เรื่อง สามก๊ก

๔๗ ตอนที่ ๔๐ ขงเบ้งยืมเกาทณั ฑ์ ขงเบ้งยมื เกาทัณฑ์ ฝา่ ยชวั มอ เตยี วอุน๋ จัดแจงฝกึ ทัพเรือให้กลา้ แข็ง ดว้ ยทหารโจโฉเป็นชาวเหนือไม่ชำนาญทางเรือ จิวยีร่ ้ดู งั น้ันก็ คิดอบุ ายกำจดั ชัวมอ เตียวอุ๋นเสีย พอดีเจยี วก้านข้ามมายงั ณ กังตัง๋ หวงั เกลีย้ กล่อมจวิ ยเ่ี ขา้ ดว้ ยโจโฉ จิวยีเ่ ห็นได้ที จงึ ทำทเี ชิญเจียวกา้ นกนิ โตะ๊ แล้วเผลอหลบั ไป ฝา่ ยเจียวก้านนอนไม่หลบั ลุกขึ้นมา พบจดหมายทีช่ วั มอ เตยี วอนุ๋ สง่ มาให้จิวยที่ ่จี วิ ยป่ี ลอมไว้ สำคัญว่าจริงก็รีบแอบนำจดหมายกลบั มาให้โจโฉ ฝา่ ยโจโฉครน้ั ได้เปดิ อ่านแล้ว มริ ูเ้ ทา่ ทนั กลจิวยี่ จงึ เรยี กให้ชวั มอ เตยี วอุ๋นไปประหารเสยี จวิ ยแ่ี จ้งดังน้นั ใน อุบายก็มคี วามยนิ ดสี ้ินวติ ก ฝ่ายขงเบง้ รเู้ ท่าทนั กลจวิ ยี่ จวิ ยีร่ ูด้ ังนน้ั ก็มีความรษิ ยาขงเบ้งเปน็ อนั มาก คดิ อุบายหาขง เบง้ เข้ามาแลว้ ว่าใหช้ ว่ ยทำเกาทณั ฑส์ ิบหมื่นดอกในสบิ วนั ขงเบ้งรดู้ ังนน้ั กแ็ จ้งว่า จวิ ยปี่ ราถนาจะหาความผิดใสต่ วั เสยี จะไดฆ้ ่าเสีย จึงออกปากเพยี งวา่ จะไดล้ กู เกาทัณฑ์ในสามวนั เทา่ นนั้ จวิ ยี่จงึ นึกว่าขงเบ้งหลงในอุบายตวั เขา้ แล้ว ฝา่ ยขงเบง้ นงิ่ เสียสองวันครั้นวนั ท่สี ามจงึ ชวนโลซกลงเรือ แล้วพาเรือเล็กย่ีสิบลำ ไปยังทพั โจโฉตอนดึก เรือแต่ ละลำน้ันเต็มไปด้วยหนุ่ ฟางมัดสดี ำเป็นอันมาก ขณะน้นั หมอกลงจดั ฝา่ ยโจโฉเหน็ เรอื แลน่ เขา้ มา ก็สำคญั ว่าเปน็ เรือ ข้าศึกกร็ ะดมยงิ เกาทัณฑ์เข้าใส่เรือเปน็ อันมาก มเิ หน็ วา่ ทหารมากแลน้อย ครน้ั ลูกเกาทัณฑ์เต็มฝงั่ ขงเบง้ กใ็ ห้กลับ แคมรบั อกี ฝ่งั นงึ จนเรือแต่ละลำเต็มไปด้วยเกาทณั ฑจ์ ึงยกกลับ ได้เกาทัณฑ์ติดฟางมาเป็นอนั มากนับไดเ้ กินสบิ หมน่ื จิวยเี่ หน็ ดังน้ันก็ทอดใจใหญ่แล้วว่า ขงเบง้ มสี ติปัญญาลกึ ซ้ึงยิ่งนกั พอดขี งเบง้ เดนิ เข้ามา จวิ ยจี่ งึ วา่ ทัพโจโฉยกทัพมาขนาดนีเ้ หน็ จะหกั โหมเขา้ ไปก็จะขัดสน จงึ วา่ เรามกี ลอบุ ายอยู่ อันนึง ขงเบ้งจึงวา่ ใหเ้ ขียนกลอุบายลงฝา่ มือ ออกมาดูพร้อมกัน จิวยเี่ หน็ ชอบ ครัน้ เขียนเสร็จก็แบมืออกมาพบคำวา่ เพลิงตอ้ งกัน แลว้ แต่ละคนก็หัวเราะ จิวย่จี งึ วา่ อยา่ ให้การนี้แพร่งพรายไป

๔๘ ตอนที่ ๔๑ ขงเบ้งเรียกลมตะวนั ออก ขงเบ้งเรยี กลมตะวนั ออก ฝ่ายจวิ ยว่ี ติ กอย่ดู ว้ ยหาคนไปสอดแนมฝ่ายโจโฉ อุยกายเห็นดังน้นั จึงอาสาทำทีเป็นเขา้ ดว้ ยโจโฉ จิวย่มี คี วาม ยินดนี ัก รุ่งเช้าจงึ ส่งั ให้โบยอุยกายเสยี ทำทีให้เจบ็ แค้น แลว้ สง่ งำเตก๊ ไปแตง่ กลลวงโจโฉ โจโฉก็สำคัญเช่อื ใหห้ าอยุ กายเข้ามา คร้ันยังคลางแคลงใจอยู่ จึงหาผอู้ าสาไปสอดแนมราชการทีเ่ มืองกังตัง๋ ดวู ่าเป็นจรงิ แลร้ายประการใด ฝา่ ยเจยี วก้านเหน็ ดงั น้นั จึงว่าตวั ขออาสาไปสอดแนมอีกครั้ง ด้วยขอแกต้ วั ซ่งึ ครัง้ กอ่ นซง่ึ ทำการพลาดไป โจโฉก็ ยนิ ยอมให้ไป ครั้นเจยี วก้านมาถงึ จิวย่กี ็ทำทีเปน็ โกรธแล้วใหไ้ ปคมุ ไว้ ณ วัดเชงิ เขา ฝ่ายเจยี วกา้ นมีความทกุ ข์ มเิ ป็นอันกนิ อัน นอน พบบังทองเจียวกา้ นจึงเขา้ ไปคำนบั แลว้ ว่าท่านนห้ี รอื คืออาจารย์ฮองซู มีความยินดีเปน็ อันมากจึงเชญิ ไปพบโจ โฉ ณ คา่ ยโดยหารไู้ ม่ว่าต้องกลอุบายจิวยเี่ สียแล้ว ครน้ั เจียวก้านพาบังทองมายงั ค่าย โจโฉกม็ ีความยินดนี ักแล้วพาบังทองไปชมทัพเรือ บังทองเหน็ ดงั นน้ั จงึ แสร้ง แนะนำใหผ้ กู เรือตดิ กันเขา้ ไว้ดว้ ยโซ่ตรวนเพ่อื ไมใ่ หท้ หารเมาคล่นื ระส่ำระสาย ด้วยเรือธรรมดานั้นโคลงเคลง ทหารโจโฉไมส่ ันทัดจงึ อาจเมาไดง้ า่ ย โจโฉมิทนั คดิ กม็ ีความยนิ ดนี ัก แลว้ ใหเ้ ร่งทำการตามบังทองบอก แลว้ บังทองก็ ลวงโจโฉวา่ จะไปเกล้ยี กล่อมคน ณ เมืองกังตงั๋ ใหเ้ ข้าด้วยโจโฉ โจโฉมีความยินดีนักจงึ ให้ไป ฝ่ายเทียหยกจงึ เขา้ ว่าให้ เรอื ผูกติดกนั ฉะนี้หากข้าศกึ ใช้เพลิงเผาเสยี ก็จะมีอันตรายเป็นมัน่ คง โจโฉได้ฟังดงั น้ันกห็ ัวเราะแล้วว่าฤดูนเ้ี ปน็ เทศกาลแจ้งเห็นแต่จะมลี มว่าวแต่ลมตะวนั ตกหากจิวยใ่ี ช้ เพลิงก็จะกลับเข้าไปเผาตัวเองเป็นมนั่ คง ฝ่ายจวิ ยีแ่ ลเห็นปลายธงพัดมาจากตน้ ลม ณ ค่ายโจโฉก็สะดงุ้ ใจ จงึ คดิ วา่ การที่คดิ ไวเ้ ห็นจะไมเ่ ป็นผล ดว้ ยลืม ฉกุ คิดถึงเรือ่ งลมเสีย ว่าแลว้ ก็อาเจยี นโลหิตสลบลงกับทแี่ ล้วกป็ ว่ ยอยู่ ฝา่ ยขงเบง้ รูด้ งั น้ันกเ็ ขา้ พบจิวย่รี ู้วา่ ณ เดือน อา้ ยแรมห้าค่ำจะเกิดลมสลาตัน จงึ แสร้งวา่ สามารถทำพธิ ีเรียกลมสลาตนั ได้ จิวยร่ี ู้ดังน้นั มีความยนิ ดที ป่ี ว่ ยอยู่ก็ คลายลง

๔๙ ตอนท่ี ๔๒ โจโฉแตกทัพเรอื โจโฉแตกทพั เรือ ฝา่ ยโจโฉน้นั ตง้ั ใจคอยฝัง่ อยุ กายอย่ตู ลอดเวลา คร้นั ถงึ เวลาเหน็ อยุ กกายนำเรือเขา้ มาใกล้ เทยี หยกเห็นผดิ สงั เกตจงึ วา่ แกโ่ จโฉ โจโฉเห็นชอบดว้ ยจึงใหบ้ ุนเพ่งไปหา้ มเรอื เสยี กอ่ น อุยกายเหน็ ได้ทีดังนัน้ ก็สั่งเรือเรง่ เขา้ ไปจุดไฟ ขน้ึ คร้ันลมสลาตันพดั หนักกล้า ทหารโจโฉก็เข้าดบั เพลิงมิทัน เรอื ท่ีผูกติดกันแก้ไม่ได้ก็ถกู เพลงิ วอดสนิ้ เพลิงลามตดิ เป็นหลายตำบล ทหารโจโฉก็ว่งิ วุ่นวายไปการนั้นโกลาหลนัก ขณะน้นั ทัพจิวยี่ จวิ ท่าย ชีเซ่ง เตงฮองมาถึงก็ตหี ักเข้า ไป ทหารจิวยี่เข้าไปถงึ ไหน เพลงิ กล็ กุ ติดข้ึน แลทหารโจโฉหนีมิทันตอ้ งอาวุธเจบ็ ปวดลม้ ตายเปน็ อนั มาก ท่ีหนีมิทัน กต็ ายในกองเพลงิ บา้ ง ตกน้ำตายบ้าง ฝ่ายโจโฉเห็นดงั นนั้ กต็ กใจขีม่ า้ หลบหนไี ปทางตำบลฮัวหลมิ พบลบิ อง เลง่ ทองเขา้ ไลต่ ีตามมา เตียวเลี้ยวกับซิ หลงกเ็ ข้าสู้เปน็ สามารถมิไดแ้ พ้ชนะกัน ซหิ ลงก็พาโจโฉหนีต่อ พบกำเหลงดกั ทางอย่จู งึ หนีไปทางหบั ป๋า คร้ันหนมี าใกล้ตำบลฮวั หลมิ พบจลู ง่ เข้าสกัดทางอยู่ เตียวคับ เตยี วเล้ียวก็เขา้ ชว่ ยปอ้ งกนั ทางด้านหลัง แล ทหารโจโฉทง้ิ มา้ แลศัสตราวธุ เปน็ อันมากแลว้ โจโฉกส็ งั่ ให้รีบหนไี ป ครั้นมาถึงตำบลโฮเลาก๊ก ก็ให้หยุดหงุ อาหารอยู่ ยงั มิทันสุกได้กิน เตียวหยุ กเ็ ข้าลอ้ มไว้ เคาทู เตียวเลย้ี ว ซิหลง กเ็ ขา้ ป้องกนั เปน็ สามารถแล้วรบี หนีไป ทหารท่ีหนมี า นั้นก็อิดโรยทงั้ ต้องอาวธุ บาดเจบ็ เป็นมากแลเหน็ ทางเขา้ ลำกนุ๋ ก็หลงในกลขงเบ้ง เข้าไปทางนอ้ ยแลทางน้นั แคบเดิน ลำบากนักโจโฉก็ให้เรง่ ใหเ้ ดนิ ไป คร้นั พ้นซอกเขาโจโฉก็หวั เราะขึน้ แล้ววา่ หากขงเบง้ ให้คนมาซมุ่ อยตู่ รงน้ีเห็นตัวจะ มริ อดแน่คร้นั ขาดคำไดย้ นิ เสยี งประทดั กวนอถู ือง้าวคุมสกัดทางไว้ โจโฉเห็นจวนตวั จะมิรอดทหารท่ีมากเ็ หลือเพียง ร้อยเศษ จึงวอนกวนอูให้ปล่อยตวั ให้พน้ ภัย กวนอนู กึ ถงึ ครง้ั สมัยท่โี จโฉเล้ยี งดูตนนกึ สงสารจึงหลกี ทางให้โจโฉไป ฝา่ ยโจโฉหนมี าพบโจหยิน คิดยกกลับฮโู ต๋ ให้โจหยินอยู่รักษาเมืองลำกุ๋น แฮหัวตุ้นรกั ษาเมืองซงหยง เตยี วเล้ยี ว รกั ษาเมืองหับป๋า แล้วโจโฉกจ็ ัดแจงทหารยกกลับไปฮูโต๋ ฝ่ายจวิ ย่คี ร้ันรบมชี ยั จึงยกกองทัพไปตั้งอยู่ที่ตำบลลมิ ก๋ัง หวังจะคดิ อ่านไปตเี มอื งลำกุ๋น

๕๐ ตอนที่ ๔๓ จิวยีไ่ ปเอาเมอื งซงหยง จวิ ย่ไี ปเอาเมืองซงหยง ฝา่ ยจิวยรี่ วู้ า่ เลา่ ปี่ไปตงั้ อยู่ ณ ปากน้ำเมืองอิวกัง๋ แล้วกส็ ะดุ้งตกใจ รวู้ า่ ขงเบง้ เหน็ ทีจะตัดหน้า ชิงเอาเมืองลำกุ๋น เสียเปน็ มั่นคง จงึ เชญิ เล่าป่ีมากินโต๊ะแล้ววา่ หากเราตเี มืองลำกนุ๋ ก็ให้ทา่ นยกตเี สยี เถิด เลา่ ป่จี ึงตกปากรับคำ จิวยีจ่ งึ ยกไปตีไดด้ ่านอิเหลงแลยกมาถงึ เมืองลำก๋นุ ถูกกลโจหยินตีพา่ ย แลตัวจวิ ย่ีถูกลูกเกาทัณฑ์อาบพิษทขี่ าซ้าย ทหาร เข้าาชว่ ยแก้ หมอจึงว่าให้ระงับความโกรธเสีย หากเมื่อใดมีความโกรธพิษเกาทัณฑ์จะกำเรบิ ข้นึ ฝ่ายจิวย่ีทำอุบายวา่ ถูกพิษเกาทัณฑ์กล้มุ ขึ้นถงึ แกค่ วามตาย ฝา่ ยโจหยนิ สำคญั ว่าตายจริงกเ็ ช่อื เขา้ ปลน้ คา่ ยจวิ ย่ี ถูกจวิ ยี่ซ้อนกลให้ล้อมส่ดี ้านกระหนาบเขา้ มา ตัวโจหยินส้มู ไิ ด้จึงถอยเสีย ครัน้ จะกลบั เมืองกม็ ิไดด้ ว้ ยกำเหลง เล่ง ทองสกัดทางไว้ จงึ หลบหนีไปยังเมืองซงหยง ฝ่ายจวิ ยี่จึงพาทหารจะเขา้ ไปเมืองลำกุ๋น

๕๑ ตอนท่ี ๔๔ เล่าปชี่ ิงเอาเมอื งตัดหน้า เล่าปช่ี งิ เอาเมืองตัดหน้า ครั้นถึงเมืองลำก๋นุ ขงเบ้งก็ใหจ้ ลู ง่ มาชิงเมอื งตดั หนา้ เสีย จวิ ย่ีมคี วามคับแคน้ ใจเปน็ อันมาก ด้วยว่าทำสงคราม เสยี ลี้พลแลเสบยี ง สง่ิ ของเงนิ ทองเปน็ อันมาก อนั ตัวเล่าป่นี ้ันมไิ ด้เสยี เงินทองแลทหารเลย มาชบุ มอื เปิบเอาเมือง เห็นมิชอบ แลว้ ฉุกคิดวา่ เมืองเกงจิว๋ ซงหยงเกลือกขงเบง้ จะแยง่ ชิงตดั หน้าเสยี อีกจึงรีบยกทัพไป คร้ันมาถงึ รู้วา่ ขงเบง้ แตง่ อุบายให้กวนอู เตยี วหยุ ชิงสองเมืองนแ้ี ล้ว คบั แค้นใจเปน็ มาก ปราถนาฆา่ ขงเบ้งเสีย พษิ เกาทณั ฑก์ ลุ้มขนึ้ มาจนจิวยสี่ ลบลง คนทง้ั ปวงช่วยกันแกไ้ ข แล้วจิวย่ีจงึ เลิกทัพกลับไปเมืองฉสองกนุ๋ ฝา่ ยโลซกเขา้ เจรจาดว้ ยเลา่ ป่ี ขงเบง้ ขงเบ้งจึงอ้างวา่ อันสามเมอื งน้ีเดิมขน้ึ แก่เลา่ เปียว คร้ันเราตสี ามเมืองนยี้ ก ให้แกเ่ ล่าก๋ีน้ันตัวผิดด้วยหรือ โลซกจงึ วา่ หากเล่าก๋ถี ึงแก่ความตายก็ใหย้ กสามเมืองนี้คนื แก่กังต๋ัง ขงเบง้ กร็ ับคำ ฝ่ายเลา่ ป่ีใคร่ปราถนาทจ่ี ะครอบครองเมืองนี้ไว้เองจงึ ออกตบี เุ หลง เมืองเตียงสา เมืองฮยุ เอย๋ี ง เมอื งเลงเหลง อันเปน็ หัวเมืองฝา่ ยใต้เพือ่ สะสมไพร่พลแลเสบยี งเป็นกำลังตอ่ ไป ได้ฮองตงแลอุยเอยี๋ นเป็นทหารเอก

๕๒ ตอนที่ ๔๕ เล่าปีแ่ ตง่ ซนุ ฮหู ยิน เล่าปแ่ี ตง่ ซนุ ฮหู ยิน ฝ่ายซนุ กวนได้รบกบั เตียวเลยี้ ว ณ เมืองหบั ป๋ามาช้านานกวา่ สบิ คร้ังกย็ งั ไม่แพช้ นะกัน ไทสูจเู้ สนออุบายตีคา่ ย เตยี วเล้ียว เตยี วเลี้ยวรู้ทนั ซอ้ นกลไทสจู ไู้ ด้ ตวั ไทสู้จู้ถูกเกาทณั ฑ์เจ็บปวดเป็นหลายแห่งเห็นจะมริ อด ซุนกวนจึงคิด วติ กนกั ยกทัพกลบั มาเมืองลำซี ครัน้ ยกกลบั มาไทสจู ู้ก็ถึงแก่ความตาย ซุนกวนก็สงสารอยู่มไิ ดข้ าด อยมู่ าเล่ากป๋ี ่วยตายโลซกจึงเดินทางมาหาเล่าป่ที วงเมืองเกงจิว๋ คืน ขงเบ้งจงึ ทำโกรธว่า หากการรบคร้ังนี้ไม่มี เลา่ ปี่แลเราการก็คงมสิ ำเรจ็ โลซกได้ฟงั ดังนนั้ ก็นง่ิ อยู่ แลว้ ขงเบง้ จึงวา่ หากเราไปรบตีเมืองเสฉวน ซึง่ ขนึ้ แกเ่ ล่าเจ้ยี ง ได้ก่อนจงึ คืนเมืองให้ โลซกได้ยนิ ดังนน้ั ก็คำนับออกมา ฝา่ ยโลซกกลับมาบอกจวิ ยี่ จวิ ยี่จึงโกรธแล้วว่าตัวน้นั นซ้ี ่ือนักทไี่ หนจะไดเ้ มอื งกลบั มา อยู่มาจวิ ย่รี ู้ขา่ วว่ากำฮู หยินภรรยาเล่าปี่อกี คนตายเสียแลว้ จงึ คิดอ่านทำอุบายเข้าว่าแก่ซุนกวนให้ยกนอ้ งสาวแก่เล่าปี่ ลอ่ ลวงเล่าปี่มาจับ ไว้ ซุนกวนเหน็ ชอบดว้ ย การนนั้ เป็นความลับอยู่ ฝา่ ยขงเบ้งรทู้ นั ในอบุ ายจึงซ้อนกลให้เล่าปี่ไปดว้ ยจูล่ง ครั้นพอถึง จลู ง่ กใ็ ห้ปล่อยข่าวไปทว่ั เมือง การรขู้ า่ วถึงนางงอกก๊ ไถผ่ เู้ ป็นแม่น้าซุนกวน นางงอกก๊ ไถจ่ งึ เขา้ ไปต่อวา่ ซนุ กวน วา่ ทำ การอปั ยศนกั เห็นทีตอ้ งจับแต่งงานเสยี จริงๆ แล้วก็ให้จดั แจงให้เลา่ ป่กี ับซุนฮหู ยนิ ตามประเพณี ฝ่ายเลา่ ปีก่ ห็ ลงใหลในภรรยาแลสมบตั ิพัศถานท่ีซุนกวนนำมาใหก้ ห็ ลงละเลงิ ไป มิมใี จคิดทจ่ี ะกลับเมืองเกงจ๋วิ จู ลง่ จึงใชอ้ ุบายท่ีขงเบง้ ฝากมาให้ จึงลวงแก่เล่าป่ีวา่ โจโฉจะยกมาตีเกงจิ๋ว เล่าป่ีมีความอาลัยยง่ิ นัก ซุนฮูหยนิ จึงหนี ตามเลา่ ปี่มา ณ เมืองเกงจ๋ิว ทหารจวิ ยีก่ ็ตามมามทิ ัน แลตวั ซุนกวนน้ันอัปยศนัก ท้งั เสียน้องสาวไปให้แกเ่ ลา่ ปี่

๕๓ ตอนท่ี ๔๖ จิวยี่ตาย จิวยี่ตาย ฝา่ ยโจโฉตัง้ แตแ่ ตกทัพเรือครง้ั นั้นก็มีความอัปยศนกั ครน้ั ไดข้ า่ วว่าเลา่ ปี่ชิงเอาเกงจ๋ิวไดแ้ ลว้ กว็ า่ เลา่ ป่ีเหมือน มังกรได้ออกทะเลใหญ่เหน็ ทจี ะกำจัดขัดสนนัก แล้วคดิ แต่งต้งั ให้จวิ ยเี่ ป็นเจา้ เมอื งลำกุ๋น หวังใหม้ มี านะไปตแี กแ้ ค้น เลา่ ป่ี ฝ่ายซุนกวนใหโ้ ลซกไปเจรจาทวงเมอื งกบั เล่าปี่อีกครั้ง เลา่ ปีก่ ็ทำเปน็ ร้องไหห้ นักวา่ ไมม่ ที ี่อาศัย โลซกคิดสงสาร จึงลากลบั ไปหาจวิ ยอ่ี ีกคร้งั จิวยีจ่ งึ วา่ ท่านแพค้ วามคดิ เล่าป่ี ขงเบ้งเสยี แล้ว เลา่ ปน่ี นั้ หาเจรจาเหมือนปากไม่ แล้วก็ คดิ อบุ ายไดข้ ้อหนึ่งให้ทำทีว่าจะตีเมืองเสฉวนให้เลา่ ปี่ พอผ่านเมอื งเกงจิ๋วให้ไปยมื เสบียงเลา่ ปี่ คร้ันเล่าป่อี อกมาจะ จบั ฆา่ เสีย ขงเบง้ รูใ้ นกลจึงซ้อนกลจิวย่ี ถงึ เวลาจวิ ยย่ี กทพั มาถึงใหไ้ ปขอเสบียง กม็ เิ หน็ เล่าปแี่ ลทหารผ้ใู ดออกมารับ พบแตจ่ ูล่งส่ังปดิ เมอื งแลว้ ตะโกนว่ากลอบุ ายท่าน ขงเบ้งนนั้ แจง้ อยแู่ ล้ว จวิ ยก่ี น็ กึ เสียใจนักดว้ ยเสียรขู้ งเบ้ง พิษ เกาทณั ฑ์ก็กำเรบิ ออกมาส้ินสติ ทหารก็เข้ามาชว่ ยกนั แก้จนฟืน้ เห็นว่าตัวจะมริ อดก็ส่ังเสียแกท่ หารท้ังปวง ให้ช่วย ทำนบุ ำรงุ ซุนกวนคร้นั สง่ั เสร็จ พษิ เกาทัณฑก์ ็กลมุ้ ขึ้นมา จวิ ยค่ี ดิ แค้นนักจึงแหงนหนา้ ขน้ึ ดูฟ้าแล้วรอ้ งว่า ฟา้ ใหย้ มี่ า เกิดแล้ว ไฉนจึงใหเ้ หลยี งมาเกิดดว้ ย วา่ แลว้ กข็ าดใจตาย เมื่อจวิ ย่ตี ายน้นั อายุไดส้ ามสิบหกปี ฝ่ายซนุ กวนครน้ั แจง้ วา่ จวิ ยต่ี ายแลว้ ก็ร้องไห้รกั จวิ ยเี่ ปน็ อันมากแล้วใหแ้ ต่งศพตามบรรดาศกั ด์ิ แลว้ ต้ังให้โลซก เปน็ ขุนนางผใู้ หญแ่ ทนจิวย่ี

๕๔ ตอนที่ ๔๗ เลา่ ปไ่ี ดบ้ งั ทอง เล่าปไ่ี ด้บังทอง ฝา่ ยขงเบ้งรูว้ า่ จวิ ยี่ตายแล้ว ก็คดิ ไปสบื หาผู้มีสตปิ ัญญาทเี่ มืองกงั ต๋ัง แล้วพาจลู ่งไปด้วย ครน้ั ไปถงึ ขงเบ้งก็รีบเขา้ ไปคำนับศพจิวย่ี ทหารจิวย่ีเห็นขงเบ้งก็แคน้ ใจเป็นอันมากคิดฆ่าขงเบ้ง ขงเบ้งจึงแสร้งทำโศกเศร้าร้องไห้รกั จวิ ยี่เสีย เป็นอนั มาก ทหารจิวย่ีกห็ ลงเชอ่ื ในมารยาขงเบ้ง อีกทงั้ มีจูล่งมาด้วยจงึ มิอาจทำอะไรได้ อยมู่ าขงเบ้งเจอบังทองเพ่ือนสนทิ จึงสนทนากัน แลว้ ทำหนังสือปดิ ขึ้นมาฉบบั หน่งึ แล้วว่าว่า หากคดิ จะทำการ ดว้ ยเล่าปกี่ ใ็ หเ้ อาหนังสือฉบับนอ้ี อกไปใหแ้ ก่เลา่ ปีด่ ว้ ย ถา้ บังเอิญตวั เรามิได้อยู่ บงั ทองก็รับคำแล้วขงเบ้งกก็ ลับเกง จิว๋ ฝ่ายบงั ทองกเ็ ขา้ ไปขอทำราชการด้วยซนุ กวน ซนุ กวนเห็นบงั ทองรูปรา่ งอัปลักษณ์นัก เห็นจะมิได้ราชการจึงมิ เอาไว้ บงั ทองน้อยใจนักจึงไปสมัครทำราชการดว้ ยเลา่ ปี่ ขณะนน้ั ขงเบ้งออกไปชำระทกุ ข์ราษฎมิได้อยู่ บงั ทองจึง เขา้ ไปหาเลา่ ปี่ เล่าปเี่ ห็นรปู ร่างบงั ทองวิปรติ กม็ ิใครน่ ับถือโดยปกตแิ ล้วใหไ้ ปอยู่ ณ เมืองลอยเอยี๋ ง ซ่ึงเปน็ เมืองน้อย บังทองจึงนอ้ ยใจนัก มิไดเ้ อาหนงั สือของขงเบ้งใหเ้ ล่าปี่ แลว้ ไปอยู่ ณ เมืองลอยเอ๋ียงเอาแต่เสพแต่สุรา มิได้ออกว่า ราชการ เลา่ ป่กี ็โกรธนักให้เตียวหยุ ไปสบื ดู บังทองก็ออกตดั สินเนื้อความราษฎรท่คี า้ งอยเู่ สรจ็ แต่ครูห่ นึ่ง เตยี วหุยเหน็ ดังน้นั ก็เล่ือมใสย่งิ นกั กลบั เขา้ ว่าแก่เล่าป่ี พอดีขงเบ้งเข้ามาว่ากล่าวแก่เล่าป่ี เลา่ ปกี่ ฉ็ ุกรำลึกขึ้นได้ตอนสนทนากบั สุ มาเต็กโชวา่ ฮกหลงกบั ฮองซูถ้าได้มาแต่คนหนึง่ ก็อาจครองแผ่นดนิ ได้ บัดนไี้ ดม้ าพรอ้ มกันถึงสองคน มคี วามยนิ ดี นักจึงต้ังบังทองเปน็ ทป่ี รกึ ษา ฝา่ ยโจโฉคิดกำจัดม้าเท้งจึงทำหนงั สอื พระเจ้าเห้ยี นเต้ ลวงไปวา่ ให้หาตวั เขา้ มาคิดราชการ ม้าเทง้ ร้ดู ังนั้นจึงให้ มา้ เฉียวผู้บตุ รกับหนั ซยุ อยรู่ กั ษาเมืองเสเหลยี ง แลว้ ยกทหารไปฮูโต๋ ต้องกลโจโฉถกู จับได้ แลว้ โจโฉก็ใหต้ วั ม้าเท้งไป ฆ่าเสยี มา้ เทง้ ก็ด่าโจโฉมไิ ด้ขาดคำจนทหารลงดาบฟันถึงแก่ความตาย ฝ่ายมา้ เฉียวคิดแค้นนกั ก็ยกทหารจะไปตีฮูโต๋

๕๕ ตอนท่ี ๔๘ โจโฉตัดหนวด โจโฉตดั หนวด ฝ่ายม้าเฉยี วกย็ กทพั ออกรบใชอ้ บุ ายตีไดเ้ มืองเตียงฮนั แลด่านตงก๋วน โจโฉจึงยกทหารมาหวังตีเอาด่านคนื เหน็ มา้ เฉียวสงา่ องอาจนัก แลทหารเมืองเสเหลยี งนน้ั มกี ำลงั กล้าแขง็ เสมอกันทุกคน แล้วมาเฉียวก็ใหท้ หารตะลุมบอน เขา้ ไปจับโจโฉ ทหารโจโฉสู้กำลงั ทหารม้าเฉยี วมิได้ก็แตกกระจดั กระจาย โจโฉเหน็ ดังนน้ั ก็ตกใจหนีเขา้ ไปปะปนกบั ทหารเลว เหล่าทหารจึงร้องว่า อา้ ยหนวดยาวนีแ่ หละโจโฉ โจโฉกเ็ อากระบี่ตัดหนวดเสยี หวงั หลบทหาร พอดีม้า เฉยี วควบม้า ไลเ่ ข้ามาใกล้ กห็ นหี ลบเขา้ ไปในป่ารอดมาได้ แล้วก็ตัง้ มน่ั อยู่มิออกรบ อยู่มาโจโฉคิดออ้ มไปตเี สบียงม้าเฉยี ว มา้ เฉียวสำคัญในกลจึงออกตีโจโฉพ่ายไป ตัวโจโฉก็หนีลงเรือไป หวดิ มิ รอดดีที่เคาทูเข้ามาช่วยป้องกันตวั โจโฉไว้ ฝ่ายม้าเฉียวกเ็ ข้าปล้นคา่ ยโจโฉมิไดข้ าด อยูม่ าโจโฉคดิ อบุ ายได้ข้อหน่งึ ให้หนั ซุยกับม้าเฉียวกินแหนงตอ่ กนั จงึ เชิญหันซุยออกมาสนทนาหน้าค่าย โจโฉก็ ขบั ม้าออกมาสนทนาแตเ่ รือ่ งสมยั เป็นขุนนางราชการอยูด่ ้วยกนั มา้ เฉียวก็นึกสงสัยอยู่ แล้วโจโฉกใ็ ห้ เขยี นจดหมาย ฉบับหนึง่ ไปให้แกห้ นั ซุย สลกั หลังผนกึ เป็นอกั ษรใหล้ บเลอื นเสีย มา้ เฉียวเห็นดังนนั้ ก็โกรธจะฆา่ หนั ซุยเสีย ทหารหัน ซยุ ก็เขา้ ป้องกันพาหันซุยหนีเขา้ คา่ ย หนั ซุยน้อยใจนักดว้ ยม้าเฉียวมไิ ด้คำนนั นบั ถอื ผ้ใู หญ่ คดิ เข้าไปสมคั รอยู่ดว้ ยโจ โฉ มา้ เฉยี วร้ดู ังนั้นก็เข้าไปฟนั แขนหนั ซยุ ขาด ทหารหนั ซุยแลทหารมา้ เฉยี วกเ็ ข้ารบฟันกันเอง โจโฉเหน็ ได้ทจี งึ เขา้ ร่วมรบตีทัพมา้ เฉยี วแตกพ่ายไป ม้าเฉียวเสยี ทีดังนัน้ กห็ ลบหนไี ปยังเมืองเสเหลียง โจโฉจึงตั้งให้หันซยุ เป็นเจา้ เมือง เสเหลยี ง แฮหัวเอย๋ี นอยูร่ ักษาเมอื งเตียงฮัน แลว้ กย็ กทหารกลับฮูโต๋

๕๖ ตอนท่ี ๔๙ เล่าปเ่ี ขา้ เสฉวน เลา่ ปเี่ ขา้ เสฉวน ฝ่ายเตียวฬ่อเจ้าเมืองฮนั ต๋งเกรงวา่ โจโฉจะยกทหารมาทำอันตราย ก็คดิ ทำการซ่องสมุ ทหารเพื่อตอ่ สโู้ จโฉ จงึ คิด ไปตเี อาเมืองเสฉวนเป็นท่มี ัน่ ฝ่ายเล่าเจี้ยงเจา้ เมืองเสฉวนรู้ดังน้นั กใ็ หเ้ ตียวสง ไปยุยงโจโฉใหเ้ ขา้ ตเี มอื งฮนั ต๋ง เมอื ง เสฉวนจะได้ปลอดภยั ฝา่ ยเตียงสงก็ได้ลอบเขยี นแผนทเ่ี มืองเสฉวนไปด้วย หวงั ยกให้แกโ่ จโฉ เมื่อเข้าถึงฮูโต๋แล้ว โจ โฉเหน็ อาการเตียวสงเจรจาหยาบชา้ นัก จึงไล่เตยี วสงออกไปเสยี ฝา่ ยเตียวสงคิดอบั อายนัก ก็มิกลา้ กลบั ไปเมือง ด้วยมสิ มคำรบั ปากแกเ่ ล่าเจยี้ ง จึงเข้าไปหาเลา่ ป่ี ตวั ขงเบ้ง แลเล่าปี่กอ็ อกมาต้อนรบั ขับสู้อย่างดี เตียวสงจงึ ซาบซึ้ง ใจนกั มอบแผนท่ีเมืองใหแ้ ก่เล่าป่ีแลว้ ก็ลากลับเมือง ฝา่ ยเตยี วสงกใ็ หห้ วดเจง้ เบ้งตดั เปน็ ธุระอยขู่ า้ งใน แล้วเขา้ บอกเล่าเจี้ยงใหเ้ ชิญเลา่ ปีม่ า ช่วยคดิ อ่านปอ้ งกนั เมอื ง เล่าเจี้ยงเห็นดว้ ยแลขนุ นางคดั ค้านทัดทานเปน็ อันมาก เลา่ เจีย้ งก็มิฟงั แล้วว่าเล่าป่ีกบั ตัวแซ่เดียวกัน คงมิ คดิ รา้ ยด้วย แลว้ เชญิ เล่าปี่เขา้ มา เลา่ ป่จี ึงเอาแต่บังทอง ฮองตง อุยเอี๋ยนไป เลา่ เจยี้ งก็แต่งโต๊ะเลย้ี งเลา่ ปท่ี ุกวัน บัง ทองก็วา่ ใหเ้ ร่งกำจัดเล่าเจยี้ งเสีย เล่าปก่ี ม็ ิยอมทำตามด้วยเป็นแซ่เดียวกนั อิดเอ้ือนอยู่

๕๗ ตอนท่ี ๕๐ จูลง่ ชิงอาเตา๊ คนื จูลง่ ชงิ อาเตา๊ คนื ฝา่ ยซนุ กวนร้วู า่ เล่าปย่ี กไปเสฉวน จงึ คิดอุบายวา่ มารดาป่วยหนักอยู่ใหห้ าตวั ซนุ ฮูหยินกลบั มาใหเ้ หน็ หน้า แล ให้เอาอาเต๊าหลานชายไปดดู ้วย นางซนุ ฮหู ยินสำคัญว่าจรงิ ก็รีบพาอาเตา๊ ลงเรอื ไปกงั ต๋งั ฝา่ ยจลู ง่ รวู้ า่ นางซนุ ฮูหยิน จะไปเมอื งกงั ตั๋ง จงึ รบี ลงเรือมาแยง่ ชงิ อาเต๊าคนื มาได้ แลว้ ว่าทา่ นจะไปกต็ ามเถดิ แต่ให้อาเต๊าอยู่นี่ ฝา่ ยนางซนุ ฮู หยินกข็ ดั ใจนัก แลว้ ใหท้ หารรีบแจวเรือไปกงั ต๋งั ฝา่ ยซนุ กวนรู้วา่ ไดซ้ นุ ฮหู ยนิ กลบั มาแล้ว กต็ ัดขาดกบั เลา่ ป่ี แลคิด เตรียมการไปตเี อาเมืองเกงจ๋ิวคืน ฝ่ายโจโฉก็คิดเลอื่ นเปน็ ท่ีวุยกง๋ แลซนุ ฮกเขา้ ว่าเหน็ มิชอบ โจโฉขัดใจนกั กเ็ อาตระบะเปลา่ ปดิ ตราประจำเสยี ฝา่ ยซุนฮกสำคญั วา่ กเ็ ข้าใจว่าอนั ตรายจะถึงตัว จึงโทมนัสยิ่งนกั แล้วก็กินยาตาย แลว้ โจโฉกย็ กทพั ไปตีกังต๋ัง พอเข้า เทศกาลหนา้ ฝน โจโฉก็ยกทัพกลบั เมืองฮูโต๋ ฝา่ ยเล่าเจี้ยงกใ็ ห้เล่าป่ีไปประจำอยูด่ ่านแฮบงั ก๋วน แลเขา้ มาขอทหารแลเสบยี งเล่าเจี้ยง ขนุ นางทั้งหลายเขา้ ทัด ทานยงิ่ นกั เลา่ เจี้ยงคดิ แคลงใจอยู่ จึงให้แต่ทหารชราส่พี ันกับข้าวหมนื่ ถึง เล่าปีแ่ จง้ ดงั นี้ ก็โกรธนกั ว่าเสยี แรงมาชว่ ย ปอ้ งกนั บ้านเมืองให้ แล้วคดิ อุบายจะเอาเมืองเสฉวนใหไ้ ด้ตีไดด้ ่านโปยสกิ ว๋ น ฝ่ายเล่าเจ้ียงจบั ไดห้ นงั สือทีเ่ ตยี วสง ส่งไปใหเ้ ลา่ ปี่ จึงโกรธนักให้ประหารเสยี แล้วส่งั กวดขนั มิให้เลา่ ปี่เขา้ มาเอาเมืองได้

๕๘ ตอนท่ี ๕๑ บงั ทองตาย บงั ทองตาย ฝ่ายเลา่ ปีต่ ีเอาได้เอาด่านหลายด่าน จะไปตเี อาเมืองลกเสีย พบทางใหญน่ ้อยสองทาง เลา่ ปจ่ี งึ ไปทางใหญ่ บงั ทองไปทางน้อย แลขณะไปน้ันม้าบงั ทองขาหัก เลา่ ปี่จงึ เปลย่ี นมา้ ของตนไปให้บงั ทองขี่ บังทองจึงไปทางน้อย แล ทางน้นั คับขนั นกั จงึ ถามทหารชาวเมืองว่าตำบลนชี้ อื่ ใด แลทหารนัน้ ตอบว่า ตำบลลกห้องโหแปลว่าหงสต์ กท่งุ บัง ทองได้ยนิ ดังนน้ั ก็นึกวา่ ชอ่ื นัน้ คล้องกับตวั นกั ด้วยฮองซูนนั้ แปลวา่ หงส์ จงึ สะดุ้งตกใจเร่งใหท้ หารถอยกลับ เตยี ว หยิมซง่ึ ซุ่มอย่จู ุดประทัดโห่ร้องขึ้นช้ีวา่ คนขม่ี ้าขาวนน้ั เลา่ ปี่ แล้วเอาเกาทณั ฑร์ ะดมยิงเขา้ ไปถกู บงั ทองตกม้าขาดใจ ตาย ฝา่ ยเล่าปีร่ ้วู ่าบังทองถงึ แกค่ วามตายแลว้ ก็รอ้ งไห้จนสลบไปแล้วเรยี กหาขงเบง้ เขา้ มาชว่ ยคดิ การตอ่ ขงเบง้ จึง ใหก้ วนอูอยรู่ ักษาเมืองเกงจิ๋ว แลว้ พาเตยี วหุย จลู ง่ มาด้วย ฝา่ ยเตยี วหุยยกมาถงึ แดนปากุ๋น เตียวหุยก็ใชอ้ ุบาย จบั เงียมหงนั เจา้ เมืองปาก๋นุ ได้แล้วมดั มา เงยี มหงันก็ดา่ เตียวหยุ เปน็ ขอ้ หยาบชา้ ต่างๆนานา เตยี วหยุ เห็นเงียมหงนั มี ใจยัง่ ยนื ไม่ย่อท้อตอ่ ความตายจงึ ปลอ่ ยมัดเงียมหงันเสีย เงียมหงันเห็นดงั น้นั ก็ซาบซ้งึ ใจนกั ยอมทำการอยดู่ ว้ ย เตยี วหยุ คร้นั เตียวหยุ ไปถงึ ตำบลใด นายด่านเห็นเงียมหงนั จึงยอมเข้าดว้ ยเตยี วหยุ ตลอด มิได้ขัดขวางแต่ประการ ใด

๕๙ ตอนที่ ๕๒ เล่าปี่ชิงได้เมืองเสฉวน เลา่ ปช่ี งิ ได้เมืองเสฉวน คร้นั ขงเบ้งมาบรรจบเลา่ ป่แี ลว้ กค็ ิดอ่านตีเมืองลกเสีย เตียวเอ๊กก็ไดต้ ัดหวั เล่ากุ๋ยแลว้ เปิดประตเู มืองรับเล่าปี่ เล่าปี่กไ็ ดเ้ มอื งลกเสยี ขงเบง้ จึงให้จลู ง่ ไปปราบหัวเมืองเตงกั๋ง เงยี มหงันแลเตียวหยุ ไปกำจัดหัวเมอื งเตงก๋ัง แล้วขง เบ้งกค็ ิดจะไปตีเอาดา่ นกิมกก๊ แลส่งหนังสอื ให้เล่าเจย้ี งนอบน้อมแตโ่ ดยดี เลา่ เจ้ยี งแจง้ ดงั นน้ั ก็โกรธฉกี หนังสือทิง้ เสีย แลว้ ก็แตง่ หนงั สือไปใหเ้ ตยี วฬ่อใหช้ ่วยตีเล่าปี่ ฝา่ ยมา้ เฉียวซอ่ งสุมทหารไดเ้ ป็นอันมาก พาบังเต๊กยกไปตีได้เมืองกิจิว๋ ถกู แฮหัวเอีย๋ นล้อมตีคืน ม้าเฉียวจวนตวั นกั เหลือทหารอยูเ่ จ็ดคน จึงหนีฝ่าออกมาหนีออกไปอยกู่ ับเตียวฬ่อ เตียวฬ่อจึงใหม้ ้าเฉียวไปตีเลา่ ป่ี ตัวบงั เต๊กป่วย อยมู่ ไิ ด้ไปดว้ ย ฝา่ ยอยุ หวนทีร่ กั ษาด่านกิมก๊กยอมนอนน้อมขงเบ้งแตโ่ ดยดี พอดีมา้ ใช้แจง้ มาว่าเตียวฬ่อ ให้ม้าเฉยี วมาตเี อา ด่านแฮบังก๋วน ขงเบง้ จึงใหเ้ ตียวหุยเปน็ ยกไปช่วยกอ่ น แลม้าเฉียวกบั เตยี วหุยรบกันเปน็ สามารถ ก็มิได้แพช้ นะกนั ขงเบ้งจึงคิดอุบายให้ม้าเฉียวมาเป็นพวก กส็ ง่ ของกำนัลใหเ้ อียวสง ไปคอยยแุ ยงเตียวฬ่อ ม้าเฉียวก็มิอาจกลบั เมือง ได้ จึงขอยอมอยู่ดว้ ยขงเบง้ ครัน้ เล่าปี่กลบั มายังดา่ นกิมก๊กแล้ว ก็ใหม้ า้ เฉยี วไปประชดิ เมืองเสฉวน แลตวั เล่าเจย้ี ง เหน็ ว่าการจวนตวั กค็ ดิ ท่จี ะออกไปนอบน้อมโดยดี จงึ เอาตราสำหรับทีอ่ อกไปคำนบั เลา่ ป่ี เล่าป่ีเห็นดังนน้ั กจ็ งู เอา มือเล่าเจีย้ งขึน้ มาท่ีขา้ งบน แล้วรอ้ งไหว้ า่ ตวั เราซงึ่ ทำการคร้ังนีเ้ ปน็ การจำใจ คิดแตจ่ ะทำนบุ ำรงุ แผน่ ดนิ ให้มี ความสขุ แล้วกใ็ หเ้ ลา่ เจี้ยงไปอยู่เมืองกองอัน๋ ซึ่งเป็นเมืองน้อยข้ึนอย่แู กเ่ มอื งเกงจ๋วิ เล่าป่ีจงึ ได้เมืองเสฉวนแตน่ ้ันมา แล้วก็ได้ตรากฎหมายข้นึ มาใหม่ ตั้งให้ กวนอู เตยี วหยุ จูลง่ ม้าเฉียว ฮองตงเปน็ ท่หี ้าทหารเอก

๖๐ ตอนท่ี ๕๓ โจโฉตไี ดฮ้ ันต๋ง โจโฉตีไดฮ้ นั ต๋ง ฝ่ายซุนกวนรวู้ า่ เล่าปกี่ ็ใหจ้ ูกัดก๋ินพ่ชี ายขงเบง้ ไปทวงเมืองเกงจ๋วิ ตามสญั ญา เลา่ ป่กี ็มิยอมให้ ขงเบ้งจงึ วา่ กล่าว ให้คืนแต่เมืองเตยี งสา เลงเหลง ฮุยเอ๋ียงซึ่งเปน็ เมืองขึน้ แก่เกงจ๋ิว ให้ไปว่ากล่าวแก่กวนอเู อาเอง ครั้นจูกดั กิน๋ มาถึง เมอื งเกงจิ๋ว กวนอูกม็ ยิ อมให้ จกู ดั ก๋นิ ก็กลบั ไปหาเล่าปี่อีกครง้ั เล่าปกี่ ็บอกวา่ กวนอนู ้ำใจด้ือดึง ปากกว็ า่ ตีได้เมืองฮนั ต๋งเม่ือไหร่ จึงจะคนื เกงจิว๋ ให้ จูกัดกิน๋ มิรู้ทำประการใดก็ลาออกมา ซุนกวนรดู้ งั น้นั ก็โกรธนัก ใหโ้ ลซกเชิญกวนอูออกมากนิ โตะ๊ จะได้จบั ฆ่าเสยี ฝ่ายกวนอูกม็ เิ กรงกลวั ลงเรอื ไปกับ จวิ ฉอง ขณะกินอยู่นั้นโลซกได้เอ่ยทวงเมืองเกงจ๋ิว กวนอูก็โกรธแล้วตอบว่า ตอนท่เี ลา่ ปี่ไปสกัดโจโฉหลายตำบล ตวั ก็เสยี เสบยี งแลทหาร จะได้เมืองเกงจว๋ิ อยกู่ ย็ งั มิเพียงพอ แล้วก็แสร้งทำเป็นเมาสรุ าจงู มือโลซกมาใหส้ ง่ ถึงเรือ ทหาร ท่ีซุ่มอยู่กม็ ิอาจทำอะไรได้ ด้วยกลัวจะเป็นอนั ตรายแกโ่ ลซก ฝ่ายซนุ กวนรูด้ งั นัน้ ก็โกรธ จดั แจงเกณฑท์ หารสน้ิ ทั้งเมืองจะไปตีเมืองเกงจวิ๋ พอดีม้าใชม้ าแจ้งวา่ โจโฉจะยกมาตี กังต๋งั ซุนกวนจึงออกไปตั้งรบั ณ ตำบลหับป๋า ฝา่ ยโปหน้ั เขา้ ว่ากล่าวแกโ่ จโฉว่ากังตัง๋ เป็นแดนกันดาร เห็นจะเอาชนะลำบาก โจโฉจงึ งดกองทัพไว้ แล้วคิดท่จี ะ เลอ่ื นเปน็ วยุ ออ๋ งอีก ฝา่ ยซนุ ฮิวกว็ า่ กลา่ วทดั ทานอยู่ โจโฉก็โกรธ แลว้ ว่าทา่ นกลา่ วทัดทานเช่นนี้เหน็ จะเหมอื นซุนฮก ซุนฮวิ ก็ลากลับมาบ้านมีความทุกขน์ ้อยใจเป็นอนั มาก จนตรอมใจตาย ฝา่ ยพระเจา้ เหยี้ นเต้กลวั วา่ โจโฉเป็นทว่ี ยุ ออ๋ งแลว้ จะคิดขบถเอาราชสมบตั ิเสยี ม่ันคง จงึ เขียนหนังสอื ส่งให้ฮก อ้วนผเู้ ปน็ บิดานางฮกเฮามเหสี ใหช้ ว่ ยคิดการกำจดั โจโฉเสยี โจโฉจบั ไดห้ นังสือกโ็ กรธ ก็จบั ฮกอ้วน นางฮกเฮาแล ครอบครัวมาฆ่าเสียสนิ้ แลว้ กะเกณฑ์ทหารจะไปตีเมืองฮันตง๋ ฝ่ายเตียวฬ่อกใ็ หบ้ ังเต๊กออกรบด้วยโจโฉ โจโฉเห็นบัง เต๊กชำนาญสงครามนัก ก็ใคร่อยากไดม้ าบังเตก๊ มาอยู่ดว้ ย กจ็ บั ไดต้ ัวบงั เต๊ก บังเต๊กก็ยอมมาอยู่ดว้ ย ฝา่ ยเตียวฬ่อ สู้โจโฉมไิ ด้ ก็ยอมสวามิภักดดิ์ ้วยโจโฉ โจโฉมใี จเอน็ ดู จึงต้ังให้เตียวฬอ่ เปน็ เจ้าเมืองปาตง๋

๖๑ ตอนท่ี ๕๔ ยุทธการท่ีเขาเตงกนุ สัน ยทุ ธการทีเ่ ขาเตงกนุ สัน ฝ่ายอาณาประชาราษฎรใ์ นเมอื งเสฉวนรู้วา่ โจโฉตไี ดเ้ มืองฮันต๋งแลว้ กส็ ะด้งุ ตกใจ เกรงโจโฉมาตเี มอื งเสฉวน ขง เบ้งจึงออกอบุ าย สง่ หนังสอื ใหซ้ ุนกวน วา่ ให้ตีเมืองหับปา๋ เสยี แลว้ จะคืนเมอื งขน้ึ เกงจ๋ิวสามเมืองให้ ซุนกวนจึงออก ตไี ด้เมืองอ้วนเซีย แล้วจะไปตีเมืองหบั ปา๋ ฝ่ายเตยี วเล้ยี วซงึ่ รักษาเมืองหับป๋าอยนู่ ั้น กส็ ่งหนังสือไปถึงโจโฉ โจโฉจงึ ให้แฮหัวเอีย๋ นอยู่รกั ษาเมืองฮันตง๋ แล้วก็ยกทหารมาบรรจบเตยี วเล้ยี ว ฝ่ายโจโฉแลซนุ กวนก็ออกรบกันเดือนเศษ ซุนกวนก็ยอมอ่อนนอ้ มแก่โจโฉ สง่ หนงั สือไปยังโจโฉขอเลิกทัพ โจโฉ ก็ยกกลบั ฮโู ต๋ ขนุ นางใหญ่นอ้ ยกก็ ราบทลู พระเจ้าเห้ียนเต้ ให้โจโฉเปน็ วุยออ๋ ง โจโฉมคี วามยินดีนกั แลต้ังให้โจผบี ุตร คนโตเปน็ ที่ชีจู๊ สืบตำแหนง่ โจโฉ อยู่มามา้ ใช้มาบอกว่าโลซกทปี่ รึกษาซนุ กวนถึงแก่ความตายแล้ว แลเล่าปค่ี ิดจะ มาตีเอาเมืองฮนั ต๋ง โจโฉแจง้ ดงั นัน้ ก็โกรธ ใหโ้ จหองยกทหารไปชว่ ยแฮหัวเอีย๋ น ฝา่ ยเลา่ ปก่ี ็รุกเข้าตที หารเตียวคบั แตก แลยดึ ไดท้ ีเ่ กบ็ เสบยี งท่เี ขาเทยี นตองสัน ก็รุกคืบเข้าจะไปตเี อาที่เกบ็ เสบียงขา้ งเขาเตงกุนสัน ซึง่ แฮหวั เอยี๋ นรกั ษาอยู่ ฝา่ ยโจโฉรู้ดงั นัน้ กย็ กทหารมาบรรจบโจหอง ณ เมืองฮนั ตง๋ ใหแ้ ฮ หัวเอี๋ยนระวงั รักษาเสบียงไวใ้ หด้ ี ฝ่ายขงเบง้ กใ็ ห้ฮองตงออกตเี ขาเตงกุนสัน ฮองตงใชอ้ ุบายล่อใหแ้ ฮหวั เอ๋ียนออกมา แฮหัวเอยี๋ นมสิ ำคญั ในกล ก็ ออกมาถูกฮองตงเอาดาบฟันแฮหวั เอย๋ี นศรีษะขาดตาย ฝ่ายโจโฉรู้ดังนน้ั กร็ อ้ งไห้รักแฮหัวเอยี๋ นเป็นอนั มาก แล้ว โกรธยกทหารสสี่ บิ หม่นื หวังแกแ้ คน้ แทนแฮหวั เอ๋ยี นกลับสู้อุบายขงเบง้ มิได้ แตกหนมี าต้องยกทัพกลบั ฮูโต๋ ทงั้ เสีย เมืองฮนั ตง๋ ขณะนนั้ พระเจ้าเหย้ี นเตม้ าอยู่ฮโู ต๋ไดย้ ี่สิบสามปี เล่าปี่ก็ได้ทำพธิ ตี ัง้ ตวั เป็นเจ้าเรยี กว่าเจา้ ฮนั ตง๋

๖๒ ตอนที่ ๕๕ ประหารกวนอู ประหารกวนอู ฝ่ายโจโฉเมือ่ รู้ว่าเลา่ ปี่ตง้ั ตัวเปน็ เจา้ กโ็ กรธนัก สุมาอ้จี ึงเสนออบุ ายให้ชวนซุนกวน เข้าร่วมตีเอาเมอื งเกงจิว๋ คนื ฝ่ายซุนกวนกเ็ ห็นชอบ ดว้ ยมีความแค้นอยูน่ านแลว้ ฝา่ ยกวนอูได้รับตราตั้งจากเล่าปใ่ี ห้เป็นใหญ่ในเมืองเกงจว๋ิ แลให้ไปตเี อาเมอื งอว้ นเซีย กวนอูจึงใหป้ ลกู ร้านราย ทางตามริมนำ้ หวงั มใิ หล้ บิ องซ่งึ ตั้งทัพอยู่ด่านแฮเคา้ มาโจมตไี ด้ หากมีทหารยกมา แต่ละรา้ นกจ็ ะจดุ ควนั เพลงิ เป็น สญั ญาณ ก็จะชว่ ยถึงกันได้ แล้วกวนอกู ็ออกตีมาประชิดเมืองอว้ นเซยี โจโฉรู้ดังน้ันก็ใหอ้ ิกม๋ิ แลบงั เต๊ก ออกชว่ ยตี กวนอู อิกิ๋ม บงั เต๊กกต็ ้ังค่ายทัพอยู่ ขณะนั้นเกิดน้ำทว่ มใหญ่ คา่ ยอิกิ๋ม บังเต๊ก ทหารลม้ ตายเป็นอนั มาก กวนอเู หน็ ไดท้ จี ึงเข้าตีคา่ ย อิก๋ิมสไู้ ม่ไดเ้ ข้า ยอมอ่อนน้อม กวนอจู ึงจับส่งไปเกงจ๋ิว แลตัวบังเต๊งกวนอูจับได้ก็ให้ไปฆ่าเสีย แลว้ กวนอูก็ยกทหารเขา้ จะตเี มือง อว้ นเซีย ขณะน้ันโจหยนิ ยืนอยบู่ นหอรบ ให้ทหารยงิ เกาทัณฑ์ไปถูกไหลซ่ า้ ยกวนอู กวนเป๋งกเ็ ขา้ ไปแก้กวนอูกลับมา ค่าย กวนอูกป็ ่วยอยู่ ขณะนน้ั หมอฮวั โต๋พอดมี าทคี่ ่าย เขา้ ชว่ ยรักษาแผลกวนอู วา่ แผลถกู พิษเกาทณั ฑ์ จะรกั ษาตอ้ งความเจ็บปวด เปน็ อนั มาก กวนอูกม็ คิ รนั่ คร้าม ยอมใหห้ มอฮัวโตข๋ ูดพิษจากกระดูกออก ตัวน้ันน่ังเล่นหมากรกุ อยู่ หวงั มใิ ห้ทหาร เสยี น้ำใจ หมอฮัวโตม๋ ีความนับถอื กวนอู วา่ มคี วามอดทนเปน็ อันมาก แลว้ ลาออกมา ฝ่ายลบิ องเหน็ กวนอูตระเตรียมการมน่ั คงก็มริ ้ทู ำประการใด จงึ แกล้งปว่ ยอยู่ ฝา่ ยลกซนุ กเ็ ขา้ เยยี่ ม เสนอ แผนการใหก้ วนอตู ายใจ ลบิ องเห็นด้วยจงึ ทำทีเป็นยกตำแหนง่ ให้ลกซนุ ดแู ลด่านแฮเคา้ แทน แลตวั ลกซนุ กส็ ่ง หนงั สือทำเปน็ อ่อนน้อมแก่กวนอู ฝา่ ยกวนอเู หน็ ลกซนุ มไิ ด้มีช่อื เสียงเรียงนาม แลทำทีอ่อนนอ้ ม จงึ หาแคลงไมก่ ็ เรยี กทหาร ท่ีตรวจตราตามรายแม่นำ้ ไปชว่ ยตเี มืองอว้ นเซยี

๖๓ ฝ่ายลบิ องเห็นดังน้นั กท็ ำทีปลอมเปน็ เรือลูกค้าแล่นผา่ นร้านไฟ ทำทเี ปน็ หลบพายุ แลว้ กจ็ บั ทหารทด่ี รู า้ นไฟเสีย ปูนบำเหนจ็ เป็นอันมาก แล้วให้ไปเรยี กชาวเมอื งให้เปิดประตรู บั ฝ่ายทหารในเมืองสำคัญวา่ พวกเดยี วกัน ก็เปดิ ประตูรับ ลิบองจึงให้ทหารกรูเขา้ ไป ได้เมืองเกงจิว๋ โดยง่ายมไิ ด้สู้รบเลย แลว้ เอาอิกึม๋ ออกจากคกุ คืนใหแ้ ก่โจโฉ ฝา่ ยโจโฉก็ยกทพั หลวงหวังมาช่วยเมอื งอว้ นเซยี ฝา่ ยกวนอูรู้วา่ โจโฉยกมาแลเมืองเกงจิ๋วก็เสียแกล่ ิบองแลว้ ก็มิได้ เชอ่ื แลซิหลงซง่ึ ยกทัพมาถึงก็เขา้ สดู้ ้วยกวนอู โจหยนิ ซง่ึ รกั ษาเมืองอ้วนเซยี อยู่ เห็นดังนั้นกอ็ อกมาชว่ ยรบ กระหนาบ กวนอเู หน็ จะส้มู ิได้กห็ นีออกมา ฝ่ายทหารกวนอูกค็ ดิ ถึงบตุ รภรรยาที่อยู่ในเมืองเกงจ๋วิ ก็มิมีใจสู้รบ หลบหนีออกมาเปน็ อนั มาก กวนอกู ร็ บตา้ นทานอยู่ แลว้ หนีไปอยูเ่ มอื งเปก๊ เสีย แลว้ ขอความชว่ ยเหลอื จากเลา่ ฮอง เบ้งตดั ซึง่ อยูเ่ มืองซงหยง ฝา่ ยเลา่ ฮอง เบ้งตดั ก็มชิ ่วยเหลือ กวนอรู ู้ดังนน้ั เหน็ จะตา้ นทานที่เมืองเปก๊ เสียไม่ได้ ใหจ้ ิ วฉองอยูร่ ักษาเมอื งเปก๊ เสียไว้ แล้วกห็ ลบหนีออกมาหวงั ไปเสฉวน ทหารซนุ กวนกจ็ ับกวนอูได้ ฝา่ ยซนุ กวนเหน็ ว่า กวนอูมีความซ่อื สตั ยน์ ัก เหน็ จะเล้ยี งไวม้ ิไดก้ ็ใหป้ ระหารกวนอู กวนเป๋งเสยี ฝ่ายจวิ ฉองรู้ดังนั้นก็เอาดาบเชือดคอ

๖๔ ตอนท่ี ๕๖ โจโฉตาย โจโฉตาย ฝ่ายเล่าปค่ี ร้ันรขู้ ่าวกวนอแู ล้วกร็ อ้ งไห้สน้ิ สตสิ มประดีไป ครน้ั ฟนื้ ขึ้นกว็ า่ จะปองลา้ งกังตัง๋ ตลอดไป แล้วจะยก ทหารไปลา้ งกงั ตัง๋ เสยี ฝ่าขงเบง้ ใหร้ ะงับไว้ก่อน เล่าปกี่ ็ยอม แล้วก็ให้ฆา่ เลา่ ฮอง บตุ รบุญธรรมเสยี ส่วนเบง้ ตัดหนไี ป สวามิภกั ดแ์ิ กโ่ จผี อย่มู าโจโฉคิดสรา้ งวงั ใหม่ เห็นไมใ้ หญต่ ้นหนึ่งโจโฉส่ังให้ตดั เสีย ชาวบ้านจึงว่าต้นไม้ต้นน้ี มีเทพารักษ์สถติ อยู่ โจ โฉมไิ ดก้ ลัวก็สั่งให้ตดั เสีย ตอ่ มาโจโฉกถ็ กู เทพารกั ษม์ าหลอกหลอนตลอด โจโฉกป็ วดหวั เปน็ กำลงั ใหห้ าหมอฮัวโต๋ มารักษา ครนั้ หมอฮัวโตม๋ าถึงกเ็ สนอการรักษา ใหผ้ า่ ศีรษะชำระโรค โจโฉไดย้ นิ ดังนัน้ ก็โกรธ ว่าเปน็ อุบายจะฆา่ ตวั ให้ตาย ก็จบั หมอฮัวโต๋ไปใส่คุกทรมาณอยู่ อยูม่ าไมน่ านหมอฮัวโต๋กต็ าย ฝา่ ยโจโฉโรคปวดหวั ก็กำเรบิ เปน็ กำลงั แลไปเหน็ นางตังกยุ หยุ นางฮกเฮา ฮกอว้ น ตังสิน ซึง่ โจโฉฆา่ นน้ั มา หลอกหลอน ทั้งได้ยนิ เสยี งปีศาจร้องไห้เซ็งแซ่ ก็เหน็ วา่ ตวั จะมริ อดแลว้ กใ็ หห้ า โจหอง ตันกยุ๋ สมุ าอ้ี กาเซ่ียง ฝาก ฝังบตุ รภรรยา ใหโ้ จผสี บื ทอดตำแหนง่ ต่อไป สั่งแลว้ ก็ทอดใจใหญ่ ก็ผวาลม้ ลงขาดใจตาย เม่ือโจโฉตายนั้น อายุได้ หกสบิ หกปี พระเจ้าเหี้ยนเตม้ าอยู่เมืองฮโู ตไ๋ ด้ย่ีสิบห้าปี ฝ่ายพระเจา้ เห้ียนเตก้ ็พระราชตราตง้ั ใหแ้ กโ่ จผี ให้สืบดำรงตำแหน่งโจโฉตอ่ ไป ฝ่ายโจสิดนอ้ งโจผี กม็ ิได้มายอม คำนับศพบิดา โจผจี งึ สง่ั ใหล้ งอาญาแก่โจสดิ ฝา่ ยโจสดิ ก็มไิ ดเ้ กรงกลวั โจผีก็โกรธนักให้เคาทูไปจับตวั โจสดิ มา ฝ่าย มารดาโจผีเหน็ โจผีทำดงั น้ัน กร็ ้องไห้ออ้ นวอน โจผีก็ให้โจสดิ ทำโคลงเกยี่ วกับพ่นี อ้ ง ภายใจเจ็ดกา้ วโดยมใิ หเ้ อย่ คำ วา่ พน่ี อ้ ง หากทำมิได้ก็จะให้ฆ่าเสยี โจสิดกม็ ยิ ่อท้อ เดนิ คดิ โคลงได้เจด็ กา้ วกเ็ อย่ ว่า ค่ัวถว่ั เอาก่งิ ถ่ัวมาเป็นฟืนไฟ เมล็ดถว่ั ในกระทะจะไหมก้ ็เพราะกิ่งถวั่ ต้นรากอันเดียวกนั นั่นเอง เหตใุ ดจึงเร่งไฟใหห้ นกั นัก โจผไี ด้ยินก็รำลกึ ถงึ พี่ นอ้ งแล้วก็ร้องไหร้ ัก ใหโ้ จสดิ ไปอยเู่ มืองอนั เหยี ง แลตวั โจผนี ้ันกท็ ำยศยิ่งกวา่ โจโฉ ขง่ เหงพระเจ้าเหี้ยนเต้ ฝา่ ยแฮ หวั ต้นุ ป่วยเป็นไข้หนกั อยู่มาไมน่ านกต็ าย อยู่มาโจผีบังคับใหพ้ ระเจ้าเหีย้ นเตอ้ อกเสยี จากบลั ลงั ค์ แลว้ ใหโ้ จผีข้นึ ครองราชยเ์ ปน็ กษตั ริยแ์ ทน สถาปนาราช วงค์วยุ ให้ไปสรา้ งวังใหม่อยู่ ณ เมืองลกเอี๋ยง ฝ่ายขงเบ้งแจง้ ดังนัน้ กจ็ ดั แจงทำพธิ ยี กเลา่ ป่ขี ้นึ เปน็ กษัตรยิ ์บ้าง

๖๕ ตอนท่ี ๕๗ เล่าปีย่ าตราทัพเหยียบกงั ตงั๋ เล่าป่ยี าตราทพั เหยยี บกงั ต๋งั ฝา่ ยเล่าป่กี ็นึกแคน้ ซนุ กวน จึงจัดแจงเตรยี มทหารหวังล้างกงั ต๋ังให้ได้ ขนุ นางทง้ั ปวงตา่ งทัดทาน เลา่ ปี่ก็มิฟงั ให้ ขงเบ้งอยูร่ ักษาเมืองเสฉวน แล้วเตรยี มทหารจะยกไป ฝ่ายเตยี วหยุ ซึง่ รกั ษาเมืองลองจ๋ิว รดู้ ังนั้นก็จดั แจงสง่ั ให้ ฮอมเกียง เตียวตดั เตรียมเครอ่ื งน่งุ ห่มขาว มา้ ขาวธง ขาวแลเครอื่ งศตั ราวธุ ให้เสรจ็ ส้ินภายในสามวนั ฝ่ายฮอมเกียง เตยี วตัดก็เห็นวา่ จดั หามทิ ัน เตียวหุยก็สง่ั ให้โบยเสยี ฝา่ ยฮอมเกยี ง เตยี วตัดก็คิดแคน้ นกั แลคดิ หนีไปสวามิภักด์ิซุนกวน ตกดึกเห็นเตยี วหุยเมาสรุ าหลับอยู่ ก็เข้าไป กระบีแ่ ทงที่ทอ้ งแลซอกคอ เตียวหยุ รอ้ งขนึ้ มาคำเดียวกต็ าย แล้วฮอมเกยี ง เตยี วตัด ก็ตัดศรี ษะเตียวหุยหนไี ปเมือง กังตงั๋ ฝา่ ยเล่าป่ีรดู้ งั นัน้ ก็รอ้ งไห้รักเป็นอนั มาก แลว้ สั่งเคล่ือนทัพไปกงั ต๋ัง เอากวนหนิ เตียวเปา บุตรกวนอู เตียวหุยไป ดว้ ย ฝา่ ยซนุ กวนแตง่ แม่ทัพออกมาสกัดตัง้ ทัพทเ่ี มืองอเิ หลง เลา่ ป่กี ็ใหฮ้ องตงออกรบ ทหารพวั เจย้ี งก็เอาเกาทัณฑ์ ยิงไปถูกฮองตงตาย ฝ่ายสะโมโขเจ้าเมืองลำมัน ยกทัพมาชว่ ยเลา่ ปีพ่ บกำเหลง ก็เอาเกาทัณฑ์ยิงไปถูกำเหลงตาย ทหารเล่าป่ีก็เขา้ รบทหารซนุ กวน มชี ัยชนะเป็นลำดบั ฝ่ายซุนกวนรดู้ งั น้ันก็สะดุ้งตกใจนกั เหน็ การใหญ่หลวงนกั ส่ง ไมตรไี ปหาเล่าปี่ เลา่ ป่ีก็มิยอมรับหวังลา้ งกงั ต๋งั เสยี ให้ได้ กำเจ๊กจงึ เสนอให้ลกซุนออกสกดั ตเี ลา่ ป่ี ซุนกวนได้ฟงั ดังน้ันกฉ็ ุกคดิ ขึ้นได้ ให้เรียกหาตัวลกซุน ใหอ้ าญาสิทธ์มอบกระบ่ี บังคบั บญั ชาทหารท้ังปวง แล้วกย็ กทหารออกไป ฝ่ายลกซุนก็รักษาค่ายอยู่มิได้ออกรบ ทหารเล่าป่กี ็เข้ามาทา้ สอู้ ยมู่ ิได้ขาด ลกซนุ ก็มิได้ออกรบ เลา่ ปเ่ี ห็นดงั นนั้ ก็ นกึ ประมาท จงึ ไปตง้ั คา่ ยอยรู่ ายแมน่ ำ้ อยู่เจ็ดพันเสน้ ลกซุนเห็นเลา่ ป่ตี ัง้ คา่ ยมิต้อง ตำราพิชัยสงครามก็ดใี จ ครนั้ ถึง เวลาคำ่ กเ็ ขา้ ตีหวั ท้ายค่ายเลา่ ป่ี เอาเพลงิ จดุ สลับค่ายกันไป ฝา่ ยทหารเลา่ ป่ีเหน็ ดังน้นั กว็ ่ิงหนีวุ่นวายไป วง่ิ เหยียบ ลม้ ตายกนั เปน็ อันมาก คร้นั จะชว่ ยถึงกันก็มิได้ ลกซนุ ก็ให้ทหารเขา้ ตคี ่ายเลา่ ปี่ ทหารเลา่ ปี่ลม้ ตายเปน็ อนั มาก ค่าย เล่าปกี่ แ็ ตก เล่าปี่ก็เห็นเหลือกำลังจะส้รู บ กแ็ ตกหนไี ปถงึ เมืองเป๊กเต้

๖๖ ตอนท่ี ๕๘ เลา่ ปตี่ าย เลา่ ปี่ตาย ฝ่ายเลา่ ป่ตี ั้งแต่เสยี ทัพแตกมาน้นั ก็อัปยศอดสใู จยง่ิ นัก มิยอมกลบั เสฉวน ครนั้ อยู่มาป่วยหนกั รวู้ ่าตัวจะตาย แนแ่ ล้ว ก็เรียกหาขงเบ้ง จลู ง่ แลนายทหารทั้งปวงเขา้ มา เล่าป่ีก็ฝากฝังอาเตา๊ ให้แก่ขงเบง้ ช่วยทำนุบำรงุ ตอ่ ไป คร้ันสัง่ ส้นิ ความก็ตรอมใจตาย ครองราชย์ได้สามปี แล้วขนุ นางท้ังปวงก็เชิญ อาเตา๊ ขนึ้ สบื ราชสมบัติ มพี ระนามว่า พระเจา้ เลา่ เส้ยี น ฝ่ายสมุ าอเี้ หน็ ว่าบา้ นเมืองเสฉวนยังมิปกติ จงึ เสนอพระเจ้าโจผใี ห้ตเี สฉวนเสยี พระเจา้ โจผีเห็นด้วย กใ็ ห้ ตระเตรียมทหารแลว้ ยกไปเป็นหา้ ทาง พระเลา้ เล่าเสยี้ นรดู้ ังน้นั กต็ กพระทัยนัก เรยี กหาขงเบง้ เขา้ มาชว่ ยคิด ราชการ ขงเบ้งจึงใหเ้ ตงจ๋ีไปผูกพันธไมตรกี บั ซุนกวน ซุนกวนก็ยอมด้วย พระเจา้ โจผเี ห็นว่า เมอื งเสฉวนกับเมือง กงั ตงั๋ เป็นไมตรีกัน ดีร้ายจะยกมาบรรจบตลี กเอีย๋ ง ก็ใหย้ กไปตเี มอื งกังต๋งั ซนุ กวนกส็ ่งหนังสือขอกองทัพไปช่วย ขง เบ้งก็ใหจ้ ูลง่ ยกทหารจะไปตีเมืองเซ่งอัน๋ พระเจา้ โจผีรูด้ งั นนั้ ก็ถอยทัพกลับ ชีเซ่ง เตงฮอง เหน็ ได้ทกี ็ไล่ตามเข้าไป เตยี วเลยี้ วเหน็ ดังนั้นกเ็ ข้าชว่ ยพระเจา้ โจผี ถูกเกาทัณฑ์บาดเจ็บ อยู่มาพิษเกาทัณฑ์ก็กลุ้มข้ึน แลว้ ก็ตาย อยมู่ าพระเจ้าเล่าเสย้ี นเสวยราษฎรไ์ ด้สามปี เบง้ เฮก็ เจ้าเมืองมันอ๋อง คดิ รุกรานเสฉวน ขงเบง้ ก็ขอออกไป ปราบปรามหวั เมอื งใหส้ ิน้ ซาก แลเสน้ ทางไกลกนั ดารนกั ทั้งโรครา้ ยกม็ าก ขงเบง้ ก็ไดย้ กทหารลงใต้ จับตวั เบ้งเฮ็ก ไดเ้ ปน็ หลายครง้ั แลนำ้ ใจชาวเผา่ ทางใตน้ นั้ ดรุ า้ ยนัก ก็มิอาจหกั ได้ดว้ ยกำลงั ทหาร ขงเบ้งก็หวงั ปราบปรามหัวเมือง ใหส้ น้ิ ซาก จึงปล่อยตวั เบ้งเฮ็กเสียหกครั้ง ไล่ต้อนเบ้งเฮก็ จนอบั จน กจ็ ับได้ เบ้งเฮ็กจงึ ยอมอ่อนน้อมด้วยขงเบ้ง ไม่ คดิ รกุ รานเสฉวนอีกเลย ขงเบ้งก็ยกทหารกลับเสฉวน

๖๗ ตอนที่ ๕๙ ขงเบง้ ตวี ุยก๊ก ขงเบง้ ตวี ยุ ก๊ก ฝา่ ยพระเจา้ โจผคี รองราชยไ์ ดเ้ จด็ ปี ก็ประชวรหนกั เหน็ ว่าตัวจะมริ อด ก็เรียกโจจิ๋น สุมาอ้ี ฝากฝังโจยอยผู้บุตร ใหส้ ืบราชสมบัตติ ่อไป สงั่ เสร็จแล้วกข็ าดใจตาย ขุนนางทั้งปวงจึงเชิญพระเจา้ โจยอย ขน้ึ เสวยราชสมบัติแล้วใหส้ ุมา อ้ี ไปรบั หน้าศึกที่เมืองเสเหลยี ง ฝา่ ยขงเบ้งเหน็ วา่ สมุ าอมี้ ีสตปิ ญั ญา ก็คดิ อบุ ายปล่อยข่าวลือไปท่ัวลกเอย๋ี งว่าสมุ าอีค้ ิดขบถ พระเจา้ โจยอยก็ ทรงเช่อื ก็ถอดสมุ าอ้ีออกจากขนุ นาง ให้ไปเป็นไพร่ทำมาหากิน อยู่บา้ นเกา่ ฝา่ ยขงเบง้ รู้ดังนัน้ ก็ยินดี เขา้ กราบทลู พระเจา้ เล่าเส้ียน ขอไปตีลกเอี๋ยง ขณะน้ันพระเจา้ เลา่ เส้ยี นครองราชยไ์ ดห้ ้าปี ฝ่ายขงเบง้ ออกจากเมอื งฮันตง๋ แวะเข้าคำนบั ทฝ่ี งั ศพมา้ เฉยี ว แลว้ ตถี ลำเขา้ มาจะตเี อาเมืองเทยี นซุย ให้จลู ง่ ซมุ่ ทหารอยู่ แลขงเบ้งก็ใช้อุบายล่อม้าจ้นุ เจ้าเมืองเทยี นซุยออกมา เกยี งอุยซ่ึงเปน็ นายทหารในเมอื งน้นั สำคัญในอุบาย กซ็ อ้ นกลเสยี จูลง่ เสียทีก็กลับเข้าไปหาขงเบง้ ฝา่ ยขงเบง้ เห็นว่าเกียงอุยมสิ ติปญั ญารลู้ ่วงนกั กใ็ คร่ไดม้ าอยู่ด้วย จึง ทำอุบายเสยี เกียงอยุ จงึ ยอมมาทำการอยดู่ ้วยขงเบ้ง ขงเบง้ ก็ยกมาถึงเขากสิ าน พระเจา้ โจยอยกต็ งั้ ใหโ้ จจ๋ิน ออก ตา้ นทานขงเบ้ง ฝ่ายโจจน๋ิ ส้ขู งเบง้ มไิ ด้ ก็แตกหนีมา ฝา่ ยพระเจา้ โจยอยเห็นดังนนั้ ก็มริ ู้จะหานายทพั มาสู้ขงเบ้ง จงฮวิ จึงเสนอให้กลับแต่งต้ังสุมาอี้ เขา้ ส้ดู ว้ ยขงเบ้ง พระเจ้าโจยอยเหน็ ชอบดว้ ย ก็ต้ังให้สุมาอีเ้ ป็นขนุ นางอย่างเกา่ แล้วให้ไปบรรจบกับพระเจา้ โจยอย ณ เมอื งเตียงฮนั ฝา่ ยขงเบง้ รวู้ ่าพระเจ้าโจยอยให้สุมาอก้ี ลบั ตำแหน่งอย่างเกา่ ก็ตกใจนัก แลว้ วา่ สุมาอ้ีจะมาตีปิดตน้ ทาง จึงหาผู้ อาสาไปรักษาดา่ นเกเตง๋ ม้าเจ๊กกไ็ ดอ้ าสาแลทำทัณฑบ์ นไว้ แลว้ ยกไป ฝา่ ยมา้ เจ๊กเม่ือมาถึงก็เหน็ ประมาท ไปตั้งทัพ สกดั บนยอดเนนิ เขา เม่ือสมุ าอีเ้ มื่อยกทัพมาถงึ เหน็ ดงั นน้ั ก็เข้าล้อมเนินเขา ปิดทางน้ำแลจุดไฟเผาเสีย ทหารม้า เจก๊ ก็แตกตืน่ เป็นอลหมา่ น ทหารสุมาอกี้ ็เข้าล้อมอยู่ ม้าเจ๊กเห็นดงั นนั้ ก็จวนตัวหนีหักออกมา แลรกั ษาต้นทางเกเตง๋ ไวม้ ิได้

๖๘ ฝ่ายขงเบ้งร้ดู ังนัน้ กต็ กใจ ก็รีบเตรียมถอยทัพกลบั ฮันต๋ง เดนิ ทางไปถึงเมืองเสเสยี กใ็ ห้หยุดอยู่ แลทหาร บอกวา่ สมุ าอย้ี กทัพมาถงึ แลว้ ทหารขงเบง้ กต็ กใจหน้าซดี เสียทุกคน แลขงเบ้งเห็นว่าจวนตวั คบั ขันนัก ก็ให้เปดิ ประตเู มืองท้งั สีด่ ้าน แล้วมิให้ผูใ้ ดสง่ เสียง แล้วตวั ขงเบ้งกข็ ึ้นไปบนกำแพงเมอื ง เล่นดดี พิณสบายอยู่ สมุ าอเี้ หน็ ดงั นน้ั กน็ ึกสงสยั พเิ คราะหอ์ ยู่กเ็ หน็ ว่า ขงเบง้ แต่งกลมีทหารซุม่ เปน็ มั่นคง กใ็ ห้เรง่ ถอยทหารกลบั ฝ่ายทหารท้งั ปวงเห็นสมุ าอีย้ กทัพกลับไป ก็มคี วามยนิ ดี แลว้ ขงเบง้ กใ็ ห้ล่ากลบั ฮันต๋ง ฝา่ ยจูลง่ ซึ่งลว่ งมาอยู่ ตำบลกกิ ๊ก กฝ็ า่ กลับออกมาไดอ้ ย่างมิเปน็ อันตราย ครั้นขงเบง้ กลบั ถึงฮันตง๋ ก็ฝืนใจ ใหป้ ระหารม้าเจ๊กตามอาญาแล ทณั ฑ์บน แลขงเบ้งก็ให้เตรยี มทหารพรกั พรอ้ มไว้ รอการตลี กเอย๋ี งอกี คราหน่ึง

๖๙ ตอนที่ ๖๐ จูล่งตาย จลู ง่ ตาย อยมู่ าพระเจา้ เลา่ เสย้ี นได้รับหนงั สอื จากซนุ กวน ให้ออกตีลกเอ๋ยี ง พระเจา้ เล่าเส้ียนเหน็ ชอบด้วย ก็ให้ขงเบ้งยก ไปตลี กเอีย๋ ง แลขณะไปนั้นก็รู้ขา่ ววา่ จลู ง่ ตายแลว้ ขงเบง้ ก็ร้องไหร้ ักเปน็ อนั มาก แล้วว่าซง่ึ จูล่งถงึ แก่ความตายนี้ เหมือนด่งั แขนซา้ ยพระเจา้ เลา่ เสี้ยนขาด พระเจ้าเลา่ เส้ียนก็ร้องไห้รัก แล้วใหแ้ ตง่ การศพเป็นอย่างดี ฝา่ ยขงเบง้ กย็ กทัพมาทางตันฉอง พระเจา้ โจยอยกใ็ ห้โจจิ๋นออกส้ขู งเบ้ง อยู่มาไมน่ านเสบียงหมด ขงเบ้งจึงยก ทพั กลับฮันต๋ง ฝา่ ยเมืองกงั ตั๋งก็ทำพธิ ีราชาพิเษก ยกซุนกวนเป็นกษัตรยิ ์ แลว้ ก็สง่ ไมตรีไปทางเสฉวน ให้ชว่ ยรบลก เอี๋ยง ตีสองทาง พระเจา้ เลา่ เส้ียนรดู้ ังนั้น กใ็ ห้ขงเบ้งออกตีลกเอี๋ยงอกี คราหน่งึ พระเจา้ โจยอยรูด้ ังนน้ั กต็ ั้งให้สมุ าอ้ีเปน็ ใหญ่ คมุ อาญาสิทธ์ท้ังปวง ขงเบ้งก็รกุ ไลเ่ ขา้ มา สมุ าอี้กต็ ้ังค่ายสกัดอยู่ แลมิได้ออกรบ ตงั้ ม่นั ให้ชา้ อยู่ ขงเบ้งเห็นดังนัน้ ก็คิดอุบายทำทีเปน็ ถอยทหารกลับ สุมาอ้กี ็มิได้หลงตามตี ขงเบ้งก็ ให้ถอยทุกสามร้อยเสน้ เตียวคับเห็นดงั นนั้ ก็ขอออกตีขงเบ้ง สมุ าอี้ก็ให้ไปแลยกทัพหนุนไปชว่ ย ถกู กลขงเบ้ง ทัพสุ มาอี้ก็แตก อยู่มาขงเบง้ ก็ป่วยหนกั ใหถ้ อยทัพกลบั เสฉวน ครน้ั รกั ษาไม่นานก็หาย แลว้ ขงเบ้งก็ใหซ้ ักซอ้ มทหารหัด ปรือกันอยู่ จะไปตีเมืองลกเอ๋ียงอกี ครัง้ หนึง่ ฝา่ ยพระเจา้ โจยอยเหน็ ขงเบ้งทำการกำเริบ ก็ใหโ้ จจิน๋ แลสุมาอไ้ี ปตเี สฉวน คร้นั เดินทางมาเกิดฝนตกหา่ ใหญ่ จึงเลกิ ทพั กลับ ขงเบ้งเห็นได้ทีก็ยกทหารตามตี โจจิ๋นไดร้ บั ความอัปยศนัก กต็ รอมใจตาย แลสุมาอ้ีก็ได้เขา้ รบกบั ขง เบ้ง เสยี ทียกทหารหนีถอยมา ขงเบง้ กล็ ว่ งลกึ เข้ามา ต้งั ค่ายอยู่ ณ เขากิสาน สมุ าอ้ีก็คิดอุบายปล่อยขา่ งลือ ไปยงั เสฉวนวา่ ขงเบ้งคดิ ขบถ พระเจา้ เล่าเสยี้ นร้ดู ังนัน้ ก็สำคัญวา่ จริง เรยี กขงเบ้งกลับ ขงเบง้ ก็ถอนใจใหญ่ว่า การทำ มาถงึ เพยี งนี้ จะทำกลบั ทำการสักรอ้ ยครัง้ ก็มิได้มาถึงนีไ่ ด้อีกครงั้ แลว้ ก็เลิกทัพกลับ แล้วเขา้ ว่าพระเจ้าเลา่ เสยี้ น พระเจา้ เล่าเสย้ี นกว็ ่าตวั นนั้ ผิด หูเบา เชอ่ื ฟังแต่คนชว่ั ครน้ั ขงเบ้งสบื สาวเอาเรือ่ งแล้ว กจ็ ดั ทแกลว้ ทหาร จะไปตี เตยี งฮัน ขณะนน้ั พระเจ้าเลา่ เสยี้ นเสวยราษฎรไ์ ด้เก้าปี ฝา่ ยสุมาอรี้ ู้ดังนนั้ กอ็ อกมาสกัดทพั ขงเบ้ง ให้เตียวคับเป็นกองหนา้ ขงเบ้งกย็ กมาถงึ ณ เขากิสาน อยมู่ า ขงเบ้ง ได้ขา่ ววา่ ซุนกวนจะยกมามาตีเสฉวน ขงเบง้ รดู้ งั น้นั ก็ตกใจ ถอยทัพกลบั เตยี วคับก็ตามไป ตอ้ งกลขงเบง้ ถึงแก่ ความตาย

๗๐ ตอนที่ ๖๑ ขงเบง้ ตาย ขงเบ้งตาย ฝ่ายขงเบง้ ซ่องสุมทหารได้สามปี กล็ าพระเจ้าเห้ยี นเต้ไปปราบวุยกก๊ ให้ราบคาบ แล้วก็ยกทหารมาเขากสิ านอีก สุมาอกี้ ็ออกสกัดทัพ ขงเบง้ กไ็ ดแ้ ตง่ หนงั สือชวนซนุ กวนตีกระหนาบ ซนุ กวนกย็ กทัพหลวงมาเอง พระเจา้ โจยอยก็ ออกไป สกดั ซนุ กวนทีเ่ มืองหับป๋า ครน้ั รบกัน ทหารซุนกวนก็สู้มไิ ด้จึงยกทัพกลับกงั ตง๋ั ฝ่ายขงเบ้งกร็ บกับสมุ าอ้ยี ดื ยาวอยู่ สุมาอ้ีก็ตง้ั มั่นมิได้ออกรบ ขงเบง้ ก็ให้ทหารสง่ ผา้ ซบั ในผหู้ ญิง ไปยังค่ายสุมาอ้ี ทำทีเป็นเยาะเยย้ มใิ ชช่ าย ชาตทิ หาร สุมาอ้ีเหน็ ดังน้ันก็โกรธแต่อยู่ในใจ แล้วก็ถามถงึ ตวั ขงเบง้ กบั ทหารผู้นนั้ ทหารผู้นนั้ กว็ ่า ขงเบ้งนอนมไิ ด้ ปรกติ ตรวจกำชับดูแลทหารอยูเ่ สมอ การใหญน่ ้อยก็มไิ ดผ้ ่อนผันใหผ้ ใู้ ดทำ สมุ าอี้ได้ยินดังน้นั ก็ว่าเห็นขงเบ้งจะอายุ สน้ั เสยี แล้ว แลว้ กใ็ หบ้ ำเหนจ็ รางวัลแก่ทหารผู้น้นั ตามสมควร ครน้ั ขงเบ้งอยใู่ นคา่ ย แลเหน็ ดาวประจำตวั เศร้าหมองนัก ก็ว่าเหน็ ตวั จะตายเปน็ ม่นั คง เกยี งอุยก็ว่าให้ทำพิธีตอ่ อายุ ก็จะพอสืบไปไดบ้ ้าง ขงเบ้งเหน็ ดว้ ย ก็ให้จดั ทำพธิ ตี ่ออายุ คร้นั ทำพธิ ีอย่หู กคืน สุมาอี้กแ๊ ลเหน็ ดาวอปุ ราชเมือง เสฉวน เศรา้ หมองอยู่ กเ็ ห็นได้ที ใหท้ หารไปร้องทา้ ทายถึงค่าย อยุ เอีย๋ นเหน็ ดงั นั้น กเ็ ข้าไปขา้ งใน หวงั จะบอกขง เบ้ง ก็สะดดุ โคมต่ออายุนัน้ ดับไป ขงเบง้ เห็นดังนั้นก็ตกใจ แล้ววา่ คงจะเห็นไม่พน้ ความตายเป็นม่นั คง คร้นั ขงเบ้งก็ได้ใหเ้ อียวหงี ทำหุ่นรูปแทนตัวนงั่ เกวียนอยู่ ใหท้ หารทำตวั เป็นปรกติ แล้วกส็ ่ังเสยี ก่อนตาย ให้ เจียวอว้ นเป็นมหาอุปราชแทนตน ใหเ้ กียงอยุ ว่าราชการฝ่ายทหาร คร้ันสั่งเสรจ็ แล้วก็ตาย ขณะนน้ั พระเจ้าเลา่ เสีย้ น เสวยราษฎร์ไดส้ ิบสองปี ฝา่ ยสมุ าอรี้ ้ดู งั นนั้ กต็ ิดตามไป หวังจะตที หารเสฉวน แลไปเห็นหุ่นขงเบง้ ก็สำคัญวา่ ขงเบ้ง ยังไม่ตาย แลเหน็ จะต้องกลขงเบง้ เสียแลว้ ก็รีบใหย้ กทหารกลับ ฝา่ ยอยุ เอ๋ยี นรวู้ ่าขงเบ้งตายแล้วกค็ ดิ ขบถ ก็ไปตัง้ อยหู่ น้ากำแพงเมืองฮันตง๋ ขงเบง้ ขณะก่อนตายน้ัน ก็ได้ฝาก ความลับไว้แก่ม้าตา้ ย ให้ไปอยูเ่ ปน็ ไส้ศึกด้วยอุยเอย๋ี น เมือ่ อุยเอีย๋ นยกมาต้ังหน้ากำแพงเมืองแล้ว เอียวหงีก็ฉกี หนงั สือขงเบ้ง เปน็ ใจความว่าใหล้ วงอยุ เอ๋ียนมีใจกำเรบิ ให้รอ้ งข้ึนว่าใครอาจสามารถฆ่ากไู ด้ เอยี งหงีก็ท้าให้อยุ เอย๋ี นทำตาม แลขณะอยุ เอย๋ี นแหงนหนา้ จะร้องข้นึ ม้าต้ายก็เข้ามาข้างหลงั ใช้กระบี่ฟนั ถูกศรีษะอุยเอย๋ี น ขาดออก จากกาย เอียงหงี เกียงอุยกม็ ีความยินดี แลว้ ให้เอาศพขงเบ้งไปฝังไว้ ณ เขาเตงกุนสนั ฝา่ ยพระเจา้ โจยอยก็ต้ังให้สมุ าอีเ้ ป็นมหาอุปราช แลอยู่มาไม่นานกส็ ้ินพระชมน์ ขณะนั้นพระเจา้ โจยอย ครองราชย์ไดส้ ิบสามปี สมุ าอี้ก็ให้โจฮองสืบราชสมบัติต่อมา ฝ่ายเกียงอยุ ก็มาตวี ยุ ก๊กอยู่เนืองๆ อยู่มาพระเจ้าโจฮอง เสวยราษฎรไ์ ดส้ ิบสามปี สุมาอกี้ ็ป่วยตาย พระเจ้าโจฮองก็ต้ังใหส้ ุมาสู สมุ าเจยี วผู้บุตรสมุ าอี้ คมุ อำนาจบา้ นเมืองแล ทหารท้ังปวง

๗๑ ตอนท่ี ๖๒ สมุ าเจียวตเี มืองเสฉวน สมุ าเจียวตเี มืองเสฉวน ขณะนนั้ ลกซนุ แลจูกัดกน๋ิ ผ้มู สี ตปิ ญั ญาเมืองกงั ตงั๋ กต็ ายแลว้ อยู่มาพระเจา้ ซุนกวน เสวยราษฎรไ์ ด้ยี่สิบสี่ปี ก็ ประชวรหนักถึงแก่ความตาย จกู ัดเก๊กแลขนุ นางทั้งปวงก็ต้ังให้ซนุ เหลียง เสวยราษฎรแ์ ทน ฝา่ ยสุมาสูแลสมุ าเจียว ขนุ นางผใู้ หญ่ผ้นู ้อยก็อยู่ในบังคับบัญชาสิน้ แลทำการกำเริบ พระเจา้ โจฮองกค็ ิดทำการ กำจัดเสีย สุมาสูแจ้งดงั น้นั กโ็ กรธนกั ถอดพระเจ้าโจฮองออกจากราชสมบัติ ก็ให้โจมอ หลานพระเจ้าโจผี ครอง ราษฎรแ์ ทน พระเจา้ โจมอก็แต่งตงั้ ใหส้ มุ าสเู ปน็ มหาอปุ ราช อยู่มาพระเจ้าโจมอเสวยราษฎรไ์ ด้สองปีเศษ สมุ าสูก็ถึงแกค่ วามตาย สมุ าเจียวกไ็ ด้ เปน็ มหาอปุ ราชแทน ฝ่าย เกยี งอุยเหร็ าชการเมืองวยุ ก๊ก แปรปรวนอยู่ กเ็ ข้ายกทหารเข้ารบอย่เู นืองๆ แต่มิสำเรจ็ ฝา่ ยเมอื งกังต๋ัง หมดสิน้ ยุคพระเจา้ ซนุ เหลยี ง ก็ได้ซุนฮิวปกครองต่อมา เมืองวุยก๊ก ก็ได้โจฮวนสบื ราชสมบตั ิตอ่ จากโจมอ ฝา่ ยพระเจ้าเล่าเส้ยี น ซง่ึ อยูแ่ ดนเสฉวนน้ัน ก็มิไดเ้ อาใจใส่ราชการ เสพย์สรุ าทกุ วันมิไดข้ าด เชอื่ ฟงั แต่ ถ้อยคำฮุยโฮขนั ที ฝา่ ยเกียงอุยก็ได้ตีวุยก๊ก อยู่หลายครั้ง อยูม่ าฮุยโฮก็ไดย้ ุยงพระเจา้ เล่าเสย้ี น ให้เรียกเกยี งอยุ กลับ ด้วยติดสินบนเงียมอูขุนนางในเมอื งเสฉวน พระเจ้าเล่าเส้ยี นกใ็ หเ้ รยี กเกยี งอุยกลบั เกียงอุยรดู้ งั นน้ั ก็น้อยใจ แล้วยก ทหารลาออกมาทำไร่นา ฝึกทหารอยู่ทต่ี ำบลหลงเส ฝา่ ยสุมาเจยี วเห็นราชการเมอื งเสฉวนอิดโรย แลเหน็ จะเสื่อมสลายแล้วก็ให้ เตงงาย จงโฮย ออกตีเสฉวนให้ได้ พระเจ้าเลา่ เสีย้ นก็มิได้สนใจออกวา่ ราชการ แลมิได้ป้องกันบา้ นเมือง เตงงายก็ไดแ้ ยกไปตีทางอิมเป๋ง แลทางน้ัน เดินลำบาก กันดารแสนเขญ็ นัก ฝ่ายเสฉวนแลเห็นเส้นทางอิมเปง๋ กันดาร มิคิดว่าจะมีทหารยกมาได้ จงึ ปอ้ งกัน หละหลวม เตงงายก็ยกทหารมาแต่นอ้ ยผา่ นมาได้ จะเข้าเมืองเสฉวน ฝา่ ยพระเจ้าเลา่ เสย้ี นเห็นจวนตัว กม็ ิคิดอ่านปอ้ งกนั ยอมอ่อนนอ้ มออกไปคำนบั มอบเมืองเสฉวนให้แกเ่ ตงงาย ฝ่ายเกียงอยุ รดู้ ังนั้นก็ตกใจ แลว้ แสร้งยอมเข้าไปอยู่ดว้ ยจงโฮย แลว้ ยุใหค้ ดิ ขบถ ก็ถูกทหารกลุ้มฆา่ ตายท้งั จงโฮย แลเกียงอุย สมุ าเจียวจึงไดเ้ สฉวนแต่นั้นมา

๗๒ ตอนที่ ๖๓ สมุ าเอยี๋ นสถาปนาราชวงศจ์ น้ิ สุมาเอ๋ียนสถาปนาราชวงศ์จนิ้ ฝา่ ยพระเจา้ โจฮวนกไ็ ด้แตง่ ต้ัง สมุ าเจียวเปน็ จีนอ๋อง อยู่มาไมน่ านสุมาเจยี วก็ตาย สุมาเอ๋ยี นผบู้ ตุ ร ก็ไดเ้ ป็นท่ีจีน อ๋องแทนบดิ า อยมู่ าสมุ าเอี๋ยนกถ็ อดพระเจ้าโจฮวน ออกเสียจากราชสมบัติ ต้งั ตนเป็นพระเจา้ จีนอ๋อง แตน่ ั้นก็ สน้ิ สดุ ราชวงศ์วยุ่ แลว้ สมุ าเอี๋ยนก็เตรียมทแกลว้ ทหารทั้งปวงจะยกไปตกี งั ต๋ัง ฝา่ ยพระเจ้าซุนฮวิ แจ้งดังน้นั กท็ รงประชวรหนกั ถงึ แก่ความตาย ขุนนางทัง้ ปวงกต็ ั้ง ให้ซนุ โฮสืบราชสมบัติ ตอ่ มา ฝ่ายพระเจ้าซุนโฮครนั้ สืบราชสมบัตเิ สียแลว้ ก็กำเรบิ ทำหยาบชา้ ผิดประเพณีมาแต่ก่อน ฝา่ ยพระเจ้าสุ มาเอย๋ี นเห็นเมอื งกงั ตั๋งจะโรยรา ก็ใหย้ กทหารไปตีกงั ตัง๋ ฝ่ายพระเจ้าฮุยโฮเหน็ ขา้ ศึกยกเข้ามาจวนตัว ก็ออกมายก เมอื งกังตั๋ง ให้แก่พระเจา้ สุมาอ๋ียน แตน่ นั้ ม พระเจ้าสมุ าเอ๋ียนก็ไดร้ วมแผน่ ดินสามก๊ก กลบั มาอยเู่ ป็นหนงึ่ เดียวอีก ครง้ั หนงึ่ แลว้ สถาปนาราชวงศ์จ้ินสืบต่อมา

๗๓ ตอน กวนอูไปรับราชการกบั โจโฉ ฝ่ายโจโฉในเวลากลางคืนนน้ั คุมทหารเขา้ ตเี อาเมืองเสียวพ่ายได้ แลยกกองทพั ไปตีเมืองชีจิ๋ว แลบิต๊ก บฮิ อง กันหยง ซงึ่ เลา่ ปใ่ี ห้รักษาเมอื ง จงึ คดิ กนั ว่า ทัพโจโฉยกมาคร้ังน้ีใหญห่ ลวงนักเห็นเราจะต้านทานมิได้ ก็พากัน หนีออกจากเมอื ง แตต่ นั เตง๋ เห็นจวนตวั จงึ เปดิ ประตูเมืองออกไปรับโจโฉใหเ้ ป็นความชอบไว้ โจโฉเท็นดังนั้นก็มี ความยินดียกทหารเขา้ ไป จึงกำชบั ทหารมิให้ทำอนั ตรายแกช่ าวเมือง แลว้ ปรึกษาแก่ทหารท้งั ปวงว่า เราจะยก กองทพั ไปตเี อาเมืองแห้ฝือ ท่านทงั้ ปวงจะเหน็ ประการใดซุนฮกจึงวา่ ข้าพเจา้ รู้กติ ติศัพท์วา่ เลา่ ปใ่ี หก้ วนอรู กั ษา ครอบครัวอยู่เมืองแห้ฝอื ซึ่งท่านจะยกกองทพั ไปตีนั้นควรนกั ถา้ ละไว้อ้วนเสีย้ วก็จะยกมาพาเอาครอบครัวเลา่ ปไ่ี ป โจโฉจงึ ตอบวา่ อันกวนอนู ้ันมีฝมี อื กล้าหาญชำนาญในการสงคราม เราจะใครได้ตวั มาเล้ียงเปน็ ทหาร เราจะแตง่ คน ใหไ้ ปเกลยี้ กล่อมกวนอจู งึ จะได้ กุยแกจึงวา่ อันนำ้ ใจกวนอูน้นั ซอ่ื สัตย์ตอ่ เล่าปีน่ ัก ซ่ึงจะให้คนไปเกลี้ยกล่อมเห็น กวนอูจะมิลงใจดว้ ย แลผ้ใู ดซ่ึงจะไปเกลีย้ กล่อมนนั้ กวนอูก็คงจะฆ่าเสียเตียวเลีย้ วจึงว่า ข้าพเจา้ กับกวนอูได้ร้จู ักกนั มา ครั้งนขี้ า้ พเจ้าจะขออาสาไปเกล้ียกล่อมกวนอูให้ได้ เทียหยกจึงวา่ ซง่ึ เตยี วเลี้ยวจะรับอาสาไปเกล้ยี กล่อมกวนอู นัน้ เห็นกวนอจู ะไมม่ า ขา้ พเจ้าจะขออาสาล่อลวงให้กวนอูออกจากเมืองแหฝ้ อื แล้ว ถา้ เห็นกวนอสู นิ้ ความคิดลง เมอื่ ใด จึงให้เตยี วเลยี้ วไปเกลี้ยกล่อมเหน็ จะได้โดยง่าย โจโฉจงึ ถามเทยี หยกว่า ทา่ นจะคิดลอ่ ลวงประการใด เทย่ี หยกจงึ ว่า ทา่ นจับทหารเล่าป่ีไวไ้ ด้เป็นอนั มาก จงให้บำเหน็จรางวัลให้ถงึ ขนาด แล้วส่งั ให้ทำตามคำเรา จึงปลอ่ ย เขา้ ไปในเมืองให้บอกว่าหนีกลับมาได้ ถ้าเราจะทำการก็ให้เป็นไส้ศกึ อย่ใู นเมือง แล้วให้แต่งทหารไปรบล่อ ถา้ กวนอู ไล่ออกมานอกเมืองแล้ว จึงให้ทหารซึ่งชมุ่ อยู่ทง้ั สองขา้ งล้อมไว้ จงึ แต่งให้ผู้มีสติปัญญาไปเกลี้ยกลอ่ มกวนอเู หน็ จะ ได้โดยง่าย โจโฉเหน็ ชอบด้วย จึงใหเ้ อาทหารเล่าปีซ่ ่ึงจับไวไ้ ด้น้ันประมาณส่ีสิบคน แล้วใหบ้ ำเหน็จรางวัลเปน็ อัน มาก จงึ ส่ังเน้ือความตามคำเทียหยกวา่ ทุกประการ ทหารทง้ั ปวงก็เขา้ ไปหากวนอูในเมืองแหฝ้ ือ แลว้ บอกว่า ข้าพเจ้าหนีโจโฉมาได้ กวนอูไดฟ้ ังดังนัน้ กม็ ิไดม้ ีความสงสัย จงึ เอาไว้ใช้สอยอยู่คร้ันเวลาสามยาม โจโฉจงึ ให้ แฮหวั ต้นุ คมุ ทหารหา้ พันเป็นกองชุ่ม แล้วสัง่ ซหิ ลงกับเดาทวู า่ ถา้ กวนอูไลแ่ ฮหวั ต้นุ ออกมากใ็ หย้ กทหารตงั้ สกดั ไว้ คอยรบป้องกันอยา่ ให้กวนอูเป็นอนั ตรายนายทหารท้งั สามคนกย็ กไปเมืองแหฝ้ ือ โจโฉกค็ มุ ทหารยกตามไปตัง้ อยู่แต่ ไกล แฮหวั ตุ้นคมุ ทหารมาตั้งอยู่ใกล้เชิงกำแพงเมืองแห้ฝือฝา่ ยกวนอูเห็นกองทัพมาต้ังประชดิ อย่ดู ังน้นั ก็มไิ ด้ยก ออกรบพ่งุ ใหท้ หารข้นึ รักษาหน้าทีไ่ ว้มน่ั คง แฮหัวตนุ้ มิได้เหน็ กวนอยู กออกมารบ จึงให้ทหารเลวร้องต่อล้อด่ากวน อูเปน็ ข้อหยาบช้า กวนอูไดย้ ินดังนัน้ กโ็ กรธ จงึ คุมทหารสามพันเปดิ ประตเู มืองออกมารบแฮหวั ตุ้นไดส้ บิ เพลง แฮหัวตุ้นแกล้งชักมา้ หนี กวนอมู ไิ ดร้ ู้กลอุบายก็ขบั ม้ไล่ไปทางไกลเมืองประมาณสองร้อยเส้นกวนอูได้คิดข้นึ มากลัว วา่ ทหารโจโฉจะยกเขา้ ทำร้ายเมอื งแห้ฝือ จงึ พาทหารกลบั มา พอได้ยนิ เสียงประทัด แล้วแลเหน็ เคาทูกบั ชหิ ลงคุม

๗๔ ทหารออกมารบสกัดไว้ท้ังซ้ายขวา กวนอูก็ขับม้าเข้ารบพุ่งเป็นสามารถ ชหิ ลง เคาทกู ร็ บั รองปอ้ งกันอยู่ กวนอจู ะ กลับเขา้ ไปในเมือง พอพบแฮหัวต้นุ คุมทหารมารบอ้อมสกัดทางไว้ ชิหลงกบั เคาทกู ็รบตีกระหนาบเขา้ มา กวนอูนั้น ปอ้ งกนั ลูกเกาทัณฑไ์ วเ้ ป็นสามารถ จะกลับเขา้ เมอื งกไ็ ม่ได้ จะหลีกไปทางช้ายขวาทหารก็หนนุ หนาเขา้ มาแต่ รบป้องกนั อยนู่ น้ั จนใกล้พลบค่ำ กวนอูอดิ โรยกำลังลง จึงคุมทหารหนีไปถึงเนนิ เขาแห่งหน่ึงกข็ ้ึนหยดุ พักอยูบ่ นเขา นน้ั แฮหวั ตุ้น ชิหลง เคาทเู ห็นดังนัน้ กค็ ุมทหารเข้าลอ้ มเชงิ เขาไว้ฝ่ายทหารเลา่ ปี่ซ่ึงเขา้ ไปหากวนอูนนั้ ครัน้ เวลา พลบค่ำมิได้เหน็ กวนอูกลบั เข้าเมือง ก็ชวนกนั เปิดประตูออกมาหวังจะรบั โจโฉ ม้าใชเ้ หน็ ดังน้นั กเ็ อาเนอื้ ความมา บอกแกโจโฉ โจโฉมีความยินดีก็คุมทหารเขา้ เมืองแหฝ้ ือ แล้วให้เอาเพลงิ เผาเมอื งขนึ้ หวงั จะให้กวนอูเสยี น้ำใจ จึง สงั่ ให้ทหารรกั ษาครอบครัวเลา่ ปไ่ี วจ้ งดี แล้วโจโฉกก็ ลบั มาเกณฑ์ทหารหนนุ เขา้ ล้อมกวนอไู ว้ กวนอูเหน็ แสงเพลิงใน เมอื งสวา่ งข้นึ กต็ กใจ คดิ ถึงครอบครัวเล่าป่ี จึงคุมทหารลงมาถึงเชงิ เขา ทหารโจโฉรบสกัดไว้ลงมามิได้ แล้วรือ้ กลับ ข้นึ บนเขาเป็นหลายครง้ั จนรงุ่ ขึน้ กวนอจู ึงขมี่ า้ พาทหารลงไปใกล้จะถงึ เชงิ เขาพอเหน็ เตยี วเลย้ี วข่มี ้าถอื ง้าวเขา้ มา กวนอจู ึงถามวา่ ทา่ นจะมารบกบั เราหรือ เตยี วเลย้ี วจงึ ตอบว่าข้าพเจ้าจะมารบกบั ทา่ นหามไิ ด้ ซ่ึงข้าพเจา้ ขึ้นมาน้ี หวังจะแทนคุณทา่ น แลว้ เตียวเลยี้ วก็ลงจากม้าเอาง้าวน้นั วางไวเ้ ข้าไปคำนบั กวนอู กวนอูเหน็ ดงั นั้นกล็ งจากม้ารบั คำนับเตยี วเลีย้ ว แลว้ ถามเตียวเลี้ยวว่า โจโฉใช้มาเกลย้ี กลอ่ มเราหรือ เตียวเลย้ี วจึงตอบว่า ทา่ นได้มีคุณชว่ ยชวี ติ ข้าพเจ้าไว้ บัดนท้ี า่ นมีความทุกข์ใหญห่ ลวง ข้าพเจา้ จึงอุตส่าหข์ ้ึนมาหวงั จะแทนคุณท่านกวนอจู ึงถามวา่ ท่านคดิ ถึง คณุ เรานน้ั จะขนึ้ มาช่วยเป็นกำลงั เราหรอื เตียวเลย้ี วกว็ ่าหามไิ ดก้ วนอูจงึ ว่า ทา่ นจะมาเกลี้ยกลอ่ มแลชว่ ยเราก็หา มไิ ด้ ซง่ึ ทา่ นขึ้นมานีด้ ้วยเหตสุ ่งิ ใดเล่า เตยี วเลยี้ วจึงตอบว่า ทา่ นกบั เลา่ ป่ี เตียวหุยมคี วามรักกนั เปน็ อันมาก บัดนี้เลา่ ปกี่ ับเตียวหยุ แตกไป ทา่ นก็ยงั ไม่รเู้ หตวุ ่าเปน็ แลตาย เวลาคืนนม้ี หาอุปราชยกกองทัพเขา้ ตีเมืองแหฝ้ อื ได้ แล้วส่ังแก่ ทหารทัง้ ปวงมิให้ทำอนั ตรายแกอ่ าณาประชาราษฎร์ อันครอบครวั ของเล่าปน่ี น้ั กแ็ ต่งให้ทหารไปพิทกั ษ์รักษา มใิ ห้ผใู้ ดทำอันตรายได้ ข้าพเจ้าเห็นว่ามหาอปุ ราชมีใจเมตตาผกู ความรักทา่ นถงึ เพียงนี้ จึงเอาเนื้อความมาแจ้งแก่ ทา่ นกวนอูไดฟ้ ังดังนัน้ กโ็ กรธ จงึ ว่าแกเ่ ตยี วเลีย้ วว่า เดิมเราถามตวั ว่าจะเกลย้ี กลอ่ มหรอื ตวั วา่ หามิได้ แลตวั มาวา่ กล่าวดงั น้ี จะว่าไม่เกลีย้ กล่อมนัน้ ตัวประสงค์ส่ิงใดเล่า แล้วว่าเราอยใู่ นท่ีนี้ก็เปน็ ที่คับข้นอยู่ ซง่ึ เราจะเขา้ ด้วยผู้ใด นอกจากเลา่ ปนี่ ้นั อยา่ สงสัยเลย ตัวเรากม็ ีไดร้ ักชวี ติ อนั ความตายอปุ มาเหมือนนอนหลับ ทา่ นเรง่ กลับไปบอกแก่ โจโฉ ใหต้ ระเตรยี มทหารไว้ให้พร้อมเราจะยกลงไปรบเตียวเลยี้ วได้ฟังดงั นัน้ กห็ วั เราะแลว้ ตอบว่า ซง่ึ ท่านว่าทั้งนี้ โทษมอี ยู่กบั ตัวทา่ นถงึ สามประการคนทัง้ ปวงจะล่วงครหานินทาทา่ นได้ กวนอจู ึงวา่ ตัวเราถือความสตั ย์มนั่ คงอยวู่ ่า ถงึ ตัวจะตายกม็ ิไดเ้ ขา้ กบั ผูใ้ ด ซงึ่ ทา่ นว่ามโี ทษสามประการน้ันดว้ ยเหตุสิ่งใดบ้าง เตยี วเลี้ยวจึงตอบว่า เดิมท่านกบั เล่าป่ี เตียวหยุ ไดส้ าบานไว้ต่อกนั วา่ เป็นพ่ีนอ้ งร่วมสุขแลทุกขเ์ ป็นชวี ติ อันเดียวกนั ถา้ ผูใ้ ดตายก็จะตายดว้ ย ครง้ั น้ี เล่าปีก่ บั เตยี วหยุ แตกไป ท่านก็ไมร่ ้วู ่าเปน็ หรือตาย แลบดั น้ีทหารกน็ ้อยนัก ซึง่ จะยกลงไปรบนัน้ ถา้ ท่านเปน็

๗๕ อนั ตรายถงึ สิ้นชีวติ ฝา่ ยเลา่ ปี่ เตียวหยุ ยังมชี ีวิตอย่จู ะเทย่ี วตามหาท่าน หวงั จะชว่ ยกนั คิดการต่อไป เม่ือทา่ นตาย เสียแล้ว เลา่ ป่ี เตียวหุยก็จะตายด้วย ซึ่งทา่ นสาบานไว้ต่อกันก็จะมเิ สยี ความสัตย์ไปหรือ คนทัง้ ปวงกจ็ ะล่วงนนิ ทา ว่าความคิดท่านน้อยประการหน่ึง เล่าปก่ี ็มอบครอบครัวไว้ใหท้ น่ รกั ษา ถ้าท่านตายเสยี ภรรยาเล่าปท่ี งั้ สองนน้ั จะ พง่ึ ผูใ้ ดเล่า อันตรายก็จะมตี า่ ง ๆ การซ่งึ เลา่ ปปี่ ลงใจไว้แกท่ ่านนนั้ ก็จะไม่เสยี ไปหรือ ข้าพเจ้าเห็น ไมช่ อบเปน็ สองประการอกี ประการหนง่ึ นั้น ท่านกม็ ฝี ีมือกลา้ หาญ แล้วแจ้งใจในขนบธรรมเนยี มโบราณมาเปน็ อนั มากเหตใุ ดท่านจึงไมร่ ักษาชีวิตไวค้ อยทา่ เล่าปี จะไดช้ ว่ ยกันคดิ การทำนุบำรงุ แผ่นดินให้อยู่เย็นเปน็ สขุ ถึงมาตรว่า ท่านจะได้ความลำบากก็อปุ มาเหมือนหน่งึ ลยุ เพลงิ อนั ลุก แลขา้ มพระมหาสมุทรอันกวา้ งใหญ่ กจ็ ะลอื ชาปรากฎ ช่ือเสยี งท่านไปภายหน้า ว่าเป็นชาตทิ หารมใี จสัตยซ์ ่ือกตญั ญูต่อแผ่นดินซ่ึงท่านจะมานะลงไปรบพงุ่ กับโจโฉ ถ้าชวี ติ ทา่ นตายเสยี คร้งั นี้กจ็ ะไม่มชี ื่อปรากฎไป ข้าพเจา้ เห็นโทษมีสามประการฉะน้ี ขา้ พเจา้ จึงวา่ กวนอไู ด้ฟงั ดังนนั้ ก็นิง่ ตรึกตรองอยูเ่ ปน็ ช้านาน ครนั้ เห็นชอบดว้ ยจงึ ว่า ท่านวา่ ดังนี้ก็ควรแล้ว แลโทษซง่ึ มสี ามประการนน้ั จะใหเ้ ราทำ ประการใด เตียวเลีย้ วจงึ ว่า มหาอุปราชใหท้ หารล้อมท่านไว้เป็นอนั มาก ถ้าท่านมิสมัครเข้าด้วยเห็นชีวิตท่านจะถึง แกค่ วามตายหาประโยชน์มิได้ ขอให้ทา่ นอยู่กบั มหาอุปราชก่อนเถิด จะได้มีประโยชน์สามประการประการหนงึ่ ซึง่ ท่นสาบานไว้กบั เล่าปี่ เตยี วหยุ ว่าจะชว่ ยกนั ทำนุบำรุงแผ่นดนิ ความสตั ย์ขอ้ นจ้ี ะไดค้ งอยู่ประการหน่ึง ท่านจะได้ อยู่ปฏบิ ัติรกั ษาพ่ีสะใภท้ ้ังสองมิให้เปน็ อันตรายสิ่งใดได้ เปน็ สองประการอีกประการหนง่ึ นั้น ตัวท่านก็มฝี มี ือกลา้ หาญมสี ตปิ ัญญา จะได้คดิ การทำนุบำรุงพระเจา้ เหยี้ นเต้ให้ครองราชสมบตั ิสบื ไป ขา้ พเจ้าเหน็ มปี ระโยชน์สาม ประการฉะนี้ จึงเตือนสตทิ า่ นให้ดำริดจู งควรกวนอูจึงตอบว่า ซงึ่ ทา่ นวา่ มปี ระโยชนแ์ กเ่ ราสามประการน้ันกจ็ ริงอยู่ แตเ่ ราจะขอสัญญาไว้สามประการบา้ ง ถ้ามหาอปุ ราชยอม เราจึงจะถอดเกราะออกเสยี แลว้ จะลงไปหามหาอุปราช แม้ความประการใดขาดแต่ข้อหน่งึ เรากจ็ ะสตู้ ายเสยี ถึงมาตรวา่ คนท้ังปวงจะครหานนิ ทาเรากต็ ามเถดิ เตียวเล้ยี ว จึงว่า มหาอุปราชน้ันนำ้ ใจกว้างขวางอารนี ัก มักสมาคมดว้ ยผมู้ สี ติปัญญา ถา้ ท่านจะว่าประการใดมหาอุปราชกค็ ง จะยอม ซ่ึงทา่ นจะขอสัญญาสามประการนน้ั คือข้อใดบา้ งกวนอจู ึงว่า เดิมเราไดส้ าบานกันไวก้ บั เลา่ ปี่ เตียวหยุ วา่ จะช่วยกนั ทำนบุ ำรุงพระเจา้ เห้ยี นเต้แลอาณาประชาราษฎร์ให้อยู่เย็นเปน็ สุข ซง่ึ เราจะสมคั รเขา้ ดว้ ยน้ัน เราจะขอ เปน็ ข้าพระเจ้าเหยี้ นเตป้ ระการหนงึ่ เราจะขอปฏิบตั พิ ่สี ะใภ้เราทง้ั สอง แลอย่าใหผ้ ใู้ ดเขา้ ออกกลำ้ กรายเข้าถึงประตู ทอ่ี ยไู่ ด้ จะขอเอาเบี้ยหวัดของเล่าป่ซี ง่ึ เคยได้รับพระราชทานน้ัน มาให้แก่พสี่ ะใภ้เราทง้ั สองประการหน่งึ อีกประการ หนึง่ ถ้าเรารวู้ า่ เลา่ ปอ่ี ยูแ่ หง่ ใดตำบลใด ถงึ มาตรวา่ เรามิได้ลามหาอปุ ราช เราก็จะไปหาเลา่ ป่ี แม้มหาอปุ ราชจะห้าม เราก็ไม่ฟงั แลเน้ือความสามประการนี้ ท่านจงเอาไปบอกแกม่ หาอุปราชเถดิ ถ้ายอมตามคำเรา เราจะลงไปหา เตียวเลย้ี วกล็ ากวนอูแล้วข้ึนม้ากลับมาแจง้ เน้ือความแกโ่ จโฉทุกประการโจโฉได้ฟงั ดังนน้ั ก็หวั เราะ แลว้ ว่าแก่เตยี ว เลย้ี วว่า ซ่งึ กวนอไู ม่ยอมด้วยเราน้นั เราเปน็ ถึงมหาอปุ ราช กวนอูจะยอมเปน็ ข้าพระเจา้ เหย้ี นเตก้ เ็ หมือนเปน็

๗๖ บา่ วเรา ถ้าเราบังคบั บัญชาราชการประการใดกวนอกู จ็ ะไม่ขัดได้ กับซ่ึงกวนอูว่าจะปฏบิ ัติรกั ษาพส่ี ะใภ้ท้ังสองมใิ ห้ ผู้ใดแปลกปลอมเข้าไปถงึ ประตทู อ่ี ยู่นนั้ เรากจ็ ะยอม ทุกวันนอ้ี ยา่ วา่ แต่ภรรยาเล่าปีเ่ ลย ถึงภรรยาผู้นอ้ ยลงไปเราก็ มไิ ด้ให้ทำหยาบช้า ซงึ่ กวนอจู ะขอเอาเบย้ี หวดั เล่าปใี ห้แก่พี่สะใภ้น้นั เราจะให้ทวขี ้นึ อีก แตข่ ้อซึ่งกวนอรู ู้วา่ เล่าป่ีอยู่ แหง่ ใด มไิ ด้ลาเราก่อนจะไปหากันน้ัน โจโฉส่ันศีรษะไมย่ อม แล้ววา่ เม่ือกวนอเู อาสญั ญาฉะนี้ เราจะเอามาเลี้ยงไวใ้ ห้ มีกำลังจะได้ประโยชนส์ ่ิงใดเล่าเตยี วเลย้ี วจึงวา่ มหาอุปราชไม่แจ้งหรือ ในนิทานอิเยยี งซึง่ มมี าแต่กอ่ นว่า เดิมอเิ ยียงอยกู่ ับต๋งหางซึ่งเปน็ เจา้ เมอื ง ต๋งหางเลย้ี งอิเยียงเป็นทนายใช้สอย คร้นั อย่มู ายงั มีคิเปกั เจา้ เมืองหน่งึ น้ัน ยกกองทัพมารบฆา่ ต๋งหางตาย คิเปกั ได้อิเยียงไปไว้ จงึ ตัง้ อิเยยี งเปน็ ขุนนางท่ีปรึกษา อเิ ยียงมคี วามสขุ มาเป็น ช้านาน แล้วเชยี งจเู จ้าเมอื งหั้นกักยกทัพมารบม่าคิเปักตาย อเิ ยยี งนน้ั มีใจเจ็บแคน้ เป็นอันมาก จงึ ไปยังเมืองหัน้ ก๊ก แลว้ เขา้ ซ่อนตัวอย่ใู นท่ลี ับ จะลอบทำรา้ ยเชยี งจูให้ถงึ แก่ความตาย เชียงจจู ับได้ถงึ สองครั้ง มิได้เอาโทษ ใหป้ ล่อยอิ เยียงเสยี คร้ันอยู่มาอิเยียงลอบเข้าไปซ่อนอยู่ถงึ ที่ขา้ งในหมายจะฆา่ เซยี งจเู สีย เชยี งจูก็จับไดอ้ ีกจงึ ถามอเิ ยียงว่า ตัว จะทำอันตรายเราเราจบั ไดถ้ ึงสองครั้งแลว้ ก็มิได้เอาโทษ เราใหป้ ลอ่ ยตวั เสียตวั กม็ ิไดห้ ลาบจำ ร้ือจะมาทำรา้ ยเราอกี เราก็จบั ตวั ได้ แลตัวผกู ใจแค้นเราดว้ ยเหตสุ ิง่ ใด อเิ ยียงจึงบอกวา่ เดิมข้าพเจา้ อยูก่ บั ต๋งทางต๋งหางเล้ยี งข้าพเจา้ เป็น ทนายใช้สอย คร้นั คปิ ักยกไปฆ่าตง๋ หางเสยี เอาตวั ข้าพเจา้ ไปตง้ั ให้เปน็ ขุนนางทป่ี รึกษา ได้ความสุขเป็นอนั มาก ครัง้ นท้ี า่ นยกไปฆ่าคิเป๊ก ซ่งึ เป็นนายมีคุณแกข่ ้าพเจา้ เสียข้าพเจ้ามีใจเจ็บแคน้ อยู่ คดิ อา่ นมาหวงั จะทำอนั ตรายท่าน หวงั จะแทนคุณคปิ ัก ซง่ึ ทา่ นจับขา้ พเจ้าไดถ้ ึงสองคร้งั แล้วปลอ่ ยเสียนัน้ ขา้ พเจ้ายังไม่หายแคน้ จงึ ลอบเขา้ มาจะทำ รา้ ยทา่ นอีก ทา่ นกจ็ บั ได้แลโทษข้าพเจา้ นี้ก็ถงึ ตายตามท่านจะโปรดเถดิ เชียงจูจงึ ว่า เราจะปลอ่ ยเสียตัวจะคิดทำ รา้ ยเราอกี หรือไม่ อิเยียงจึงว่า ท่านปลอ่ ยข้าพเจา้ เสีย ขา้ พเจ้าก็ยงั จะคดิ ร้ายแก่ท่านกวา่ จะทำสำเรจ็ ขา้ พเจา้ จงึ จะหายแค้น ถ้าท่านเอน็ ดูข้าพเจา้ ข้าพเจา้ จะขอเสือ้ ซ่ึงท่านใส่ แม้ทา่ นโปรดให้ ขา้ พเจา้ จะได้สิน้ ความพยาบาทท่าน เชยี งจูไดฟ้ ังดังน้นั ก็คิดวา่ อิเยียงนมี้ ีน้ำใจกตัญญู จะใครไดอ้ ิเยยี งไวจ้ ึงถอดเสือ้ ให้อเิ ยยี ง อิเยียงกค็ ำนับรบั เอาเสื้อมา จงึ ถอดกระบี่ออกฟนั สื้อเสยี สามที แลว้ ว่าแก่เชยี งจวู า่ ข้าพเจ้าได้แทนคุณคิเปักแลว้ อเิ ยยี งก็เอากระบเ่ี ชอื ดคอตาย อันนำ้ ใจกวนอนู ัน้ ถ้าผู้ใดมีคุณแลว้ เหน็ จะเปน็ เหมือนอิเยียง อนั เลา่ ปีก่ ับกวนอนู ้ันมิได้เป็นพนี่ อ้ งกัน ซ่งึ มีความรัก กนั นน้ั เพราะไดส้ าบานตอ่ กัน เล่าปีเ่ ป็นแต่ผนู้ อ้ ย เล้ยี งกวนอไู ม่ถึงขนาดกวนอูยังมีนำ้ ใจกตญั ญตู ่อเล่าป่ี จึงคิดจะ ตดิ ตามมิไดท้ ง้ิ เสีย อันมหาอปุ ราชมีวาสนากว่าเล่าปี่เป็นอนั มาก ถ้าท่านได้กวนอูมาไว้ทำนบุ ำรงุ ให้ถึงขนาด เหน็ กวนอูจะมีกตญั ญูตอ่ ทา่ นยงิ่ นักโจโฉจงึ วา่ แก่เตยี วเล้ยี ววา่ ทา่ นวา่ กลา่ วท้ังนี้กช็ อบนัก จงเรง่ ขนึ้ ไปบอกแกก่ วนอวู ่า ซงึ่ สญั ญาสามประการนั้นเรายอมแล้ว ท่านจงเรง่ พากวนอูลงมาเถดิ เตียวเลี้ยวจึงลาโจโฉขึ้นไปบอกแก่กวนอูกวนอู จึงวา่ ถ้ามหาอุปราชยอมดงั นั้นแล้ว ทา่ นจงลงไปบอกให้กองทัพซ่ึงลอ้ มเราไวน้ นั้ เลิกไปเสยี เราจะเขา้ ไปแจง้

๗๗ เนื้อความแก่พีส่ ะใภท้ ง้ั สองคนกอ่ น ถา้ ไมเ่ ป็นอันตรายแลว้ จงึ จะไปหามหาอปุ ราชเตียวเล้ยี วก็ลงไปบอกแกโจโฉ ตามคำกวนอูวา่ โจโฉได้ฟังดังน้ันก็ให้มา้ ใช้ไปส่งั ทหารซึง่ ล้อมกวนอูไว้นนั้ ให้เลิกทัพถอยมา ซนุ ฮกจึงว่าแกโจโฉวา่ ซ่งึ กวนอยู อมแก่ทา่ นครัง้ นเี้ กลือกจะเป็นกลอุบายโจโฉจงึ ตอบวา่ กวนอเู ปน็ คนมคี วามสัตยเ์ หน็ จะไมค่ ิดอ่านล่อลวง เราฝา่ ยกวนอูครั้นเหน็ ทหารโจโฉถอยไป ก็พาทหารเข้าไปในเมืองเห้ฝือ เห็นราษฎรท้งั ปวงปกตอิ ยู่ จึงเขา้ ไปคำนับ พส่ี ะใภท้ งั้ สองแลว้ ว่า ข้าพเจ้าเสียทีทำใหพ้ ี่ตกใจไดค้ วามเดือดรอ้ นนั้นโทษข้าพเจ้าผิดนัก พ่สี ะใภ้ท้งั สองจงึ ถามว่า เจา้ ยังแจ้งวา่ เล่าปนี ้นั พลดั ไปอย่แู ห่งใด กวนอูจงึ บอกว่ายงั ไมแ่ จ้ง พ่ีสะใภ้จงึ ว่าโจโฉก็ได้เมืองแหฝ้ ือแล้ว เจ้าจะคิด อา่ นประการใด กวนอูจึงบอกเนอ้ื ความให้ฟงั ทกุ ประการ แล้ววา่ บัดนีข้ ้าพเจา้ เข้ามาปรกึ ษาด้วย พ่ีทงั้ สองจะเหน็ ประการใด นางกำฮหู ยนิ จงึ ว่า เวลาคนื น้ีโจโฉเข้าในเมอื งได้ พีน่ เ้ี กรงอยวู่ า่ จะเปน็ อันตรายตา่ ง ๆ เป็นเดชะบญุ ของ เรา โจโฉกำชบั ทหารมใิ หแ้ ปลกปลอมเขา้ มาถงึ ประตไู ด้ คร้ังน้เี จา้ กบั พี่กอ็ ยู่ในงอื้ มมือโจโฉ แลเจา้ จะยอมเข้าอยูด่ ว้ ย เขานน้ั ดว้ ยความจำเปน็ ก็ตามเถิด แต่พี่เกรงอยู่ข้อหนึง่ ว่า ถ้ารวู้ ่าเลา่ ปอ่ี ย่แู ห่งใดเราก็จะพากันไปหา เกลือกโจโฉจะ มิใหไ้ ปกวนอจู ึงตอบว่า ข้อน้ีพ่ีทัง้ สองอยา่ วิตกเลย แมร้ วู้ า่ เล่าปอ่ี ยแู่ หง่ ใดเราจะพากนั ไปหา ถงึ มาตรว่าโจโฉจะ ขดั ขวางไว้ ข้าพเจ้าจะคดิ อ่านแกไ้ ขไปให้จงได้ แลว้ กวนอกู ล็ าพส่ี ะใภ้ท้ังสองพาทหารประมาณสามสิบคนออกไปถึง หน้าคา่ ยโจโฉ โจโฉเห็นกวนอูมาก็มีความยนิ ดี จงึ ออกไปรับกวนอเู ขา้ มา กวนอจู ึงคำนับโจโฉแลว้ วา่ ตัวขา้ พเจ้าเป็น ชลยทา่ นมไิ ดฆ้ ่าเสีย แล้วออกไปรับขา้ พเจ้าถึงนอกคา่ ยน้นั คุณหาทสี่ ดุ มิไดโ้ จโฉได้ฟงั ดังนั้นจงึ วา่ แกก่ วนอูวา่ เราก็ แจง้ อย่วู ่าท่านมีความสตั ย์แลกตญั ญู บัดน้เี รากับทา่ นได้พบกนั เรากม็ ีความยินดี กวนอูจึงตอบวา่ เตยี วเลยี้ วไปบอก ขา้ พเจ้าวา่ มหาอุปราชรบั ปฏิญาณทัง้ สามประการแลว้ ข้าพเจา้ ก็มีความยินดี เห็นวา่ ถึงนานไปเมื่อหน้ามหาอุปราช ก็จะไม่คนื คำ โจโฉจึงวา่ ซง่ึ ปฏิญาณของทา่ นน้นั เราได้ออกปากรบั แล้ว จึงจะเป็นประการใดเราก็มิใหเ้ สยี วาจา กวนอไู ด้ฟังดังน้นั ก็มีความยินดีจึงว่า แม้ข้าพเจา้ รวู้ า่ เลา่ ปอ่ี ยูท่ ใี่ ดถงึ มาตรวา่ เปน็ ทางกนั ดารจะต้องขา้ ม พระมหาสมุทรแลลยุ เพลิงกด็ ี ข้าพเจา้ จะไปหาเล่าปใ่ี ห้จงได้ แม้ข้าพเจ้ายังมิทนั ลามหาอปุ ราชก็ดขี อท่านให้อภยั แก่ ขา้ พเจ้า อยา่ เคืองด้วยเน้ือความขอ้ นี้เลย โจโฉจงึ วา่ ซ่ึงท่านรู้ข่าวเล่าปแี่ ลว้ จะไปหากต็ ามเถิด แตใ่ หท้ า่ นตรกึ ตรองดู ให้เหน็ ควรกอ่ น แล้วโจโฉกใ็ ห้กวนอูกนิ โต๊ะ แล้ววา่ พร่งุ นเี้ ชา้ เราจะยกกลบั ไปเมอื งฮโู ตก๋ วนอูเข้าไปบอกพส่ี ะใภ้แล้ว ก็จัดแจงส่งิ ของทั้งปวงแลว้ ออกมา ครัน้ เวลาเชา้ โจโฉก็ยกทหารไป กวนอูจงึ ให้พ่ีสะใภท้ ั้งสองข้นึ ข่รี ถตามกองทัพโจ โฉไป เวลาค่ำถงึ ที่ประทับตำบลใด โจโฉจึงใหก้ วนอกู บั ภรรยาเล่าปีท่ งั้ สองคนน้นั อย่เู รือนเดียวกัน หวังจะใหก้ วนอู คดิ ทำร้ายพส่ี ะใภ้ น้ำใจจะได้แตกออกจากเลา่ ป่ีจะได้เปน็ สทิ ธิแ์ กต่ วั ฝา่ ยกวนอูให้พ่ีสะใภ้ทั้งสองนอนห้องขา้ งใน ตัว นั้นก็น่ังจุดเทยี นดหู นังสือ รกั ษาพีส่ ะใภอ้ ยู่นอกประตูยนั รุ่ง มไิ ดป้ ระมาทสักเวลาหน่งึ จนถึงเมืองฮโู ต๋ โจโฉรู้ดังนัน้ ก็ เกรงใจกวนอูวา่ มคี วามสัตย์แลกตญั ญูต่อเล่าป่ี โจโฉจงึ ใหก้ วนอกู บั ภรรยาเลา่ ปไ่ี ปอยู่ณ ตึกสองหลังมชี านกลาง กวน อูจงึ ให้พ่ีสะใภท้ ง้ั สองคนนนั้ อยตู่ ึกหน่ึง แลว้ ให้ทหารท่แี ก่ชราอยรู่ ักษาประมาณสบิ คน ตัวนนั้ อย่ตู กึ หน่ึงระวงั รกั ษา พส่ี ะใภท้ ง้ั สองครั้นอยู่มาวันหน่งึ โจโฉจงึ พากวนอูเขา้ ไปเฝา้ พระเจา้ เหี้ยนเต้แล้วทูลว่า กวนอูคนน้มี ีฝมี ือพอจะเปน็

๗๘ ทหารได้ พระเจา้ เหีย้ นเต้กม็ ีความยินดจี ึงต้งั กวนอูเปน็ นายทหาร โจโฉกบั กวนอูก็ลากลับมาบา้ น โจโฉจงึ ใหเ้ ชญิ กวนอกู ินโต๊ะ จัดแจงให้กวนอูนง่ั ท่ีสงู กวา่ ขนุ นางทัง้ ปวง แล้วให้เคร่ืองเงนิ เครอื่ งทองแลแพรอยา่ งดแี ก่กวนอูเป็นอัน มาก กวนอรู บั เอาสิง่ ของน้ันแลว้ ก็ลาโจโฉกลบั มาที่อยู่จึงบอกเน้อื ความทงั้ ปวงแก่พสี่ ะใภ้แลว้ เอาสิง่ ของน้ันให้ฝ่ายโจ โฉทำนุบำรุงกวนอูมิได้อนาทร สามวนั แตง่ โต๊ะไปให้ครั้งหนง่ึ ห้าวนั ครั้งหนงึ่ แลว้ จัดหญงิ สาวที่รปู งามสิบคนให้ไป อย่ปู ฏิบตั ิกวนอู หวังจะผูกนำ้ ใจไว้ให้กวนอูหลง กวนอูให้หญิงสบิ คนไปอยทู่ ี่พี่สะใภ้ใช้สอย คร้นั ถึงสามวนั กวนอจู ึง ไปเยือนพี่สะใภค้ รง้ั หนึ่ง นง่ั อยูแ่ ตน่ อกประตูแลว้ ถามวา่ พี่อยปู่ กติอย่หู รือ หรือป่วยไข้ประการใดบา้ ง พสี่ ะใภจ้ งึ ตอบวา่ ปกติอยมู่ ิไดป้ ว่ ยไข้ประการใด เจา้ ร้ขู า่ วเลา่ ปี่บ้างหรือไม่ กวนอวู า่ ไมแ่ จง้ แลว้ คำนับพ่ีสะใภก้ ลบั มา โจโฉรู้ กติ ตศิ ัพท์ว่ากวนอูปฏบิ ตั พิ ่สี ะใภโ้ ดยสุจรติ ดังนน้ั ก็สรรเสรญิ กวนอวู า่ มคี วามสตั ย์หาผู้เสมอมิได้ครน้ั อยมู่ าวันหนึ่ง โจ โฉให้เชิญกวนอูมากนิ โตะ๊ เห็นกวนอูหม่ เสือ้ ขาด โจโฉจงึ เอาเส้ืออยา่ งดใี หก้ วนอู กวนอูรับเอาเส้อื แลว้ จงึ เอาเสอื้ ใหม่น้ันใสช่ ้ันใน เอาเส้ือเกา่ น้ันใสช่ ้ันนอก โจโฉเหน็ ดังน้ันก็หวั เราะแล้วถามวา่ เอาเส้ือใหมใส่ช้นั ในนน้ั กลัวจะเก่าไป หรือ กวนอูจงึ วา่ เส้ือเกา่ น้ีของเล่าปี่ให้ บดั นเ้ี ล่าป่จี ะไปอยทู่ ่ีใดมไิ ดแ้ จ้ง ข้าพเจ้าจึงเอาเส้ือผืนนีใ่ สช่ น้ั นอก หวงั จะดู ตา่ งหน้าเล่าปี่ครนั้ จะเอาเส้ือใหม่น้นั ใสช่ ้นั นอก คนท้ังปวงจะครหานนิ ทาว่าไดใ้ หมแ่ ล้วลืมเก่า โจโฉไดย้ ินดงั น้นั ก็ สรรเสรญิ กวนอูวา่ มีกตัญญูนัก แต่คิดเสียใจอยู่ กวนอูกล็ าโจโฉกลบั มาที่อยคู่ รัน้ อยู่มาวนั หนึง่ หญงิ คนใช้มาบอกแก่ กวนอวู ่า บัดนี้พี่สะใภ้ทัง้ สองร้องไห้รักกันอยู่ดว้ ยเหตุส่ิงใดมิไดแ้ จง้ กวนอไู ด้ฟังดังน้นั ก็ตกใจจงึ เข้าไปถึงริมประตู แล้วถามว่าพีท่ ้ังสองร้องไห้ดว้ ยเหตุส่งิ ใด นางกำฮูหยนิ จึงตอบวา่ คืนนี้พ่ีฝนั เหน็ เล่าปีตกหลมุ ลง ครั้นต่นื ข้นึ มาก็ ตกใจจึงแกฝ้ ันนางบิฮหู ยนิ เหน็ พรอ้ มกันวา่ เลา่ ปตี ายแลว้ พี่จงึ รอ้ งหร้ ัก กวนอูได้ฟังดังนั้น พเิ คราะห์ดเู หน็ ฝันผดิ ประหลาด สำคัญวา่ เลา่ ปี่เปน็ อนั ตรายก็ร้องไหด้ ว้ ย แล้วกวนอูจึงคิดกลอบุ าย ว่าแกพ่ ่สี ะใภ้ทง้ั สองหวงั จะให้คลาย ความทุกข์ จงึ ว่าฝนั นั้นจะสำคัญเอาเปน็ แน่มิได้ ดว้ ยพี่ท้งั สองมีน้ำใจคดิ ถึงเลา่ ปี่อยจู่ งึ เผอิญใหฝ้ ัน ท้งั นี้ ใช่เล่าป่ีจะ เป็นอันตรายอย่างนัน้ หามิได้ พีท่ ง้ั สองอย่าเศรา้ โศกเลย พอคนใช้โจโฉมาบอกกวนอวู ่า มหาอุปรชให้เชญิ ไป กวนอูก็ ลาพีส่ ะใภ้ไปหาโจโฉ โจโฉเห็นหน้ากวนอูน้ันเศร้าหมองจึงถามวา่ วันน้เี ราเหน็ ท่านไม่สบาย มที ุกขส์ ่ิงใดหรอื กวนอู บอกว่า พ่สี ะใภ้ข้าพเจา้ ทั้งสองคดิ ถงึ เลา่ ปี่ ดว้ ยมิรู้วา่ เปน็ หรือตายแลว้ ชวนกนั ร้องไห้ ข้าพเจ้าก็กลนั้ นำ้ ตามิได้ โ'โฉ ได้ฟงั ดงั นัน้ ก็ปลอบโยนกวนอู แล้วกช็ วนกินโตะ๊ หวงั จะให้คลายความทุกข์ กวนอเู สพสรุ าเมา มิได้เกรงใจโจโฉ เอา มอื จับหนวดของตัวเขา้ แล้วจงึ ว่า เกดิ มาเปน็ ชายไมไ่ ด้ทำนุบำรุงแผน่ ดนิ ทง้ั เล่าปีผ่ ู้พน่ี ้นั กม็ ีคณุ มา ถ้าเราจะเอาใจ ออกหากบัดน้ี กห็ าผใู้ ดจะนับถอื ว่าเปน็ ชายไม่ โจโฉไดฟ้ งั ดังน้ันกค็ ิดว่ากวนอูยังมีใจสตั ยซ์ อื่ ต่อเล่าปีอ่ ยู่ โจโฉทำเปน็ ไมไ่ ดย้ ินจึงแกล้งถามกวนอวู า่ หนวดของท่านประมาณสักกเี่ สน้ กวนอูจงึ ตอบวา่ หนวดของข้าพเจ้าประมาณหลาย ร้อยเสน้ คร้ันถงึ เทศกาลหนาวก็หล่นไปบา้ ง ขา้ พเจ้าจงึ ทำถงุ ใสไ่ ว้ โจโฉได้ฟังดงั นน้ั จึงเอาแพรขาวอย่างดี ทำถงุ ให้ กวนอสู ำหรบั ใส่หนวดกวนอรู ับเอาถุงนน้ั แลว้ กล็ ากลับมาที่อย่คู รน้ั เวลาเชา้ กวนอูเขา้ ไปเฝ้า พระเจา้ เหีย้ นเต้ ทอดพระเนตรเหน็ กวนอใู ส่ถุงหนวดดังนนั้ จึงตรสั ถามว่า ถงุ ใส่ส่งิ ใดแขวนอยู่ท่ีคอน้ัน กวนอจู งึ ทูลว่า

๗๙ ถุงน้มี หาอุปราชให้ข้าพเจ้าสำหรับใสห่ นวดไว้ แล้วกวนอูก็ถอดถวายใหท้ อดพระเนตร พระเจ้าเหี้ยนเต้เห็นหนวด กวนอูยาวถงึ อกเส้นละเอียดงามเสมอกนั แล้วตรสั สรรเสริญวา่ กวนอนู ห้ี นวดงาม จงึ พระราชทานช่อื ว่า บีเยยี งกง๋ แปลภาษาไทยวา่ เจ้าหนวดงาม แล้วก็เสดจ็ ขึ้น โจโฉกับขุนนางท้งั ปวงแลกวนอกู ็ออกจากท่ีเฝา้ มาถึงประตวู งั กวนอู ก็ข้ึนม้าตามโจโฉไป ครน้ั ถึงหน้าบา้ นกวนอูก็ลาโจโฉจะมาที่อยู่โจโฉเหน์ ม้ากวนอูผอม จึงถามวา่ เหตใุ ดมา้ จงึ ผอมไม่ สมตวั ท่าน กวนอูจึงตอบวา่ ม้าตัวน้ีกำลังนอ้ ย ทานกำลงั ข้าพเจา้ มิไดจ้ ึงผอม โจโฉไดฟ้ ังดังนั้นจึงใหท้ หารไปเอามา้ เซ็กเราวม์ า แลว้ ถามกวนอูวา่ ม้าตัวนี้เป็นของผู้ใดทา่ นร้จู ักหรือไม่ กวนอูจงึ ว่า มา้ ตัวนีข้ องลโิ ปข้ า้ พเจ้ารู้จักอยู่ โจโฉ กใ็ หจ้ ดั แจงเครือ่ งม้าพร้อมแลว้ กใ็ หก้ วนอู กวนอมู ีความยนิ ดลี งจากม้าคุกเข่าลงคำนบั แล้ววา่ ซง่ึ มหาอปุ ราชให้มา้ ตวั นแี้ กข่ ้าพเจ้าน้นั คุณหาท่ีสดุ มิไดโ้ จโฉได้ฟงั ดังน้นั กค็ ิดกร่ิงใจจึงถามวา่ เราให้เงินทองสง่ิ ของแก่ทา่ นมาเป็นอันมากก็ ไมย่ นิ ดีทา่ นไม่ว่าชอบใจแลมีความยนิ ดเี หมอื นเราใหม้ ้าตัวนี้ เหตุไฉนทา่ นจึงรกั มา้ อนั เป็นสัตวเ์ ดียรจั ฉาน มากกว่าทรพั ยส์ ่งิ สนิ อีกเล่า กวนอูจึงตอบวา่ ข้าพเจา้ แจง้ วา่ ม้าเชก็ เธาว์ตวั นีม้ ีกำลงั มาก เดินทางไดว้ ันละหมน่ื เส้น แมข้ ้าพเจ้าร้ขู า่ วเลา่ ปี่อยทู่ ่ใี ด ถงึ มาตรว่าไกลกจ็ ะไปหาไดโ้ ดยเรว็ เหตฉุ ะนี้ขา้ พเจ้าจึงมีความยินดี ขอบคณุ มหา อุปราชมากกวา่ ให้ส่ิงของท้ังปวงโจโฉไดฟ้ ังดงั นนั้ ย่งิ มคี วามน้อยใจ แลว้ คดิ ว่าเราเสยี ทีท่ีทำนบุ ำรงุ กวนอูด้วยยศศกั ดิ์ ศฤงคารบริวาร กวนอูก็คดิ รักเล่าปีอ่ ยู่มไิ ด้ขาด กวนอกู ็ลาโจโฉไปท่ีอยู่ โจโฉจงึ ถามเตยี วเล้ียวว่า เราเล้ยี งกวนอกู ถ็ งึ ขนาดฉะนแ้ี ลว้ กวนอูยงั มีน้ำใจผูกพันรักเล่าป่ีอยู่ เราจะคดิ อ่านประการใดกวนอจู ึงจะเอาใจออกจากเล่าป่ี เตียว เล้ยี วจึงวา่ ขอให้งดอยู่สักเวลาหนึ่งก่อน ขา้ พเจา้ จะไปวา่ กลา่ วลองความคดิ กวนอูดูว่าจะมใี จสัตยซ์ ื่อต่อเลา่ ป่เี ทีย่ ง แท้หรือ หรือจะคดิ อา่ นยักย้ายประการใดบ้างครน้ั เวลาร่งุ เชา้ เตียวเลย้ี วจงึ ไปหากวนอูถ้อยทีถ้อยคำนบั กนั เตียว เลยี้ วจงึ วา่ แกก่ วนอูวา่ ต้ังแต่มหาอุปราชไดท้ ่านมาไวก้ ็มีความยนิ ดีทำนบุ ำรุงทา่ นเปน็ อันมากเพราะมีความเมตตา ทา่ นกวนอูจงึ ว่า ทุกวันนม้ี หาอปุ ราชชุบเล้ยี งเราจึงได้มีความสุข คณุ นนั้ ก็มีเปน็ อันมาก แตจ่ ะได้วายคดิ ถึงเล่าปีน่ นั้ หามิได้ เตียวเลีย้ วจึงตอบวา่ ธรรมดาเกดิ มาเป็นชายใหร้ ู้จกั ท่หี นักทเี่ บา ถ้าผ้ใู ดมิไดร้ ู้จักที่หนกั ทีเ่ บา คนท้ังปวงก็จะ ล่วงติเตยี นวา่ ผู้น้ันหาสตปิ ัญญาไม่ อันมหาอุปราชนี้มนี ้ำใจเมตตาท่าน ทำนุบำรุงท่านย่ิงกวา่ เล่าป่ีอีก เหตุใดท่าน จงึ มใี จคดิ ถึงเลา่ ป่ีอยูก่ วนอูจงึ ว่า ซ่ึงมหาอปุ ราชมีคุณแกเ่ ราก็จริงอยู่ แตจ่ ะเปรียบเลา่ ปี่นั้นยังมิได้ ด้วยเล่าปี่นนั้ มี คณุ แก่เราก่อน ประการหนงึ่ ก็ไดส้ าบานไว้ต่อกนั ว่าเปน็ พี่น้อง เราจงึ ไดต้ ั้งใจรักษาสตั ย์อยู่ ทกุ วนั นเี้ รากค็ ิดถึงคณุ มหาอปุ ราชอยู่มไิ ด้ขาด ถึงมาตรว่าเราจะไปจากกจ็ ะขอแทนคณุ เสยี ก่อนใหม้ ีชื่อปรากฏไวเ้ ราจงึ จะไป เตียวเลยี้ วได้ ฟงั ดังนั้นจึงถามกวนอูว่า ถา้ เลา่ ปถ่ี ึงแก่ความตายแล้ว ทา่ นจะอยู่กบั มหาอปุ ราชหรอื หรือจะคดิ ประการใด กวนอู จงึ ตอบว่าตวั เราเกดิ มาเป็นชายรักษาสตั ย์มใิ ห้เสียวาจา ถึงมาตรว่าเลา่ ป่ีจะถึงแกค่ วามตาย เรากจ็ ะตายไปตาม ความทไ่ี ด้สาบานไว้เตียวเลย้ี วเห็นกวนอูนั้นมใี จสัตยซ์ ่ือต่อเล่าป่อี ยู่เป็นมนั่ คง กล็ ากลับมา

๘๐ จงึ เอาเนื้อความทั้งปวงบอกแกโ่ จโฉทุกประการ โจโฉไดฟ้ ังดงั นนั้ ก็ทอดใจใหญ่ มีความวิตก ซงึ่ จะเอากวนอูไวใ้ ห้ขาด จากเลา่ ป่ีก็ไม่สมคดิ แล้วสรรเสรญิ กวนอูว่ามีความสตั ย์ซ่ืชื่อมน่ั คงนัก ซุนฮกจึงวา่ แกโจโฉวา่ อันความคิดกวนอนู ั้น จะแทนคุณมหาอุปราชเสียก่อน แล้วจงึ จะไปจาก ถ้ามีศึกมาก็อย่าให้กวนอูออกอาสาแม้กวนอยู ังไม่มีความชอบกจ็ ะ อยดู่ ้วยมหาอปุ ราช โจโฉไดฟ้ ังดงั นัน้ ก็เหน็ ชอบดว้ ย

๘๑ บทวิเคราะห์ \"เดมิ แผน่ ดินเมืองจีนท้งั ปวงนั้น เปน็ สุขมาช้านานแล้วก็เป็นศกึ ครน้ั ศึกสงบแลว้ ก็เปน็ สุข\" ขอ้ ความ ดงั กล่าวนเี้ ป็นบทเปดิ เรื่องในสามกักฉบับแปลเปน็ ภาษาไทยสำนวนของเจ้าพระยาพระคลงั (หน) กวใี นรัชกาลท่ี ๑ แห่งกรุง-รตั นโกสนิ ทร์ นกั ภาษาและวรรณคดีไทยส่วนมากตา่ งกย็ อมรับกันวา่ หนังสือเรื่องสามกักฉบับนี้ใช้ ภาษาไทยได้ดีท้ังรูปประโยคและถอ้ ยคำสำนวน ศาสตราจารยพ์ ระยาอนมุ านราชธนแสดงความเหน็ ตอ่ ข้อความข้นึ ตนั เร่ืองของสาม-ก๊กไว้วา่ \"ขา้ พเจ้าอ่านแลว้ ก็ว่าแต่งดี เพราะแต่งกะทดั รดั ใช้คำพูดไมก่ ี่คำก็ได้ ขอ้ ความบรบิ รู ณ์ และเป็นสำนวนอยา่ งไทย อา่ นแล้วเขา้ ใจดี\" นอกจากนั้น สมเดจ็ พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาดำรงราชานภุ าพ ยังทรงแสดงทรรศนะไว้อีกวา่ \"ในบรรดาหนงั สอื เรือ่ งพงศาวดารจีนท่ไี ดแ้ ปลเปน็ ภาษาไทย นบั ถอื กนั ว่าสำนวน หนังสือสามก๊กดกี ว่าเรื่องอื่นด้วยใชถ้ อ้ ยคำและเรียงความเรียบร้อยสมำ่ เสมออ่านเข้าใจง่าย\" จึงสมกับท่ีวรรณคดี สโมสรในรัชกาลที่ ๖ ลงมตใิ ห้สามก๊กเปน็ ยอดของความเรยี งเร่อื งนทิ าน ความเรียงในที่น้ีหมายถงึ วรรณคดปี ระเภท รอ้ ยแก้ว สว่ นนิทานในทนี่ ี้คือเรือ่ งเลา่ สามกักจงึ เปน็ เร่ืองเล่าร้อยแกว้ เป็นเร่ืองท่ีมที ่ีมาจากพงศาวดารจีนซงึ่ นิยม เลา่ กันอยา่ งแพรห่ ลายมากในประเทศจีน จนกระทั่งมผี กู้ ลา่ ววา่ \"ถา้ ใครไมร่ ู้เร่อื งสามก๊ก ผ้นู ้ันหาใช่คนจีนไม่\" สาม ก๊กมีเนื้อหาเก่ียวกบั การปกครองบา้ นเมืองและการชงิ อำนาจกนั ดว้ ยอบุ าย การเมอื งและด้วยสงคราม ภาษาท่ใี ช้ก็ เปน็ โวหารเปรยี บเทียบทคี่ มคายและเปน็ คติสอนใจโดยเฉพาะสำหรบั ผปู้ กครองบ้านเมอื งและผอู้ ยู่ใต้ปกครอง จงึ เป็นเรื่องท่ีมผี ู้นิยมอ่านกันมากและไดร้ ับการแปลเปน็ ภาษาตา่ งๆ หลายภาษา ต้นเรอื่ งของสามกก๊ ฉบบั ภาษาจีน คือ จดหมายเหตุเรื่องสามก๊กซึ่งเรียกกันว่า สามกก๊ จี่ เป็นประวตั ศิ าสตรจ์ นี ตอน หน่ึงซ่ึงขา้ ราชการชื่อตันซ่ิวเป็นผู้บันทกึ และเรียบเรยี งขน้ึ ในสมยั ราชวงศ์จิน้ (ประมาณปลายพทุ ธศตวรรษท๙่ี ) ตันซิ่วแบ่งเนือ้ หาออกเปน็ ๓ เรอ่ื ง คือ จดหมายเหตุกก๊ วยุ่ จดหมายเหตุก๊กจ๊ก และจดหมายเหตกุ ๊กงอ่ แต่เนอ่ื งจาก ตนั ชวิ่ บันทึกเรื่องราวไว้อยา่ งย่อมากในสมัยต่อมาประมาณปลายพทุ ธศตวรรษที่ 10 พระเจ้าซอ้ งบ๋นุ ตจี่ ึงสั่งใหข้ นุ นางซอ่ื ผวยซงจือเขยี นอรรถาธบิ ายจดหมายเหตุทต่ี ันซ่ิวบนั ทกึ ไว้ โดยใหเ้ พ่ิมเตมิ เหตุการณ์บางตอน และแสดง ความคิดเหน็ เชิงวจิ ารณ์ต่อเนื้อเรือ่ งบางตอนของตันซว่ิ ดว้ ย ตอ่ มาในสมัยต้นราชวงศเ์ หม็ง (ประมาณตน้ พุทธ ศตวรรษท่ี 21) หลอกว้านจง (หรือลอ่ กวนตง) ได้นำเน้ือหาจากจดหมายเหตุสามก๊ก ของตันซิว่ มาเปน็ แกนดำเนิน เร่อื ง โดยใชบ้ ทอรรถาธิบายของผวยซงจือประกอบ และอาศยั เคา้ เรอ่ื งจากตำนานและนิทานเก่า ๆ ประกอบกบั จินตนาการของตนแต่งเติมใหเ้ ร่อื งสามกก๊ สนุกสนานชวนติดตามมากขึน้ หนังสอื สามก๊กฉบบั น้มี ีชอ่ื ว่าสามก๊กจที่ ง- ซกเอ้ยี นหงี ซงึ่ หมายความวา่ นิทานแสดงความหมายของจดหมายเหตสุ ามก๊กสำหรับสามัญชน เรียกส้นั ๆวา่ สาม- ก๊กเอย้ี นหงี สามก๊กเอ้ยี นหงเี ร่ิมเรอ่ื งตงั้ แต่เหตกุ ารณ์ในรัชกาลพระเจา้ เลนเต้ไปจนถึงรชั กาล พระเจา้ จ้นิ บเู๊ ต้สมุ า เอ๋ียน รวมเวลากวา่ 100. ปี เปน็ เรื่องเล่ายาวตดิ ต่อกนั อย่างมีเอกภาพ มิไดแ้ บ่งเป็นภาคๆ และภาคละกก๊ อย่างใน

๘๒ สามกก๊ จี่ของตันซ่ิว จึงเช่ือกนั วา่ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) คงจะแปลและเรยี บเรยี งจากฉบับภาษาจนี ช่อื สาม กก๊ เอ้ยี นหงขี องหลอกว้านจง มิใช่จากสามก๊กจข่ี องตันซวิ่ ในรชั กาลพระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราชพระองค์มีพระราชดำรัสส่งั ใหแ้ ปลหนังสือพงศาวดารจีนเป็นภาษาไทย ๒ เรอื่ ง คือ เรอ่ื งไซ่ฮ่ันกบั เร่ืองสาม- ก๊ก สมเด็จพระเจา้ หลานเธอเจ้าฟ้ากรมพระอนรุ ักษเ์ ทเวศร์ กรมพระราชวังบวรสถานภมิ ุข ทรงอำนวยการแปล เรอ่ื งไซ่ฮัน่ และเจา้ พระยาพระคลงั (หน) อำนวยการแปลเรื่องสามกก๊ ทงั้ นี้ไมป่ รากฏหลกั ฐานระบเุ วลาที่แปล สมเดจ็ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสนั นษิ ฐานวา่ เร่อื งไซฮ่ ั่นคงจะแปลก่อน พ.ศ. ๒๓๔๙ (ปที ก่ี รมพระราชวงั บวรสถานภิมขุ ทิวงคต) และเร่ืองสามกก๊ คงจะแปลกอ่ น พ.ศ. ๒๓๔๘ (ปที ีเ่ จา้ พระยาพระคลงั ถงึ แก่อสญั กรรม) สมเดจ็ พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงมีความเห็นวา่ การท่ี พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟ้าจุ พาโลกมหาราชทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เจา้ พระยาพระคลงั (หน) อำนวยการแปลเรือ่ งสามกก๊ เปน็ ภาษาไทยน้นั \"เพราะทรงพระราชดำรเิ หน็ วา่ เป็นหนังสืออันสมควรแปลไวเ้ พ่ือประโยชนร์ าชการบ้านเมือง\" ประโยชนด์ งั กลา่ วนา่ จะได้จากเน้อื หาของเร่ืองที่เกย่ี วกับกลยุทธแ์ ละไหวพรบิ ทางการทหารและการปกครอง บา้ นเมอื ง ตลอดจนเรือ่ งการรู้จกั ใชค้ น

๘๓ บทวิเคราะห์ คุณคา่ ดา้ นเนือ้ หา ใหค้ วามรู้ล้ำลกึ ในโอกาสต่างๆ เชน่ ยุทธศาสตร์ ปรชั ญา จติ วิทยา ตลอดจนการศึกษาธรรมชาตขิ องชวี ติ มนษุ ย์ สามก๊กไม่ไดแ้ ฝงอิทธปิ าฎิหาริย์เกินความสามารถของสามัญชน จงึ ทำใหผ้ ูอ้ ่านเห็นชวี ิตของตัวละครทงั้ หมดใน ลกั ษณะของคนจรงิ ๆ ความรู้ ความคดิ และสติปัญญาที่ไดจ้ ากการอ่านจงึ เป็นประโยชนต์ อ่ การดำเนนิ ชีวิตของผูอ้ ่าน ตัวละคร โจโฉ เป็นนกั ปกครองท่ีฉลาด มคี วามคิดกวา้ งไกลและรอบคอบ รู้จกั ใช้คนให้เหมาะ กบั งาน ช่ืนชมคนดีและมี ความสามารถ เล่าปี่ ผู้อ้างวา่ สืบเชือ้ สายราชวงศ์ฮั่น เดมิ เปน็ และไดร้ ว่ มสาบานกับน้องกับกวนอู เตียวหยุ ปราบปรามโจร โพกผ้าเหลอื งมนี สิ ยั โอบอ้อมอารี เปน็ ทร่ี ักของคน ท่ัวไปไดเ้ ป็นเจา้ เมืองชจี ิว๋ ภายหลงั ตอ้ งไปอาศยั อยู่ เมอื งต่างอยู่ จนได้ข้งเบ้งเปน็ ทป่ี รึกษา กวนอู นอ้ งร่วมสาบานกบั เลา่ ป่แี ละเตยี วหยุ มนี ิสยั ซอื่ สัตย์ รักพี่นอ้ งน้องของตน เตยี วเลย้ี ว เปน็ ทหารฝา่ ยลิโป้ ในศกึ คร้ังเดยี วกันน้ี เตียวเล้ยี วถกู จบั เป็นเชลย โจโฉจะฆ่าเสยี แตก่ วนอขู อร้องไว้ว่า เตยี วเลย้ี วเป็นคนซอ่ื สัตยค์ วรเลีย้ งไว้ เตียวเลยี้ วจงึ มาอยกู่ บั โจโฉและอาสาเป็นผู้เกล้ยี กล่อมกับกวนอู เพราะเคย รจู้ กั กนั มา เตยี วหยุ น้องรว่ มสาบานเล่าป่ี และเตียวหุย มนี สิ ยั เมือ่ วานอารมณร์ ้อนชอบเหล้าสรุ า เสยี งดงั มกี ำลงั มากติดตาม เลา่ ป่มี าตลอด ตายเพราะถูกลอบฆ่าและมีใจความของตนเอง เหี้ยนเต้ พระเจา้ เหยี้ นเตเ้ ป็นโอรสของพระเจ้าเลนเต้ ครองราชย์ต่อจากพระบิดา แตอ่ ำนาจตกอยู่แก่ตั้งโต๊ ะ หลังจากต้ังโตะ๊ ถูกลิโป้สังหารแล้ว สมนุ ของตั้งโต๊ะซง่ึ กลุ่มอำนาจอย่กู ็บบี ค้นั พระเจ้าเหี้ยนเต้อยเู่ สมอ พระเจ้า เหยี้ นเต้จงึ ใหเ้ รยี กโจโฉมาปราบ เม่อื โจโฉได้ครองอำนาจก็กลับขม่ ขู่พระเจา้ เห้ยี นเตอ้ ีก ต่อมาโจผีบตุ รโจโฉใต้ อำนาจสบื ต่อจากบดิ ากช็ งิ ราชสมบตั ิแลว้ ก็พระเจา้ เหี้ยนเต้ให้มหี นา้ ทเี่ ก็บส่วยยังชพี ไปตลอดชีวติ อว้ นเสีย้ ว เคยเปน็ นายทหารผใู้ หญ่ เม่ือตงั้ โต๊ะเขา้ กมุ อำนาจในเมืองหลวง อว้ นเสีย้ วกห็ นีไปอย่เู มืองกิจิ๋ว ครั้นได้ ข่าววา่ โจโฉรวมพลเพ่ือกำจดั ตั้งโต๊ะ อ้วนเสยี้ วยกทัพไปรว่ มด้วย เมือ่ โจโฉยกทพั ไปรบกับเล่าปี่ท่ีเมืองซีจว๋ิ เลา่ ปส่ี ่ง สารขอให้อว้ นเสยี้ วยกทพั ไปช่วย แตอ่ ว้ นเสยี้ วปฏิเสธไป แต่บอกไปวา่ ถ้าเล่าป่ีอับจนก็ใหไ้ ปหา ตนจะชว่ ยเหลือ เม่อื เลา่ ปีพ่ ่ายโจโฉ กไ็ ดห้ นีไปพ่ึงอ้วนเสี้ยว

๘๔ คณุ ค่าดา้ นวรรณศิลป์ ๑.การใชถ้ ้อยคำ สามก๊กเปน็ วรรณคดีโบราณ ถ้อยคำที่ใไม่ใช่ศัพทท์ ่ียาก มบี างถอ้ ยคำที่เป็นคำสำนวนโบราณซึ่งใชต้ ่างจาก ปัจจุบนั ตัวอยา่ ง “แฮหวั ต้นุ มิไดเ้ ห็นกวนอูยกออกมารบ จึงใหท้ หารเลวร้องต่อล้อด่ากวนอเู ป็นข้อหยาบช้า”ทหาร เลว ไมใ่ ด้แปลวา่ ทหารไม่ดี แตใ่ นท่นี ้ีหมายถงึ พลทหาร นอกจากนยี้ ังมีถอ้ ยคำสำนวนโบราณทีแ่ ปลกไปจากปัจจบุ ัน แต่ก็สามารถแปลความได้เม่ืออา่ นทั้งบริบท ตัวอยา่ ง \"ถ้ารวู้ ่าเลา่ ปี่อยแู่ ห่งใดเราก็จะพากันไปหา เกลือกโจโถจะมใี หไ้ ป \" เกลอื ก คำนมี้ ีความหมาย เดียวกับคำ วา่ ถ้าหาก ท่ใี ชใ้ นปจั จบุ นั \"กวนอไู ด้ฟังดงั น้ัน พเิ คราะห์ดูเห็นฝนั ผดิ ประหลาด\" ผิดประหลาด คำ นี้มีครามหนายเดียวกบั คำว่า แปลกประหลาด ทใี่ ชใ้ นปจั จบุ ัน ๒.การใชส้ ำนวนโวหาร ๒.๑ สามก๊กมกี ารเล่าเร่ืองด้วยบรรยายโวหาร ตัวอย่าง ฝา่ ยเลา่ ป่นี นั้ ขม่ี ้าคุมทหารยกหนนุ เดียวหุยเขา้ ไป คร้นั ไดย้ ินเสยี งทหารโห่รอ้ ง ฮ้ืออึงลอ้ มคำโจโฉ ข้ามา เลา่ ป่ีจงึ คิดว่าเตยี วหยุ เข้าไปปลนั ค่ายนนั้ ดีร้ายจะเสียทีแกโจโฉ พอแลเห็นแยหัวตุ้นคมุ ทหารเขน้ าตัตเอา ทหารเล่าป่ีไปประมาณกึง่ หน่ึง เล่าป่ีเหน็ ดงั นนั้ กโ็ กรธ จึงชับมาเขา้ รบดว้ ยแฮหัวตน้ พอแฮหัวตนุ้ คุมทหารดีกระ หนางเขา้ มาเล่าปี่กข็ บั ม้า รบพุง่ ป้องกนั เปน็ สามารถ ทหารเลา่ ปิส้ ัมตายบ้าง เข้าหาโจโฉบา้ ง เหลือทหารซง่ึ สนิทอยู่ ประมาณสามสิบเศษ เล่าป่ีจงึ พาทหารรบฝอ้ อกมาจะกลบั ไปเมอื งเสียวพ่าย แลเหน็ แสงเพลิงในเมืองสว่างขึ้น เล่า ปจ่ี งึ คดิ ว่าทหารโจโฉเข้าตีเอาเมืองได้แลว้ จงึ ขบั มา้ พาทหาร หนีไปถึงปากทางเมอื งชีจว๋ิ แสเมืองแท้อ เห็นทหาร โจโฉต้ังสกัดอยูท่ งั้ สองทางเป็นอนั มาก จึงคดิ ว่าครั้งน้ีโจโฉยกมาทำการใหญ่หลวง

๘๕ ๒.๒ มกี ารใชอ้ ุปมาโวหารเปน็ สำนวนในการเปรียบเทยี บ - อนั ความตายอปุ มาเหมอื นนอนหลับ\" “เลา่ ปน่ี ้นั เปน็ คนมีสตปิ ัญญา ถา้ ละไว้ข้ากจ็ ะมีกำลังมากข้นึ อปุ มาเหมือนลูกนกอนั ชนปีก ยงั ไม่ขน้ึ พรอ้ ม แม้เราจะ นง่ิ ไว้ใหอ้ ยู่ในรังฉะนีถ้ า้ ขนขน้ึ พร้อมแลว้ ก็จะบนิ ไปทางไกลได้ ซง่ึ จะจับตัวน้นั จะได้ ๒.๓ มีการใชส้ าธกโวหาร โดยกล่าวยกตัวอยา่ งเรื่องราวท่ีเกิดขึน้ ตัวอย่าง “มหาอุปราชไม่แจ้งหรือ ในนิทานอิเยยี งซง่ึ มีมาแต่ก่อนวา่ เดมิ อิเยยี งอยู่กับตง๋ หาง ซง่ึ เป็นเจ้าเมือง ตง๋ หาง เลยี้ งอเิ ยยี งเปน็ ทนายใชส้ อย ครั้นอย่มู ายังมีคเิ ป๊กเจ้าเมืองหนงึ่ นัน้ ยกกองทัพมารบฆ่าต๋งหางตาย คเิ ป๊กได้อเิ ยียง ไปไว้ จึงต้ังอเิ ยยี งเป็นขุนนางทปี่ รกึ ษา อิเยยี งมีความสุขมาเป็นช้านาน แล้วเซยี งจูเจา้ เมืองหน้ั ก๊กก็ยกทัพมารบฆ่าคิ เปก๊ ตาย อเิ ยียงนัน้ มใี จเจ็บแค้นเปน็ อันมาก จงึ ไปยังเมอื งหั้นก๊กแล้วเข้าซ่อนตวั อยู่ในทล่ี ับ จะลอยทำรา้ ยเซยี งจใู ห้ ถึงแก่ความตาย เซยี งจูจบั ได้ถึงสองครั้ง มิได้เอาโทษใหป้ ล่อยอิเยยี งเสยี คร้ันอยู่มาอเิ ยียงลอบเขา้ ไปซอ่ นอยู่ถงึ ที่ ข้างใน หมายจะฆ่าเซียงจูเสีย เซยี งจูก็จับได้อีกจึงถามอเิ ยียงวา่ ตวั จะทำอันตรายเรา เราจับได้ถึงสองคร้งั แล้วกม็ ิได้ เอาโทษ เราให้ปล่อยตวั เสยี ตัวกม็ ไิ ด้หลาบจำ ร้ือจะมาทำร้ายเราอกี เราก็จบั ตัวได้ แลตัวผกู ใจแคน้ เรานั้นด้วยเหตุส่ิง ใด อิเยยี งจึงบอกว่า เดิมขา้ พเจา้ อยกู่ ับต๋งหาง ตง๋ หางเลีย้ งข้าพเจา้ เปน็ ทนายใชส้ อย ครั้นคิเปก๊ ยกไปฆ่าตง๋ หางเสีย เอาตวั ข้าพเจา้ ไปต้ังให้เป็นขุนนางทีป่ รึกษา ได้ความสขุ เป็นอนั มาก ครนั้ นี้ทา่ นยกไปฆา่ คิเป๊ก ซึ่งเป็นนายมีคณุ แก่ ขา้ พเจา้ เสีย ข้าพเจ้ามีใจเจ็บแคน้ อยู่ คดิ อา่ นมาหวงั จะทำอันตรายท่าน หวังจะแทนคุณคิเปก๊ ซ่ึงท่านจบั ข้าพเจ้าได้ ถึงสองคร้งั แล้วปล่อยเสยี นน้ั ขา้ พเจ้ายงั ไมห่ ายแค้น จงึ ลอบเขา้ มาจะทำร้ายทา่ นอีก ทา่ นจึงจับได้แลโทษข้าพเจ้าน้ี ก็ถงึ ตายตามท่านจะโปรดเถดิ เซยี งจจู ึงวา่ เราจะปลอ่ ยเสียตัวจะคดิ ทำรา้ ยเราอีกหรอื ไม่ อิเยียงจึงว่า ท่านปล่อย ข้าพเจ้าเสยี ข้าพเจา้ ก็ยังจะคิดร้ายแกท่ ่านกว่าจะสำเร็จ ขา้ พเจ้าจึงจะหาย แคน้ ถ้าท่านเอน็ ดขู า้ พเจา้ ขา้ พเจ้าจะ ขอเส้ือซงึ่ ท่านใส่ แม้ท่านโปรดให้ ขา้ พเจ้าจะได้ส้นิ ความพยาบาททา่ น เซียงจูได้ฟังดงั น้ัน กค็ ดิ ว่าอิเยียงนีม้ นี ำ้ ใจ กตญั ญู จะใคร่ได้อิเยยี งไวจ้ งึ ถอดเสอื้ ให้อิเยยี ง อิเยยี งก็คำนับรับเอาเสอื้ มา จึงถอดกระบี่ออกฟนั เส้ือเสยี สามที แลว้ วา่ แก่เซียงจวู ่า ข้าพเจ้าได้แทนคณุ คิเป๊กแลว้ อเิ ยยี งกเ็ อากระบี่เชอื ดคอตาย”

๘๖ การใช้ภาพพจน์ ๓. มกี ารใช้อติพจน์ กล่าวเกนิ จริง ตวั อย่าง \"ความลำบากก็อุปมาเหมอื นหน่ึงลยุ เพลิงอันลุกแลข้ามพระมหาสมุทรอนั กว้างใหญ่\" หมายความวา่ ความลำบากเหมอื นกบั ตอ้ งไปลยุ ไฟลุยขา้ มนำ้ มหาสมุทร ๓.๑ มกี ารใช้นามนยั ตวั อย่าง \"อันมหาอุปราช นมี้ นี ำ้ ใจเมตตาทา่ น ทำนุบำรุงท่านยง่ิ กว่าเล่าปอี่ ีก เหตใุ ดท่านจึงมีใจคิดถงึ เลา่ ท่ีอยู่\" คำพูดน้ีเปน็ คำพูดของเตยี วเลี้ยว ตอนเกล้ยี กล่อมกวนอูหากผูอ้ ่านไดอ้ ่านเนอื้ เร่ืองของสามกก๊ ตอนกวนอูไปรับ ราชการกับโจโฉมาก่อน จะสามารทำใหเ้ ข้าใจวา่ คำวา่ มหาอุปราชนัน้ ผู้เขียนหมายถึงใจโฉ ซ่ึงการใชค้ ำว่ามหา อุปราชแทนโจโฉ ดงั น้ันเป็นการใขน้ ามนัย เพราะคำว่ามหาอุปราชสามารถแสดงใหเ้ ห็นถึงลักษณะว่งึ ก็คือยศและ ตำแหนง่ ของโจโฉในเรอ่ื ง ๔.รสทางวรรณคดี ๔.๑ สลั ลาปงั คพิสัย ตัวอยา่ ง \"โจโฉเห็นหนา้ กวนอเู ศร้าหมองจงึ ถามวา่ วนั น้เี ราเห็นท่านไม่สบาย มีทกุ ข์ส่งิ ใดหรือ กวนอูวา่ พส่ี ะใภ้ ข้าพเจ้าทง้ั สองคดิ ถึงเลา่ ปี่ ดว้ ยมริ วู้ า่ เปน็ หรือตายแล้วชวนกันรอ้ งให้ ข้าพเจา้ ก็กลั้นนำ้ ตามิได้\"

๘๗ คุณคา่ ดา้ นสังคม ๑. สะทอ้ นแนวคดิ เกีย่ วกบั การทำสงครามของคนจีน ดงั นี้ ๑.๑ การทำสงครามน้นั มิใช่ใช้กำลงั ทหารเพยี งอย่างเดยี ว การทำสงคราม นอกจากการใช้กำลงั ทหารยงั ต้องอาศยั สตปิ ัญญาและเล่หเ์ หล่ยี มกลอบุ ายเปน็ สำคัญ จงึ จะสามารถอาชนะข้าศึกศตั รไู ด้ ตวั อย่าง ตอนทเี่ ทียหยกวางกลอุบายล่อลว่ งให้กวนอูออกจากเมืองแห้ผอิ เพ่อื ใหท้ หารโจโฉเข้ายดึ เมอื งแหฝ้ ือ เพื่อให้ ทหารโจโฉเข้ายึดเมืองเเห้ฝือ และกท็ ำได้สำเร็จ ๑.๒ บคุ ลกิ ภาพของผ้นู ำ ผู้นำท่จี ะยิง่ ใหญ่และประสบความสำเรจ็ นอกจากการจะตอ้ งมสี ติปัญญาเฉลียวฉลาด เช่ียวชาญในการรบแล้ว ควรมีความพยายามและความอดทนในการทำการทมี่ ุง่ หวัง ตวั อย่าง ตอนท่ีโจโฉใชค้ วามเพยี รพยายามอดทนเเละใชจ้ ติ วิทยาเป็นอย่างมากในการผูกมัดใจกวนอูให้เกดิ ความจงรักภกั ดี ตอ่ ตนเอง ซึ่งโจโฉก็ทำได้สำเร็จขนั้ หน่งึ อเเมก้ วนอจู ะยงั คงซื่อสตั ย์จงรักภกั ดตี ่อเลา่ ปีไมม่ ีคลาย เเตก่ ็ร้สู ึกสำนกึ ใน บุณคณุ ของโจโฉเเละพร้อมที่จะตอบเเทนคุณภายในภาคหน้า ๑.๓ ความสำคญั ของนักการทูต นกั การทูตมีความสำคัญในการชว่ ยราชการบา้ นเมืองแม้กระทั่งในยามศกึ สงครามผู้ ทจี่ ะทำหนา้ ท่ีทางการทูตตอ้ งเป็นผทู้ ี่มีสตปิ ัญญาเฉลยี วฉลาดมี โวหารเป็นเลิศ ตวั อยา่ ง เตยี วเล้ียวที่สามารถพูดโน้มน้าวใจใหก้ วนอูยอมรับราชการกบั โจโฉไดเ้ ปน็ ผลสำเรจ็ ๑.๔ พลังของความสามัคคีชว่ ยให้บ้านเมืองอยรู่ อดปลอดภยั จากข้าศึกศตั รู ในการทำสงครามถา้ มีความเป็นน้ำหน่ึง ใจเดียวกนั เกดิ พลงั ในการต่อสู้ข้าศึก เเต่การขาดความสามคั คีแล้วย่อมเสยี ทีใหก้ บั ข้าศึกได้งา่ ย ตวั อย่าง การท่อี ้วนเส้ียวไมส่ ่งทหารไปชว่ ยเลา่ ป่ี เปน็ เหตหุ นึง่ ท่ที ำใหเ้ ล่าป่ีปราชัย หรือการท่ีบติ ิก บฮิ องกบั หยง ทิง้ เมือง เพราะคดิ ว่าจะสโู้ จโฉไม่ได้ เเละตนั เต่ง กลบั เปดิ ประตูรบั โจโฉเปน็ เหตุใหโ้ จโฉยดึ เมืองซีจิ๋วได้ง่าย

๘๘ ๒.สะทอ้ นค่านยิ มในการประพฤติปฏบิ ัติของคนในสงั คม ดังนี้ ๒.๑คา่ นยิ มเร่อื งความซอื่ สตั ย์จาก เร่ืองสามก๊ก ตอนกวนอไู ปรบั ราชการกบั โจโฉสะท้อนใหเ้ ห็นค่านยิ มความ ซ่อื สตั ยไ์ ดเ้ ด่นชดั ท่ีสุด กวนอูถือเป็นตวั ละครสำคัญที่สะท้อนให้เหน็ ค่านยิ มเรื่องความซ่ือสัตย์ บทบาท และ พฤติกรรมของกวนอู ไม่ว่าจะแสดงออกต่อภรรยาของเลา่ ป่ีหรือเปล่าโจโฉก็ลว้ นแตส่ นบั สนุนค่านยิ มเรอื่ งความ ซอื่ สัตย์ท้งั สิน้ ตวั อยา่ ง โจโฉจึงใหก้ วนอกู บั ภรรยาเลา่ ป่ที ง้ั สองคนน้ันอยเู่ รือนเดียวกัน หวัง จะใหก้ วนอคู ดิ ทำรา้ ยพีส่ ะใภ้ นำ้ ใจจะได้แตก ออกจากเล่าป่ี จะไดเ้ ปน็ สิทธแ์ิ กต่ ัว ฝา่ ย กวนอใู ห้พี่สะใภท้ ้ังสองนอนห้องข้างใน ตัวนั้นก็น่ังจุดเทยี นดูหนงั สือรักษา พส่ี ะใภ้ อย่นู อกประตยู นั รงุ่ ไดป้ ระมาณสกั เวลาน้จี นถงึ เมอื งฮูโต โจโฉรู้ดงั นนั้ ก็เกรงใจกวนอู ว่ามีความซ่ือสัตย์แล กกตญั อยตู่ ่อเล่าป่ี โจโฉจงึ ให้กวนอกู บั ภรรยาเลา่ ป่ีไปอยู่ ณ ตึกสองหลงั มชี านกลาง กวนอจู ึงให้พสี่ ะใภท้ ้งั สองอยู่ ตึกหนง่ึ แล้วใหท้ หารทแี่ ก่ชราอยูร่ ักษา ประมาณสิบคน ตัวนน้ั อยู่ตกึ หนึง่ ระหวา่ งรกั ษาพ่ีสะใภ้ท้ังสอง ๒.๒ คา่ นิยมความจงรกั ภักดีต่อพระมหากษัตริย์ ตวั อย่าง การท่ีโจโฉสง่ ทหารเขจา้ ไปล่อใหก้ วนอไู ลต่ ามออกมานอกเมืองและล้อมจบั กวนอูไว้ เตียวเล้ียวทหารฝ่ายโจโฉซง่ึ กวนอูเคยชว่ ยชีวติ ไว้เป็นผู้เข้าไปเกลีย้ กล่อมกวนอูให้ไปอยู่กับโจโฉ กวนอยู อมจำนนแต่ขอเงอ่ื นไขเป็นสัญญาคือ ขอให้ได้เปน็ ข้าของพระเจ้าเห้ียนเต้ ๒.๒ ค่านยิ มความกตญั ญูรู้คุณ เชน่ ตอนทีเ่ ตยี วเล้ียวกลา่ วถึงลกั ษณะของกวนอู ตัวอย่าง อนั เลา่ ปกี่ บั กวนอนู ัน้ มิไดเ้ ป็นพี่น้องกนั ซ่งึ มีความรกั กัน เพราะไดส้ าบานต่อกัน เลา่ ปเ่ี ป็นแต่ผนู้ ้อยเล้ียง กวนอูไม่ ถงึ ขนาด กวนอูยังมนี ้ำใจกตัญญตู ่อเลา่ ป่ี จึงคิดจะติดตามมิไดท้ ิง้ เสยี จึงคิดจะติดตามมิได้ทง้ิ เสยี อันมหาอปุ ราช มี วาสนามากกว่าเล่าป่ีอนั เปน็ มาก ถา้ ทา่ นได้กวนอูมาไดท้ ำนุบำรุงใหถ้ ึงขนาด เห็นกวนอจู ะมี กตัญญูต่อทา่ นยงิ่ นัก

๘๙ ๓.สะท้อนเรอ่ื งความเช่ือของคนในสังคม ดงั นี้ ๓.๑ ความเช่อื ในโชคลาง เชน่ แม้โจโฉจะเปน็ แมท่ ัพท่ีมคี วามสามารถในการรบเม่ือยกทัพมาเกดิ ลมพายพุ ัดธงชัย หัก กต็ ้องพึ่งคำทำนายทายทัก จะได้เห็นวา่ เปน็ เร่อื งสำคัญของการรบแบบโบราณทตี่ อ้ งถอื ฤกษย์ ามและโชคลาง ตวั อยา่ ง ฝ่ายโจโฉยกกองทัพมาใกลจ้ ะถึงเมืองเสยี วพา่ ย พอเกดิ ลมพายุใหญ่พดั หนักธงชยั ซึง่ ปกั มาบนเกวียนนน้ั หักทบลง โฉเหน็ วปิ ริตดงั น้ันก็ให้หยุดทหารต้งั คา่ ย แลว้ ถามท่ีปรกึ ษาว่าซ่งึ ลมพายพดั มาถกู ธงชยั เราหักลงทง้ั น้ี จะเหน็ ดีแล รา้ ยประการ ซุนฮกจึงว่าซ่ึงเกิดพายุใหญ่พดั ธงชยั หักทบลงมานนั้ เปน็ ลมตะวนั ออก เวลาคำ่ วนั น้ดี รี า้ ยเล่าปจี่ ะยก ออกมาปล้นค่าเราเป็นม่งั คง พอมอกายกายเขา้ มาวา่ แกโ่ จโฉวา่ ลมตะวันออกพดั มาถูกธงชยั หักน้ัน ข้าพเจ้าเหน็ ว่ากลางคืนวนั นจี้ ะมีผู้มาปล้นค่าย ๓.๒ ความเช่ือในเร่ืองความฝนั เช่อื เม่ือนางบิฮูหยินและกำฮหู ยิบเล่าความฝนั ของนางที่เก่ยี วกับเล่าปี่ใหก้ วนอฟู ัง กวนอกู ว็ ติ ก ตวั อย่าง บดั น้พี ีส่ ะใภท้ ง้ั สองร้อง คร้นั อยู่มาวันหนึง่ หญงิ คนใชม้ าบอกแกก่ วนอวู ่า รกั กนั อยู่ ด้วยเหตุส่ิงใดมิไดแ้ จ้งกวนอูได้ ฟังดงั นน้ั กต็ กใจจึงเขา้ ไปถงึ ริมประตแู ลว้ ถามพ่ีน้องท้งั สองร้องไห้ดว้ ยสงิ่ ได้ นางกำฮูหยินจึงตอบว่า คืนนี้พี่ฝันเหน็ เลา่ ป่ีตกหลมุ่ ลง คร้นั ต่นื มาก็ตกใจจึงแกฝ้ ันนางยางบิฮูหยิน เหน็ พร้อมกนั วา่ เล่าปต่ี ายแลว้ พีจ่ งึ ร้องใหร้ ักกวนอไู ด้ฟัง ดงั น้ัน พิเคราะห์ดูเห็นฝนั ผิดประหลาด สำคัญว่าเลา่ ป่ีเปน็ อันตรายกร็ อ้ งไหด้ ว้ ย ๔.สะท้อนเก่ียวกับขนบธรรมเนยี มประเพณตี ่าง ๆ ของสังคมจนี ดงั น้ี ๔.๑ การจดั เลี้ยง การจดั เล้ียงเป็นเอกลักษณ์ของคนจีน ในสงั คมจีนไมว่ า่ จะในโอกาสแสดงความยินดตี ้อนรับ หรอื ขอบยคุณมักจะจัดอาหารเลี้ยงกนั เปน็ ประจำจนกลายเปน็ ประเพณีจนกลายเปน็ ปรยิ าย ตวั อยา่ ง ขณะท่เี ล่าป่ีควบม้าไปนั้น ท้ังกลางวันกลางคืนได้ทางประมาณพนั เสน้ ครั้นเม่อื ถึงเมืองเซียงจิว๋ จึงบอกแกน่ าย ประตวู ่า เร้าจะเข้าไปหาอ้วนถ้าเจา้ เมืองซึ่งเป็นบุตรอ้วนเสี้ยว นายประตูกเ็ อาเนอื้ ความเขา้ ไปบอกแก่อ้วนถำ อว้ นถำมีความยินดี จงึ ออกมาคำนบั รบั เลา่ ป่เี ข้าไป เลา่ ปจ่ี งึ เล่าเน้อื ความแตห่ ลงั ให้เอว้ นถำฟังทุกประการ แลว้ วา่ เราจะไปอาศัยอยู่กับอว้ นเสย้ี วผเู้ ป็นพระบดิ า จะได้คดิ อา่ นกำจัดโจโฉเสยี อ้วนถำได้ฟังดังน้ันก็มีความสงสารเปน็ อนั มาก กใ็ ห้แต่งโต๊ะเล้ียงแล้วจัดแจงทอ่ี ยู่ให้เลา่ ปอี่ าศัย

๙๐ ๔.๒ การใหข้ องกำนัล การให้ของกำนลั เป็นสิ่งที่ชาวจีนทำกนั ในเกือบทุกโอกาสจากเรื่องจะเหน็ ไดว้ า่ โจโฉให้ เครอื่ งเงิน เคร่อื งทอง เส้อื ผ้าดีๆ และให้ผ้าแพรขาวๆอยา่ งดีแก่กวนอเู พื่อทำถุงใส่หนวด การใหข้ องกำนัลเชน่ นเ้ี ปน็ กลวธิ หี นึง่ ที่ชาวจนี นิยมกระทำเพ่ือเปน็ เครื่องผกู ใจ ตัวอยา่ ง ครน้ั อยู่มาวันหนงึ่ โจโฉพากวนอเู ขา้ ไปพบพระเจา้ หยี้ นเต้แล้วทลู ว่า กวนอคู นนี้มฝี มี ือพอจะเปน็ ทหารได้ พระเจ้า เห้ยี นเตก้ ม็ คี วามยนิ ดจี ึงตั้งกวนอเู ปน็ นายทหาร โจโฉกับกวนอูกล็ ากลบั มาบา้ น โจโฉจึงชวนกวนอูกินโต๊ะ จดั อจงให้ กวนอูน่ังทส่ี ูงกวา่ ขุนนางท้งั ปวง แล้วใหเ้ คร่ืองเงนิ เคร่ืองทองและผ้าดอี ย่างดแี ก่กวนอเู ป็นอนั มาก กวนอูรบั เอา ส่ิงของนัน้ แล้วก็ลาโจโฉกลับมาที่อยู่ จึงบอกเน้ือความทง้ั ปวงกพ่ ่ีสะใภ้แลว้ เอาสิ่งของนั้นให้

๙๑ บรรณานกุ รม บ้านจอมยทุ ธ.(๒๕๔๓).สามก๊ก ประวตั ิผ้แู ต่ง.สืบค้นเม่ือ ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕. แหล่งท่ีมา : https://www.baanjomyut.com/library_3/the_three_kingdoms/02.html ภาษาไทยม.๖ เลม่ ๒.(๒๕๕๑).สามก๊ก ตอนกวนอูไปรบั ราชการกบั โจโฉ.สบื ค้นเมอ่ื ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕. แหลง่ ทมี่ า : http://wpp.co.th/EX-Book/Thai.pdf วกิ ิพีเดีย.(๒๕๖๕).ประวตั ิผแู้ ต่ง(ล่อกวนตง).สืบค้นเม่ือ ๑๔ สงิ หาคม ๒๕๖๕. แหลง่ ที่มา : https://th.m.wikipedia.org/wiki สามก๊กวิทยา.(๒๕๖๑).เร่อื งย่อสามก๊ก.สืบคน้ เมอื่ ๒๕ สงิ หาคม ๒๕๖๕. แหล่งทีม่ า : https://www.samkok911.com/p/story-of-three-kingdoms.html