โครงงานการงานอาชีพ-ข้าวเกรียบเห็ด

1 จัดทาํ โดย นกั เรยี นระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 3 ครทู ่ีปรึกษา 1. คณุ ครูเมตตา ชาญฉลาด 2. คุณครชู ไมพร เหาะเหนิ 3. คณุ ครูชติ พล พว งทมิ 4. คุณครูอฐั พร อบเชย โรงเรียนบา นแกง อาํ เภอวานรนวิ าส จงั หวดั สกลนคร สํานักงานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาสกลนคร เขต 3

2ก คาํ นํา โครงงานเร่อื งขา วเกรียบเห็ดนางฟา มจี ุดมงุ หมายเพือ่ สรางความตระหนกั ใหนกั เรียนไดฝ ก อาชพี เพอื่ นํา เห็ดนางฟา มาแปรรปู เพอ่ื เพมิ่ มูลคา ใหก ับผลิตภณั ฑ สรางรายไดร ะหวางเรยี น และ ใหนกั เรียนเห็นถงึ ความสําคัญ ของการดําเนนิ ชวี ติ ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ดังนั้นผูจ ัดทาํ จึงไดด ดั แปลงของเดิมท่ีมีอยู น่นั คือขา ว เกรยี บมาผสมกบั เหด็ นางฟา ซง่ึ นอกจากจะไดส ารอาหารที่เปนประโยชนจากเห็ดนางฟา ยงั เปนการสง เสรมิ สิ่งใหม ใหแ กเ ห็ดนางฟา ทาํ ใหข า วเกรียบเปนทางเลือกใหมส ําหรับผรู กั สขุ ภาพ

3 สารบัญ เรอื่ ง หนา คํานํา………………………………………………………………………………………………………………………………………………ก บทท่ี 1 บทนํา………………………………………………………………………………………………………………………………1 ทมี่ าและความสําคญั ……………………………………………………………………………………………………………1 วตั ถุประสงค… …………………………………………………………………………………………………………………….1 ขอบเขต……………………………………………………………………………………………………………………………..1 ประโยชนท ่ีไดร ับ…………………………………………………………………………………………………………………1 บทที่ 2 เอกสารทีเ่ ก่ียวของ……………………………………………………………………………………………………………2 เหด็ นางฟา ………………………………………………………………………………………………………………………….2 บทท่ี 3 อปุ กรณและวธิ กี ารดาํ เนนิ งาน…………………………………………………………………………………………..4 วัตถุดิบ………………………………………………………………………………………………………………………………4 เคร่อื งมือ/วสั ดุอุปกรณ… ………………………………………………………………………………………………………5 สว นผสม…………………………………………………………………………………………………………………………….6 กระบวนการผลิต…………………………………………………………………………………………………………………7 บทท่ี 4 ผลการดาํ เนินการ……………………………………………………………………………………………………………11 ผลการศกึ ษา……………………………………………………………………………………………………………………..11 บทที่ 5 สรุป อภิปรายผล ขอเสนอแนะ………………………………………………………………………………………12 สรุปผลการศกึ ษา………………………………………………………………………………………………………………..13 ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………………………………………………………….13 ภาคผนวก……………………………………………………………………………………………………………………………………….14 ภาพกจิ กรรม……………………………………………………………………………………………………………………………………15 การออกแบบโลโกผลิตภณั ฑ… ……………………………………………………………………………………………………………17 บรรณานุกรม……………………………………………………………………………………………………………………………………19 คณะผจู ัดทํา……………………………………………………………………………………………………………………………………..20

1 . บทที่ 1 บทนาํ ท่ีมาและความสําคัญของโครงงาน จากการทําโครงการปลูกเหด็ นางฟาเพื่ออาหารกลางวันของนกั เรียน มผี ลผลิตจากเหด็ นางฟา จํานวนมาก ท่ีบริโภคไมทนั ทําใหเห็ดขายไมท ัน และผลผลติ ออกจาํ หนา ยซึง่ ไดร าคาไมด ี และเกบ็ ไวไดไ มนาน คณะผูจัดทํา จงึ ไดศ กึ ษาวธิ ีการถนอมอาหารและเพ่ิมมูลคา เห็ดนางฟาโดยการนําเหด็ นางฟา มาทําเปน ขา ว เกรียบ ซึง่ ขา วเกรียบในปจ จุบนั นั้นก็จะมที ง้ั ขาวเกรยี บกงุ ขาวเกรียบปลา ขา วเกรียบฟกทอง ซึ่งการทําขาวเกรยี บ เห็ดนางฟา นัน้ ก็จะเปนการถนอมอาหารเพ่อื ใหส ามารถเกบ็ ไวไดนานและเปน การเพมิ่ คุณคา ทางอาหารและเพมิ่ มูลคาใหกบั เหด็ นางฟา ไดม ากขน้ึ อกี ทง้ั ยังเปน การสง เสรมิ ใหนกั เรยี นไดฝ กอาชีพผานกระบวนการเรยี นรูแบบ โครงงาน ฝกใหนักเรยี นทาํ งานรวมกนั เปน กลมุ ความรับผิดชอบ ความคดิ สรางสรรคใ นการออกแบบโลโกของ ผลติ ภณั ฑ และเปนการฝก ใหน กั เรียนคิดตนทุน กําไร และการดาํ เนินชีวติ ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง วตั ถุประสงค 1. สามารถนาํ เหด็ นางฟา มาแปรรปู เปน อาหารในรูปแบบใหม 2. เพ่อื เพม่ิ มูลคา ใหก ับเห็ดนางฟา 3. สามารถสรางรายไดร ะหวางเรยี น ขอบเขตของการศกึ ษาคน ควา ศึกษาการทําขา วเกรียบนางฟา เพ่อื การแปรรปู อาหารและเพิม่ คณุ คา ทางอาหาร เพือ่ สรางทางเลอื กใหม ใหแกผ ูบรโิ ภคจากอินเตอรเ น็ต ประโยชนที่คาดวาจะไดร บั 1. ไดเ หด็ นางฟา ไดเปรียบรปู เปน ขาวเกรยี บ 2. เปนการประหยัดรายจา ยและใชเวลาวางใหเกิดประโยชน 3. เปน แนวทางในการทาํ กจิ กรรมเสรมิ รายไดระหวางเรยี น 4. สงเสริมความคิดริเริม่ สรา งสรรค 5. รจู กั การนําวสั ดุทมี่ ีอยใู นทอ งถน่ิ มาใชใ หเกดิ ประโยชนและรูจ กั การแปรรปู อาหาร

2 บทที่ 2 เอกสารทีเ่ กย่ี วขอ ง เอกสารท่เี กีย่ วขอ ง เห็ดนางฟา และเห็ดในกลุมเห็ดนางฟา (เหด็ เปา ฮื้อ เหด็ นางรม เห็ดภูฐาน) จดั ไดว า เปนเหด็ ท่มี ีประโยชนใน ดานโภชนาการและมสี รรพคณุ ทางยา เนื่องจากประกอบดว ย โปรตนี วิตามิน และแรธ าตุ ท่จี ําเปนตอรา งกาย จาํ นวนมาก เวลารับประทานรสชาตจิ ะคลายเน้ือสตั ว แตเห็ดจะไมเ หนยี วเหมอื นเนื้อสตั ว ทําใหระบบยอ ยอาหาร ของคนเราสามารถท่ีจะทาํ งานและยอ ยสลายไดด ี เห็ดยังมีสว นทใ่ี หพลังงาน คารโบไฮเดรตและเสน ใย ปรมิ าณ ไขมนั ตาํ่ จงึ ไมท ําใหอว น เห็ดจงึ จัดไดวา เปนอาหารประเภทผักทปี่ ราศจากไขมนั มีปริมาณไขมันและเกลอื คอนขาง ต่ํา และยงั เปนแหลง โปรตนี ท่ดี ีเมื่อเทยี บกับผกั หลายชนดิ อีกดวย โดยประโยชนแ ละสรรพคณุ ของเห็ดนางฟา สามารถสรุปได ดังนี้ 1. เห็ดนางฟา จัดเปนแหลง เกลอื แรทีส่ ําคัญ โดยมีเกลอื แรทีส่ าํ คัญ เชน ซิลิเนียม โดยจะทาํ หนาที่ชวย ตา นอนุมูลอสิ ระ ลดความเสีย่ งตอ การเกิดโรคมะเรง็ และโรคหลอดเลือดหวั ใจอุดตัน 2. เห็ดนางฟามีโพแทสเซียม ชว ยในการทาํ หนาทคี่ วบคุมจงั หวะการเตน ของหวั ใจ ความสมดุลของนาํ้ ใน รา งกาย การทํางานของกลามเน้ือและระบบประสาทสวนตา งๆ ชว ยการไหลเวยี นเลือดดี ลดการเกิดโรคความดนั โลหติ สงู อัมพฤกษ และอมั พาต อกี ดวย 3. เหด็ นางฟาอุดมไปดว ยวิตามินตา งๆ โดยเฉพาะวิตามนิ บรี วม (ไรโบฟลาวนิ ) และไนอาซนิ ซึ่งจะชว ย ควบคุมการทํางานของระบบยอ ยอาหาร ปอ งกนั โรคกระเพาะได

3

4 วัตถุดิบ บทท่ี 3 1. เหด็ นางฟา วสั ดอุ ุปกรณ และวธิ กี ารดําเนินการ 2. น้าํ ตาลทราย 3. แปงมัน 4. พริกไทย & รากผักชี & กระเทยี ม 5. ซีอิ้วขาว

5 เครอ่ื งมอื /อปุ กรณ 2. ตะหลิว 1. กระทะ 4. ตาช่ัง 3. กระชอน 6. เตาแกส 5. กะละมัง

6 สวนผสม 1. เหด็ นางฟา สับหยาบๆ 1 กก. 2. แปงมัน 1 กก. 3. เกลือ 1 ชอนโตะ 4. พริกไทยปน 3 ชอ นโตะ 5. น้าํ ตาลทราย 5 ชอนโตะ 6. กระเทียมโขลก 15 กลีบ 7. รากผักชบี ดละเอียด 1 ชอนโตะ 8. นาํ้ เดอื ด 1.5 ถว ยตวง

7 กระบวนการผลิต กระบวนการ/ขนั้ ตอนในการทํา 1. นําเหด็ มาชัง่ น้าํ หนกั ใหไ ด 1 กิโลกรมั และนําไปลา งใหส ะอาด 2. นาํ เหด็ นางฟา ไปสบั ใหห ยาบๆ ไปนําไปปนใหละเอยี ด

8 3. ใชผ าขาวบางกรอง และบบี นํ้าเห็ดออกใหหมด 4. ตวงสวนผสมตามสตู ร และนําสวนผสม เกลอื นา้ํ ตาลทราย พรกิ ไทยปน กระเทียม รากผักชบี ด มาผสมกบั แปง มัน คลุกเคลาใหเ ขา กัน

9 5. นวดแปง มนั ผสมใหเ ขา กันกบั เคร่อื งปรุง โดยปน แปงใหข นาดยาวประมาณ 15 เซนติเมตร และหอ ดว ยถงุ พลาสตกิ ใส 6. นําสวนผสมที่ปน เสรจ็ แลวไปน่งึ ดว ยน้ําเดอื ดไฟแรงโดยใชเ วลาประมาณ 1 ชว่ั โมง 7. นาํ มาห่นั เปน ชนิ้ เล็กๆ บางๆ จากนนั้ นาํ ไปตากแดดประมาณ 2-3 วนั

10 8. นํามาทอดใหข า วเกรียบพอง และบรรจผุ ลติ ภณั ฑใสห อ พรอมรบั ประทาน

11 บทที่ 4 ผลการศกึ ษา 1. ผลจากการแปรรปู อาหารจากเห็ดนางฟา จากผลการศกึ ษาโครงงานเร่ืองขาวเกรยี บเห็ดนางฟา ผูจ ัดทําไดผ ลิตตามขั้นตอนการดาํ เนินงาน จนกระท่งั เสร็จสิ้นกระบวนการผลิตทุกขนั้ ตอน โดยผลการดาํ เนนิ งานมรี ายละเอยี ด ดงั น้ี 1. วางแผนเรื่องคิดทจี่ ะทาํ ภายในกลมุ 2. แบง หนาทีใ่ นการทาํ งาน 3. รวบรวมขอ มูลเอกสารทเ่ี กี่ยวขอ งกับเรือ่ งทจี่ ะทํา 4. ซ้อื อปุ กรณในการทําขา วเกรียบเหด็ นางฟา 5. ทาํ ขา วเกรียบเหด็ นางฟา ตามขัน้ ตอน การดาํ เนนิ ของโครงงานอาชพี ตามขั้นตอนกระบวนการ ทาํ ใหไดข าวเกรียบเห็ดนางฟา ทม่ี ีรสชาติอรอ ย รบั ประทาน มีคณุ คา ทางโภชนาการอาหาร และไดผลติ ภณั ฑท่แี ปลกใหม สามาสามารถสรา งรายไดร ะหวา งเรยี น ใหก ับนกั เรยี น เปนการฝกอาชพี ระหวา งเรยี น รวมทัง้ ฝก ทกั ษะการคิดสรางสรรคใ นการออกแบบโลโกผ ลิตภณั ฑ และการบรรจุภณั ฑ การคดิ ตน ทุนกําไร การทาํ บญั ชีรายรับ – รายจาย ถือวาการทาํ โครงงานนป้ี ระสบความสําเรจ็ ไดดว ยดี ตารางที่ 1 การคดิ คาํ นวณตน ทนุ – กาํ ไร ในการจาํ หนายผลติ ภัณฑแปรรปู ขาวเกรยี บเห็ดนางฟา ตน ทนุ (วัตถดุ บิ ทใี่ ช) จาํ นวน ราคา ผลติ ภัณฑท ี่ผลิตขึน้ ได ราคาขาย รวม กาํ ไรตอเห็ด 1 กก. ตอ หอ /ช้ิน เปน เงนิ 130 1. เหด็ นางฟา 1 กโิ ลกรัม 60 ขา วเกรยี บ 10 หอ 25 250 2. เครื่องปรุงรส 40 3. บรรจุภณั ฑ 10 เหด็ 1 กโิ ลกรมั 10/หอ 250 250-110=130 4. แกส ทาํ อาหาร 10 120 รวมตนทนุ จากตารางท่ี 1 พบวา เหด็ นางฟา 1 กโิ ลกรมั สามารถนาํ มาแปรรูปเปน ขาวเกรยี บ ไดจาํ นวน 10 หอ ซึง่ มี ตน ทุนในการผลติ 120 บาท นาํ ไปจําหนา ยไดเ งนิ จาํ นวน 250 บาทตอเห็ดนางฟา 1 กโิ ลกรัม ผลปรากฏวาได กําไร 130 บาท ซง่ึ คุม คาตอการผลิตและเปน การเพม่ิ มูลคาของเหด็ นางฟาได

12 2. การออกแบบโลโกผ ลิตภณั ฑของนกั เรียน นักเรยี นแตล ะกลมุ ไดวางแผนรว มกัน ในการออกแบบโลโกแ ละบรรจภุ ณั ฑในการจําหนา ยสนิ คา พบวาโล โกแ ละบรรจุภัณฑท่ีนักเรยี นจดั ทาํ ขน้ึ มีความสวยงาม ความคิดสรา งสรรค และเปนการบรู ณาการเทคโนโลยีมาใช ในกระบวนการทําโครงงานอกี ดวย 3. การแปรรปู อาหารแหมเหด็ นางฟา กบั หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง นักเรยี นนําหลกั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง ซงึ่ เปนปรัชญาท่ีพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห ัวทรงมีพระ ราชดํารัสชแี้ นะแนวทางการดําเนนิ ชีวิตแกพสกนกิ รชาวไทยมาโดยตลอด ใหดาํ เนนิ ชีวิตอยูบนพน้ื ฐานของทางสาย กลาง คาํ นึงถึงความประมาณ ความมเี หตุผล การสรา งภมู ิคมุ กันทด่ี ีในตวั ตลอดจนใชค วามรู ความรอบคอบและ คุณธรรมประกอบการวางแผน การตัดสนิ ใจและการกระทํา โดยการจัดทําความโครงน้มี ีความพอประมาณการ เลือกวัตถดุ ิบทีม่ ีในโรงเรยี น และหางายในทองถิ่นมาแปรรปู เพอ่ื เพมิ่ มลู คา จากภมู ิปญญาทองถิน่ โดยคดิ คํานวณ ตน ทนุ กาํ ไรใหเ หมาะสมกบั การลงทนุ รูจกั วางแผนและออกแบบบรรจภุ ณั ฑที่ใหความสําคญั ตอ ผบู รโิ ภค ในเรื่อง ความสะอาด อรอ ยและถูกหลักอนามัย และราคาไมแ พงจนเกนิ ไป

13 บทที่ 5 สรปุ ผลและขอ เสนอแนะ สรปุ ผลการศกึ ษา จากการจัดทําโครงงานเร่ือง ขา วเกรยี บเห็ดนางฟา ทาํ ใหเ ราไดผ ลิตภณั ฑแ ปรรูปจากเห็ดนางฟาที่มีคุณคา ทางอาหารมากขึน้ และทาํ ใหเราไดร จู กั วิธีการทําขาวเกรยี บและรูจกั พัฒนาขา วเกรยี บทใี่ ชวัตถุดบิ เดมิ ๆ โดยเลอื กใช วตั ถุดบิ ทีแ่ ปลกใหมหรอื ทีม่ ีอยใู นทองถ่นิ เชน เห็ดนางฟา เปนตน นอกจากนีเ้ รายงั สามารถนํามาสรา งเปน รายได เสรมิ ใหต นเองไดอ ีกดว ย รวมทงั้ ฝก ทกั ษะการคดิ สรางสรรคใ นการออกแบบโลโกผลติ ภัณฑแ ละการบรรจภุ ณั ฑ การ คิดตนทนุ กาํ ไร การทําบัญชีรายรับ – รายจาย เห็ดนางฟา 1 กิโลกรัม สามารถนาํ มาแปรรปู เปน ขาวเกรียบ ได จาํ นวน 10 หอ ซ่งึ มตี น ทุนในการผลิต 120 บาท นาํ ไปจาํ หนายไดเ งนิ จํานวน 250 บาทตอเหด็ นางฟา 1 กิโลกรัม ผลปรากฏวาไดก ําไร 130 บาท ซ่ึงคมุ คา ตอการผลิตและเปนการเพ่มิ มลู คาของเหด็ นางฟา ได ซ่ึงคุมคาตอการผลิต และเปนการเพมิ่ มูลคาของเหด็ นางฟา ได ซ่งึ เปนการสงเสรมิ ใหน กั เรยี นมีความคิดสรางสรรค และบรู ณาการ เทคโนโลยีมาใชใ นกระบวนการทําโครงงานโดยยึดหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ขอ เสนอแนะ 1. ควรเพมิ่ สสี นั ใหข า วเกรียบดวยสจี ากธรรมชาติ เชน สเี ขียวจากใบเตย สีนา้ํ เงินจากดอกอัญชัน 2. ควรเลอื กใชว ัตถุดิบท่ีหลากหลาย เชน ผกั ชนดิ ตางๆ

14 ภาคผนวก

15 โรงเรอื นปลกู เห็ดของโรงเรยี น

16 ภาพกจิ กรรมการดแู ละเห็ดนางฟา ของนักเรยี น

17 ตวั อยา งโลโกผ ลติ ภัณฑ ออกแบบโดยนักเรียน ชัน้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 3

18

19 บรรณานุกรม โครงการศูนยความรูก นิ ได @สานกั งานบริหารและพฒั นาองคความรู ทอี่ ยู 69/18-19 อาคารชดุ มวิ บิลด้งิ ช้นั 18-19 ถ.วิภาวดีรงั สิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ 10400 เวบ็ ไซต : http://www.okmd.or.th

20 คณะผูจัดทํา 1. เดก็ ชายสหรฐั เปรมปรีดิ์ นักเรียนชนั้ มธั ยมศึกษาปที่ 3 2. เดก็ ชายกิตติพงษ ทพิ ยมังอนิ ทร นกั เรยี นชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 3. เด็กชายพงษพ ทิ กั ษ บญุ เฮา นักเรียนช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี 3 4. เดก็ ชายชยั วัฒน อน จนั ทรหอม นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี 3 5. เดก็ ชายณฐั ภมู ิ ออ นขาว นักเรยี นช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี 3 6. เดก็ ชายอัษฎายุทธ ทมุ โส นกั เรยี นช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 3 7. เด็กชายอดิเทพ บุญเฮา นกั เรยี นชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 8. เด็กชายอดศิ กั ด์ิ เนนิ นาค นักเรยี นช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 3 9. เด็กหญงิ มทุ ิตา สวุ รรณโมก นกั เรยี นชนั้ มัธยมศึกษาปที่ 3 10. เดก็ หญิงอกั ษราภคั ทพิ ย มงั อนิ ทร นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปท ี่ 3 11. เดก็ หญิงณิฐฐินนั ท ไตรสุ นกั เรียนชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 3 12. เด็กหญงิ อรศิ รา หนุ ติราช นักเรยี นช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 3 13. เดก็ ชายภาคนิ อคั จนั ทร นกั เรยี นชนั้ มัธยมศกึ ษาปที่ 3