2.บทความในวารสาร

การพฒั นาหลกั สตู รเพ่อื เสรมิ สรา งทกั ษะการดำรงชีวติ อสิ ระในบาน สำหรบั เด็กทม่ี คี วามบกพรองทางสติปญ ญา สุรญั จติ วรรณนวล1, ฑมลา บญุ กาญจน2 , ชนดิ า มิตรานนั ท3 1,2,3สาขาวชิ าการศึกษาพเิ ศษ คณะศกึ ษาศาสตร มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ E-mail: [email protected], [email protected], [email protected] Received: August 27, 2020 Revised: January 10, 2021 Accepted: February 22, 2021 บทคัดยอ การวิจัยคร้ังน้เี พอื่ พฒั นาหลกั สตู รเพอ่ื เสรมิ สรา งทักษะการดำรงชวี ิตอิสระในบา นสำหรบั เดก็ ท่มี ี ความบกพรอ งทางสติปญ ญา เปนการวจิ ยั และพฒั นา กลุมเปา หมายเปน ผูเ ชีย่ วชาญท่ีมีประสบการณใน การทำงานกับเดก็ ทีม่ คี วามบกพรองทางสตปิ ญญาซงึ่ เลอื กแบบเจาะจง เครอื่ งมอื ที่ใชในการเก็บรวบรวม ขอมูล ไดแก แบบบันทึกการสนทนากลุม มคี าความเที่ยงตรงเชิงเน้อื หาอยูในระหวาง 0.80–1.00 และ แบบสัมภาษณเ ชงิ ลึก มีคาความเทีย่ งตรงเชงิ เน้อื หาเทา กับ 1.00 การวิเคราะหขอมูลใชวิธีการวเิ คราะห เนื้อหา ผลการวิจัยพบวา 1) ในปจจุบันสถานศึกษายังไมมีหลักสูตรสำหรับการเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรบั เดก็ ที่มีความบกพรองทางสติปญ ญาและครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัด กจิ กรรมการเรยี นรู สำหรบั ความคาดหวังของผูเกย่ี วของในการใหเด็กพ่ึงพาตนเองไดน ั้นอยูในระดับมาก และการหาแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรที่ครอบคลุมทักษะการทำงานบานที่สำคัญ ไดแก ทำความ สะอาดบาน ปรุงอาหาร ลา งภาชนะ ซักผา และลางหองน้ำ 2) การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะ การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา มี 4 องคประกอบ คือ (1) จุดมุงหมายของหลักสตู ร (2) เนือ้ หาสาระ (3) การจัดการเรยี นรู และ (4) การวัดและประเมินผล ผลการ ประเมินหลักสูตรดานอรรถประโยชน ดานความเปนไปได ดานความเหมาะสม อยูในระดับมากที่สุด และดานความถกู ตอ ง อยูใ นระดับมาก คำสำคัญ : การพฒั นาหลักสตู ร, ทักษะการดำรงชวี ิตอสิ ระในบา น, เด็กทีม่ ีความบกพรอ งทาง สตปิ ญ ญา วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 33

The Development of a Curriculum to Enhance Independent Living Skills in Home for Children with Intellectual Disabilities Suranchit Wannuan1, Tamala Boonyakarn2, Chanida Mitranun3 1,2,3Special Education Development Center, Faculty of Education Srinakharinwirot University E-mail: [email protected], [email protected], [email protected] Received: August 27, 2020 Revised: January 10, 2021 Accepted: February 22, 2021 Abstract The purpose of this research was to develop a curriculum for enhancing independent living skills in home for children with intellectual disabilities. The target group are experts with specific experience working with children with intellectual disabilities and selected by purposive sampling. The data collection tools namely, the focus group recording form with content validity between 0.80 - 1.00 and in-depth interview with content validity equal to 1.00. The data analysis used content analysis method. The results of the research are as follows ; 1) At present, schools do not have specific curriculum concerning the enhancement of independent living skills in home for children with intellectual disabilities. In addition, teachers do not have guidelines for organizing learning activities. Expectations of persons concerned are in the high level, namely, children are able to help themselves. Moreover, to develop the curriculum that covers important house chores, such as cleaning the house, cooking, cleaning the container, laundry and cleaning a bathroom, guidelines should be introduced. 2) Developing the curriculum for enhancing independent living skills in home for children with intellectual disabilities has 4 components ; ( 1) the purpose of curriculum, ( 2) the contents, ( 3) learning management, and ( 4) measurement and evaluation. The results of curriculum assessment in utility, feasibility and appropriateness are in the highest level while accuracy is in high level. Keywords: The development of a curriculum, Independent living skills in home, Children with intellectual disabilities หนา 34 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปท่ี 17 ฉบับที่ 1

ความเปนมาและความสำคัญของ เหลา นด้ี ว ยเหตุผลหลายประการโดยเฉพาะเด็ก ปญหา ที่มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญาซึ่งมีพฤติกรรม บกพรองในดานทักษะการปฏิบัติ (Practical ภาวะบกพรองทางสติปญญาเปนกลุม domain) อาทิ ทักษะการทำงานบาน ซึ่งเปน ของความผิดปกติทางพัฒนาการและ ทักษะยอยของทักษะการดำรงชีวิตอิสระใน พฤติกรรมที่พบวา มจี ำนวนมากขนึ้ และจัดเปน บา นประกอบดว ย 1) การทำความสะอาดบาน เดก็ ท่มี คี วามตอ งการจำเปน พิเศษประเภทหน่ึง 2) การจัดเตรียมและปรุงอาหาร 3) การทำ ซง่ึ มรี ะดบั เชาวนปญ ญาตำ่ กวา 70 มพี ฤตกิ รรม ความสะอาดภาชนะ 4) การซักและจัดเก็บ การปรับตนบกพรองใน 3 ดา น ไดแ ก เส้อื ผา และ 5) การทำความสะอาดเครื่องใชใน ครัวเรอื น (Wehman & Kregel, 2020, p.185- 1) ทกั ษะดา นความคดิ รวบยอด 201) จำเปนที่จะตองพัฒนาผูเรียนทุกอายุแต 2) ทักษะดา นสงั คม และ ใ ห  เ น  น เ ร ื ่ อ ง ก า ร น ำ ไ ป ใ ช  ท ี ่ ส อ ด ค ล  อ ง กั บ 3) ทักษะดา นการปฏิบตั ิ สภาพแวดลอม เนนใหจัดการเรียนการสอนท่ี โดยเด็กจะแสดงอาการในชวงที่สมองมีการ สอดคลอ งกับอายุจริงของผูเรยี น พัฒนาคืออายุแรกเกิด – 18 ป (American Psychiatric Association, 2 0 1 3 , p. 3 7; ดังนั้น ครู ผูปกครอง หรือผูดูแล American Association on Intellectual จำเปนที่จะตองรวมกันเสรมิ สรางทกั ษะเหลาน้ี and Developmental Disabilities, 2017, ใหกับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา p.33-36) พ ฤ ต ิ ก ร ร ม ก า ร ป ร ั บ ต น เ ป น สามารถดำรงชีวิตไดอยางอิสระในบานของ ความสามารถในการปฏิบัติตนใน ตนเอง อน่งึ การเสรมิ สรางทกั ษะการดำรงชีวิต ชีวติ ประจำวันทัว่ ๆ ไป ดังน้ันการจัดการเรียน อิสระสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทาง การสอนควรเปนรูปธรรมและมแี นวทางปฏิบัติ สติปญญามีความจำเปน (Bouck, 2010, ในทักษะการปรับตัวที่ชัดเจนเพื่อใหเด็กที่มี p.1093) เพื่อใชในการปรับตัวอยูรวมกับ ความบกพรองทางสติปญญาสามารถเรียนรูท่ี ครอบครัว และเตรียมตัวเพื่ออยูร วมกับคนอ่ืน จะดแู ลตัวเอง ซงึ่ ทักษะการปรับตัวน้ีหากไดรับ ในชมุ ชนไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะในกลุมท่ี การสนับสนุนที่เหมาะสมจะชวยใหพวกเขามี มีความบกพรองในระดับปานกลางถึงรุนแรง อ ิ ส ร ะ ใ น ก า ร ด ำ เ น ิ น ชี ว ิต ( Bright Hub ( Dollar et al., 2012, p.189) แต ม ีข อ คน Education, 2010, p.1) พบวามีการทำหลักสูตรการสอนทักษะการ การดำรงชีวิตอิสระเปนทกั ษะท่บี คุ คล ดำรงชีวิตประจำวันนอย และพบขอเสนอแนะ ตองการมีในชีวิตประจำวันเพื่อใชชีวิตอยาง วาสถานศึกษาควรจัดทำหลักสูตรเกี่ยวกับ อิสระ รวมไปถึงทกั ษะการดูแลตนเองและการ ทักษะการดำรงชีวิตและกิจกรรมที่สำคัญ จัดการงานบาน เปนกระบวนการที่เริ่มตน จำเปนสำหรับผูเรียนที่ควรไดรับการพัฒนา ตั้งแตแรกเกดิ และตอเน่ืองไปจนถงึ วัยผใู หญ ซึ่ง กอ นจบจากโรงเรยี น (Bouck, 2010, p.1093) ออกแบบมาเพือ่ ชวยผทู ก่ี ำลงั กา วเขาสูวัยผูใ หญ ในการเขาถึงทักษะการปรับตัวที่จำเปนในการ ปจจุบันการจัดการเรียนการสอน ประสบความสำเรจ็ ในเรื่องของการจัดการชีวติ สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาใน ในบานและชุมชน โดยพบวาเด็กที่มีความ สถานศึกษาบางแหงมีการแบงหองเรียนตาม ตองการจำเปนพิเศษยากที่จะปฏิบัติทักษะ ทกั ษะซึ่งถือวาผิดหลักการของการสอนเด็กที่มี วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 35

ความตอ งการจำเปนพเิ ศษ ครมู ักจะสอนแบบ วัตถปุ ระสงค แยกทักษะและสอนแยกเปนรายบุคคล ทำให การสอนงานน้นั ๆ มเี ปาหมายเพยี งจดุ ประสงค เพื่อพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสราง เดียว สงผลใหการเรียนการสอนไมมี ทักษะการดำรงชีวติ อิสระในบา นสำหรับเด็กที่ ความหมาย การสอนไมเปนธรรมชาติและไมมี มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา โดยมี ชีวิตชีวา ตลอดจนไมเหมาะสมกับบริบทและ วตั ถปุ ระสงคย อ ย ดังน้ี อายุของเด็ก ทัง้ ๆ ท่คี รูควรทจี่ ะจัดหองเรียนท่ี เอื้อตอการสอนที่ไดหลาย ๆ จุดประสงค หรือ 1. เพื่อศึกษาสภาพปจจุบัน ความ ตอบสนองหลาย ๆ ทักษะ โดยสราง คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ สถานการณผานการเลนและเด็กสนุก เพื่อให ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ เดก็ มีความสุขกบั การเรยี นและสามารถนำไปใช บกพรองทางสตปิ ญ ญา ไดจริงที่บานหรือชุมชน สถานศึกษาสวนใหญ ยังไมไดนำหลักสูตรการดำรงชีวิตไปใช บาง 2. เพื่อสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง แหงจัดหองเรียนตามทักษะพื้นฐานโดยไมมี ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่ี กิจกรรมบูรณาการที่สอดคลองกบั ชีวิตจริง ครู มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา ไมเขาใจกระบวนการบูรณาการหลักสูตรและ บูรณาการกิจกรรมใหส อดคลอ งกบั สถานการณ นิยามศัพท จริงในชีวิตประจำวัน สงผลใหเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญามีความยากลำบากตอ ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน การเชื่อมโยงประสบการณท ไี่ ดจ ากหอ งเรียนไป สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ปฏิบัติในสถานที่ตางกันออกไป (Special หมายถึง ความสามารถในการทำงานบานใน Education Bureau, 2015, p.2) ชีวิตประจำวันดวยตนเองของเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญา ประกอบดว ย 5 ทักษะ ดวยเหตุผลดังกลาว จะเห็นไดวาการ ยอย คือ 1) การทำความสะอาดบาน 2) การ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน ปรุงอาหาร 3) การลางภาชนะ 4) การซักผา สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญามี และ 5) การทำความสำอาดหองน้ำ ระดับ ความจำเปนอยางยง่ิ ตอ การพฒั นาคุณภาพชีวิต ความสามารถวัดจากการสังเกตและแปลคา ของเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา เปน ระดับคะแนน 5 ระดบั ไดแก เนื่องจากเด็กมักประสบปญหาในการพึ่งพา ตนเองอยา งอิสระในบานของตนเอง ซึ่งผลของ 0 หมายถงึ ไมยอมทำหรอื ทำไมไ ด การพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ 1 หมายถึง ทำได โดยมีผูใ หญช ว ย ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ กระตุนเตือนทางกาย บกพรองทางสติปญญาจะนำไปสูการพัฒนา 2 หมายถงึ ทำได โดยมีผใู หญชว ย ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่ กระตนุ เตือนดว ยทาทาง มีความบกพรองทางสตปิ ญญาตอไป 3 หมายถงึ ทำได โดยมีผูใหญชว ย กระตุนเตือนดวยวาจา หนา 36 วารสารวทิ ยาลัยราชสุดา ปท ี่ 17 ฉบบั ที่ 1 4 หมายถึง ทำไดเอง 1) ทักษะการทำความสะอาดบา น หมายถงึ ความสามารถในการเก็บสงิ่ ของเขาที่ การเตรยี มอุปกรณ การลงมือปด หยากไย การ ปด และเชด็ การกวาดพน้ื และการถูพ้ืนบา น

อยางเปนขั้นตอน รวมทงั้ การเกบ็ อุปกรณก าร ระยะท่ี 1 ศกึ ษาสภาพปจ จบุ นั ความ ทำความสะอาดบา นของเดก็ ทม่ี ีความบกพรอง คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะ ทางสติปญ ญา การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มี ความบกพรองทางสตปิ ญ ญา 2) ทักษะการปรุงอาหาร หมายถึง ความสามารถในการจัดเตรียมและประกอบ กลมุ เปา หมาย อาหารงาย ๆที่ตนชอบ ไดแก ไขดาวหรือไข กลุมเปา หมายทใ่ี ชในการสนทนากลุม เจียวอยางเปนขน้ั ตอน รวมทั้งการเก็บอุปกรณ (Focus group) เปน ผเู ชย่ี วชาญท่มี ี การประกอบอาหารของเด็กที่มีความบกพรอง ประสบการณในการทำงานกับเด็กที่มีความ ทางสติปญญา บกพรองทางสติปญญา จำนวน 8 คน เลือก โดยวิธีการเจาะจง ไดแก ผูปกครองเด็กที่มี 3) ทักษะการลางภาชนะ หมายถึง ความบกพรองทางสติปญญา ผูเชี่ยวชาญดาน ความสามารถในการจัดเตรียมอุปกรณ การลง การสอนเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา มือลางแกว น้ำ การลา งชอ น การลางถวยจานที่ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนในศูนยการศึกษา ตนเองใชส วนตัวอยา งเปนขั้นตอน รวมทั้งการ พิเศษ ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด เก็บอุปกรณก ารลางของเดก็ ที่มีความบกพรอง ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนยการศึกษา ทางสติปญ ญา พิเศษ และผแู ทนจากองคกรทีท่ ำงานเพ่ือเด็กท่ี มีความบกพรองทางสติปญญา โดยกำหนด 4) ท ั ก ษ ะ ก า ร ซ ั ก ผ  า ห ม า ย ถึ ง เกณฑด ังน้ี ความสามารถในการคัดแยกเสื้อผา จัดเตรียม ผูปกครองเด็กที่มีความบกพรองทาง อุปกรณ การลงมือซักและตากเสื้อผาที่ใสแลว สติปญญา มีคุณสมบัติจบการศึกษาระดับ ของตนเอง ดวยวิธีการตามบริบทของ ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ ครอบครัว ไดแก การซักดวยมือหรือการซัก เล้ยี งดูบุตรทม่ี คี วามบกพรองทางสตปิ ญ ญา 13 ดวยเครื่องซักผาอยา งเปนขั้นตอน รวมทั้งการ ปขึน้ ไป จำนวน 1 คน เก็บอุปกรณการซักและตากของเด็กที่มีความ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเด็กที่มีความ บกพรองทางสตปิ ญ ญา บกพรองทางสติปญญา จบการศึกษาในระดับ ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ 5) ทักษะการทำความสะอาดหองน้ำ สอนเด็กทม่ี คี วามบกพรองทางสติปญญา 10 ป หมายถึง ความสามารถในการจัดเตรียม ขึ้นไป จำนวน 1 คน อุปกรณ การลงมือลางอุปกรณเครื่องใชใน ผูเชี่ยวชาญดานการสอนในศูนย หองน้ำ ลางสวมตามบริบทของครอบครัว การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา ไดแ ก สว มแบบน่ังยองหรือสว มแบบนั่งราบลาง ระดับปริญญาตรีขึ้นไป มีประสบการณเปน ครู ผนังหองน้ำและลางพื้นหอ งนำ้ รวมทั้งการเกบ็ ศนู ยก ารศึกษาพิเศษ 10 ปขึน้ ไป จำนวน 2 คน อุปกรณการลางของเด็กที่มีความบกพรอ งทาง ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด มี สติปญญา คุณสมบัติจบการศึกษาในระดับปริญญาตรีขึ้น ไปดานกิจกรรมบำบัดและมีประสบการณใน วธิ ีดำเนนิ การวจิ ัย การวิจัยครงั้ น้ี เปน การวจิ ัยและพฒั นา (Research and development) แบงเปน 2 ระยะ ดงั น้ี วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา 37

การทำงานกับเด็กที่มีความตอ งการพิเศษทาง ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ การศึกษา 10 ปข้ึนไป จำนวน 1 คน บกพรองทางสตปิ ญ ญา ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนย 3. นำประเด็นการสนทนากลุม เสนอ การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา อาจารยที่ปรึกษาปริญญานิพนธตรวจสอบ ระดับปริญญาโทขึ้นไปมีประสบการณเปน ความถูกตองและความเหมาะสมของประเด็น ผูบริหารศูนยก ารศกึ ษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป และ การสนทนากลุม พรอมทั้งดำเนินการจัดและ ไดรับรางวัลระดับชาติดานการบริหารงาน และปรบั ปรุงแกไ ขตามคำแนะนำของอาจารยท ่ี วชิ าการ จำนวน 2 คน ปรึกษาปริญญานิพนธ ผูแทนจากองคกรที่ทำงานเพื่อเด็กที่มี 4. จัดสงประเด็นการสนทนากลุมไป ความบกพรองทางสติปญญา มีคุณสมบัติจบ ใหผูเชี่ยวชาญดานการศึกษาพิเศษ ดานการ การศึกษาในระดับปริญญาตรีขึน้ ไป มีบุตรเปน สอนเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ดาน เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาและเปน การวัดผลประเมินผล และดานหลักสูตรและ สมาชกิ ขององคก ร 5 ปข้ึนไป จำนวน 1 คน การสอน จำนวน 5 คน ตามเกณฑที่ผูวิจัย กำหนดเกณฑ ทำการตรวจสอบความตรงเชิง เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เปนแบบ เนื้อหา (Content validity) โดยการหาคา ดชั นี บนั ทกึ การสนทนากลุมของผเู ช่ียวชาญเก่ียวกับ ความสอดคลอง (Index of Item–Objective สภาพปจจุบนั ความคาดหวังและแนวทางการ Congruence : IOC) เพื่อพิจารณา ความ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน เหมาะสมและความสมบูรณของประเด็นการ สำหรับเดก็ ทีม่ คี วามบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา ซ่ึง สนทนากลุมกอ นนำไปใชก บั กลมุ เปาหมายและ มีขน้ั ตอนการสรางและพฒั นา ดังนี้ นำผลคะแนนที่ไดรับจากผูเชี่ยวชาญมา คำนวณหาคา IOC พบวา ประเด็นคำถามทุก 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ี ขอ มคี า ดชั นีความสอดคลองอยูร ะหวาง 0.80 – เกี่ยวของกับแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวของกับ 1.00 หลังจากนั้นผูวิจัยไดปรับปรุงแกไข ทักษะการดำรงชีวิตอสิ ระในบาน เดก็ ท่ีมีความ ประเด็นการสนทนากลุมตามคำแนะนำของ บกพรองทางสติปญญา และองคประกอบของ ผูเชี่ยวชาญเพื่อใหเกิดความเหมาะสมและ ทกั ษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่ ชดั เจนมากย่ิงข้นึ มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา 2. กำหนดประเด็นการสนทนากลุม 4 ประเด็น คือ 1) ความคิดเห็นที่มีตอการ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน สำหรับเดก็ ที่มีความบกพรองทางสติปญญา 2) สภาพปจจุบันของการเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญา 3) ความคาดหวังตอ การเสริมสรา งทักษะการดำรงชวี ติ อิสระในบาน สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา และ 4) แนวทางการเสริมสรางทักษะการ หนา 38 วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับที่ 1

การรวบรวมขอมลู อนุเคราะหเก็บขอมลู โดยการสนทนากลุม โดย 1. การพิทกั ษส ิทธิ์ของกลุมเปาหมาย มผี ูทรงคุณวฒุ ดิ า นการสอนสาขาวชิ าการศึกษา ผูวิจัยดำเนินการจัดทำหนังสือขออนุญาตการ พิเศษเปนผูดำเนินรายการสนทนากลุม ซ่ึง ทำวิจัยในมนุษยกับคณะกรรมการจริยธรรม ผูวิจัยทำหนาท่ีเปนผูจดบันทึกการสนทนากลมุ สำหรับพิจารณาโครงการวิจัยที่ทำในมนุษย (Note taker) และจัดพิมพขอมูลผลการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ไดรับการ สนทนากลุมแลวนำผลการสนทนากลุมสงให รับรองจริยธรรมการวิจัยจากคณะกรรมการ ฯ ก ล ุ  ม เ ป  า ห ม า ย ท ี ่ ใ ช  ใ น ก า ร ส น ท น า ก ลุ ม หมายเลขรับรอง SWUEC/E/G-171/2562 ณ ตรวจทานเพ่อื ยนื ยนั ความถกู ตอ งของขอมลู วันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2563 และผูวิจัยไดทำ การพทิ กั ษส ทิ ธ์ิผูเขารวมการวิจัยโดยการอธิบาย การวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยนำขอมูลที่ ใหไดรับทราบและเขาใจกระบวนการ ไดจากการสนทนากลุมมาวิเคราะหเนื้อหา ดำเนินการวิจัยทุกขั้นตอนและแจงใหทราบวา (Content analysis) ตามประเด็นที่กำหนดใน ผูเขารวมการวิจัยมีสิทธิ์ถอนตัวออกจาก แบบบันทึกการสนทนากลุม โดยดำเนินการจัด โครงการวิจัยเมื่อใดก็ได โดยไมตองแจงให หมวดหมูของขอมูลตามสภาพปจจุบัน ความ ทราบลวงหนา และการไมเขารวมการวิจัยหรือ คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ถอนตัวออกจากโครงการวิจัยนี้ จะไมมี ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ผลกระทบตอผูเขารวมการวิจัยแตประการใด บกพรองทางสติปญญาแลวนำเสนอขอมลู เปน ขอมูลสวนตัวของผูเขารวมการวิจัยจะถูกเก็บ ความเรยี ง ร ั ก ษ า ไ ว  โ ด ย ไ ม  เ ป  ด เ ผ ย ต  อ ส า ธ า ร ณ ะ เ ป น ระยะท่ี 2 สรา งหลักสูตรเพ่ือเสริมสรางทักษะ รายบุคคล แตจะรายงานผลการวิจัยเปนขอมูล สว นรวมโดยไมสามารถระบขุ อมลู รายบคุ คลได การดำรงชวี ิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่มี ี 2. ผูวิจัยทำหนังสือขอความรวมมือ เก็บขอมลู จากบัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลัยศรี ความบกพรองทางสตปิ ญญา นครินทรวิโรฒทำจดหมายถึงผูเชี่ยวชาญซึ่ง เปนกลมุ เปาหมาย จำนวน 8 คน เพื่อขอความ การสรา งหลักสูตรเพือ่ เสริมสราง ทกั ษะการดำรงชวี ิตอิสระในบา นสำหรบั เด็กที่ มีความบกพรองทางสติปญ ญามีขนั้ ตอนการ สรา ง ดังภาพประกอบ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 39

ภาพที ภาพประกอบขนั ตอนการสรา้ งหลกั สตู รเพือเสริมสรา้ งทกั ษะการดาํ รงชีวติ อสิ ระในบา้ นสาํ หรบั เด็กทมี ีความบกพรอ่ งทางสติปัญญา กลมุ เปา หมาย ผูเชี่ยวชาญดานการศึกษาพิเศษ มี คุณสมบตั จิ บการศึกษาระดับปริญญาเอกดาน กลุม เปา หมายทีใ่ ชใ นการสมั ภาษณเ ชงิ การศกึ ษาพิเศษและมปี ระสบการณในการสอน ลึก เปนผูเชี่ยวชาญที่มีประสบการณในการ สาขาวิชาทางการศึกษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป ทำงานกับเด็กที่มีความบกพรอง ทาง จำนวน 1 คน สติปญญา จำนวน 8 คน เลือกโดยวิธีการ เจาะจง ไดแก ผูเ ชี่ยวชาญดานการศึกษาพเิ ศษ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเด็กที่มีความ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเดก็ ที่มีความบกพรอง บกพรองทางสติปญญา จบการศึกษาในระดับ ทางสติปญญา ผูเชีย่ วชาญดานกิจกรรมบำบัด ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ ผูเชี่ยวชาญดานหลักสูตรและการสอน สอนเดก็ ทม่ี คี วามบกพรองทางสตปิ ญญา 10 ป ผูเชี่ยวชาญดา นการวดั ผลและประเมินผล และ ขึ้นไป ดำรงตำแหนงครูชำนาญการพิเศษ ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนยการศึกษา จำนวน 2 คน พิเศษ โดยกำหนดเกณฑด ังน้ี ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด มี คณุ สมบตั ิจบการศึกษาในระดบั ปรญิ ญาตรีขึน้ หนา 40 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบับที่ 1

ไ ป ด  า น ก ิ จ ก ร ร ม บ ำ บ ั ด แ ล ะ มี ของหลักสูตร และมาตรฐานการประเมิน ประสบการณในการทำงานกับเด็กที่มีความ หลกั สูตร ตองการพิเศษทางการศึกษา 10 ปขึ้นไป จำนวน 1 คน 2. กำหนดประเดน็ แบบสมั ภาษณ เชิงลกึ 6 ประเดน็ คือ 1) ขอ มลู เกยี่ วกับ ผูเชี่ยวชาญดานหลกั สตู รและการสอน สถานภาพของผูถูกสมั ภาษณ 2) มีคณุ สมบตั ิจบการศึกษาระดบั ปรญิ ญาเอกดาน อรรถประโยชนข อง (ราง) หลกั สูตร ฯ 3) หลักสูตรและการสอนมีประสบการณในการ ความเปน ไปได ของ (รา ง) หลกั สตู ร ฯ 4) ทำงานทางการศึกษาพเิ ศษ 10 ปข ้ึนไป จำนวน ความเหมาะสม ของ (ราง) หลักสตู ร ฯ 5) 1 คน ความถูกตอง ของ (ราง) หลกั สตู ร ฯ และ 6) ขอ เสนอแนะเพมิ่ เตมิ ผูเชี่ยวชาญดานการวัดผลและ ประเมินผล มีคุณสมบัติจบการศึกษาระดับ 3. นำประเด็นการสัมภาษณเชิงลึก ป ร ิ ญ ญ า เ อ ก ด  า น ก า ร ว ั ด ผ ล ป ร ะ เ ม ิ น ผ ล มี เ ส น อ อ า จ า ร ย  ท ี ่ ป ร ึ ก ษ า ป ร ิ ญ ญ า น ิ พ น ธ ประสบการณใ นการทำงาน 10 ปขน้ึ ไป จำนวน ตรวจสอบความถกู ตองและความเหมาะสมของ 1 คน ประเด็นการสัมภาษณเชิงลึก พรอมทั้ง ดำเนินการจัดและและปรับปรุงแกไขตาม ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนย คำแนะนำของอาจารยท ีป่ รกึ ษาปริญญานพิ นธ การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา ระดับปริญญาโทขึ้นไปมีประสบการณเปน 4. จัดสงประเด็นสัมภาษณเชิงลึก ผูบริหารศูนยก ารศึกษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป และ พรอมทั้ง (ราง) หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะ ไดรับรางวัลระดับชาติดานการบริหารงาน การดำรงชวี ิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่ีมีความ วชิ าการ จำนวน 2 คน บกพรองทางสติปญญาไปใหผูเชี่ยวชาญดาน การศึกษาพิเศษ ดานการสอนเด็กที่มีความ เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เปนแบบ บกพรองทางสติปญญา ดานการวัดผล สัมภาษณเชิงลึกเกี่ยวกับประเมินดาน ประเมินผล และดานหลักสูตรและการสอน อรรถประโยชน ดานความเปนไปไดด า นความ จำนวน 5 คน ตามเกณฑที่ผูวจิ ัยกำหนดเกณฑ เหมาะสมและดานความถูกตอง ของ (ราง) ทำการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยการ หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการดำรงชีวิต หาคาดัชนีความสอดคลอ ง เพื่อพิจารณาความ อิสระในบานสำหรบั เด็กที่มีความบกพรองทาง เหมาะสมและความสมบูรณของประเด็นการ สติปญญา ตามองคประกอบ 1) จุดมุงหมาย สัมภาษณเ ชงิ ลึกกอนนำไปใชกับกลุมเปาหมาย ของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) การจัดการ และนำผลคะแนนที่ไดรับจากผูเชี่ยวชาญมา เรียนรู และ 4) การวัดและประเมินผล ซึ่งมี คำนวณหาคา IOC พบวา ประเด็นคำถามทุก ขัน้ ตอนการสรา งและพัฒนา ดังนี้ ขอมีคาดัชนีความสอดคลองเทากับ 1.00 หลังจากนนั้ ผวู จิ ัยไดปรับปรุงแกไ ขประเด็นการ 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่ สัมภาษณเ ชิงลึกตามคำแนะนำของผูเช่ียวชาญ เกี่ยวของกับแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวของกับ เพื่อใหเกิดความเหมาะสมและชัดเจนมาก กระบวนการพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสราง ย่ิงข้ึน ทักษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กที่ มีความบกพรองทางสติปญญา องคประกอบ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 หนา 41

การรวบรวมขอมลู การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ ประเมินผล แลว นำเสนอขอมูลเปน ความเรียง 1. การพิทกั ษสิทธขิ์ องกลุม เปาหมาย ผูวิจัยไดอธิบายใหกลุมเปาหมาย ผลการวจิ ยั รบั ทราบและเขาใจกระบวนการดำเนนิ การวจิ ยั ทุกขั้นตอนและแจงใหทราบวาผูเขารวมการ 1. การศึกษาสภาพปจจุบัน ความ วิจัยมีสิทธถ์ิ อนตัวออกจากโครงการวิจัยเมื่อใด คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ก็ได โดยไมตอ งแจงใหทราบลวงหนา และการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ไมเขารวมการวิจัยหรือถอนตัวออกจาก บกพรองทางสติปญญา พบวา ปจจุบัน โครงการวิจัยนี้ จะไมมีผลกระทบตอผูเขารวม สถานศึกษายังไมมีหลักสูตรเสริมสรางทักษะ การวิจัยแตประการใด ขอมูลสวนตัวของ การดำรงชีวิตอิสระในบา นสำหรับเด็กที่มีความ ผูเขารวมการวิจัยจะถูกเก็บรักษาไวโดยไม บกพรองทางสติปญญาเปนการเฉพาะและ เปดเผยตอสาธารณะเปนรายบุคคล แตจะ ครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัดกิจกรรมการ รายงานผลการวิจัยเปนขอมูลสวนรวมโดยไม เรียนรูทกั ษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับ ระบขุ อ มูลรายบคุ คล เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ความ คาดหวังตอทางการเสริมสรางทักษะการ 2. ผวู จิ ยั ทำหนงั สือขอความรวมมือ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ เกบ็ ขอ มลู จากบัณฑติ วิทยาลยั มหาวทิ ยาลัยศรี บกพรองทางสติปญญาอยูในระดับมากเพื่อให นครินทรวิโรฒทำจดหมายถึงผูเชี่ยวชาญซ่ึง เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาพึ่งพา เปนกลุมเปาหมาย จำนวน 8 คน เพื่อขอความ ตนเองไดดีขึ้นและสรางความสัมพันธอันดีใน อนุเคราะหเก็บขอมูลโดยสัมภาษณเชิงลึกทาง ครอบครัว และแนวทางการเสริมสรางทักษะ โทรศัพท เนื่องจากภายใตสถานการณโรค การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กทมี่ ีความ ระบาดไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เปน บกพรองทางสติปญญา ควรพัฒนาหลักสูตรที่ รายบุคคลตามวันเวลาที่นัดหมายในจดหมาย ครอบคลมุ ทักษะการทำงานบานท่ีสำคญั ไดแ ก ซึ่งผูวิจัยเปนผูดำเนินการสมั ภาษณเชิงลึกทาง 1) ทำความสะอาดบาน 2) ปรุงอาหาร 3) ลาง โทรศัพทดวยตนเอง โดยในชวงเวลาของการ ภาชนะ 4) ซักผา และ 5) ลางหองน้ำ ดังบท สัมภาษณผูวิจัยดำเนินการจดบันทึกการ สัมภาษณของนางสมใจ พอดี (นามสมมติ) สัมภาษณ และจัดพิมพขอมูลผลการสัมภาษณ (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 2563) วา “จาก แลวนำผลการสัมภาษณสงใหก ลุมเปาหมายที่ ประสบการณในการเลี้ยงดูเด็กที่มีความ ใชในการสัมภาษณตรวจทานเพื่อยืนยันความ บกพรองทางสตปิ ญญาเห็นวาทักษะการทำงาน ถกู ตอ งของขอ มลู บานเปนเรื่องสำคัญ เด็กไดพึ่งพาตนเอง กอใหเ กิดความภาคภมู ใิ จ พ่ีนอ งมีกิจกรรมท่ีได การวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยนำขอมูลท่ี ทำรวมกัน ผูปกครองมีหัวขอในการพูดคุยกับ ไดจากการสัมภาษณเชิงลึกมาวิเคราะหเนือ้ หา ลูกมากข้ึน” ดา นนางสมพศิ พอใจ (นามสมมต)ิ ตามประเด็นที่กำหนดในแบบสัมภาษณเชิงลึก (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 2563) ไดให โดยดำเนินการจัดหมวดหมูของขอมูลตาม ขอมูลจากการสัมภาษณว า “เห็นดวยทีเ่ ด็กทีม่ ี อ งค ป ร ะ กอ บ ขอ งห ลักสูตร ไ ด แ ก 1) ความบกพรองทางสติปญญาควรไดเรียน จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) หนา 42 วารสารวทิ ยาลัยราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ที่ 1

หลักสูตรที่สามารถนำไปใชไดจริงใน สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ชีวิตประจำวนั ท้งั การกวาดบาน การทำอาหาร หากสถานศึกษามีหลักสูตรเพื่อเสริมสราง งาย ๆที่ตนเองชอบ ลางถวยจานของตนเอง ทักษะดังกลาวจะทำใหเด็กที่มีความบกพรอง ซกั ผา หรอื ลา งหอ งนำ้ โรงเรยี นควรให ทางสติปญญามีชีวิตที่เปนอิสระมากขึ้น และ ควรสอนทักษะการทำงานบานที่เปนพื้นฐาน 2. ความสำคัญกับเรื่องนี้มากกวา ใหก ับเด็ก ทกั ษะทางวิชาการ” และนางสมทรง พอเพียง (นามสมมติ) (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 3. การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง 2563) ไดใ หขอ มูลจากการสมั ภาษณเพมิ่ เตมิ วา ทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กที่ “โรงเรียนควรมีหลักสูตรที่ใชสอนเรื่องทักษะ มีความบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา พบวา หลกั สตู ร การทำงานบานใหเด็กที่มีความบกพรองทาง เพอ่ื เสรมิ สรา งทักษะการดำรงชวี ติ อสิ ระในบา น สติปญญาไดฝกทำทุกวันเพื่อใหดำรงชีวิตใน สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาท่ี บา นไดอยางอิสระลดการพ่ึงพิงผูอื่นในบา น ใน สรางขึ้น มี 4 องคประกอบ ไดแก 1) อนาคตอาจเปนอาชีพหารายไดเลีย้ งตนเองได จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) เชน อาชีพทำงานบาน เปนตน” จะเห็นไดวา การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ ปจ จบุ ันสถานศกึ ษาไมมกี ารจดั ทำหลกั สูตรเพื่อ ประเมินผล โดยมรี ายละเอยี ดดังตาราง เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ที่ 1 หนา 43

หวั ขอ ขอบเขตเน้อื หา 1. จดุ มุงหมายของหลกั สตู ร 1.1 เหตุผลและความจำเปน 2. เนื้อหาสาระ 1.2 วิสัยทศั น 1.3 หลักการ 3. การจัดการเรยี นรู 1.4 จุดมุงหมาย 4. การวัดและประเมนิ ผล 2.1 คณุ ลกั ษณะทพี่ ึงประสงค 2.2 มาตรฐานการเรยี นรู 2.3 สาระการเรยี นรู 1) กลมุ ทักษะการทำความสะอาดบา น 2) กลุมทักษะการปรงุ อาหาร 3) กลมุ ทักษะการทำความสะอาดภาชนะ 4) กลุมทักษะการซกั ผา 5) กลมุ ทกั ษะการทำความสะอาดหอ งนำ้ 2.4 โครงสรางของหลกั สตู ร 2.5 ตารางวเิ คราะหมาตรฐานการเรียนรู 3.1 แนวทางการจดั การเรียนรู 3.2 ส่ือและเทคโนโลยีสงิ่ อำนวยความสะดวก 3.3 แหลง เรียนรู การวัดและประเมนิ ผล หนา 44 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบบั ท่ี 1

ผลการประเมินหลักสูตรเพ่ือเสริมสรา งทักษะ สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา การดำรงชวี ติ อิสระในบานสำหรับเด็กท่ีมีความ สามารถนำมาอภปิ รายผลได ดังนี้ บกพรองทางสติปญญา ดานอรรถประโยชน ดานความเปนไปได ดานความเหมาะสม อยูใน 1. การศึกษาสภาพปจจุบัน ความ ระดับมากที่สุด และดานความถูกตอง อยูใน คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ระดับมาก ดังบทสัมภาษณของนางสาวสมศรี ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ มากมาย (นามสมมติ) (สัมภาษณวันที่ 15 บกพรองทางสติปญญา พบวาปจจุบัน พฤษภาคม 2563) วา“การสรางหลักสูตรมี สถานศึกษายังไมมีหลักสูตรเสริมสรางทักษะ ความเหมาะสมเนื่องจากมีองคประกอบของ การดำรงชวี ติ อสิ ระในบานสำหรับเด็กท่มี ีความ หลักสูตรที่เปนสากล ใน 4 สวน ไดแก บกพรองทางสติปญญาเปนการเฉพาะและ จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) ครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัดกิจกรรมการ การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ เรยี นรทู กั ษะการดำรงชวี ิตอสิ ระในบานสำหรับ ประเมินผล” นางสมหญิง มากมี (นามสมมติ) เด็กที่มคี วามบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา สอดคลอง ไดใหขอมูล (สัมภาษณวันที่ 15 พฤษภาคม ก ั บ ข  อ ค  น พ บ ข อ ง Special Education 2563) วา “หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ Bureau (2015, p.2) ที่พบวาครูผูสอนของ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ศูนยการศึกษาพเิ ศษสวนใหญเพิ่งจบการศกึ ษา บกพรองทางสติปญญามีประโยชนตอการ และมีประสบการณนอย และมีการเปลี่ยนงาน ดำรงชีวติ ท่ีเปนอิสระของเด็กทม่ี ีความบกพรอง บอย ขาดประสบการณในการวางแผนการ ทางสติปญญามาก มีความเปนไปไดและ พัฒนาศักยภาพเด็กที่มีความตองการจำเปน เหมาะสมเนื่องจากมีการวิเคราะหงานละเอียด พิเศษในองครวม จึงไมสามารถออกแบบการ วางแผนการสอนเปนขั้นเปนตอน มีความถูก พัฒนาเด็กที่มีความตองการจำเปนพิเศษใหมี ตองตามองคประกอบของหลักสูตร” และ ความพรอมตอการดำรงชีวิตในโรงเรียนหรือ นางสาวสมลักษณ มากโข (นามสมมติ) ชุมชนตอไปได ซึ่งเปนการรายงานขอคนพบ (สัมภาษณวันที่ 16 พฤษภาคม 2563) ไดให ของคณะกรรมการนิเทศติดตามประเมินผล ขอมูลเพิ่มเติมวา “หลักสูตรฯ นี้จัดวามี การจัดการศึกษาจากตนสังกัดปการศึกษา ประโยชน มีความเปนไปได เหมาะสมและ 2558 และคณะกรรมการติดตามตรวจสอบ ถูกตอง สามารถนำไปใชส อนได” จะเหน็ ไดวา และประเมินคุณภาพภายในจากตนสังกัดป หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการดำรงชีวิต การศึกษา 2557 ซึ่งระบวุ าการจดั การศึกษาให อิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทาง ผูเรียนที่รับบริการในศนู ยก ารศึกษาพิเศษและ สติปญญามีองคประกอบของหลักสูตรครบ ผล ชุมชนนั้นควรมีการพัฒนาโปรแกรมทักษะการ การประเมินหลักสูตรมีความเหมาะสมในการ ดำรงชีวิตเพื่อเตรียมผูเรียนในการเปลี่ยนผาน นำไปทดลองใชต อ ไป ไปยังสถานศึกษา หนวยงานอื่น และชุมชน ตอไป ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ อภิปรายผลและขอเสนอแนะ Bouck (2010, p.1093). ที่ไดศึกษาการฝก ทักษะชีวิตสำหรับนักเรียนที่มีความบกพรอง จากผลการวิจัยการพัฒนาหลักสูตร ดานสติปญญาทั้งในและนอกโรงเรียน เพื่อเสรมิ สรา งทกั ษะการดำรงชวี ติ อิสระในบาน ผลการวิจัยไดนำเสนอวาการฝกทักษะชีวิตใน วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา 45

โรงเรียนหรือหลังจากจบจากโรงเรียนของ สภาพแวดลอมที่อยูอาศัย สวนแนวทางการ นักเรียนที่มคี วามบกพรอ งทางสติปญญาระดับ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน เล็กนอยอยูในระดับต่ำ ในขณะที่นักเรียนที่มี สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ความบกพรองทางสติปญ ญาระดับปานกลางถึง ควรพัฒนาหลักสูตรที่ครอบคลุมทักษะการ ระดับรุนแรงในขณะที่อยูในโรงเรียนหรือหลัง ทำงานบานที่สำคัญ ไดแก 1) ทำความสะอาด จบจากโรงเรียนจะไมไดรับการบำบัดหรือฝก บาน 2) ปรุงอาหาร 3) ลางภาชนะ 4) ซักผา ทักษะชีวิตเลย สวนความคาดหวังตอการ และ 5) ลางหองนำ้ ซง่ึ สอดคลองกบั Wehman เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน and Kregel (2020, p.185-201) ที่ระบุวา สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาอยู บานเปนสถานที่ท่จี ำลองสภาพแวดลอมกอนที่ ในระดบั มาก ทั้งนี้เพอ่ื ใหเดก็ ทมี่ ีความบกพรอง เ ด ็ ก จ ะ อ อ ก ไ ป เ ผ ช ิ ญ ก ั บ ก า ร ท ำ ง า น ห รื อ ทางสติปญญาพึ่งพาตนเองไดดีขึ้นและสราง สภาพแวดลอมของชุมชน หากเด็กไมมี ความสัมพันธอันดีในครอบครัว สอดคลองกับ ความสามารถในกิจกรรมที่ซับซอน ควร Tubtimteth (2010, p.297-298) ที่ไดศึกษา พ ิ จ า ร ณ า เ ล ื อ ก ก ิ จ ก ร ร ม ท ี ่ ส ำ คั ญ ก ั บ ก า ร การดำรงชวี ิตอิสระของคนพิการ เรื่องจริงหรือ ดำรงชีวิตอิสระในบาน ไดแก การดูแลตนเอง ความฝน ลม ๆ แลง ๆ และพบวา การดำรงชวี ติ และการใชชวี ติ รว มกบั คนอื่น การใชอปุ กรณใน เปนความสามารถของแตละคนที่จะเลือกแนว บา น และการทำงานบาน ซึ่งทักษะการทำงาน ทางการดำเนนิ ชวี ิตและการอยรู ว มกบั คนอ่ืนได บานจะรวมถึงการทำความสะอาดบาน การ ดวยตนเอง ในทางเดียวกันการมีชีวิตที่พึ่งพา ปรงุ อาหาร การลา งภาชนะ การซักผา และการ ตนเองตั้งแตในบานเปนสิ่งที่จำเปนที่ตองให ลา งหองน้ำ เกิดขึ้นกอน จึงจะตามมาดวยการพ่ึงพาตนเอง ในดานอื่น ๆ ซึ่งโปรแกรมการสอนใหคนพิการ 2. การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง สามารถปรับตัวได ปฏิบัตหิ นาที่และดำรงชวี ิต ทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กท่ี อยูในสังคมที่เขาอาศัยอยูและพึ่งพาตนเองได มคี วามบกพรองทางสตปิ ญ ญา พบวา หลกั สูตร มากที่สุด คือ กิจกรรมที่ครอบคลุมกิจกรรม เพือ่ เสริมสรา งทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบา น เพื่อชีวิตประจำวัน อาทิ การจัดการกับเรื่อง สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาที่ สวนตัว การสอนเรื่องการทำอาหารและการ สรางขึ้น มี 4 องคประกอบ ไดแก 1) ดูแลจัดการภายในบาน และสอดคลองกับ จุดมุงหมายของหลักสูตร โดยมีองคประกอบ Dollar et al. (2012, p.189). ซึ่งศึกษาการใช ยอย คือ เหตุผลและความจำเปน วิสัยทัศน วิธีการกระตุนเตือนเพ่ือสอนทกั ษะการใชชีวิต หลักการ จุดมุงหมาย 2) เนื้อหาสาระ โดยมี อสิ ระและทกั ษะการใชเ วลาวา งสำหรับบุคคลที่ องคประกอบยอย คือ โครงสรางของหลักสูตร มีความบกพรองทางสตปิ ญญาระดับรุนแรง ที่ มาตรฐานการเรียนรู สาระการเรียนรู พบวาการดำรงชีวิตอิสระและทักษะการใช คุณลักษณะที่พึงประสงค ตารางวิเคราะห เวลาวางมีสวนชวยใหบุคคลที่มีความบกพรอง มาตรฐานการเรยี นรู 3) การจัดการเรียนรู โดย ทางสติปญญาระดับรุนแรงเกิดความตระหนักรู มีองคประกอบยอย คือ แนวทางการจัดการ ตอการดำรงชีวิตอยูไดดวยตนเองมากขึ้น เรียนรู สื่อและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความ เพื่อใหบรรลุถึงความเปนอิสระมากขึ้นใน สะดวก แหลงเรียนรู และ 4) การประเมินผล โดยมีองคประกอบยอย คือ วิธีการวัด หนา 46 วารสารวิทยาลยั ราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบับที่ 1

ประเมินผล เกณฑการวัดประเมินผล cited in Chaloeywares, 2013, p.7-8) ซึ่ ง สอดคลองกับทฤษฎีการพัฒนาหลักสูตรของ ประกอบดวย มาตรฐานดานอรรถประโยชน Tyler (1971, p.1) ; Taba (1962, p.10)ท่ีได (Utility standards) มาตรฐานดานความ สรุปองคประกอบสำคัญของหลักสูตร 4 เปนไปได (Feasibility standards) มาตรฐาน ประการ คือ จุดมุงหมายทางการศึกษา ดานความเหมาะสม (Propriety standards) ประสบการณทางการศึกษา วิธีการจัด และมาตรฐานดานความถูกตอง (Accuracy ประสบการณ และวิธีการประเมิน และ standards) แลวนำมาสัมภาษณเชิงลึกกับ สอดคลองกับ Sutthirat (2015, p.7-8) ไดสรปุ ผูเชี่ยวชาญที่มีประสบการณในการทำงานกับ ไววาหลักสูตรตองมีองคประกอบครบทั้ง 4 เดก็ ที่มีความบกพรองทางสติปญญา 5 ปขึน้ ไป สวน คือ จุดมุงหมาย จุดประสงค เนื้อหาหรือ พบวาหลักสูตรมีผลการประเมินซึ่งสามารถนำ ประสบการณ วิธีการจัดประสบการณหรือวิธี หลักสูตรที่สรางขึ้นไปใชไดเนื่องจากผานการ สอน และการประเมินผล ซึ่งหลักสูตรจะขาด ต ร ว จ ส อ บ โ ด ย ว ิ ธ ี อ  า ง อ ิ ง ผ ู  ท ร ง ค ุ ณ ว ุ ฒิ องคประกอบใดองคประกอบหนึ่งไมได หาก (Connoisseurship) เปนแนวคิดในการวิจัย ขาดจุดประสงคก็จะทำใหไมทราบวาจะสอน เพื่ออะไร หากขาดเนื้อหาก็ไมทราบวาจะนำ การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง อะไรมาสอน หากขาดวิธีการสอนท่ดี ีก็จะทำให ทักษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กที่ ผูเรียนไมบรรลุวัตถุประสงคที่กำหนดไว และ มีความบกพรองทางสติปญญา มีผลการ หากขาดการประเมินผลก็จะไมทราบวาการ ประเมินอรรถประโยชน ความเปนไปได ความ สอนนั้นดีหรือไมดีอยางไร ควรจะปรับปรุง เหมาะสม อยูในระดับมากที่สุด และความถูก พัฒนาอะไร ตรงไหน และผูเรียนบรรลุตาม ตองของหลักสูตรอยูในระดบั มาก แสดงใหเหน็ วัตถปุ ระสงคห รอื ไม สว นการประเมินหลักสูตร วาหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการดำรงชีวิต เพื่อเสรมิ สรา งทกั ษะการดำรงชวี ิตอสิ ระในบา น อิสระในบานสำหรบั เด็กที่มีความบกพรองทาง สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา สติปญญา สามารถนำไปทดลองใชเพ่ือ ดานอรรถประโยชน ดานความเปนไปได ดาน เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน ความเหมาะสม อยูในระดับมากท่ีสดุ และดาน สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาได ความถูกตอง อยูในระดับมาก ผูวิจัยไดอาศัย ดังนน้ั ผูวจิ ยั จึงมขี อเสนอแนะ ดังนี้ หลักการ แนวคดิ ทฤษฎีและเอกสารงานวิจัยท่ี เกี่ยวของกับการประเมินหลักสูตรเพื่อการ ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย รัฐบาลหรือ เรียนรูและการพัฒนา โดยมีแนวคิดที่วาการ กระทรวงศกึ ษาธิการ ควรสงเสริมและสนับใหม ี ประเมินหลักสูตรเปนเครื่องมือที่นำไปสูการ หลักสูตรสถานศึกษาสำหรับการพัฒนาทักษะ เรียนรูและปรับปรุงเปลี่ยนแปลงหลักสูตรใหมี การดำรงชีวิตอิสระสำหรับเด็กที่มีความ คุณภาพมากขึน้ อยางตอเนื่อง และสอดคลอง บกพรองทางสติปญญาและเด็กที่มีความ กับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต โดยมีรากฐาน ตองการจำเปนพิเศษทุกประเภท เพื่อเปน มาจากระบบการพัฒนาหลักสูตร (Pattaphol, ทางเลือกของการศกึ ษาสำหรบั เดก็ ที่มีขอจำกัด 2015, p.18) และยึดมาตรฐานการประเมินที่ ในการเรียนหลักสูตรที่ใชสำหรับเด็กทั่วไป พัฒนาโดย Stufflebeam et al. (1971 as เพือ่ ใหเด็กทุกคนเขาถึงการศึกษาและลดความ เหล่ือมล้ำทางการศกึ ษาอยางแทจรงิ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับท่ี 1 หนา 47

ขอเสนอแนะในการนำผลการวิจัยไป ใชประโยชน ครูควรศึกษาจุดมุงหมายของ หลักสูตร เนื้อหาสาระ การจัดการเรียนรู และ การวัดประเมินผลตามหลักสูตรใหเขาใจ เพื่อ การนำหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญาไปใชไดอยางถูกตอง และเหมาะสม ขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตอไป ควรนำหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ บ ก พ ร  อ ง ท า ง ส ต ิ ป  ญ ญ า ไ ป ท ด ล อ ง ใ ช  เ พ่ื อ ประเมนิ ประสิทธภิ าพของหลกั สตู รตอ ไป กติ ติกรรมประกาศ งานวิจัยน้ีไดรับงบประมาณสนับสนุน การวิจัยจากสำนักงานการวิจัยแหงชาติ ประเภททุนพัฒนาบัณฑิตศึกษา ประจำป งบ ประม าณ พ.ศ. 2563 ร หัสโครงการ 1232577 หนา 48 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปท ี่ 17 ฉบบั ท่ี 1

เอกสารอา งอิง AAIDD. (2017). Diagnostic adaptive behavior scale [Online]. Retrieved January 3, 2019, Retrieved from https://aaidd.org/intellectual-disability/definition American Psychiatric Association. (2 0 1 3 ) . Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5TM. Bangkok: Igroup press. Bouck, E.C. (2010). Reports of life skills training for students with intellectual disabilities in and out of school. Journal of Intellectual Disability Research. USA : Purdue University[Online]. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21105934 Bright Hub Education. (2 0 1 0 ). Understanding the meaning of adaptive skills for special education students [Online]. Retrieved May 23, 2019, Retrieved from https: / / www.brighthubeducation.com/special-ed-learning-disorders/7 3 3 2 4 - improving-adaptives-skills-in-students-with-intellectual-disabilities. Chaloeywares, N. (2013). Metaevaluation: concepts and principles. Journal of Graduate Studies in Northern Rajabhat Universities, 3(4), 1 – 13. (in Thai) Dollar, A.C., Fredrick, D.L., Alberto, A.P., & Luke, K.J., (2012) Using simultaneous prompting to teach independent living and leisure skills to adults with severe intellectual disabilities. Journal of Research in Developmental Disabilities, 33(2012), 189 – 195. Pattaphol, M. ( 2015) . Curriculum evaluation, Learning and development ( 3rd Ed.) . Bangkok: Charan sanitwong printing. (in Thai) Special Education Bureau. (2015) . Living skills development program for children with special needs at the special education center B.E. 2 0 1 5 . Bangkok: Special education bureau. Sutthirat, S. ( 2015) . Curriculum development: Theory to practice. ( 4th Ed.) . Bangkok: Weprint (1991) Company limited. (in Thai) Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and practice. New York: Harcourt Brace & World. Tubtimteth, S. ( 2010) . Independent living for people with disabilities: True stories or sparse dreams. Journal of Ramathibodi Medical Journal. 33(4), 297-298. Tyler, R. W. (1971). Basic principles curriculum and instruction (31st ed). Chicago: The University of Chicago. Wehman, P. & Kregel, J. (Ed.). (2020). Functional curriculum for elementary, middle, and secondary age students with special needs (4th ed.). Austin, Texas: Proed an International publisher. วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบบั ที่ 1 หนา 49