Best Practice ส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็นเลิศ

Best Practice ส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็นเลศิ นางสาววาสนา ใสเนตร ครูอาสาสมคั รการศกึ ษานอกโรงเรียน ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอโนนคูณ สำนกั งาน กศน.จังหวดั ศรสี ะเกษ ส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็ นเลิศ 1

Best Practice ส่งเสรมิ การเรยี นรู้ สู่ความเปน็ เลิศ _______________________________________________________________________________________________________ 1. ความเปน็ มาและความสำคัญ ตามที่ สำนักงาน กศน. มีนโยบายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 เกี่ยวกับการพัฒนาและ เสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ และการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม สนับสนุนให้ สถานศึกษาจดั กิจกรรมส่งเสริมการรู้หนงั สือ การคงสภาพการรู้หนังสือ การพัฒนาทักษะการรู้หนงั สอื ใหก้ ับ ประชาชนเพ่ือเปนเคร่ืองมือในการศึกษาและเรียนรู้อย่างต่อเน่ืองตลอดชีวิตของประชาชน จัดการศึกษา เพื่อพัฒนาทักษะชีวิตให้กับทุกกลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะ ผู้สูงอายุ ให้มีทักษะการดํารงชีวิต สามารถ ประกอบอาชีพพ่ึงพาตนเองได้ มีความรู้ความสามารถในการบริหารจัดการชีวิตของตนเองให้อยู่ในสังคมได้ จัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาสังคมและชุมชน โดยใช้หลักสูตรและการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการ ในรูปแบบจิตอาสา การสร้างชุมชนนักปฏิบัติ และรูปแบบอื่นๆ ที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชน การจัด กิจกรรมการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผ่านกระบวนการเรียนรู้ตลอดชีวิต ในรูปแบบต่างๆ ให้กับประชาชน เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน สามารถยืนหยัดอยู่ได้อย่างมั่นคง และมีการบริหารจัดการ ความเสี่ยงอย่างเหมาะสม ตามทิศทางการพัฒนาประเทศสู่ความสมดุลและย่ังยืนมีความสุขส่งเสริม การจัดการเรียนรู้ เพื่อสร้างจิตสำนึกและวนิ ัยในชุมชน เช่น การส่งเสรมิ คณุ ธรรมและจริยธรรมในชุมชนการ เพ่ิมประสิทธิภาพ การบริหารจัดการขยะมูลฝอยของชุมชน การจัดกิจกรรมจิตอาสา ศูนย์เรียนรู้หลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เกษตรทฤษฎใี หม่ประจำตำบล การดูแลรักษาสุขภาพ ฯลฯ จากเหตุผลท่ีกล่าวมาข้างต้น ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน ศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอโนนคูณ จึงได้มีการพัฒนาคุณภาพของการส่งเสริมการรู้หนังสือ สำหรับ กล่มุ เป้าหมายผู้ไมร่ ู้หนังสือ โดยการประชาคมผสู้ ูงวยั ในชุมชน ทีพ่ รอ้ มทจ่ี ะเรียนรู้ เปน็ แกนนำ เปน็ จติ อาสา เป็นภูมิปัญญาและต้นแบบของความพอเพียง มาพัฒนาความรู้ความสามารถ สนับสนุนการจัดการศึกษา อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 2. วตั ถปุ ระสงค์ 2.1 เพื่อส่งเสรมิ ให้ผู้สงู วัยในชุมชน ไดร้ ับการพฒั นา เปน็ ต้นแบบแห่งการเรียนรู้ 2.2 เพ่ือให้ผู้สงู วัย มีส่วนร่วมในการจดั กิจกรรมสง่ เสรมิ การรหู้ นังสือ ใหเ้ ป็นแหลง่ เรียนรู้ ทีม่ ีคุณภาพ ส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็ นเลิศ 2

3. เป้าหมาย 3.1 เชิงปรมิ าณ 3.1.1 ผสู้ ูงวยั จำนวน 41 คน 3.1.2 กศน.ตำบล จำนวน 1 แหง่ 3.2 เชงิ คุณภาพ 3.2.1 ผสู้ ูงวัยในชมุ ชน ได้รบั การพฒั นา เปน็ ตน้ แบบแหง่ การเรยี นรู้ 3.2.2 ผู้สูงวัยในชุมชนบ้านหนองสนม หมู่ที่ 1 และ 11 ต.เหล่ากวาง เป็นบุคคลท่ีมี คณุ ภาพ 4. วธิ กี ารดำเนินงาน 4.1 ขนั้ ตอนการดำเนินงาน/วางแผน (P) ข้นั ตอนที1่ ศึกษาสภาพปญั หาความต้องการ ครอู าสาสมัครฯ ครู กศน.ตำบล ครศู รช.และ ชาวบ้านหนองสนม ม.1 และ หมทู่ ่ี 11 รว่ มกัน ศึกษาสภาพปญั หาความตอ้ งการ โดยการจดั เวทีประชาคม ทำใหท้ ราบว่าชมุ ชนมีปัญหาในเรอื่ งของ ขยะมูลฝอย การลักขโมย ผ้สู ูงวยั ขาดการดูแลดา้ นสขุ ภาพ วัยแรงงานในชมุ ชน บางส่วนต้องไปทำงานต่าง ถิน่ ท้งิ ลกู หลานไว้กบั ผู้สงู อายุ ในช่วงเวลากลางวนั ทำให้ไม่มเี วลาทีจ่ ะดแู ล พฒั นาหม่บู า้ น ขัน้ ตอนท่ี 2 การศกึ ษาเคราะห์ความตอ้ งการ ครูอาสาสมัครฯ ครู กศน.ตำบล ครูศรช. และชาวบ้านหนองสนม ม.1 และ 11 และ ร่วมกันการศึกษาเคราะห์ความต้องการของหมู่บ้านในส่วนงานที่เก่ียวกับ กศน. พบว่า ผู้สูงอายุในหมู่บ้าน ซงึ่ เป็นประชากรส่วนใหญ่ที่อยูก่ ับบ้าน ต้องการทำกิจกรรมร่วมกัน อยากมีอาชพี เสริมหรือกิจกรรมยามว่าง เพอ่ื ไม่เปน็ ภาระของลูกหลานและซึมเศรา้ จงึ ตอ้ งการให้ ครูกศน.จดั กิจกรรมกศน.ให้กับผู้สงู วัย ขน้ั ตอนที่ 3 กำหนดกลุ่มเปา้ หมาย กำหนดกลุ่มเป้าหมาย โดยผู้สูงอายุในหมู่บ้านท้ัง 2 หมู่บ้าน ท่ีมีความพร้อม ลงช่ือสมัคร จำนวน 41 คน ขน้ั ตอนท่ี 4 ศกึ ษาข้อมูลกิจกรรม กศน.และวางแผนการจดั กจิ กรรมรว่ มกนั ครูอาสาสมัครฯ ครู กศน.ตำบล ครูศรช.ชี้แจง ความเป็นมา ความสำคัญ บทบาท หน้าท่ีของ กศน. การจัดกิจกรรมส่งเสริมการรู้หนังสือ การจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาทักษะชีวิต การจัดการ ศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ การจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาสังคมชุมชน การจัดการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและ เกษตรทฤษฎใี หม่ การจดั การศึกษาตามอัธยาศยั และสงิ่ ที่ กศน.จะสามารถช่วยเหลอื ชมุ ชนได้ ส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็ นเลศิ 3

4.2 การดำเนนิ การจัดกิจกรรม (D) ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน กศน.อำเภอโนนคูณ จัดกิจกรรมส่งเสริมการรู้ หนังสือเพื่อพัฒนาทักษะการอ่าน การเขยี น การคิด ของผู้สงู วยั ท่ีอาจหลงลืมหนงั สือตามชว่ งวยั ประสาน ครูกศน.ตำบลเหล่ากวาง และ เจ้าหนา้ ทีบ่ รรณารักษห์ ้องสมุดประชาชนอำเภอ โนนคูณ จัดกจิ กรรมสง่ เสริมการอ่าน การทำสายคล้องแมสให้กบั ผู้สงู วยั เพ่ือเปน็ ตัวช่วยกันหนา้ กากหลน่ สะดวกในการใช้แมส เพื่อป้องกนั โรคและความสวยงาม ส่งเสรมิ การเรียนรู้ สู่ความเป็ นเลศิ 4

ส่งเสริมการอ่านการเรียนรู้อย่างต่อเน่ือง สามารถผ่านการประเมินตามหลักสูตรผู้ไม่รู้ หนงั สือ จำนวน 41 คน 4.3 การตรวจสอบและประเมินผล (C) 1. ประเมนิ จากสภาพจริง โดยไดต้ ิดตามและประเมนิ ผลอย่างสมำ่ เสมอ 2. ประเมินผลจากแบบฝึกหัด หนังสือเรียนการรู้หนังสือไทย หลักสูตรการรู้หนังสือไทย พุทธศักราช 2557 3. เผยแพร่ผลงานแนวปฏิบัติที่ดี เร่ือง การส่งเสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็นเลิศ ด้านการ พัฒนาคุณภาพของการส่งเสริมการรู้หนังสือ สำหรับกลุ่มเป้าหมายผู้ไม่รู้หนังสือ โดยการนำเสนอปัญหา อุปสรรคต่อท่ีประชุม กศน.อำเภอโนนคูณ และเผยแพร่ผลงานผ่านส่ือออนไลน์ ผ่านเว็บไซต์ กศน.อำเภอ โนนคูณ และเครือข่าย เพจ กศน.อำเภอ ไลนก์ ลุ่มตา่ งๆ เป็นต้น 4.4 การปรบั ปรุงและพัฒนาผลการปฏิบตั งิ าน (A) นำข้อเสนอแนะของสมาชิก ชุมชน ภาคีเครือข่าย และผู้เก่ียวข้องมาปรับปรงุ รูปแบบการ ดำเนินงาน เพื่อพฒั นาต่อยอดและขยายผลสู่ชุมชนอ่นื สง่ เสริมการเรยี นรู้ สู่ความเป็ นเลศิ 5

5 .ตวั ชีว้ ัดความสำเร็จ 5.1 ผู้สงู วยั ในชุมชน ได้รบั การพฒั นา สามารถฟัง พูด อา่ น เขยี นได้ตามหลักสตู ร 5.2 ผ้สู งู วัย มีส่วนรว่ มในการดำเนนิ กิจกรรม สง่ ผลให้ผู้สงู วยั มีคุณภาพ 6. การประเมนิ ผลและเคร่ืองมือการประเมินผล การประเมินผล จากแบบฝกึ หัด หนงั สอื เรยี นการรหู้ นังสอื ไทย และผลงานเชิงประจกั ษ์ 7. ผลการดำเนินงาน (ผสู้ ูงวยั จำนวน 41 คน) 7.1 ผลท่ีเกดิ กบั ผู้รบั บริการ (ผู้สูงวัย) 7.1.1 ผสู้ งู วัยทรี่ ว่ มกจิ กรรมเกดิ ความรกั ความสามคั คี มสี ่วนร่วมในการจัดกจิ กรรม 7.1.2 ผสู้ งู วยั ได้รับการพัฒนาดา้ นอารมณ์ สังคม สติปัญญา 7.1.3 ผูส้ ูงวัยไดร้ บั การยอมรับ เป็นแบบอย่างของลกู หลานในการเรียนรู้ตลอดชีวติ 7.1.4 ผสู้ ูงวัยมรี อยยมิ้ มคี วามสขุ มีความพอเพียงในวิถีถน่ิ ของตนเอง 7.2 ผลทเ่ี กิดกับ กศน.ตำบล 7.2.1 กศน.ตำบลได้การสนับสนุนความร่วมมือจาก บุคคล ชุมชน หน่วยงานต่างในการ พฒั นา กศน.ตำบล 7.2.3 กศน.ตำบล ได้รบั การยอมรับจากชมุ ชน 7.3 ผลทีเ่ กิดกบั สถานศึกษา กศน.อำเภอโนนคณู 7.3.1 ไดร้ บั การยอมรับ เชอื่ ม่ัน จากประชาชน 7.3.2 มีแหล่งเรียนรู้ทส่ี ามารถให้บรกิ ารประชาชนอย่างมคี ุณภาพ 7.4 ผลทเี่ กิดกับชมุ ชน สงั คม 7.4.1 ชมุ ชนมคี วามรกั สามัคคี รู้จกั แบง่ ปนั เอือ้ เฟื้อเผอื่ แผ่ ดูแลกนั 7.4.2 ชุมชนมี กศน.ตำบลเปน็ ทป่ี รึกษาและอย่เู คียงข้างการพฒั นา 7.4.3 ชมุ ชนสามารถเปน็ ต้นแบบ แบบอยา่ งของชุมชนหมบู่ า้ นอืน่ ได้ 8. กลยทุ ธห์ รอื ปัจจัยทท่ี ำใหป้ ระสบความสำเร็จ 8.1 การมีส่วนร่วมของครู ผู้สูงอายุและชุมชนทั้ง 2 หมู่บ้าน ในการวิเคราะห์ข้อมูลพ้ืนฐาน สภาพปญั หาความตอ้ งการพัฒนาตนเอง ชุมชนหม่บู า้ นให้ไปสเู่ ป้าหมายทตี่ ้องการ 8.4 กิจกรรมคร้ังนี้ได้ดำเนินงานวงจรคุณภาพ เดมม่ิง (PDCA) ซึ่งมีการดำเนินการอย่างเป็น ระบบตามแผน สามารถตรวจสอบได้ เป็นที่ยอมรับของชุมชนสังคม จึงทำให้ได้รับความร่วมมือร่วมใจ พัฒนาผสู้ ูงวยั ส่งเสรมิ การเรยี นรู้ สู่ความเป็ นเลิศ 6

9. ข้อเสนอแนะ 9.1 ควรดำเนนิ การใหต้ ่อเนอื่ ง และขยายผลกจิ กรรม กลมุ่ เปา้ หมายไปส่ชู ุมชนหมบู่ า้ นอน่ื 9.2 จัดกจิ กรรมอนื่ เสรมิ เพอ่ื พฒั นาอยา่ งต่อเน่ือง 9.3 พัฒนาใหเ้ ป็นคลงั ภูมิปัญญาท้องถ่ินบนสื่อออนไลน์เพ่ือใหช้ นรุ่นหลงั ได้ศึกษาข้อมูลได้ 10.เอกสารอา้ งอิง สำนักงานสง่ เสริการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย.นโยบายและจดุ เน้นการดำเนินงาน สำนกั งาน กศน. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2564 (ระบบออนไลน์).เข้าถึงได้จาก https://drive.google.com/file/d/1GST6E8ImFy8tgEbD6ql578itd7JOX_dk/view (วนั ที่คน้ หาข้อมลู 30 มีนาคม 2563) สถาบนั พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ภาคเหนอื (2560). แนวทางการ นำเสนอแนวปฏิบตั ิทดี่ ี. ลำปาง. บอยการพมิ พ์. ลงชอ่ื ...................................................ผู้รายงาน (นางสาววาสนา ใสเนตร) ครอู าสาสมคั รการศึกษานอกโรงเรียน ลงช่อื ...................................................ผรู้ ับรองข้อมลู (นางสาวลลี าวดี สหี บณั ฑ์) ผ้อู ำนวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอโนนคณู สง่ เสริมการเรียนรู้ สู่ความเป็ นเลศิ 7