ระบบน้ำมันเชื้อเพลิงเครื่องยนต์แก๊สโซลีน

งานเครื่องยนต์แก๊สโซลนี (Gasoline Engine Job) รหัสวชิ า 20101-2001 ระบบนา้ มนั เชื้อเพลงิ เครื่องยนต์แก๊สโซลนี

ระบบน้ำมนั เช้ือเพลิงเครื่องยนต์แก๊สโซลีน ทำหน้ำที่ป้อนน้ำมนั เช้ือเพลิงให้กบั เครื่องยนต์ โดย น้ำมนั เช้ือเพลิงผสมกบั อำกำศและจุดระเบิดเกิดกำร เผำไหม้ให้กำลังงำนออกมำหมุนเพลำข้อเหว่ียง เครื่องยนต์ ระบบกำรทำงำนของน้ำมนั เช้ือเพลิงจะ ทำงำนผ่ำนคำร์บูเรเตอร์หรือระบบฉีดน้ำมนั เช้ือเพลิง อิเล็กทรอนิกส์ ระบบน้ำมนั เช้ือเพลิงประกอบด้วย อุปกรณ์ท่ีสำคญั ได้แก่ ถงั น้ำมนั เช้ือเพลิง ปั๊มน้ำมนั และระบบควบคุมกำรทำงำน

สาระการเรียนรู้ 1. ระบบนา้ มนั เชื้อเพลงิ เครื่องยนต์แก๊สโซลนี 2. การจดั ส่งนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี 3. หลกั การทางานของระบบเชื้อเพลงิ 4. ระบบฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี 5. ระบบควบคุมการฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ 6. การถอด ประกอบป๊ัมนา้ มนั เชื้อเพลงิ

จุดประสงค์ 1. อธิบายระบบนา้ มนั เชื้อเพลงิ เคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี ได้ การเรียนรู้ 2. อธิบายการจัดส่งนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี ได้ 3. อธิบายหลกั การทางานของระบบเชื้อเพลงิ ได้ 4. อธิบายระบบฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี ได้ 5. อธิบายระบบควบคุมการฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ได้ 6. ปฏบิ ตั กิ ารถอด ประกอบปั๊มนา้ มนั เชื้อเพลิงได้

สมรรถนะประจาหน่วย 1. ถอด ประกอบป๊ัมน้ำมนั เช้ือเพลิงไดต้ ำมคู่มือ 2. ถอด ประกอบกรองน้ำมนั เช้ือเพลิงไดต้ ำมคู่มือ 3. ถอด ประกอบเซนเชอร์แอร์โฟลวแ์ ละลิ้นปี กผเี ส้ือ ไดต้ ำมคู่มือ

1 ระบบนา้ มนั เชื้อเพลงิ เคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี น้ามันเชื้อเพลงิ แก๊สโซลีน (Gasoline) หมำยถึง น้ำมนั ท่ีใชก้ บั เครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน หรือท่ี เรียกท่ัวไปว่ำ \"น้ำมันเบนซิน\" มีหลักกำรทำงำน คือ น้ำมันเช้ือเพลิงกับอำกำศจะผสมกันใน คำร์บูเรเตอร์และจะถูกดูดเขำ้ กระบอกสูบ เกิดกำรจุดระเบิดเผำไหมน้ ้ำมนั เช้ือเพลิง โดยอำศยั ประกำย ไฟจำกหวั เทียน เครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีรุ่นใหม่ นิยมใชร้ ะบบหวั ฉีด อำศยั กำรฉีดน้ำมนั เช้ือเพลิงเขำ้ ท่อ ร่วมไอดีหรือฉีดเขำ้ กระบอกสูบโดยตรง แต่ยงั ใช้หัวเทียนในกำรจุดระเบิดน้ำมนั เช้ือเพลิง กำร เลือกใชน้ ้ำมนั ควรเลือกใชใ้ หเ้ หมำะสมกบั เครื่องยนต์ ควรใชช้ นิดของน้ำมนั เช้อื เพลิงกบั เครื่องยนต์ ที่บริษทั ผผู้ ลิตไดก้ ำหนดไว้



น้ำมนั เช้ือเพลิงแก๊สโซลีนท่ีดีจะตอ้ งไมเ่ กิดอำกำรน็อก (Knocking) หรือกำรโขกขณะเผำไหม้ อำกำรน็อกเกิดได้ 2 แบบ คือ 1. การชิงจุดระเบดิ (Pre-Igniting)

2. การจุดระเบดิ ซ้า (Detonation)

2 การจดั ส่งนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี กำรจดั ส่งน้ำมนั เช้ือเพลิงของเคร่ืองยนตแ์ ก๊สโซลีนท่ีนิยมใชก้ นั มำกมี 2 แบบ ดงั น้ี 1. แบบกาลงั ดนั (Pressure Type) ใชก้ บั เคร่ืองยนตร์ ถยนตท์ ่ีมีหลำย ๆ สูบ โดยติดต้งั ถงั น้ำมนั เช้ือเพลิง ไวต้ ่ำกวำ่ คำร์บูเรเตอร์หรือหวั ฉีด น้ำมนั เช้ือเพลิงจะไหลเขำ้ คำร์บูเรเตอร์หวั ฉีดได้ โดยใชป้ ๊ัมน้ำมนั เช้ือเพลิง 2. แบบแรงโน้มถ่วง (Gravity Type) หรือแบบอำศยั แรงดึงดูดของโลก ใชก้ บั เคร่ืองยนตข์ นำดเลก็ โดย ติดต้งั ถงั น้ำมนั เช้ือเพลิงไวเ้ หนือคำร์บูเรเตอร์ ซ่ึงมีลิ้นปิ ดและเปิ ดใหน้ ้ำมนั เช้ือเพลิงไหลเขำ้ ไปยงั คำร์บูเรเตอร์

ส่วนประกอบของระบบน้ำมนั เช้ือเพลิงของเครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน มีส่วนประกอบท่ีสำคญั ดงั น้ี 1) ถังนา้ มนั เชื้อเพลงิ (Fuel Tank) 2) ปั๊มนา้ มนั เชื้อเพลงิ (Fuel Pump)

3) หมอ้ กรองน้ำมนั เช้ือเพลิง (Fuel Filter)

4) คาร์บูเรเตอร์ (Carburetor)

5) เรือนลนิ้ เร่ง (Throttle Valve)

6) หัวฉีด (Injector) 7) ท่อร่วมไอดี (Intake Manifold)

3 หลกั การทางานของระบบเชื้อเพลงิ เมื่อเคร่ืองยนตเ์ ริ่มทำงำน ปั๊มน้ำมนั เช้ือเพลิง (Fuel Pump) จะทำกำรสูบน้ำมนั จำกถงั เก็บน้ำมนั เช้ือเพลิง ผำ่ นมำทำงท่อน้ำมนั เขำ้ ที่หมอ้ กรองน้ำมนั เช้ือเพลิง (Fuel Filter) เพ่ือกรองส่ิงสกปรกท่ีอำจติด มำกบั น้ำมนั จำกน้นั น้ำมนั ก็จะถูกส่งผ่ำนมำท่ีตวั คำร์บูเรเตอร์ (Carburetor) หรืออำจเป็ นระบบหัวฉีด น้ำมนั อิเลก็ ทรอนิกส์ ในขณะที่ลูกสูบในกระบอกสูบกำลงั เคลื่อนตวั ลงสู่ตำแหนง่ ศูนยต์ ำยล่ำง (Bottom Dead Center : BDC) ตำมจงั หวะกำรทำงำน ขณะเดียวกนั กบั วำลว์ ไอดีเปิ ด ทำใหม้ ีแรงดูดอำกำศเขำ้ มำ ในกระบอกสูบ อำกำศจำกภำยนอกรถยนต์จะเขำ้ มำทำงหมอ้ กรองอำกำศ กรองอำกำศจะกรองสิ่ง สกปรก จำกน้นั อำกำศจะผำ่ นเขำ้ มำทำงคำร์บูเรเตอร์ ซ่ึงในคำร์บูเรเตอร์จะมีน้ำมนั เช้อื เพลิงมำรออยแู่ ลว้

แรงดูดอำกำศที่เกิดจำกกำรที่ลูกสูบเคลื่อนท่ีลงสู่ตำแหน่งศูนยต์ ำยล่ำงน้นั จะทำใหอ้ ำกำศกบั น้ำมนั ผสม เขำ้ ดว้ ยกนั ในปริมำณและสัดส่วนพอเหมำะ (ตำมท่ีกำหนดไว)้ แลว้ เคล่ือนตวั เขำ้ สู่ท่อร่วมไอดีผำ่ นเขำ้ ทำง วำลว์ ไอดีท่ีเปิ ดรออยู่ ขณะเดียวกนั เช้ือเพลิงเขำ้ มำสู่กระบอกสูบแลว้ และลูกสูบจะเคลื่อนที่ข้ึนสู่ตำแหน่ง ศูนยต์ ำยบน (Top Dead Center : TDC) อีกคร้ัง ในจงั หวะกำรทำงำนที่ 2 ต่อไป

4 ระบบฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ แก๊สโซลนี ระบบฉีดเชื้อเพลงิ (Fuel Injection System)สำหรับเครื่องยนตจ์ ุดระเบิดดว้ ยประกำยไฟจะฉีด เช้ือเพลิงเขำ้ ไปผสมกบั อำกำศในช่วงของกำรดูด (ไอดี) เช่นเดียวกบั คำร์บูเรเตอร์ ปริมำณของเช้ือเพลิง ท่ีถูกฉีดเขำ้ ไปจะตอ้ งใหส้ ำรผสมอำกำศกบั เช้ือเพลิงเป็นไปตำมควำมตอ้ งกำรของเครื่องยนตต์ ลอดช่วง กำรทำงำน (ท่ีภำระและอตั รำเร็วเครื่องยนต)์ ระบบฉีดเช้ือเพลิงท่ีใชก้ นั อยมู่ ีหลำยแบบ จำแนกไดด้ งั น้ี 1. กำรควบคุม 2. กำรฉีดน้ำมนั เช้ือเพลิง (Fuel Injection 3. ตำแหน่งกำรฉีด 4. จำนวนจุดท่ีฉีด



5 ระบบควบคุมการฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ระบบควบคุมการฉีดนา้ มนั เชื้อเพลงิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (Electronic Fuel Injection System) หรือเรียกวำ่ ระบบ EFI คือ กำรจ่ำยน้ำมนั เช้ือเพลิงใหก้ บั เคร่ืองยนตโ์ ดยใชห้ วั ฉีด (Injector) ท่ีมีกำร ควบคุมกำรทำงำนดว้ ยหน่วยควบคุมอิเลก็ ทรอนิกส์ (Electronic Control Unit) หรือเรียกวำ่ กล่อง ECU ซ่ึงจะทำหนำ้ ท่ีรับขอ้ มูลจำกตวั เชนเซอร์ตำมจุดต่ำง ๆ แลว้ นำมำประมวลผล ควบคุมกำรส่ังจ่ำยเช้ือเพลิง และกำรจุดระเบิด เพอ่ื ใหเ้ คร่ืองยนตท์ ำงำนไดต้ ำมมำตรฐำนและเตม็ ประสิทธิภำพ

ระบบฉีดน้ำมนั เช้ือเพลิงอิเลก็ ทรอนิกส์ที่สำคญั มีดงั น้ี 2) กล่องควบคุม (Electronic Control Unit) 1) หัวฉีด (Injector)

3) เรกกูเลเตอร์ (Regulator) 4) วาล์วผเี สื้อ (Air Throttle)

6 การถอด ประกอบป๊ัมนา้ มนั เชื้อเพลงิ ภำยหลงั จำกตรวจเช็กแลว้ พบวำ่ ปั๊มน้ำมนั เช้ือเพลิงทำงำนผดิ ปกติ กำรถอด ประกอบป๊ัมน้ำมนั เช้ือเพลิง เครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน (รถยนตโ์ ตโยตำ้ อลั ติส) มีข้นั ตอนกำรปฏิบตั ิดงั น้ี 1) ถอดยกเบำะหลงั ออก จำกน้นั ถอดฝำครอบ 2) ใชไ้ ขควงปำกแบนงดั ถอดปลก๊ั ไฟออก ใหเ้ ปิ ดฝำถงั น้ำมนั เพอื่ ลดแรงดนั น้ำมนั 3) ใชค้ ีมบีบคลิปลอ็ กท่อน้ำมนั ถอดท่อน้ำมนั ออก ใชป้ ระแจตวั ท่ีเบอร์ 8 ขนั นอตรอบฝำครอบออก 4) ค่อย ๆ ยกกรองน้ำมนั เช้ือเพลิงข้ึนจำกถงั น้ำมนั เช้ือเพลิง ระวงั อยำ่ ใหล้ ูกลอยคดงอ 5) เปลี่ยนชุดสำยไฟโอริงตวั ปั๊มน้ำมนั เช้ือเพลิงใหม่

6) เสียบปลก๊ั สำยไฟใหเ้ ขำ้ ท่ี เกบ็ พน้ สำยไฟใหเ้ รียบร้อย 7) ประกอบปั๊มน้ำมนั เช้ือเพลิงเขำ้ ตำแหน่งเดิมใหเ้ ขำ้ ลอ็ ก กดใหแ้ น่น 8) ประกอบอุปกรณ์ชิ้นส่วนเขำ้ ตำแหน่งเดิม 9) ตรวจควำมเรียบร้อยของสำยไฟและปลก๊ั ไฟ เปล่ียนโอริงฝำครอบ 10) ค่อย ๆ ตะแคงใส่กรองน้ำมนั เช้ือเพลิงลงถงั น้ำมนั เช้ือเพลิงใหต้ รงลอ็ ก ใชป้ ระแจขนั นอต ใส่สำยน้ำมนั 11) ตรวจเช็กควำมเรียบร้อย ทดลองสตำร์ตเคร่ืองยนต์ เมื่อเครื่องติดจึงเกบ็ อุปกรณ์ใหเ้ รียบร้อย