Career Project - Mushroom Crackers

1 จัดทำโดย นกั เรียนระดบั ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 3 ครูท่ปี รึกษา 1. คุณครเู มตตา ชาญฉลาด 2. คณุ ครชู ไมพร เหาะเหนิ 3. คณุ ครชู ิตพล พว่ งทิม 4. คณุ ครูอัฐพร อบเชย โรงเรยี นบ้านแกง้ อำเภอวานรนิวาส จงั หวดั สกลนคร สำนกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3

2ก คำนำ โครงงานเรื่องข้าวเกรียบเห็ดนางฟ้า มีจุดมุ่งหมายเพ่ือสร้างความตระหนักให้นักเรียนได้ฝึกอาชีพ เพื่อนำ เห็ดนางฟ้ามาแปรรูปเพ่ือเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ สร้างรายได้ระหว่างเรียน และให้นักเรียนเห็นถึงความสำคัญ ของการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนั้นผู้จัดทำจึงได้ดัดแปลงของเดิมท่ีมีอยู่ น่ันคือข้าว เกรียบมาผสมกับเห็ดนางฟ้า ซึ่งนอกจากจะไดส้ ารอาหารทีเ่ ปน็ ประโยชนจ์ ากเหด็ นางฟา้ ยงั เป็นการสง่ เสรมิ ส่งิ ใหม่ ให้แกเ่ หด็ นางฟ้า ทำใหข้ ้าวเกรียบเปน็ ทางเลอื กใหมส่ ำหรบั ผรู้ ักสขุ ภาพ

3 สารบญั เรอื่ ง หน้า คำนำ………………………………………………………………………………………………………………………………………………ก บทที่ 1 บทนำ………………………………………………………………………………………………………………………………1 ทมี่ าและความสำคัญ……………………………………………………………………………………………………………1 วัตถปุ ระสงค์……………………………………………………………………………………………………………………….1 ขอบเขต……………………………………………………………………………………………………………………………..1 ประโยชน์ทีไ่ ด้รบั …………………………………………………………………………………………………………………1 บทที่ 2 เอกสารท่เี ก่ียวข้อง……………………………………………………………………………………………………………2 เห็ดนางฟ้า…………………………………………………………………………………………………………………………2 บทท่ี 3 อปุ กรณแ์ ละวธิ กี ารดำเนินงาน……………………………………………………………………………………………4 วตั ถุดิบ………………………………………………………………………………………………………………………………4 เครือ่ งมือ/วัสดอุ ุปกรณ…์ ………………………………………………………………………………………………………5 ส่วนผสม…………………………………………………………………………………………………………………………….6 กระบวนการผลติ …………………………………………………………………………………………………………………7 บทที่ 4 ผลการดำเนนิ การ……………………………………………………………………………………………………………11 ผลการศึกษา…………………………………………………………………………………………………………11 บทท่ี 5 สรุป อภิปรายผล ข้อเสนอแนะ………………………………………………………………………………………12 สรปุ ผลการศึกษา……………………………………………………………………………………………………12 ขอ้ เสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………………..12 ภาคผนวก……………………………………………………………………………………………………………………………………….13 ภาพกจิ กรรม……………………………………………………………………………………………………………………………………14 การออกแบบโลโกผ้ ลติ ภณั ฑ์………………………………………………………………………………………………………………16 บรรณานุกรม……………………………………………………………………………………………………………………………………18 คณะผจู้ ัดทำ……………………………………………………………………………………………………………………………………..19

1 . บทท่ี 1 บทนำ ทมี่ าและความสำคญั ของโครงงาน จากการทำโครงการปลกู เห็ดนางฟ้าเพ่ืออาหารกลางวนั ของนักเรียน มผี ลผลติ จากเห็ดนางฟ้าจำนวนมาก ทบ่ี ริโภคไม่ทัน ทำใหเ้ หด็ ขายไมท่ นั และผลผลิตออกจำหน่ายซ่งึ ไดร้ าคาไม่ดี และเกบ็ ไว้ได้ไมน่ าน คณะผู้จัดทำจึงได้ศึกษาวิธีการถนอมอาหารและเพ่ิมมูลค่าเห็ดนางฟ้าโดยการนำเห็ดนางฟ้ามาทำเป็นข้าว เกรียบ ซ่ึงข้าวเกรียบในปัจจุบันน้ันก็จะมีทัง้ ข้าวเกรียบกุ้ง ข้าวเกรียบปลา ข้าวเกรียบฟักทอง ซึ่งการทำข้าวเกรียบ เห็ดนางฟ้านั้น ก็จะเป็นการถนอมอาหารเพื่อให้สามารถเก็บไว้ได้นานและเป็นการเพิ่มคุณค่าทางอาหารและเพ่ิม มูลค่าให้กับเห็ดนางฟ้าได้มากข้ึน อีกท้ังยังเป็นการส่งเสริมให้นักเรียนได้ฝึกอาชีพผ่านกระบวนการเรียนรู้แบบ โครงงาน ฝึกให้นักเรียนทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ความรับผิดชอบ ความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบโลโก้ของ ผลิตภณั ฑ์ และเป็นการฝกึ ใหน้ กั เรยี นคิดตน้ ทนุ กำไร และการดำเนินชีวติ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง วตั ถุประสงค์ 1. สามารถนำเหด็ นางฟ้ามาแปรรปู เป็นอาหารในรปู แบบใหม่ 2. เพือ่ เพ่มิ มลู ค่าใหก้ บั เห็ดนางฟา้ 3. สามารถสร้างรายไดร้ ะหว่างเรยี น ขอบเขตของการศึกษาค้นควา้ ศกึ ษาการทำข้าวเกรยี บนางฟ้า เพื่อการแปรรูปอาหารและเพ่มิ คุณค่าทางอาหาร เพื่อสรา้ งทางเลือกใหม่ ใหแ้ กผ่ ู้บรโิ ภคจากอินเตอรเ์ น็ต ประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั 1. ไดเ้ หด็ นางฟ้าไดเ้ ปรยี บรูปเปน็ ข้าวเกรยี บ 2. เปน็ การประหยัดรายจา่ ยและใช้เวลาว่างใหเ้ กิดประโยชน์ 3. เป็นแนวทางในการทำกิจกรรมเสรมิ รายไดร้ ะหวา่ งเรียน 4. ส่งเสรมิ ความคิดรเิ ร่มิ สรา้ งสรรค์ 5. รจู้ ักการนำวัสดทุ มี่ ีอยู่ในท้องถิน่ มาใชใ้ หเ้ กิดประโยชนแ์ ละรู้จกั การแปรรปู อาหาร

2 บทท่ี 2 เอกสารที่เกย่ี วขอ้ ง เอกสารท่เี กี่ยวขอ้ ง เหด็ นางฟ้าและเห็ดในกล่มุ เหด็ นางฟ้า (เห็ดเปา๋ ฮ้ือ เหด็ นางรม เหด็ ภูฐาน) จดั ได้ว่าเป็นเหด็ ทมี่ ีประโยชน์ใน ด้านโภชนาการและมีสรรพคุณทางยา เน่ืองจากประกอบด้วย โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ ที่จำเป็นต่อร่างกาย จำนวนมาก เวลารับประทานรสชาติจะคล้ายเน้ือสัตว์ แต่เห็ดจะไม่เหนียวเหมือนเน้ือสัตว์ ทำให้ระบบย่อยอาหาร ของคนเราสามารถท่ีจะทำงานและย่อยสลายได้ดี เห็ดยังมีส่วนท่ีให้พลังงาน คาร์โบไฮเดรตและเส้นใย ปริมาณ ไขมันต่ำ จงึ ไม่ทำให้อ้วน เห็ดจึงจัดได้ว่าเป็นอาหารประเภทผักท่ีปราศจากไขมัน มีปริมาณไขมันและเกลือค่อนข้าง ต่ำ และยังเป็นแหล่งโปรตีนท่ีดีเม่ือเทียบกับผักหลายชนิดอีกด้วย โดยประโยชน์และสรรพคุณของเห็ดนางฟ้า สามารถสรปุ ได้ ดงั น้ี 1. เหด็ นางฟ้าจดั เป็นแหล่งเกลอื แร่ทสี่ ำคัญ โดยมเี กลอื แรท่ ี่สำคัญ เช่น ซลิ ิเนียม โดยจะทำหน้าทชี่ ่วย ต้านอนุมูลอสิ ระ ลดความเสีย่ งตอ่ การเกดิ โรคมะเร็ง และโรคหลอดเลือดหวั ใจอดุ ตัน 2. เหด็ นางฟา้ มโี พแทสเซียม ช่วยในการทำหนา้ ที่ควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ ความสมดุลของนำ้ ใน ร่างกาย การทำงานของกลา้ มเนอื้ และระบบประสาทสว่ นต่างๆ ช่วยการไหลเวยี นเลอื ดดี ลดการเกิดโรคความดนั โลหติ สงู อมั พฤกษ์ และอัมพาต อกี ด้วย 3. เหด็ นางฟ้าอุดมไปดว้ ยวติ ามินต่างๆ โดยเฉพาะวติ ามินบีรวม (ไรโบฟลาวนิ ) และไนอาซนิ ซง่ึ จะชว่ ย ควบคุมการทำงานของระบบยอ่ ยอาหาร ป้องกันโรคกระเพาะได้

3

4 วัตถุดิบ บทที่ 3 1. เหด็ นางฟ้า วัสดุอปุ กรณ์ และวิธกี ารดำเนินการ 2. น้ำตาลทราย 3. แป้งมนั 4. พริกไทย & รากผักชี & กระเทยี ม 5. ซีอ้ิวขาว

5 เครอ่ื งมอื /อปุ กรณ์ 2. ตะหลิว 1. กระทะ 4. ตาช่ัง 3. กระชอน 6. เตาแกส๊ 5. กะละมัง

6 ส่วนผสม 1. เหด็ นางฟ้าสบั หยาบๆ 1 กก. 2. แปง้ มัน 1 กก. 3. เกลอื 1 ชอ้ นโตะ๊ 4. พริกไทยป่น 3 ช้อนโตะ๊ 5. นำ้ ตาลทราย 5 ช้อนโตะ๊ 6. กระเทยี มโขลก 15 กลีบ 7. รากผกั ชีบดละเอียด 1 ชอ้ นโต๊ะ 8. นำ้ เดือด 1.5 ถว้ ยตวง

7 กระบวนการผลิต กระบวนการ/ขนั้ ตอนในการทำ 1. นำเห็ดมาชั่งน้ำหนกั ให้ได้ 1 กิโลกรัม และนำไปลา้ งใหส้ ะอาด 2. นำเห็ดนางฟา้ ไปสบั ให้หยาบๆ ไปนำไปปน่ั ให้ละเอยี ด

8 3. ใชผ้ า้ ขาวบางกรอง และบบี น้ำเหด็ ออกให้หมด 4. ตวงสว่ นผสมตามสูตร และนำสว่ นผสม เกลอื น้ำตาลทราย พริกไทยป่น กระเทยี ม รากผกั ชบี ด มาผสมกบั แปง้ มนั คลุกเคล้าใหเ้ ข้ากัน

9 5. นวดแปง้ มนั ผสมให้เขา้ กันกับเครื่องปรงุ โดยป้นั แป้งให้ขนาดยาวประมาณ 15 เซนติเมตร และหอ่ ดว้ ยถงุ พลาสติกใส 6. นำสว่ นผสมที่ปัน้ เสรจ็ แลว้ ไปนึ่งด้วยนำ้ เดอื ดไฟแรงโดยใช้เวลาประมาณ 1 ชว่ั โมง 7. นำมาหน่ั เปน็ ชนิ้ เล็กๆ บางๆ จากนน้ั นำไปตากแดดประมาณ 2-3 วนั

10 8. นำมาทอดใหข้ า้ วเกรียบพอง และบรรจุผลิตภัณฑ์ใส่ห่อ พรอ้ มรับประทาน

11 บทที่ 4 ผลการศึกษา 1. ผลจากการแปรรปู อาหารจากเหด็ นางฟา้ จากผลการศึกษาโครงงานเรื่องขา้ วเกรียบเห็ดนางฟ้า ผู้จัดทำไดผ้ ลิตตามขั้นตอนการดำเนินงาน จนกระทงั่ เสร็จสิน้ กระบวนการผลิตทุกข้นั ตอน โดยผลการดำเนนิ งานมีรายละเอียด ดงั น้ี 1. วางแผนเรื่องคิดทจี่ ะทำภายในกล่มุ 2. แบ่งหน้าทีใ่ นการทำงาน 3. รวบรวมข้อมลู เอกสารที่เกี่ยวข้องกับเร่ืองที่จะทำ 4. ซอ้ื อปุ กรณ์ในการทำข้าวเกรียบเหด็ นางฟา้ 5. ทำข้าวเกรียบเหด็ นางฟ้าตามขน้ั ตอน การดำเนนิ ของโครงงานอาชพี ตามขั้นตอนกระบวนการ ทำให้ไดข้ ้าวเกรียบเหด็ นางฟ้าท่ีมีรสชาติอร่อย รับประทาน มีคณุ ค่าทางโภชนาการอาหาร และได้ผลติ ภณั ฑ์ทแี่ ปลกใหม่ สามาสามารถสร้างรายไดร้ ะหวา่ งเรยี น ใหก้ บั นักเรียน เปน็ การฝึกอาชพี ระหว่างเรยี น รวมท้ังฝึกทักษะการคิดสรา้ งสรรคใ์ นการออกแบบโลโกผ้ ลิตภัณฑ์ และการบรรจภุ ณั ฑ์ การคิดต้นทุนกำไร การทำบัญชีรายรบั – รายจา่ ย ถอื วา่ การทำโครงงานนี้ประสบความสำเรจ็ ได้ด้วยดี ตารางที่ 1 การคิดคำนวณตน้ ทุน – กำไร ในการจำหน่ายผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปขา้ วเกรียบเห็ดนางฟา้ ตน้ ทุน (วัตถดุ ิบทใี่ ช้) จำนวน ราคา ผลิตภณั ฑท์ ีผ่ ลติ ขน้ึ ได้ ราคาขาย รวม กำไรตอ่ เห็ด 1 กก. ต่อห่อ/ชิน้ เปน็ เงนิ 130 1. เห็ดนางฟา้ 1 กโิ ลกรัม 60 ข้าวเกรยี บ 10 หอ่ 25 250 250-110=130 2. เครือ่ งปรงุ รส 40 3. บรรจภุ ัณฑ์ 10 เห็ด 1 กโิ ลกรัม 10/หอ่ 250 4. แก๊สทำอาหาร 10 120 รวมต้นทนุ จากตารางท่ี 1 พบวา่ เห็ดนางฟ้า 1 กิโลกรัม สามารถนำมาแปรรปู เปน็ ข้าวเกรียบ ได้จำนวน 10 ห่อ ซึ่งมี ต้นทุนในการผลิต 120 บาท นำไปจำหน่ายได้เงิน จำนวน 250 บาทต่อเห็ดนางฟ้า 1 กิโลกรัม ผลปรากฏว่าได้ กำไร 130 บาท ซงึ่ ค้มุ ค่าตอ่ การผลติ และเป็นการเพ่ิมมูลคา่ ของเหด็ นางฟ้าได้

12 2. การออกแบบโลโก้ผลติ ภัณฑข์ องนักเรยี น นักเรียนแต่ละกลุ่มได้วางแผนร่วมกัน ในการออกแบบโลโก้และบรรจภุ ัณฑ์ในการจำหน่ายสนิ ค้า พบว่าโล โก้และบรรจุภัณฑ์ที่นักเรียนจัดทำข้ึนมีความสวยงาม ความคิดสร้างสรรค์ และเป็นการบูรณาการเทคโนโลยีมาใช้ ในกระบวนการทำโครงงานอีกดว้ ย 3. การแปรรปู อาหารแหมเห็ดนางฟ้ากบั หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง นักเรียนนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซ่ึงเป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระ ราชดำรัสชแี้ นะแนวทางการดำเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอด ให้ดำเนินชีวิตอยู่บนพ้ืนฐานของทางสาย กลาง คำนึงถึงความประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันท่ีดีในตัว ตลอดจนใช้ความรู้ ความรอบคอบและ คุณธรรมประกอบการวางแผน การตัดสินใจและการกระทำ โดยการจัดทำความโครงนี้มีความพอประมาณการ เลือกวัตถุดิบที่มีในโรงเรียน และหาง่ายในท้องถ่ินมาแปรรูปเพ่ือเพ่ิมมูลค่าจากภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยคิดคำนวณ ต้นทุน กำไรให้เหมาะสมกับการลงทุน รู้จักวางแผนและออกแบบบรรจุภัณฑ์ท่ีให้ความสำคัญต่อผู้บริโภค ในเร่ือง ความสะอาด อร่อยและถกู หลกั อนามัย และราคาไม่แพงจนเกินไป

13 บทที่ 5 สรปุ ผลและข้อเสนอแนะ สรปุ ผลการศึกษา จากการจัดทำโครงงานเร่ือง ขา้ วเกรียบเห็ดนางฟา้ ทำใหเ้ ราได้ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากเห็ดนางฟ้าที่มีคุณค่า ทางอาหารมากขึน้ และทำใหเ้ ราได้รู้จักวิธีการทำข้าวเกรยี บและรจู้ ักพฒั นาข้าวเกรยี บที่ใชว้ ัตถุดบิ เดิมๆ โดยเลือกใช้ วัตถุดิบที่แปลกใหม่หรือที่มีอยู่ในท้องถิ่น เช่น เห็ดนางฟ้า เป็นต้น นอกจากน้ีเรายังสามารถนำมาสร้างเป็นรายได้ เสริมใหต้ นเองไดอ้ กี ด้วย รวมทง้ั ฝกึ ทกั ษะการคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบโลโกผ้ ลติ ภัณฑแ์ ละการบรรจุภัณฑ์ การ คิดต้นทุนกำไร การทำบัญชีรายรับ – รายจ่าย เห็ดนางฟ้า 1 กิโลกรัม สามารถนำมาแปรรูปเป็นข้าวเกรียบ ได้ จำนวน 10 ห่อ ซึ่งมีต้นทนุ ในการผลิต 120 บาท นำไปจำหน่ายได้เงิน จำนวน 250 บาทต่อเห็ดนางฟ้า 1 กโิ ลกรัม ผลปรากฏว่าได้กำไร 130 บาท ซ่ึงคุ้มค่าต่อการผลิตและเป็นการเพิ่มมูลค่าของเห็ดนางฟ้าได้ ซึ่งคุ้มค่าต่อการผลิต และเป็นการเพิ่มมูลค่าของเห็ดนางฟ้าได้ ซ่ึงเป็นการส่งเสริมให้นักเรียนมีความคิดสร้างสรรค์ และบูรณาการ เทคโนโลยีมาใชใ้ นกระบวนการทำโครงงานโดยยึดหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ข้อเสนอแนะ 1. ควรเพิ่มสสี นั ให้ขา้ วเกรยี บดว้ ยสีจากธรรมชาติ เชน่ สเี ขยี วจากใบเตย สนี ำ้ เงินจากดอกอัญชนั 2. ควรเลือกใช้วัตถดุ บิ ทีห่ ลากหลาย เช่น ผักชนดิ ตา่ งๆ

14 ภาคผนวก

15 โรงเรอื นปลกู เห็ดของโรงเรยี น

16 ภาพกจิ กรรมการดแู ละเห็ดนางฟา้ ของนักเรยี น

17 ตวั อยา่ งโลโกผ้ ลติ ภัณฑ์ ออกแบบโดยนักเรียน ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 3

18

19 บรรณานุกรม โครงการศูนยค์ วามรู้กินได้ @สานกั งานบริหารและพฒั นาองคค์ วามรู้ ท่ีอยู่ 69/18-19 อาคารชดุ มวิ บิลด้งิ ช้นั 18-19 ถ.วภิ าวดรี งั สติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400 เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

20 คณะผู้จัดทำ 1. เด็กชายสหรัฐ เปรมปรีด์ิ นักเรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 3 2. เดก็ ชายกติ ตพิ งษ์ ทิพย์มงั อนิ ทร์ นกั เรยี นชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 3 3. เด็กชายพงษ์พทิ ักษ์ บญุ เฮ้า นกั เรียนชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 3 4. เด็กชายชัยวฒั น์ อ้นจันทร์หอม นักเรียนชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 3 5. เด็กชายณฐั ภมู ิ ออ่ นขาว นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 6. เด็กชายอัษฎายทุ ธ ทุมโส นักเรยี นชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 7. เด็กชายอดิเทพ บุญเฮา้ นกั เรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 3 8. เด็กชายอดิศกั ดิ์ เนินนาค นักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 9. เดก็ หญิงมุทติ า สุวรรณโมก นกั เรียนชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 10. เด็กหญงิ อักษราภคั ทิพย์ มงั อนิ ทร์ นักเรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 11. เด็กหญงิ ณฐิ ฐนิ ันท์ ไตรสุ นักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 12. เดก็ หญิงอริศรา หุนตริ าช นกั เรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 3 13. เดก็ ชายภาคิน อคั จนั ทร์ นักเรยี นชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 3