ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรัฐศาสตร์

ความรูเ้บ้อื งตน้ เก่ยี วกบั รฐั ศาสตร์

ความหมาย รฐั คอื สมาคมของมนุษยจ์ านวนหน่งึ ครอบครองดนิ แดนแหง่ หน่งึ ท่มี อี าณาเขตแน่นอน รวมกนั อยูภ่ ายใตร้ ฐั บาลหนง่ึ ถา้ เป็นกจิ การภายใน เป็นองคก์ ารแสดงออกซ่งึ อธปิ ไตย แตถ่ า้ เป็นกจิ การภายนอกเป็นอสิ ระจากการบงั คบั บญั ชาของรฐั บาลอน่ื

องคป์ ระกอบของรฐั  ประกอบดว้ ยลกั ษณะสาคญั 4 ประการ  1. มปี ระชาชนจานวนหน่งึ อาศยั อยู่จานวน คณุ ภาพประชากรพลเมอื ง-คนต่างดา้ ว-ผูอ้ พยพ  2. มดี นิ แดนทม่ี อี าณาเขตแน่นอนรฐั จะไม่เกดิ ข้นึ ถา้ ไม่มอี าณาเขตแน่นอนขนาดของแผ่นดนิ – พ้นื นา้ พ้นื ดนิ พ้นื อากาศ  3. มรี ฐั บาล หมายถงึ องคก์ ารและคณะบคุ คลทใ่ี ชอ้ านาจในการปกครองประเทศอย่างเป็นอสิ ระไมข่ ้นึ กบั รฐั บาลของรฐั อ่นื ใด ประกอบดว้ ย ฝ่ายนติ บิ ญั ญตั ิ ฝ่ายบรหิ ารฝ่ายตลุ าการ 4. มอี านาจอธปิ ไตย หมายถงึ อานาจสูงสุดในการปกครองประเทศ เมอ่ื รฐั มอี านาจอธปิ ไตยรฐั จงึ มอี านาจเหนือบคุ คลทกุ คน และสมาคมทกุ สมาคม ในดนิ แดนของรฐั โดยไมม่ ขี อ้ ยกเวน้

อานาจอธิปไตย  แบ่งออกเป็น 2 ประการ คอื  1. อานาจอธปิ ไตยภายใน เป็นอานาจสูงสุดในการออกกฎหมาย รกั ษากฎหมาย และการใชก้ ฎหมายในเขตดนิ แดนของรฐั นนั้  2. อานาจอธปิ ไตยภายนอก เป็นผูท้ ร่ี ฐั ดาเนนิ ความสมั พนั ธก์ บั รฐั อน่ื ๆ รวมถงึ อานาจทจ่ี ะประกาศสงครามหรอื ทาสญั ญาสนั ตภิ าพได้ อย่างอสิ ระโดยปราศจากการบงั คบั บญั ชาของรฐั อ่นื  อานาจอธปิ ไตยภายนอก คอื เอกราชของรฐั

ความเป็นมาของรฐั  มที ฤษฎที ส่ี าคญั ๆ คอื  1. ทฤษฎธี รรมชาติ รฐั เกดิ ข้นึ จากธรรมชาติ และววิ ฒั นาการของมนุษย์  2. ทฤษฎเี ทวสทิ ธ์ิ รฐั เกดิ จากพระเจา้  3. ทฤษฎสี ญั ญาประชาคม รฐั เกิดจากสญั ญาประชาคม  4. ทฤษฎพี ลกาลงั รฐั เกิดจากการใชอ้ านาจยดึ ครอง  5. ทฤษฎวี วิ ฒั นาการ (Ecolutionary Theory) รฐั เกดิ ววิ ฒั นาการหลายระดบั ตงั้ แต่ระดบั เลก็ ทส่ี ุด จนระดบั ใหญ่ ทส่ี ดุ ไดแ้ ก่ วงศาคณาญาติ เผ่าพนั ธุ์ นครรฐั จกั รวรรดิ รฐั ขนุ นาง รฐั ชาติ รฐั โลก

การรบั รองรฐั  การรบั รองรฐั แบง่ ออกไดเ้ป็น 2 ประเภท คอื  1. การรบั รองขอ้ เทจ็ จรงิ หรือโดยพฤตนิ ยั (De Facto Recognition)  เป็นการรบั รองรฐั ใดรฐั หน่งึ ในฐานะทร่ี ฐั นน้ั เกดิ ข้นึ ตามสภาพความเป็นจรงิ แต่ยงั ไมอ่ าจรบั รองในรูปกฎหมาย คือการใหส้ ตั ยาบนั แมว้ ่าจะมรี ฐั เกิดข้นึ ใหมแ่ ต่รฐั อ่นื ทส่ี งสยั จงึ ไมย่ อมรบั ตามกฎหมาย แต่รบั รองตามขอ้ เทจ็ จรงิ ไปก่อน อาจจะยาว เช่น สหรฐั อเมรกิ า รบั รองสหภาพโซเวยี ตรสั เซยี 1917-1933 (16 ปี)  2. การรบั รองตามกฎหมายหรือรบั รองโดยนติ นิ ยั (De Jure Recognition)  เป็นการรบั รองตามกฎหมายหรอื นติ นิ ยั และมผี ลถกู ตอ้ งตามกฎหมาย เป็นการรบั รองสภาพความถกู ตอ้ งของรฐั มลี กั ษณะเป็นทางการ ถาวร มคี วามสมั พนั ธท์ างการฑตู มกี ารใหส้ ตั ยาบนั ต่อกนั เช่น สหรฐั อเมริการบั รองสหภาพโซเวยี ตรสั เซยี 1917-1933 (16 ปี) เป็น ระบบ De Facto พอปี 1933 รบั รองแบบ De Jure เป็นการรบั รองอย่างเป็นทางการและถาวร

ปญั หาของรฐั  1. ปญั หาเช้อื ชาติ  2. ปญั หาภาษา  3. ปญั หาศาสนา  4. ปหั าขนบธรรมเนียมประเพณี  5. ปญั หาภมู อิ ากาศ  6. ปญั หาทต่ี งั้  7. ปญั หาทรพั ยากร  8. ปญั หาประชากร  9. ปญั หาการนาเทคโนโลยสี มยั ใหมเ่ ขา้ มาใช้  รฐั ตา่ ง ๆ ยอ่ มตอ้ งประสบปญั หาไม่มากกน็ อ้ ย รฐั ท่มี เี ช้อื ชาติ ภาษา ศาสนา ขนบธรรมเนียม ประเพณีเดยี วกนั ความสามคั คีกม็ มี าก รฐั ท่มี คี วามแตกตา่ งกนั มาก ความขดั แยง้ ภายในกย็ ่อมมมี ากรฐั ใดท่อี ยู่ในเขตอบอุ่นท่ตี ง้ั เหมาะสม มที รพั ยากรธรรมชาตสิ มบูรณ์ มปี ระชากรทม่ี คี ุณภาพ สามารถ นาเทคโนโลยสี มยั ใหม่มาใชก้ ็มาก รฐั นน้ั ก็จะมอี านาจแหง่ ชาตมิ าก