงกลมุ่ ปลา Tetra และ Danio ไดแ้ ก่พวกปลานีออน และปลาซิว กลุ่มปลา Cichlid ไดแ้ ก่ พวกปลาหมอ ยงิ่ มีการระบุถึงความเจาะจงและเนน้ คณุ ภาพพเิ ศษต่างๆมากเท่าใด ก็จะ ยง่ิ ทาใหอ้ าหารชนิดน้นั มีราคาสูงข้นึ ซ่ึงเม่ือพจิ ารณาถึงราคาของอาหารปลาสวยงามท่ีจาหน่ายกนั ในปัจจุบนั จะพบวา่ มีราคาแพงท่ีสุดในบรรดาอาหารสตั วท์ ี่จาหน่ายกนั อยู่ เช่น อาหารปลา Tetra ราคาซองละ 180.00 บาท มีน้าหนกั เพยี ง 100 กรัม คิดเป็นราคากิโลกรัมละ 1,800.00 บาท อาหารปลาทองชนิดเร่งสีและวนุ้ ราคาซองละ 60.00 บาท มีน้าหนกั 100 กรัม คิดเป็นราคากิโลกรัมละ 600.00 บาท อาหารปลาสวยงามที่ จดั วา่ มีราคาถกู จะราคาซองละ 10.00 - 20.00 บาท มีน้าหนกั 100 กรัมเช่นกนั ซึงเมื่อคดิ ราคาต่อกิโลกรัม จะมีราคาถึง 100.00 - 200.00 บาท ก็ยงั คงมีราคาแพงกวา่ อาหารสัตวอ์ ื่นๆเช่นกนั

10 ภาพที่ 3.1 ลกั ษณะอาหารปลาสวยงามแบบต่างๆ ชนิดของอาหารสาเร็จรูปของปลาสวยงามที่มีจาหน่ายตามทอ้ งตลาดมีอยู่ 3 ประเภท 1. อาหารเมด็ จมน้า อาหารชนิดน้ีเหมาะสาหรับปลาสวยงามที่หากินอาหารตามพ้นื กน้ ตเู้ ช่นปลา หมู ปลาปลอ้ งออ้ ย ปัจจุบนั ไม่ค่อยนิยมใชเ้ พราะปลากินไม่ทนั อาหารจะตกคา้ งลงในวสั ดุกรองมาก มกั มี ปัญหาเร่ืองน้าเน่าเสีย 2. อาหารเมด็ ลอยน้า อาหารชนิดน้ีเหมาะสาหรับปลาทกุ ประเภท มกั มีคุณสมบตั ิลอยตวั อยผู่ วิ น้าได้ ประมาณ 3 - 5 ชวั่ โมง แลว้ แต่ชนิดอาหาร ทาใหป้ ลากินอาหารไดด้ ี และผเู้ ล้ียงสังเกตุไดว้ า่ ใหอ้ าหารพอเพียง หรือไม่ ปัจจุบนั จึงมกั ผลิตเป็นอาหารเมด็ ลอยน้า 3. อาหารผง อาหารชนิดน้ีเหมาะสาหรับใชอ้ นุบาลลูกปลา มีลกั ษณะเป็นผงละเอียด อาจให้ กระจายตวั ที่ผวิ น้าหรือผสมน้าหมาดๆป้ันเป็นกอ้ นกไ็ ด้ โดยถา้ เป็นลกู ปลากินพืช เช่น ลูกปลาตะเพียนทอง ลกู ปลาทอง และลูกปลาคาร์พ ควรใหก้ ระจายตวั ที่ผิวน้า แต่ถา้ เป็นลูกปลากินเน้ือ เช่น ลูกปลาแขยง และ ลูกปลาดุก ควรป้ันกอ้ นให้ อาหารชนิดน้ีจาเป็นสาหรับผเู้ ล้ียงปลาสวยงามท่ีผลิตลกู ปลาออกจาหน่าย 2 อาหารธรรมชาติ เป็นอาหารที่มีชีวิต ปกติสามารถเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ แตป่ ัจจุบนั มีการเพาะเล้ียงอาหาร ธรรมชาติเหลา่ น้ี เพราะมีความตอ้ งการในปริมาณค่อนขา้ งมากและสม่าเสมอ จดั เป็นอาหารท่ีมีประโยชน์และ มีความสาคญั ต่อธุรกิจการเพาะเล้ียงปลาสวยงามในปัจจุบนั ถึงแมว้ า่ อาหารสาเร็จรูปจะมามีบทบาทมากข้ึนและ ไดร้ ับความนิยมค่อนขา้ งมาก ตามที่ไดก้ ลา่ วไปแลว้ กต็ ามที แต่ก็ยงั มีผเู้ ล้ียงปลาสวยงามอีกเป็นจานวนมาก ท่ี

11 ยงั นิยมใชอ้ าหารมีชีวิตหรืออาหารธรรมชาติเป็นอาหารปลา เพราะเชื่อวา่ ปลาจะมีสุขภาพดีและมีสีสันสดใส กวา่ การใชอ้ าหารสมทบ และน้าจะมีการสะสมของสิ่งหมกั หมมนอ้ ยลง นอกจากน้นั อาหารมีชีวิตบางชนิดยงั มีความจาเป็นในการใชอ้ นุบาลลูกปลา ช่วยใหล้ กู ปลามอี ตั รารอดสูงและเจริญเติบโตรวดเร็วมาก นอกจากน้นั อาหารมีชีวิตบางชนิดยงั สามารถส่งออกไปตลาดต่างประเทศไดง้ ่าย ท้งั เพื่อนาไปใชเ้ ล้ียงปลาสวยงาม และเพือ่ ใชผ้ สมเป็นส่วนประกอบของอาหารสาเร็จรูป นบั วา่ อาหารธรรมชาติยงั มีความจาเป็นในธุรกิจการเล้ียงปลา สวยงามเป็นอยา่ งยง่ิ อาหารธรรมชาติท่ีสาคญั ไดแ้ ก่ 2.1 ยกู ลีนา เป็นสิ่งมีชีวิตท่ีมีขนาดเลก็ มากมองดว้ ยตาเปลา่ ไมเ่ ห็น พบไดห้ นาแน่นตามบ่อเล้ียงปลาที่ มีการใหอ้ าหารอยา่ งเตม็ ท่ี โดยจะข้ึนเป็นฝ้าสีน้าตาลแกมเขียว แต่ถา้ ไดร้ ับแสงแดดจดั ๆจะเปล่ียนเป็นสีน้าตาล แกมแดง แลว้ ถูกลมพดั ไปหนาแน่นอยตู่ ามริมบ่อทางทา้ ยลม มีประโยชน์สาหรับใชอ้ นุบาลลูกปลาที่ค่อนขา้ ง มีขนาดเลก็ มากๆ เช่นลกู ปลาตะเพยี นทอง ลกู ปลามา้ ลาย ลูกปลากระดี่แคระ ลกู ปลากดั และลูกปลาซิว ตา่ งๆ ซ่ึงในช่วงที่ลูกปลาออกจากไข่ใหมๆ่ ในระยะ 2 - 3 วนั แรก จะยงั ไมส่ ามารถกินไข่แดงหรือไรน้าชนิด ต่างๆได้ ควรตกั ฝ้าน้าซ่ึงจะมีไดอะตอมและยกู ลีนาอยมู่ ากมาใหล้ กู ปลากิน โดยเทผา่ นกระชอนผา้ ขาวบาง เพ่อื ใหม้ ีการกระจายตวั และป้องกนั ศตั รูของลกู ปลาจะลงไปในบอ่ ได้ ใหก้ ินอยปู่ ระมาณ 2 - 3 วนั ลกู ปลา จะเติบโตข้ึนจนสามารถกินไรชนิดอ่ืนหรืออาหารผงต่อไป กจ็ ะทาใหล้ ูกปลาแขง็ แรงและมีอตั ราการรอดมาก 2.2 ไรแดง เป็นส่ิงมีชีวติ ขนาดเลก็ ท่ีพอจะสงั เกตเุ ห็นดว้ ยตาเปลา่ เพราะมีขนาดประมาณ 1.2 มิลลิเมตร จดั เป็นแพลงตอนสัตว์ ในธรรมชาติมกั พบตามแหล่งน้าท่ีเร่ิมเน่าเสีย และมีจุลินทรียม์ าก เป็น อาหารที่เหมาะสมสาหรับอนุบาลลกู ปลา และเล้ียงปลาสวยงามท่ีมีขนาดเลก็ เช่นปลามา้ ลาย ปลานีออน ปลาซิวขา้ งขวาน ปลาสอด และปลาหางนกยงู 2.3 ลูกน้า เป็นตวั อ่อนของยงุ ซ่ึงเป็นที่รู้จกั กนั ดี เป็นอาหารธรรมชาติที่ไดร้ ับความนิยมใชเ้ ล้ียงปลา สวยงามมานาน จะพบไดม้ ากตามแหล่งน้าเน่าเสีย และตามแหลง่ น้าขงั ปัจจุบนั ยงั มีความจาเป็นใชเ้ ล้ียงปลา บางชนิด เช่น ปลากดั ปลาปอมปาดวั ร์ 2.4 หนอนแดง เป็นตวั ออ่ นของริ้นน้าจืด ลกั ษณะคลา้ ยลกู น้าแตต่ วั มีสีแดงสด และมกั สร้างปลอก อยตู่ ามพ้ืนกน้ บ่อ พบไดท้ วั่ ไปตามแหล่งท่ีมีน้าขงั เป็นอาหารท่ีมีคุณค่า ที่ไดร้ ับความนิยมใชเ้ ล้ียงปลา สวยงามท้งั ภายในประเทศและตา่ งประเทศ

12 2.5 อาร์ทีเมีย เป็นไรน้าเคม็ ปกติพบตามทะเลสาบน้าเคม็ ที่มีความเคม็ คอ่ นขา้ งสูง จนไมม่ ีสัตวน์ ้า ประเภทอื่นอาศยั อยไู่ ด้ ตวั อ่อนจะมีขนาดประมาณ 0.3 มิลลิเมตร มีความสาคญั สาหรับการใชอ้ นุบาลลกู ปลา แต่เมื่อเจริญเติบโตเตม็ ท่ีจะมีขนาดประมาณ 1.2 เซ็นติเมตร เหมาะสาหรับใชเ้ ป็นอาหารเล้ียงปลาสวยงามไดด้ ี นอกจากน้นั ในช่วงฤดูแลง้ ซ่ึงน้าจะมีความเคม็ สูงมาก อาร์ทีเมียจะปล่อยไขท่ ี่มีตวั ออ่ นอยภู่ ายใน โดยไข่จะ ลอยเป็นแพอยตู่ ามผิวน้า สามารถรวบรวมไข่ดงั กลา่ วมาอบแหง้ เก็บไว้ เมื่อตอ้ งการใชก้ น็ ามาฟักตวั ในน้าทะเล ปกติหรือน้าท่ีมีความเคม็ 30 ppt ใชเ้ วลาประมาณ 24 ชวั่ โมงตวั อ่อนจะฟักตวั ออกมา จึงเป็นอาหารธรรมชาติ ที่สามารถเพาะใหไ้ ดใ้ นปริมาณมากตามท่ีตอ้ งการ และในเวลาท่ีตอ้ งการไดด้ ีที่สุด ทาใหเ้ ป็นอาหารธรรมชาติ ท่ีมีความสาคญั ต่อธุรกิจการประมงมากท่ีสุด (อาหารปลาสวยงาม www.home.kku.ac.th/pracha/Food.htm สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564) 4. สายพนั ธุ์ปลาสวยงามยอดนิยม 1. ปลาทอง (Goldfish) ปลาทอง จดั วา่ เป็นปลาสวยงามยอดนิยมและเป็นท่ีรู้จกั ในบรรดานกั สะสมพนั ธุ์ปลาสวยงามอยา่ งมาก เป็นปลามีถิ่นกาเนิดในประเทศจีนและญ่ีป่ นุ ต่อมาในสมยั ศตวรรษท่ี 17 “ปลาทอง” ไดถ้ กู นาไปเล้ียงในยโุ รป และถกู นาไปเผยแพร่และเป็นที่รู้จกั ในอเมริกาในศตวรรษท่ี 19 ส่วนชาวจีนและชาวญ่ีป่ ุนตา่ งรู้จกั และทาการ ผสมพนั ธุ์ปลาทองมานานแลว้ และชาวจีนยงั นิยมเล้ียงปลาทองเพ่ือเสริมฮวงจุย้ เพมิ่ โชคลาภ และเพ่ือความเป็น สิริมงคลอีกดว้ ย ภาพท่ี 4.1 ปลาทอง (Goldfish)

13 2. ปลากดั (Siamese fighting fish) ปลากดั หรือ ปลากดั ภาคกลาง (Siamese fighting fish) เป็นปลาน้าจืดท่ีมีขนาดเลก็ เป็นอีกหน่ึงปลา สวยงามท่ีคนไทยเรารู้จกั กนั ดี จดั อยใู่ นวงศ์ Macropodinae ซ่ึงอยใู่ นวงศใ์ หญ่ Osphronemidae เป็นปลาที่มี รูปร่างเพรียวยาว มีหวั ขนาดเลก็ ครีบกน้ ยาวจรดครีบหาง หางแบนกลม มีอวยั วะช่วยหายใจบนผิวน้าได้ โดยใช้ ปากฮุบอากาศเอาไว้ โดยไมต่ อ้ งผา่ นเหงือกเหมือนปลาทว่ั ๆไป เป็นปลาพ้นื บา้ นของไทยเรา มกั อาศยั อยใู่ น แหลง่ น้านิ่ง เช่น หนอง บึง ต่างๆ ปลากดั ตวั ผเู้ มื่อพบกนั จะพองตวั และพองเหงือก เป็นการเบ่งสีอวดกนั และเขา้ กดั กนั จนฝ่ายใดฝ่ายหน่ึงตอ้ งยอมแพห้ รือถอยร่นออกไป ภาพที่ 4.2 ปลากดั (Siamese fighting fish) 3. ปลาการ์ตนู (Clownfish, Anemonefish) ปลาการ์ตนู เป็นปลากระดูกแขง็ ขนาดเลก็ จดั อยใู่ นวงศย์ อ่ ย Amphiprioninae ในวงศป์ ลาสลิดหิน (Pomacentridae) พบอาศยั อยูต่ ามแนวปะการังในบริเวณเส้นศูนยส์ ูตรทวั่ โลก มกั อาศยั อยกู่ บั ดอกไมท้ ะเล (sea anemone) มีสีสนั สวยงาม หนา้ ตาน่ารักคลา้ ยการ์ตูนแอนเมชนั่ อีกท้งั เจา้ ตวั ยงั ถูกยกตาแหน่งใหเ้ ป็นปลาสวยงาม ยอดนิยม ไมแ่ พป้ ลายสวยงามสายพนั ธุอ์ ื่นๆอีกดว้ ยนะครับ ภาพท่ี 4.3 ปลาการ์ตนู (Clownfish, Anemonefish)

14 4. ปลาคาร์ฟ หรือปลาแฟนซีคาร์ฟ (Fancy carp) มีขอ้ มลู คร่าวๆบอกเอาไวว้ า่ ปลาแฟนซีคาร์ฟกค็ อื ปลาไนสีหรือปลาไนทรงเครื่องดีๆนี่เองครับ เพราะ ในอดีตชาวญ่ีป่ ุนไดท้ าการเล้ียงและผสมพนั ธุป์ ลาไนเพอ่ื ใชเ้ ป็นอาหารเทา่ น้นั จนกระทง่ั เกิดการกลายพนั ธุ์เป็น ปลาท่ีมีสีสันสวยงามแปลกตา เจา้ ตวั จึงไดถ้ กู ยกฐานะใหเ้ ป็นปลาสวยงามไปโดยปริยาย ซ่ึงการเล้ียงเป็นปลา สวยงามน้นั ไดเ้ ร่ิมตน้ ข้ึนในราว ค.ศ. 200-ค.ศ. 300 โดยปลาคาร์ฟตน้ สายพนั ธุน์ ้นั มีเพียง 3 สีเท่าน้นั คือ สีแดง สี ขาว และน้าเงิน ส่วนชาวจีนนิยมนามาเล้ียงเพ่ือเป็นความเป็นสิริมงคล เป็นการช่วยเสริมดวงชะตาอีกทางหน่ึง ภาพที่ 4.4 ปลาคาร์ฟ หรือปลาแฟนซีคาร์ฟ (Fancy carp) 5. ปลาหมอสี ปลาหมอสี ก็เป็นอีกหน่ึงปลาสวยงามท่ีนกั สะสมพนั ธุ์ปลาตา่ งใหค้ วามนิยมชมชอบ มีถิ่นกาเนิดด้งั เดิม อยตู่ ามล่มุ น้าหรือทะเลสาบในตา่ งประเทศ และยงั มีขอ้ มลู ระบุเอาไวว้ า่ วงศข์ องปลาหมอสี (Cichlid) เป็นวงศ์ ปลาที่มีจานวนมากกวา่ 1,000ชนิด นบั วา่ เป็นวงศข์ องปลาน้าจืดท่ีมีจานวนชนิดมากเป็นอนั ดบั สาม รองมาจาก วงศป์ ลาตะเพียน (Cyprinidae) และวงศป์ ลาบู่ (Gobiidae) และดว้ ยอุปนิสยั ค่อนขา้ งรักและหวงแหนถ่ินฐานอยา่ ง มาก หากมีปลาชนิดอ่ืนบุกรุกเขา้ มาในเขตของพวกมนั แลว้ พวกมนั ก็จะขบั ไล่ผบู้ ุกรุกออกไปอยา่ งไม่เกรงกลวั เลยทีเดียวครับ ภาพที่ 4.5 ปลาหมอสี

15 6. ปลามงั กร หรือ ปลาอะโรวาน่า (Malayan bonytongue fish, Arowana) เป็นปลาน้าจืดชนิดหน่ึงท่ีจดั อยใู่ นวงศป์ ลาตะพดั (Osteoglossidae) และเป็นปลาสวยงามท่ีคนจีนนิยม เล้ียงเพื่อเสริมดวงชะตา เสริมสิริมงคลใหก้ บั ชีวติ อีกท้งั ยงั มีขอ้ มูลระบุวา่ “ปลามงั กร” เป็นปลาท่ีมีการสืบสาย พนั ธุ์มาต้งั แตป่ ลาในยคุ ก่อนประวตั ิศาสตร์อีกดว้ ย ส่วนอาหารโปรดของมนั จะเป็นสัตวเ์ ลก็ ๆ นอ้ ยๆ จาพวก แมลงสาบ ตะขาบ จ้ิงจก และปลาตวั เลก็ ๆ เป็นตน้ ภาพท่ี 4.6 ปลามงั กร หรือ ปลาอะโรวาน่า (Malayan bonytongue fish, Arowana) 7. ปลาหางนกยงู (Guppy fish) เป็นปลาน้าจืดขนาดเลก็ จดั อยใู่ นวงศป์ ลาสอด (Poeciliidae) มีความยาวเตม็ ท่ีไม่เกิน 5 นิ้ว มีถ่ินกาเนิด ในแถบทวปี อเมริกาใตแ้ ถบเวเนซูเอลล่าหมเู่ กาะคาริเบียนของประเทศบาร์บาโดส และในแถบลมุ่ น้าอะเมซอน มกั อาศยั อยรู่ วมกนั เป็นฝงู หากินบริเวณผวิ น้า โดยกินท้งั พืชและสตั วน์ ้ารวมถึงแมลงหรือตวั ออ่ นของแมลง ขนาดเลก็ อีกดว้ ย “ปลาหางนกยงู ” เป็นปลาที่เป็นที่รู้จกั กนั ดีในฐานะที่เป็นปลาสวยงามอีกชนิดหน่ึง ส่วนใน ประเทศไทยไดม้ ีการนาเขา้ มาต้งั แต่สมยั รัชกาลท่ี 5โดยนิยมเล้ียงกนั ในอ่างบวั หนา้ บา้ น เพราะเป็นปลาที่เล้ียงงา่ ย ภาพท่ี 4.7 ปลาหางนกยงู (Guppy fish)

16 8. ปลาเทวดา (Angel fish) ปลาเทวดา จดั วา่ เป็นปลาสวยงามท่ีไดร้ ับความนิยมอีกชนิดหน่ึง ซ่ึงการเล้ียงปลาเทวดาน้นั โดยทวั่ ไป แลว้ นิยมเล้ียงในตูไ้ มน้ ้า อีกท้งั ยงั เป็นปลาที่มีอปุ นิสยั เรียบร้อย มีถ่ินอาศยั อยใู่ นแถบลุ่มแม่น้าอะเมซอนและ แม่น้าโอริโนโคในทวีปอเมริกาใตแ้ ละลมุ่ แมน่ ้าใกลเ้ คียง มกั อยรู่ วมกนั เป็นฝงู ในถ่ินท่ีมีพืชพรรณไมอ้ ุดม สมบรู ณ์ ภาพท่ี 4.8 ปลาเทวดา (Angel fish) (8 สายพนั ธุป์ ลาสวยงามยอดนิยม www.sites.google.com/site/jabbss8011/8-say-phanthu-pla-swyngam-yxd- niym สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564) 5. วิธีการดูแลปลาสวยงาม การดูแลรักษาปลา การเล้ียงปลาตู้ เพอื่ ใหค้ งความสวยงามอยตู่ ลอดไปน้นั ควรจะตอ้ งเอาใจใส่ดูแลรักษาอุปกรณ์พนั ธุ์ไม้ น้าและส่วนประกอบอ่ืน ๆ ท่ีมีอยภู่ ายในตปู้ ลาเพอ่ื มิใหเ้ กิดความสกปรก หลกั สาคญั ในการดูแลรักษาท่ีถูกตอ้ ง มี ดงั น้ีควรหมน่ั ตรวจเชค็ ดูรอยร่ัวซึม บริเวณรอยต่อกระจกไม่วา่ จะเป็นตปู้ ลาแบบเก่า หรือแบบใหม่ เพราะมกั พบวา่ มีรอยรั่วซึมของน้าอยเู่ สมอ สาเหตเุ กิดจากชนั หรือกาวซิลิโคนเสื่อมคณุ ภาพ หรือบริเวณที่ติดต้งั ตปู้ ลา ไดร้ ับแสงแดดและความร้อนจดั หรือเกิดจากการกระทบกระแทกกบั วตั ถอุ ่ืน ๆ จึงควรระมดั ระวงั แต่ถา้ ตปู้ ลา เกิดการรั่วซึมตอ้ งปล่อยน้าทิ้งใหห้ มด เชด็ ทาความสะอาดแลว้ ผ่งึ ลมใหแ้ หง้ สนิท จากน้นั ก็นามาซ่อมแซมโดย การใชช้ นั หรือกาวซิลิโคนทารอยร่ัวใหเ้ รียบร้อย ปลอ่ ยทิง้ ไวน้ านพอประมาณ จนมน่ั ใจวา่ ติดสนิทดีแลว้ จึงใส่ น้าลงตปู้ ลา สังเกตรอยร่ัวซึมของน้าอีกคร้ัง ถา้ ไมม่ ีรอยร่ัวซึมแลว้ จึงเร่ิมจดั ตูป้ ลาพร้อมปลอ่ ยปลาลงได้ การดูแลรักษาเคร่ืองกรองน้า

17 เมื่อใชเ้ คร่ืองกรองน้าไปไดร้ ะยะหน่ึง ประสิทธิภาพการกรองสิ่งสกปรกต่าง ๆ กจ็ ะลดลง ไมส่ ามารถแยกส่ิง สกปรกภายในตปู้ ลาไดด้ ีเทา่ ที่ควรอนั เป็นเหตุใหส้ ภาพของน้าไมส่ ะอาดพอ จึงจาเป็นตอ้ งคอยดูแลรักษาความ สะอาดของตปู้ ลา ใหด้ ีอยเู่ สมอ ดงั น้ี – ควรใชส้ ายยางดูดเอาส่ิงสกปรกตา่ ง ๆ ภายในตปู้ ลาอยเู่ สมอ – ควรเล้ียงปลาจาพวก catfish หรือปลาเทศบาล ช่วยเก็บเศษอาหารอีกดา้ นหน่ึง – ทาความสะอาดระบบกรองน้าใตท้ ราย เช่น แผน่ กรอง หลอดพน่ น้า และตรวจเช็คอปุ กรณ์บางส่วนที่ เก่ียวขอ้ งกบั แผน่ กรองน้าอยเู่ สมอ การดแู ลรักษาโลหะทส่ี ัมผสั กับนา้ โลหะที่ติดมากบั ตูป้ ลาทุกส่วนท่ีสัมผสั กบั น้าภายในตปู้ ลาน้นั บางชนิดก่อใหเ้ กิดอนั ตรายกบั ส่ิงมีชีวิต เช่น โลหะจาพวกทองเหลืองชุบโครเมียม ตะกว่ั ดีบุก และเหลก็ ถา้ จะใหด้ ีควรเลือกใชโ้ ลหะประกอบตปู้ ลาท่ี หุม้ พลาสติกจะปลอดภยั ท่ีสุด หากพ้นื ท่ีตปู้ ลาเป็นแผน่ เหลก็ ผจู้ ดั ตูป้ ลาควรใชก้ ระจกปูทบั ก่อนแลว้ ใชช้ นั หรือ กาวซิลิโคนอุดยาตามซอกมมุ ต่าง ๆ ใหแ้ น่นมิให้น้ารั่วซึมลงไปได้ จะช่วยใหป้ ลอดภยั แก่สิ่งมีชีวติ ดียงิ่ ข้นึ และ ง่ายตอ่ การทาความสะอาดการดูแลรักษาพนั ธุ์ไมน้ ้า ท่ีจาเป็นตอ้ งคานึงถึง คือ 1. แสง มีส่วนเก่ียวขอ้ งกบั การเจริญเติบโต และเปล่ียนแปลงรูปร่างลกั ษณะพนั ธุ์ไมน้ ้ามาก เพราะแสงเป็นตวั ช่วยใหเ้ กิดปฏิกิริยาการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง เมื่อแสงสวา่ งผา่ นน้าลงไป แสงจะเกิดการหกั เห พืชใตน้ ้าจะไดร้ ับ แสงสวา่ งผดิ จากความเป็นจริง พชื ที่อยใู่ นน้าระดบั ตา่ ง ๆ ก็จะไดร้ ับปริมาณแสงสวา่ งที่แตกต่างกนั ไปดว้ ย ดงั น้นั การจดั ตปู้ ลา จึงควรคานึงถึงทิศทางและความตอ้ งการแสงของพนั ธุ์ไมแ้ ตล่ ะชนิดดว้ ย 2. อณุ หภมู ิภายในตปู้ ลา จะมีอณุ หภูมิเปลี่ยนแปลงอยเู่ สมอ แต่ไม่มากนกั และคอ่ นขา้ งคงท่ี ดงั น้นั พนั ธุ์ไมน้ ้า จึงไม่คอ่ ยมีผลกระทบมากนกั 3. แก๊ส ปริมาณแก๊สที่สาคญั ที่สุดกบั พนั ธุไ์ มน้ ้า คือ แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ (co2) ซ่ึงพืชทุกชนิด จาเป็นตอ้ งใชใ้ นการสังเคราะหแ์ สง ในขณะเดียวกนั พนั ธุไ์ มน้ ้าก็คายออกซิเจน (O2) ออกมา ถา้ ภายในตูป้ ลามีท้งั พนั ธุไ์ มน้ ้า และสัตวอ์ ยดู่ ว้ ยกนั อตั ราการคายออกซิเจนของพนั ธุ์ไมน้ ้า พอเหมาะกบั อุตราการคายแกส๊ คาร์บอนไดออกไซดข์ องสัตว์ สภาพแวดลอ้ มภายในตปู้ ลาก็จะมีสิ่งมีชีวิตอาศยั อยรู่ วมกนั ไดอ้ ยา่ งสมดุล 4. ความหนาแน่น หลงั จากการตกแตง่ พนั ธุไ์ มน้ ้าเรียบร้อยแลว้ เมื่อปลาไดร้ ับอาหาร และแสงสวา่ งท่ี พอเหมาะ ก็จะเจริญเติบโตอยา่ งรวดเร็วทาใหเ้ กิดความหนาแน่น ซ่ึงสภาพอยา่ งน้ี อาจก่อใหเ้ กิดการเสียความ

18 สมดุลระหวา่ งสิ่งมีชีวิตดว้ ยกนั จาเป็นที่จะตอ้ งตดั แต่ง หรือเคลือบยา้ ยพนั ธุ์ไมน้ ้าท่ีเสียรูปทรง หรือหนาแน่น เกินไปออกจากตปู้ ลา นาไปเพาะเล้ียงบารุงดูแลในท่ีแห่งใหมต่ อ่ ไป การเปล่ียนน้า การเปล่ียนน้ามีความจาเป็น เพราะน้าที่ใชเ้ ล้ียงปลาและพนั ธุ์ไมน้ ้า แร่ธาตุบางชนิดจะถกู นาไปใช้ หรือ แลกเปลี่ยนไปบา้ ง โดยปลาหรือพนั ธุไ์ มน้ ้าหรือของเสียท่ีเกิดข้นึ ดงั น้นั จึงควรมีการตรวจเช็คเพื่อปรับสภาพน้า ตามสมควรโดยการเปลี่ยนน้าทุก ๆ 1-2 เดือน หรืออาจเปล่ียนน้าเมื่อปรากฏวา่ ในตูป้ ลามีตะไคร่น้าหรือน้าข่นุ ขอ้ ควรระวงั การเปล่ียนน้าจะตอ้ งระมดั ระวงั อยา่ งยงิ่ เก่ียวกบั คา่ ความด่างของน้าในตูป้ ลากบั น้าใหม่ท่ีเติมลงไป วา่ มี ความเป็นกรดเป็นด่าง อุณหภมู ิ และปริมาณสารบางตวั แตกตา่ งกนั มากเกินไปหรือไม่ ถา้ เป็นน้าประปาควรปรับ ความแตกตา่ งของสารคลอรีนใหใ้ กลเ้ คยี งกนั ก่อนท่ีจะเติมลงในตูป้ ลา และอีกประการหน่ึง ท่ีเก็บน้าถา้ ปิ ดดว้ ย ภาชนะนาน ๆ ในกลางแจง้ ออกซิเจนในน้าอาจมีนอ้ ยหรือไมม่ ีเลย เมื่อนาไปเล้ียงปลาโดยไมม่ ีพนั ธุ์ไมน้ ้า ตกแต่งอยดู่ ว้ ยปลาที่เล้ียงไวอ้ าจตายได้ (การดูแลรักษาปลา www.nanafish.wordpress.com/b2/ สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564)

บรรณานุกรม

20 บรรณานุกรม ปลาสวยงาม www.sites.google.com/site/padkhaolan/khwam-hmay-khxng-pla-swyngam สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 ปลาสวยงามครูบา้ นนอกดอทคอม www.kroobannok.com/1367 สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564 ภาพที่ 1.1 โหลแกว้ ท่ีมา : www.flickr.com/photos/yumiko_okp/5844637895 สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 ภาพที่ 1.2 ตเู้ ล้ียงปลา ที่มา : www.sosraya.blogspot.com/2016/01/blog-post_12.html สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 ภาพที่ 1.3 บ่อซีเมนต์ ท่ีมา : www.pantip.com/topic/34024933 สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 ภาพที่ 1.4 เคร่ืองป้ัมอากาศ ท่ีมา : www.fishmini.blogspot.com/2010/09/blog-post_18.html สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564 อุปกรณ์สาหรับการเล้ียงปลาสวยงาม www.home.kku.ac.th/pracha/Equipment.htm สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 อาหารปลาสวยงาม www.home.kku.ac.th/pracha/Food.htm สืบคน้ วนั ท่ี 29/08/2564 8 สายพนั ธุ์ปลาสวยงามยอดนิยม www.sites.google.com/site/jabbss8011/8-say-phanthu-pla-swyngam-yxd- niym สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564 การดูแลรักษาปลา www.nanafish.wordpress.com/b2/ สืบคน้ วนั ที่ 29/08/2564

ภาคผนวก

21 ประวตั ิผ้ทู ำ ชื่อ – นำมสกุล นำยวรเมธ บริภำรัตน์ ชื่อเล่น อำร์ม วัน เดือน ปี เกดิ 17 พฤศจกิ ำยน พ.ศ.2542 ประวตั กิ ำรศึกษำ สำเร็จกำรศึกษำระดบั ประกำศนียบัตรวิชำชีพ (ปวช.) สำขำวชิ ำคอมพวิ เตอร์กรำฟิ กวิทยำลยั อำชีวศึกษำนครสวรรค์ ปัจจบุ นั กำลงั ศึกษำ ระดบั ประกำศนยี บตั รวชิ ำชีพช้ันสูง (ปวส.) สำขำวิชำ คอมพวิ เตอร์กรำฟิ กวทิ ยำลยั อำชีวศึกษำนครสวรรค์