631081344

0801221 กฎหมายอาญา 2 ภาคความผดิ นายอดิศกั ด์ิ จิตรแกว รหัสนิสิต 631081344 คณะนติ ศิ าสตร

คาํ นํา หนังสือเลมนี้จัดทําขึ้นเพื่อเปนสวนหนึ่งของวิชา 0801221 กฎหมายอาญา 2 ภาค ความผิด เพื่อใหไดศึกษาหาความรูในเรื่องลหุโทษและไดศึกษาอยางเขาใจเพื่อเปน ประโยชนกบั การเรียน ผูจัดทําหวังวา หนังสือเลมนี้จะเปนประโยชนกับผูอาน ที่กําลังหาขอมูลเรื่องนี้ อยู หากมขี อ แนะนําหรือขอ ผิดพลาดประการใด ผูจัดทําขอนอมรับไวและขออภัยมา ณ ที่นด้ี วย นายอดิศักดิ์ จิตรแกว ผูจ ัดทํา

สารบญั ลหโุ ทษ 1 บทนาํ 3 บทท่ี 1 ความผิดเก่ียวกบั เจา้ พนกั งาน 8 บทท่ี 2 ความผดิ เก่ียวกบั สาธารณะ 16 บทท่ี 3 ความผดิ เก่ียวกบั รา่ งกาย จติ ใจ ช่ือเสียง และทรพั ยส์ ิน 25 บทท่ี 4 ความผิดเก่ียวกบั ศีลธรรมอนั ดี 29 บรรณานุกรม

ลหุโทษ บทนาํ \" ความผดิ ลหโุ ทษ คือ ความผดิ ซงึ่ ตอ งระวางโทษจาํ คุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกิน หนง่ึ หม่นื บาท หรอื ทงั้ จําทง้ั ปรับ \" ไมวา จะกาํ หนดไวในประมวลกฎหมายอาญานี้หรอื กฎหมายท่ี มีโทษอาญาอื่นๆ ก็ตาม และเมื่อพิจารณาตามมาตรา 103 ที่บัญญัติวา \" บทบัญญัติในลักษณะ 1 ใหใชใ นกรณีแหง ความผดิ ลหุโทษดวย คือจะตอ งเอาหลกั เรอ่ื งความรับผิด เหตุยกเวนความผิด เหตุยกเวนโทษ เหตุบรรเทาโทษ และอื่นๆมาใชดวย เวนแตที่บัญญัติไวในสามมาตราตอไปนี้ \" ทําใหความผดิ ลหุโทษตางจาก ความผิดอนื่ ออกไป คือ 1. การกระทําความผดิ ลหุโทษ แมไ มมเี จตนาก็เปน ความผิด มาตรา 104 ซึง่ บญั ญตั วิ า \" การกระทําความผิดลหุโทษตามประมวลกฎหมายนี้ แมกระทําโดยไมมีเจตนาก็เปนความผิด เวน แตดามบทบัญญัตคิ วามผดิ นัน้ จะมคี วามบัญญัตใิ หเ หน็ เปน อยา งอื่น \" ความขอน้ีหมายความวา ความผดิ ลหุโทษ ท่กี ําหนดความหมายไวตามประมวลกฎหมาย นี้คือ ความผิดซึ่งตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาทหรือทั้งจํา ทัง้ ปรับ หากกฎหมายอ่ืนมีความผิดที่อยูในความหมายนี้ก็ตอ งนําหลักนไ้ี ปใชดว ย ดามมาตรา 17 ซึ่งเปน กรณีความผดิ ท่ีแมผกู ระทาํ กระทําโดยไมเจตนาก็เปน 2. การพยายามกระทาํ ความผดิ ลหโุ ทษ ผูกระทาํ ไมตองรับโทษตามที่บัญญัติไวในมาตรา 10\" ผใู ดพยายามกระทําความผิดลหุโทษ ผูนั้นไมตองรับโทษ \" เชน ดําตบหนาแดงแตแดงหลบ ทัน ดังนี้ดําไมตองรับโทษ ที่เปนดังนี้เพราะความผิดลหุโทษเปนความผิดเล็กนอย ประกอบกับ ความผดิ ลหุโทษสว นมากไมต อ งการเจตนาจงึ เปนความผดิ ที่มีการพยายามไมไดอยูเอง กฎหมาย ตอ งการผลสําเร็จของความผดิ มากกวา 3. การสนับสนุนการกระทําความผิดลหุโทษ ผูกระทําไมตองรับโทษ ดังที่บัญญัติไวใน มาตรา 106 วา \" ผสู นบั สนุนในความผิดลหุโทษ ไมตองรับโทษ \" เพราะโดยปกติผูสนับสนุนในความผิดทั่วๆไป ก็ไดรับโทษนอยอยูแลวและนอยกวาการพยายามกระทําความผิดทั่วไปเสียอีก กฎหมายไมเอา โทษการพยายามกระทําความผิดลหุโทษแลวจึงไมเอาโทษการสนับสนุนในความผิดนี้ดวย นอกจากนีแ้ ลว ยงั มีขอสงั เกตอืน่ ๆเก่ยี วกับความผดิ ลหุโทษ ดังน้ี 1. ผตู องโทษในความผิดลหโุ ทษมาแลว หากไปกระทําความผดิ อน่ื อีกและศาลจะ ลงโทษ จําคุก ไมตองหามตามมาตรา 23 ในการที่ศาลจะเปลี่ยนจากโทษจําคุกเปนโทษกักขัง ทาํ ใหผ กู ระทําอาจไมต อ งรับโทษจาํ คุกน่นั เอง 2. การรับโทษจําคุกในความผิดลหุโทษมากอนยอ มไมตองหามที่ศาลจะพิจารณา รอการกาํ หนดโทษหรือรอการลงโทษตามมาตรา 56 ได

2/๒ 3. ขณะทร่ี อการกําหนดโทษหรอื รอการลงโทษอยู ถาผูนั้นไปกระทําความผิดลหุ โทษเขาซึ่งศาลลงโทษจําคุก ไมเปนเหตุใหศาลกําหนดโทษที่รอไวหรือนําโทษที่รอไวมาบวกกับ โทษในคดี ลหโุ ทษคร้ังหลงั นี้ตามมาตรา 58 ได 4. ความผิดลหโุ ทษไมถ ือวาเปนความผดิ เพือ่ การเพิ่มโทษตามมาตรา 94 อยางไร ก็ตาม แมจะเปนความผิดที่มีโทษเล็กนอยแตความผิดลหุโทษมิใชความผิดตอสวนหรือความผิด อันยอมความได การที่พนักงานอัยการจะมีอํานาจฟองคดีความผิดลหุโทษนั้นตองผานการ สอบสวนโดยชอบของพนักงานสอบสวนเสียกอนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 120 เพราะถอื เปน ความผดิ อาญา สว นเอกชนจะฟองคดีความผิดลหุโทษเองไดเพียงบาง ฐานความผดิ ทถี่ อื วา เอกชนเปนผูเสียหายดวยเทานั้น โดยตองแยกพิจารณาตามความผิด แตละ ฐานไปทั้งนี้เหตุผลในการบัญญัติกฎหมายในแตละฐานความผิดอาจแตกตางกันได แมความผิด ลหโุ ทษจะเปน ความผิดท่ีมโี ทษอาญาอยา งหนึ่ง แตกต็ างจากความผิดอาญาแผนดินก็คือสามารถ เปรียบเทียบปรับเพื่อระงับคดีได (ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 37) ถา ผูกระทําความผิดยอมเสียคาปรับก็เหมือนกับเปนการยอมความกับเจาพนักงาน ซึ่งเปนผูเสนอ แทนแผนดินน่นั เองทําใหเรื่องไมตองไปถึงตาลก็ไดตอเมื่อไมยอมใหเปรียบเทียบปรับ จึงจะตอง ฟองใหศาลบงั คับ

บทท่ี 1 ความผดิ เกยี่ วกบั เจา พนกั งาน 1.แกลง บอกชอ่ื ทีอ่ ยเู ท็จแกเจาพนกั งาน มาตรา 367 ผูใดเมื่อเจาพนักงานถามชื่อหรือที่อยูเพื่อปฏิบัติการตามกฎหมาย ไมยอม บอกหรอื แกลง บอกชอ่ื หรือทอ่ี ยูอันเปน เท็จ ตองระวางโทษปรับไมเกนิ หน่งึ พันบาท องคประกอบภายนอก 1.เม่ือเจาพนักงานถามชื่อ หรอื ทีอ่ ยู เพ่ือปฏบิ ัตกิ ารตามกฎหมาย 2. ไมยอมบอกหรือแกลงั บอกชอ่ื หรอื ทอี่ ยูอนั เปน เท็จ องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา ผูกระทําความผิดตามมาตรานี้ตองมีเจตนาโดยไมยอมบอก รวมถึงการนิ่งเฉยเมื่อถูกถาม หรอื แกลง บอกเท็จ คอื บอกไมตรงกบั ความจริง การบอกอาจทําดวยวาจาหรือลายลักษณ อักษร หรือวิธีอื่นใดก็ได และจํากัดเฉพาะการบอกชื่อและที่อยูเทานั้น ถาเปนขอเท็จจริงอื่นๆตอง พิจารณาความผิดฐานแจงความเท็จตอเจาพนักงานตามมาตรา 137 ตอไป ในทํานองกลับกัน การแกลังบอกชื่อหรือที่อยูอันเปนเท็จมีความผิดตามมาตรานี้ซึ่งเปนบทเฉพาะแลวยอมไมผิด ฐานแจงดวามเท็จตอเจาพนักงานซึ่งเปนบททั่วไปอีก แมวาโทษบทเฉพาะนี้จะเบากวาเพราะ ไมใชเปนกรณีบทหนักบทเบาตามมาตรา 90 การที่เจาพนักงานถามนั้นตองเพื่อปฏิบัติการตาม กฎหมาย เชน การตรวจจับผูตองสงสัยวาไดกระทําความผิด หากพบหญิงสาวแลวตองการรูจัก ซ่ือท่ีอยจู งึ สอบแตเขาไมบอกหรือแกลังบอกที่อยูอันเปนเท็จ ยอมไมมีความผิดตามมาตรานี้และ ตอ งเปน การไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อที่อยูของตนอันเปนเท็จ ถาไมยอมบอกหรือบอกชื่อที่ อยขู องผูอน่ื อัน เปนเท็จไมผ ิดตามมาตราน้ี คําพิพากษาศาลฎีกาที่ 3231/2531 เจาพนกั งานตํารวจขอตรวจคนรถของจําเลย ครั้งแรกจําเลยไมยอมใหคนเนื่องจากเกรง วาตาํ รวจจะกลน่ั แกลง เพราะเหตทุ เ่ี คยมสี าเหตกุ ับตํารวจนั้นมากอนในที่สุดจําเลยยอมใหคน จึง เห็นไดวาจําเลยขาดเจตนาตอสูหรือขัดขวางเจาพนักงาน การกระทําของจําเลยจึงไมเปน ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 138 การที่จําเลยวา “ตํารวจจะเอาของผิด กฎหมายใสรถจําเลย ตํารวจจะรุมทํารายจําเลย ไมแนใจวาเปนตํารวจ ตํารวจแตงเครื่องแบบ ปลนก็มี” เปนการกลาวเพราะเชื่อโดยสุจริตวาจําเลยถูกตํารวจกลั่นแกลง เนื่องจากตํารวจหา เหตุมาหยุดรถและคนรถของจําเลยโดยเฉพาะ การที่จําเลยกลาวถอยคําเชนนั้นจึงเปนการ ปกปองตนเอง มิใหตํารวจกระทําการดังกลาว การกระทําของจําเลยจึงไมเปนความผิดฐานดู หมิ่นเจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 136ตํารวจรูจักชื่อและที่อยูจําเลยแลว เพราะเคยไปคนบานจําเลยมากอน

4/๔ ไมมีความจําเปนอยางไรที่จะตองถามชื่อและที่อยูจําเลยอีก การที่จําเลยมิไดแจงชื่อและที่อยู ตามที่ตํารวจถาม จงึ ไมเ ปน ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 367 2.ไมป ฏิบัติตามคําส่งั ของเจาพนกั งาน มาตรา 368 ผใู ดทราบคาํ สง่ั ของเจาพนักงานซึ่งสั่งการตามอํานาจที่มีกฎหมายใหไว ไม ปฏบิ ตั ติ ามคําส่ังนัน้ โดยไมม เี หตุหรอื ขอแกตัวอันสมควร ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบวัน หรือ ปรบั ไมเกนิ หา พันบาท หรือท้งั จําทง้ั ปรับ องคป ระกอบภายนอก 1. ทราบคําส่ังของเจาพนกั งาน 2. ซึ่งสั่งการตามอาํ นาจท่ีมีกฎหมายใหไ ว 3. ไมปฏบิ ตั ติ ามคําสงั่ นัน้ 4. โดยกไมม ีเหตผุ ลหรอื ขอ แกต ัวอันสมควร องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา 1. คําสง่ั อนั ชอบดว ยกฎหมาย คือ คําสั่งของเจาพนักงานผูมีอํานาจสั่งเพื่อใหการเปนไป ตามกฎหมายบทใดบทหนึง่ ซึ่งบงั คบั ใหบ คุ คลผูรับคําสง่ั ตอ งกระทาํ ตาม 2. การไมป ฏิบัตติ ามคาํ ส่งั คอื การไมกระทาํ การทตี่ อ งกระทาํ ใหค รบถวนตามคําสงั่ คําพิพากษาศาลฎกี าที่ 185/2503 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368 เปนบทลงโทษผูที่ขัดคําสั่งของเจาพนักงานซึ่งสั่ง การตามอํานาจที่มีกฎหมายใหไวในกรณีทั่วๆ ไปสวนการที่จําเลยไมไปรายงานตนภายใน 24 ชั่วโมง ตามคําสั่งของตํารวจจราจรในกรณีจําเลยทําผิดกฎหมายจราจรจะเปนผิดฐานขัดคําสั่ง เจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368 อกี ดว ยหรอื ไมน นั้ ตองระลึกถึงหลักการใช กฎหมายอาญาวากฎหมายจราจรมีความประสงคจะลงโทษบุคคลผูขัดคําสั่งของเจาพนักงาน หรือไม ซึ่งจะเห็นไดจากบทบัญญัติของกฎหมายนั้นๆเองเรื่องนี้ ถึงแมจะมี พระราชบัญญัติ จราจรทางบก พ.ศ.2477 มาตรา 64 ใหอํานาจเจาพนักงานสั่งเปนหนังสือใหผูละเมิด พระราชบัญญัติจราจรทางบกไปรายงานตนภายใน 24 ชั่วโมง ก็จริง แต พระราชบัญญัตินี้ก็ไม ประสงคจะใหล งโทษแกผ ูทีไ่ มป ฏิบตั ติ ามคาํ ส่งั นน้ั เพราะขอ ความในมาตรา 67 ซึ่งแกไขเพิ่มเติม โดย พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ.2478 มาตรา 5 แสดงใหเห็นวา การที่ใหไปรายงานตน นั้น กฎหมายมีความประสงคเพื่อความสดวกของทั้งสองฝายเทานั้น คือ ผูไปรายงานยอมให เปรียบเทียบ ก็ไมตองถูกฟองเปนจําเลย ฝายเจาพนักงานก็ไมตองเสียเวลาสอบสวนพยานเพื่อ ดําเนินคดีตอศาล แตถาผูไดรับคําสั่งไมไปรายงาน ก็เทากับผูนั้นปฏิเสธความผิดไมยอมให เปรียบเทียบ ซึ่งก็มีทางแกอยูแลว คือเจาพนักงานดําเนินคดีฟองตอศาลดุจคดีอื่นๆผูไมไป รายงานตนหามีความผิดฐานขัดคําส่ังเจาพนักงานซํา้ อีกกระทงหนึ่งไม

5/๕ 3.กระทาํ ตอเอกสารทเี่ จาพนักงานประกาศ มาตรา 369 ผใู ดกระทาํ ดวยประการใด ๆ ใหประกาศ ภาพโฆษณา หรือเอกสารใดที่เจา พนักงานผูกระทําการตามหนาที่ปดหรือแสดงไว หรือสั่งใหปด หรือแสดงไว หลุดฉีกหรือไร ประโยชน ตองระวางโทษปรับไมเ กินหา พันบาท องคป ระกอบภายนอก 1.ผใู ดกระทําดว ยประการใด ๆ 2.ใหหลดุ ฉกี หรือไรป ระโยชน 3.ซ่ึงประกาศภาพโฆษณาหรือเอกสารใด 4. ท่เี จาพนกั งานผูกระทําการตามหนา ทป่ี ด หรือแสดงไวหรอื สงั่ ใหปด หรือแสดงไว องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา 1.การกระทํา คือการที่ผูกระทํารูวาสิ่งที่ตนกระทําตอนั้นเปนประกาศภาพโฆษณาหรือ เอกสารใดที่เจาพนักงานผูกระทําการตามหนาที่ปดหรือแสดงไวหรือสั่งใหปดหรือแสดงไวและ ผูกระทาํ ตอ งการกระทาํ ดว ยประการใด ๆ ใหส ิง่ ดังกลา วน้ันหฤตฉกี หรอื ไรป ระโยชน 2.วัตถุที่กระทําตอของความผิดฐานนี้ คือ ประกาศ ภาพโฆษณา หรือเอกสาร ตองมี ลักษณะที่จะนําออกแสดงใหปรากฎอยูได จึงตองเปนสิ่งที่คงทนอยูชั่วระยะหนึ่งไมใชสงเสียง ประกาศออกมาแลว ก็หายไปทันทีหรอื ตอ งเปดบันทึกเสยี งซา้ํ ขึ้นใหม ดังนั้นเสียงและภาพฉายไม อยูในความหมายของมาตรานที้ ้งั ตองเปนส่ิงทเ่ี จาพนักงานปด ไวหรือแสดงไว เชน แขวนผาเขียน ไว ณ ที่ใดที่หน่งึ หรอื สั่งใหผูใดนาํ ส่ิงเหลา นน้ั ไปปด หรอื แสดง เชน ประกาศการจับจองทด่ี นิ คําพพิ ากษาศาลฎกี าที่ 1442/2537 บทบัญญัติในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 369 มิไดบัญญัติวาการกระทําผิดตาม มาตรานี้ตองกระทําแกประกาศภาพโฆษณาหรือเอกสารใดที่ปดหรือแสดงหรือโฆษณาตอ ประชาชนเทานั้น แมคําสั่งของ ล.เจาอาวาสซึ่งเปนเจาพนักงานผูกระทําการตามหนาที่ไดออก คาํ ส่งั เฉพาะแกพระครู ส. เพียงรูปเดยี ว คําสงั่ ทอ่ี อกไปน้ันถอื เปน เอกสารท่ีไดมีการปดหรือแสดง ไวต ามที่บัญญัติใน มาตรา 369 แลว การที่โจทกบรรยายฟองวา ล. ผูเสียหายซึ่งเปนเจาอาวาส วัดบ. เปน เจา พนักงานตามกฎหมายไดออกคาํ สง่ั เปน หนงั สอื โดยนาํ หนังสอื คําสงั่ ไปปดและแสดง ไวทีก่ ฏุ พิ ระครู ส. เพื่อใหพระครูส.ซงึ่ ไมอยใู นโอวาท ของผูเสยี หายไดรับทราบคําสั่ง และออกไป จากวัด บ. ภายใน 7 วัน อันเปนการกระทําตามหนาที่ จําเลยไดบังอาจแกะ ฉีก หนังสือ คําสั่ง ดังกลาวท้งิ อนั เปน การทําลายเอกสารซ่งึ เจา พนกั งาน ผกู ระทําการตามหนาที่ปดแสดงไวหลุดฉีก เสียหายไรประโยชน ดังนี้เปนการบรรยายฟองที่ครบองคประกอบของความผิดตามประมวล กฎหมายอาญา มาตรา 369 แลว ชอบดวยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 158(5) โจทกไมตองบรรยายฟองวา คําสั่งเปนหนังสือดังกลาวนั้นไดปดหรือแสดงไวในลักษณะ ทํานองประกาศหรือโฆษณาตอประชาชน เพราะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 369 ไมได บัญญตั ิไวเ ชน น้ัน

6/๖ 4.เจาพนักงานเรยี กใชชว ยระงับภยั สาธารณะ มาตรา 383 ผูใดเมื่อเกิดเพลิงไหมหรือสาธารณภัยอื่น และเจาพนักงานเรียกใหชวย ระงับ ถาผูนั้นสามารถชวยไดแตไมชวย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกิน หน่งึ หมืน่ บาท หรือทัง้ จําทง้ั ปรบั องคป ระกอบภายนอก 1. เมือ่ เกดิ เพลิงไหมห รอื สาธารณภยั อ่นื 2. เจา พนกั งานเรยี กใหชว ยระงบั 3. ผนู ัน้ สามารถชว ยได แตไ มชวย องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา 1.เมอ่ื เกิดเพลงิ ไหมห รือสาธารณภยั อน่ื คือการท่ีผูก ระทํารูวา มีเพลิงไหมหรือสาธารณภัย อื่นเกิดขึ้นและรูเจาพนักงานเรียกใหชวยระงับเพลิงไหมหรือสาธารณภัยอื่นนั้นและผูกระทํา ตองการไมช ว ยระงบั ท้ังๆทสี่ ามารถชวยระงบั ได 2.เจาพนักงานในที่นี้ หมายถึง เจาพนักงานผูมีหนาที่ เชน ตํารวจ กํานัน ผูใหญบาน เจาหนาทด่ี บั เพลงิ นายอําเภอ เปน ตน มิใชราษฎรเปนผูเรียกใหช วย ถา ราษฎรเรียกใหช วยแมไม ชวยกไ็ มเปนความผดิ ตามมาตราน้ี ผทู เ่ี จาพนักงานเรียกใหชวยระงบั ไมจ ําเปนตองมีหนาที่ แมไม มี หนาที่ตอ งชวย หากไมชว ยในเม่ือตนสามารถชว ยไดก ็ยอมมีความผิดตามมาตรานีเ้ ชน กัน ผูนั้น สามารถชวยไดแ ตไ มชวย ผูกระทําจะผิดมาตรานี้ตอเมื่อสามารถชวยได โดยพิจารณาจากพฤติการณ ถาการชวย จะเปนภยันตรายตอ ผนู น้ั หรอื ไมสามารถชว ยไดเพราะตนก็กําลังหนีภัย นัน้ เชน กันกไ็ มผดิ การที่ไมเขาชวยตองมีเหตุสําคัญตามสมควรเมื่อเทียบกับภัยที่เจาพนักงานเรียกใหชวย หากไมช ว ยเพราะตนจะรบี กลับบานหรือกลวั เส้ือผา เลอะเทอะ อยา งนีถ้ อื วาชวยไดแตไ มชวย ความผดิ ฐานนต้ี องมเี จตนา กลา วคือ ผูก ระทําตอ งรูว ามีภัยทเ่ี จา พนกั งานตองการใหชวย และทราบคาํ เรยี กของเจาพนักงานใหช ว ยระงบั แลว เขาตัดสินใจไมเ ขาชวย คาํ พิพากษาศาลฎกี าท่ี 3348/2542 เมื่อสญั ญากเู งินฉบับพพิ าทมขี อตกลงวา จําเลยผกู ูยอมเสยี ดอกเบี้ยสําหรับเงินกูในอัตรา รอยละ 16.25 ตอป โดยผอนชําระใหธนาคารโจทกผูใหกูเปนรายเดือนอยางนอยเดือนละ 29,000 บาท ภายในวันท่ี 11 ของทุกเดือน หากจําเลยประพฤติผิดเงื่อนไขในสัญญา หรือผิดนัด ไมช าํ ระหนี้ จาํ เลยยอมใหโ จทกค ิดอกเบย้ี เพิม่ ขนึ้ เปน อัตรารอ ยละ 18.5 ตอป ขอสัญญาดังกลาว จึงเปน เรอ่ื งทโ่ี จทกผ ูเปนเจา หนีก้ บั จาํ เลยซึ่งเปน ลูกหนตี้ กลงกนั ไวล วงหนาวา หากจําเลยไมชําระ หนี้ใหตองตามความประสงคอันแทจริงแหงมูลหนี้ จําเลยยอมใหโจทกคิดดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นได ดอกเบี้ยท่ีโจทกคดิ เพิม่ ข้ึนจากอัตรารอ ยละ 16.25 ตอ ป นบั แตว ันทจี่ ําเลยผิดนดั จึง

7/๗ เปนคาเสยี หายอนั เกดิ แตการทจ่ี ําเลยซึ่งเปนลูกหนี้ไมช ําระหน้ีแกโ จทก เปน เบยี้ ปรับตาม ป.พ.พ. มาตรา 379 เมื่อศาลเห็นวาเบี้ยปรับนั้นสูงเกินสวน ก็ยอมมีอํานาจใชดุลพินิจลดเบี้ยปรับนั้นลง เปนจํานวนพอสมควรได ตามมาตรา 383 วรรคหนงึ่ การท่ีโจทกซึ่งเปนสถาบันการเงินมีสิทธิคิด ดอกเบีย้ จากลกู หน้ใี นอตั ราสงู สดุ ตามประกาศของธนาคารแหงประเทศไทยและ พ.ร.บ.ดอกเบี้ย เงินใหกูยืมของสถาบันการเงิน พ.ศ. 2523 โดยไมอยูภายใตบังคับ ป.พ.พ.มาตรา 654หาทําให ขอตกลงระหวางโจทกกับจําเลยที่กําหนดคาเสียหายไวลวงหนาเมื่อจําเลยผิดนัดไมชําระหนี้ไม เปนเบี้ยปรับไม ป.พ.พ.มาตรา 383 วรรคหนึ่ง ประสงคจะใหศาลใชดุลพินิจวาเบี้ยปรับตาม สัญญาเหมาะสมและเปนธรรมหรือไม หากเห็นวาเบี้ยปรับสูงเกินสมควรก็อาจใชดุลพินิจลด จาํ นวนเบี้ยปรับลงได แตไมมบี ทบัญญัติใน ป.พ.พ.มาตราใดที่ใหอํานาจศาลที่จะงดเบี้ยปรับเสีย ทั้งหมด การที่ศาลอุทธรณพิพากษาใหจําเลยชําระดอกเบี้ยแกโจทกในอัตราปกติที่จําเลยตอง ชาํ ระแกโจทกก อนผิดนดั จงึ มีผลเทากับเปนการงดเบี้ยปรับที่จําเลยตองรับผิดชําระใหโจทกเสีย ทัง้ สิน้ ไมตองดวยเจตนารมณของกฎหมาย ศาลฎีกาเห็นสมควรแกไขใหถูกตอง ใหจําเลยชําระ ดอกเบย้ี แกโ จทกในอตั ราตามท่ีศาลฎีกาเห็นสมควรกําหนด

บทที่ 2 ความผดิ เกีย่ วกับสาธารณะ 1.ทาํ ใหเกิดเสียงอื้ออึง มาตรา 370 ผูใดสงเสียง ทําใหเกิดเสียงหรือกระทําความอื้ออึง โดยไมมีเหตุอันสมควร จนทาํ ใหป ระชาชนตกใจหรอื เดือดรอ น ตองระวางโทษปรับไมเกินหนง่ึ พนั บาท องคประกอบภายนอก 1. สงเสยี ง ทาํ ใหเ กดิ เสยี ง หรือกระทําความอือ้ องึ 2. โดยไมม เี หตอุ ันสมควร 3. จนทําใหประชาชนตกใจหรอื เดอื ดรอ น องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา การสง เสียงหรือทําใหเกิดเสียงนี้ ไมจํากัดเฉพาะสงเสียงรองของตนเองอาจใชเสียงอื่นๆ เชน จุดประทัด บีบแตรรถยนต ใชวิทยุ ยั่วสุนัขใหเหา การกระทําความอื้ออึงอาจเปนการ ทะเลาะวิวาทหรือใชเครื่องขยายเสียงเปนตน และหมายถึงการกระทําทุกชนิดที่เกิดเสียง เชน การประกอบกิจการ เสียงจากโรงงาน เสียงจากโรงพยาบาล การเลนดนตรี การรองเพลง เสียง สตั วจ ากการเลีย้ งสตั ว โดยไมต อ งคํานงึ วาการประกอบอาชีพใหเ กิดเสยี งนนั้ ถกู กฎหมายหรอื ไม เสียงที่เกิดขึ้นไมจํากัดเปนเสียงจากอะไร แตตองเปนผลโดยจากการกระทําขางตนและ เสียงนั้นตองลักษณะรบกวนการใชชีวิตโดยปกติสุขของบุคคล สวนกรณีใดจะถือวาเปนการ รบกวนการใชชีวิตหรือไมเพียงใดนั้น ไมเพียงดูจะจากระดับเสียงมาตรฐานเทานั้น แตจะตอง พิจารณาถึงสภาพแวดลอม ลักษณะของเสียง ระดบั ความดัง เวลาทเี่ กิดเสียง ความยาวนานและ ความถี่ในการเกิดเสยี ง จํานวนคนทไ่ี ดร ับผลกระทบจากเสียง ซึ่งเปนขอเท็จจริงอันจะชี้ถึงความ สมเหตสุ มผลของเสยี งนั้นวากอความรําคาญในการใหชีวิตของสาธารณชนหรอื ไม โดยไมมีเหตุอันสมเหตุ เชน เมาสุราสงเสียงเอะอะ เรงเครื่องจักรยานยนตที่มีทอไอเสีย เสียงดังเพื่อทดลองเครื่อง แตถากระทําโดยมีเหตุอันสมควร เชน ไฟไหม จึงรองตะโกน โหวกเหวกใหช ว ยดับไฟหรือการเคาะสัญญาณบอกเวลากลางคืน รถพยาบาลเปดสัญญาณ หรือ เปนงานบุญตามประเพณี ยอ มไมใ ชการรบกวนหรือทําใหเดือดรอน ความผิดฐานนี้ ผูกระทําไมจําตองมีเจตนาคือไมประสงค หรือเล็งเห็นผลที่จะให ประชาชนตกใจหรอื เดอื นรอ น เพียงแตมีการกระทาํ ใหเกิดเสียงดังก็มีความผิด แตตองเกิดผลให ประชาชนตกใจหรือเดือดรอนซึ่งเปนผลโดยตรงจากกระทํา หากผูกระทําจอดรถไว แลว สัญญาณกันขโมยของรถดังขึ้นเอง ไมผิดมาตรานี้ หากรูแลวแตไมพยายามระงับเสียงก็อาจจก ลายเปนความผดิ เพราะงดเวนได และมาตรานไี้ มต อ งมเี จตนา

9/๙ คําพพิ ากษาศาลฎกี าท่ี 927/2519 พลุสดุดสอ งแสงของกลางไมเปน เคร่ืองกระสุนปนตามพระราชบัญญัติอาวุธปนฯ และไม เปนอาวุธตามประมวลกฎหมายอาญา แมจําเลยจะใหการรับสารภาพตามฟอง แตเมื่อการ กระทาํ ของจาํ เลยไมเปนความผิดเสยี แลว ก็ยอมลงโทษจําเลยไมไ ด 2.พกพาอาวธุ มาตรา 371 ผใู ดพาอาวุธไปในเมือง หมูบานหรือทางสาธารณะโดยเปดเผยหรือโดยไมมี เหตุสมควร หรือพาไปในชุมนุมชนที่ไดจัดใหมีขึ้นเพื่อนมัสการ การรื่นเริงหรือการอื่นใด ตอง ระวางโทษปรบั ไมเกนิ หน่ึงพันบาท และใหศ าลมอี าํ นาจสัง่ ใหร บิ อาวุธนนั้ องคป ระกอบภายนอก 1. พาอาวธุ ไป 2. ในเมอื ง หมบู านหรือทางสาธารณะ 3. โดยเปดเผยหรอื โดยไมมีเหตสุ มควร องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา คําวา “อาวุธ” นั้นตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (5) ไดใหคํานิยามไววา หมายความรวบถึงสิ่งซึ่งไมเปนอาวุธโดยสภาพ แตซึ่งไดใหหรือเจตนาจะใหประทุษรายรางกาย ถงึ อันตรายสาหสั อยางอาวุธ สิ่งที่เปนอาวุธโดยสภาพ ไดแก สิ่งที่สรางเพื่อใชในการประหัตประหารโดยเฉพาะเชน ปน มีด ดาบ หอก แหวน หลาว สนับปน ธนู หนาไม ลกู ระเบิด เปน ตน ความผิดฐานพาอาวุธปนติดตัวไปในเมือง กฎหมายมิไดกําหนดพาะวาอาวุธปนนั้น จะตองใชยิงไดจงึ จะเปนความผดิ เมื่อเปนอาวุธปนตามความหายของกฎหมายและจําเลยพาติด ตวั ไป แมอ าวุธปน นัน้ ใชยิงไมไดก ถ็ ือวา จาํ เลยกระทาํ ความผิดตามกฎหมายแลว สว นสงิ่ ทไี่ มเ ปนอาวุธโดยสภาพ แตไดใชหรือเจตนาจะใชประทุษรายรางกายถึงอันตราย สาหสั อยางอาวุธ เชน ไมยาว 5 ฟุต โคนโต 10 นิ้ว ตอนกลางและตอนปลายโต 8 นิ้วครึ่ง ที่ใชตี ผเู สียหายถงึ กะโหลกศรี ษะแตก ตามมาตรา 371 นั้นใชบังคับแกอาวุธทุกชนิด แตถาเปนอาวุธปน มีพ.ร.บ.อาวุธปนฯ พ.ศ.2490 บัญญัติไวโดยเฉพาะ ทั้งมีโทษหนักกวามาตรา 371 ดวย จึงตองใชพ.ร.บ.อาวุธปนฯ บังคับลักษณะการบัญญัติมาตรา 371 กับพ.ร.บ.อาวุธปนฯ นั้นมีความคลายคลึงกัน แตตาม พ.ร.บ.อาวุธปนฯ มีเปนกรณีพิเศษและมีโทษสงู กวา อาวุธธรรมดาอ่ืนๆ ท้ังนี้ดว ยเหตทุ ่ีวาอาวุธปน อาวุธที่รายแรงไมเหมาะที่จะใหประชาชนพกพกติดตัวเขาไปในเมืองฯ เพราะจะกออันตราย ใหแ กผ ูอน่ื ไดงายและเปนการเอาเปรียบประชาชนอื่นดวยกัน รัฐตองการที่รักษาไวซึ่งความสงบ เรียบรอยภายในประเทศและใหประชาชนไดรบั ความปลอดภัยจากอาชญากรรมใหมากท่ีสดุ

10 / ๑๐ สเปรยพริกไทยนั้น เห็นวาอานุภาพมันไมนาจะทําใหเกิดอันตรายถึงสาหัสไดแคทําใหแสบตา มากในระยะเวลาหน่ึงเทานั้น การพาไปจงึ ไมน าจะผิดมาตรา 371 สว นปน ปลอมนั้นเห็นวาไมใช อาวธุ โดยสภาพ แตอาจเปนสง่ิ เทียมอาวธุ ปน โดยเจตนาผลิตไมใชปนเด็กเลน หากไมมีเจตนาใช เปนอาวุธหรอื ทําใหผ อู ่ืนคดิ วาเปนอาวธุ ปน การพาไปกไ็ มนาจะผดิ มาตรา 371 คําพิพากษาฎีกาที่ 3729/2528 การกระทําความผิดฐานพาอาวุธปนตาม ป.อ. ม.371 นั้น ตองไดความวาจําเลยไดนํา อาวุธเคล่ือนทีไ่ ปในถนนหรือทางสาธารณะหรือนําเขาไปในหมูบาน ซึ่งประกอบดวยการกระทํา ทเี่ ปน สาระสาํ คัญ คอื การนําอาวธุ ปนเคล่อื นที่ไปในขณะกระทําผิด หากปรากฏวาจําเลยเพียงแต หยิบอาวุธปนสั้นของเพื่อนที่วางไวบนโตะหนารานขายอาหารริมถนน มาเหน็บไวที่เอว และคง น่ังอยทู โี่ ตะไมไดเ คล่ือนยายไปไหน ดังน้ี ไมเปน ความผิดฐานพาอาวธุ ปน 3.ทําใหเ สยี ความสงบในทางสาธารณะ มาตรา 372 ผใู ดทะเลาะกนั อยางอื้ออึงในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน หรือกระทํา โดยประการอนื่ ใดใหเ สียความสงบเรยี บรอ ยในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน ตองระวางโทษ ปรับไมเกินหา พนั บาท มาตรานแี้ ยกความผิดออกเปน 2 ฐาน คือ ความผิดท่ี 1 ความผิดฐานทะเลาะกันอือ้ อึงในทางสาธารณะ หรอื สาธารณสถาน ความผิดท่ี 2 ความผดิ ฐานทําใหเสยี ความสงบเรยี บรอยในทส่ี าธารณะ หากการทะเลาะกันอยางอื้ออึงในทางสาธารณสถานหรือกระทําดวยประการใดๆ ใหเสียความ สงบเรยี บรอ ย และเกดิ ผลคือเสียความสงบเรยี บรอย ผูกระทําตอ งรับผดิ แมไมม เี จตนา คาํ พิพากษาฎกี า 1362/2508 ทะเลาะกันอยางออ้ื องึ ในรา นคาอนั เปน สถานท่ซี ึ่งประชาชนมีความชอบธรรมที่จะเขาไป ได เปนการทะเลาะกนั ในสาธารณสถาน ดังนัน้ ผดิ ตามมาตรา 372 ป.อาญา 4.ทาํ ใหรางระบายนํา้ อันเปนสง่ิ สาธารณะเกิดขดั ของหรอื ไมสะดวก มาตรา 375 ผูใดทําใหรางระบายนํ้า รองนํ้าหรือทอระบายของโสโครก อันเปนสิ่งสา ธารณเกิดขดั ของหรือไมส ะดวก ตองระวางโทษปรบั ไมเกินหา พนั บาท คุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานน้ี คือ ความเดอื ดรอนรําคาญของประชาชนความฐานให รางระบายน้าํ เกิดขัดขอ ง หลกั เกณฑห รอื องคประกอบของความผิด 1.ผูใด 2.ทําใหข ัดของหรือไมส ะดวก

11 / ๑๑ 3.ซึ่งรางระบายนํ้า รองนํ้าหรือทอระบายของโสโครกอันเปนสิ่งสาธารณะเงื่อนไขการ ลงโทษทางภาวะวิสยั การขดั ของหรือไมส ะดวก คําพพิ ากษาศาลฎีกาท่ี 1502/2514 โจทกฟอ งวา จาํ เลยปดกั้นรองน้ําสาธารณะทําใหน ํ้าหยุดไหลราษฎรไดรับความเดือดรอน ขอใหลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 375 ศาลชั้นตนเห็นวารองนํ้าที่พิพาทเปนรอง นํ้าสาธารณะจําเลยไปปดกั้นเขาจึงมีความผิดพิพากษาลงโทษ ศาลอุทธรณเห็นวารองนํ้าพิพาท เปนรองนํ้าสาธารณะเชนเดียวกันกับศาลชั้นตน แตจําเลยปดกั้นโดยสุจริต โดยเชื่อวามีอํานาจ ปด กนั้ ได จึงไมม คี วามผิด พิพากษายกฟอง จาํ เลยฎีกาขอใหว ินจิ ฉยั วา รองนาํ้ พิพาท ไมใชรองนํ้า สาธารณะตามพระราชบัญญัติการชลประทานราษฎร ศาลฎีกาเห็นวาศาลอุทธรณพิพากษาให จําเลยชนะคดีโดยยกฟองโจทกอยูแลวและรองนํ้าพิพาทจะเปนรองนํ้าสาธารณะตาม พระราชบญั ญตั กิ ารชลประทานราษฎรหรือไมนั้น ก็มิไดทําใหจําเลยเสียสิทธิแตประการใดจึงไม รับวนิ จิ ฉยั ฎีกาของจําเลย 5.ยิงปนซ่งึ ใชด ินระเบดิ โดยใชเ หตุในเมอื ง หมูบา นหรือที่ชมุ ชน มาตรา 376 ผูใดยิงปนซึ่งใชระเบิดโดยใชเหตุ ในเมือง หมูบานหรือที่ชุมชน ตองระวาง โทษจาํ คกุ ไมเกินสบิ วัน หรือปรบั ไมเ กินหาพนั บาท หรอื ทัง้ จําท้ังปรับ คณุ ธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานนี้ คือ ความเดือดรอนรําคาญของประชาชนความผิดยิง ปนโดยใชเหตุในชมุ ชน องคป ระกอบภายใน 1ยงิ ปนซ่ึงใชด นิ ระเบดิ โดยใชเ หตุ 2.ในเมือง หมบู า นหรือท่ีชมุ ชน องคประกอบภายใน เจนตาธรรมดา การทผี่ ูกระทํารูวาปนที่ตนยิงนั้นเปนปนซึ่งใชดินระเบิด ไมมีเหตุที่จะยิง และสถานที่ยิง นั้นเปน เมอื ง หรือชมุ ชน และผกู ระทําตอ งการยิงปนน้ันในที่นน้ั คําพพิ ากษาศาลฎกี าที่ 662/2563 ท่ีเกิดเหตเุ ปน ทางเดินแคบ ๆ ตามเนินเขาบริเวณโดยรอบเปนปาสวนยางพาราและสวน ผลไมที่เกิดเหตุอยูหางจากถนนสาธารณะภายในหมูบานประมาณ 4 ถึง 5 กิโลเมตรทางนําสืบ ของโจทกไมไดความวาอยูในเขตเมืองหรือหมูบานที่เกิดเหตุจึงมิใชอยูในเมืองหมูบานหรือที่ ชุมนุมชนการที่จําเลยใชอาวุธปนยิงผูตายและผูเสียหายในที่เกิดเหตุจึงมิใชเปนการยิงปนซึ่งใช ดนิ ระเบิดโดยใชเหตใุ นเมืองหมูบานหรือทชี่ มุ นุมชนอันจะเปน ความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา 376

12 / ๑๒ 6.เสพสุราหรือของมึนเมาอยางอื่นจนเปนเหตุใหตนเมาประพฤติวุนวายหรือครองสติไมได ขณะอยูใ นถนนสาธารณสถาน มาตรา 378 ผใู ดเสพสุราหรือของเมาอยางอื่นจนเปนเหตุใหตนเมาประพฤติวุนวายหรือ ครองสตไิ มไ ดขณะอยใู นถนนสาธารณะหรอื สาธารณสถานตองระวางโทษปรบั ไมเ กินหา พันบาท องคป ระกอบของความผิด 1. ผูกระทําตองมีการประพฤติวุนวายในถนนสาธารณะหรือสาธารณสถานดวยความมีน เมาหากมีนเมา แตไมไดประพฤติวุนวายหรือประพฤติรุนวาย แตไมไดมีนเมายอมไมมีความผิด ตามมาตรานเ้ี วน แตจ ะด่ืมขา งใน แตอ อกมาวุนวายขางนอกกเ็ ขา มาตรานี้-การเสพสุราคือการดื่ม สรุ าหรือเคร่ืองมันเมาอยางอ่นื ทม่ี ีแอลกอฮอลน้ันเองสว นสิง่ มีนเมาอยางอื่นเชนเฮโรอีนฝนกัญชา มอรฟ นหรือยารักษาโรคบางชนดิ เปนตน 2. มาตราน้ใี ชกับกรณีที่เกิด ในถนนสาธารณะยอมไมรวมถึงทางนํ้าทางรถไฟหรือทางคน เดนิ ทไ่ี มใ ชส าธารณสถาน 3. ผูกระทําตองมีเจตนาเสพสุราสวนความประพฤติวุนวายหรือครองสติไมไดเพราะฤทธ์ิ สรุ ายอ มไมต อ งคาํ นงึ ถึงเจตนาอยแู ลวแตด ดู ามพฤตกิ ารณห รอื ขอ เท็จจรงิ ตามภาวะวสิ ัย การครองสติไมไดมิใชหมายความวาจําอะไรไมได แตตองดูวาหากไมเมาเชนนั้นจะทํา อยางนน้ั หรือไมดว ย คาํ พพิ ากษาศาลฎกี าที่ 1113/2516 จําเลยเสพสุราเมาแลวประพฤติวุนวายขึ้นบนสถานีตํารวจและใชปนยิงขึ้นโดยใชเหตุ กระสุนปนลูกกระจกกรอบรูปนตกและถูกคานขึ้นสถานีตํารวจเสียหายเชนนี้จําเลยมีความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 378 กระทงหนึ่งและตามมาตรา 376 กับมาตรา 358 อีก กระทงหนงึ่ 7.ทําใหเ กดิ ปฏกิ ลู แกน า้ํ มาตรา 380 ผูใดทําใหเกิดปฏิกูลแกนําในบอ สระหรือที่ขังนําอันมีไวสําหรับประชาชน ใชส อย ตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หนึ่งเดือน หรอื ปรับไม ไมเ กินหนึง่ พนั บาท หรอื ทง้ั จําท้งั ปรับ คุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานนี้ คือ ความเดือนรอนรําคาญของประชาชนความผิด ฐานทาํ ใหเกิดปฏกิ ูลแกน าํ้ หลักเกณฑหรือองคประกอบความผิด 1.ผใู ด 2.ทําใหเ กดิ ปฏิกูล 3.แกน ้าํ ในบอ สระหรือทข่ี งั น้าํ อันมไี วส าํ หรบั ประชาชนใชสอยเงื่อนไขการลงโทษทาง ภาวะวิสัย เมอื่ เกดิ ปฏกิ ลู ข้ึน

13 / ๑๓ คาํ พิพากษาศาลฎีกาท่ี 380/2530 จาํ เลยวดิ นาํ้ เพื่อจับปลาในหนองเปนเหตุใหนาํ้ ในหนองขุนไมถือวาทําใหเกิดปฏิกูลแกนํ้า ในหนอง เพราะนา้ํ ขนุ เปน สภาพท่เี กิดขน้ึ จากโคลนในหนองน้นั เองชว่ั คราว หาใชทําใหเกิดปฏิกูล ไม จาํ เลยจึงไมมีความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 380 8.แกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลอื จนเปน เหตใุ หป ระชาชนตนื่ ตกใจ มาตรา384 ผใู ดแกลงบอกเลา ความเท็จใหเ ลือ่ งลอื จนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ ตอง ระวางโทษจําคุกไมเกินหน่งึ เดอื น หรอื ปรับไมเ กินหนึ่งพนั บาท หรือทัง้ จาํ ทงั้ ปรบั คุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานนี้ คือ ความเดือนรอนรําคาญของประชาชนความผิด ฐานปลอยขาวลือใหป ระชาชนตน่ื ตกใจ องคป ระกอบภายนอก 1.แกลง บอก เลาความเท็จใหเ ลอื่ งลอื 2.จนเปน เหตุใหป ระชาชนตนื่ ตกใจ องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา การทีผ่ กู ระทํารูวา สิง่ ทีต่ นบอกเลานนั้ เปน ความเท็จทสี่ ามารถทําใหประชาชนตื่นตกใจได และผกู ระทาํ ตองการบอกเลา ความเทจ็ นนั้ ใหเ ลอื่ งลือ บทวิเคราะหความผิดฐานปลอยขาวลือใหประชาชนตื่นตกใจแมจะมีคุณธรรมทาง กฎหมายที่เปนสวนรวมคือความความเดือดรอนของประชาชนก็ตามและไมไดเปนการกระทํา ความผิดดว ยจติ ใจท่ชี ั่วราย แตก็เปนการกระทํามีขอนาตําหนิทางศีลธรรมอยางรุนแรงคือความ ตื่นตกใจและสังคมมีปฏิกิริยาตอการกระทําเชนนั้นอยางมากและบทบัญญัติมีความบัญญัติให เห็นเปนอยางอื่นวาคําวา“ แกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลือ” ผูกระทําตองมีเจตนาในการ กระทําความผดิ ดังนน้ั มาตรานตี้ องการเจตนาในการกระทําความผิด 9.กดี ขวางทางสาธารณะ มาตรา 385 ผใู ดโดยไมไ ดรับอนุญาตอันชอบดวยกฎหมายกีดขวางทางสาธารณจนอาจ เปน อุปสรรคตอความปลอดภัยหรือความสะดวกในการจราจร โดยวาง หรือทอดทิ้งสิ่งของหรือ โดยกระทาํ ดว ยประการอื่นใด ถาการกระทํานั้นเปน การกระทาํ โดยไมจําเปนตองระวางโทษปรับ ไมเกินหา พันบาท คุณธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานนี้คือความเดือดรอนรําคาญของประชาชน” ความผิด ฐานวางหรอื ทอดทิง้ สิ่งของกดี ขวางทางสาธารณะ องคประกอบภายนอก 1. วางหรือทอดท้ิงส่ิงของหรือกระทําดว ยประการอืน่ ใด 2. โดยไมไ ดร บั อนุญาตอนั ชอบดวยกฎหมาย

14 / ๑๔ 3. การกระทํานั้นเปนการกระทาํ โดยไมจ ําเปน 4.กีดขวางทางสาธารณ องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา การทผี่ ูก ระทาํ รวู า ทางน้นั เปน ทางสาธารณะและผกู ระทําตองการวางหรือทอดทิ้งสิ่งของ หรือกระทําดว ยประการอน่ื ใหกีดขวางทางสาธารณะเงื่อนไขการลงโทษทางภาวะวิสัยความเปน อปุ สรรคตอความปลอดภยั หรือความสะดวกในการจราจรซึ่งกระทําโดยไมจาํ เปน คําพิพากษาศาลฎีกาที่ 2518/2515 ศาลอทุ ธรณฟ งขอ เท็จจรงิ แลววาทางพพิ าทเปน ทางเดนิ ซ่ึงเจาของที่ดนิ อุทิศใหทําถนนสาธารณะ เปนทางสาธารณะฎีกามีใจความวาทางพิพาทเปนภารจํายอมซึ่งคนในละแวกนั้นใชเดินโดย เจา ของทด่ี ินไมห า มปรามเปน ทํานองวาเจาของที่ดินไมไดอุทิศใหไมใชทางสาธารณะนั้นเปนการ โตเ ถยี งในปญ หาขอเทจ็ จรงิ 10.ขดุ หลุมหรอื ราง หรือปลกู ปก หรอื วางสิ่งของเกะกะไวใ นทางสาธารณะ มาตรา 386 ผูใดขุดหลุมหรือราง หรือปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะไวในทางสาธารณะ โดยไมไดรับอนุญาตอันชอบดวยกฎหมาย หรือทําไดโดยชอบดวยกฎหมาย แตละเลยไมแสดง สัญญาณตามสมควร เพื่อปองกนั อปุ ทวเหตุ ตอ งระวางโทษปรบั ไมเกนิ หา พนั บาท มาตราน้ีแยกความผิดออกไดเปน 2 ฐานคือ ความผิดที่ 1 ความผดิ ฐานขุดหลมุ หรือรางหรือปลกู ปกหรือวางสิง่ ของเกะกะในทางสาธารณะ องคประกอบภายนอก 1.ขดุ หลมุ หรอื รางหรือปลกู ปกหรือวางสิ่งของเกะกะ 2.ไวใ นทางสาธารณ 3.โดยไมไ ดร บั อนุญาตอนั ชอบดว ยกฎหมาย องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา การที่ผูกระทํารูวาทางนั้นเปนทางสาธารณะและผูกระทําตองการขุดหลุมหรือรางหรือ ปลกู ปก หรือวางสงิ่ ของเกะกะไวในทางสาธารณะนน้ั โดยไมไ ดรบั อนุญาตอันชอบดวยกฎหมาย ความผิดที่ 2 ความผิดฐานละเลยไมแ สดงสัญญาณเพือ่ ปอ งกนั อปุ ทวเหตุ องคป ระกอบภายนอก 1.ขดุ หลมุ หรอื รางหรอื ปลูกปก หรือวางสิง่ ของเกะกะ 2.ไวใ นทางสาธารณ 3.โดยไดร ับอนญุ าตอนั ชอบดว ยกฎหมาย 4.ละเลยไมแสดงสญั ญาณตามสมควรเพ่อื ปอ งกันอปุ ทวเหตุ

15 / ๑๕ องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา การที่ผูกระทํารูวาตนไดขุดหลุมหรือรางหรือปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะไวในทาง สาธารณะโดยไดร ับอนุญาตอนั ชอบดว ยกฎหมายและรูวา ตนมหี นาทที่ ว่ั ไปท่จี ะตอ งปองกนั อปุ ทว เหตุจากการกระทาํ ของตนและผกู ระทําตองการละเลยไมทําหนาที่นั้นดวยการไมแสดงสัญญาณ ตามสมควรเพ่อื ปองกนั อปุ ทวเหตุ คาํ พพิ ากษาฎกี าท่ี 1020/2503 ที่ดินของจําเลยเปนที่ดินมือเปลามีทางพิพาทมาไมนอยกวา 40 ป สาธารณชนไดใช เดินเขาสวนทุเรียนและชักลากไมมาประมาณ 20 ป ตั้งแตเจาของเดิมกอนจําเลย ไมมีการหวง หามแสดงสิทธิใด ๆ เลย ดังนี้ ถือไดวาเปนการอุทิศโดยปริยาย ใหเปนทางสาธารณะแลว (อาง ฎีกาที่ 123/2483) 11.แขวนติดตั้งหรือวางสิ่งของไวโดยประการที่นาตกหรือพังลงมาซึ่งจะเปนเหตุอันตราย เปรอะเปอ น หรอื เดอื ดรอ นแกผ ูสัญจรในทางสาธารณะ มาตรา 387 ผูใดแขวน ติดตั้งหรือวางสิ่งใดไวโดยประการที่นาจะตกหรือพังลง ซึ่งจะ เปนเหตอุ นั ตราย เปรอะเปอนหรือเดือดรอนแกผูสัญจรในทางสาธารณะ ตองระวางโทษปรับไม เกินหาพันบาท องคป ระกอบภายนอก 1.แขวนติดตง้ั หรอื วางส่งิ ใดไว 2.โดยประการทน่ี า จะตกหรอื พงั ลง องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา การทีผ่ กู ระทํารูวาการแขวนติดตั้งหรือวางสิ่งของนั้นเปนการกระทําที่ของนาจะตกหรือ พังลงไดแ ละผูกระทาํ ตอ งการแขวนตดิ ตั้งหรือวางส่ิงของน้ัน 12.ท้งิ ซากสัตว ซ่งึ อาจเนาเหม็นในหรอื ริมทางสาธารณะ มาตรา 396 ผูใดทิ้งซากสัตวซึ่งอาจเนาเหม็น ในหรือริมทางสาธารณะ ตองระวางโทษ ปรบั ไมเ กนิ หา พนั บาทคณุ ธรรมทางกฎหมายของความผิดฐานนี้ คือ ความเดือดรอนรําคาญของ ประชาชน องคประกอบภายนอก 1.ทิ้งซากสตั ว 2.ในหรอื รมิ ทางสาธารณ องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา การที่ผูกระทํารูวาสิ่งที่ตนจะทิ้งนั้นเปนซากสัตวและรูวาสถานที่ที่จะทิ้งนั้นเปนทาง สาธารณะและผกู ระทาํ ตองการทงิ้ ซากสตั วใ นหรือรมิ ทางสาธารณะนนั้

บทท่ี 3 ความผดิ เก่ียวกบั รา งกาย จิตใจ ชื่อเสยี ง และทรัพยส ิน 1.ผูที่ควบคุมดูแลบุคคลวิกลจริต ปลอยปละละเลยใหบุคคลวิกลจริตนั้นออกเที่ยวไปโดย ลําพงั มาตรา 373 ผูใ ดควบคุมดูแลบคุ คลวกิ ลจริต ปลอยปละละเลยใหบุคคลวิกลจริตนั้นออก เทยี่ วไปโดยลาํ พัง ตองระวางโทษปรบั ไมเ กนิ หา พันบาท องคประกอบภายนอก 1.ควบคมุ ดูแลบคุ คลวิกลจรติ 2.ปลอยปละละเลยใหบคุ คลวกิ ลจรติ นั้นออกเที่ยวไปโดยลาํ พงั องคป ระกอบภายใน ไมตอ งมเี จตนา ความผิดฐานนี้มีไวเพื่อใหผูควบคุมบุคคลวิกลจริตตามขอเท็จจริง ไมวาจะมีหนาที่ตาม กฎหมายหรือไม ใหระมัดระวังเพราะการปลอยปละละเลยเชนนี้อาจกออันตรายแกผูวิกลจริต เองหรือบุคคลอื่นได แมยังไมเกิดผลใดๆ และไมวาผูปลอยปละละเลยจะมีเจตนาหรือประมาท หรอื ไมก ็ตอ งรบั ผดิ บคุ คลวิกลจริต คอื บคุ คลทไี่ มส ามารถรูผิดชอบหรอื ไมสามารถบังคับตนเองได เพราะมี จิตบกพรอง โรคจิต หรอื ฟน เฟอน ตามมาตรา 65 เปนผคู วบคุมดแู ลบุคคลวิกลจรติ หมายถงึ ผูที่มีหนาที่ควบคุมดูแลบุคคลวิกลจริต ไดแก เจา หนา ท่ีโรงพยาบาลโรคจิต บิดามารดาควบคุมดูแลบุตรซึ่งวิกลจริตหรือบุตรควบคุมดูแลบิดา มารดาซง่ึ วิกลจริต หรือมีหนาทีอ่ นื่ ซงึ่ บุคคลวกิ ลจริตนั้นอยูรวมกัน การปลอยปละละเลย หมายถึง การไมเอาใจใสใ นการควบคมุ ดูแลคนวิกลจริตตามหนาท่ี ของตน ตามสภาพแหง การวกิ ลจรติ ของบคุ คล ถาผูควบคุมดูแลไดใชความระมัดระวังตามหนาที่แลว บุคคลวิกลหลบหนีไปเที่ยวโดย ลําพงั โดยบุคคลผคู วบคมุ ดแู ลไมไดปลอยปละละเลยยอ มไมม ีความผดิ การกระทําตามมาตรานไ้ี มตอ งมเี จตนา อาจประมาทก็ได 2.ผูควบคุมสัตวดุหรือสัตวราย ปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเที่ยวไปโดยลําพังในประการที่ อาจทาํ อนั ตรายแกบ คุ คลหรอื ทรพั ย มาตรา 377 ผูใดควบคุมสัตวดุหรือสัตวราย ปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเที่ยวไปโดย ลําพัง ในประการที่อาจทําอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรบั ไมเกินหนง่ึ หมื่นบาท หรือทั้งจาํ ทง้ั ปรับ

17 / ๑๗ องคป ระกอบภายนอก 1.ควบคมุ สตั วด ุหรอื สัตวราย 2.ปลอยปละละเลยใหส ตั วน ้ันเทีย่ วไปโดยลําพัง 3.ในประการทีอ่ าจทาํ อนั ตรายแกบ คุ คลหรอื ทรัพย องคป ระกอบภายใน ไมต องมเี จตนา ควบคุมดูแล หมายความถึง ควบคุมดูแลสัตวนั้นจริงๆ เชน คนเลี้ยงสัตวของสวนสัตว ยอ มควบคุมดแู ลสัตว “สัตวราย” หมายถึง โดยธรรมชาติของสัตวนั้นเอง เปนสัตวที่มีนิสัยทั้งดุและรายกาจ เปน ปกตอิ ยใู นตวั และเปน สัตวท่เี ปน ภยันตรายอันนาสะพรึงกลัวตอบุคคลผูไดพบเห็น เชน เสือ จระเข งู “สตั วดุ” หมายถงึ โดยธรรมชาติของสตั วนั้นเองไมใชส ตั วราย แตอ าจเปน สัตวซ ึ่งเจาของ จะตอ งมีการควบคุมดูแลเปน พิเศษมากกวาปกติธรรมดา โดยลามโซห รอื ขงั กรงไว เชน สนุ ัข การปลอ ยปละละเลย คือ ไมดแู ล การท่สี ตั วน ั้นไปเที่ยวตามลําพังปราศจากผูควบคุมพา สัตวนั้นไป ลักษณะของการที่สัตวเที่ยวไปตองอาจทําใหเกิดอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย เชน จะกดั คน หรอื สัตวเล้ยี ง หรือเหยยี บย่ํากัดกินตน ไมข องผอู น่ื ที่ไมใ ชข องเจา ของหรอื ผูค วบคุมสัตว น้ันเอง การปลอยปละเลยสัตวนั้นเที่ยวไปตามลําพัง จึงเปนเรื่องที่ผูควบคุมดูแลสัตวดุหรือสัตว รายละเลยหนาที่ ซึ่งแมไมมีเจตนา แตเปนการกระทําโดยประมาทใหสัตวนั้นออกเที่ยวไปตาม ลําพงั ในประการที่อาจทาํ อันตรายแกบุคคลหรอื ทรัพยก ็เปน ความผิด ผูกระทําไมจําตองมีเจตนา เพราะ ประมวลกฎหมายอาญาประสงคใ หผ คู วบคุมสัตวดหุ รือสตั วร ายตองระมัดระวังอยเู สมอ ในประการที่อาจทําอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย หมายความถึง ถึงแมสัตวดุหรือสัตว รายนั้นจะยังไมไดทําอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย แตสัตวนั้นอาจทําอันตรายแกบุคคลหรือ ทรพั ยไ ดเนือ่ งจากบริเวณทส่ี ตั วนน้ั เท่ยี วไปมีบุคคลหรือทรัพย เชน สุนัขเมื่อปลอยปละละเลยไป กดั บุคคลหรอื สัตวอ ื่น ผูควบคุมยอ มมีความผิดตามมาตรานี้ คาํ พพิ ากษาศาลฎีกาท่ี 151/2505 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 377 แบงสัตวไวเปน 2 พวกคําวา 'สัตวรายหมายความ วาโดยธรรมชาตขิ องสตั วน นั้ เองเปน สตั วทม่ี ีนิสัยทั้งดุและรายกาจเปนปกติอยูในตัวและเปนสัตว ที่เปน ภัยอนั ตรายอันนาสะพึงกลัวตอบุคคลผูไดพบเห็นเชนเสือ จระเข หรืองูพิษเปนตนสวนคํา วา 'สัตวด ุ' หมายความวา โดยธรรมชาตขิ องสตั วน น้ั เองมิใชสตั วร า ย แตอาจเปนสัตวดุซึ่งเจาของ จะตองมีการควบคมุ ดูแลเปนพิเศษผิดจากปกตธิ รรมดา โดยลามโซหรือขังกรงไว เชน สุนัข เปน ตน

18 / ๑๘ 3.ผูทช่ี ักหรอื แสดงอาวธุ ในการววิ าทตอ สู มาตรา 379 ผใู ดชักหรือแสดงอาวุธในการวิวาทตอสู ตอ งระวางโทษจําคุกไมเกนิ สิบวนั หรอื ปรับไมเ กนิ หา พันบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ ผทู ช่ี กั หรอื แสดงอาวุธในการววิ าทตอสู องคป ระกอบภายนอก 1.ชักหรือแสดงอาวธุ 2.ในการววิ าทตอสู องคประกอบภายใน เจตนาธรรมดา การ “ชกั อาวธุ ” หมายความวา เอาอาวุธออกมาแสดงใหเห็นไมว า จะเปนอาวธุ โดยสภาพ ไดแก ปน มดี ลูกระเบิด ฯลฯหรอื อาวธุ โดยเจตนาจะใช เชน ในพรา ในการววิ าทตอ สูกัน มาตรานี้ แสดงวา ผกู ระทําตอ งมเี จตนา และการวิวาทตอ สูดงั กลาวกไ็ มจ าํ เปน ตอ งตอ สูกันหลายคนแมต อสูกัน เพยี ง 2 คน และไมไดเกิดในที่สาธารณะหรือแมว า ชกั แลวไมไดใชอ าวธุ นั้นเลยก็ตามก็ผิดมาตรานไ้ี ด เอาปนจองไปในการทะเลาะววิ าทแมปน ไมบ รรจลุ ูกกต็ าม หรอื ชักมดี พกสัน้ ไลแทง แตถ า เปน การชกั อาวุธเพ่ือปองกันตนไมใชว ิวาทไมเขา มาตราน้ี ความผดิ น้ตี อ งมเี จตนา คําพิพากษาศาลฎกี าที่ 1841/2536 การทจ่ี ําเลยใชม ีดพกสัน้ วง่ิ ไลแทงผูเสียหายและพูดวา จะฆาผเู สียหาย แลว ชกั อาวธุ ปนจองยงิ ไปทางผูเสยี หาย 1 นัดเชนน้ี แสดงใหเ หน็ วา จาํ เลยมเี จตนาฆา ผูเสยี หาย และจําเลยไดล งมือกระทํา ความผิดไปแลว เมอ่ื ผูเสียหายไมถ ึงแกความตาย จําเลยจึงมีความผิดฐานพยายามฆาผูเสียหาย โจทก มิไดน าํ สืบใหเหน็ วา จาํ เลยมอี าวธุ ปน เครอ่ื งกระสนุ ปนและพาอาวธุ ปนตดิ ตวั ไปโดยไมรบั อนุญาต แม จะฟง ไดว าจําเลยใชอาวธุ ปนยิงผูเสียหายและในชั้นสบื พยานจาํ เลย จาํ เลยจะตอบคําถามคา นของ โจทกว าพนกั งานสอบสวนแจงขอหาแกจ าํ เลยวาพยายามฆา มีอาวุธปน และเคร่ืองกระสนุ ปนไวใน ครอบครอง และพาอาวธุ ปน ไปโดยไมร ับอนญุ าต และจาํ เลยไดล งช่อื ไวใ นบันทึกคาํ ใหการของผตู องหา ซ่ึงปรากฏตามบันทกึ ดังกลาววา จาํ เลยไดใหการวา จาํ เลยไมเคยไดร บั อนญุ าตใหมีและใชอาวุธปนมา กอ นกต็ าม กถ็ อื ไมไ ดว าโจทกไดนําสบื ใหเหน็ วา จําเลยกระทาํ ความผดิ ฐานมอี าวธุ ปนและเคร่อื ง กระสุนปน และพาอาวุธปน ติดตวั ไปโดยไมไดร ับอนุญาต จงึ ลงโทษจาํ เลยในขอหาความผิดตาม พระราชบญั ญตั อิ าวธุ ปน เครื่องกระสนุ ปนวตั ถุระเบดิ ดอกไมเ พลิงและสิ่งเทียมอาวุธปน พ.ศ. 2490 ไมไ ด

19 / ๑๙ 3.ผูที่ชกั หรอื แสดงอาวุธในการวิวาทตอ สู มาตรา 379 ผใู ดชกั หรือแสดงอาวธุ ในการวิวาทตอสู ตองระวางโทษจาํ คุกไมเกินสบิ วัน หรือ ปรับไมเ กนิ หาพนั บาท หรอื ทั้งจําท้งั ปรับ ผูท่ีชักหรอื แสดงอาวุธในการววิ าทตอสู องคประกอบภายนอก 1.ชักหรอื แสดงอาวุธ 2.ในการวิวาทตอสู องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา การ “ชักอาวุธ” หมายความวา เอาอาวุธออกมาแสดงใหเหน็ ไมว าจะเปน อาวธุ โดยสภาพ ไดแ ก ปน มีด ลกู ระเบิด ฯลฯหรอื อาวธุ โดยเจตนาจะใช เชน ในพรา ในการวิวาทตอสกู นั มาตรานี้ แสดงวา ผกู ระทําตอ งมเี จตนา และการววิ าทตอสดู งั กลา วกไ็ มจําเปนตองตอสูกนั หลายคนแมตอ สูกนั เพียง 2 คน และไมไ ดเกิดในท่สี าธารณะหรอื แมวาชักแลว ไมไ ดใ ชอาวธุ นน้ั เลยก็ตามกผ็ ดิ มาตรานไ้ี ด เอาปนจอ งไปในการทะเลาะวิวาทแมป นไมบ รรจุลูกก็ตาม หรอื ชักมีดพกส้ันไลแ ทง แตถ า เปนการชัก อาวธุ เพื่อปอ งกันตนไมใชว วิ าทไมเ ขา มาตรานี้ ความผิดนี้ตอ งมีเจตนา คาํ พพิ ากษาศาลฎีกาที่ 1841/2536 การท่ีจาํ เลยใชมีดพกสนั้ วิ่งไลแ ทงผูเสยี หายและพดู วา จะฆา ผเู สียหาย แลว ชกั อาวธุ ปน จองยงิ ไปทางผเู สียหาย 1 นัดเชน น้ี แสดงใหเ หน็ วา จาํ เลยมีเจตนาฆาผเู สียหาย และจาํ เลยไดล งมือกระทํา ความผดิ ไปแลว เมือ่ ผเู สียหายไมถงึ แกความตาย จําเลยจงึ มีความผิดฐานพยายามฆาผูเ สียหาย โจทก มไิ ดน ําสบื ใหเห็นวาจําเลยมีอาวุธปน เครื่องกระสนุ ปน และพาอาวุธปน ติดตวั ไปโดยไมร ับอนุญาต แม จะฟงไดวา จาํ เลยใชอาวธุ ปนยิงผเู สียหายและในช้ันสบื พยานจาํ เลย จาํ เลยจะตอบคําถามคานของ โจทกว าพนักงานสอบสวนแจง ขอ หาแกจําเลยวาพยายามฆา มอี าวธุ ปน และเครอื่ งกระสุนปน ไวใ น ครอบครอง และพาอาวุธปนไปโดยไมร บั อนญุ าต และจําเลยไดล งชอ่ื ไวในบันทึกคาํ ใหการของผูตองหา ซึง่ ปรากฏตามบนั ทึกดงั กลา ววา จาํ เลยไดใหก ารวาจาํ เลยไมเคยไดร บั อนญุ าตใหมีและใชอ าวุธปน มา กอนก็ตาม ก็ถอื ไมไ ดว า โจทกไดนําสบื ใหเหน็ วา จําเลยกระทาํ ความผิดฐานมีอาวุธปนและเครือ่ ง กระสุนปน และพาอาวธุ ปน ตดิ ตัวไปโดยไมไ ดร บั อนุญาต จงึ ลงโทษจาํ เลยในขอหาความผดิ ตาม พระราชบญั ญัติอาวธุ ปน เคร่ืองกระสนุ ปน วตั ถุระเบิด ดอกไมเ พลิงและส่ิงเทียมอาวธุ ปน พ.ศ. 2490 ไมได

20 / ๒๐ 4.ทําใหเดือดรอนรําคาญ มาตรา 389 ผใู ดกระทาํ ดว ยประการใด ๆ ใหของแขง็ ตกลง ณ ทใี่ ด ๆ โดยประการทน่ี า จะเปน อันตรายหรือเดือดรอนรําคาญแกบุคคล หรือเปนอันตรายแกทรัพย หรือกระทําดวยประการใด ๆ ให ของโสโครกเปรอะเปอ นหรือนา จะเปรอะเปอ น ตัวบุคคล หรอื ทรพั ย หรอื แกลง ทําใหของโสโครกเปนที่ เดือดรอนรําคาญ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจําทั้ง ปรับ ทาํ ใหเ ดอื ดรอนรําคาญ มี 3 กรณคี ือ 1. ทําใหของแข็งตกลง ณ ที่ใดๆ โดยประการที่นาจะเปนอันตรายหรือเดือดรอนรําคาญแก บุคคล หรือเปนอันตรายแกทรัพย เชน โยนขวดเบียรลงทางหนาตางโดยไมดู หรือ รดนํ้าตนไมใน กระถางตามระเบียงโดยไมระวัง ทําใหกระถางหลนลงไป เกือบจะถูกคนอื่นหรือรถจอดอยูขางลาง ก็ เปนความผิดสําเร็จตามมาตรนี้ ถาผูอื่นบาดเจ็บหรือตาย ก็จะเปนความผิดตามมาตรา 390,300 หรือ 291 แลวแตกรณี ความผิดนี้ไมตองการเจตนา คือ ไมประสงคหรือเล็งเห็นผลของการกระทําให ของแข็งตกลงท่ใี ดๆ 2. ทําใหของโสโครกเปรอะเปอนหรือนาจะเปรอะเปอนตัวบุคคลหรือทรัพย เชน สาดนํ้าลาง ชามออกมานอกบาน จนถูกหรือเกือบจะถูกคนที่เดินผานไปมาหรือขับรถอยางเร็วผานบริเวณที่มี นํ้านองขังอยู นํ้ากระเซ็นไปถูกคนที่เดินอยูขางทาง เปนตน หรือขวางถุงใสอุจจาระไปที่คนอื่น แตเขา หลบเสยี ทนั ก็เปน ความสาํ เร็จแลวไมใ ชเพียงขั้นพยายาม เพราะกฎหมายใชคําวา “นาจะเปรอะเปอ น” ความผิดนี้ไมตองมีเจตนา คือ ไมไดประสงคหรือเล็งเห็นผลใหของโสโครกเปรอะเปอนบุคคล หรอื ทรัพยก ไ็ ด หากมเี จตนา อาจมีความผิดฐานทาํ ใหเสียทรพั ยห รือพยายามทํารายรางกายได 3. แกลง ทําใหข องโสโครกเปนที่เดือดรอนรําคาญ เชน เอาขยะไปทิ้งหนาบานเขา เอาอุจจาระ ปาเขา บา นเขา เปนตน คําวา “แกลง ” แสดงวาตองมีเจตนา 5.กระทาํ โดยประมาท เปน เหตใุ หผ ูอ ื่นไดร บั อันตรายแกก ายหรือจิตใจ มาตรา 390 ผูใดกระทําโดยประมาท และการกระทํานั้นเปนเหตุใหผูอื่นรับอันตรายแกกาย หรอื จติ ใจ ตองระวางโทษจําคกุ ไมเ กินหนึ่งเดอื น หรือปรบั ไมเ กนิ หนง่ึ หมนื่ บาท หรือทั้งจาํ ท้งั ปรบั กระทําโดยประมาท เปน เหตุใหผ อู ่ืนไดรับอันตรายแกก ายหรอื จติ ใจ การกระทําโดยประมาท คือ ไมระมัดระวังตามวิสัยและพฤติการณ...ฯ ตามความในมาตรา 59 วรรคสี่ และเมื่อกฎหมายใชค าํ วา \"เปน เหตใุ ห\" แสดงวา เปน เง่อื นไขในการลงโทษท่ีตอ งการผลจงึ ตองมี ผลใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจ ถาไมถึงกับเปนอันตรายแกกายหรือจิตใจยังไมผิดตามมาตรานี้ เชน ขับรถโดยประมาทชนกบั รถของผเู สียหาย ผเู สยี หายไดรบั บาดเจ็บ บรเิ วณขอ ศอกปลายแขนซายมี รอยชํ้าเล็กนอยรักษา 2 วันหาย หรือมีบาดแผลเพียงแกมถลอกขอศอกหนังถลอกประมาณ 5 ซม. รกั ษา 4 วันหาย ยงั ไมถ อื วา เปน อนั ตรายแกก ายผูกระทาํ ยงั ไมม คี วามผิดตามมาตรานี้

21 / ๒๑ คําพพิ ากษาศาลฎีกาท่ี 1770/2516 ศาลชั้นตนพิพากษาวาจําเลยทั้งสองมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 390 และ พระราชบญั ญัตจิ ราจรทางบก พ.ศ. 2477 มาตรา 29(4), 66 ที่แกไขเพิ่มเติมแลว จําเลยที่1 ฝายเดียว อทุ ธรณว า จําเลยท่ี 2 กระทําประมาทฝายเดียว ขอใหยกฟอ ง แมจ ําเลยท่ี 1 มิไดอุทธรณโตแยงในเรื่อง บาดแผลมาดวย ศาลอุทธรณก็มีอํานาจหยิบยกขึน้ วนิ จิ ฉัยใหเ ปนคุณแกจาํ เลยได แมการขับรถของจําเลยเปนที่นาหวาดเสียว เปนเหตุใหเกิดชนกันอยางแรง ตางเสียหายมาก อยางไรก็ตาม เมอ่ื ลกั ษณะบาดแผลของผูเสียหายที่ไดรับมีเพียงเจ็บบริเวณขอศอกและปลายแขนซาย มีรอยชํ้าเล็กนอย รักษาประมาณ 2 วัน เทานี้ ยังไมรุนแรงจนเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกาย อันจะ เปน ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 390 6.ใชก ําลังทํารา ยผูอ ่ืนโดยไมถึงกบั เปน เหตใุ หเ กิดอนั ตรายแกก ายหรือจิตใจ มาตรา 391 ผูใดใชกําลังทํารายผูอื่น โดยไมถึงกับเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจ ตอ งระวางโทษจาํ คุกไมเกนิ หนงึ่ เดือน หรอื ปรบั ไมเ กินหนงึ่ หมืน่ บาท หรอื ทัง้ จําท้ังปรบั ใชก าํ ลังทาํ รายผูอ ่ืนโดยไมถงึ กบั เปนเหตุใหเกิดอนั ตราย แกกายหรอื จิตใจ เชน ชก เตะ หรือใชตนฟนทํารายขอบตาฟกชํ้า แขนขวาขัดยอก รักษา 5 วันหาย ใชเทา เตะ ถีบ มีบาดแผลถลอกฟกชํ้า รักษา 2 วันหรือ 5 วันหาย ไมเปนอันตรายแกกาย ไมผิดตามมาตรา 295 แตผิดตามมาตรา 391 จับมือใหลุกขึ้นโดยเขาไมสมัครใจ เปนการใชกําลัง ผิดตามมาตรานี้ การถาย ปสสาวะรดนอกจากจะมีความผิดฐานกระทําการตามมาตรา 388 แลวยังมีความผิดฐานทําราย รา งกายตามมาตรา 391 น้ดี ว ย \"การใชกาํ ลงั \" ตามมาตรานี้ แสดงวาตองมีเจตนา ถาเพียงแตใชกําลังผลักอกผูเสียหายมิใหขึ้น ไปบนอัฒจนั ทร โดยมไิ ดม ีเจตนาทาํ รา ยก็ไมม คี วามผิด หรือเพียงแตจับแขนโจทยที่วางที่ประตูรถยนต มิไดดึงกระชากไมเปนการใชกําลังทํารายตามมาตรานี้ หากไมได “ใชกําลังทําราย” เชน หลอกให ตกใจกลวั ไมเขา ตามมาตรานี้ คําพพิ ากษาศาลฎีกาท่ี 2199/2519 จําเลยใชกําลังจับมือผูตายใหลุกขึ้นโดยผูตายไมสมัครใจ เมื่อผูตายบอกวาจะไปสวมเสื้อกอน จาํ เลยจึงปลอย ถือไดว า เปน การใชกําลงั ทํารา ย เปนความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 391 7.ทําใหผูอ่นื เกดิ ความกลัว หรือความตกใจ โดยการขเู ขญ็ มาตรา 392 ผใู ดทําใหผูอื่นเกดิ ความกลัวหรือความตกใจโดยการขูเ ข็ญ ตองระวางโทษจําคุกไม เกนิ หน่ึงเดือน หรือปรับไมเกินหน่งึ หมื่นบาท หรือท้ังจาํ ทง้ั ปรบั ทาํ ใหผ อู ื่นเกดิ ความกลวั หรือความตกใจ โดยการขูเ ขญ็ การกระทาํ ไมจ ํากดั วธิ ี เชน เอาปน พลาสตกิ มาขูเข็ญทําทายิงผูเสียหาย ผูเสียหายเขาใจวาเปน ปน จรงิ เกดิ ความกลัวตกใจ มคี วามผดิ ตามมาตรานี้

22 / ๒๒ คําพิพากษาศาลฎีกาที่ 337/2517 จําเลยถือปนพลาสติกมาขูเข็ญทําทาจะยิงผูเสียหายผูเสียหายเขาใจวาเปนปนจริงเกิดความ กลัวหรือตกใจ จําเลยตอ งมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 392 8.ดูหมน่ิ ผอู น่ื ซึง่ หนาหรือดวยการโฆษณา มาตรา 393 ผใู ดดหู ม่ินผูอน่ื ซ่ึงหนาหรอื ดวยการโฆษณา ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรอื ปรับไมเ กนิ หน่ึงหม่นื บาท หรอื ท้ังจาํ ท้ังปรบั การดูหมิ่น คือ การเหยียดหยาม สบประมาท ดูถูก เปนเรื่องเปนเรื่องที่ผูกระทําแสดง ความรูสึกตอผูดูหมิ่น ไมไดมุงตอการทําใหเสียชื่อเสียง คําดาไมจําเปนขอเท็จจริงเหมือนเรื่องหมิ่น ประมาทที่ผูกระทําตองการใหผูอื่นเสียชื่อเสียง อาจทําวาจา เชน ดาดวยคําหยาบคาย เชน ดา สามเณรสองรูปซึ่งหนาวา “เดี๋ยวกูเตะลงกุฏิใหหมด” ดาหญิงวา “กูไมนาเอามึงใหเสียนํ้า อีหนาหัว ควย” ดาวา “หนาหมา หนาหมู” ดาวา “อีสัตว” “ไอทนายกระจอก ทนายเฮงซวย” เหลานี้เปน ถอ ยคําทดี่ หู มน่ิ หรอื อาจทํากิริยา เชน ใหข องลบั หรอื ยกสน เทาให เปน ตน สวน “ซง่ึ หนา ” ไมหมายความวา ตอ งทําตอหนา เทาน้นั แตร วมถงึ การกระทาํ ท่ีอยูใกลๆใหรับรู เชน ดาไลห ลัง หรอื อยูบา นตดิ กนั ใชค ําหยาบคายดา ใหเ ขาไดย นิ ก็เปนการดหู มิ่นซ่ึงหนาได แตถาดาใน ขณะทเี่ ขาไมอ ยูในที่เกิดเหตุ ไมใชกลาวซึ่งหนา ไมผิดมาตรานี้ การดากันโดยหางระยะ เชน โทรศัพท ดากันหรือเขยี นจดหมายดากันไมใชการกระทาํ ซึง่ หนา ไมผดิ ตามมาตราน้ี ท่เี ปนดังนี้เพราะเจตนารมณข องมาตราน้มี เี พือ่ ปอ งกนั เหตุภัยที่อาจเขาถึงตัวไดในทันทีที่มีการ ดูหม่ิน จงึ ไมไ ดถ ือเอาการเหน็ หนาหรือไมเ ปนสาํ คญั ดังน้แี มเห็นหนากันผานโทรศัพทมือถือ และไมได และไมอยูใ กลก นั ก็ไมใช ซ่ึงหนา แตห ากผดู า กับผูถ กู ดา อยูกันละหองมีฝากั้น แมไมเห็นหนากัน แตคํา ดาไดย ินถึงกัน หรือใชโทรศพั ทดากนั อาจถงึ กนั ทนั ที จงึ เปน การดูหม่นิ ซึ่งหนาได นอกจากนี้หากตางฝายตางดากันไมเปนดูหมิ่น เพราะกฎหมายประสงคจะลงโทษผูที่ดูหมิ่น ผูอ ืน่ ซึง่ ทาํ แตฝายเดียว ตองมีเจตนาดูถูกเหยียดหยาม หากเปนการพูดคุยกันตามประสาคนสนิทชิดชอบกันไมผิด มาตราน้หี รือการใชคาํ วา กู มึง ไมถึงกับเปน การดูหม่นิ คาํ พิพากษาศาลฎกี าที่ 3711/2557 โจทกฟองขอใหลงโทษตาม ป.อ. มาตรา 393 ฐานดูหมิ่นผูอื่นซึ่งหนา ขณะเกิดเหตุผูเสียหาย กบั จําเลยอยหู า งไกลกนั คนละอําเภอ แตองคประกอบความผิดตาม ป.อ. มาตรา 393 นั้น ถาเปนการ กลาวดวยวาจา ผูกระทําตองกลาวซึ่งหนาผูเสียหาย เพราะบทบัญญัติมาตรานี้มีเจตนารมณปองกัน เหตรุ า ยทอ่ี าจเขาถึงตัวกันทันทีที่มีการกลาว ดังนั้น ขอเท็จจริงที่โจทกนําสืบจึงยังไมเขาองคประกอบ ความผดิ ฐานดูหมน่ิ ผูอ น่ื ซ่งึ หนา

23 / ๒๓ 9.ไล ตอนหรือทําใหสัตวใดๆเขาในสวน ไรหรือนาของผูอื่นที่ไดตกแตงดินไว เพาะพันธุไว หรือมี พืชพันธุ หรือผลติ ผลอยู มาตรา 394 ผูใดไล ตอน หรือทําใหสัตวใด ๆ เขาในสวน ไร หรือนาของผูอื่นที่ไดแตงดินไว เพาะพนั ธไุ ว หรอื มพี ืชพนั ธุหรอื ผลติ ผลอยู ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่ง หมน่ื บาท หรือทง้ั จําทงั้ ปรับ การ “ไลตอน” แสดงวา ตองมีเจตนากระทํา สวนการทําสัตวใดๆ เขาไปอาจเปนการไล ตอน จงู หรือเรยี กสัตวเ ขา ไปก็ได ผกู ระทําไมจําเปนตองเปนผูมีหนาที่ดูแลควบคุมดูแลสัตวเหลานั้น เชน มี ไกเขามาจิกสวนผักในบานเรา เราจึงไลไกออกไปนอกรั้วบาน ซึ่งติดตอกับแปลงของเพื่อนบาน ก็มี ความผิดตามมาตรานี้ เพราะเปนการ “ทําให” สัตวใดๆ เขาในสวน ไรหรือนาของผูอื่น ในสวนหลังนี้ ผูกระทําอาจกระทําโดยไมมีเจตนา คอื การกระทําแตไ มป ระสงคตอ ผลหรอื เลง็ เหน็ ตอผล เชน ทําเสียง ดงั จนไกว ัวตื่น ว่งิ ไปในแปลงผกั สวน ไรของผูอน่ื ท่เี ขาแตงดนิ หรอื เพาะพนั ธุไวกไ็ ด 10.ควบคุมสัตวใดๆปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเขาในสวน ไรหรือนาของผูอื่นที่ไดตกแตงดินไว เพาะพันธุไว หรอื มีพชื พันธุ หรอื ผลติ ผลอยู มาตรา395 ควบคุมสัตวใดๆ ปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเขาในสวน ไรหรือนา ของผูอื่นที่ได แตง ดินไว เพาะพันธุไม หรอื มพี ืชพันธุ หรอื ผลิตผลอยู ตองระวางโทษปรับไมกนิ หาพนั บาท การควบคุมสัตวใดๆ แสดงวาผูกระทํามีหนาที่ควบคุมดูแล ถาไมมีหนาที่ก็ตองพิจารณา ตาม มาตรา394 ขางตน การปลอยปละละเลยอาจเปนเรื่องของความประมาท ไมใสใจหรือมัวแตคุยเลน เพลินหรอื นอนหลบั ทําใหส ตั วทต่ี นมหี นาทีค่ วบคุมดูแลเขา ไปในสถานที่ดงั กลาว ถา เขาดูแลดีแลว แตมี คนมาแกลงไลตอนสัตวหรือทําใหสัตวตื่นตกใจเขาไปในสวน ไรนา ของผูอื่น ผูมีหนาที่ควบคุมยอมไม ผิดตามมาตรานี้ แตผูทําใหสัตวเขาไปในสถานที่ดังกลาวมีความผิดตามมาตรา394ความผิดฐานนี้ไม ตองการเจตนา 11.รงั แก คกุ คาม หรอื ทําใหเดือดรอนราํ คาญ มาตรา 397 ผใู ดกระทําดวยประการใดๆ ตอ ผอู ่ืนอันเปน การรังแก ขมเหง คุกคาม หรือกระทํา ใหไดร บั ความอบั อายหรอื เดือดรอ นราํ คาญ ตอ งระวางโทษปรบั ไมเกินหา พันบาท ถา การกระทําความผิดตามวรรคหนึ่งเปนการกระทําในที่สาธารณสถานหรือตอหนาธารกํานัล หรือเปนการกระทําอันมีลักษณะสอไปในทางที่จะลวงเกินทางเพศ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่ง เดอื น หรือปรบั ไมเกนิ หนงึ่ หมื่นบาท หรือทง้ั จาํ ทงั้ ปรบั ถาการกระทําความผิดตามวรรคสองเปนการกระทําโดยอาศัยเหตุที่ผูกระทํามีอํานาจเหนือ ผูถูกกระทํา อันเนื่องจากความสัมพันธในฐานะที่เปนผูบังคับบัญชา นายจาง หรือผูมีอํานาจเหนือ ประการอืน่ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเกินหนึง่ เดอื น และปรับไมเ กนิ หนึง่ หมน่ื บาท มาตรา 397 รงั แก คกุ คาม หรอื ทาํ ใหเ ดอื ดรอนรําคาญ มี 3 ลักษณะ

24 / ๒๔ 1.กระทาํ ดวยประการใดๆตอ ผอู ่นื อันเปน การรังแก ขมเหง คุกคาม หรือกระใหไดรับความอับ อาย หรือเดือดรอนรําคาญ เชน เปดวิทยุเสียงดังแมทําในหองสวนตัวของตน แตรบกวนคนขางบาน แอบดูเขาอาบนํ้า(ถํ้ามอง) แมอยูในที่สวนตัวก็ตามเพราะเขาตองการปกปดเปนการทําใหเขาอับอาย เดอื ดรอ นราํ คาญ เปนความผดิ ได แตห ากเขาเปด เผยตัวเองเดินอยูในบานหรือสนามหนาบานที่เห็นได งาย แลว ผูกระทาํ แอบดหู รือสอ งกลองทางไกลดู ก็ไมผ ิดมาตราน้ี 2.กระทาํ การตามหัวขอที่1 ในที่สาธารณสถาน หรือตอหนาธารกํานัล เชน ยื้อยุดฉุดกระโปรง หญงิ ทเ่ี ดินผานไปมา ถาถงึ ข้นั จบั เนื้อตัวรางกาย อาจเปนการอนาจารหรือประทุษราย ไดจอดรถขวาง ซอยในที่ดินของเอกชนไมใหรถขางในออกจากซอยได แมไมเปนความผิดตอเสรีภาพ(มาตรา310) แต เปนการรังแกขมเหงทําใหเดือดรอนรําคาญได แอบดูคนที่เขาหองนํ้าสาธารณะหรือมีการคุกคาม ตดิ ตาม ตะโกน เดนิ วนไปวนมา ดาเขาซ้ําไปซํ้ามาทีห่ นา ประตูบา นรบกวนการทํางาน สงเสียงดังเวลาดึกอันเปนเวลาหลับนอน เปนการทําใหเดือดรอนรําคาญ จับภริยาแกผากลางถนนให คนอื่นดู เปนการอนาจารและทาํ ใหผ ูอื่นไดรบั ความอับอายตาม มาตรา397 รวมถงึ การกระทําอันมีลกั ษณะสอ ไปในทางทีจ่ ะลวงเกนิ ทางเพศ หมายถึง การรบกวน คุกคาม ความเดอื ดรอ นรําคาญไมวา จะเปนการใชค ําพูด กิริยาทาทาง หรือ วิจารณในเชิงดูหมิ่นลวงเกินโดยใช เหตุแหงเพศ โดยอีกฝายไมไดพึงประสงคหรือรังเกียจ หรือการแตงกายในเชิงลามกหรือการจองมอง อยา งตง้ั ใจดวยสายตาที่มงุ ในทางเพศ นงั่ หรือเดินใกลช ิดเกนิ ความจําเปน 3.การลวงเกินทางเพศตามหัวขอที่2 เปนการกระทําโดยอาศัยเหตุที่ผูกระทํามีอํานาจเหนือ ผูถูกกระทําอันเนื่องมาจากความสัมพันธในฐานะที่เปนผูบังคับบัญชา นายจาง หรือผูมีอํานาจเหนือ ประการอืน่ คําวาอํานาจเหนือ อาจมาจากความเปนนายจาง ลูกจาง อํานาจตามกฎหมาย เชน นายกับ ลูกนอ ง อธิบดีกับเลขาหนาหอง อํานาจปกครอง หากลูกนองหรือลูกจางไมยอมใหลวนลามลวงเกินก็ จะลงโทษวินยั ไลอ อก ไมข ึ้นเงินเดอื นให เปน ตน ซึ่งการกระทํายังไมถึงขั้นอนาจารก็เปนความผิดตาม มาตรา 397 ความผดิ ฐานนีต้ อ งมีเจตนา คําพพิ ากษาศาลฎกี าท่ี 1908/2518 จําเลยจอดรถขวางกั้นไมใหโจทกถอยรถออกไปจากซอยที่เกิดเหตุ เปนเพียงขัดขวางไมให โจทกนํารถออกไปไดเทานั้น สวนตัวโจทกมีอิสระที่จะออกไปจากซอยได การกระทําของจําเลยยังไม เปนความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 310 แตเปนการรังแกขมเหงทําใหโจทกไดรับความ เดอื ดรอ นรําคาญ แมซ อยนนั้ จะอยูในที่ดินของผมู ชี อ่ื ซงึ่ แบงใหผูอื่นเชาปลูกบาน แตประชาชนก็ชอบท่ี จะเขาออกไปติดตอกับผูที่อยูในซอยนั้นได ถือไดวาจําเลยไดกระทําในที่สาธารณสถาน จึงมีความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 397

25 / ๒๕ 12.กระทาํ การใดๆอนั เปนการทารุณตอ เด็กอายุยงั ไมเ กนิ 15 ป คนปวยเจ็บหรือคนชรา ซงึ่ ตอ งพึง่ ผูน้นั ในการดาํ รงชีพหรอื การอืน่ ใด มาตรา 398 การกระทาํ ดวยประการใดๆ อันเปนการทารุณตอเดก็ อายุยังไมเกิน 15ป คนปวย เจ็บหรือคนชรา ซึง่ ตองพึง่ ผูน น้ั ในการดํารงชีพหรือการอ่ืนใด การกระทําอนั ทารุณ เชน ใหเ ด็กแบกของหนกั เกนิ กําลัง ใหอยอู ยา งอดๆอยากๆ ไลคนชรา ออกจากบา น แมย งั ไมเ กิดผลเปน อนั ตรายแกกายหรอื จิตใจของเด็กหรือคนปว ยเจ็บนน้ั แตอยางใด ก็ ผิดตามมาตรา398 หากมีผลเกิดเปนความผิดตามมาตรา292 ได หากมีมลู เหตุชกั จูงใจใหเ ด็กฆา ตัวตาย กอ็ าจเขามาตรา292 เชนกัน ความผิดฐานนตี้ อ งมเี จตนา คือ ตองรวู า เด็กอายไุ มเ กิน 15 ป รูวาคนกําลังปว ยชว ยตนเอง ไมไ ด

บทที่ 4 ความผดิ เกยี่ วกับศีลธรรมอันดี 1.เห็นผูอื่นตกอยูในภยันอันตรายแหงชีวิต ซึ่งตนอาจชวยไดโดยไมควรกลัวอันตรายแก ตนเองหรือผูอ ืน่ แตไ มช ว ยตามความจําเปน “ มาตรา 374 ผใู ดเหน็ ผอู ื่นตกอยูใ นภยันอันตรายแหงชีวิตซึ่งตนอาจชวยไดโดยไมควร กลัวอันตรายแกตนเองและผูอื่น แตไมชวยตามความจําเปนตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่ง เดือน หรือปรบั ไมเ กินหนง่ึ หม่ืนบาท หรือท้งั จาํ ทง้ั ปรบั ” “ภยันอนั ตรายแหง ชวี ิต” คอื ภัยที่จะทําใหบ คุ คลถึงตาย เชน คนวายนํ้าไมเปนกําลังตก นํ้าอยู ไฟไหมบานที่มีเด็กนอนอยูในบาน คนถูกรถชนอาการสาหัส เปนตน และผูกระทํา ความผดิ มาพบเห็นโดยทต่ี นเองมไิ ดม ีสวนกอใหเกิดภยันอันตรายแกผูนั้นเลย เพราะหากตนเปน เหตุแหงภยันอันตรายนั้นแลว ไมวาจะเกิดจากเจตนาหรือประมาทเลินเลอก็ตาม ก็ยังตองมี หนา ทตี่ องชว ยใหพ น ภยันอนั ตรายท่ีตนกอ ขึ้น เชน แดงขับรถชนดําที่กําลังเนขามถนน การที่ดํา ประสบภยนั อนั ตรายนัน้ เกิดจากการกระทําที่แดงขับรถชน ดังน้นั แดงยังมีหนาที่ที่จะตองชวยให ดําพนจากภยนั อันตรายนั้นกอน หรือเชนผลักเขาตกนํ้าโดยเจตนาหรือโดยลอเลนปรากฎวาเขา วายนํ้าไมเปน ถาเห็นแลวไมเขาชวยผูกระทําหาใชมีความผิดเพียงมาตรานี้เทานั้นไม แตอาจมี ความผิดฐานทาํ ใหผูอ ่ืนตายโดยกระทําการงดเวนการจักตองกระทําเพื่อปองกันผล โดยมีเจตนา ฆา หรือโดยประมาทได ภยันอันตรายตอชีวิตนั้นไมจํากัดรูปแบบ เชน คนกําลังจะจมนํ้าตาย เด็กคลานอยูบน รางรถไฟขณะรถไฟวิ่งมา คนบาดเจ็บเพราะถูกทํารายหรือเพราะอุบัติเหตุ แมแตคนที่จะฆาตัว ตายก็ตามซ่งึ อาจชว ยไดโ ดยไมก ลวั อันตรายแกต นเองหรือผูอน่ื ความผิดตามมาตรานี้เปนการละเวนไมใชหนาที่ที่จะตองกระทํา เพราะถาเปนหนาที่ท่ี กฎหมายกําหนดไวโดยเฉพาะเจาะจงแลว การไมกระทําจะเปนการงดเวนซึ่งถือวาเปนการ กระทําตามมาตรา 59 ไมใชหนาที่ทั่วๆไป บทบัญญัตินี้เปนการบังคับใหบุคคลทําหนาที่เปน พลเมืองดี ความผิดสําเร็จเมื่อไมเขาชวยเหลือผูที่ตกอยูในภยันตรายนั้น โดยไมตองมีผลเกิด แม ตอ มาจะมผี ูอ นื่ มาชวยใหผ นู ั้นปลอดภยั ได ผูที่พบเห็นตอนแรกสามารถชวยได แตไมชวยตองรับ ผดิ ตามมาตรานี้ ความผิดนี้ตองมีเจตนา กลาวคือ ผูกระทําความผิดมาตรานี้ตองไดเห็นผูอื่นตกอยูใน ภยันตราย คือ ทราบถึงอันตรายที่มีบุคคลกําลังไดรับอยูนั้น จึงตองเปนการกระทําโดยรู ขอเท็จจรงิ อนั เปน องคประกอบความผดิ ตามมาตรา 59 วรรค 3 ดว ย

27 / ๒๗ 2.กระทาํ ทารณุ ตอสัตว หรือฆาสตั วโดยใหไ ดทกุ ขเวทนาอนั ไมจ าํ เปน “ มาตรา 381 ผูใ ดกระทาํ การทารณุ ตอ สัตว หรือฆา สัตวโดยใหไ ดรบั ทุกขเวทนาอันไมจําเปน ตอ งระวางโทษจาํ คุกไมเ กนิ หน่ึงเดอื น หรือปรับไมเ กนิ หนึง่ หมื่นบาท หรือทัง้ จาํ ทัง้ ปรับ ” มาตรานไี้ มใ ชม ีขน้ึ เพ่ือ “คุม ครองสัตว” แตเ พื่อใหค นมคี วาม “เมตตาสัตว” โดยไมท ําทารุณดังกลา ว แกสัตว เชน เอาหมีมาเลย้ี งเวลาคนจะกนิ “อุงตีนหมี” ก็มาตดั ไปทีละขา ง เอาไฟฟา ช็อตหมเู พอื่ จะได ไมอยูนง่ิ เวลาเอาไปทาํ อาหารจะไดม รี สชาติเหมือนหมูปาหรือควักลกู นัยนต าแมวเปน ๆ เพ่ือจะเอา “เพชรตาแมว” ตามความเชือ่ งมงาย เปนตน สว นการฆา สัตวโ ดยใหไดร ับทกุ ขเวทนาอนั ไมจําเปน ไดแก การทําใหส ัตวไดรับความเจบ็ ปวด กอ นตายโดยไมจําเปน เชน จับเตา มาไตไมเ หนือหมอนํ้าตมเดอื ด ตวั ไหนตกลงไปกต็ าย ตวั ไหนเดนิ ผา นไปไดก ็จบั มาเดินไตใ หมจ นกวา จะตกลงไป หรือการขงึ งูแลวเอามดี กรีดทอ งขณะงูยังเปนๆอยเู พ่ือ เอาเลอื ดมาดม่ื สดๆ เอาลิงเปน ๆมาเจาะหัวเพอื่ กินสองลงิ สดๆ เปน ตน การทดลองทางวทิ ยาศาสตรแ มโดยทว่ั ไปจะไมถอื วาเปนความผิดตามมาตรานก้ี ต็ ามแตในบาง กรณกี เ็ ปน การทําทารุณตอ สัตวเชน กัน ถาทําโดยไมจาํ เปนตอการทดลอง การวินิจฉัยจงึ ข้ึนอยกู บั ระดับศลี ธรรมของมนษุ ยวา กรณีใดควรเปนการทารุณหรือไม ความผิดน้ีตอ งมเี จตนา 3.ใชใหส ตั วท าํ งานจนเกนิ สมควร มาตรา 382 ผใู ดใชใหสตั วท ํางานจนเกินสมควรหรือใชใ หท ํางานอนั ไมส มควร เพราะเหตทุ ีส่ ตั ว นนั้ ปวยเจบ็ ชราหรอื ออนอายุ ตอ งระวางโทษจําคกุ ไมเ กินหนึง่ เดือน หรอื ปรบั ไมเกินหนงึ่ หมนื่ บาท หรอื ทั้งจําทงั้ ปรบั องคป ระกอบภายนอก 1. ใชใ หสัตวท ํางานจนเกนิ สมควรหรอื ใชใหสัตวทํางานอันไมส มควร 2. เพราะเหตทุ ่ีสัตวนน้ั ปวยเจ็บ ชรา หรอื ออนอายุ องคประกอบภายใน ไมตองมเี จตนา การใชสัตวท ํางานจนเกินสมควรหรอื ใชใหทํางานอันไมส มควรจะตองเนื่องจากตัวสตั วน น้ั ซ่ึง มาตรา 382 ทําหนใหพ จิ ารณา 3 ประการดว ยกนั ก. เพราะเหตทุ ีส่ ตั วน น้ั ปวยเจ็บ การปวยตัง้ กลาวน้ีเหน็ วานา จะตอ งถงึ ขนาดปวยเจ็บไมท ่จี ะใช งานตอไป สมควรจะไดร บั การรักษาพยาบาลใหห าย ไมใชปว ยเจบ็ เลก็ นอ ยเชน น้ถี า เจาของไม รกั ษาพยาบาล แตย ังคงใชใหท ํางานตอ ไปท้งั ๆที่สตั วนน้ั ปว ยเจบ็ ยอ มถอื เปน การใชงานสัตวอนั ไม สมควร เชน ชา งเปนแผลอักเสบติดเชอื้ ทีเ่ ทา แตย งั ใชง านลากซงุ ตอไป เปนตน

28 / ๒๘ ข. เพราะเหตุที่สัตวนั้นชรา ความชราของสัตว ก็คือ แก อายุมาก ซึ่งหากจะใชงานก็ควร เหมาะสมกบั สภาพของสัตวน น้ั เชน กระบือแกม ากผอมโซไมมีแรงยงั ใชเ ทยี มเกวยี นบรรทกุ ของ ค. เพราะเหตทุ ีส่ ัตวออนอายุคือ เจาของสัตวนําสัตวออนอายุใหใชทํางานหนักเกินกวาวัยหรือ ความสามารถของสตั ว เชน ใชใหท าํ งานใหไ ดง านเทากับสตั วท ี่กําลังอยูในวยั ใชง านทว่ั ๆ ไป การกระทําความผดิ ตามมาตราน้ไี มตอ งมเี จตนา โดยจะตองวนิ จิ ฉัยตามความรสู ึกของคนทั่วไป วาการใชงานสัตวดังกลาวเปนการใหใชงานจนเกินสมควรหรือใชใหทํางานอันไมสมควรหรือไม แม ผูกระทําจะคิดวาการใชงานสัตวนั้นไมเกินสมควรหรือมิไดใชใหทํางานอันไมสมควร หากบุคคลทั่วไป หรอื วิญูชนเห็นวาเกินสมควรหรอื ไมส มควรแลวผูกระทาํ ยอมมคี วามผิดตามมาตราน้ี 4.กระทาํ การอันควรขายหนา ตอ หนา ธารกํานลั หรือกระทําการลามกอยางอน่ื มาตรา 388 ผูใดกระทาํ การอนั ควรขายหนา ตอหนาธารกาํ นัล โดยเปลือยหรือเปดเผยรางกาย หรอื กระทาํ การลามกอยา งอื่น ตอ งระวางโทษปรับไมเกนิ หาพันบาท การกระทําความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 388 นี้ อาจเปนการกระทําโดยการ เปลอื ยเปดเผยรา งกาย หรอื การกระทาํ อยา งอืน่ กไ็ ดโดยมีลกั ษณะสําคัญ คือ เปนการกระทําการลามก เชน การพูดในท่สี าธารณวา ”เยด็ โคตรแมม งึ ” “นมใหญน าจบั ” หรือ การสาธิตโดยการแสดงทารักรวม เพศสัมพนั ธ เปนตน องคป ระกอบภายนอก 1. กระทาํ การอนั ขายหนา 2. โดยเปลอื ยหรือเปด เผยรา งกาย หรอื กระทําการลามกอยางอ่นื 3. ตอ หนาธารกาํ นลั องคป ระกอบภายใน เจตนาธรรมดา จะมีลักษณะกระทําการเปลือยหรือเปดเผยรางกายติอห นาธารกาํ นลั ”กระทําการลามกอยางอื่น” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 388 นั้นไมไดหมายเฉพาะ แตเรอ่ื งเกี่ยวกบั รา งกายเทานั้น ยอมหมายถึงวาจาดวย คําพิพากษาศาลฎีกาท่ี 1069/2506 จําเลยกลาวคําวา “เย็ดโคตรแมมึง”ตอหนาธารกํานัลจึงเปนผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 388 แลว กระทาํ การอนั ควรขายหนา แกธ ารกาํ นลั ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 388 คาํ วา ธารกํานลั หมายถึง กระทาํ ในลกั ษณะทเ่ี ปดเผยใหบุคคลอื่นสามารถเห็นได ทั้งนี้แมจะมี บุคคลอื่นเห็นหรือไมกต็ าม เชน การแกผ าอยกู ลางถนนตอนกลางคนื แมจะไมมใี ครเหน็ ก็เปนความผิด ตามบทบัญญัติน้ี

บรรณานุกรม ทวเี กยี รติ มีนะกนษิ ฐ. คําอธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคความผิดและลหโุ ทษ. พิมพค รง้ั ที่ 18 . กรุงเทพฯ : สํานกั พิมพว ญิ ูชน, 2564. ฝา ยวชิ าการ สํานกั พิมพวญิ ูชน. ประมวลกฎหมายอาญา. พมิ พครัง้ ที่ 1 . กรงุ เทพฯ : สาํ นกั พิมพว ญิ ูชน, 2562. สํานกั กฎหมาย นติ ิรฐั ทนายความเชียงใหม. (2557). [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก :https://www.facebook.com/nitiratinterlawcm/posts/492735017513829/ (วนั ทคี่ นขอมลู : 6 สงิ หาคม 2564). สถาบันนติ ิธรรมาลยั . (2557). [ออนไลน] . เขา ถงึ ไดจ าก :https://www.drthawip.com/criminalcode/1-60 (วันท่ีคนขอ มูล : 6 สิงหาคม 2564). คนหาคาํ พิพากษาศาลฎกี า. (ไมร ะบปุ ทีพ่ มิ พ). [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก :https://deka.in.th/ (วันที่คนขอมูล : 6 สิงหาคม 2564).