4e62eb7bfba2ddd305b74a8806fdd21a

TARİH IIX. DVöInI.emYüLzoyzaılndBaarOışsKmonafenralnı sDı’neınvlTeotpil'anndmeaks i Dış Gelişmeler II Özet 1. Osmanlı - Avusturya İlişkileri Osmanlı Devleti ile Avusturya arasındaki ilişkiler yoğun bir şekilde Kanuni Sultan Süleyman döneminde başlamıştır. 1533 yılında iki devlet arasında imzalanan İstanbul Antlaşması’na göre Avusturya kralı ile Osmanlı sadrazamı protokolde eşit sayılmıştır. Böylece Avusturya siyasi anlamda Osmanlı Devleti’nin üstünlüğünü kabul etmiştir. 1577 yılında Avusturya’nın sınır ihlali yapması ve ödemesi gereken vergilerle ilgili sorun çıkarması üzerine iki devlet arasındaki ilişkiler bozulmuştur. Bu gelişme üzerine padişah III. Mehmet’in komutasındaki Osmanlı ordusu Avusturya’ya savaş açmış, iki devlet arasında 1596 yılında Haçova Meydan Savaşı yapılmıştır. Bu savaşta Osmanlı ordusu başarılı olmuştur. Kanije ve Estergon Kaleleri alınmıştır. Avusturya’nın Macaristan’a hâkim olmak için saldırgan politikalar izlemesi üzerine tekrar savaş dönemi başlamıştır. Bu dönem 1606 yılında imzalanan Zitvatorok Antlaşması ile sonlanmıştır. Antlaşmaya göre;  Eğri, Kanije ve Estergon Kaleleri Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktı.  Avusturya, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödeyecekti.  Avusturya arşidükü bundan böyle Osmanlı padişahına eşit sayılacak ve kendisine cesar (imparator) denilecekti. Uyarı: Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Avusturya üzerindeki siyasi üstünlüğünü kaybetmiştir. 1/4

TARİH IIX. DVöInI.emYüLzoyzaılndBaarOışsKmonafenralnı sDı’neınvlTeotpil'anndmeaks i Dış Gelişmeler II Özet Uyarı: Osmanlı Devleti’nin, Avusturya ile yaptığı savaşlarda üstün gelmesine rağmen diplomatik anlamda başarısız olmasında içte Celali ayaklanmaları ve dışta İran ile yapılan savaşlarla uğraşması etkili olmuştur. Zitvatorok Antlaşması sonucunda Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında sağlanan barış dönemi, Avusturya’nın Erdel’in iç işlerine karışmasıyla bozulmuştur. Bu gelişme üzerine Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Uyvar Kalesi’ni ele geçirince Avusturya barış istemiştir. 1664 yılında imzalanan Vasvar Antlaşması ile;  Uyvar ve Neograd Kaleleri Osmanlı’ya bırakıldı.  Avusturya, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı verecekti.  Erdel, Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktı. Uyarı: Vasvar Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin Avusturya üzerinde siyasi üstünlük kurduğu son antlaşmadır. 2. II. Viyana Kuşatması ve Kutsal İttifak II. Viyana Kuşatması (1683) Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında Vasvar Antlaşması’nın imzalanmasına rağmen Avusturya, Macaristan üzerindeki emellerinden vazgeçmemiştir. Avusturya, Macaristan’a baskı yapınca Macar Kontu Tökeli İmre Osmanlı Devleti’nden yardım istemiştir. Osmanlı yönetimi bu yardım isteğini kabul etmek istemese de Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa bu yardım teklifini kabul etmek ve Viyana üzerine sefere çıkmak için dönemin hükümdarı IV. Mehmet’i ikna etmiştir. Osmanlı ordusu 1683 yılında Viyana ’yı kuşatmak için sefere çıkmıştır. Osmanlı ordusuna Eflâk, Kırım, Erdel ve Boğdan Beyleri yardım gönderirken; Papa’nın önderliğinde toplanan Almanya, Lehistan ve Fransa da Avusturya’ya yardım etmiştir. İki aya yakın süren kuşatma sürecinde Kırım kuvvetlerinin bulundukları bölgede başarısız olması, Viyana surlarını yıkacak olan topların çamura saplanması nedeniyle Osmanlı ordusu geri çekilmek zorunda kalmıştır. Kutsal İttifak Osmanlı Devleti’nin II. Viyana Kuşatması’nda başarısız olması, Avrupalı devletlerin Türkleri Avrupa’dan atma konusunda ümitlerini arttırmıştır. Papa’nın yönlendirmesi ile Avusturya, Rusya, Venedik, Lehistan ve Malta birleşerek Kutsal İttifak’ı oluşturmuştur. 2/4

TARİH IIX. DVöInI.emYüLzoyzaılndBaarOışsKmonafenralnı sDı’neınvlTeotpil'anndmeaks i Dış Gelişmeler II Özet Kutsal İttifak Devletleri ile ayrı ayrı cephelerde 16 yıl savaşmak zorunda kalan Osmanlı Devleti ağır yenilgiler almıştır. 3. Karlofça Antlaşması ve Osmanlı - Rusya İlişkileri Karlofça Antlaşması (1699) Osmanlı Devleti, Kutsal İttifak Devletleri ile yaptığı savaşları kaybedince barış istemiş ve Karlofça Antlaşması imzalanmıştır. Antlaşmaya göre;  Mora Yarımadası, Dalmaçya kıyıları ve Ayamavra Adası Venedik’e verildi.  Podolya ve Ukrayna Lehistan’a verildi.  Temeşvar ili ve Banat Yaylası hariç bütün Macaristan ve Erdel, Avusturya’ya verildi.  Bu antlaşma yirmi beş yıl sürecekti. 3/4

TARİH IIX. DVöInI.emYüLzoyzaılndBaarOışsKmonafenralnı sDı’neınvlTeotpil'anndmeaks i Dış Gelişmeler II Özet Karlofça Antlaşması’nın önemi;  Osmanlı Devleti batı yönünde ilk büyük toprak kaybını yaşamıştır.  Türklerin, Avrupa’daki ilerleyişi durmuştur. Uyarı: Karlofça Antlaşması’nın garantör devleti Avusturya olacaktır. Bu durum Avusturya’nın Kutsal İttifak Devletleri içinde en güçlüsü olduğunun ispatıdır. Osmanlı - Rusya İlişkileri Rusya’nın, Osmanlı himayesindeki Özi Kazaklarına saldırması üzerine iki devlet arasındaki ilişkiler gerginleşmiştir. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa bu gelişme üzerine Rusya üzerine sefere çıkmış ve Çehrin Kalesi’ni almıştır. Rusya barış isteyince 1678 yılında Çehrin (Bahçesaray) Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya göre;  Kiev Rusya’da kalmaya devam edecekti.  Özi (Dinyeper) Nehri iki devlet arasında sınır olacaktı. Uyarı: Bu antlaşma, Osmanlı ile Rusya arasında yapılan ilk antlaşmadır. Kutsal İttifak Devletleri arasında yer alan Rusya ile Osmanlı Devleti arasında Karlofça Antlaşması’nın devam niteliği taşıyan, 1700 İstanbul Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya göre;  Azak Kalesi Rusya’ya verilecekti.  Rusya İstanbul’da sürekli elçi bulundurabilecekti.  Rus Ortodoksları kutsal yerleri ziyaret edebileceklerdi. Uyarı: İstanbul Antlaşması ile Rusya Karadeniz’e inme ve Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışma fırsatına sahip olmuştur. 4/4