601320918

เรอื นไทยภาคกลาง 601320918 นายสุวทิ ย์ สุขจันทร์ เรอื นไทยภาคกลาง เปน็ เรอื นไทยประเภทที่ นิยมท่ีสุด มีลักษณะเปน็ เรือนยกพ้นื ใตถ้ ุน สูง สงู จากพ้นื ดนิ เสมอศรี ษะคนยืน รูปทรง ล้มสอบ หลังคา ทรงสูงชายคายืน่ ยาว เพ่ือ กนั ฝนสาด แดดสอ่ ง นิยมวางเรอื นไปตาม สภาพแวดล้อมทิศทางลมตามความเหมาะสม 1

สารบญั ประวตั ิความเป็นมา ประเภทเรือนไทย ลกั ษณะของเรือนไทยภาคกลาง องค์ประกอบต่างๆ ของเรือนไทยภาคกลาง แปลนบา้ นเรือนไทย 2

เรือนไทยภาคกลาง ประวตั คิ วามเป็นมา เรือนไทยภาคกลาง เปน็ เรือนไทย ประเภททนี่ ยิ มทีส่ ุด มลี ักษณะเปน็ เรือน ยกพื้น ใตถ้ นุ สูง สูงจากพ้ืนดนิ เสมอ ศีรษะคนยนื รูปทรงล้มสอบ หลังคา ทรงสงู ชายคายน่ื ยาว เพอ่ื กนั ฝนสาด แดดส่อง นยิ มวางเรือนไปตามสภาพ แวดล้อมทศิ ทางลมตามความเหมาะสม ถอื เป็นแบบฉบับของเรือนไทยเดมิ ทเ่ี ราคนุ้ เคยกนั ดี ในรปู แบบ เรือนฝาปะกนถอื เป็น เรอื นไทยแท้ เรือนไทยฝาปะกน คือเรือนท่ี ฝาทำ�จากไม้สกั มไี มล้ ูกตั้งและลูกนอน และ มแี ผ่นไมบ้ างเขา้ ลิน้ ประกบกัน สนทิ หน้าจัว่ ก็ทำ�ด้วยวธิ ีเดียวกัน เราจะพบเหน็ เรือนไทย ภาคกลาง รูปแบบตา่ ง ๆ อาทิ เรอื นเดยี่ ว เรอื นหมู่ เรอื นหมู่คหบดี และ เรือนแพ 1

ประเภทเรือนไทยภาคกลาง เรือนเด่ยี ว เปน็ เรอื นสำ�หรบั ครอบครัวเดีย่ ว สร้าง ขึ้นโดยมีประโยชน์ใช้สอยทเ่ี พยี งพอกับ ครอบครัวเล็ก ๆอาจ เปน็ เรอื นเคร่อื งผกู เรอื น เครื่องสบั หรอื ผสมผสานกนั กเ็ ปน็ ไดแ้ ลว้ แต่ ฐานะ ประกอบด้วย เรือนนอน 1 หลัง เรือน ครัว 1 หลงั ระเบียงยาว ตลอดเปน็ ตวั เช่ือม ระหว่างห้องนอนกับชาน เรอื นหมู่ เรือนหมู่ คอื เรอื นหลายหลงั ซง่ึ ปลูกอยใู่ นทเ่ี ดียวกัน สมยั กอ่ นลกู ชายแต่งงาน ส่วนใหญจ่ ะไปอยบู่ ้านผหู้ ญงิ ส่วนลูกผหู้ ญงิ จะนำ�เขยเขา้ บ้าน จะอยูเ่ รือนหลังยอ่ ม กว่า เรือนหลงั เดมิ เรียกวา่ “หอกลาง” สว่ นเรอื นนอกเรียกวา่ “หอรี” เพราะปลกู ไป ตามยาว ถา้ มีเรอื นปลกู อีกหลังหน่งึ เป็นดา้ นสกดั กเ็ รียกว่า “หอขวาง” อาจมี“หอ นงั่ ”ไว้สำ�หรบั นัง่ เลน่ บางแหง่ ม“ี หอนก” ไวส้ ำ�หรับเลย้ี งนก 2

เรือนหมคู่ หบดี เรือนหมคู่ หบดีโบราณ เปน็ เรอื นสำ�หรบั ผู้ มอี นั จะกนิ ลกั ษณะการจดั เรอื นหมคู่ หบดีของ โบราณเป็นเรอื นขนาดใหญม่ ีเรือนคแู่ ละเรอื น หลังเล็กหลังนอ้ ยรวมเข้าดว้ ยกนั แต่ละหลงั ใชป้ ระโยชน์ตา่ งหนา้ ทีก่ นั ออกไป ประกอบด้วย เรือนนอน เรือนลกู เรือนขวาง เรือนครวั หอนก และชาน เรือนแพ การสรา้ งบ้านบริเวณชายฝั่งต้องยกพื้น ชัน้ บนสงู มาก ไมส่ ะดวกในหน้าแล้งทำ�ให้เกิด การสรา้ งเรอื นในลกั ษณะ “ เรอื นแพ “ ท่ี สามารถปรับระดบั ของตนเองขนึ้ ลงไดต้ าม ระดบั น้ำ�ในแม่นำ้ �ลำ�คลอง 3

ลกั ษณะของเรอื นไทย ภาคกลาง เรือนไทยภาคกลาง ยกใตถ้ ุนสงู สูงจากพื้น ดนิ ประมาณพน้ ศีรษะ รวมทั้งระเบียงและ ชานกย็ กสูงด้วย การยกใตถ้ นุ สงู นีม้ ีระดบั ลด หลนั่ กนั พื้นระเบียงลดจากพื้นห้องนอน 40 เซนติเมตรพน้ื ชานลดจากระเบียงอีก 40 เซนตเิ มตรและปดิ ด้วยไม้ระแนงตเี วน้ ช่องโปรง่ การลดระดบั พน้ื ทำ�ใหไ้ ดป้ ระโยชนด์ ังน้ี ชว่ ยใหล้ มพัดผา่ นจากใต้ถุนขนึ้ มาขา้ งบน สามารถมองลงมายังใตถ้ ุนชัน้ ลา่ งได้ และใช้ระดับลด 40 เซนติเมตรไวเ้ ป็นทน่ี ั่งหอ้ ยเท้า หลังคาทรงจัว่ สูงชายคาย่ืนยาว หลงั คาของเรือนไทยเปน็ แบบทรงมนลิ า ใช้ไม้ทำ� โครงและใชจ้ าก แฝกหรอื กระเบือ้ งดินเผาเปน็ วสั ดมุ งุ หลังคา วสั ดุเหล่านต้ี อ้ งใชว้ ิธีมุง ตามระดับองศาทส่ี งู ชันมาก นำ้ �ฝนจึงจะไหลไดเ้ รว็ ไม่ร่วั การทำ�หลังคา ทรงสงู นี้ มี ผลช่วยบรรเทาความร้อนท่จี ะถ่ายเทลงมายงั ส่วนลา่ ง ทำ�ให้ท่พี กั อาศยั หลบั นอนเย็น สบาย สำ�หรบั เรือนครวั ทว่ั ไปตรงส่วนของหน้า จว่ั ท้ัง 2 ด้าน ทำ�ชอ่ งระบายอากาศ โดยใช้ไมต้ เี ว้นช่องหรือ ทำ�เปน็ รูปรศั มพี ระอาทิตย์ เพื่อถ่ายเทควนั ไฟออกจากเรอื น ครัวได้สะดวก ชายคากันสาดใหย้ ่นื ออกจากตวั เรือนมาก เพอื่ กันแดดสอ่ งและฝนสาด 4

ชานกว้าง โดยทั่วไปมีปรมิ าณถงึ รอ้ ยละ 40 ของพืน้ ท่ีทั้งหมด ถ้ารวมพืน้ ทีข่ อง ระเบยี งเขา้ ไปดว้ ยจะมปี รมิ าณถึงร้อยละ 60 พืน้ ที่นีเ้ ป็นสว่ นอาศัยภายนอก ส่วนที่ อาศยั หลบั นอนมีฝา กั้นเปน็ หอ้ ง มเี นอ้ื ทเี่ พยี งรอ้ ยละ 40 ของพื้นทที่ ้งั หมด สาเหตทุ ี่ พนื้ ที่อยู่อาศยั ภายนอกมปี รมิ าณมาก เพราะดนิ ฟา้ อากาศร้อนอบอา้ ว องคป์ ระกอบตา่ งๆของเรอื นไทยภาคกลาง งวั กงพัด แระ (ระแนะ) เสาเรอื น รอด รา ตง พรึง พ้ืน ฝกั มะขาม ฝา กันสาด เตา้ สลกั -เดอื ย คา้ งคาว หัวเทียน ขอื่ ด้งั อกไก่ จนั ทัน แป กลอน ระแนง เชงิ ชาย ตะพานหนู ปัน้ ลม หน้าจวั่ หลงั คา ไขรา คอสอง ร่องตีนช้าง ชอ่ งแมวรอดประตูห้อง ประตรู ั้วชาน หน้าต่าง กระได 5

แปลนบ้านเรือนไทย 6

7

8

แหล่งที่มา CHARICH CHOOKLAEW .แบบ บ้านเรอื น ไทย [ออนไลน์]. 2016, แหล่งทมี่ า : https://nilaya-group.com [ 31 ตลุ าคม 2562] วิกพิ เี ดยี .เรือนไทยภาคกลาง [ออนไลน์]. 2018, แหล่งทมี่ า : https://th.wikipe- dia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%A D%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8% A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8 %B2%E0%B8%87 [ 31 ตุลาคม 2562] 9

เรือนไทยภาคกลาง 10