ชุดที่ 2 ชนิดของแผนที่

หนา้ 1

หน้า 2 คาํ นาํ ชุดการสอนเรอ่ื ง แผนทแี่ ละเคร่อื งมือทางภูมิศาสตร์ น้จี ดั ทาํ ข้ึนเพื่อประกอบการเรียนรู้ รายวิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหสั วชิ า ส33101 สําหรบั ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 6 ทก่ี าํ ลงั ศกึ ษาอยู่น้ี คอื ชุดท่ี 2 เร่ือง ชนิดของแผนท่ี โดยมงุ่ เนน้ ใหน้ กั เรียนได้รู้จกั คน้ คว้าหาความร้ดู ้วยตนเอง ซง่ึ ในเอกสารชุดการสอนนป้ี ระกอบด้วยคําแนะนําสาํ หรบั ครู คําแนะนาํ สาํ หรบั นักเรียน มาตรฐานการ เรยี นรู้ ตวั ชีว้ ัด จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน ใบความรู้ ใบงาน เฉลยใบงาน แบบทดสอบหลงั เรียน และเฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น ผู้จัดทําขอขอบพระคณุ ผเู้ ชี่ยวชาญทกุ ทา่ น ซงึ่ ไดแ้ ก่ นางทองดี วรรณวงษ์ ครูโรงเรียนขขุ นั ธ์ วิทยฐานะครชู ํานาญการพิเศษ ผู้เช่ยี วชาญด้านเนอ้ื หา นางวาสนิ ีย์ ประทุม ครูโรงเรยี นขขุ ันธ์ วทิ ยฐานะครูชํานาญการพิเศษ ผู้เช่ยี วชาญด้านแผนการจัดการเรยี นรู้ นางอัจฉฎาพร เคราะหด์ ี ศกึ ษานเิ ทศก์ วิทยฐานะชํานาญการพิเศษ ผู้เชี่ยวชาญดา้ นการวัดประเมนิ ผล ดร.อนรรฆศกั ด์ิ ยศวจิ ติ ร ครูโรงเรียนขุขนั ธ์ วทิ ยฐานะครูชํานาญการพเิ ศษ ผูเ้ ชย่ี วชาญด้านหลกั สตู ร และการสอน และนายสวุ ัฒน์ เกิดปราชญ์ ครูโรงเรยี นขขุ ันธ์ วทิ ยฐานะครชู าํ นาญการพเิ ศษ ผ้เู ชี่ยวชาญด้านส่ือและนวัตกรรม ที่ให้ คาํ แนะนําและปรบั ปรงุ ชดุ การสอนชดุ น้ีจนสําเร็จลลุ ว่ งไปไดด้ ้วยดี จงึ ขอขอบพระคณุ เปน็ อย่างสูงมา ณ โอกาสน้ีดว้ ย หวงั เปน็ อย่างยิ่งว่า ชุดการสอนวชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหัสวิชา ส33101 ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 เรอื่ ง แผนทแี่ ละเคร่ืองมือทางภมู ิศาสตร์ ชดุ น้จี ะเป็นประโยชน์ตอ่ การพัฒนา นักเรยี นใหบ้ รรลมุ าตรฐานการเรยี นร้ตู ามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พื้นฐาน 2551 และใหค้ รู สามารถใชพ้ ฒั นาการเรยี นการสอนให้เกดิ คณุ ภาพสงู สดุ อย่างไรก็ตามหากมีข้อบกพร่องหรอื ขอ้ ผิดพลาด ประการใด ผูจ้ ัดทาํ มคี วามยนิ ดแี ละขอบพระคุณยิ่งหากไดร้ บั คําแนะนาํ ท่ีควรแก้ไขจากผใู้ ชช้ ดุ การสอน ชุดนี้ จาํ รญู ใจนวน

สารบญั หน้า 3 คาํ แนะนําสําหรับครู หน้า คาํ แนะนาํ สําหรับนกั เรียน 1 มาตรฐาน ตวั ชวี้ ัด และจดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 2 แบบทดสอบกอ่ นเรียน 3 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น 4 ใบความรู้ 6 ใบงานที่ 1 7 เฉลยใบงานที่ 1 12 แบบทดสอบหลงั เรียน 14 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น 16 18

หน้า 4 คาํ แนะนําสาํ หรับครู ชดุ การสอนเร่อื ง แผนทแี่ ละเครือ่ งมอื ทางภูมศิ าสตร์ รายวชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหัสวิชา ส33101 มีทั้งหมด 10 ชุด ชดุ ทีก่ ําลงั ศกึ ษาอยู่ในขณะน้คี ือชดุ ที่ 2 เรื่อง ชนิดของแผนท่ี เพอ่ื ให้ บรรลจุ ดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ครผู ู้สอนควรปฏิบตั ิดังน้ี 1. ทดสอบก่อนเรียนเพือ่ วดั พื้นฐานความร้ขู องนักเรยี น 2. จัดกจิ กรรมการเรยี นการสอนโดยใช้ชดุ การสอนควบคกู่ ับแผนการจดั การเรยี นรู้ 3. หลงั จากนกั เรยี นศกึ ษาเนอื้ หาในชดุ การสอนแล้วให้นักเรียนตอบคําถามจากใบงาน 4. ขณะทีน่ กั เรยี นปฏบิ ตั กิ ิจกรรมท้ังกจิ กรรมเดีย่ วหรือกจิ กรรมกลมุ่ ครคู วรดแู ลใหค้ ําแนะนํา อย่างใกลช้ ิด 5. ทดสอบความรู้หลงั เรยี นหลังจากที่นกั เรียนเรยี นจบแตล่ ะชุดการสอน 6. ใช้เปน็ สื่อการสอนสาํ หรับครู 7. ใชเ้ ป็นแบบเรยี นทใ่ี หน้ ักเรยี นได้เรยี นรู้และซ่อมเสรมิ ความรู้ด้วยตนเอง

หน้า 5 คาํ แนะนาํ สาํ หรับนักเรียน ชุดการสอนเรื่อง แผนทแ่ี ละเครือ่ งมือทางภูมศิ าสตร์ รายวชิ าสงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหสั วชิ า ส33101 มีทัง้ หมด 10 ชุด ชุดที่กําลังศึกษาอยใู่ นขณะนีค้ ือชุดท่ี 2 เรอื่ งชนิดของแผนท่ี เพอ่ื ให้ บรรลุจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ นกั เรยี นควรปฏบิ ตั ิตามคําแนะนาํ ดงั นี้ 1. นักเรียนศึกษามาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชีว้ ดั และจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ให้เข้าใจ 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอ่ นเรียนเพือ่ วัดพน้ื ฐานความร้ขู องนกั เรียนก่อนเรียน 3. นักเรยี นศึกษาใบความรู้และทําใบงานระหว่างเรยี นเพื่อดวู า่ นักเรียนเข้าใจเนือ้ หาท่ีศกึ ษา มาแลว้ มากน้อยเพียงใด 4. ถา้ นักเรยี นสามารถทําใบงานไดต้ ามเกณฑท์ ่กี ําหนดนักเรียนสามารถศกึ ษาเนอ้ื หาอน่ื ต่อไปได้ แตถ่ ้านักเรียนไดค้ ะแนนตํา่ กว่าเกณฑ์ให้นักเรียนกลับไปศกึ ษาเน้ือหาใหมอ่ กี คร้งั 5. อย่าเปดิ ดูคาํ ตอบกอ่ นที่นักเรยี นจะทําแบบทดสอบหรือใบงาน ความซ่ือสัตย์ การมวี ินยั ใน ตนเอง และความรับผดิ ชอบจะช่วยให้นกั เรียนประสบความสําเร็จในการเรยี นจากชดุ การสอนน้ี 6. นกั เรียนทาํ แบบทดสอบหลงั เรยี นเพอื่ ตรวจสอบความก้าวหน้าหลังเรยี น

หน้า 6 มาตรฐาน ตวั ชวี้ ัด และจุดประสงคก์ ารเรียนรู้ มาตรฐานการเรยี นรู้ สาระท่ี 5 ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสมั พนั ธข์ องสรรพสงิ่ ซ่ึงมผี ลต่อกันและกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนทแี่ ละเคร่อื งมือทางภูมิศาสตร์ในการคน้ หา วเิ คราะห์ สรปุ และใชข้ อ้ มลู ข้อมลู ภูมิสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ ตัวชว้ี ัด ส 5.1 ม.4-6/1 ใช้เครือ่ งมอื ทางภูมิศาสตร์ในการรวบรวม วิเคราะหแ์ ละนําเสนอขอ้ มลู ภูมิสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ นักเรยี นสามารถวิเคราะหช์ นิดของแผนทแี่ ละสามรถนาํ ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจาํ วนั 1. จาํ แนกชนิดของแผนที่ได้ถกู ต้อง 2. นาํ แผนท่ีแต่ละชนดิ ไปใช้ประโยชนในชวี ิตประจาํ วนั ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม

หน้า 7 แบบทดสอบกอ่ นเรียน วิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหสั วิชา ส33101 ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 6 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 1 แผนทแี่ ละเครอื่ งมือทางภมู ิศาสตร์ ชุดที่ 2 เรอื่ ง ชนดิ ของแผนที่ คําชแี้ จง นักเรียนเลือกคาํ ตอบทถี่ ูกต้องท่สี ดุ เพียงขอ้ เดยี ว โดยทาํ เครอ่ื งหมาย X ลงใน กระดาษคาํ ตอบ 1. แผนท่ีภูมปิ ระเทศมลี ักษณะอย่างไร ก. แสดงความสงู ตาํ่ ของผิวโลก ข. แสดงข้อมลู ทว่ั ไปบนผวิ โลก ค. แสดงข้อมูลเก่ียวกบั ธรรมชาติ ง. แสดงขอ้ มลู เฉพาะแผ่นดนิ เท่านัน้ 2. แผนท่ีชนิดใดใหป้ ระโยชนแ์ กผ่ ศู้ ึกษาทําให้ทราบขอ้ มูลเก่ียวกับลกั ษณะทางกายภาพของพ้นื ผิว เปลือกโลกอยา่ งชดั เจน ก. แผนทีร่ ฐั กจิ ข. แผนที่ภูมภิ าค ค. แผนทภี่ มู ปิ ระเทศ ง. แผนทม่ี าตราส่วนใหญ่ 3. การจาํ แนกชนดิ ของแผนท่ีสามารถจําแนกไดก้ ช่ี นดิ ก. 3 ชนิด ข. 4 ชนิด ค. 5 ชนิด ง. ไมส่ ามารถระบุได้เพราะขึ้นอยกู่ ับหลกั การท่ีใช้ในการจาํ แนก 4. แผนท่ปี ระเภทใด ไมส่ ามารถ บอกความสงู ตาํ่ ของพน้ื ท่ีได้ ก. แผนทร่ี ปู ถา่ ย ข. แผนที่แบบผสม ค. แผนทภ่ี ูมปิ ระเทศ ง. แผนทแ่ี สดงทางราบ

หน้า 8 5. แผนทม่ี าตราสว่ นใดมขี นาดใหญท่ สี่ ุด ก. แผนท่ีมาตราส่วน 1 : 20,000 ข. แผนที่มาตราส่วน 1 : 50,000 ค. แผนทีม่ าตราส่วน 1 : 75,000 ง. แผนทีม่ าตราสว่ น 1 : 250,000 6. แผนทีร่ ฐั กจิ จะเนน้ การใหข้ อ้ มูลเกย่ี วกับสงิ่ ใดเปน็ สาํ คญั ก. แหล่งทรพั ยากร ข. จาํ นวนประชากร ค. ทต่ี ง้ั และอาณาเขต ง. ความสูงตํา่ ของพน้ื ท่ี 7. ข้อใด ไมใ่ ช่ ชนิดของแผนท่ี ก. แผนท่แี สดงแนวราบ ข. แผนทล่ี ายเส้น ค. แผนทภี่ าพถ่าย ง. แผนท่ีจนิ ตนาการ 8. ถา้ ต้องการศึกษาเสน้ ทางในการเดนิ ทางไปแหล่งทอ่ งเทยี่ วต่างจังหวดั หลายๆ จังหวดั ในภมู ภิ าค ตะวันออกเฉยี งเหนอื ควรใชแ้ ผนทีช่ นดิ ใดจึงจะครบถ้วนทีส่ ุด ก. แผนที่รัฐกจิ ข. แผนที่ทางหลวง ค. แผนทก่ี ารใชท้ ่ีดนิ ง. แผนที่เพ่อื การนิทัศน์ 9. แผนท่ีทใี่ ช้แสดงขอ้ มลู เก่ยี วกับสภาพลมฟ้าอากาศประจําวัน โดยเตือนภยั จากพายุให้ชาวประมง รบั ทราบจัดวา่ เป็นแผนทปี่ ระเภทใด ก. แผนท่ีอา้ งอิง อยา่ หว่ งไปเลย เปน็ การ ข. แผนท่บี รรยากาศ ค. แผนที่อากาศประจําวนั ตรวจสอบความรเู้ ดิมของเรา ง. แผนที่ภูมศิ าสตร์เศรษฐกิจ ก่อนเรยี น นะครบั 10. ข้อใด ไม่ใช่ แผนทีร่ ฐั ศาสตรข์ องประเทศไทย ก. แสดงเสน้ กนั้ อาณาเขตของประเทศ ข. จดั ทําเปน็ รูปล่มรวบรวมขอ้ มลู ครบถว้ น ค. แสดงพ้นื ท่ีในความรบั ผิดชอบของเทศบาล ง. ขอ้ มลู เกยี่ วกบั จุดยทุ ธศาสตร์บริเวณชายแดน

หน้า 9 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น วิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหสั วิชา ส33101 ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 แผนทแ่ี ละเครื่องมือทางภูมศิ าสตร์ ชุดที่ 2 เร่อื ง ชนิดของแผนที่ ขอ้ 1. ก ขอ้ 2. ค ขอ้ 3. ง ข้อ 4. ง ข้อ 5. ก ข้อ 6. ค ขอ้ 7. ง ข้อ 8. ง ข้อ 9. ค ขอ้ 10. ข ช่นื ชมในความต้งั ใจ ครับ

หน้า 10 ใบความรู้ วิชาสังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหสั วิชา ส33101 ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ 6 เรอื่ ง ชนิดของแผนที่ การจาํ แนกชนิดของแผนที่ ปจั จบุ ันการจาํ แนกชนิดของแผนท่ี อาจจําแนกได้หลายแบบแลว้ แตจ่ ะยึดถือสงิ่ ใดเป็นหลกั ใน การจําแนก ไดแ้ ก่ 1. การจําแนกชนิดของแผนทต่ี ามลกั ษณะท่ีปรากฏบนแผนที่ แบ่งได้เป็น 3 ชนดิ คือ 1.1 แผนทล่ี ายเสน้ ( Line Map ) เปน็ แผนทแ่ี สดงรายละเอียดในพ้นื ท่ดี ว้ ยเส้นและ องค์ประกอบของเสน้ ซง่ึ อาจเป็นเสน้ ตรง เส้นโคง้ ท่อนเสน้ หรอื เสน้ ใดๆ ทป่ี ระกอบเปน็ รูปแบบตา่ งๆ เช่น ถนนแสดงดว้ ยเสน้ คู่ขนาน อาคารแสดงดว้ ยเสน้ ประกอบเปน็ รปู ส่เี หล่ยี ม สญั ลักษณ์ท่แี สดง รายละเอียดเป็นรปู ท่ปี ระกอบดว้ ยลายเสน้ แผนที่ ลายเสน้ ยังหมายรวมถึงแผนทแ่ี บบแบนราบและแผน ท่ที รวดทรง ซึง่ ถา้ รายละเอียดท่ีแสดงประกอบด้วยลายเสน้ แลว้ ถอื วา่ เปน็ แผนทล่ี ายเสน้ ทั้งสิ้น www.sisaket.go.th เวบไซต์จงั หวัดศรสี ะเกษ สืบคน้ เมือ่ 24 พฤศจิกายน 2554

หนา้ 11 1.2 แผนทีภ่ าพถา่ ย ( Photo Map ) เป็นแผนทซี่ ่งึ มรี ายละเอยี ดในแผนทที่ ไี่ ดจ้ ากการถา่ ยภาพด้วยกล้องถ่ายภาพ ซ่งึ อาจถ่ายภาพ จากเครื่องบนิ หรือดาวเทยี ม การผลิตแผนทที่ าํ ดว้ ยวิธกี ารนําเอาภาพถ่ายมาทาํ การดดั แกแ้ ลว้ นาํ มาตอ่ เปน็ ภาพแผน่ เดียวกันในบริเวณท่ีตอ้ งการ แล้วนาํ มาใสเ่ สน้ โครงพิกัด ใสร่ ายละเอียดประขอบระวาง แผนทภี่ าพถา่ ยสามารถทาํ ได้รวดเรว็ แตก่ ารอ่านค่อนขา้ งยากเพราะต้องอาศยั เคร่ืองมือและความ ชาํ นาญ ทมี่ า : http://www.lddservices.org/services/ortho.php เวบไซตก์ รมพฒั นาท่ีดนิ สบื คน้ เม่ือ 25 พฤศจกิ ายน 2554 1.3 แผนท่แี บบผสม ( Annotated Map ) เปน็ แบบทผ่ี สมระหวา่ งแผนทล่ี ายเสน้ กบั แผนท่ภี าพถา่ ย โดยรายละเอียดทเี่ ปน็ พื้นฐานส่วนใหญจ่ ะเปน็ รายละเอยี ดที่ไดจ้ ากการถา่ ยภาพ สว่ นรายละเอียดท่ี สําคัญๆ เชน่ แม่นํ้า ลําคลอง ถนนหรอื เสน้ ทาง รวมทั้งอาคารทต่ี อ้ งการเน้นให้เหน็ เด่นชัดก็แสดงด้วย ลายเส้น พิมพ์แยกสใี หเ้ หน็ เด่นชัด ปจั จุบนั นิยมใชม้ ากเพราะสะดวกและง่ายแกก่ ารอา่ น มที ั้งแบบ แบนราบ และแบบพิมพน์ นู ส่วนใหญม่ สี ีมากกวา่ สองสขี ึน้ ไป ท่มี า : www.kru-aoy.com/map2-14.html สืบคน้ เมอ่ื 24 พฤศจิกายน 2554

หน้า 12 2. การจําแนกชนดิ ของแผนทต่ี ามขนาดของมาตราสว่ น ประเทศต่าง ๆ อาจแบง่ ชนิดของแผนท่ตี ามขนาดมาตราส่วนไมเ่ หมอื นกนั ทก่ี ลา่ วต่อไปนเ้ี ปน็ การแบง่ แผนทตี่ ามขนาดมาตราสว่ นแบบหน่ึงเท่าน้ัน 2.1 แบ่งมาตราส่วนสาํ หรับนกั ภมู ิศาสตร์ 2.1.1 แผนที่มาตราส่วนเล็ก ได้แก่ แผนทมี่ าตราส่วนเลก็ ว่า 1:1,000,000 2.1.2 แผนท่มี าตราสว่ นกลาง ได้แก่ แผนทมี่ าตราส่วนตงั้ แต่ 1:250,000 ถึง 1:1,000,000 2.1.3 แผนทมี่ าตราส่วนใหญ่ ได้แก่ แผนทม่ี าตราสว่ นใหญก่ ว่า 1:250,000 2.2 แบง่ มาตราส่วนสําหรบั นกั การทหาร 2.2.1 แผนที่มาตราส่วนเลก็ ไดแ้ ก่ แผนทม่ี าตราสว่ น 1:600,000 และเลก็ กวา่ 2.2.2 แผนที่มาตราส่วนกลาง ได้แก่ แผนทม่ี าตราสว่ นใหญก่ ว่า 1:600,000 แต่เลก็ กวา่ 1:75,000 2.2.3 แผนที่มาตราสว่ นใหญ่ ได้แก่ แผนทม่ี าตราสว่ นตั้งแต่ 1:75,000 และใหญก่ ว่า 3. การจําแนกชนิดแผนท่ีตามลักษณะการใช้งานและชนดิ ของรายละเอยี ดท่ีแสดงไวใ้ นแผนท่ี 3.1 แผนทที่ ัว่ ไป (General Map) เปน็ แผนทพี่ ้ืนฐานทีใ่ ช้อยู่ทั่วไปหรือทเ่ี รียกว่า Base map ซ่งึ ไดแ้ ก่ ภาพแผนที่ภมู ปิ ระเทศ ทีม่ า : http://upload.wikimedia.org /wikipedia/th /2/28/Geologic.jpg สบื คน้ วนั ท่ี 24 พฤศจกิ ายน 2554

หน้า 13 3.1.1 แผนท่แี สดงทางราบ (Planimetric Map) เป็นแผนที่แสดงรายละเอยี ด ท่ีปรากฏบนผวิ โลกเฉพาะสณั ฐานทางราบเท่านั้น 3.1.2 แผนที่ภมู ิประเทศ (Topographic Map) เป็นแผนทแี่ สดงรายละเอยี ด ทง้ั ทางแนวราบและแนวดิง่ หรืออาจแสดงให้เห็นเปน็ 3 มติ ิ 3.2 แผนท่ีพเิ ศษ (Special Map or Thematic Map) สรา้ งขน้ึ บนแผนท่พี นื้ ฐาน เพอ่ื ใชใ้ น กิจการเฉพาะอยา่ ง เชน่ แผนท่ีประชากร แผนท่สี ถิติ เปน็ ตน้ 4. การจาํ แนกตามมาตรฐานของสมาคมคารโ์ ตกร๊าฟฟร่ี ะหว่างประเทศ(ICA) สมาคมคารโ์ ตกร๊าฟฟ่ีระหว่างประเทศ ไดจ้ าํ แนกชนดิ แผนที่ออกเป็น 3 ชนดิ 4.1 แผนที่ภูมปิ ระเทศ (Topographic map) รวมท้งั ผงั เมืองและแผนทภี่ มู ศิ าสตร์ เปน็ แผนทที่ ใ่ี ห้ รายละเอียด โดยทัว่ ๆ ไป ของภมู ปิ ระเทศ โดยสรา้ ง เปน็ แผนทภ่ี ูมปิ ระเทศ มาตราสว่ นขนาดเล็ก กลาง และ ขนาดใหญ่ และได้ข้อมลู มาจากภาพถ่ายทางอากาศ และ ภาพถา่ ยดาวเทียม แผนทม่ี าตราสว่ นเล็กบางทเี รยี กว่า เป็นแผนทีภ่ ูมศิ าสตร์ (Geographical map) แผนที่ ทั่วไป (General map) และแผนทม่ี าตราส่วนเลก็ มากๆ กอ็ าจอยู่ในรูปของแผนท่เี ล่ม (Atlas map) 4.2 ชาร์ตและแผนทีเ่ สน้ ทาง (Charts and road map) เป็นแผนทที่ สี่ รา้ ง ขน้ึ เป็นเคร่ืองมอื ประกอบการเดินทาง โดย ปกติจะเป็นแผนท่ีมาตราสว่ นกลาง หรอื มาตรา ส่วนเล็ก และแสดงเฉพาะส่งิ ท่ีเปน็ ท่นี ่าสนใจ ของผ้ใู ช้ เชน่ ชารต์ เดินเรอื ชาร์ตดา้ นอทุ ก ศาสตร์ เปน็ ตน้ ที่มา : http://www.hflight.net/forums/topic/2687-etihad-airways-bangkok-abu-dhabi- munich-munich-abu-dhabi-bangkok/page__st__20 สืบคน้ เมอ่ื 24 พฤศจิกายน 2554

หนา้ 14 4.3 แผนทีพ่ ิเศษ (Thematic and special map) ปัจจุบันมคี วามสําคญั มากขน้ึ เพราะสามารถใช้ ประกอบการทาํ วจิ ยั เชงิ วิทยาศาสตร์ การวางแผนและใชใ้ นงานดา้ นวิศวกรรม แผนทชี่ นดิ นจ้ี ะแสดง ขอ้ มลู เฉพาะเรือ่ งลงไป เชน่ แผนทีด่ ิน แผนท่ปี ระชากร แผนทพ่ี ชื พรรณธรรมชาติ แผนที่ธรณวี ทิ ยา เป็นต้น ภาพแผนท่ปี ระชากร ที่มา : www.gistda.or.th สาํ นักเทคโนโลยีอวกาศและสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ สืบคน้ เม่ือ 24 พฤศจกิ ายน 2554 นอกจากที่กลา่ วมานี้ เรายังสามารถจาํ แนกแผนท่ีโดยยดึ หลักเกณฑอ์ ่ืนๆ ไดแ้ ก่ พ้ืนที่ ครั้งที่ พมิ พ์ ฯลฯ แตไ่ มเ่ ป็นทนี่ ิยมมากนักเพราะหลักเกณฑ์ไมแ่ นน่ อน

หนา้ 15 ใบงานท่ี 1 วชิ าสังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหัสวิชา ส33101 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 6 เรอ่ื ง ชนิดของแผนที่ 1. นกั เรยี นจําแนกชนิดของแผนที่ แลว้ เตมิ กรอกคาํ ตอบลงในแผนภาพใหส้ มบูรณ์ การจําแนกชนิดของแผนทใี่ ชห้ ลักการใด แผนทท่ี ่ีจําแนกตามลักษณะสิ่งท่ปี รากฏ ในการจําแนก มกี ชี่ นดิ ประกอบไปด้วย อะไรบา้ ง ___________________________ ____________________________ ___________________________ ____________________________ ___________________________ ____________________________ ___________________________ ____________________________ ___________________________ ____________________________ ชนดิ ของแผนที่ การจําแนกชนดิ ของแผน การจาํ แนกชนิดของแผนทตี่ าม หากนักเรยี นไดม้ โี อกาส ทีต่ ามมาตราสว่ น มกี ี่ชนิด มาตรฐานของสมาคมคาร์ ไปเที่ยวตา่ งประเทศ ประกอบไปดว้ ย โตกร๊าฟฟร่ี ะหวา่ งประเทศ(ICA) นกั เรียนจะนําแผนท่ี ได้แก่ ชนิดใดตดิ ตัวไปด้วย _________________ เพราะเหตใุ ด _________________ ______________________ _________________ ________________ _________________ ______________________ _________________ ________________ _________________ ______________________ _________________ ________________ _________________ ______________________ _________________ ________________ ______________________ _________________ ________________ ______________________ ________________ ______________________ ________________ ______________________ ________________ ______________________

หน้า 16 2. นักเรียนขีดเสน้ ใตค้ าํ ตอบที่ถกู ต้อง หรอื เหมาะสมดีทสี่ ดุ 1) เมื่อต้องการทราบที่ตั้งและอาณาเขตติดตอ่ ของประเทศไทยกบั ประเทศเพื่อนบ้านจะต้อง ตรวจสอบจากแผนทชี่ นดิ ใด (แผนท่ภี มู ิประเทศ / แผนที่รฐั กิจ / แผนทธ่ี รณวี ทิ ยา) 2) แผนที่ชนิดใดท่จี าํ เป็นต้องแสดงเสน้ ทางคมนาคม สถานท่พี กั รา้ นขายของท่รี ะลกึ ธนาคาร (แผนท่ีภมู ิประเทศ / แผนทท่ี างหลวงแผน่ ดิน / แผนที่ภมู ทิ ศั น์หรอื แผนท่ีทอ่ งเท่ยี ว) 3) หนงั สือทร่ี วบรวมแผนที่หลายฉบับไวด้ ้วยกันในเล่มเดียวมชี ือ่ เรยี กวา่ อะไร (แบบเรียนแผนท่ี / สมดุ ภาพแผนที่ / แอตลาส) 4) แผนทท่ี ส่ี ามารถมองเหน็ ลักษณะภูมิประเทศจรงิ ไดเ้ พื่อนํามาวางแผนการวางผังเมืองคือ แผนทใี ด (แผนทภ่ี าพถ่าย / แผนท่ลี ายเสน้ / แผนทแ่ี บบผสม) 5) เป็นแผนทแี่ สดงรายละเอยี ดในพื้นที่ด้วยเสน้ และองคป์ ระกอบของเส้น คอื (แผนที่ภาพถา่ ย / แผนทแี่ บบผสม / แผนท่ลี ายเส้น) 6) นกั การทหารแบง่ ชนิดของแผนทตี่ ามมาตราสว่ น ขอ้ ใดคอื มาตราสว่ นขนาดเลก็ (มาตราสว่ น 1:600,000 / มาตราสว่ น 1:150,000 / มาตราสว่ น 1:75,000) 7) สมาคมคารโ์ ตกรา๊ ฟฟีร่ ะหวา่ งประเทศ ไดจ้ าํ แนกชนิดแผนท่ีออกเป็น 3 ชนดิ ขอ้ ใดไม่ใช่ (แผนท่ีภมู ิประเทศ / แผนทีช่ ารต์ /แผนทพ่ี ิเศษ /แผนทล่ี ายเส้น) 8) การเขียนแผนทป่ี ระเทศไทยนยิ มใช้มาตราส่วนประเภทใด (มาตราส่วนเลก็ / มาตราส่วนกลาง / มาตรส่วนใหญ)่ 9) ในการปฏิบตั หิ น้าทขี่ องใครทจี่ าํ เปน็ ต้องใช้แผนที่มากทสี่ ุด (หมอ / ทหาร / ครู) 10) แผนท่ที ใ่ี ช้อยบู่ นเครอื่ งบินเพ่อื ดเู สน้ ทางการบนิ นัน้ นักบนิ จะเลอื กใช้แผนที่ชนดิ ใด (แผนท่ีภาพถ่าย / แผนท่ีพิเศษ / แผนท่ีชาร์ต) สู้ สู้ อย่าทอ้ ถอยนะครับ

หน้า 17 เฉลยใบงานท่ี 1 วชิ าสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหัสวชิ า ส33101 ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 6 เร่อื ง ชนิดของแผนท่ี 1. นกั เรียนจําแนกชนดิ ของแผนท่ี แลว้ เตมิ กรอกคาํ ตอบลงในแผนภาพใหส้ มบูรณ์ การจําแนกชนดิ ของแผนทใี่ ชห้ ลกั การใด แผนทที่ ี่จาํ แนกตามลกั ษณะส่ิงท่ีปรากฏ ในการจําแนก มกี ี่ชนิด ประกอบไปดว้ ย อะไรบ้าง จําแนกไดห้ ลายแบบแลว้ แต่จะยึดถือ 1.แผนทลี่ ายเสน้ สง่ิ ใดเปน็ หลกั ในการจําแนก 2. แผนท่ภี าพถ่าย 3. แผนที่แบบผสม (อย่ทู ่ดี ลุ ยพนิ จิ ของครูผสู้ อน) ชนดิ ของแผนที่ การจําแนกชนดิ ของแผน การจาํ แนกชนิดของแผนท่ีตาม หากนักเรยี นได้มีโอกาส ท่ีตามมาตราส่วน มีกี่ชนิด มาตรฐานของสมาคมคาร์ ไปเทยี่ วต่างประเทศ ประกอบไปด้วย โตกร๊าฟฟร่ี ะหวา่ งประเทศ(ICA) นักเรยี นจะนําแผนท่ี ได้แก่ ชนิดใดติดตัวไปดว้ ย มอี ยู่ 3 ชนิด เพราะเหตุใด ประกอบไปดว้ ยมาตรา 1. แผนทภี่ ูมปิ ระเทศ ส่วนขนาดเลก็ มาตรา 2. แผนท่ชี ารต์ และเสน้ ทาง แผนท่ีภูมทิ ัศน์ ส่วนขนาดกลาง และ 3. แผนท่พี ิเศษ เพราะจะได้ศกึ ษาและ มาตราสว่ นขนาดใหญ่ วางแผนการการ เดนิ ทางท่องเท่ียวหรอื เดินทางไปสถานท่ีต่างๆ ไดส้ ะดวกและรวดเร็ว

หน้า 18 2. นักเรยี นขดี เสน้ ใตค้ าํ ตอบทถ่ี กู ต้อง หรือเหมาะสมดที สี่ ดุ 1) เม่ือต้องการทราบท่ีตงั้ และอาณาเขตตดิ ตอ่ ของประเทศไทยกับประเทศเพ่อื นบา้ นจะต้อง ตรวจสอบจากแผนท่ชี นิดใด (แผนทีภ่ มู ปิ ระเทศ / แผนท่รี ัฐกิจ / แผนทีธ่ รณวี ทิ ยา) 2) แผนท่ชี นดิ ใดที่จําเปน็ ตอ้ งแสดงเส้นทางคมนาคม สถานทพี่ กั ร้านขายของท่ีระลกึ ธนาคาร (แผนทภี่ ูมปิ ระเทศ / แผนทท่ี างหลวงแผน่ ดิน / แผนทภ่ี มู ทิ ศั น์หรอื แผนท่ที ่องเท่ียว) 3) หนงั สือท่รี วบรวมแผนที่หลายฉบับไวด้ ว้ ยกนั ในเล่มเดียวมีชอื่ เรียกวา่ อะไร (แบบเรยี นแผนที่ / สมดุ ภาพแผนท่ี / แอตลาส) 4) แผนทท่ี ่สี ามารถมองเหน็ ลักษณะภมู ปิ ระเทศจริงได้เพื่อนาํ มาวางแผนการวางผงั เมืองคือ แผนทใี ด (แผนที่ภาพถา่ ย / แผนทีล่ ายเสน้ / แผนทแ่ี บบผสม) 5) เปน็ แผนทแ่ี สดงรายละเอยี ดในพ้นื ท่ีดว้ ยเส้นและองค์ประกอบของเส้น คือ (แผนท่ีภาพถา่ ย / แผนทแ่ี บบผสม / แผนทล่ี ายเสน้ ) 6) นักการทหารแบง่ ชนดิ ของแผนที่ตามมาตราสว่ น ข้อใดคอื มาตราสว่ นขนาดเลก็ (มาตราสว่ น 1:600,000 / มาตราสว่ น 1:150,000 / มาตราส่วน 1:75,000) 7) สมาคมคารโ์ ตกร๊าฟฟีร่ ะหวา่ งประเทศ ได้จําแนกชนดิ แผนท่อี อกเปน็ 3 ชนดิ ข้อใด ไม่ใช่ (แผนที่ภมู ิประเทศ / แผนท่ชี าร์ต /แผนทีพ่ เิ ศษ /แผนท่ีลายเส้น) 8) การเขียนแผนทป่ี ระเทศไทยนิยมใช้มาตราส่วนประเภทใด (มาตราสว่ นเล็ก / มาตราส่วนกลาง / มาตรสว่ นใหญ)่ 9) ในการปฏิบัติหนา้ ท่ขี องใครทีจ่ ําเป็นตอ้ งใชแ้ ผนทมี่ ากทสี่ ุด (หมอ / ทหาร / ครู) 10) แผนท่ีทใี่ ช้อยบู่ นเคร่อื งบินเพอ่ื ดเู สน้ ทางการบนิ นนั้ นกั บินจะเลอื กใชแ้ ผนที่ชนิดใด (แผนท่ภี าพถา่ ย / แผนทีพ่ เิ ศษ / แผนท่ีชารต์ ) ไมเ่ ห็นยากเลย ใช่ไหมครบั

หน้า 19 แบบทดสอบหลังเรยี น วชิ าสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหสั วิชา ส33101 ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 1 แผนทแ่ี ละเครอ่ื งมือทางภูมิศาสตร์ ชดุ ที่ 2 เรือ่ ง ชนิดของแผนที่ คาํ ชี้แจง นกั เรยี นเลือกคาํ ตอบท่ีถูกตอ้ งทส่ี ดุ เพียงขอ้ เดยี ว โดยทาํ เครอ่ื งหมาย X ลงใน กระดาษคําตอบ 1. การจําแนกชนิดของแผนที่สามารถจําแนกไดก้ ่ีชนิด ก. 3 ชนดิ ข. 4 ชนดิ ค. 5 ชนดิ ง. ไม่สามรถระบุไดเ้ พราะข้ึนอย่กู ับหลักการที่ใช้ในการจาํ แนก 2. แผนทชี่ นิดใดให้ประโยชน์แกผ่ ้ศู กึ ษาทําให้ทราบขอ้ มูลเกีย่ วกับลกั ษณะทางกายภาพของพ้นื ผิว เปลอื กโลกอย่างชดั เจน ก. แผนทรี่ ฐั กจิ ข. แผนท่ีภูมิภาค ค. แผนท่ภี ูมปิ ระเทศ ง. แผนทม่ี าตราสว่ นใหญ่ 3. แผนทภ่ี ูมปิ ระเทศมีลักษณะอย่างไร ก. แสดงความสงู ต่ําของผิวโลก ข. แสดงข้อมลู ทว่ั ไปบนผิวโลก ค. แสดงข้อมูลเก่ยี วกบั ธรรมชาติ ง. แสดงขอ้ มลู เฉพาะแผน่ ดนิ เทา่ นัน้ 4. แผนท่ีประเภทใดไม่สามารถบอกความสูงต่ําของพนื้ ที่ได้ ก. แผนทร่ี ปู ถา่ ย ข. แผนทีแ่ บบผสม ค. แผนทภี่ ูมิประเทศ ง. แผนทแ่ี สดงทางราบ 5. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ชนิดของแผนที่ ก. แผนทีล่ ายเสน้ ข. แผนที่ภาพถ่าย ค. แผนที่จนิ ตนาการ ง. แผนทแ่ี สดงแนวราบ

หน้า 20 6. แผนท่รี ฐั กจิ จะเนน้ การให้ขอ้ มลู เก่ียวกบั สง่ิ ใดเป็นสําคญั ก. แหลง่ ทรัพยากร ข. จาํ นวนประชากร ค. ทีต่ ั้งและอาณาเขต ง. ความสงู ต่าํ ของพืน้ ที่ 7. แผนทมี่ าตราสว่ นใดมขี นาดใหญ่ทส่ี ดุ ก. แผนทมี่ าตราสว่ น 1 : 20,000 ข. แผนท่ีมาตราส่วน 1 : 50,000 ค. แผนท่มี าตราสว่ น 1 : 75,000 ง. แผนที่มาตราส่วน 1 : 250,000 8. ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ แผนทีร่ ัฐกจิ ของประเทศไทย ก. แสดงเสน้ กน้ั อาณาเขตของประเทศแสดง ข. จัดทําเป็นรูปลม่ รวบรวมข้อมูลครบถ้วน ค. แสดงพ้นื ทใี่ นความรบั ผิดชอบของเทศบาล ง. ขอ้ มูลเกี่ยวกบั จุดยทุ ธศาสตรบ์ ริเวณชายแดน 9. แผนท่ีทใี่ ชแ้ สดงขอ้ มูลเก่ียวกบั สภาพลมฟ้าอากาศประจําวนั โดยเตือนภัยจากพายใุ ห้ชาวประมง รบั ทราบจัดวา่ เป็นแผนทป่ี ระเภทใด ก. แผนที่อา้ งอิง ข. แผนท่บี รรยากาศ ค. แผนที่อากาศประจําวัน ง. แผนที่ภมู ิศาสตร์เศรษฐกิจ 10. ถา้ ต้องการศึกษาเส้นทางในการเดนิ ทางไปแหล่งทอ่ งเทยี่ วต่างจังหวัดหลายๆ จังหวัดในภมู ภิ าค ตะวันออกเฉยี งเหนอื ควรใช้แผนทช่ี นิดใดจงึ จะครบถ้วนที่สุด ก. แผนทร่ี ฐั กิจ ข. แผนทท่ี างหลวง สอบผา่ น ค. แผนทีก่ ารใช้ทด่ี ิน อยูแ่ ล้ว ง. แผนท่ีเพื่อการนิทัศน์

หน้า 21 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น วชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม รหัสวชิ า ส33101 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 แผนทแ่ี ละเคร่อื งมือทางภูมศิ าสตร์ ชุดท่ี 2 เรื่อง ชนิดของแผนท่ี ข้อ 1. ง ข้อ 2. ค ขอ้ 3. ก ขอ้ 4. ง ข้อ 5. ค ขอ้ 6. ค ขอ้ 7. ก ขอ้ 8. ข ข้อ 9. ค ข้อ 10. ง ทาํ ไดด้ มี าก แลว้ พบกนั ใหม่ ครับ

หนา้ 22 บรรณานุกรม ทวี ทองสวา่ ง และ กนิษฐา ทยานุกูล. คมู่ ือสงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ภูมิศาสตร์ ม.4-5-6, ไฮเอด็ พับลชิ ช่งิ จํากัด. 2537 ธวัช บรุ ีรกั ษ.์ การแปลความหมายในแผนท่ีและภาพถา่ ยทางอากาศ. สาํ นกั พิมพอ์ กั ษรวฒั นา. พระนคร. (ม.ป.ป.) บุญนะ แดงเหลอื บ และคณะ. คูม่ ือเตรียมสอบสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม ม.5. กรุงเทพฯ : ไฮเอ็ดพบั ลิชช่ิง จํากัด. 2537 ศูนยร์ ีโมทเซนซิง่ และระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตรภ์ าคใต.้ เทคโนโลยรี ีโมทเซนซง่ิ และระบบสารสนเทศ ภูมิศาสตร์. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร,์ 2544 สาํ นกั งานพฒั นาเทคโนโลยอี วกาศและภมู ิสารสนเทศ (องค์การมหาชน). ความรพู้ น้ื ฐานเก่ียวกับ เทคโนโลยอี วกาศและภมู สิ ารสนเทศ. สยามเอม็ แอนดบ์ ี พับลชิ ชงิ่ จํากัด, 2547 สาํ นักงานพฒั นาเทคโนโลยีอวกาศและภมู ิสารสนเทศ (องคก์ ารมหาชน). ความรูพ้ นื้ ฐานสําหรบั เยาวชน เทคโนโลยอี วกาศและภมู สิ ารสนเทศ. สทอภ, 2547 สุรชัย รตั นเสรมิ พงศ์. หลักการเบือ้ งต้นของการสาํ รวจขอ้ มูลระยะไกล การสํารวจ ทรัพยากรธรรมชาติ ด้วยดาวเทยี ม, สาํ นักงานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ กรุงเทพมหานคร. 2536 เอกสารประกอบการอบรม โครงการอบรมเชงิ ปฏิบัติการ (23-31 สงิ หาคม 2543). เทคโนโลยภี ูมิ สารสนเทศเพอื่ การเรยี นการสอน. ศนู ยว์ ิทยาศาสตร์เพ่อื การศึกษา, 84 หนา้ http://www.gistda.or.th สํานกั เทคโนโลยอี วกาศและสารสนเทศทางภูมศิ าสตร์ http://www.google.co.th http://www.hflight.net/forums/topic/2687-etihad-airways-bangkok-abu-dhabi- munich-munich-abu-dhabi-bangkok/page__st__20 http://www.kru-aoy.com/map2-14.html http://www.lddservices.org/services/ortho.php เวบไซตก์ รมพฒั นาทดี่ ิน http://www. sisaket.go.th เวบไซต์จังหวัดศรสี ะเกษ http://upload.wikimedia.org /wikipedia/th /2/28/Geologic.jpg