k fire

www.safetylifethailand.com    ตอ เนอื่ งจนกลายเปน ไฟขนาดใหญ เกิดข้ึนขณะปรุงอาหาร โดยพอครัวขาดความ โดยสถานะของนา้ํ มนั ปรงุ อาหารและไขมนั ระมดั ระวงั ในการปรงุ อาหาร หรอื อยใู นลกั ษณะ ไมพ รอ มจะปฏบิ ตั งิ าน เชน งว งนอนหรอื มนึ เมา ตางๆ คอื เชอ้ื เพลงิ ชน้ั ดี เมอ่ื ไดรบั ความรอนใน ขณะมีการใชนํ้ามันทอดอาหารอยนู ั้นอาจจงใจ ปริมาณสูงหรือสัมผัสเปลวไฟขณะปรุงอาหาร หรอื เผลอไผลทาํ ใหน า้ํ มนั หกไปราดเปลวไฟหรอื ไมว า จะเปน ทอด ผดั หรอื ยา ง จะเกดิ การลกุ ไหม หนั หลงั ใหก ระทะทมี่ นี า้ํ มนั จนรอ นจดั กระทง่ั เกดิ เปน เปลวไฟขนาดใหญโ ดยจะไหมไ ปจนกวา นา้ํ มนั ไฟลุก เชนเดียวกับตะแกรงยา งเน้อื ติดมันเมื่อ จะหมดหรือนําออกมาไมใหสัมผัสเปลวไฟ แต ไมมีการควบคุม เน้ือและไขมันอาจจะไหมจน เปลวไฟทวมและลามไปติดส่ิงทอ่ี ยูใ กลเ คียงได อะไรกต็ ามทเ่ี ปน นา้ํ มนั หรอื ไขมนั ลว นเปน เชอื้ เพลงิ ขนั้ ดซี ง่ึ เรยี กวา เชอื้ เพลิง Class K เมอ่ื สมั ผสั ความรอ นไมว า จะโดยเจตนาจากลลี าการ ปรงุ อาหารทมี่ คี วามเสย่ี งหรอื เกดิ จากอบุ ตั เิ หตทุ ่ี ไมไ ดต้ังใจ รวมไปถงึ การไมเ ฝาดูหรือปลอ ยให ภาชนะทม่ี นี าํ้ มนั อยขู า งในรอ นจดั สงิ่ ทจี่ ะเกดิ ขนึ้ ก็คือการลุกติดไฟของนํ้ามันหรือไขมันท่ีเปน เชอื้ เพลงิ ในครัวนน่ั เอง ไฟไหมน า้ํ มนั ไมว า จะทาํ จากพชื หรอื สตั ว หรอื บรรดาไขมนั หรอื แมแ ตเ นย เปน จดุ เรม่ิ ตน ของการเกดิ อัคคภี ยั รา ยแรงในครวั ถาไมร บี ดบั ไฟไหมน าํ้ มนั ปรงุ อาหารหรอื ไฟ Class K ปญหาทเี่ กิดขน้ึ ตามมากค็ อื เปลวไฟจะลุกทว ม จะเกดิ ความเสยี หายอยา งใหญห ลวงตามมาแนน อน ตามขอ กาํ หนดใน NFPA 10 เปน เพลิงไหมค รัว แลวไหมเช้ือเพลิงอื่นๆ ในบริเวณนั้นท่ีเต็มไป เพราะไฟจะไหมท กุ อยา งทขี่ วางหนา ไมเ วน แมแ ต หรอื เครอื่ งครวั (K คอื Kitchen หมายถงึ หอ งครวั ดว ยคราบนาํ้ มนั หรอื ไขมนั เกาะตดิ ตามจดุ ซอ นเรน บา นหรืออาคารทง้ั หลงั แตใ นประเทศองั กฤษ ยโุ รปเกอื บทงั้ หมด และ รวมไปถงึ เชอื้ เพลงิ ทไ่ี มเ กยี่ วขอ งนาํ้ มนั หรอื ไขมนั ประเทศออสเตรเลยี เรยี กวา “ไฟประเภทเอฟ : จากไฟทล่ี กุ ทว มกระทะหรอื ตะแกรงจะกลายเปน ไมว าจะเปนแมครวั พอ ครวั หรอื คนปรงุ Class F Fire” (F คอื Fat หมายถงึ ไขมนั ) เรม่ิ ตน อคั คภี ยั ทท่ี าํ ลายเครอ่ื งครวั และหอ งครวั ทงั้ หมด อาหารมอื อาชพี ในบานหรอื สถานประกอบการ จากการลกุ ไหมข องนาํ้ มนั ปรงุ อาหารและไขมนั หรอื อาจเลวรา ยจนถงึ ขน้ึ ไหมบ า นทัง้ หลัง หาก ตางๆ จะตองเตือนตัวเองทุกคร้ังท่ีเขาครัวใน ทั้งชนิดทาํ จากพืชและสัตว เม่ือเช้ือเพลิงหรือ ไมสามารถดบั ไฟท่ีเกิดขน้ึ ในชว งเร่ิมตนไมไ ด ประเดน็ สาํ คญั เพอ่ื ปอ งกนั ไฟไหมด งั ตอ ไปนี้ ตวั กลางเหลา นสี้ มั ผสั ความรอ นสงู ขณะปรงุ อาหาร จะดวยตัง้ ใจหรอื เปนอบุ ตั เิ หตุกต็ าม จะเกิดการ สาเหตกุ ารเกิดไฟไหมใ นครวั สวนใหญ 1. ตื่นตัวอยูตลอดเวลา หากงวงนอน ลกุ ไหมอ ยา งรนุ แรง เปลวไฟลกุ ทว มภาชนะและ หรอื มึนเมา อยา ใชเ ตาไฟหรอื เครื่องปง ยา ง พงุ ขนึ้ เหนอื เตาเแลว จดุ ตดิ เชอ้ื เพลงิ ทอี่ ยใู กลเ คยี ง SAFETY LIFE 1

2. ตอ งอยภู ายในครวั ขณะกาํ ลังทอด ปง นํา้ มันตอ งคํานึงถงึ ความปลอดภยั ดา นอคั คภี ัย ไมใ หน า้ํ มนั กระเดน็ ทงั้ นค้ี วรมฝี าปด กระทะหรอื ตม ยา ง ฯลฯ ดงั ตอ ไปน้ี หมอ ทอดไวข า งๆ เมอ่ื มไี ฟลกุ กลางกระทะ ใหใ ช ฝาครอบแลวปด เตา อยา เปดฝาออก เพราะไฟ 3. หากกาํ ลงั เคย่ี ว อบหรอื ยา งอาหาร ให 1. ขณะทอดอาหารดว ยนา้ํ มนั ดว ยภาชนะ อาจลกุ ขนึ้ มาอีก ปดฝาไวเปน เวลานานหรอื จน ตรวจสอบเปนประจาํ คุณจะตองอยูภ ายในครวั วางบนเตาไฟ ผทู าํ อาหารตอ งอยใู นครวั ไมค วร กวา จะแนใ จวา ไฟดบั สนทิ และกระทะเยน็ ลงแลว ขณะปรงุ อาหารและใชน าฬกิ าจบั เวลาการทาํ อาหาร ออกไปขา งนอกหรอื ทอี่ นื่ โดยทง้ิ สง่ิ ทที่ าํ อยไู ว แม ขณะไฟลุกในกระทะหรือหมอทอดอยาสาดน้าํ ในชว งเวลาสน้ั ๆ กต็ าม เขา ใสไ ฟหรอื ใชเ ครอื่ งดบั เพลงิ ธรรมดาฉดี ดบั ไฟ 3. นําสิ่งติดไฟได เชน ถุงมือกันรอน เครอื่ งใชใ นครัวทเ่ี ปน ไม ผา ขนหนเู ช็ดมอื หรือ 2. จบั ตามองสงิ่ ทก่ี าํ ลงั ทอดดว ยนาํ้ มนั ไว หากปด ฝาแลว ไฟไมด บั หรอื คณุ ไมส ะดวก ผา มา นออกหา งจากเตาไฟ ตลอดเวลา หากเห็นควนั ลอยข้ึนมาหรอื มกี ลนิ่ ทจี่ ะใชฝาปด เปลวไฟ ใหบ อกทกุ คนออกไปจาก ไหมแ มเ ลก็ นอ ย ใหร บี ปด เตาทนั ทแี ละ/หรอื ยก ตัวบาน จากนั้นโทรศัพทแจงหนวยดับเพลิง เมอื่ เกดิ ไฟไหมข น้ึ ภายในครวั ใหป ฏบิ ตั ิ ระทะลงจากเตาอยางระมัดระวัง เพราะน่ีคือ ทอ งถน่ิ เขา มาระงบเหตุ ตามขน้ั ตอนดงั ตอ ไปน้ี สญั ญาณอนั ตรายทบี่ ง บอกวา นา้ํ มนั กาํ ลงั รอ นจดั และจะมีเปลวไฟลุกขึ้นบนกระทะตามมาทั้งท่ี ขอ เทจ็ จรงิ และขอ มลู สาํ คญั 1. ออกไปจากหองครัวพรอมปดประตู นา้ํ มนั ไมไดส ัมผสั เปลวไฟ แตด ว ยความรอ นสูง ขอ มลู การคน ควา วจิ ยั ของคณะกรรมการ ไลหลงั เพอื่ จาํ กัดเพลิงไหมใ หอ ยแู ตภายในหอ ง สามารถทาํ ใหนํ้ามนั ในกระทะลุกไหมได ความปลอดภยั ของผลติ ภณั ฑเ พอื่ การบรโิ ภคแหง สหรฐั อเมรกิ า (U.S. Consumer Product Safety 2.แจง หนว ยดับเพลงิ ใหเ ขา มาระงับเหตุ เมอื่ ตอ งการทอดหรอื ผดั ตอ งรอใหก ระทะ Commission) ระบุ 76% ของการไหมเ หนอื เตา 3.หากตัดสินใจจะดับไฟ ตองแนใจวา คอยๆ รอ นขนึ้ จนถงึ อุณหภมู ทิ ี่ตอ งการ หยอ น หรอื ขา งเตาเรมิ่ ตน ทก่ี ารลกุ ตดิ ไฟของอาหารโดย คนอน่ื ๆ ภายในหอ งไดอ อกไปแลว และตวั คณุ อาหารลงไปในกระทะอยา งชา ๆ และเบาๆ เพอ่ื 43% เรมิ่ ตนทน่ี า้ํ มนั ปรงุ อาหาร 33% เริ่มตน เองมีทางออกเตรยี มไวแลว ที่ปลาหรือเน้ือ 4. กรณีเปนไฟไหมไขมันขนาดเลก็ ใช ทงั้ น้ี 63% ของไฟไหมเ หนือเตาหรอื ขา ง ฝาปด กระทะแลว เลอื่ นไปมาเพอ่ื ใหเ ปลวไฟมอด เตาเร่ิมตน ท่ีการปรุงอาหารโดยการทอด และ พรอ มปด เตา จากนนั้ ปด ฝาทงิ้ ไวใ หเ ยน็ หากเปน 55% ของผไู ดร บั บาดเจบ็ ไมส าหสั จากเหตไุ ฟไหม ไฟลกุ เหนอื เตา (ใหป ด เตาทนั ที ไมว า จะใชแ กส ระหวางการปรุงอาหารที่ไดรบั แจงเหตุระหวาง หรอื ไฟฟา ) จากน้นั ออกจากหอ งแลว ปด ประตู ป 2005-2009 เปน ผูไดร ับบาดเจบ็ เนอ่ื งจาก ขอ ควรพจิ ารณาในการปรงุ อาหารดว ยนา้ํ มนั พยายามดบั ไฟดว ยตวั เอง โดย 1 ในทกุ 4 ราย นา้ํ มนั เปน เครอ่ื งปรงุ สาํ คญั ในการประกอบ ทแี่ จง เหตุไฟไหมบ า นระหวางป 2007-2011 อาหารแทบทุกชนิด เรียกวาเปนปจจัยหลัก เร่ิมตนจากไฟไหมไขมันหรือคราบเหนียวของ ประจาํ หอ งครวั สมยั ใหมเ ลยทเี ดยี ว ไมว า จะเปน ไขมนั มีลกั ษณะเหมอื นจาระบี และ 1 ในทกุ 3 การปรงุ ในลกั ษณะใดท้ังทอด ปง ผดั ยา ง ลว น รายทไี่ ดร บั บาดเจบ็ จากไฟไหมเ ปน ผลมาจากไฟ ตองใชน า้ํ มนั (นา้ํ มนั พชื นา้ํ มนั สตั ว รวมไปถึง ลกั ษณะดงั กลา วนี้ ไขมนั และเนย ฯลฯ) เปน สวนผสมเสมอ และ เนื่องจากน้าํ มันสามารถลุกติดไฟไดและทาํ ให เกดิ อัคคีภัยรา ยแรง ดงั นนั้ ขณะปรงุ อาหารดว ย SAFETY LIFE 2

จากบทความเผยแพรข องสมาคมปอ งกนั ตวั ไปยงั สว นอน่ื ๆ รวมถึงตวั บา นทงั้ หมดได ยโุ รป (BS EN 3) ระบตุ รงกนั คอื ใหใ ชเ ครอ่ื งดบั อคั คภี ยั แหง สหรฐั อเมรกิ า (NFPA) ระบุ ไฟไหม การดบั ไฟ Class K เพลงิ ทม่ี คี ณุ สมบตั เิ ฉพาะในการดบั ไฟประเภทน้ี ในครวั สว นใหญเ กดิ จากสาเหตกุ ารปรงุ อาหารที่ เนอ่ื งจากไฟ Class K มคี วามรอนสงู กวา โดยตรงเทา นั้น ซ่งึ ไดแ ก สารเคมีเปยก (Wet ขาดการเอาใจใส (Unattended Cooking) โดย Chemical) อาทิเชน โปแตสเซียมอะซีเตรท ปลอยใหน้ํามันหรือไขมันบนกระทะหรือหมอ ไฟ Class B ทเี่ กดิ จากของเหลวไวไฟและนาํ้ มนั โปแตสเซยี มคารบ อเนตหรอื โปแตสเซยี มซเี ตรท รอ นจดั กระทงั่ นาํ้ มนั หรอื ไขมนั ลกุ ตดิ ไฟแลว ลาม เชื้อเพลิง ดังนั้นจึงไมส ามารถนาํ วิธีการดับไฟ สว นในออสเตรเลยี นอกจากจะใชเ คมเี ปย กแลว ไปไหมส ว นอน่ื ๆ ของหอ งครวั จุดเกิดเหตุสว น Class B มาใชด บั ไฟ Class K ได และถงึ แมจ ะมี ยงั ใหใ ชค ารบ อนไดออกไซด (CO2) ไดดว ย แต ใหญเร่ิมตนท่ีภาชนะวางเหนือเตามากกวาจุด สารดบั เพลงิ บางชนดิ นาํ มาใชไ ด แตต อ งเปน ไฟ สถานประกอบการรา นอาหารสว นใหญเ ลอื กใช อื่นๆ ฉะนั้น อันตรายที่ตองเฝาระวังขณะปรุง Class K เกดิ บนเตาไฟมที คี่ ลมุ (Hood) ดา นบน สารเคมเี ปย กเปน หลกั เนอื่ งจากมขี อ พสิ จู นท งั้ อาหารในครวั ไดแ ก นา้ํ มนั หรอื ไขมนั ทง้ั ทที่ าํ มา โดยสารดับเพลิงนั้นจะติดออกซิเจนและทําให ทางทฤษฎแี ละการปฏบิ ตั แิ ลววา สารเคมเี ปย ก จากพืชและสตั ว ความรอ นของภาชนะทใี่ ชปรุง เปลวไฟมอดลง สามารถดบั ไฟทเ่ี กดิ จากนาํ้ มนั รอ นจากปรงุ อาหาร โดยเฉพาะการทอด หากปลอยใหภาชนะที่มี ไมว าจะเปน นาํ้ มนั พชื นา้ํ มนั สตั ว หรอื ไขมนั ใน นาํ้ มนั รอนจดั เปน เวลานานกเ็ ปน ไปไดที่นาํ้ มนั จดุ อนั ตรายทส่ี ดุ ของการดบั ไฟ Class K รูปแบบตา งๆ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพสูงสุด จะลุกเปนเปลวไฟพุงข้ึนขางบนแลวลามไปยัง คอื การกระฉอกหรอื กระเดน็ ของนาํ้ มนั ทรี่ อ นจดั ดานขา ง ทําใหสวนอน่ื ๆ ของครวั เกิดไฟไหมไ ด สามารถทาํ ใหเ กดิ การบาดเจบ็ สาหสั ได ผทู จี่ ะทาํ สําหรบั สารเคมเี ปยก นอกจากจะใชดับ อีกสาเหตุหนึ่งคอื การพลิกแพลงวธิ ปี รุงอาหาร การดบั ไฟ Class K ดว ยตวั เองตอ งคาํ นงึ ถงึ จดุ นี้ ไฟประเภท K หรอื F โดยตรงแลว ยงั ใชด บั ไฟ ทม่ี แี นวโนม ทาํ ใหน าํ้ มนั หกหรอื สมั ผสั กบั เปลวไฟ ดวย สําหรับนักดับเพลิงอาชีพ การจะเขาไป ประเภท A ไดด ว ยเชน กนั ดงั นนั้ เครอื่ งดบั เพลงิ โดยตรงที่เรียกกันวา “อาหารไฟแดง” หรือ ระงับเหตตุ อ งสวมชุดปอ งกนั ทร่ี ดั กมุ ทกุ ครงั้ สารเคมเี ปย กสว นใหญร ะบคุ วามสามารถในการ “อาหาร ไฟลกุ ” ทนี่ ยิ มทาํ กนั ในบางกลมุ โดยให ดบั ไฟเปน A-K เชน UL rated 2-A:K (เครอื่ ง เปลวไฟแลบเขาไปในกระทะที่มีนํา้ มันรอนจัด สารดบั เพลงิ Class K ดบั เพลิง PYRO-CHEM ขนาด 6 ลติ ร) ซง่ึ ไฟจะลกุ โชนทว มกระทะทาํ ใหอ าหารสกุ ภายใน ในการดบั ไฟประเภท K หรอื ประเภท F เวลาทร่ี วดเรว็ แตห ากไมช าํ นาญหรอื ขาดความ มาตรฐาน ทง้ั ในสหรฐั อเมรกิ า (NFPA 10) และ สารเคมเี ปย กดบั ไฟดว ยปฏกิ ริ ยิ าเคมี ระมัดระวังจะเปนอันตรายมาก เปลวไฟท่ีลุก สารดบั เพลงิ ชนดิ อนื่ ไมส ามารถจะทาํ ให ทว มกระทะจะพงุ ขน้ึ ไปขา งบนและจดุ ตดิ วสั ดทุ ม่ี ี นาํ้ มนั รอนจากการปรงุ อาหารเย็นลงได แยไ ป คราบไขมนั เคลอื บและวัสดุติดไฟงา ยอน่ื ๆ เกดิ กวา นน้ั อาจจะทาํ ใหนาํ้ มันกระฉอกเกดิ เปน ไฟ เปน เพลงิ ไหมล กุ ลามไปทวั่ ทง้ั หอ งครวั และขยาย ลามไปยงั จดุ อน่ื ๆ หรอื ลวกตวั นกั ดบั เพลงิ ไดร บั บาดเจ็บ แตหากไมใชเคร่ืองดับเพลิงสารเคมี เปย ก มอี ีกวธิ ีหน่งึ ซง่ึ ไมเกยี่ วกบั เครอื่ งดบั เพลิง นน่ั คอื ใชผ า หม ดบั ไฟ (Fire Blanket) นอกเหนอื จากสารเคมีเปยกและผาหมดับไฟแลว อยา พยายามใชส งิ่ อนื่ ใดดบั ไฟประเภทน้ี โดยเฉพาะ อยางย่ิงไฟทเี่ กิดจากน้าํ มนั ในหมอ ทอดทอ งลึก ขนาดใหญ (Deep Flat Fryer) ทั้งน้ี สารเคมีเปยกดับไฟโดยการทํา ปฏกิ ริ ยิ าเคมที เี่ รยี กวา กระบวนการสลายไขมนั SAFETY LIFE 3

ใหก ลายเปน สบเู หลว (Saponification) กลา วคอื เคมี ท่ี ใช เป นสารดั บเพลิ งจะทําปฏิ กิ ริ ยากั บ นาํ้ มนั ทร่ี อ นจดั จนนา้ํ มนั ขน และหนดื ขน้ึ ลกั ษณะ เหมอื นสบเู หลว จากนนั้ บรเิ วณผวิ หนา จะกอ ตวั เปน ฟล ม หนาปด สว นลา งไวอ ยา งมดิ ชดิ โดยชนั้ ฟล มจะกั้นไมใหนาํ้ มันรอนสมั ผัสกับออกซิเจน ซง่ึ จะยบั ยงั้ ไมใ หม กี ารลกุ ไหมไ ดอ กี ตอ ไป ไฟจงึ ดบั ลงไปและไมล กุ ตดิ ขน้ึ มาใหม ในระหวา งทเี่ กดิ ปฏกิ ริ ยิ า Saponification เพอ่ื แปรสภาพนาํ้ มนั รอนใหก ลายเปนสบเู หลว และแขง็ ตวั เปน ชนั้ ฟล ม หนาบรเิ วณผวิ หนา จะมี การดดู ซบั ความรอ นออกจากนาํ้ มนั ทาํ ใหน า้ํ มนั เยน็ ลงอยา งชา ๆ ดงั นนั้ ในชว งเรมิ่ ตน ของการ ดบั ไฟ แมเ ปลวไฟจะลม ลงไปและไมล กุ ตดิ ขนึ้ มา ใหม แตค วามรอ นของนา้ํ มนั ยงั คงมอี ยใู นระดบั สงู ซง่ึ เปน อนั ตรายตอ นกั ดบั เพลงิ จงึ ควรใชค วาม ระมัดระวัง อยาใหนํ้ามันกระฉอกหรือหกราด สว นของรางกายทไ่ี มม เี ครอื่ งปอ งกนั ดังที่กลาวไปแลววา สารเคมีเปยกยัง สามารถดับไฟประเภทเอไดดวย แตตองเปน Fire Blanket เพลิงไหมจากเช้ือเพลิงพื้นฐาน เชน กระดาษ กระบวนการทาํ งานของเครอ่ื งดบั เพลงิ ลักษณะฝอยละเอียด (Mist) มีทั้งชนิดสะสม หรอื ไม สวนพลาสตกิ ยาง หรอื วสั ดุสงั เคราะห สารเคมเี ปย ก แรงดนั (Stored Pressure) และชนดิ แยกชอ ง อนื่ ๆ อาจไมไ ดผลเทาทีค่ วร กรณีไฟประเภท C บรรจุ (Cartridge) จากอปุ กรณไ ฟฟา ทม่ี ไี ฟเดนิ อยู สารเคมเี ปย กมี สารเคมเี ปย กจะดบั ไฟทเ่ี กดิ จากนา้ํ มนั รอ น สภาพเปนตัวนําไฟฟาจึงไมควรใช อยางไรก็ดี ขณะปรงุ อาหารดวยการแยกเช้ือเพลิง (น้าํ มัน ชนดิ สะสมแรงดนั บรรจุสารเคมีเปย ก หากฉดี ละอองเคมเี ปย กไปสมั ผสั กบั อปุ กรณไ ฟฟา หรอื ไขมนั ) ออกจากออกซเิ จน (อากาศ) ทําให ลงไปในทถี่ งั พรอ มกบั เตมิ ความดนั ลงไป นนั่ คอื ที่อยูใกลเคียงโดยไมต้ังใจก็ไมตองกังวลจะได กระบวนการเผาไหมถ กู ตดั ขาด พรอ มกนั นนั้ จะ สารเคมเี ปย กมแี รงดนั ในตวั เอง สามารถใชง าน รบั อนั ตรายเพราะละอองละเอยี ดของเคมเี ปย ก ลดความรอนโดยการดูดซับเพื่อเปล่ียนแปลง ไดทนั ที เมอื่ ดงึ สลกั ปลดลอ็ กแลว บบี คนั บังคบั ในระยะหา งจะไมน าํ ไฟฟา มาสตู วั ผฉู ดี ได แตเ พอื่ ไขมนั ใหก ลายเปน สารประกอบมลี กั ษณะเหมอื น สารเคมใี นถงั มคี วามดนั จะถกู สง ออกมาผา นสาย ความมนั่ ใจในความปลอดภยั หากจะฉดี สารเคมี สบเู หลว ในลกั ษณะนน้ี อกจากจะทาํ ใหไ ฟดบั ลง และหวั ฉดี ซงึ่ มตี วั กนั้ (Orifice) ลกั ษณะเฉพาะตวั เปย กไปสมั ผสั กบั เครอ่ื งใชไ ฟฟา ควรปด สวทิ ช อยางเด็ดขาดแลวยงั ชว ยไมใหไฟลุกตดิ ขึ้นใหม สามารถฉดี สารเคมเี ปย กลงไปทเี่ ปลวไฟในลกั ษณะ กอ นทกุ ครงั้ เนอื่ งจากไขมนั จะมสี ภาพทไ่ี มเ ปน เชอ้ื เพลงิ และ เปน ฝอยละเอียด เนอ่ื งจากไฟประเภทเคทเี่ กิด มคี วามรอ นนอ ยลงจนไมส ามารถลุกไหมไ ดอีก ขน้ึ มกั จะอยใู นตาํ แหนง เหนอื พนื้ ตรงจดุ ทตี่ ง้ั ของ เครอ่ื งดบั เพลงิ สารเคมเี ปย กถอื เปน อปุ กรณ ตอ ไปแมจ ะสัมผสั ออกซิเจนอกี ครงั้ กต็ ามที ภาชนะปรงุ อาหาร ดังนน้ั คนฉดี สารเคมีเปย ก พิเศษใชติดต้ังในสถานที่ที่มีความเส่ียงจะเกิด เพอื่ ดบั ไฟจะตอ งยนื ฉดี ใหฝ อยเคมเี ปย กโปรยลง เพลงิ ไหมจ ากนา้ํ มนั รอ นระหวา งการปรงุ อาหาร ลั กษณะของเครื่ องดั บเพลิ งเคมี เป ยก (ไฟประเภท K หรือ F) โดยเฉพาะหอ งครวั ทมี่ ี ตามสิทธบิ ัตร Portable wet chemical fire Wet การทอดดวยน้าํ มันในภาชนะขนาดใหญ เชน Chemical (UK) extinguisher, US Patent หองครัวของรานอาหารจานดวน รานไกทอด 6527058 Issued on March 4, 2003) ระบวุ า รา นอาหารขนาดใหญ ภัตตาคาร ฯลฯ เปนเครื่องดับเพลิงแบบใชแรงดันสําหรับดัน สารเคมเี ปย กจากทบ่ี รรจุ (ถงั ) ออกมาดบั ไฟใน SAFETY LIFE 4

มาคลมุ ไฟ วธิ ฉี ดี ทถี่ กู ตอ ง (ตามแบบยโุ รป) คอื ในสหรัฐอเมริกา มาตรฐาน NFPA10 ฉีดวนเหนือเปลวไปในทางเดยี วอยางชาๆ จน กาํ หนดใหห อ งครวั ของภตั ตาคารหรอื สถานทท่ี ่ี สารเคมคี ลมุ พนื้ ทเ่ี ปลวไฟไดท ง้ั หมด หรอื ฉดี จน มลี กั ษณะใกลเ คยี งทกุ แหง ตดิ ตง้ั เครอ่ื งดบั เพลงิ หมดถังใชเ วลาโดยเฉลย่ี ไมเ กนิ 1 นาที จากนน้ั ประเภท K เพอ่ื ใชด บั ไฟทเี่ กดิ จากนาํ้ มนั รอ นใน ใหห ยุดฉดี และเฝา ดอู ยหู า งๆ ปลอ ยใหส ารเคมี กระทะหรอื หมอ ทอดทอ งแบนกน ลกึ (Deep Flat เปย กทาํ ปฏกิ ริ ยิ ากบั นาํ้ มนั รอ นกระทงั่ ไฟดบั ลงไป Fryer) ซ่ึงไมส ามารถดับไดดวยระบบดับเพลิง และไมล กุ ตดิ ขน้ึ มาอกี ปกตแิ ลว หากเปน เครอ่ื ง อัตโนมตั คิ ลมุ เหนือเตา (Hood System) หรือ ดบั เพลงิ ทม่ี คี ณุ ภาพและผฉู ดี ไดร บั การฝก ฝนมา ดว ยเครอ่ื งดบั เพลงิ ประเภท B โดยใหตดิ ตงั้ หา ง เปน อยา งดจี ะฉดี เพยี งรอบเดยี วโดยไมต อ งฉดี ซาํ้ จากตาํ แหนง กระทะหรอื หมอ ทอดไมเ กนิ 30 ฟตุ (9.1 เมตร) และบรเิ วณใกลเ คยี งกบั เครอื่ งดบั ชนดิ แยกชองบรรจุ ภายในถงั ดับเพลิง เพลงิ ใหต ดิ ปา ยเตอื นทม่ี ขี อ ความ “กรณไี ฟไหม จะมชี อ งเกบ็ สารเคมเี ปย กแยกตา งหากจากชอ ง เครอ่ื งครวั ใหใ ชเ คร่ืองดบั เพลิงนี้ หลงั จาก ระบบดบั เพลงิ อตั โนมตั ิทํางาน” (In case of appliance fire, use this extinguisher only after the fixed fire suppression system has been actuated) หมายถงึ เครอื่ งดับเพลิงประเภท K มไี วเ ปน อปุ กรณเ สรมิ ระบบดบั เพลงิ อตั โนมตั แิ บบ คลมุ เหนอื เตาทอี่ อกแบบตดิ ตง้ั ไวแ ลว หากไมม ี ระบบดบั เพลงิ อตั โนมตั ิดงั กลาวกไ็ มจ าํ เปน ตอ ง ตดิ ตง้ั เครอ่ื งดบั เพลิงประเภท K อยา งไรกต็ าม มาตรฐานขององั กฤษและ ยโุ รปทง้ั หมดจะไมไ ดก ลา วถงึ ระบบอตั โนมตั คิ ลมุ เก็บแรงดัน เมื่อปลดล็อกใหกลไกการฉีดสาร เครอ่ื งดบั เพลงิ แบบยกหวิ้ ชนดิ อนื่ เลก็ นอ ยตรงท่ี เหนือเตา แตระบุใหใชเครื่องดับเพลิงสารเคมี ทาํ งานโดยการถอดสลกั และกดคนั บบี ความดนั ปลายสายฉดี ซงึ่ ทาํ ดว ยยางหรอื วสั ดทุ ยี่ ดื หยนุ ได เปย กสําหรบั ดับไฟ F เทานน้ั นนั่ คือ เม่ือเกดิ ในชองบรรจจุ ะถูกสงเขาไปในชองเก็บสารเคมี น้ันจะมที อโลหะหรือวัสดอุ ื่นทแ่ี ข็งแรงเชอ่ื มตอ ไฟไหมจากนา้ํ มันรอ นในหมอ ทอดกน ลกึ ใหใ ช จากน้ันจะดันเคมีใหพุงออกไปตามสายฉีดเขา ไว เพอื่ ใชเ ปนดา มจบั ขณะฉีดสารเคมี ทอ แขง็ น้ี เครอ่ื งดบั เพลงิ เคมเี ปย กดบั ไดท นั ที โดยถอื ดา ม สูหัวฉีดเพื่อพนฝอยละเอียดของสารเคมีเปยก จะทําเปนสวนเดียวกันกับหัวฉีด (ทอแข็งซึ่งมี จับติดหัวฉีดพน ฝอยเคมเี ปย กลงบนเปลวไฟใน ลงไปยงั เปลวไฟ เครอ่ื งเพลงิ สารเคมเี ปย กชนดิ น้ี หวั ฉดี ในตวั ) หรอื คนละสว น (หวั ฉดี เขอื่ มตอ กบั ลกั ษณะวนเปน วงกลมไปทางใดทางหนง่ึ และให เปนทางเลอื กในกรณีท่ีตองมกี ารใชงานบอ ยๆ ทอ แขง็ ผา นเกลยี วหรอื ตวั ประกบ) กไ็ ด ขน้ึ อยกู บั ปอ งกนั อนั ตรายจากควนั หรอื ไอนา้ํ มนั ทเ่ี กดิ ขน้ึ เน่ืองจากสามารถเติมสารเคมีและความดันได การออกแบบของผผู ลติ ทงั้ นี้ เนอื่ งจากการดบั ขณะดับไฟโดยสวมเครื่องปองกันระบบหายใจ งา ยกวาแบบสะสมแรงดัน ไฟ ประเภท K หรอื F เปน การดบั ทย่ี อดเปลวไฟ และสวมเสื้อผาที่สามารถตา นทานเปลวไฟได ไมใ ชด บั ทฐ่ี านเปลวไฟ ผฉู ดี ตอ งถอื ดา มจบั หวั ฉดี เม่ือเทียบกันในเร่ืองของความนิยมแลว ในตําแหนงสูงกวาเปลวไฟขณะกําลังลุกโชน ในออสเตรเลยี จะคลา ยองั กฤษและยโุ รป ชนดิ สะสมแรงดนั จะมใี ชง านแพรห ลายมากกวา หากไมม ีดา มจับทย่ี าวพอ ผูฉดี เคร่ืองดับเพลิง นั่นคือ ใหฉ ีดสารเคมเี ปย กลงบนเปลวไฟทันที เนอ่ื งจากใชง านงา ย สะดวก และมรี าคาถกู กวา อาจจะไดรบั อนั ตรายจากไฟลวกได เมอ่ื เกดิ เพลงิ ไหม แตม บี างมาตรฐานในประเทศ เคร่ืองดับเพลิงสารเคมีเปยกจะแตกตางจาก นอี้ นญุ าตใหใ ชค ารบ อนไดออกไซดด บั ไฟ Class SAFETY LIFE 5

K (ออสเตรเลยี เรยี กไฟ Class F เหมือนยโุ รป) เปน การใชส ารประเภทดาง เชน โปแตสเซยี ม สาเหตทุ ่ีผงเคมีแหง เอนกประสงคด บั ไฟ ขณะทฝี่ ง อเมรกิ าแนะนําใหห ลกี เลยี่ ง สงิ่ เดยี วที่ อะซีเตท (Potassium Acetate) โปแตสเซียม Class K ไมไ ดผลกค็ ือ ความรอนทเ่ี กดิ จากการ เหมือนกนั ทั่วโลกคือ หามใชน ้ําดบั ไฟประเภท ซเิ ตรท (Potassium Citrate) หรอื โปแตสเซยี ม ลุกไหมของนํา้ มันหรือไขมนั ไมวาจะทําจากพืช K หรือ F โดยเด็ดขาด เน่อื งจากจะเกดิ การปะทุ คารบ อเนต (Potassium Carbonate) ฉดี ลงบน หรอื สตั วจ ะสงู มาก อกี ทง้ั ความเปลยี่ นแปลงทาง ของเปลวไฟอยางรุนแรง หรอื ปฏกิ ิรยิ าลักษณะ เปลวไฟทก่ี าํ ลงั ลกุ ไหมน าํ้ มนั หรอื ไขมนั ในกระทะ โมเลกลุ ของนา้ํ มนั และไขมนั ปรงุ อาหารขณะลกุ คลา ยการระเบดิ ของนาํ้ มนั ความรอ นสงู (Hot Oil หรอื ภาชนะอน่ื ทใี่ ชท าํ อาหาร สารดบั เพลงิ ชนดิ น้ี ตดิ ไฟทําใหผ งเคมีแหง ที่ฉดี ลงไปเสอ่ื มคุณภาพ Explosive Reaction) ซง่ึ มคี ณุ สมบตั เิ ปน ดา งจะเขา ไปรวมตวั กบั นา้ํ มนั และไมส ามารถดบั ไฟได และถึงแมจ ะดับไดแต รอนจัดแลวเปลย่ี นใหเ ปน ของเหลวทม่ี ลี ักษณะ มแี นวโนม ทเี่ ครอื่ งครวั จะเสยี หายจนใชง านไมไ ด สาํ หรบั ขนาดของเครอ่ื งดบั เพลงิ สารเคมี เหมอื นนาํ้ สบซู งึ่ ผวิ หนา จะสรา งชนั้ ขนึ้ มาเพอื่ ปด เปย กทน่ี ยิ มใชก นั ทวั่ โลกคอื ขนาด 6 ลติ ร ซง่ึ ถอื ไมใ หอ อกซเิ จนเขา ไปรวมตวั กบั เชอื้ เพลงิ ขณะที่ กรณีใชโฟม โดยเฉพาะหากเปนนํา้ มัน วา เปน ขนาดมาตรฐานของเครอ่ื งดบั เพลงิ ชนดิ น้ี นาํ้ มนั จะเยน็ ลงทาํ ใหไ ฟคอยๆ มอดดบั ลงไป หรอื ไขมนั ทาํ จากพชื ซงึ่ มกี รดไขมนั ผสมอยนู อ ย มคี วามสามารถดบั ไฟทเ่ี กดิ จากนา้ํ มนั รอ นในหมอ ทําใหโฟมไมสามารถสรางชั้นเคลือบผิวหนา ทอดหรอื กระทะกน ลกึ ขนาดใหญท ม่ี คี วามจุ 75 เชอื้ เพลงิ ทง้ั หมดไดจ งึ มชี อ งโหวท ท่ี าํ ใหไ อสารและ ลิตรขนึ้ ไปไดอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ ไอนาํ้ มนั รอ นจดั ลอยขน้ึ มาตลอดสง ผลใหก ารเผา ไหมเ กดิ ขนึ้ ตอ ไปไมม อดดบั ลงตามตอ งการ ความจําเปนที่ตองใชเคร่ืองดับเพลิง Class K ยงิ่ ไปกวา นน้ั ปจ จบุ นั บรรดาผผู ลติ กระทะ หรอื หมอ ทอดแขง ขนั กนั เรอื่ งการเกบ็ ความรอ น ตามความคิดของคนท่ัวไปมักเขาใจวา เพื่อประหยัดพลังงาน โดยเนนใหรอนเร็วและ เครอื่ งดบั เพลงิ ยกหว้ิ ชนดิ ผงเคมแี หง อเนกประสงค รอนนาน และเนื่องจากนาํ้ มันพชื มอี ุณหภมู จิ ุด สําหรับใชดับไฟประเภท A-B-C นาจะดับไฟ ติดดวยตัวเองสูงกวานํา้ มันท่ีทาํ จากไขมันสัตว Class K หรือ F ไดดวยเชนกัน แตสถาบัน เมอ่ื ไฟไหมน าํ้ มนั พชื แสงวา อุณหภูมขิ ณะน้ันสูง มาตรฐานและองคก รความปลอดภยั ดา นอคั คภี ยั มากและกระทะหรือหมอทอดจะยังคงรอนจัด สว นใหญไ มแ นะนาํ ใหใ ชเ นอ่ื งจากไมไ ดอ อกแบบ ตอไปเน่ืองจากเก็บความรอนไดดี ดวยเหตุนี้ มาเพอ่ื ดบั ไฟ Class K หรอื F โดยตรง โดยเฉพาะ ผงเคมีแหงจึงไมสามารถปองกันการลุกติดข้ึน ทเี่ กดิ ขนึ้ ในหอ งครวั เพอ่ื การคา เชน รา นอาหาร มาใหมของไฟนํ้ามันพืชได ตราบเทาท่ีกระทะ ภตั ตาคาร เปนตน หรือหมอ ทอดยังรอนจัด น้าํ มนั พชื มีไอกาสลุก ติดไฟขึน้ มาไดอีกครั้งหนึ่งหรือหลายครั้ง จาก ดวยเหตุท่ีน้ํามันปรุงอาหารและไขมัน การทดสอบ ผงเคมีแหงไมผานในจุดน้ีเพราะ ท้งั ที่ทําจากพชื และสัตวโ ดยท่วั ไปมีอุณหภมู ิจุด ไมส ามารถทาํ ใหน า้ํ มนั และเครอ่ื งครวั ทเี่ กดิ เหตุ ตดิ ไฟดว ยตวั เอง (Auto-ignition Temperature) เยน็ ลงได เชน เดยี วกบั โฟมทไ่ี มส ามารถสรา งชนั้ สงู มาก เมอ่ื นาํ้ มนั ปรงุ อาหารเกดิ ไฟลกุ แสดงวา โฟมข้ึนมาเคลือบหนาเช้ือเพลิงเน่ืองจากเกิด อุณหภูมใิ นชว งเรม่ิ ตน จะไมต า่ํ กวา 360 ํ C ซงึ่ ความรอ นสงู ตอ เนอื่ ง เปน อคั คภี ยั ทอี่ นั ตรายและดบั ยากทสี่ ดุ ประเภท หนง่ึ เลยทเี ดยี ว ผงเคมแี หง เอนกประสงคท ใ่ี ชก นั ดว ยเหตผุ ลขา งตน สถาบันมาตรฐาน อยใู นบา นหรอื สถานประกอบการไมส ามารถทาํ ให เชอื้ เพลงิ เย็นลงได แมจะทาํ ใหเปลวไฟลมและ มอดลงไป แตก ม็ แี นวโนม จะลกุ ตดิ ขน้ึ มาใหมไ ด เพราะความรอ นยงั คงมสี ะสมอยใู นปรมิ าณมาก วิธดี ับไฟ Class K หรอื F ทถ่ี ูกตองตาม มาตรฐานกาํ หนดตอ งใชเ ครอ่ื งดบั เพลงิ ทท่ี าํ งาน ดว ยวธิ ี Saponification ซงึ่ กลา วไปในตอนตน วา SAFETY LIFE 6

ดานอัคคีภยั จึงกาํ หนดใหใชว ิธี Saponification Wet Chemical (Saponification) ขอ กาํ หนดเครอ่ื งดบั เพลงิ Class K ดบั ไฟ โดยใชส ารทเ่ี รยี กวา “สารเคมเี ปย ก” (Wet มาตรฐาน NFPA 10; Standard for Chemical) ดบั ไฟ Class K ทง้ั ในรปู ของเครอื่ ง  ตวั เครอ่ื งดบั เพลงิ และอปุ กรณป ระกอบ Portable Fire Extinguishers ฉบับป 2013 ดบั เพลิงชนิดยกหิ้วและระบบดับเพลงิ ประจาํ ท่ี ทาํ จากวัสดทุ ี่ไมกดั กรอน เนอ่ื งจากในหองครวั มขี อ กาํ หนดเ กยี่ วเครอ่ื งดบั เพลงิ Class K ไวด งั นี้ คลมุ เหนอื เตา (Hood Fixed Fire Suppression มคี วามชื้นสูง  ใชปองกันเคร่ืองครัวที่ใชตัวกลางใน Systems) Type I เชนระบบของ Ansul เปนตน การปรุงอาหารท่ีติดไฟได (นาํ้ มันและไขมันท่ี  เคร่ืองดับเพลิงเคมีเปยกควรเลือกจะ ทําจากพืชหรือสัตว) โดยตองติดปายระบุให สารดบั เพลงิ ประเภทดา งทเี่ รยี กวา “สาร ใชข นาดระหวา ง 3-6 ลติ ร เนอื่ งจากมนี ํ้าหนัก ชดั เจนวา เปน เครอ่ื งดบั เพลงิ ใชด บั ไฟ Class K เคมีเปยก” (Wet Chemical) ไดรับการข้ึน เหมาะสมในการใชงาน แตจ ะเปนขนาดใดนนั้  เครอ่ื งดบั เพลงิ Class K ผลติ หลงั วนั ที่ บญั ชใี หเ ปน สารดบั เพลงิ Class K หรอื F สาํ หรบั ข้ึนอยูกับขนาดของหองครัวและปริมาณนํ้ามัน 1 มกราคม ป 2002 ตอ งไมใชห วั ฉดี ชนดิ ติด หอั งครวั ของรา นขายอาหารดว ยคณุ สมบัตทิ แ่ี ม ทใี่ ชอ ยูตามปกติ ปลายทอ ยาวท่ตี อไปจากสายฉายฉดี เดิม จะสัมผัสความรอนสูงแตก็ยังรักษาสถานภาพ  เครอ่ื งดับเพลงิ Class K ใชส าํ หรับดับ ของความเปน ฟองโฟม (สบเู หลว) ซง่ึ สามารถ  มีท่ีรองรับม่ันคงแข็งแรง ไมวาจะใช ไฟในครัวท่ีเกิดจากการจุดติดของน้ํามันและ กอชั้นโฟมขึ้นมาคลุมผิวหนาเชื้อเพลิงไวได ที่ แขวนหรอื ตง้ั กบั พน้ื ไขมนั เทานนั่ ถา ไมใชเ ครอ่ื งดับเพลิง Class K สาํ คญั คอื นา้ํ และฟองสบทู เี่ กดิ จากกระบวนการ นาํ ออกไปจากหอ งครวั Saponification สามารถทําความเย็นใหกับ  อานคําแนะนําการใชงานของผูผลิต  ในหองครัวที่ไดรับการปกปองดวย เชอ้ื เพลงิ (น้าํ มนั หรอื ไขมนั ) ทก่ี าํ ลงั ลุกไหมไ ด ใหเ ขา ใจกอ นฉดี สารดบั ไฟและตอ งทาํ ดว ยความ ระบบดบั เพลงิ อตั โนมตั ิ ตองมปี า ยอยใู กลๆ กบั โดยไมท าํ ความเสยี หายใหก บั เครอื่ งครวั แตอ ยา งใด ระมดั ระวัง ตวั เครอื่ งดบั เพลงิ ทร่ี ะบขุ อ ความวา “เปด ระบบ ใหท าํ งานกอ นจะใชเ ครอ่ื งดบั เพลงิ น”้ี เครอื่ งดบั เพลงิ Class K ทมี่ ขี ายทว่ั ไป  หามใชน้ําดับไฟ Class K หรือ F ในสว นของการตดิ ตง้ั ตาม NFPA 10 ให ขา งในบรรจดุ ว ยสารเคมเี ปย กหรอื สารมคี ณุ สมบตั ิ ยกเวนฝอยนาํ้ ละเอยี ด (Water Mist) ปฏบิ ตั ดิ งั ตอ ไปน้ี เทยี บเทา ใชด บั ไฟในครวั โดยเฉพาะและไมต อ ง  ใหต ดิ ตง้ั เครอื่ งดบั เพลงิ Class K ใน ใชสารดับเพลงิ ชนิดอน่ื เขา มารว ม  ขณะฉีดดับไฟ ระวังอยาใหควันหรือ บริ เวณที่ มี แนวโน มจะเกิ ดเพลิ งไหม จาก ไอสารเขา ตาหรือจมกู ถา ทําได ใหสวมอุปกรณ น้าํ มันและไขมันทําจากพชื และสัตว ขอ พจิ ารณาในการเลอื กใชเ ครอ่ื งดบั เพลงิ ปอ งกันระบบหายใจท่เี หมาะสมไวต ลอดเวลา  ระยะหางระหวางจุดจะเกิดเพลิงไหม สารเคมเี ปย ก Class K กบั เครอ่ื งดบั เพลิงตอ งไมเ กนิ 30 ฟุต (9.1 เมตร) ประเดน็ หลกั คอื มาตรฐานของผลติ ภณั ฑ  เตาปรุงอาหารท่ีใชเชื้อเพลิงประเภท เนอ่ื งจากเปน เครอื่ งดบั เพลงิ ชนดิ พเิ ศษใชเ ฉพาะ ของแข็งท้งั หมด (ไมวา จะยใู ตฮ ดู หรอื ไมก ็ตาม) งาน ไมส ามารถใชอ ยา งอน่ื ทดแทนได ดงั นน้ั ตอ ง ซง่ึ มปี รมิ าตรของสว นทใ่ี หค วามรอ นนอ ยกวา 5 เลอื กใชข องทไ่ี ดร บั มาตรฐาน เชน UL (สหรฐั ฯ) ลกู บาศกฟ ตุ (0.14 ลกู บาศกเ มตร) ขน้ั ตา่ํ ตอ งมี BS EN (องั กฤษ) หรอื CE (สหภาพยโุ รป) เพราะ เครอื่ งดบั เพลงิ ประเภทนา้ํ ทม่ี รี ะดบั ความสามารถ คาํ วา ไดร บั มาตรฐานจากสถาบนั มชี อื่ เสยี งและ ในการดบั ไฟ 2-A หนึ่งเครื่อง หรือเครื่องดับ เปน ทยี่ อมรบั สามารถจะใชเ ปน เครอื่ งรบั ประกนั เพลงิ สารเคมเี ปย กขนาด 1.6 แกลลอน (ลติ ร) ตัวเครื่องดับเพลิงท่ีเราเลอื กไดวามีคุณภาพสูง ทง้ั น้ี ควรพจิ ารณาเงอื่ นไขอนื่ ๆรว มดว ย เชน  มีการรับประกันอายุการใชงานอยาง นอ ย 5 ป SAFETY LIFE 7

ทม่ี คี วามสามารถในการดบั ไฟ Class K 1 เครอื่ ง  สารเคมีเปยกและน้ําฝอยละเอียดไม สามารถนํากลบั มาใชใหมได  หากเครื่องดบั เพลิงสารเคมเี ปยกหรอื ฝอยนํ้าละเอียดถูกใชไปบางสวน ที่เหลือใน เครอื่ งตอ งทงิ้ ไปใหห มด  เครอ่ื งดบั เพลงิ สารเคมเี ปย กหรือฝอย นา้ํ ละเอยี ดจะตอ งทงิ้ ไป แลว เตมิ ใหมใ นชวงทํา ทดสอบแรงดันนาํ้ (Hydrostatic Test) สําหรบั ถงั บรรจุ  ตอ งเตมิ สารดบั เพลงิ เฉพาะชนดิ ทร่ี ะบุ ไวใ นปายติดขางถงั เทา นน้ั การฝก ใชง าน เครอ่ื งดบั เพลงิ สารเคมเี ปย กสาํ หรบั ดบั ไฟ ประเภท K หรอื F มจี ดุ ประสงคเ พอื่ ใชด ับไฟที่ เกิดจากนํ้ามนั ทใ่ี ชปรุงอาหารทั้งน้ํามันพืชและ เหมาะสม ละอองสารเคมลี งมาอยา งชา ๆ ใหทวั่ ถงึ ดงั นนั้ นา้ํ มนั สตั ว รวมไปถึงไขมันชนิดตางๆ จากการ ดังไดกลา วไปแลว การฉีดสารเคมเี ปย ก จงึ ตอ งแยกการฝกฉดี เครอื่ งดบั เพลงิ ประเภทนี้ ทอด ปง ยา ง อบ ผดั ฯลฯ เม่อื เพลิงไหมเกิดขนึ้ ออกมาตางหาก และมมี าตรการเฉพาะในการ ณ จดุ ใดจดุ หนง่ึ หากไมร บี ดบั โดยเรว็ กม็ กั จะเกดิ เพอื่ ดับไฟจากนํา้ มันหรอื ไขมันขณะปรงุ อาหาร เตอื นใหรบั รวู า การใชเ คร่อื งดบั เพลิงชนดิ สาร การลกุ ลามอยา งรวดเรว็ เนอื่ งจากในหอ งครวั มี โดยเฉพาะการฉดี แบบองั กฤษจะมคี วามแตกตา ง เคมีเปยกสาํ หรับดับไฟในครัวมีลักษณะพิเศษ บรรยากาศเตม็ ไปดว ยละออง ไอสารนาํ้ มนั รวม จากการฉดี เครอ่ื งดบั เพลงิ ธรรมดาทวั่ ไป นน่ั คอื ไมเ หมอื นกบั เครอ่ื งดบั เพลิงผงเคมแี หง ผงแหง ไปถงึ คราบหรอื เศษไขมนั ทจี่ บั ตวั เปน กอ นซงึ่ ลว น จ ะฉี ดลง บนเปลวไฟ ในลั ก ษ ณะพ นหรื อโรย ดบั ไฟโลหะ คารบอนไดออกไซด หรอื โฟม เปน เชอื้ เพลงิ อยา งดี ในสหรัฐอเมรกิ า บงั คบั ให ติดตั้งระบบดับเพลิงอัตโนมตั ิคลุมจดุ ที่มคี วาม หมายเหตุ การฉีดเครื่องดับเพลิงชนิด เสยี่ งจะเกิดไฟไหมใ นครวั และเพอ่ื ใหป ลอดภยั สารเคมเี ปย กตามแบบอเมรกิ นั จะใชว ธิ ฉี ดี ไปยงั สงู ขน้ึ ไดก าํ หนดใหต ดิ ตง้ั เครอ่ื งดบั เพลงิ ประเภท ฐานของไฟในระยะ 8 ฟตุ (2.4 เมตร) และฉดี K (สารเคมีเปย ก) ไวใ นหอ งครัวอกี 1 เครอ่ื ง จนหมดถงั อยา งไรกต็ าม เครอ่ื งดบั เพลงิ ประเภท สาํ หรบั ใชด บั ไฟเกดิ จากนา้ํ มนั ปรงุ อาหารในระยะ K บางยห่ี อ ของสหรฐั ฯ ใชว ธิ ฉี ดี แบบองั กฤษ จงึ ประชิดเพอ่ื ยับยัง้ ไมใหเกดิ การลุกลาม ผูทจี่ ะใช ตอ งศึกษาวธิ ีฉีดใหล ะเอยี ดกอนนําไปใชง าน เคร่ืองดับเพลิงดังกลาวซึ่งเปนแบบยกหิ้วก็คือ ผทู าํ งานอยใู นครวั ขณะเกดิ เหตเุ พลงิ ไหมน น่ั เอง ประเด็นสาํ คัญก็คือ ผูไดร บั การฝก ใหใ ช ดงั นน้ั จงึ มคี วามจาํ เปน จะตอ งมกี ารฝก ผทู าํ งาน เครอ่ื งดบั เพลงิ ประเภท K หรอื F เปน คนทาํ งาน ในครวั ทกุ คนไมว า จะเปน พอ ครวั ผชู ว ย หรอื แม ในครวั ทงั้ สนิ้ ดงั นนั้ จะตอ งทาํ ใหท กุ คนตระหนกั กระท่ังคนหั่นผักใหสามารถใชเคร่ืองดับเพลิง ถึงความสาํ คัญในการฝกซอมตามตารางเวลา ได และมกี ารฝกซอ มเปน ระยะๆ ในชว งเวลาที่ และตนื่ ตวั อยเู สมอเมอื่ มกี ารปรงุ อาหารทใี่ ชน า้ํ มนั เปน จาํ นวนมาก เนอื่ งจากเม่อื เกดิ เพลงิ ไหมข น้ึ มา คนในครวั เทา นน้ั จะจดั การระงบั เหตไุ ดอ ยา ง มีประสิทธิภาพ พนักงานจากแผนกอ่ืนอาจไม สามารถชว ยอะไรไดม ากเพราะใชเ ครอ่ื งดบั เพลงิ ประเภท K หรอื F ไมเ ปน หรอื ไมชาํ นาญ บทสรปุ เครื่องดับเพลิงสารเคมีเปยกใชสาํ หรับ ดับไฟประเภท K (อเมริกา) หรือประเภท F (ยโุ รปและออสเตรเลยี ) ซึง่ เปนไฟเกดิ จากการ ลุ กไหม ของน้ํามั นและไขมั นท่ี ใช ปรุ งอาหาร ไมว า จะเปน น้าํ มนั พชื นาํ้ มันสตั ว รวมถงึ ไขมัน SAFETY LIFE 8

สาธติ การลกุ ไหมอ ยา งรวดเร็วของไฟ Class K ประเภทสารเคมีเปย กไวใ ชด บั ไฟอนั อาจจะเกดิ ข้นึ ไดท กุ เมื่อขณะทําการปรุงอาหาร ในสหรฐั ฯ ใหถ อื วา เครอ่ื งดับเพลงิ ชนดิ น้ี เปนอุปกรณเสริมในหองครัวซ่ึงไดติดตั้งระบบ ดบั เพลงิ อตั โนมตั คิ ลมุ เหนอื เตา (Hood System) ไวแลว โดยใหฉดี ดับไฟหลังจากระบบดบั เพลงิ อตั โนมตั เิ รม่ิ ตน ทาํ งาน สว นในองั กฤษและยโุ รป ทงั้ หมด รวมถึงออสเตรเลีย ไมม ีขอ กําหนดใน ประเด็นนี้ เพียงแตระบุใหใชดับไฟน้ํามันปรุง อาหารทันทีท่ีเกิดเหตุการณโดยใชวิธีตามท่ี ไดรบั การฝกอบรมมาและใหม ีการฝก ซอมการ สาธติ ดับไฟ Class K ปฏิกิริยาเม่ือสัมผัสน้ํา ของไฟ Class K กระทะทอดกน ลกึ ซง่ึ ใชน าํ้ มนั ในปรมิ าณมาก ตอ งหาม เพราะอาจเกดิ การลกุ ไหมรุนแรงหรอื ใชเ ครอื่ งดบั เพลงิ ชนดิ นตี้ ามระยะเวลาทกี่ าํ หนด สารเคมที ใี่ ชค อื “กลมุ สารโปแตสเซย่ี ม” ระเบดิ ได ขณะทอี่ อสเตรเลยี ยนิ ยอมใหใ ชเ ครอื่ ง ไวใ นแผนดับเพลงิ ของสถานประกอบการนน้ั อาทิเชน โปแตสเซียมอะซีเตรท โปแตสเซียม ดบั เพลงิ คารบ อนไดออกไซดเ ปน ทางเลอื กทส่ี าม คารบ อเนต หรอื โปแตสเซยี มซเี ตรท บรรจไุ วใ น ตอ จากเคมเี ปย กและผาคลมุ ดบั เพลงิ REFERENCE ถงั ทั้งแบบสะสมแรงดนั และแบบชองบรรจุ แต  NFPA 10 Standard for Portable Fire แบบสะสมแรงดนั จะไดร บั ความนยิ มสงู กวา เพราะ เครอ่ื งดบั เพลงิ เคมเี ปย กดบั ไฟประเภท K Extinguishers 2013 Edition An International ใชง านงา ย สะดวก อกี ทง้ั ราคาไมสงู มากนกั หรือ F มีวิธีฉีดแตกตางจากเครื่องดับเพลงิ ผง Codes and Standards Organization ในสหรฐั อเมริกาและยโุ รปไมอ นญุ าตให เคมแี หง คารบ อนไดออกไซด หรอื โฟม กลา วคอื  Revised NFPA 10 section 2-3 ใชส ารดับเพลิงอื่นนอกเหนือจากสารเคมีเปยก ฉดี บรเิ วณเหนอื เปลวไฟใหฝ อยละเอยี ด (Mist) “Application for Specific Hazards” ทาํ การดับไฟจากนํ้ามันปรุงอาหาร (มีอีกทาง ของเคมีเปยกพนลงมาที่เปลวไฟ (ตามแบบ  Class F fire classification along with เลอื กหนง่ึ ทีอ่ นญุ าตคอื ใชผ าคลุมดบั เพลงิ ซง่ึ ไม ยุโรป) จากนนั้ สารเคมเี ปย กจะทาํ ปฏกิ ริ ยิ ากบั a new British Standard BS 7937: 2000. ใชส ารดบั เพลงิ แตอ ยา งใด) การใชนา้ํ เปน เรอ่ื ง นํ้ามนั รอนท่ีกาํ ลังลุกไหมโดยแปรสภาพน้ํามนั  Portable wet chemical fire ใหก ลายเปน สว นผสมลกั ษณะเหมอื นสบเู หลวที่ extinguisher, US Patent 6527058 Issued on มคี วามเขม ขน สงู ซงึ่ บรเิ วณผวิ หนา ทสี่ มั ผสั อากาศ March 4, 2003 จะคอยๆ แข็งตัวกลายเปนแผนฟลมปดกั้น  User guide to the wet chemical foam น้าํ มันรอนท่ีอยูดานลางไมใหสัมผัสกับอากาศ fire extinguisher; ULC London, 2007 (ออกซิเจน) ดา นบน อกี ทั้ง ขณะเกิดปฏกิ ิรยิ า  Data/Specification Sheet KITCHEN ดงั กลา ว สารเคมดี ดู ซบั ความรอ นจากนา้ํ มนั นํา ONE Model KS6000 Hand Portable มาสรางสวนผสมใหมทาํ ใหนํา้ มันเย็นลง และ Extinguisher; PYRO-CHEM, 2008 ดว ยเหตทุ นี่ า้ํ มนั ไมสามารถสมั ผสั กบั ออกซเิ จน และมอี ณุ หภมู ลิ ดลงดงั กลา วเทา กบั เปน การตดั วงจรการเผาไหมอ ยา งนอ ย 2 วงจรคอื ออกซเิ จน และความรอ น ทาํ ใหไ ฟดบั ลงไปและไมส ามารถ ลกุ ตดิ ขนึ้ มาใหมไ ด มาตรฐานความปลอดภยั ดา นอคั คภี ยั ใน ประเทศสหรฐั อเมริกา ยุโรป และออสเตรเลยี กําหนดใหหองครัวของหองอาคาร ภัตตาคาร หรือสถานบริการลกั ษณะใกลเคียงซ่ึงใชน้ํามนั ทอดอาหารในปรมิ าณมากตดิ ตงั้ เครอื่ งดบั เพลงิ SAFETY LIFE 9