นานาทัศนะของชาวโลกต่อพระพุทธศาสนา

นานาทัศนะของชาวโลกตอ พระพุทธศาสนา ..................................................... ดร.อลั เบิรต ไอนส ไตน (Dr.Albert Einstein) นักคณิตศาสตรและนกั วทิ ยาศาสตร สาขาฟส กิ ส ชาวเยอรมนั นี (ค.ศ.๑๘๗๙-๑๙๕๕) เจา ของ ทฤษฎี สัมพทั ธภาพ (Theory of Relativity) “ศาสนาในอนาคตจะตอ งเปนศาสนาสากล ศาสนาน้ันควรอยูเหนือพระเจา ที่มตี ัวตนและ ควรเวน คาํ สอนแบบเบด็ เสร็จ ทใ่ี หเ ชือ่ ตามเพียงอยางเดียว และ แบบเทวนิยม คือ อางเอา เทวดาเปนหลกั ใหญศาสนานน้ั เมื่อครอบคลมุ ทง้ั ธรรมชาติและจติ ใจ จงึ ควรมรี ากฐานอยบู น ความสาํ นึกทางศาสนา ทีเ่ กดิ จากประสบการณต อสิ่งทง้ั ปวง คือ ทั้งธรรมชาติและจติ ใจอยางเปน หนวยรวมท่มี คี วามหมาย พระพทุ ธศาสนามคี ําตอบตอขอ กาํ หนดน้ไี ด ถาจะมีศาสนาใดทร่ี ับมือ ไดกบั ความตอ งการทางวทิ ยาศาสตรส มัยปจจุบัน ศาสนานน้ั กค็ วรเปน พระพุทธศาสนา” ………………………………… ดร.เจ.โรเบริ ต ออพเพน็ ไฮมเ มอร (J.Robert Oppenheimer) นกั วิทยาศาสตรฟ ส กิ สอ เมรกิ นั (ค.ศ.๑๙๐๔-๑๙๖๗) ผนู าํ ในการพัฒนาระเบิดปรมาณู \" If we ask for instance, whether the position of the electron remains the same, we must say no : if we ask whether the electron's position changes with, we must say no : if we ask whether the electron is at rest , we must say no : if we ask whether it is in motion, we must say no : The Budha has given such answer when interrogated as to the conditions of a man's self after death : but they are not familiar answer for the tradition of 17th and 18th century science.\" \"ขอยกตวั อยาง เชน ถา เราถามวาฐานะของอเี ลกตรอน เปนอนั เดียวกันใชห รอื ไม? เราจะตอง ตอบวา ไม ถาเราถามวา ฐานะของอีเลกตรอนเปล่ียนไปพรอ มกาลเวลาหรือไม? เราจะตอ งตอบ วา ไมถา เราถามวาอีเลกตรอนหยุดพกั หรือไม? เราจะตอ งตอบวา ไม ถาเราถามวา มันเคลือ่ นไหว ใชห รอื ไม? เราจะตอ งตอบวาไม พระพทุ ธเจา ไดประทานคําตอบเชน เดยี วกนั เมื่อทรงไดร บั คําถามเก่ยี วกบั สถานการณของตัวตนของมนษุ ยภ ายหลังความตาย แตคําตอบเหลา นน้ั มใิ ช คาํ ตอบทีค่ ุนเคยกบั จารีตประเพณีของวทิ ยาศาสตรส มัยศตวรรษที่ ๑๗ และ ๑๘\" …………………………………

ศาสตราจารยค าล กสุ ตาฟ จงุ เปน นกั จติ วทิ ยาชาวสวสิ ส ซ่ึงในตอนแรกไดนําเอาความเห็นของทาน ทีเ่ กย่ี วกับพระพทุ ธเจา และทานยงั ไดกลาวถึงพระพทุ ธศาสนา ในฐานะของนักศกึ ษาเปรยี บเทียบคนหนงึ่ อันเปนการ มองจากฐานความจริง โดยไมป ลอยใหศรทั ธาของตน เปน อปุ สรรคในการวินิจฉยั ตดั สนิ ได แสดงทัศนะของตนตอ พระพทุ ธเจาและพระเยซูคริสต ซงึ่ เปนศาสดาของทานเองไววา “พระพุทธเจา เปนมนษุ ยทส่ี มบรู ณมาก พระองคเปนบคุ คลทีมีตัวตนอยูจริงในทางประวตั ศิ าสตร ฉะนนั้ จงึ เปน การงายท่ีคนทง้ั หลายจะเขาใจ พระครสิ ตเปน บุคคลทมี ตี ัวตนจริงทางประวัตศิ าสตร และเปน เทวดาในขณะเดียวกัน ฉะนนั้ จงึ ยากมากท่จี ะเขาใจได” “ในฐานะที่เปน นกั ศึกษาศาสนาเปรียบเทียบ ขา พเจา เชอ่ื วาพระพทุ ธศาสนาเปน ศาสนาที่ สมบูรณม ากที่สดุ ทโ่ี ลกเคยพบเห็นมา ปรัชญาของพระพทุ ธเจา ทฤษฎีวิวัฒนาการ และกฎแหง กรรมยง่ิ ใหญเหนือลัทธอิ น่ื อยางหางไกล” ………………………………… แมกช มึลเลอร เปน ศาสตราจารยท างนิรุกตศิ าสตรช าวเยอรมัน ผเู กย่ี วกับการศึกษา เกีย่ วกบั ตะวนั ออก มีความ รอบรูใ นเรื่องศาสนาสงู มาก ไดกลาวถงึ ผลงานของพระพทุ ธเจาไวว า “ประมวลศลี ธรรมของพระพุทธเจา สมบูรณม ากท่ีสุด ทีโ่ ลกเคยรูจักมา” ………………………………… อัลเบิรต ชไวเซอร เปนนักเทววทิ ยา นักสอนศาสนา แพทย และเปน นักดนตรีชาวฝรงั่ เศส ไดรบั รางวัลโนเบลสาขา สันตภิ าพในป พ.ศ. ๒๔๙๕ ทานผูนไ้ี ดก ลา วถึงพระพุทธเจาไวว า “พระพทุ ธเจา ไดท รงแสดงออกซ่ึงสจั ธรรม อันมคี ณุ คา เปนนิรนั ดร และทําใหจริยธรรม มใิ ชของอินเดียเทาน้ัน แตเปนของมนษุ ยชาตกิ าวหนาไป พระพุทธเจา เปน ผหู นง่ึ ในบรรดา อจั ฉริยมนษุ ยท างศีลธรรม ท่ีโลกเคยไดมา” …………………………………

เอช จี เวลส เปนนกั ประพันธ นักหนังสอื พมิ พ และนกั ประวตั ศิ าสตรชาวองั กฤษ ผรู เิ รม่ิ การเขยี นนวนยิ าย วทิ ยาศาสตรไ ดกลา วถงึ พระพทุ ธศาสนาไววา “พระพุทธศาสนาไดก ระทําไวม าก ย่งิ กวาอทิ ธิพลอื่นใดท่ปี รากฏในประวตั ศิ าสตรข องมนษุ ยชาติ เพ่อื ความกา วหนา แหง อารยธรรมโลก และวัฒนธรรมทแี่ ทจรงิ ” ………………………………… อัลดัส ฮักซลี่ย เปนนักเขียนนวนยิ าย ชาวองั กฤษ ไดกลาวถึงพระพุทธศาสนาไววา “ในบรรดาศาสนาท่ีย่งิ ใหญข องโลกทั้งหมด พระพุทธศาสนาเพยี งศาสนาเดยี ว ทด่ี ําเนนิ ไปโดย ปราศจากการเบียดเบียนทางศาสนา การตรวจ ควบคุม และการซักถามสอบสวน (ซง่ึ มลี กู ขนุ หรือเจา หนา ท่ีดาํ เนินการ เพอ่ื จะเอาผดิ หรือควบคมุ ผูไมไดน บั ถอื ) ในแงเ หลา น้ีทงั้ หมด ประวตั ิ ของพระพทุ ธศาสนาย่งิ ใหญมากเหนอื ศาสนาอน่ื ซ่งึ ดาํ เนินไปในระหวางประชาชนผตู ิดอยูกับ ระบบทหาร” ………………………………… เบอรทรนั ด รสั เซล เปน นักปรชั ญา นักเขียน นกั วทิ ยาศาสตรแ ละนกั ตอสูคดั คานอาวธุ นวิ เคลียรช าวองั กฤษ ผูไ ดร ับ รางวัลโนเบล ทางวรรณกรรม ในปพ.ศ. 2493 ทา นไดแ สดงความคดิ เห็นของทาน ทมี่ ตี อ พระพทุ ธศาสนาไวอ ยางนาสนใจวา “พระพทุ ธศาสนาเปน การรวมกันของปรชั ญาแบบเกง็ ความจรงิ กับวทิ ยาศาสตร พระพทุ ธศาสนา นั้นสนบั สนุนวิธีการทางวิทยาศาสตร และติดตามวธิ กี ารน้ันจนถึงทีส่ ุด ซง่ึ อาจเรียกไดว า เปน ศาสนาแหงเหตุผล ในพระพทุ ธศาสนาเราไดรับคําตอบทีน่ าสนใจ เชน จติ ใจกับวัตถคุ ืออะไร ? ระหวา งจติ ใจกบั วัตถนุ น้ั อยา งไหน สําคญั กวากัน ? เอกภพเคลือ่ นไปหาจดุ หมายปลายทาง หรอื ไม? พระพุทธศาสนาพูดถงึ เรือ่ งที่วิทยาศาสตรย งั นาํ ไปไมไดเ พราะความจํากดั แหง เคร่ืองมือทางวิทยาศาสตรชยั ชนะของพระพทุ ธศาสนาเปนชัยชนะทางจติ ใจ” …………………………………

เจ. โรเบริ ต ออพเพนไฮเมอร เปน นกั ฟสิกสช าวอเมริกัน เปน ผูนําในการพฒั นาระเบดิ ปรมาณู ไดก ลา วถงึ หลกั สังสารวัฏท่ี พระพทุ ธศาสนาแสดงไว เทียบเคยี งกบั หลักฟส กิ สท่ีทา นถนัดไวว า “ขอยกตัวอยางเชน เราถามวา ฐานะของอีเลกตรอนเปน อนั เดยี วกนั ใชห รือไม? เราจะตอบวา ไม ถา เราถามวาฐานะของอเี ลกตรอนเปลี่ยนไปพรอมกบั กาลเวลาใชหรือไม? เราจะตองตอบวา ไม ถา เราจะถามวาอเี ลกตรอนหยุดพักใชห รอื ไม? เราตอ งตอบวา ไม ถาเราจะถามวา มันเคลือ่ นไหว ใชห รอื ไม? เราจะตอ งตอบวาไม พระพทุ ธเจาไดประทานคําตอบเชน เดยี วกนั เมอ่ื ทรงไดร บั คาํ ถามเก่ยี วกบั สถานการณข องตวั ตนของมนษุ ยภายหลงั ความตาย แตคาํ ตอบเหลา นน้ั มิใช คาํ ตอบที่คนุ เคยกับจารตี ประเพณีของวทิ ยาศาสตรส มัยศตวรรษที่ 17-18” ………………………………… อาเธอร โชเพนเฮาว เปนนักปรชั ญา ชาวเยอรมัน ทา นมองพระพุทธศาสนาจากสายตาของนกั ปรัชญา ท่ีเดนมากคน หน่งึ โดยชใี้ หเ หน็ วา พระพุทธศาสนามีจุดเดน ท่ดี งี ามอยา งไร ในตอนหนงึ่ ของความเห็น ทาน กลาววา “ถา ขาพเจา จะถือเอาผลแหง ปรชั ญาของขาพเจา วา เปน มาตรฐานแหงความจรงิ ขาพเจา กค็ วรมี ขอผูกพันทีต่ องยอมรบั พระพทุ ธศาสนาวา เดนเปน พิเศษเหนอื ศาสนาทเี่ หลือ อยางไรกต็ าม ก็ ตองเปนทนี่ า ยินดีของขาพเจา ท่ีไดพบวา คําสอนของขาพเจา เขา กันไดอ ยา งใกลช ดิ กับศาสนา ซ่งึ มนษุ ยส วนมากนบั ถอื การเขากันไดนต้ี อ งเปน ทนี่ า พอใจมาก เพราะในการคดิ ปรชั ญาเทาน้ัน ขาพเจา ไมไ ดอ ยใู นอิทธพิ ลของพระพุทธศาสนาแนนอน” ………………………………… ยาวาฮารล าล เนหรู อดตี นายกรัฐมนตรีแหง ประเทศอนิ เดยี แมวาทานจะเกดิ มาอยา งฮนิ ดู ดาํ รงชีวติ แบบฮนิ ดู แตทานกลบั แสดงความเหน็ ในฐานะของวญิ ู ชนทีม่ เี หตผุ ล ยกยอ งพระพทุ ธศาสนาไววา “เราอยใู นยุคสมัยแหงการขดั แยง และ สงคราม ยคุ สมยั แหงการเกลยี ดชงั และความรุนแรง ซง่ึ แผก ระจายอยูทวั่ โลก ยงั ไมเคยเลยที่ความตองการของเราท้ังมวลในอันที่จะหวนระลกึ ถงื พระ ธรรมคําสง่ั สอนอนั อมตะ ซงึ่ องคส มเด็จพระสมั มาสัมพทุ ธเจาผูย่งิ ใหญทสี่ ดุ และผปู ระเสรฐิ สุด

ของลกู อินเดยี ท้งั หลาย ไดท รงประทานแกเราและทาน และแกค นทง้ั โลก คาํ สงั่ สอนเม่อื 2500 กวา ปมาแลว ก็ยงั คงเปนคําสอนทีย่ งั มชี วี ติ อยู ยงั คงไดร บั การเทดิ ทนู บชู าอยูในหวั ใจของเรา และเราก็ยงั คงไดรับความบนั ดาลใจจากคําสอนนอ้ี ยู ในอนั ที่จะเผชิญกับปญ หา และอุปสรรค ท้งั หลายแหลท ่คี กุ คามและครอบงําเราอยู” ………………………………… เฟรดรชิ วิลเฮลม นิตเช เปน นักปรัชญา ชาวเยอรมนั เปน ลูกของบาทหลวง เขาเห็นวาอารยธรรมของครสิ ตศาสนาเปน ความเสอ่ื มโทรมและทําใหม นษุ ยเ ปนทาส ครสิ ตจรยิ ธรรมเปนจรยิ ธรรมแบบทาส เพราะทาํ ให มนุษยต อ งยอมเปนทาสของพระเจาและพระเยซู เขาเช่ือวา มนษุ ยส ามารถสรา งตัวเองใหเปน อภิมนษุ ยข ้ึนมาได โดยการสรา งคานยิ มไปในทางที่ดี ความคิดของเขามอี ทิ ธพิ ลมากในเยอรมนั เขาไดก ลาวถึงพระพทุ ธศาสนาไววา “พระพุทธเจาไดด ํารงชวี ติ ดว ยความบริสทุ ธใิ์ น เมอ่ื เวลาผา นไปๆ ชาวตะวันตกสวนมาก ได เลอ่ื มในพระพทุ ธเจา และคาํ สอนของพระองคดวยตนเอง” ………………………………… เบอรทรนั ด รสั เซลล นกั ปรชั ญา นักคณติ ศาสตรนักคิด และนกั ปฏริ ปู สงั คมชาวอังกฤษ ผูมชี อ่ื เสียงท่วั โลก มผี ลงาน ปาฐกถาและงานเขียนมากมาย งานของเขามีอิทธิพลตอวงการปรัชญา การศึกษา ศาสนา สงั คม การเมือง เศรษกจิ คณติ ศาสตรและวิทยาศาสตร หนงั สือรวมปาฐกถา และงานเขียนเร่อื ง “ทาํ ไมขาพเจา จงึ ไมเ ปน ชาวคริสต” ไดร ับการตพี มิ พท ั่วโลกรวมหลายสิบครัง้ เขาเห็นวา ความ ศรทั ธาของครสิ ตศาสนาไรเหตผุ ล แตทชี่ าวครสิ ตยงั คงถือศาสนาเดมิ อยูเ พราะหลงตดิ ยึดความ เชอ่ื เดมิ ๆ ท่สี บื ทอดกนั มา โดยปราศจากการไตรต รองหาเหตผุ ล ทาํ ใหความคิดไมก า วหนา เขา เหน็ วาศาสนาทม่ี พี ระเจา เปนศาสนาท่ีบงั คับคนใหเ ชื่อโดยใชการขมขูบงั คับ และการลงโทษ โดย วธิ กี ารตามจองลา งจองผลาญ การทรมานทัง้ ทางตรงและทางออ มหากผใู ดไมเ ชื่อ ยังผลให ประชาชนและโดยเฉพาะอยา งยงิ่ การศึกษาของเยาวชนถูกครอบงํา และควบคมุ โดยพลงั ทีไ่ ร เหตผุ ลของศาสนาครสิ ต เมือ่ ถกู ถามวา “ศาสนาใดทค่ี นนบั ถอื มากทส่ี ดุ ? และเพราะเหตใุ ด ? เบอรท รันด รสั เซลล นักปรัชญาผมู คี วามคิดเห็นของตนเองโดยเฉพาะ และนักปราชญค นสําคญั ผหู นง่ึ ในสมยั ศตวรรษท่ี ๒๐ ตอบวา “ในจาํ นวนศาสนาในประวตั ิศาสตร ขาพเจาชอบพุทธ ศาสนามากกวา ศาสนาอ่นื ทั้งหมด โดยเฉพาะในรูปแบบดัง้ เดิมจรงิ ๆ เพราะเหตทุ ไี่ มม กี ารบงั คบั บีบค้ันแมแตน อ ย”

………………………………… เซอรเ อ็ดวนิ อารโนลด นกั ประพนั ธช าวองั กฤษ สนใจแปลวรรณคดีตะวนั ออก มีชอ่ื เสียงมากจากงานนพิ นธเ รอื่ ง “ประทปี แหง เอเชีย” (The Light of Asia) เม่ือ พ.ศ. 2422 ซ่ึงเปนเร่ืองเกี่ยวกับพทุ ธประวตั ิ ทาน ไดก ลาวยกยอ งพระพทุ ธศาสนาไววา “ขาพเจาไดพดู บอยๆ แลวก็จะพูดซาํ้ แลว ซา้ํ อกี วา ระหวางพุทธศาสนากับวทิ ยาการสมัยใหมน นั้ มีความผูกพนั อยา งใกลช ดิ ทางปญ ญา” ………………………………… โรเบริ ต กรนี องิ เกอรโ ซล เปนนักกฎหมายชาวอเมริกัน เจาหนาท่ีของรัฐ และนกั พดู เปนคนสาํ คญั ของผูไ มเ ชอื่ วาไมมีพระ เจา และเปนผูต อสปู กปองไวซ่ึงการมีเสรภี าพท่ีจะมีความคดิ เหน็ ไดอยางอสิ ระในเรือ่ งศาสนา ภาษติ ทมี่ ชี ่ือเสียงของเขา เชน “ท่แี ทแลว พระเจาคอื สงิ่ ที่มนษุ ยบรรจงสรา งขึน้ มา” “ประชาชนจาํ นวนมากคิดวาตนเปน คนมศี าสนา ในขณะทเี่ ขาเพียงแตเ ชอื่ ตามๆ กันมาโดยไมไ ด ไตรต รองใหรอบคอบ” “การรับศีลจมุ นํ้าบพั ติศมา เพื่อเปนชาวครสิ ตเ อง ทีจ่ รงิ แลว กม็ คี าเทากับการอาบนํา้ เลน ” เขามีผลงานหนังสือหลายเลม เชน ทําไมขา พเจา จึงไมเ ช่ือวามีพระเจา, ความผดิ พลาดบาง ประการของโมเสส, พระเจา และผ,ี เสรภี าพของมนุษย, สถาบันครอบครวั , สตรีและเด็ก เปนตน ………………………………… อารเธอร โชเปนฮาวร เปนนกั ปรชั ญาผยู ิ่งใหญช าวเยอรมนั เปนผสู บื ทอดงานของอิมมานเู อล คานต เขาเหน็ วาปญญา และสติสามารถพฒั นาข้ึนมาไดใ นจติ ใจ การทโ่ี ลกวนุ วายอยเู พราะตา งก็ดอ้ื ดงึ จะเอาแตใ จตน ซึ่ง ความปรารถนาของแตล ะบคุ คลยอมมขี ัดแยง กันอยูท าํ ใหข าดความรเู ทา ทนั สภาวการณตามท่ี เปน จริง ทางจะแกปญ หาใหพน ทุกขไดจงึ ตอ งดบั ตณั หาซง่ึ จะบรรลไุ ดดว ยการมคี วามเหน็ ใจ กรุณา และตง้ั ใจอยา งเดด็ เดีย่ วในการฝกอบรมตน ผลงานของเขามอี ทิ ธพิ ลตอ นติ เชและ ฟรอยด

นกั เขียนชาวตะวันตกอีกผหู นงึ่ แสดงทศั นะของเขาเกย่ี วกับพระพุทธศาสนาวา “พระพุทธศาสนา คอื แผนการดําเนนิ ชวี ิต ดว ยวิธที ่ีจะไดผลประโยชนส ูงสดุ จากชีวิต พระพุทธศาสนาเปนศาสนาแหง ความฉลาดปราดเปรื่อง ที่เพียบพรอ มไปดวยความรูแ ละปญ ญา พระพุทธเจามไิ ดสอนเพ่ือเกล้ียกลอ มศาสนาอืน่ ใหมาเปน พุทธศาสนกิ แตเ พอ่ื ใหผ ูฟ ง รแู จงเหน็ จรงิ ” ………………………………… แมทธิลด เวเซนดอกซ “ขา พเจาไดพบวา พระพทุ ธศาสนา มสี ภาพความจรงิ มากกวาครสิ ตศ าสนาเปนรอ ยเทา” ………………………………… อนาโทล แฟรนซ “พระพทุ ธเจาเปน ผแู นะนาํ ที่ดีทสี่ ุด และเปน ผบู าํ บดั ทกุ ขที่ออนหวานทส่ี ุด แกม วลมนษุ ยท ่กี ําลัง มคี วามทกุ ข” ………………………………… ฟรานซสิ สตอรี่ “พระธรรมของพระพทุ ธเจา ยังคงดํารงอยทู กุ วันน้ี โดยไมกระทบกระเทือนดว ยกาลเวลาทีล่ วงไป และการแพรขยายของความรูเ หมอื นดงั เมือ่ เร่มิ ประกาศพระศาสนา แมว าความรูท าง วทิ ยาศาสตร ที่เพิม่ ขนึ้ อยางมากมาย จะสามารถขยายขอบเขตดานจติ ใจคนไปไดก วา งขวาง เพยี งใดกต็ าม แตภายในกรอบของธรรม กย็ ังมที ท่ี างพอทจี่ ะรบั เอาการคนพบทางวิทยาศาสตร ตอ ไปอีกได” …………………………………

ศาสตราจารยร สิ เดวสิ ผเู ชีย่ วชาญภาษาบาลี กลา วถงึ ความศรทั ธาในพระพุทธศาสนาของเขาวา “ขา พเจา ไดพิจารณาบรรดาศาสนาสําคญั ของโลกทุกศาสนา และไมเ ห็นมศี าสนาใดจะเกนิ หนา พทุ ธศาสนาไปไดในดานความงดงามและความเขา ใจอรยิ สัจจ ๔ ของพระพทุ ธองค ขาพเจา พอใจท่ีไดดําเนนิ ชวี ิตตามหนทางดงั กลาวนน้ั ” ………………………………… นางสาวไอ บฮี อรเนอร ผูรบั ตําแหนงประธานสมาคมบาลปี กรณ ไดกลาววา “มีชาวตะวนั ตกมากมายหลายคน ไมอ าจจะเชื่อเร่ืองพระเจาผสู รา งอีกตอ ไป ในขอ ทีว่ า มีอํานาจ มาก และมเี มตตามาก เพราะเหตทุ เ่ี ขาตางก็ไดเ หน็ เหตกุ ารณที่นาเศราสลดใจอยรู อบตวั ความ ทกุ ขท รมานทงั้ หลายทเ่ี ขาไดเ หน็ อยูน ้นั ไมเปน เครอ่ื งสนบั สนุนสมมตฐิ านดงั นัน้ ได ขณะเดียวกนั ผคู นทงั้ หลายกป็ รารถนาวถิ ชี วี ติ ทีม่ เี หตผุ ล ซึง่ เปนสิ่งทีเ่ ขาจะใชเปน เครื่องสกดั ก้นั ลทั ธิวัตถนุ ยิ ม สมยั ปจ จบุ ันซงึ่ เกอื บจะทว มทน อยูแลว น่ีคอื สง่ิ ที่พทุ ธศาสนาเม่อื แรกเริ่มประสาทให” …………………………………