เล่มผลิตภัณฑ์ กศน.ดีเด่น การสานตะกร้าหวายเทีย

เอกสารประกอบการคดั เลอื ก ผลิตภณั ฑ์ กศน.ดีเด่น กศน.อาเภอเสนา สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ สานกั งาน กศน. กระทรวงศกึ ษาธิการ

แบบรายงานข้อมลู ผลติ ภณั ฑ์ กศน.ดเี ดน่ ประจาปงี บประมาณ ๒๕๖๔ สานักงาน กศน.จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา กรณีจัดต้งั กลมุ่ 1. ชอ่ื ผลิตภัณฑ/์ บริการ : การสานตะกรา้ จากหวายเทยี ม หลักสูตรกลุ่มอาชีพ : ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน “หลักสตู รการสานตะกร้าจากหวายเทียม” โดย กศน.ตาบลบ้านโพธ์ิ กศน.อาเภอเสนา จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา วิทยากรผู้สอน : นางรงุ่ นภา กิตติสุวรางกูล บา้ นเลขท่ี 26 หมูท่ ี่ 6 ตาบลหนองน้าใหญ่ อ.ผักไห่ จงั หวดั พระนครศรอี ยุธยา 061-1036357 เจา้ ของผลิตภัณฑ/์ สินค้า : จักสานตะกร้าจากหวายเทยี ม ชอ่ื นางสมศร.ี .ศรีเฟ่ือง บ้านเลขท่ี 32 หมู่ที่ 1 ตาบลบา้ นโพธิ์ อ.เสนา จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา 081-4299281 มสี มาชิก 3 คน ทีอ่ ยู่ จักสานตะกร้าจากหวายเทียม ศนู ย์ฝกึ อาชีพชุมชน บ้านเลขท่ี 32 หมู่ที่ 1 ตาบลบ้านโพธิ์ อ.เสนา จงั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา 082-3642948 ราคาผลติ ภัณฑ์/บริการ : เริม่ ตง้ั แต่ 200 บาท ถงึ 800 บาท ขายปลกี เกรดดี 200 บาท ถึง 800 บาท ราคาส่ง เกรดดี 180 - 700 บาท ช่องทางการจาหน่าย : ขายสง่ ให้กับผูป้ ระกอบการที่มารับ และขายตรง ใหก้ บั ลกู ค้าทตี่ ้องการ ทางเว็บไซต์ ทางเพจ สามารถไปดสู นิ คา้ ท่ีบา้ นเลขที่ 1/1 หมู่ที่ 1 ตาบลบา้ นโพธ์ิ อ.เสนา จงั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา 082-3642948 รายละเอียดผลติ ภณั ฑ์ : ตะกรา้ หวายเทยี มและผลิตภณั ฑท์ ี่ทาจาก หวายเทียม ท่มี ีความคงทน สวยงาม เหมาะเปน็ ของขวญั ของฝาก

เกณฑ์การคัดเลือกผลติ ภณั ฑ์/สินค้า กศน. สานักงาน กศน.จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา ชือ่ ผลติ ภณั ฑ์ การสานตะกร้าจากหวายเทียม กศน.อาเภอเสนา ความเปน็ มาของโครงการ โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชุมชน ( รูปแบบช้ันเรยี นวชิ าชพี ) โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน เป็นโครงการตาม พรบ.งบประมาณ ดาเนินการตามยุทธศาสตร์และจุดเน้นของ สานักงาน กศน. ภายใต้กรอบทิศทางการพัฒนาตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561-2580) แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 ในอันท่ีจะเพ่ิมและกระจายโอกาสทางการศึกษาให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายท่ีพลาด ขาดโอกาสทาง การศึกษา ทางสังคม และทางเศรษฐกิจ เป็นการลดการเหลื่อมล้าของคนในสังคม ให้ได้รับโอกาสในการเข้าถึงการจัด การศึกษานอกระบบในรูปแบบการจัดการศึกษาต่อเน่ือง ตามภารกิจโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน การจัดการศึกษาอาชีพ เพ่ือการมีงานทาอย่างย่ังยืน โดยให้ความสาคัญกับการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทาในกลุ่มอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม คหกรรม และอาชีพเฉพาะทางหรือการบริการ รวมถึงการเน้นอาชีพช่างพ้ืนฐาน ที่สอดคล้อง กับศักยภาพของผู้เรียน และศักยภาพของแต่ละพื้นท่ีท่ีมีคุณภาพได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับ สอดรับกับความต้องการของ ตลาดแรงงานและการพฒั นาประเทศ ตลอดจนสรา้ งความเขม้ แขง็ ใหก้ ับศนู ย์ฝึกอาชีพชุมชนโดยจัดให้มีกิจกรรม “1 อาเภอ 1 อาชีพ” กลุม่ สนใจและช้ันเรียนวิชาชีพ รวมทั้งให้มีการกากับติดตาม และรายงานลการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงาน ทาอยา่ งเปน็ ระบบและต่อเน่ือง ความสอดคล้องกับนโยบาย นโยบายตามแนว ยทุ ธศาสตรช์ าติ พ.ศ. 2561 – 2580 ยทุ ธศาสตร์ชาติด้านยุทธศาสตร์ด้านการพฒั นาและเสรมิ สรา้ งศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ ตัวชี้วัดท่ี 2 การพัฒนาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชวี ติ มุ่งเนน้ การพัฒนาคนเชงิ คุณภาพ ในทุกชว่ งวัย (3) ช่วงวัยแรงงาน ยกระดับ ศักยภาพ ทักษะและสมรรถนะแรงงานสอดคล้องกับความต้องการของตลาดนัด แรงงาน นโยบายและจุดเน้นการดาเนนิ งาน สานักงาน กศน. 1. ดา้ นการจดั การศึกษาและการเรยี นรู้ 1.3 การศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง 1) จัดการศึกษาอาชพี เพื่อการมีงานทาอย่างย่งั ยืน โดยใหค้ วามสาคัญกับ การจัดการศกึ ษาอาชีพ เพือ่ การมีงานทาในกลุ่มอาชีพเกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณชิ ยกรรม คหกรรม และ อาชพี เฉพาะทาง หรือการบริการ รวมถึงการเน้นอาชีพช่างพ้ืนฐาน ท่ีสอดคล้องกับศักยภาพของผู้เรียน ความต้องการและ ภารกิจต่อเนื่อง ฉบับเผยแพร่ ออนไลน์ ลิขสิทธิ์ของกลุ่มแผนงาน สานักงาน กศน. 10 ศักยภาพของแต่ละพ้ืนท่ี ตลอดจน สร้างความเขม้ แข็งให้กับศนู ย์ฝึกอาชีพชมุ ชน โดยจดั ให้มหี นึง่ อาชพี เด่นตอ่ หนึง่ ศนู ยฝ์ กึ อาชพี รวมท้ังให้มีการกากับ ติดตาม และรายงานผลการจัดการศึกษาอาชพี เพอ่ื การมงี านทาอย่าง เปน็ ระบบและต่อเนื่อง ความเปน็ มาของโครงการ/กิจกรรม เครื่องจักสาน เป็นงานศิลปหัตถกรรมพ้ืนบ้านของไทยที่มีมาช้านานและผลิตกันทุกภาค ภาคของประเทศไทย ซ่ึง ส่วนใหญ่จะใช้วสั ดุทหี่ าได้ในท้องถน่ิ เปน็ วตั ถดุ ิบในการผลติ เชน่ หวาย ไม้ไผ่ ย่านลเิ พา กระจูด กก ฯลฯ เมื่อนามาผลิตเป็น เคร่ืองมือใช้ในชีวิตประจาวัน โดยสนองความต้องการประโยชน์ใช้สอยพื้นฐานเป็นสาคัญ เครื่องจักสานจึงเป็นสิ่งที่มีความ

จาเป็น และมีความสาพันธ์อย่าง ใกล้ชิดกับวิถีของคน ไทยจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของศิลปวัฒนธรรมพ้ืนบ้านท่ีมี การสรา้ งสรรค์ และ สบื ทอดตอ่ เนือ่ งกันมาแตอ่ ดตี นับตั้งแต่การออกแบบลวดลาย รปู ทรง โครงสร้าง ตลอดจนการเลือกใช้ วัสดพุ นื้ บ้านได้อย่างเหมาะสมตามคตินิยมท้องถิ่นน้ันๆ ทาให้เครอ่ื งจักสานพน้ื บ้านของไทยมีเอกลักษณ์ เฉพาะงานแตกต่าง กันไป เคร่ืองจักสานพื้นฐานของไทยส่วนใหญ่ใช้ไม้ไผ่เป็นวัตถุดิบในการจักสาน นอกน้ันยังมีวัสดุอื่น ๆ ตามท้องถ่ินแต่ละ ภาคของไทย เช่น กก หวาย ใบลาน คล้า คลุ้ม กระจูด แหย่ง เตย ลาเจียก ย่านลิเพา ใบมะพร้าว เป็นต้น วัสดุต่าง ๆ เหลา่ น้ีก่อใหเ้ กดิ ลวดลายและรปู ทรงเคร่ืองจักสานมลี กั ษณะเฉพาะ ตามเอกลักษณ์ของทอ้ งถ่นิ น้นั ๆอกี ดว้ ย กลุ่มตะกร้าหวายลายพิกุล ได้มีการสืบทอดภูมิปัญญาด้านการจักสาน โดยฝึกสอนให้แก่เยาวชนในท้องถิ่นและ ผู้สนใจทั่วไป พร้อมทั้งมกี ารออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานประเภทต่างๆ เพ่ือประโยชน์ในการใช้สอย เช่น ตะกร้าหวาย ลายพิกุล เน่ืองจากงานฝีมือจักสานของกลุ่ม ใช้กรรมวิธีในการผลิตแบบโบราณ โดยใช้ช่างฝีมือพื้นบ้านโดยแท้ ใกล้จะสูญ หาย หาผู้สืบทอดไดย้ าก การผลติ แต่ละชิน้ มคี วามละเอยี ดออ่ น ตอ้ งใช้ความชานาญ ความอดทน ใชเ้ วลาในการผลติ นาน เน่ืองจากเป็นงานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม มีคุณภาพ มีรูปแบบที่ทันสมัย จึงทาให้ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเป็นที่ สนใจของกลุ่มเป้าหมายและประชาชนทั่วไป จากความสาคัญที่กล่าวมาแล้วน้ัน ศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเสนา จึงได้จัดการฝึกอบรมทักษะอาชีพ ศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรการสานตะกร้าหวาย เทยี ม และได้ให้ กศน.ตาบลบ้านโพธ์ิรับผิดชอบตาบลบ้านโพธิ์จัดกิจกรรมศูนยฝ์ ึกอาชพี การจกั สานข้ึน จดุ ประสงค์และเป้าหมายของการดาเนนิ กจิ กรรม 1. เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจในเร่อื งการการจักสานตะกร้าจากหวายเทมี 2. เพอื่ ให้ประชาชนมที กั ษะในการสาน 3. เพ่ือให้ประชาชนมชี ่องทางในการประกอบอาชพี ขั้นตอนการดาเนนิ งาน การจดั กระบวนการเรยี นรู้ 1. สารวจความตอ้ งการของประชาชน โดยใช้แบบสารวจความตอ้ งการในการจดั กจิ กรรม สอบถาม จากการจัด เวทปี ระชาคม และเปิดโอกาสให้ประชาชนร่วมเสนอ 2. วิเคราะห์ข้อมูลเกยี่ วกับความสนใจและความต้องการของประชาชน ใหไ้ ด้ข้อสรปุ ท่เี ปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกนั เพอื่ ให้เกิดประโยชน์สงู สุดแก่ประชาชน 3. ประสานงานวทิ ยากรและกล่มุ เป้าหมาย เพื่อกาหนดรปู แบบและความต้องการในตวั ผลติ ภัณฑ์ 4. ดาเนนิ การจดั กิจกรรมตามแผนทว่ี างไว้ - บรรยายและแลกเปลย่ี นเรียนร้คู วามสาคัญของการสานตะกรา้ หวายเทยี ม - ฝึกทักษะการสานตะกรา้ หวายเทยี ม - เรยี นร้จู ากวิทยากร - เรยี นร้ดู ้วยตนเอง จากสื่อตา่ ง ๆ - เรียนรู้จากการลงมอื ปฏิบตั จิ รงิ 5. สรปุ ผลการดาเนินกจิ กรรม

รายละเอยี ดโครงสร้างหลักสูตรการสานตะกร้าหวายเทียม เรอื่ ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เนอ้ื หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จานวนช่ัวโมง ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ 1. 1 เพื่อใหผ้ ู้เรียนบอก ความสาคัญของ 1. วิทยากรบรรยายความสาคัญของการ 3 ช่วั โมง - ความสาคญั ความสาคัญของการสาน การการสาน สานตะกร้าหวายเทียมผเู้ รียนรว่ ม ของการ ตะกร้าหวาย แลกเปลย่ี นเรยี นรู้ สานตะกร้า ตะกร้าหวายเทียม เทียม หวายเทยี ม 2. ผู้เรียนร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับ ความสาคัญของการสานตะกร้าหวายเทียม สรุปผลการเรียนรู้ วิทยากรช่วยเสนอแนะ เพิ่มเตมิ 3. วทิ ยากรแนะนาแหลง่ เรยี นร้ใู ห้ผูเ้ รยี นได้ ศึกษาเพิม่ เติม แล้วสรุปผลการเรยี นรู้ 4. วทิ ยากรตรวจสอบและเสนอแนะ เพิม่ เติม 2. ฝึก 1.เตรียมวัสดุอุปกรณ์ 1. ขั้นตอน 1.ผ้สู อนอธบิ ายและสาธิตวิธีการเลือก 40 นาที 1 อปุ กรณ์และส่วนผสมผู้เรียนฝึกปฏิบตั ิเลอื ก ชั่วโมง ทกั ษะการ การสานตะกร้าหว าย การเตรียม ตามทก่ี าหนด ผสู้ อนสังเกต ตรวจสอบ 30 สานตะกร้า เทียมได้ 1.1 การเลอื ก ประเมินผลการปฏิบตั ิ นาที หวายเทยี ม อปุ กรณโ์ ครง ตะกร้าและ 2. ผู้สอนบรรยายประกอบตัวอย่างของจริง เรอ่ื งวสั ดุอุปกรณ์การสานตะกร้าหวายเทียม หวายเทียม ผู้เรียนสังเกต สอบถาม และบันทึกการ 1 เรียนรู้ และทากิจกรรมตามท่ีกาหนด ผู้สอน ชั่วโมง สงั เกตการมสี ว่ นรว่ ม ประเมินผลการปฏบิ ัติ 30 นาที 1.ผู้เรียนสามารถ 2.การพนั หวาย 1.วิทยากรใหด้ ตู ัวอยา่ งของจริง ๆ และ 20 นาที 8 พนั หวายบนหูตะกร้าและ 2.1 การพนั แนะนาการพันหวายบนหูตะกร้าและขอบ ชว่ั โมง ขอบตะกร้าได้ หวายบนหู ตะกร้าและพันใหด้ ูเปน็ ตวั อย่าง ตะกร้าและขอบ ตะกรา้ 2. ผ้เู รยี นฝึกปฏบิ ตั ิการการพนั หวายบนหู ตะกรา้ และขอบตะกร้า 2.ผู้เรยี นสามารถ 2.2 สานหวาย 1.วิทยากรใหด้ ูตัวอย่างของจริง ๆ และ 20 นาที 8 สานหวายรอบตัวบน ของตะกร้าได้ รอบตะกรา้ แนะนาวธิ กี ารสานหวายรอบตวั ตะกร้าและ ชั่วโมง สานให้ดเู ป็นตวั อยา่ ง 2. ผเู้ รยี นฝึกสานหวายรอบตะกรา้

เร่อื ง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนอื้ หา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จานวนชวั่ โมง ทฤษฎี ปฏบิ ัติ 3.ผ้เู รยี นสามารถ 2.3 การสาน 1.วทิ ยากรให้ดูตัวอยา่ งของจริง ๆ และ 20 นาที 8 สานขดั เป็นลายดอก ขนั้ ลาย แนะนาการสานขดั เปน็ ลายดอกพิกุลและ ชว่ั โมง พิกุลได้ สานไห้ดเู ปน็ ตวั อย่าง 4.ผเู้ รยี นสามารถ 2.4 สานลาย 2. ผู้เรยี นฝึกการสานขัดเปน็ ลาย 20 นาที 8 ดอกพกิ ลุ ชวั่ โมง สานลายพนื้ กน้ ตะกร้าได้ พืน้ กน้ ตะกร้า 1.วิทยากรให้ดตู ัวอยา่ งของจริง ๆ และ แนะนาวธิ กี ารสานลายพ้นื ก้นตะกรา้ และ สานใหด้ เู ป็นตวั อย่าง 2. ผ้เู รียนฝึกปฏิบตั ิสานลายพื้นก้นตะกรา้ ความสาเร็จทีเ่ ป็นจุดเดน่ ของโครงการสานตะกรา้ จากหวายเทียม จากการจดั กจิ กรรมการสานตะกรา้ จากหวายเทยี มขน้ึ ประชาชนให้ความสนใจเขา้ มาเรียนรเู้ ยอะและมจี ุดเด่นที่ การทาลวดลายของตะกรา้ ทส่ี วยงาม ประณตี เรียบร้อย รางวัลแห่งความสาเร็จของโครงการ/กจิ กรรม ความสาเร็จทไ่ี ด้คือตะกร้าจากหวายเทยี มของตาบลบ้านโพธ์ิไดร้ ับการตอบรบั จากประชาชนเป็นอยา่ งมาก มยี อด ส่ังสินค้าจากหวายเทียมอยา่ งตอ่ เนอื่ ง เกดิ การต่อยอดการสานตะกร้าในรปู แบบตา่ ง ๆ . ขอ้ คิดควรคานงึ ในการนาไปขยายผลหรอื นาโครงการน้ไี ปทา จากการที่ไดจ้ ัดกิจกรรมการสานตะกรา้ จากหวายเทยี มที่ทาขน้ึ มานีจ้ ะต้องดูท่ีรายละเอียดของงานให้ออกมาให้ ประณีตสวยงามมีข้อบกพร่องน้อยท่สี ุด เพื่อทจี่ ะขยายผลออกมาเพื่อต่อยอดผลติ ภัณฑ์ให้มคี วามหลายหลายเป็นทีต่ ้องการ ของลูกค้า ๑. ปจั จัยในการผลิต ๑.๑ สดั สว่ นการใชว้ ตั ถดุ บิ ที่มาจากพ้นื ท่ภี ายในจงั หวัดและจังหวัดใกล้เคียง ใชว้ ัตถุดบิ หลักทใี่ ช้ หวายเทียม โครงตะกร้ารปู ทรงตา่ ง ๆ

๑.๒ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน งานจักสานเป็นงานหัตถกรรมท่ีชาวบ้านทาเพื่อใช้ในครัวเรือนมาแต่โบราณแม้ในปัจจุบัน งานจักสานหรือเครื่อง จักสานจะมีอยู่น้อย แต่ก็ยังคงมีอยู่ทั่วไป ทุกภาคในประเทศนอกเหนือจากประโยชน์ใช้สอยแล้ว งานจักสานยังสะท้อน วัฒนธรรม สะท้อนความคิดสร้างสรรค์ และภูมิปัญญาของชาวบ้านได้อีกด้วย (บุญเลิศ มรกต ,2545) ในขณะท่ีสภาพ สังคม เศรษฐกิจปัจจุบันที่เปลี่ยนไปจากเดิม การไปมาหาสู่กันระหว่างเมืองกับชนบทติดต่อกันได้สะดวก รวมถึงความ เจริญก้าวหน้าทางกระแสวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามาแทนท่ีวัฒนธรรมเดิมทาให้สภาพความเป็นอยู่ การดารงชีวิตของคนใน ชุมชนเปล่ียนแปลงไป ซึ่งมีผลกระทบทาให้งานจักสานหรืออาชีพจักสานลดน้อยลงไปเร่ือยๆ จนถึงเพ่ือการส่งเสริมความรู้ ดา้ นงานจกั สานแกผ่ ู้ทีส่ นใจในอาชีพ ไดส้ ืบทอดงานจกั สานใหค้ งอยตู่ ่อไป การประกอบอาชีพในทุกวันน้ีมีหลากหลายทางมี การนาเอาเทคโนโลยีเข้ามาเก่ียวข้องมากมายและมีความสะดวกสบายมากขึน้ อยากกนิ ปลาก็เดินไปซ้ืออยู่ตลาด จนคนในยุค ปัจจุบันไม่รู้จักกรรมวิธีข้ันตอนในอุปกรณ์ในการประยุกต์เลือกนาภูมิปัญญาพ้ืนบ้านท่ีได้มาประยุกต์ทากับหวายเทียม รูปแบบของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ท่ีสามารถออกแบบได้ด้วยความสามารถของคนทา และรูปทรงของตะกร้าแต่ละแบบ และ สามารถต่อยอดผลิตภัณฑ์เป็นแบบต่าง ๆ มากมาย อาทิเช่น ที่ใส่กระบอกน้า ที่ใส่แจกัน กระเป๋าเอกสาร ตะกร้าทรงกลม ตะกรา้ ทาบญุ เป็นตน้ ๑.๓ การพฒั นาแบบสินคา้ มีการเปลีย่ นแปลงแบบไปตามความนิยมของผูใ้ ช้ การสานตะกรา้ หวายเทียม มีการเปลย่ี นแปลงรปู แบบไปตามการใช้งาน อย่างเช่น ขนาดของสนิ คา้ จากไซรใ์ หญ่ เปน็ ไซรเ์ ลก็ และลวดลาย เพื่อตอบสนองความตอ้ งการของลกู ค้า รปู แบบด้ังเดมิ ลายขดั ธรรมดา พัฒนาตามแนวคิดของกลุ่มและตามความต้องการของลูกค้า

๑.๔ คณุ ภาพผลิตภัณฑ์ ใชว้ ัสดุท่มี คี วามแข็งแรง มนั่ คง ทนทาน อายุการใช้งานคงทน ๕ - 10 ปี ตะกร้าหวายเทียมมีการใช้วัตถุดิบที่ทาจากหวายเทียมมีความคงทน ซ่ึงมีความเหนียวเหมาะกับงานจักสาน สามารถเกบ็ รกั ษาได้นานงอบบางชิน้ งานมีอายุการใช้งานเป็น ๑๐ ปี ขึน้ อยู่กบั การดูแลและการเก็บรักษาให้เหมาะสม ๑.๕ กรณีสินค้าทต่ี อ้ งไดร้ บั อย. การทาตะกร้าจากหวายเทียม ยังไม่ได้มีการขอรับรองจาก อย. เน่ืองจากยังไม่มีการจัดต้ังกลุ่มขึ้นมาอย่างเป็น ทางการ ซง่ึ เป็นการผลติ สนิ คา้ น้เี ปน็ การทากนั เองตามความถนัดและความสามารถของบคุ คล เป็นการเรียนรู้สืบทอดจาก บรรพบุรุษ ๑.๖ กระบวนการผลติ เป็นมติ รตอ่ สงิ่ แวดลอ้ ม การผลิตเป็นมติ รตอ่ สิ่งแวดล้อม กระบวนการผลิตไม่มีผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อมเน่ืองจากใช้วัตถุดิบท่ีใช้แล้วหมดไปไม่มีการทาลายส่ิงแวดล้อม การผลิตทกุ ขนั้ ตอนใช้แรงงานคนในการผลิต

๑.๗ แหลง่ จาหนา่ ยสนิ คา้ ตลาดภายในจงั หวดั ที่ผลติ ตลาดภายในจังหวัดท่ีผลิต เป็นออเดอร์ท่ีทางผู้ประกอบการหลักมารับสินค้าจากแหล่งผลิตในชุมชน แลว้ ผูป้ ระกอบการทรี่ บั ไปจะนาไปจดั จาหน่ายตอ่ นาไปสู่การออกสู่ตลาดสนิ คา้ ออนไลน์

๑.๘ จานวนแหลง่ จาหน่ายของชุมชน จานวนร้าน/แหล่งจาหน่าย 2 - 3 แหง่ 1. แหลง่ จาหนา่ ยมีทัง้ ตลาดภายในจงั หวดั และต่างจงั หวัด เน่ืองจากผู้ประกอบการหลักมารบั ไปจาหน่าย 2. จาหนา่ ยดว้ ยตนเองบา้ นเลขท่ี 1/1 หมทู่ ่ี 1 ตาบลบา้ นโพธ์ิ อาเภอเสนา จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา 13110 ๑.๙ การเพิม่ ขึ้นของยอดจาหน่าย (ในเชิงปรมิ าณขาย) เทียบกบั ปที ี่แล้ว ยอดจาหน่ายมปี รมิ าณเพม่ิ ขึน้ ต้ังแต่ 10 ข้นึ ไป เน่อื งจากสถานการณ์ การแพรร่ ะบาดของโรคโควดิ -19 ส่งผลกระทบทาให้ยอดขายไมเ่ ติบโต ผูป้ ระกอบการหลักชะลอการส่งั สินค้า ๑.๑๐ ความตอ่ เน่อื งของตลาด ปัจจบุ นั การสานตะกรา้ จากเส้นพลาสตกิ มีมากข้ึน การจาหนา่ ยสนิ คา้ ใหก้ ับผู้ประกอบการเปน็ ไปตาม ระยะเวลา และเทศกาล ส่วนมากจะมอี อเดอร์ส่ังสินคา้ ช่วงเดอื นธนั วาคมเพื่อเปน็ ของขวัญของฝาก ของทีร่ ะลกึ ๑.๑๑ รปู แบบของบรรจุภณั ฑ์ ไม่มีบรรจภุ ณั ฑห์ รอื มีบรรจภุ ณั ฑเ์ บือ้ งต้น เชน่ ถุง กลอ่ ง ในการบรรจภุ ณั ฑส์ ิค้า ยงั ไม่มีบรรจภุ ัณฑ์ที่เหมาะสมเท่าท่ีควร การบรรจภุ ณั ฑม์ ีแค่ใส่ถงุ พลาสตกิ ในการจาหน่าย 2.ความเขม้ แข็งของชุมชน ๒.๑ จานวนสมาชิก จานวนสมาชิกต้งั แต่ 5 คน เนื่องจากการสานตะกร้าจากหวายเทยี มไม่ได้มีการจดั ต้งั กลุ่ม จงึ ไม่มจี านวนสมาชิกกลุม่ แตก่ ารผลติ สนิ ค้านน้ั เปน็ เพยี งบางครวั เรือนในชุมชนเทา่ นั้นท่มี ีความถนดั และสามารถทาได้ และมีความสนใจทาเปน็ อาชีพจริง ๒.๒ อายุของกลมุ่ ทีเ่ ริ่มผลิตเพ่ือจาหนา่ ย อายุกลมุ่ 3 ปี การผลิตสนิ ค้า การสานตะกร้าจากหวายเทียมน้ัน ได้มีการทาต่อกันจากรุ่นสู่รุ่น จากภูมิปัญญาชาวบ้านท่ี สืบทอดตอ่ กันมาเป็นครวั เรือน เป็นระยะเวลาไมน่ อ้ ยกว่า 20 ปี เพยี งแต่ไมไ่ ดม้ กี ารรวมกลมุ่ กนั ทา ๒.๓ ความต่อเน่อื งการผลติ มีการผลิตตัง้ แต่ ๑๐ เดือนข้ึนไป การสานตะกร้าจากหวายเทียม ได้ทาการผลิตสินค้าออกมาจัดจาหน่ายอยู่อย่างต่อเนื่อง เพราะมี ผู้ประกอบการหลกั ทส่ี ัง่ ผลิตส่งออกไปขายภายในประเทศ จงึ ทาให้มีตลาดรองรบั อยเู่ ป็นระยะ ๆ ๒.๔ การจดั การดา้ นกระบวนการผลิต มีกระบวนการผลิตเป็นระบบ เชน่ การควบคุมคุณภาพการตรวจสอบเป็นต้น การสานตะกร้าจากหวายเทียม ในกระบวนการผลิตนั้นสามารถที่จะผลิตซ้าได้ในปริมาณและคุณภาพ ท่ีเท่าเดิมได้ เนื่องจากจะมีการคัดฝีมือคนทา ความชานาญ ความสามารถของแต่ละคนซ่ึงจะมีความถนัดไม่

เหมือนกัน ความละเอียดมากน้อยขึ้นอยู่กับคนที่เราจะมีการจัดผลิตภัณฑ์ของคนท่ีทาว่าอยู่ระดับไหน ซ่ึงจะทาให้ สินค้าที่ออกมามีคุณภาพตามที่กาหนด ๒.๕ ความสามารถในการหาตลาดของกลุ่ม กล่มุ /สมาชกิ หาตลาดได้เองต้งั แต่ ร้อยละ 4๐ ของยอดขาย การสานตะกร้าจากหวายเทยี ม มผี ้ปู ระกอบการหลักทรี่ องรับอยูแ่ ล้ว แต่กส็ ามารถจดั จาหน่ายสนิ ค้าแบบ ปลกี ได้ดว้ ยตนเอง หากมีลกู ค้าทตี่ อ้ งการสง่ั จองในชมุ ชน หรือพนื้ ท่ีใกลเ้ คยี ง ๒.๖ กองทุนของกลุ่ม (ไม่รวมกองทนุ หมบู่ า้ น) กองทนุ ตง้ั แต่ 1๐,๐๐๐ บาท (จากสมาชกิ 3 – 4 คน ทร่ี ่วมกนั ทา) การสานตะกร้าจากหวายเทยี ม ไม่ไดม้ ีการรวมกลุ่ม จึงไม่ได้มีเงนิ กองทุน ๒.๗ ระบบการบนั ทกึ บัญชี มีการบนั ทึกบญั ชี ๒.๘ การบรหิ ารจัดการองคก์ ร/กล่มุ ไม่มกี ารรวมกลุ่มใดๆ ต่างคนตา่ งผลติ ๒.๙ ระบบเครือข่าย เคยติดต่อคา้ ขายกบั กลุม่ ตามเพจขายสนิ ค้า จากตลาดนดั ชุมชน จาก กศน. OOCC

ข้อมูล/หลักฐานอ้างองิ แบบ กศ.ตน.15 หลกั สตู รการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง ช่อื หลักสตู ร การสานตะกร้าหวายเทียม จานวน 40 ชัว่ โมง ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอเสนา กลมุ่ อาชีพดา้ นอุตสาหกรรมหรือหัตถกรรม ********************** ความเปน็ มา เครื่องจักสาน เป็นงานศิลปหัตถกรรมพ้ืนบ้านของไทยท่ีมีมาช้านานและผลิตกันทุกภาค ภาคของประเทศไทย ซง่ึ ส่วนใหญจ่ ะใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นเป็นวัตถุดิบในการผลิต เช่น หวาย ไม้ไผ่ ย่านลิเพา กระจูด กก ฯลฯ เม่ือนามาผลิต เป็นเครื่องมือใช้ในชีวิตประจาวัน โดยสนองความต้องการประโยชน์ใช้สอยพื้นฐานเป็นสาคัญ เคร่ืองจักสานจึงเป็นส่ิงที่มี ความจาเป็น และมีความสาพันธ์อย่าง ใกล้ชิดกับวิถีของคน ไทยจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของศิลปวัฒนธรรมพ้ืนบ้านที่มีการ สรา้ งสรรค์ และ สบื ทอดตอ่ เนอ่ื งกนั มาแต่อดตี นบั ตงั้ แตก่ ารออกแบบลวดลาย รปู ทรง โครงสรา้ ง ตลอดจนการเลือกใช้วัสดุ พื้นบ้านไดอ้ ยา่ งเหมาะสมตามคตินิยมท้องถิ่นน้ันๆ ทาให้เคร่ืองจักสานพื้นบ้านของไทยมีเอกลักษณ์ เฉพาะงานแตกต่างกัน ไป เคร่อื งจักสานพ้ืนฐานของไทยส่วนใหญ่ใช้ไม้ไผ่เป็นวัตถุดิบในการจักสาน นอกนั้นยังมีวัสดุอ่ืน ๆ ตามท้องถ่ินแต่ละภาค ของไทย เช่น กก หวาย ใบลาน คล้า คลุ้ม กระจูด แหย่ง เตย ลาเจียก ย่านลิเพา ใบมะพร้าว เป็นต้น วัสดุต่าง ๆ เหล่าน้ี ก่อใหเ้ กิดลวดลายและรปู ทรงเครือ่ งจักสานมีลกั ษณะเฉพาะ ตามเอกลักษณข์ องทอ้ งถิ่นน้ันๆอกี ดว้ ย กลุ่มตะกร้าหวายลายพิกุล ได้มีการสืบทอดภูมิปัญญาด้านการจักสาน โดยฝึกสอนให้แก่เยาวชนในท้องถ่ินและ ผู้สนใจทว่ั ไป พร้อมทงั้ มีการออกแบบผลิตภัณฑ์เคร่ืองจักสานประเภทต่างๆ เพ่ือประโยชน์ในการใช้สอย เช่น ตะกร้าหวาย ลายพิกุล เนื่องจากงานฝีมือจักสานของกลุ่ม ใช้กรรมวิธีในการผลิตแบบโบราณ โดยใช้ช่างฝีมือพื้นบ้านโดยแท้ ใกล้จะสูญ หาย หาผู้สืบทอดได้ยาก การผลิตแต่ละชิ้นมีความละเอียดอ่อน ต้องใช้ความชานาญ ความอดทน ใช้เวลาในการผลิตนาน เน่ืองจากเป็นงานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม มีคุณภาพ มีรูปแบบที่ทันสมัย จึงทาให้ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเป็นที่สนใจของ กล่มุ เปา้ หมายท่วั ไป จากความสาคญั ที่กลา่ วมาแล้วน้นั ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอผักไห่ จึงได้จัดการฝึกอบรม ทักษะอาชพี ศูนยฝ์ ึกอาชพี ชมุ ชน หลกั สูตรการสานตะกร้าหวายเทยี ม นโยบายตามแนว ยุทธศาสตรช์ าติ พ.ศ. 2561 – 2580 ยุทธศาสตรช์ าติด้านยุทธศาสตร์ดา้ นการพัฒนาและเสรมิ สรา้ งศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ ตัวชวี้ ดั ที่ 2 การพัฒนาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชวี ิต มงุ่ เนน้ การพฒั นาคนเชิงคุณภาพ ในทกุ ชว่ งวัย (3) ช่วงวัยแรงงาน ยกระดับ ศักยภาพ ทักษะและสมรรถนะแรงงานสอดคล้องกับความต้องการของตลาดนัด แรงงาน นโยบายและจุดเนน้ การดาเนนิ งาน สานักงาน กศน. 1.ดา้ นการจัดการศกึ ษาและการเรยี นรู้ 1.3 การศกึ ษาต่อเนื่อง 1) จัดการศึกษาอาชพี เพ่อื การมีงานทาอย่างย่ังยืน โดยให้ความสาคัญกับ การจัดการศึกษาอาชีพ เพ่ือการมงี านทาในกลมุ่ อาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม คหกรรม และ อาชีพเฉพาะทาง หรือการบริการ รวมถึงการเนน้ อาชีพชา่ งพน้ื ฐาน ท่ีสอดคล้องกบั ศักยภาพของผเู้ รียน ความตอ้ งการและ ภารกิจต่อเนื่อง ฉบับเผยแพร่ ออนไลน์ ลิขสิทธขิ์ องกลุม่ แผนงาน สานกั งาน กศน. 10 ศักยภาพของแตล่ ะพนื้ ท่ี ตลอดจน สรา้ งความเขม้ แข็งใหก้ บั ศนู ย์ฝึกอาชพี ชมุ ชน โดยจดั ให้มหี น่ึงอาชพี เด่นตอ่ หน่ึงศูนย์ ฝึกอาชีพ รวมทงั้ ให้มกี ารกากับ ติดตาม และรายงานผลการจัดการศึกษาอาชพี เพ่ือการมีงานทาอย่าง เป็นระบบและ ต่อเน่ือง

หลักการของหลักสูตร 1. เปน็ หลักสตู รทีต่ รงตามความตอ้ งการการเรยี นรขู้ องประชาชนในเรือ่ งการสานตะกรา้ หวายเทยี ม 2. เปน็ หลักสูตรที่ม่งุ เน้นให้ผ้เู รยี นมีทกั ษะในเรอื่ งการสานตะกรา้ หวายเทยี ม จดุ มงุ่ หมาย 1. เพ่อื ให้ผูเ้ รียนมีความรคู้ วามเข้าใจในเรอื่ งการสานตะกรา้ หวายเทียม 2. เพ่อื ให้ผู้เรยี นมที ักษะในการสานตะกรา้ หวายเทียม กลุม่ เปา้ หมาย 1. ประชาชนท่ัวไปในพื้นทตี่ าบลบา้ นโพธ์ิ จานวน 14 คน อาเภอเสนา จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา ระยะเวลา การกระสานตะกรา้ หวายเทียม จานวน 40 ช่ัวโมง ระหวา่ งวนั ท่ี 2 – 11 มีนาคม 2564 ทฤษฎี จานวน 5 ช่ัวโมง ปฏิบตั ิ จานวน 35 ช่วั โมง การจดั กระบวนการเรียนรู้ 1. บรรยายและแลกเปลยี่ นเรยี นรคู้ วามสาคญั ของการสานตะกร้าหวายเทียม 2. ฝึกทกั ษะการสานตะกรา้ หวายเทียม - เรียนรูจ้ ากวทิ ยากร - เรียนรู้ดว้ ยตนเอง จากสอ่ื ต่าง ๆ - เรยี นรู้จากการลงมอื ปฏบิ ัตจิ รงิ สอื่ การเรียนรู้ 1. ส่ือบุคคล ภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ ผรู้ ู้ วทิ ยากร 2. ตวั อย่างของจรงิ 3. วสั ดอุ ุปกรณ์ทใ่ี ชฝ้ ึกปฏบิ ตั ิ การวัดและประเมินผล การประเมินความรภู้ าคทฤษฎีระหว่างเรียนและจบหลกั สตู ร 1. การประเมนิ ผลงานระหว่างเรยี นจากการปฏบิ ตั ิ ได้ผลงานท่มี คี ุณภาพสามารถสรา้ งรายได้ และจบหลกั สูตร เกณฑ์การจบหลักสตู ร 1. มเี วลาเรยี น ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 2. ผา่ นการประเมนิ ผลทงั้ ภาคทฤษฎี และภาคปฏิบตั ิไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ 80

ข้นั ตอนกระบวนการผลติ

นาไปสู่การออกสู่ตลาดสนิ คา้ ออนไลน์ เฟสบคุ๊

แบบรายงาน ผลติ ภณั ฑ์/บรกิ าร กศน.ดเี ด่น ประจาปีงบประมาณ 2565 สานักงาน กศน.จังหวดั พระนครศรีอยุธยา/ศนู ยฝ์ ึกอาชีพและพัฒนาอาชีพ กรณีรายบุคคล 1. ชอ่ื ผลิตภัณฑ์ / บริการ.........ตระกร้าหวายเทียม............................... หลกั สตู รกล่มุ อาชีพ......การสานตะกรา้ จากหวายเทยี ม...หลักสตู ร 40 ชัว่ โมง. โดย กศน.ตาบล...บ้านโพธ์ิ...อาเภอ...เสนา....จงั หวดั ..พระนครศรอี ยุธยา วทิ ยากรผสู้ อน....นางร่งุ นภา กติ ติสุวรางกลู ...........โทร. ...061-1036357.... เจา้ ของผลติ ภณั ฑ์/สนิ ค้า ช่อื .....นางสมศร.ี .ศรเี ฟือ่ ง............... ท่อี ย่.ู ....32... หมู.่ ..1.....ตาบล....บา้ นโพธ.ิ์ ............................... ............อาเภอเสนา....จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา............... ราคาผลติ ภัณฑ์/บรกิ าร เริม่ ต้ังแต.่ ...380............ถึง....650........บาท ราคาขายสง่ จานวน.....380..ถึง.....650...บาท ราคาขายปลกี ......... 350............ถึง....600..........................บาท ชอ่ งทางการจาหน่าย และรายละเอียดผลิตภณั ฑ/์ บรกิ าร ( โปรดระบ)ุ ...fanpage:OOCC........facebook:.Kanittha Leelachai



นายบญุ รอด แสงสว่าง ทป่ี รึกษา นางสกาวรตั น์ คาแดง ผอ.กศน.มหาราช รักษาการแทน ผอ.กศน.เสนา นางสุภาพร บญุ พิมพ์ หวั หนา้ งานการศกึ ษาต่อเนอ่ื ง นายอนสุ รณ์ นวลจันทร์ หัวหนา้ งานการเงนิ /นิเทศ หัวหน้างานการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน นางสาวขนษิ ฐา ศรลี ูกหวา้ ผู้จดั ทา ครู กศน.ตาบลบา้ นโพธิ์