เครื่องวัดทางไฟฟ้า

เคร่ืองวดั ทางไฟฟ้ า เรียบเรียงโดย นาย พัฒนพงษ์ กล่อมผอ่ ง สาขาวชิ าไฟฟ้ากาลัง วทิ ยาลยั เทคนคิ สโุ ขทยั

เครื่องวดั ทางไฟฟ้ า เคร่ืองวดั ทางไฟฟ้ า 1. โอหม์ มิเตอร์ (ohm meter) เครือ่ งวดั ค่าความต้านทานการใชม้ เิ ตอร์วัดค่าความตา้ นทาน โอหม์ มเิ ตอร์ (ohm meter) ในมเิ ตอร์ ยฮ่ี ้อ sanwa ร่นุ นีแ้ บ่ง range (ย่าน) การวดั คา่ ความต้านทานออกเป็น 4 range คอื Rx 1, R x 10 , R x 1 K, R x 10 K ก่อนจะวัดจะต้องต้ังมิเตอร์ให้ถูกต้องจะวัดในเคร่ืองขณะเครื่องเปดิ ไม่ได้ เครื่องจะต้องดับและต้องปลดอุปกรณ์ท่ีจะวัดออกมา จะวัดทั้งท่ีต่ออยู่ในเครื่องไม่ได้ และต้องต้ัง range ให้เหมาะสมกับค่าความต้านทานท่ีวัดในการวัดค่าความต้านทานน้ัน ถ้าให้ละเอียดนิยมให้เข็มข้ึนอยู่ระหว่างก่ึงกลางถึง 0 เพราะว่าในช่วงนี้ scale แบ่งไวล้ ะเอียดทาให้อ่านคา่ ไดแ้ น่นนอน สว่ นเกินครง่ึ ไปแล้ว scale จะเร่ิมหยาบ อ่านค่าไม่ค่อยตรงกับความจรงิ ต้องการพยายามปรับหรือตั้ง range ให้อยู่ในระหว่างกึ่งกลางถึงขวามือ ความคลาดเคล่ือนจะไดน้ อ้ ยลงวิธีการปฏิบตั ิในการวดั– ถ้าต้งั R x 1 หมายความวา่ คา่ ท่ีอ่านได้บน scale ทีเ่ ข็มช้มี คี า่ เท่าใดคณู ด้วย 1– ถ้าตง้ั R x 10 หมายความว่าคา่ ท่ีอา่ นได้บน scale ทเี่ ข็มชีม้ คี า่ เท่าใดคูณดว้ ย 10– ถ้าตง้ั R x 1 K หมายความวา่ คา่ ท่ีอา่ นได้บน scale ทเี่ ข็มชม้ี คี า่ เทา่ ใดคูณด้วย 1 K– ถ้าตง้ั R x 10 K หมายความว่าค่าท่ีอา่ นไดบ้ น scale ทเ่ี ขม็ ช้ีมีค่าเท่าใดคูณด้วย 10 K

เม่อื เริม่ วัดใหจ้ บั สาย + และ – ของ มิเตอร์ มาชอ็ ตกนั แล้วปรับ zero ให้เข็มตกถงึ 0 ของแต่ละ range ที่วัดหมายความว่าถ้าเราตั้ง R x 1 ก่อนจะวัดก็ต้องจับสาย + และ – มาช็อตหรือแตะกันแล้วปรับ zero ให้เขม็ ตกถึง 0 แล้วจงึ จะทาการวัดอย่าลืมว่าอุปกรณ์ทว่ี ัดต้องไม่มีแรงไฟหรือกระแสไฟคั่งค้างอยู่ต้องเอาออกให้หมด มิฉะนั้นมิเตอร์จะพัง เวลาจะวัดอย่าเอามือทั้งสองข้างไปแตะอปุ กรณ์ที่วัดจะทาใหไ้ ด้ค่าท่ีคลาดเคลือ่ นตามรปู แลว้ อา่ นคา่ บน scale ที่เข็มชี้และคณู ดว้ ย range ที่เราตงั้ ถ้าเราพจิ ารณาจาก scale บนหนา้ ปดั จะเห็นว่ายงั แบ่งออกเปน็ ชอ่ งยอ่ ยๆ อีกซง่ึ แตล่ ะช่องน้นั มีค่าต่างๆ กนั ขอใหพ้ จิ ารณาให้ละเอียด เชน่ จาก 1 ถงึ 2 แบ่งออกเปน็ 5 ชอ่ ง แต่ละชอ่ งมีค่าเท่ากบั 0.2 ดงั นนั้ จาก 1 ถึง 2 ก็จะแบ่งออกเป็นช่องย่อยๆ เป็น 1.2,1.4,1.6,1.8 และ 2 หรือจาก 10 ถึง 20 แบ่งออกเป็น 10 ช่อง แต่ละช่องมีค่า 1 ค่า ที่อยู่ระหว่างนี้ก็จะเป็น10,11,12,13,14 ไปเลอ่ื ยๆ จนถึง 20 ซึง่ นบั ว่าไม่เปน็ การยากภายในมิเตอร์น้ีมีถ่านไฟฉายอยู่ 2 ชุด คือชุดท่ี 1 มี 9 โวลต์ จานวน 1 ก้อน และชุดท่ี 2 มี 1.5 โวลต์ จานวน 2 ก้อน เพ่ือเอาไฟไปเลี้ยงขดลวด moving coil ถ้าเราจับสาย + และ – มาช็อตกันแล้วเข็มไม่ตกถึง 0 แสดงว่าถ่านอ่อนหรือกระแสไม่พอต้องเปลี่ยนใหม่ ถ้าไม่เปล่ียนค่าที่วดั ไดจ้ ะคลาดเคลอื่ นหมด2. เอ ซี โวลต์ มเิ ตอร์ ( A.C. volt meter ) เครอ่ื งวดั แรงเคล่ือนไฟฟ้ากระแสสลับการใชม้ เิ ตอร์วดั ไฟ เอ ซี โวลต์ มิเตอร์ ( A.C. volt meter ) Range switch A.C. volt meter แบ่งยา่ นการวดั ออกเป็น 4 range คือ 10 v, 50v, 250v และ 1,000v จากรูปถา้ อ่านค่าท่ีสเกลบน เขม็ ชท้ี ่ีเลข 4 ถา้ ต้งั มาตร 10 v จุดทีว่ ดั จะมคี า่ 4 v ถา้ ตงั้ มาตร 1,000 v จุดท่วี ัดจะมคี ่า 400 v (ค่าทอ่ี ่านให้คูณด้วย 100) ถ้าอ่านค่าท่ีสเกลกลาง เข็มช้ีที่เลข 20 เม่ือตั้ง range 50 v จุดท่ีวัดจะมีค่า 20 v ถ้าอ่านค่าที่สเกลล่าง เข็มชี้ที่เลข100 เมือ่ ต้ัง range 250 v จดุ ท่ีวัดจะมีค่า 100 v ถ้าตง้ั range switch ไปที่ 10 v หมายความวา่ วดั ไฟ A.C. ไดไ้ มเ่ กิน 10 v ถ้าไฟที่เราจะวัดเกินกว่าที่ range switch ตั้งไว้ meterกพ็ งั สรปุ ได้ว่า ตั้ง range เทา่ ใดไฟที่วดั ต้องไมเ่ กนิ range ทีว่ ัด เวลาจะวัดกว็ ดั ครอ่ มหรือขนานกับไฟทีจ่ ะวัด คือสาย – (กราวนดห์ รือดนิ ) สาย + จ้ไี ปยังจุดที่จะวดั (ไม่ตอ้ งคานงึ ถึงขว้ั + ขั้ว – เพราะเป็นไฟฟา้ กระแสสลับ) ถ้าตัง้ range switch ไปที่ 10 v หมายความว่าวดั ไฟ A.C. ได้ไม่เกิน 10 v ให้อา่ นสเกล 0 – 10 ในแตล่ ะช่องมคี า่ เท่ากับ 0.2 v

วิธีวัด ขั้ว – ของ meter คือกราวด์หรือดิน ขั้ว + จี้ไปยังจุดท่ีเป็นไฟ + ท่ีจะวัด ก่อนจะวัดต้องพิจารณาให้ดีว่าไฟที่จะวัดน้ันต้องไม่เกนิ range ทต่ี ง้ั เพอื่ ความปลอดภยั ควรตั้ง range สงู ไวก้ อ่ นถา้ เข็มข้ึนเลก็ นอ้ ยจงึ ค่อยๆลด range switch ลงมา ถา้ ต้งั range switch ไปที่ 10 v หมายความว่าวดั ไฟ D.C. ได้ไมเ่ กิน 10 v ถา้ ไฟทเ่ี ราจะวดั เกนิ กว่าที่ range switch ตง้ั ไว้ meterก็พงั สรปุ ไดว้ า่ ตงั้ range เท่าใดไฟทว่ี ัดต้องไมเ่ กนิ range ท่วี ดั เวลาจะวัดกว็ ดั ครอ่ มหรือขนานกบั ไฟท่จี ะวดั คือสาย – (กราวนดห์ รือดนิ ) สาย + จ้ไี ปยงั จุดท่เี ปน็ ไฟ + ทจี่ ะวัด ( ตอ้ งคานึงถงึ ข้วั + ขวั้– เพราะเปน็ ไฟฟ้ากระแสตรง ให้ขั้วหรอื สายของเคร่อื งวัดตรงกบั ขวั้ ของวงจรหรือแหลง่ จ่ายไฟทีเ่ ราจะวัด) ถ้าตั้ง range switch ไปที่ 0.1 v หมายความว่าวัดไฟ D.C. ได้ไม่เกิน 0.1 v ให้อ่านสเกล 0 – 10 และอ่านให้เป็นสเกล 0 –0.1 ถ้าต้ัง range switch ไปที่ 0.5 v หมายความว่าวัดไฟ D.C. ได้ไม่เกิน 0.5 v ให้อ่านสเกล 0 – 50 และอ่านให้เป็นสเกล 0 –0.5 ถ้าตั้ง range switch ไปที่ 2.5 v หมายความว่าวัดไฟ D.C. ได้ไม่เกิน 2.5 v ให้อ่านสเกล 0 – 250 และอ่านให้เป็นสเกล 0 –2.5 ถ้าตงั้ range switch ไปท่ี 10 v หมายความว่าวดั ไฟ D.C. ไดไ้ ม่เกิน 10 v ให้อา่ นสเกล 0 – 10 ในแต่ละช่องมีค่าเท่ากบั 0.2 v ถ้าตง้ั range switch ไปท่ี 50 v หมายความวา่ วดั ไฟ D.C. ไดไ้ มเ่ กิน 50 v ให้อ่านสเกล 0 – 50 ในแต่ละช่องมคี ่าเทา่ กับ 1 ถ้าตงั้ range switch ไปที่ 250 v หมายความว่าวดั ไฟ D.C. ได้ไม่เกนิ 250 v ให้อ่านสเกล 0 – 250 ในแตล่ ะชอ่ งมีค่าเท่ากบั 5 ถ้าต้ัง range switch ไปที่ 1,000 v หมายความว่าวัดไฟ D.C. ได้ไม่เกิน 1,000 v ให้อ่านสเกล 0 – 10 ได้เท่าไรให้คูณด้วย 100 หรอื อา่ นสเกล 0 – 10 ให้เปน็ สเกล 0 – 1,0004. ด.ี ซี. มลิ ลแิ อมป์ มเิ ตอร์ ( D.C. Milliamp meter ) เครอื่ งวัดไฟฟา้ กระแสตรงการใช้มเิ ตอร์ วดั ไฟฟา้ กระแสตรง ด.ี ซ.ี มลิ ลิแอมป์ มเิ ตอร์ ( D.C. Milliamp meter ) Range switch D.C. Milliamp meter แบง่ ย่านการวัดออกเป็น 4 range คอื 50 uA, 2.5 MA, 25 MA และ 0.25 A (หรอื 500MA)ครูมนตรี ฆ้องเดช. เคร่อื งวัดทางไฟฟ้า. สบื ค้นไดจ้ าก (ออนไลน)์ .https://krumontrikhongdej.wordpress.comวนั ท่ี 25 กรกฎาคม 2560