ช่องทางการขยายอาชีพ อช31001

44 ใบงานท่ี 11คําชแ้ี จง : การสรปุ องคค วามรู เพอื่ นาํ ไปใชพ ฒั นาอาชพี สรา งความเขมแขง็ ย่งั ยืนในอาชพี มแี นวทางการเขยี น เพอ่ืพรอมนาํ ไปใชแ ละพัฒนาใหส ูงข้นึ ไดห ลายแนวทางหรอื การขยายขอบขา ยอาชีพ จําเปน จะตอ งใชเ อกสารความรูทเ่ี ปน เอกสารวิธปี ฏบิ ัตใิ หผ รู วมงานสามารถเรียนรทู าํ ตามได ดังตวั อยา งน้ี ตัวอยาง เอกสารการสรปุ องคความรโู ครงสรา งเอกสารการประกอบอาชพี 1. คุณภาพผลผลิต เขียนบรรยายใหผ รู ว มงานมองเหน็ รายละเอียดของคุณภาพผลผลติ ทีท่ กุ คนจะรวมกันทาํ ใหส ําเรจ็“ผักสด ผลไม จากไรท นเหนอื่ ย เปนอาหารคณุ ภาพ ไรสารพิษ มคี ุณภาพทางอาหารสงู ” 2. ภาพรวมของระบบการผลติ เขียนเปน แผนภูมริ ะบบงาน ที่สรุปใหเห็นภาพของการทํางานเก่ียวกับปจจัยนําเขากิจกรรมในกระบวนการและผลผลิตทจ่ี ะเกดิ ดังตัวอยา ง(ตัวอยาง แผนภูมิ คุณภาพการผลิตผัก ผลไม เกษตรอนิ ทรีย) 3. รายละเอยี ดข้ันตอนการปฏิบตั ิกิจกรรม 3.1 กิจกรรมท่ี 1 การจดั แปลงปลกู พืช ประกอบดว ยกจิ กรรม ดงั น้ี 3.1.1 การพัฒนาดนิ 3.1.2 การจดั ทํารองปลูก 3.1.3 การจดั ทาํ ระบบนํา้

453.1.1 ขน้ั ตอนดาํ เนินงาน การพัฒนาดนิ 1. เปา หมายการดําเนินงานเพื่อพฒั นาดนิ ใหรว นซยุ และมโี ครงสรา งเปนเมด็ ดนิ กอ นกลมใหม ากข้นึโดยลําดบั อยางตอเนอ่ื ง 2. ขัน้ ตอนการดําเนินงาน 3. รายละเอียดการดําเนินงาน

46

47 3.1.2 ข้นั ตอนการจัดทํารอ งปลกู 3.1.3 ข้ันตอนการจดั ทําระบบน้ํา 3.2 กิจกรรมที่ 2 การบาํ รุงรกั ษาพืช เขียนในลักษณะนี้แลวนําไปทดลองใหกลุมผูเรียนไดศึกษา และรวมกันหาขอบกพรองและปฏิบตั ิการพัฒนาใหส ามารถใชสือ่ ความหมายไดต รงกัน ใชเ ปน เอกสารองคความรูส าํ หรบั ผูด าํ เนนิ งาน

48 บทที่ 2 ชองทางการขยายอาชพีสาระสาํ คัญ การมองเห็นชองทางในการขยายอาชีพผลการเรียนรูที่คาดหวัง มีความรู ความเขา ใจ และเจตคตทิ ่ดี ีในงานอาชีพ สามารถมองเหน็ ความจาํ เปนของชองทางการประกอบอาชพี ความเปน ไปไดในการขยายอาชีพ และสามารถกําหนดวธิ ีการ ขั้นตอนการขยายอาชพี พรอมใหเหตุผลไดถกู ตอ งเหมาะสมขอบขายเนื้อหา ความจาํ เปน ในการมองเหน็ ชอ งทางการประกอบอาชีพ ความเปน ไปไดในการขยายอาชีพ เรือ่ งที่ 1 การกาํ หนดวิธกี ารและขนั้ ตอนการขยายอาชพี พรอมใหเ หตุผล เรืองท่ี 2 เรอื่ งท่ี 3ส่ือการเรยี นรู - หนงั สือเรียน - ใบงาน

49เรืองที 1 : ความจาํ เป็ นในการมองเหน็ ช่องทางการประกอบอาชีพการมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพ โอกาสและความสามารถทีจ่ ะนาํ มาประกอบอาชีพไดก อนผอู ืน่ เปนหวั ใจสําคัญของการประกอบอาชีพหากผูประกอบอาชีพตามท่ีตลาดตองการและเปนอาชีพที่เหมาะสมกับสถานการณในขณะนั้น ยอมทําใหมีโอกาสประสบความสาํ เร็จ สามารถพัฒนาตนเองใหม องเห็นโอกาสในการประกอบอาชพี ได คือ 1. ความชาํ นาญจากงานที่ทาํ ในปจ จบุ ัน จะเปนแหลงความรู ความคดิ ทีจ่ ะชวยใหมองเห็นโอกาสในการประกอบอาชีพไดมาก เชน บางคนมคี วามชาํ นาญทางดานการทาํ อาหาร ตัดเย็บเส้ือผา ซอมเครื่องใชไฟฟาตอทอนํ้าประปา ชางไม ชางปูกระเบอื้ ง ชางทาสี ฯลฯ ซึ่งสามารถนําความชํานาญดังกลาวมาพฒั นาและประกอบอาชีพได บางคนทํางานทีโ่ รงงานตัดเย็บเสื้อผา เม่ือกลับมาภูมิลําเนาเดิมของตนเอง ก็นําความรูความสามารถและความชํานาญมาใชเ ปน ชองทางการประกอบอาชพี ของตนเองได 2. ความชอบความสนใจสว นตัว เปนอีกทางหนง่ึ ทีช่ วยใหม องเห็นชองทางโอกาสในการประกอบอาชพีบางคนชอบประดิษฐดอกไม บางคนชอบวาดรูป ทําใหบุคคลเหลาน้ีพัฒนางานท่ีชอบ ซ่ึงเปนงานอดิเรกกลายเปน อาชีพหลกั ทํารายไดเ ปนอยา งดี 3. การฟง ความคดิ เหน็ จากแหลง ตาง ๆ พูดคุยแลกเปล่ียนความคิดเห็นกับบุคคล เปนแหลงความรูและกอใหเกดิ ความคิดรเิ ร่มิ เปน อยา งดี ในบางครั้งเรามีความคิดแลว และไดพูดคุยกับบุคคลตาง ๆ จะชวยใหการวิเคราะหค วามคิดชดั เจนข้นึ ชว ยใหม องไปขา งหนา ไดอยา งรอบคอบกอ นทีจ่ ะลงมอื ทํางานจริง 4. การศกึ ษาคนควา จากหนังสอื นิตยสาร หนังสอื พิมพ การดวู ีดที ัศน ฟงวทิ ยุ ดรู ายการโทรทัศนจะชว ยใหเกดิ ความรแู ละความคิดใหม ๆ 5. ขอ มลู สถิติ รายงาน ขาวสารจากหนวยราชการและเอกชน รวมท้ังแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศในการมองหาชอ งทางในการประกอบอาชีพ ผูท่จี ะมองหาอาชพี พัฒนาอาชีพ ควรใหความสนใจขอ มลูตาง ๆ ในการตดิ ตามเหตกุ ารณใ หทัน แลวนาํ มาพิจารณา ประกอบการตัดสนิ ใจประกอบอาชีพ

50เรืองที 2 : ความเป็ นไปได้ของการขยายอาชีพการประเมนิ ความเป็ นไปได้ในการนํากรอบแนวคิดไปใช้ในการขยายอาชีพได้จริง จากแผนภูมิดังกลาวแสดงใหเห็นกรอบแนวคิดในการประเมินความเปนไปได มีองคประกอบรวมกนั 6 องคประกอบ ในแตล ะองคป ระกอบมตี วั แปรดังน้ี 1. รปู แบบการขยายอาชีพ มตี วั แปรรว ม ดังนี้ 1.1 ผลผลิต 1.2 กระบวนการผลติ 1.3 ปจจยั นาํ เขาการผลติ 2. ความยากงายของการดาํ เนนิ การจัดการ มตี วั แปรรวม ดงั น้ี 2.1 การบรหิ ารจดั การ แรงงาน เงนิ ทนุ 2.2 แผนธุรกจิ 3. การรบั ไดข องลูกคา มีตัวแปรรวมดงั นี้ 3.1 ผลผลติ อยูใ นความนิยม 3.2 เปนสิง่ จาํ เปนตอ ชวี ิต 3.3 ราคา 4. การรบั ไดข องสงั คมชมุ ชน มีตัวแปรรว ม ดงั น้ี 4.1 สภาพแวดลอม

51 4.2 วัฒนธรรมประเพณี5. ความเหมาะสมของเทคนคิ วทิ ยาการทใ่ี ชใ นการขยายอาชพี 5.1 เทคนคิ วิทยาการเพ่ือการลดตนทุน 5.2 เทคนคิ วิทยาการเพือ่ การลดของเสียวธิ กี ารวเิ คราะห การวเิ คราะหเพอ่ื การตัดสินใจมีความจาํ เปน ที่เจาของธรุ กจิ จะตอ งประเมนิ ตัดสินใจดวยตนเองสําหรับกรณที ่ีธุรกจิ มีหุนสว นหรือผูเก่ยี วขอ ง ควรจะใชวิธีสนทนาเจาะลึกและวิธีความสัมพันธรวมกัน โดยมีวิธีการวิเคราะหความสัมพันธระหวางองคประกอบดวยตนเอง ดวยรายละเอียดและความเปนไปได ความเปนพวกเดยี วกัน โดยทบทวนหลาย ๆ ครัง้ จนมั่นใจแลว จงึ ตัดสนิ ใจเรืองที 3 : การกาํ หนดวิธีการขันตอนการขยายอาชีพและเหตผุ ลของการขยายอาชีพ เปน ขั้นตอนการปฏิบตั กิ ารในอาชีพที่จะตองใชองคความรูที่ยกระดับคุณคา เพ่ือมาใชปฏิบัติการจึงเปน กระบวนการของการทํางานที่เร่ิมจากการนําองคความรูที่จัดทําในรูปของคูมือคุณภาพหรือเอกสารคูมือดาํ เนนิ งานมาศึกษาวเิ คราะหจ ัดระบบปฏบิ ตั กิ าร จัดปจ จัยนําเขาดาํ เนนิ การทาํ งานตามข้ันตอนและการควบคุมผลผลิตใหมีคุณภาพเปนไปตามขอกําหนด ดําเนินการตรวจสอบหาขอบกพรองในการทํางาน ปฏิบัติแกไขขอบกพรองเปน วงจรอยา งตอ เน่อื ง และมีการปรับปรุงพัฒนาเอกสารคมู ือดาํ เนนิ งานไปเปนระยะ ๆ ก็จะทําใหการปฏิบตั กิ ารในกิจกรรมอาชพี ประสบความสําเรจ็ สูความเขมแข็ง ม่นั คง ย่ังยนื ตามกรอบความคิดนี้

52 1. การปฏิบตั กิ ารใชค วามรู โดยใชวงจรเด็มม่งิ เปน กรอบการทํางาน - P - Plan ดวยการทําเอกสารคมู ือดําเนินงาน (ซ่ึงไดมาจากกจิ กรรมยกระดับความรู) มาศึกษาวิเคราะหจัดระบบปฏิบัติการท่ีประกอบดวยกิจกรรมขั้นตอน และผูรับผิดชอบกําหนดระยะเวลาการทํางานกาํ หนดปจจัยนําเขาดําเนินงานใหสามารถทาํ งานไดอยา งมีประสทิ ธิภาพ - D - Do การปฏบิ ตั กิ ารทาํ งานตามระบบงานท่ีจัดไวอ ยางเครงครดั ควบคมุ การผลติ ใหเ สียหายนอ ยทส่ี ุด ไดผลผลติ ออกมามีคณุ ภาพเปน ไปตามขอ กาํ หนด - C - Check การตรวจสอบหาขอ บกพรอ งในการทํางานโดยผปู ฏบิ ัติการหาเหตุผลของการเกิดขอ บกพรอ งและจดบนั ทกึ - A - Action การนําขอบกพรองทตี่ รวจพบของคณะผูป ฏิบตั ิการมารวมกันเรยี นรูหาแนวทางแกไ ขขอ บกพรอ ง จนสรปุ ไดผ ลแลว นาํ ขอมูลไปปรับปรงุ เอกสารคมู ือดาํ เนินงานเปน ระยะ ๆ ก็จะทําใหองคความรูสูงขนึ้ โดยลาํ ดับ แลวสง ผลตอ ประสิทธิภาพของธรุ กิจ ประสบผลสาํ เรจ็ นําไปสคู วามเขม แข็งยงั่ ยนื 2. ทุนทางปญ ญา ผลจากการนําองคความรไู ปใช มกี ารตรวจสอบหาขอบกพรอง และปฏิบัติการแกไ ขขอบกพรอ งเปนระยะ ๆ อยางตอเนื่องท่ผี ลทําใหอ งคค วามรสู ูงขึ้นเปนลําดับ จนกลายเปนทุนทางปญญาของตนเอง หรอื ของชุมชนท่จี ะเกดิ ผลตอ ธุรกิจ ดังนี้ - องคค วามรสู ามารถใชส รางผลผลติ ทคี่ นอนื่ ไมส ามารถเทยี บเคยี งได และไมส ามารถทาํ ตามไดจึงไดเ ปรยี บทางการแขง ขัน - การเปลย่ี นแปลงยกระดบั คุณภาพผลผลติ อยางตอ เนือ่ ง ทาํ ใหล กู คาเชอื่ ม่นั ภักดีตอ การทําธรุ กจิรวมกัน - เปนการสรางทุนทางมนุษยผูรวมงานไดเรียนรูบริหารระบบธุรกิจดวยตนเอง สามารถเกิดภมู ปิ ญ ญาในตวั บุคคล ทําใหช ุมชนพรอมขยายขอบขายอาชพี ออกสคู วามเปนสากล 3. ธรุ กิจสูค วามเขม แขง็ ยง่ั ยืน การจดั การความรทู ําใหองคค วามรสู งู ข้นึ โดยลาํ ดบั การขยายของอาชพีจึงเปนการทาํ งานทม่ี ีภูมิคมุ กนั โอกาสของความเส่ยี งในดา นตาง ๆ ต่ําลง ดังนั้น ความนาจะเปนในการขยายอาชพี จึงประสบความสําเร็จคอ นขางสูง เพราะมีการจัดการความรู ยกระดับความรูนาํ ไปใชและปรบั ปรุงแกไขเปน ระยะ ๆ อยา งตอ เน่อื ง จงึ สง ผลทําใหธ รุ กิจเขมแขง็ ย่ังยืนได เพราะรูจักและเขา ใจตนเองตลอดเวลาการจดั ทาํ แผนปฏิบัติการ (P) การจัดทําแผนปฏบิ ัตกิ ารทางอาชพี เปน การดาํ เนนิ การที่มีองคป ระกอบรว ม ดงั น้ี 1. เหตกุ ารณหรือข้นั ตอนการทาํ งาน ซ่งึ จะบอกวาเหตุการณใดควรทําพรอ มกนั หรอื ควรทาํ ทีหลงัเปนการลาํ ดับข้ันตอนในแตละกจิ กรรมใหเ ปน แผนการทํางาน

53 2. ระยะเวลาที่กําหนดวาในแตละเหตุการณจะใชเวลาไดไมเกินเทาไร เพื่อออกแบบการใชปจจัยดําเนนิ งานใหส ัมพันธกัน 3. ปจจยั นําเขา และแรงงาน เปน การระบุปจจัยนําเขาและแรงงานในแตละเหตกุ ารณว าควรใชเทา ไร การจัดทําแผนปฏิบัติการทางอาชีพ มักจะนิยมใชผังการไหลของงานมาใชออกแบบการทํางานใหมองเหน็ ความสมั พนั ธร วมระหวางเหตุการณ ระยะเวลา ปจจยั นําเขา และแรงงานจะชวยใหผ ปู ฏิบัตงิ านและผูจัดการไดขับเคลื่อนการทํางานสูความสําเร็จได ดังนั้น ในการออกแบบแผนปฏิบัติงาน จําเปนตองใชองคความรทู ส่ี รุปไดใ นรูปของเอกสารขน้ั ตอนการทํางานมาคิดวเิ คราะหและสรางสรรคใหเ กิดแผนปฏิบตั ิการตวั อยาง วธิ ีดําเนนิ การจัดทาํ แผนปฏบิ ัตกิ ารพัฒนาคณุ ภาพดนิ ไรท นเหนือ่ ย 1. ศึกษาวิเคราะหองคความรูเก่ียวกับข้ันตอนการพัฒนาคุณภาพดิน มีกิจกรรมที่จะตองทํา5 กจิ กรรม ประกอบดวย 1. การตรวจสอบวเิ คราะหคณุ ภาพดิน ผลการวเิ คราะหพ บวามเี หตทุ ่จี ะตอ งทาํ และเก่ียวของ ดังนี้ - เกบ็ ตัวอยางดิน - สง ตวั อยา งดนิ ใหก องเกษตรเคมี กรมวิชาการเกษตรวเิ คราะห - รอผลการวเิ คราะห - ศกึ ษาผลวิเคราะหว างแผนตดั สินใจกาํ หนดพืชทีต่ อ งผลติ 2. การไถพรวนหนาดนิ ผลการวิเคราะหพ บวา มเี หตุการณทีจ่ ะตอ งทาํ และเกี่ยวขอ ง ดงั นี้ - ไถบุกเบกิ ดวยผาน 3 ระยะ - ไถแปรดว ยผาน 7 ระยะ - ไถพรวนใหดินละเอียดดว ยโรตารี่ 3. การเพม่ิ อนิ ทรยี วตั ถใุ หกบั ดนิ ผลการวเิ คราะหพบวา มีเหตกุ ารณท ่ีจะตอ งทํา และเก่ียวของ ดังน้ี - การหวานปยุ หมกั - หวา นเมลด็ ปยุ พชื สด - บํารุงรกั ษาปุย พชื สดและวัชพืชใหงอกงาม - ไถพรวนสบั ปยุ พืชสดใหขาดคลุกลงดิน 4. การหมกั สงั เคราะหดนิ ผลการวิเคราะหพ บวา มเี หตุการณท่ีจะตอ งทาํ และเก่ียวของ ดงั นี้ - ใหจุลนิ ทรยี เรงการยอยสลาย - ตรวจสอบการยอ ยสลาย

54 5. การสรางประสทิ ธภิ าพดนิ ผลการวเิ คราะหพบวามเี หตกุ ารณท จ่ี ะตอ งทาํ และเกีย่ วขอ ง ดังนี้ - ใสจลุ นิ ทรยี ไ มโครโลซา เพอื่ ยอ ยหินฟอสเฟต สรา งฟอสฟอรสั ใหกบั ดิน - จดั รองคลมุ หนา ดนิ ดวยฟางขาวเพอื่ ปอ งกนั ความรอน รักษาความชนื้ และการเคลอื่ นยายธาตุอาหารในดิน 2. วเิ คราะหปรมิ าณงาน ลกั ษณะงาน กําหนดการใชเ ครื่องจกั รกล ปจจยั การทํางานและแรงงาน 3. วเิ คราะหงานกําหนดระยะเวลาของความสาํ เรจ็ ของแตละเหตุการณ และสรุประยะเวลาท้ังหมดของกระบวนการตัวอยา ง แผนปฏบิ ัติการพัฒนาคุณภาพดนิ “ไรท นเหนื่อย” 1. ผงั การไหลของงานพัฒนาดิน 2. กิจกรรมพัฒนาดนิ ประกอบดวย 1. การวิเคราะหค ณุ ภาพดนิ 2. การไถพรวนหนา ดนิ 3. การเพ่มิ อินทรียวตั ถุ 4. การหมกั สังเคราะหดนิ 5. การสรา งประสทิ ธภิ าพดนิ 3. รายละเอียดปฏิบตั กิ าร 3.1 การวิเคราะหค ุณภาพดนิ ประกอบดว ยระยะเวลาและการใชท รัพยากรดําเนินงาน ดงั น้ี

55 (1) การเก็บตัวอยา งดนิ กระจายจุดเก็บดินทั้งแปลง (150 ไร) ใหครอบคลุมประมาณ 20 หลุมเก็บดินช้ันบนและชั้นลางอยางละ 200 กรัมตอหลุม รวบรวมดินแตละชั้นมาบดใหเขากัน แลวแบงออกมาอยา งละ 1,000 กรัม บรรจุหีบหอใหมดิ ชิดไมรวั่ ไหล ใชเ วลา 5 วนั (2) จดั การนําตัวอยางดินสง กองเกษตรเคมดี วยตนเอง รอผลการวเิ คราะหจ ากกองเกษตรเคมีใชเวลา 30 วนั (3) ศึกษาผลการวิเคราะหว างแผนการผลิต ใชเ วลา 50 วนั 3.2 การไถพรวนหนา ดิน ประกอบดว ยระยะเวลา และการใชทรพั ยากรดําเนินงาน ดงั นี้ (1) ไถบุกเบกิ ดว ยการจางรถติดนานมา 3 จานไถบกุ เบิกคร้ังแรก ใชเ วลาไมเกนิ 5 วนั (2) ไถแปรเพื่อยอยดนิ ใหแ ตกดว ยรถไถตดิ ผาน 7 จาน ไถตดั แนวไถบุกเบกิ ใชเวลา 5 วนั (3) ตีพรวนยอยดินดว ยโรตารี่ เพ่ือยอยดินใหม ขี นาดกอ นเลก็ สอดคลองกบั สภาพการงอกของเมล็ดพชื ใชเวลาไมเกิน 5 วัน 3.3 การเพิม่ อินทรียวตั ถใุ หกับดนิ ประกอบดว ยระยะเวลาและการใชท รพั ยากรดําเนนิ งานดังน้ี (1) หวา นปยุ หมกั 150 ตัน บนพ้ืนท่ี 150 ไร ใชเ วลาไมเกิน 5 วัน ใชคนงาน 3 คน และใชรถแทรกเตอรพ ว งรถบรรทุกปยุ หมักกระจาย 150 จดุ แลว ใชคนงานกระจายปยุ ใหทวั่ แปลง (2) หวานเมลด็ ปุย พชื สดคลุกเคลา จุลนิ ทรยี ไรโซเดียม ไรละ 20 กก. บนพ้ืนท่ี 150 ไร ใชเวลาไมเกิน 5 วัน ใชค นงาน 2 คน (3) บํารงุ รักษาปยุ พืชสดและวชั พืชใหงอกงาม ดวยการใชน้ําผสมจุลินทรียอยางเจือจางวนั เวนวัน ใชคนงาน 1 คน (4) ไถพรวนสบั ปยุ พืชสดคลุกเคลา ลงดินดวยโรตารี่ 3.4 การหมักสังเคราะหด ิน ประกอบดวย (1) ใหจลุ ินทรีย เรงการยอ ยสลาย (พด1+พด 2) ไปพรอ มกบั น้ําวันเวนวัน ใชคนงาน 1 คนตรวจสอบการยอ ยสลายในชว งตอนเชา 07.00 น. พรอ มวัดอณุ หภมู แิ ละจดบันทกึ ทุกวัน โดยความนาจะเปน ในวันท่ี 15 ของการหมกั อณุ หภูมติ อ งลดลงเทากับอุณหภมู ิปกตใิ ชผจู ัดการแปลงดาํ เนนิ การ 3.5 การสรา งประสทิ ธิภาพดนิ ประกอบดวย

56 (1) ใชจุลินทรียไมโครโลซา เพ่ือการยอยสลายของฟอสฟอรัสคลุกลงดิน โดยตีพรวนดวยโรตารี่ จัดรองปลูกผักตามแผนคลุมหนาดินดวยฟางขาว (2) ใชแรงงาน 20 คน ดนิ มคี ุณภาพพรอ มการเพาะปลกูการทํางานตามแบบแผนปฏิบัติการ (D) การทํางานตามแผนปฏิบัตกิ ารของผรู ับผดิ ชอบ ยังใชว งจรเด็มมง่ิ เชน เดยี วกนั โดยเร่มิ จาก P : ศึกษาเอกสารแผนปฏบิ ัตกิ ารใหเขาใจอยา งรอบคอบ D : ทําตามเอกสารขัน้ ตอนใหเปน ไปตามขอ กําหนดทุกประการ C : ขณะปฏิบัติการตอ งมีการตรวจสอบทุกขั้นตอนใหเปน ไปตามขอกําหนด A : ถามีการทําผิดขอ กําหนด ตองปฏิบตั กิ ารแกไ ขใหเปน ไปตามขอกาํ หนดการตรวจสอบหาขอบกพรอ ง (C) เปน ข้ันตอนทีส่ ําคัญของการปฏิบัติการใชความรู สรางความเขมแข็ง ย่ังยนื โดยมรี ูปแบบการตรวจติดตามขอ บกพรองดงั น้ี1. การจดั ทาํ รายการตรวจสอบ ดว ยการใหผ ูจัดการและคนงานรวมกนั วเิ คราะหเอกสารแผนปฏบิ ัตกิ ารและทบทวนรว มกบั ประสบการณท่ีใชแผนทํางาน วา ควรมีเหตกุ ารณใดบา งที่ควรจะใหค วามสาํ คัญเพื่อการตรวจสอบแลว จัดทาํ เอกสารรายการตรวจดังตวั อยางนี้

57ตัวอยา ง เอกสารรายการตรวจและบนั ทกึ ขอบกพรอ งกจิ กรรม พฒั นาคุณภาพดินไรท นเหน่อื ย สาํ หรบั ปฏบิ ตั กิ ารตัง้ แตวันท่ี 5 ธนั วาคม 2551 ถงึ วันที่ 30 มกราคม 2552รายละเอียดปฏบิ ัตกิ ารณ 3.3(2) = หวา นเมล็ดปยุ พชื สดแลว คลุกเคลาจุลินทรียไรโซเปยมไรล ะ 20 กก. 3.3(3) = ใหน ํา้ ผสมจลุ ินทรียอยางเจือจางกบั ปุย พืชสดวันเวน วัน 3.4(1) = ใหจ ลุ นิ ทรียเ รงการยอยสลาย (พด1 + พด2) ไปพรอมกับน้ําวันเวนวันเปนเวลา 15 วัน 3.5(1) = ใชจ ุลนิ ทรียไ มโครโลซาเพือ่ ยอ ยสลายหนิ ฟอสเฟรส คลุกลงดนิ ท่ยี อยสลายแลว 3.5(2) = จดั รองปลูกผักคลุมหนา ดนิ ดว ยฟางขาว2. ปฏบิ ัตกิ ารตรวจสอบ การปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบทํา 2 ขนั้ ตอน คือ 2.1 ตรวจสอบหาขอบกพรองของเอกสารแผนปฏิบัติการ เปนการดําเนินงานรวมกันระหวางผจู ดั การกบั คนงานวาการทค่ี นงานไดป ฏบิ ัตกิ ารศึกษาเอกสารแผนและปฏิบัติตามกิจกรรมในทุกเหตุการณไดครบคิดวา กจิ กรรมเหตุการณใด มขี อ บกพรอ งทค่ี วรจะไดแกไข 2.2 ตรวจสอบภาคสนาม เปน การทาํ งานรว มกนั ระหวา งผจู ดั การกับคนงาน เพ่ือตรวจหาขอบกพรองในการดาํ เนินงาน รว มกันคดิ วเิ คราะหระบุสภาพที่เปน ปญ หา และแนวทางแกปญหา

58กจิ กรรม : ตวั อยา ง เอกสารบันทกึ ขอบกพรอ งการดําเนินงานพฒั นาคณุ ภาพดนิ ไรทนเหนื่อย ปฏบิ ตั กิ าร ระหวางวนั ท่ี 5 ธันวาคม 2551 ถงึ วนั ท่ี 30 มกราคม 2552

593. การประเมนิ สรปุ และเขยี นรายงานผล เปน ข้ันตอนการนาํ ผลการตรวจตดิ ตามตลอดรอบผลการผลิตเกษตรอนิ ทรียไปประเมินความรุนแรงของขอบกพรองวาเกิดผลมาจากอะไรเปนสวนใหญ แลว ดําเนินการปฏบิ ัตกิ ารแกไขขอบกพรอ งทั้งองคความรูและปจจัยนําเขา ดําเนินงาน ดงั ตวั อยา ง

60การปฏิบตั ิการแกไ ขและพฒั นา (A) เปนกิจกรรมตอเนื่องจากกิจกรรมการตรวจสอบหาขอบกพรอง และกําหนดแนวทางแกไขขอบกพรองโดยมีกําหนดระยะเวลา เมื่อถึงกําหนดเวลาจะตองมีการติดตามผลวาไดมีการปฏิบัติการแกไขขอบกพรอ งตามแนวทางที่กําหนดไวห รือไมเกดิ ผลอยางไร โดยมขี น้ั ตอนการดาํ เนนิ งานดังนี้ 1. ตรวจติดตามเอกสารสรุปประเมนิ ผลการศึกษา 2. เชิญคณะผูรับผิดชอบแกไขขอบกพรองมาประชุมแลกเปล่ียนเรียนรู เสนอสภาพปญหาขอ บกพรอง ปจจัยทีส่ ง ผลตอความบกพรอ งและการแกไ ข 3. ผูรับผิดชอบตรวจติดตามและผูรับผิดชอบแกไขขอบกพรองเขาศึกษาสภาพจริงของการดาํ เนินงาน แลวสรุปปจจยั ทีเ่ ปน เหตุและปจ จยั สนบั สนุนการแกไข 4. นาํ ขอ มลู ท่ีไดนาํ สกู ารปรับปรงุ แกไขพัฒนาเอกสารองคค วามรู ใหมปี ระสิทธภิ าพสงู ยง่ิ ขึ้นบทสรุป การขยายขอบขา ยอาชีพเพ่ือสรางความเขมแข็งยั่งยืน ใหก บั ธรุ กิจจาํ เปน จะตอ งดําเนนิ งานอยา งเปน ระบบไมใชทําไปตามท่ีเคยทํา ดังนั้นการจัดการความรูเปนเรื่องสําคัญของทุกคนท่ีประกอบอาชีพ จะขยายชองทางการประกอบอาชีพออกไป จําเปนตอ งมคี ณุ สมบตั ิ ดงั น้ี 1. เปนบุคคลทท่ี ํางานบนฐานขอมลู ซง่ึ จะตองใชความรดู า นตา ง ๆ เขามาบรู ณาการรว มกนั ทั้งระบบของอาชีพ 2. ตองใชก ระบวนการวจิ ัยเปนเคร่ืองมือ น่นั คอื เราจะตองตระหนักเห็นปญหาตองจัดการความรูหรือใชแ กป ญหา จัดการทดลองสว นนอ ย สรปุ องคความรใู หม่นั ใจ แลวจงึ ขยายกจิ กรรมเขา สกู ารขยายขอบขา ยอาชีพออกไป 3. ตองเปนบุคคลท่ีมีความภูมิใจในการถายทอดประสบการณการเรียนรูแลกเปล่ียนเรียนรูสรางองคความรูใ หส งู สง เปน ทนุ ทางปญญาของตนเอง ชมุ ชนได

61ใบงานที่ 1คําชีแ้ จง : ใหผ เู รียนจัดทําแผนปฏิบัตกิ ารอาชพี ของตนเองโดยใชวงจรเด็มม่งิ1. การจดั แผนปฏิบัตกิ าร (P)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. การทาํ งานตามแผนปฏิบัติการ (D)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. การตรวจสอบหาขอ บกพรอง (C)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. การปฏบิ ัติการแกไขและพฒั นา (A)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

62ใบงานท่ี 2คาํ ช้ีแจง : ใหผเู รียนรวมกลุมกันแลว กําหนดปฏบิ ัตกิ ารของผูเรียนในกลุมมารวมแลกเปลี่ยนเรียนรู ประเมินคุณภาพใหเปนขอ เปน จดุ บกพรอ ง และแนวทางแกไ ขรวมกนั ปฏบิ ัตกิ ารแกไ ขขอบกพรอ งของแผนใหเสรจ็ ทุกคนโดยใชวงจรเดม็ มง่ิ1. การจัดแผนปฏบิ ตั กิ าร (P)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. การทํางานตามแผนปฏิบตั ิการ (D)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. การตรวจสอบหาขอบกพรอ ง (C)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. การปฏิบัติการแกไ ขและพัฒนา (A)...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

63 บทที 3 การตดั สินใจเลอื กขยายอาชีพสาระสําคญั สามารถตดั สนิ ใจเลือกขยายอาชพี ไดเ หมาะสมกับตัวเองผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั ผูเรียนมีความรู ความเขาใจ มีเจตคติที่ดีในงานอาชีพในการตัดสินใจเลือกขยายอาชีพไดอยางมีเหตุมีผล เหมาะสมกับตัวเองขอบข่ายเนอื หา ภารกจิ เพ่อื ความม่ันคงในการทาํ ธุรกิจ การวดั และประเมินผลความมน่ั คงในอาชีพ เรอื่ งที่ 1 การตดั สินใจเลือกขยายอาชพี ตามศักยภาพ 5 ดา น เรอ่ื งท่ี 2 เรอ่ื งท่ี 3สือการเรียนรู้ - หนังสือเรียน - ใบงาน

64เรืองที 1 : ภารกจิ เพอื ความมนั คงในการทาํ ธุรกิจ ความมั่นคงในอาชีพเปนเรื่องที่ตองสรางตองทําดวยตนเอง โดยมีภารกจิ ไมนอยกวา 5 ภารกิจท่ีจะตองเรียนรสู รางองคค วามรูสาํ หรับตนเองสกู ารพงึ่ พาตนเองได ดงั น้ี 1. บทบาทหนาท่ขี องตนเองท่มี ีตอ ธรุ กิจ 2. การบรหิ ารทรัพยากรดําเนนิ ธุรกจิ 3. การบริหารการผลิต 4. การจดั การสง มอบผลิตภัณฑ 5. การวิจยั พฒั นา1.1 ความหมายของความมัน่ คงในการทาํ ธุรกจิ อาชพีความมัน่ คงในอาชีพ หมายถงึ สภาพอาการของความตอเนื่องและทนทาน ในการดาํ เนินการธรุ กจิ ไมใ หก ลับกลายเปน อน่ืบทบาทหนาทข่ี องตนเอง หมายถงึ บทบาททีเ่ จา ของธรุ กจิ ผูป ระกอบอาชีพจะตอ ง ทาํ ดวยตนเองทาํ อยางลกึ ซ้งึการบรหิ ารทรพั ยากร หมายถึง หนา ท่ีควบคมุ ดําเนินการใชท รพั ยากรใหเ ปนไป ตามขอ กําหนดของงานธุรกิจที่ทําอยูการบริหารการผลติ หมายถึง หนาท่ีควบคมุ ดําเนนิ การใหกอ เกิดผลติ ผลขนึ้ ดวยแรงงานคน หรอื เครอื่ งจกั รผลติ ผล หมายถงึ ผลทีเ่ กดิ ขนึ้ เชน ปลกู มะมวงไดผ ลเปน มะมว งผลิตภณั ฑ หมายถึง สิง่ ทีท่ าํ ขึน้ เชน การดองหัวผกั กาดขาว สิ่งทําขน้ึ คือ หวั ไชโปเคม็การวจิ ัยพฒั นาอาชพี หมายถึง การคน ควาขอมลู วธิ ีการและสรปุ ผลอยางถ่ถี ว น เพ่ือทําใหอ าชีพเจรญิ

65 1.2 ภารกจิ เพ่ือความมน่ั คงในอาชีพ การทเ่ี ราขยายขอบขายอาชีพออกไปน่ันหมายถึงวาธุรกิจของเราขยายแตกตัวออกไปหลายกิจกรรมมกี ารจดั การทต่ี อ งลงทนุ มากขน้ึ มผี มู าเก่ยี วของมากขึน้ โดยลําดับ ดังนน้ั การท่ีจะสรา งความม่นั คงอาชีพไมใหเสยี หาย จําเปน ตองมภี ารกจิ เพื่อสรา งความยั่งยืนในอาชพี อยางนอ ย 5 ภารกจิ ดงั นี้ 1. บทบาทหนาท่ีเจาของธุรกิจ มีหนาที่จะตองกําหนดทิศทางธุรกิจท่ีผูประกอบอาชีพจะตองกําหนดทศิ ทางของธุรกจิ วาจะไปทางไหนใหส อดคลอ งกบั สภาวะทางเศรษฐกิจ สังคมทเ่ี ปน อยู และจะเกิดข้ึนในอนาคต มีกิจกรรมที่จะตองทาํ 2 เร่ืองดังนี้ 1.1 การกาํ หนดวสิ ยั ทศั น เปนการกาํ หนดทิศทางของอาชีพท่จี ะเปน หรือจะเกดิ ในอนาคต 3-5 ปขางหนาอยา งรอบคอบ และเปนไปไดดว ยตนเอง การกาํ หนดวสิ ยั ทศั น สามารถคดิ แสวงหาความรู ความเขาใจกําหนดขอ ความวิสัยทศั น แลวตรวจสอบความเปน ไปได จนมั่นใจจึงกําหนดเปนวิสยั ทัศนที่จะเกิดกับอาชีพตอ ไป 1.2 การจัดทําแผนพัฒนาอาชีพ ใชขับเคล่ือนการพัฒนาอาชีพใหเขาสูวิสัยทัศนใหไดดวยการกาํ หนดภารกิจ วิเคราะหภ ารกจิ กําหนดกลยทุ ธส ูความสําเรจ็ วิเคราะหกลยุทธ กําหนดตัวบงช้ีความสําเร็จและจัดทําแผนปฏบิ ัตกิ าร 2. การบริหารทรัพยากรดําเนินการ เปนการจัดการใหเกิดระบบการควบคุม การใชทรัพยากรใหคุม คามากทีส่ ุด และเกดิ ของเสยี ใหน อยท่สี ุด ไดแก 2.1 การวางแผนใชแ รงงานคนและจดั คนคนงานใหเหมาะสม ทาํ งานและสรางผลผลติ ไดม ากทส่ี ดุปจ จยั การผลิตเสียหายและใชเวลานอยทีส่ ดุ 2.2 ระบบการควบคุมวสั ดอุ ปุ กรณแ ละปจ จัยการผลติ ไมใ หร ่ัวไหลหรือใชอ ยา งดอ ยประสิทธิภาพในทกุ ข้นั ตอนการผลติ 2.3 การควบคมุ การเงิน คาใชจา ย รายไดต า ง ๆ ใหชัดเจน ตรวจสอบไดทกุ ขนั้ ตอน 3. การบริหารการผลิต เปนการควบคุมการดําเนินงานใหเกิดผลซ่ึงเกี่ยวของกับกิจกรรมการบริหารอยา งนอ ย 3 กิจกรรม ดงั น้ี 3.1 การควบคุมคนทํางานใหเปนไปตามข้ันตอนท่ีกําหนดดวยการจัดใหมีเอกสารขั้นตอนการทํางานที่คนทํางานจะใชความรูสึก ประสบการณของตนเองเขามาเกี่ยวของไมไดอยางเด็ดขาด เพราะจะตองทําไปตามทกี่ าํ หนด เมื่อมีขอ บกพรองจะสามารถตรวจสอบกลบั ไปยงั ตน เหตไุ ด 3.2 การควบคมุ ระยะเวลาในเวลาเคลอื่ นไหวของงานใหอตั ราการไหลเปน ไปตามขอ กําหนด

66 3.3 การตรวจสอบคัดเลือกผลติ ภัณฑท่ีเสียหายไมไดคุณภาพออกจากของดี เพราะจะสรางความเชื่อถอื ความภักดตี อ ลูกคาที่เช่ือมัน่ วา สนิ คา จากสถานประกอบการทมี่ ีคุณภาพจะไมผ ดิ หวัง 4. การจัดการสงมอบผลิตภัณฑ เปนเร่ืองสาํ คัญท่ีผูประกอบการอาชีพจะตองพัฒนาระบบการสงมอบผลผลิตใหถึงมือลูกคาไดตามขอกาํ หนดในเร่ืองตาง ๆ ดังนี้ 4.1 การบรรจภุ ณั ฑเ พ่อื การปกปอ งผลผลิตไมใ หเ สียหาย บรรจุภณั ฑเปนตวั เราใหลกู คา สนใจในผลผลิต จึงตองมีการออกแบบใหเรียบรอย สวยงามตรงกับลักษณะของผลผลิตซึ่งเปนการสงเสริมการขายทีส่ ําคัญ 4.2 การสง สินคา มีหลายรูปแบบที่จะนําสินคาไปถึงลูกคาไดอยางปลอดภัย สามารถเลอื กวิธกี ารที่เอกชนและภาครัฐจดั บริหารใหหรือจดั สงเอง 4.3 การจัดการเอกสารสง มอบ ใชเ พอ่ื ควบคุมใหท ราบถึงผลผลิตท่นี าํ ออกไป มปี ริมาณเทาใดไปถงึ ลูกคาดวยวธิ ใี ด และไดรบั หรือไม 5. การวจิ ยั พฒั นา เปนการดําเนินงานใหธ รุ กิจทท่ี าํ ไดอ ยูในกระแสของความนิยม และกาวทันตอการเปลีย่ นแปลง ดงั น้ี 5.1 ตดิ ตามขอมลู กระแสความนิยมในสินคา ผลิตผลทเี่ ราทาํ วายงั อยใู นกระแสนยิ มอยา งไร 5.2 ตดิ ตามประเมนิ เทยี บเคยี งคณุ ภาพผลิตภณั ฑที่เราแขงขันอยู และสภาวะตลาดเปน อยางไร 5.3 ดาํ เนนิ การวจิ ยั พัฒนา ดวยการคน ควาหาขอ มลู อยา งดี สรา งองคความรพู ัฒนาผลผลิตใหอยใู นกระแสความนิยมหรือเปล่ียนโฉมออกไปสูตลาดประเภทอื่น ๆ กจิ กรรมทั้ง 5 กจิ กรรมเปน สวนหน่ึงของการสรางความมนั่ คงในธุรกิจ 1.3 การคดิ สรา งสรรคกาํ หนดกิจกรรมในภารกจิ สรา งความม่ันคง จากสาระความเขาใจภารกิจเพื่อความมั่นคงในอาชีพเปนการนําเสนอแนวคิดที่เปนธุรกิจคอนขางขนาดใหญ ดงั น้นั ผเู รียนจงึ จาํ เปนตองคิดสรางสรรคเพื่อตนเองวา ธุรกิจของเราจะทําอะไรบาง แคไหน และอยา งไร ตวั อยา ง ธุรกิจไรท นเหนือ่ ย เปนธรุ กิจขยายแลว ดําเนินการผลติ ผักสดผลไมในระบบเกษตรอินทรียบนพื้นท่ี 130 ไร ระบบการบริหารจัดการดานตาง ๆ ตองลงมือทําดวยตนเองในครอบครัวเพียง 3 คน ภารกิจสรางความม่ันคงจะตองคิดสรางสรรคออกแบบใหเหมาะสมกับตนเอง ตัวอยางบทบาทหนาที่เจาของธุรกิจ ซึ่งจะตองกําหนดทิศทางและแผนงานดว ยตนเอง ดว ยการกําหนดวสิ ัยทัศน จัดทําแผนควบคุมเชงิ กลยุทธแ ละโครงการพัฒนาท่ีจําเปน และมพี ลังทาํ ใหก ารขบั เคลอื่ นการทาํ งานเขา สแู ละเปนไปตามวิสยั ทัศนไ ด ดงั ตัวอยางการคดิ สรางสรรคกาํ หนดทศิ ทางและแผนงานของไรท นเหนอื่ ย ดังนี้

67ตวั อยาง : แผนการควบคุมเชิงกลยุทธ วิสัยทัศน “ป 2551 ไรทนเหนื่อยผลิตผักสด ผลไมอินทรีย เขาสูตลาดประเทศสิงคโปรได”แผนควบคมุ เชิงกลยุทธ

68คาํ ชีแจง : ใหผูเรียนแตละคนไดใชประสบการณเชิงประจักษมานึกคิดวา เพื่อความเขมแข็งในอาชีพเราควรมีภารกจิ และกจิ กรรมอะไรบา ง

69เรื่องที่ 2. การวัดและประเมินผลความม่นั คงในอาชีพ 2.1 องคป ระกอบการวดั และประเมนิ ผลความม่ันคงในอาชพี การประเมินความมั่นคงในอาชีพ ผูรับผิดชอบในการวัดและประเมินผลที่ดีท่ีสุด คือตวั ผปู ระกอบอาชพี เอง เพราะการวดั และประเมินผลความมั่นคงในอาชีพ เปน เรือ่ งท่บี รู ณาการ สง่ิ ตา ง ๆ ภายในตวัของผปู ระกอบการอาชีพเอง ต้งั แตการเรียนรูว า ตนเองจะทําอยา งไร การคดิ เหน็ คุณคา ของกจิ กรรมความม่นั คงความจดจาํ ในกจิ กรรมและความรูส กึ พอใจตอกิจกรรมเปนเรอ่ื งภายในทงั้ ส้นิ บุคคลภายนอกไมอ าจจะรเู ทาทันดังน้ัน ความม่ันคงในอาชีพตัวแปรตนเหตุท่ีสําคัญ คือ ใจของผูประกอบการอาชีพเอง จึงจําเปนท่ีจะตองมีหลักการประเมนิ สภาวะใจของตนเองอยางเปนระบบท่ีประกอบดวยตัวแปร 4 ตัว ดังน้ี 1. การรับรู (วิญญาณ)2. ความคดิ (สังขาร) 3. จาํ ได หมายรู (สญั ญา) และ 4. ความรูส ึก (เวทนา) 1. วธิ ีการรับรูทใ่ี ชศึกษาภารกิจสรางความมน่ั คง 2. ประเมินคุณคาวา ดีหรอื ไมดีของภารกิจความม่นั คงทีจ่ ะดําเนนิ การ 3. ประเมนิ ความจําวา ตนเองเอาใจใสตอภารกจิ ความม่ันคงมากนอ ยเพยี งใด 4. ประเมินความรูสึกท่ีตนเองพึงพอใจหรือชอบตอภารกจิ ความมัน่ คงแบบใด 2.2 วิธีการวัดผลและประเมนิ ผลความมนั่ คงในอาชพี เปนการนาํ ตัวแปรมากาํ หนดตัวช้ีวัด วิธีการวัดแลวเขียนเปนแบบวิเคราะหประเมินตนเอง โดยมีข้ันตอนดําเนินการ 1. การวเิ คราะหต วั แปรกําหนดตัวชีว้ ัด เชน 1.1 ตัวแปรดา นวธิ กี ารรบั รู ตวั บง ชี้ คอื วิธีการเรยี นรูที่ประกอบการ (1) การรบั รจู ากการเห็นของจริงจากการสบื คนจากเอกสาร (ทางตา) (2) การรับรูจากการฟง คาํ บรรยาย ฟงเสยี งทเ่ี กดิ ในกจิ กรรม (ทางหู) (3) การรบั รูกลนิ่ ทางจมกู (จมกู ) (4) การรบั รจู ากการชมิ รส (ปาก) (5) การรบั รูจากการสมั ผัสทางกาย (กาย) (6) การรับรจู ากการคดิ ทางใจ (ใจ) 1.2 ตัวแปรดา นการนกึ คดิ ถึงคุณคา มีตัวบงชี้ 3 ตวั คอื (1) คดิ วา ดี (2) ไมมคี วามคดิ เฉย ๆ (3) คดิ วาไมดี 1.3 ตัวแปรดานความจําไดหมายรู มตี วั แปร 3 ตัว คือ

70 (1) จําไดท งั้ หมด (2) จําไดบางสวน (3) ไมจาํ จําไมได 1.4 ตวั แปรดา นความรูสึกพอใจ มตี วั แปร 3 ตัวประกอบดวย (1) ชอบพงึ พอใจ (2) เฉย ๆ (3) ไมชอบ ไมพึงพอใจ 2. วเิ คราะหต ัวบง ชี้กําหนดวธิ กี ารวัด ตวั อยาง เชน (1) ตัวชวี้ ัดการรับรู วัดวา ใชวธิ กี ารรบั รูแบบใดบา ง ดงั น้ันในเรอื่ งของความมั่นคงในอาชพี ตวับง ช้ีการรบั รู คอื จํานวนของวธิ กี ารรับรูทน่ี าํ เขา มาใชแลวใหค ะแนน 1 (2) ตวั ช้วี ดั การนึกคดิ ถึงคณุ คา วัดดว ยการตดั สินใจทตี่ นเองเปน แบบใด - คดิ วาดี ใหค ะแนน 1 - เฉย ๆ ใหค ะแนน 0 - คดิ วา ไมดี ใหคะแนน -1 (3) ตวั ช้วี ดั ดา นการจาํ วดั ดวยการประมาณคาวาตนเองเปน แบบใด - มากให 1 คะแนน - ปานกลาง ให 0 คะแนน - นอย ให -1 คะแนน (4) ตัวช้วี ัดดานความรสู ึกพอใจ วัดดวยการประมาณคา ทต่ี นเองเปน แบบใด - พึงพอใจ ให 1 คะแนน - เฉย ๆ ให 0 คะแนน - ไมช อบ ให -1 คะแนน 3. เขียนแบบวดั ความม่นั คงในอาชพี แบบวัดและประเมินผลมีหลายแบบ สําหรับการวัดผลความม่ันคงในอาชีพเปนแบบประเมินตนเอง ที่มีองคป ระกอบรวม 2 องคประกอบ คอื (1) ภารกจิ และกิจกรรม (2) ตัวแปรดานนามธรรมหรอื ใจของผูประเมินตนเอง และตวั บง ชี้วัดองคประกอบท้ัง 2 ดานดังกลา ว ไดถกู นํามาจดั เปนแบบวดั ผลความม่ันคงในอาชีพ ดังตวั อยา ง

71ตัวอยา ง แบบวดั ความมนั่ คงในอาชพี 4. การประเมนิ ผล เปนกจิ กรรมการวเิ คราะห ตคี า แปรผล และสรุปผล ดงั นี้ 4.1 การวเิ คราะหผล จากแบบวัดผล มรี ายละเอียด ดังน้ี (1) ตัวแปรดานการรับรูในแบบวัดกําหนดไวเพียง 3 วิธีการ การวิเคราะหผลโดยนับจาํ นวนวธิ ีการท่ีใชจ รงิ โดยใหคะแนนวิธกี ารละ 1 คะแนน (2) ตวั แปรดา นการคิดถงึ คณุ คา ประกอบดวย - คดิ วา เปนสงิ่ ดี ใหคะแนน = 1

72- คิดวาเฉย ๆ ใหคะแนน = 0- คดิ วา ไมด ี ใหค ะแนน= -1(3) ตวั แปรดานการจาํ ได หมายรู ประกอบดวย- จาํ ไดม ากกวารอยละ 80 ใหคะแนน = 1- จาํ ไดปานกลางรอ ยละ 50-79 ใหคะแนน = 0- จาํ ไดตํ่ากวา รอยละ 50 ใหคะแนน = -1(4) ตัวแปรดานความรสู กึ ประกอบดวย- ถาเหน็ วา พงึ พอใจ ใหค ะแนน = -1- ถา เหน็ วาเฉย ๆ ใหคะแนน = 0- ถา เห็นวา ไมช อบ ใหคะแนน = -14.2 การตีคา ผลการวเิ คราะห มรี ายละเอยี ด ดังน้ี4.2.1 ตัวแปรดา นนามธรรม(1) ผลงานดานนามธรรมหรอื ใจของผูป ระเมนิ ตนเอง- ม่ันคง เขมแข็ง = คะแนนสงู กวา 24 คะแนนข้ึนไป- ตองระแวดระวงั = คะแนนระหวา ง 18 - 24 คะแนน- ตอ งตรวจสอบพฒั นาระบบ = คะแนนระหวา ง 12 - 18 คะแนน- ตองปรับรือ้ ระบบความมนั่ คง = คะแนนระหวาง 6 - 12 คะแนน- ยกเลิกระบบถายงั ตองการทําธรุ กจิ ตอไปตองพฒั นาใจของตนเองเรยี นรูใหม = ต่าํ กวา 6 คะแนน(2) การตคี า ผลการวเิ คราะหดา นการรบั รูต อภารกิจความมนั่ คงธุรกจิดังนี้- การรับรูดีที่สดุ = คะแนนสงู กวา 12 คะแนนขน้ึ ไป- การรบั รูดี = คะแนน 9 - 12 คะแนน- ตอ งพัฒนาการรับรู = คะแนน 6 - 9 คะแนน- ตอ งแกไขตนเองรับรใู หม = คะแนน 3 - 6 คะแนน- เลกิ เปนเจาของธรุ กจิ = คะแนนตํ่ากวา 3 คะแนนทําไดแ ตแ รงงาน(3) การตีคาผลการวิเคราะหด า นการนกึ คดิ คุณคา ของระบบความมั่นคงธุรกจิ ดังนี้

73- มกี ารคิดนึกตอ ระบบความมน่ั คงดมี าก= คะแนนสูงกวา 5 คะแนน- มกี ารนกึ คดิ ตอ ระบบความมน่ั คงดี = คะแนน 4 คะแนน- ตอ งทบทวนคุณคาของระบบความม่นั คง = คะแนน 3 คะแนน- ตอ งทบทวนความเหมาะสมของตนเอง = คะแนน 2 คะแนน- ถอยตัวออกจากความเปนเจาของธุรกิจที่ไมพ ฒั นาตนเอง = คะแนน 1 คะแนนลงมา(4) การตีคาดานความจําไดหมายรตู อระบบความมั่นคงธรุ กจิ ดงั นี้- มคี วามจําไดห มายรเู พ่อื ปฏบิ ัติภารกิจความมน่ั คงดมี าก = 5 คะแนน- มคี วามจําไดห มายรูเพอื่ ปฏบิ ตั ิภารกิจความมั่นคงดี = 4 คะแนน- ตอ งทบทวนความจาํ = 3 คะแนน- ตอ งทบทวนความเหมาะสมในการเปนเจาของธุรกิจ = 2 คะแนน- ถอยตัวออกจากความเปน เจาของธรุ กิจ = 1 คะแนน(5) การตีคาดานความรสู ึกตอ ภารกิจความมั่นคงธรุ กิจ ดังน้ี- มคี วามรูสกึ ตอภารกิจความมน่ั คงธุรกิจดีมาก = 5 คะแนน- มีความรสู ึกตอ ภารกจิ ความมน่ั คงธุรกิจดี = 4 คะแนน- ตองทบทวนความรสู ึกของตนเอง = 3 คะแนน- ตองทบทวนวา ตนเองยงั เหมาะสมในการเปน เจา ของธุรกจิ = 2 คะแนน- ควรถอยตวั ออกจากความเปน เจา ของธรุ กิจ = 1 คะแนน4.2.2. ดานภารกจิ ในแตละภารกิจมีสวนรว มตอความม่ันคงของธรุ กจิ อยา งไร ดังน้ี- ภารกจิ น้สี ง ผลตอ ความมน่ั คงมากท่สี ุด = 6 คะแนน- ภารกจิ นี้สงผลตอ ความม่นั คงดี = 5 คะแนน- ภารกจิ น้ตี อ งคิดทบทวนและพัฒนา = 4 คะแนน- ภารกิจน้ีตอ งยอ นดูการกระทาํ ของตนเอง = 3 คะแนน- ตองทบทวนภารกิจปรบั รือ้ ระบบและทําความเขา ใจกบั ตนเองในฐานะเจาของกจิ การ = 2 คะแนน

74 2.3 การแปรผลการประเมินตนเอง ทบทวนกันอีกคร้ัง การวัดและประเมินผลเปนเรื่องของการประเมินตนเองเพ่ือใหรูจักและเขาใจตนเอง เพราะกจิ กรรมสรา งความเขมแข็ง ม่ันคงในธรุ กจิ เปนเร่อื งท่เี จา ของธุรกจิ จะตอ งเอาใจใส จะบอกวาภารกจิ นไี้ มช อบคงไมไ ด แตก ารประเมินตองถามใจวาเราเปนอยางไรกันแน แลววัดและประเมินผลไปตามสภาพจริง สว นผลจะออกมาอยา งไรแลวเราจะทาํ อยางไรอยทู ตี่ ัวเราเอง จงึ ขอยกตวั อยางผลการวเิ คราะห ตีคาแปรผล และอภปิ รายผลของเจาของธรุ กจิ ทานหน่งึ ดังน้ีตวั อยาง ผลการวิเคราะห การประเมินภารกจิ การสรา งความมั่นคงในอาชีพ จากตารางผลการวเิ คราะหสามารถอธบิ ายไดว า 1. โดยภาพรวมแลว จะตอ งตรวจสอบพัฒนาระบบความมนั่ คงธุรกิจ 2. มภี ารกจิ ท่จี ะตอ งตรวจสอบพฒั นาประกอบการ

75 (1) การบรหิ ารทรัพยากรดาํ เนินงาน (2) การจัดการสงมอบ (3) การวจิ ยั พฒั นา 3. จะตองทบทวนสภาพและความรสู ึกของตนเองเก่ยี วกบั (1) การมองเห็นคณุ คาของภารกจิ ความมน่ั คงธรุ กจิ (2) ความรสู กึ ชอบไมชอบในภารกิจความมั่นคง 4. ถาจะเปน เจาของธุรกจิ ตองเอาใจใสต อการจาํ ไดหมายรู ใบงานที่ 1คาํ ชแี้ จง : จากการเรียนรรู ะบบความม่ันคงในธรุ กจิ อาชพี และการวัดและประเมินผลภารกิจความม่ันคงในอาชีพทานคิดวาตัวทานเองควรมีกรอบแนวทางวัดและประเมินผลภารกิจความม่ันคงในอาชีพของตนเองอยางไรขอไดโ ปรดศึกษาแบบบันทกึ น้ีแลว ทดลองคดิ ดวยตนเอง 1.ลักษณะกิจกรรมอาชพี ทขี่ ยายขอบขา ย 1.1 ผลผลติ (1) เปา หมายการผลิต คอื : ......................................................................................................................................................................... (2) ผลผลติ ขายใหใคร : ......................................................................................................................................................................... (3) ผลผลิตขายท่ีไหน : ......................................................................................................................................................................... (4) ผลผลติ ขายอยางไร : ......................................................................................................................................................................... 1.2 กระบวนการผลติ (1) ลักษณะแบบแผนปฏิบตั งิ าน : ......................................................................................................................................................................... (2) ลักษณะการทํางานตามแผน : .........................................................................................................................................................................

76 (3) ลักษณะการตรวจสอบหาขอบกพรอ ง : ......................................................................................................................................................................... (4) ลักษณะการปฏิบัตกิ ารแกไ ขขอ บกพรอง : ......................................................................................................................................................................... 2. กรอบการวัดและประเมินผลความม่นั คงธุรกจิ ของทาน เม่ือคิดดวยตนเองแลวขอใหผูเรียน ผูเกี่ยวของรวมกันวิเคราะหขอบกพรองและรวมกันพัฒนาใหสามารถใชดําเนินการวัดและประเมินผลดวยตนเองได

77 ใบเสริมความรู้ ตัวอยางบันทึกการวดั และประเมนิ ผลความมัน่ คงอาชพี เปนการประเมินผลตนเองอยา งงาย ๆ การบันทึกการวัดและประเมินผลความยั่งยนื ควรเนน เอกสารระบบและการทํางาน ใหเปนไปตามเอกสารระบบ มีการตรวจติดตาม หาขอบกพรอ ง และปฏบิ ตั ิการแกไขขอบกพรองโดยมีเกณฑงาย ๆ ดังน้ี 1. ภูมิคมุ กนั เขม แข็ง = ภารกิจความมั่นคง มีเอกสารระบบปฏิบัติการ และปฏิบัติการตามเอกสารอยา งเครง ครัด เกดิ ผลเปน ไปตามเปา หมายทกุ อยาง 2. มีภูมิคุมกัน = ภารกิจความมั่นคงมีเอกสารระบบปฏิบัติการ และปฏิบัติการตามเอกสารอยางเครงครัด เกิดผลเปน ไปตามเปาหมายสวนใหญ 3. ภูมิคุมกันบกพรอ ง = ภารกจิ ความมั่นคงมเี อกสารระบบปฏิบตั ิการ แตการปฏบิ ัตกิ ารมักละเลยไมทําตามเอกสารตัวอยา ง บนั ทึกการวัดและประเมินผลภารกจิ ความมั่นคงอาชีพ

783. กรอบการประเมนิ ความเปน ไปไดในการนํากรอบแนวคดิ การขยายอาชพี ไปใชจ รงิกรอบแนวคดิ ในการประเมินความเปนไปไดด งั นี้ จากแผนภมู ดิ ังกลา ว แสดงใหเห็นกรอบแนวคดิ ในการประเมินความเปนไปได มีองคประกอบรวมกัน6 องคประกอบ ในแตละองคประกอบมตี วั แปรบง ชวี้ ัด ดงั นี้ 1. รปู แบบการขยายอาชีพ มตี ัวแปรรว ม ดังนี้ 1.1 ผลผลิต 1.2 กระบวนการผลติ 1.3 ปจ จัยนําเขา การผลิต 2. ความยากงา ยของการดาํ เนินการจัดการ มีตัวแปรรว ม ดงั นี้ 2.1 การบรหิ ารจดั การ แรงงาน เงินทนุ 2.2 แผนธุรกิจ 3. การรับไดข องลูกคา มีตัวแปรรว ม ดงั นี้ 3.1 ผลผลติ อยใู นความนยิ ม 3.2 เปนสง่ิ จําเปน ตอ ชวี ิต 3.3 ราคา

79 4. การรบั ไดของสังคมชมุ ชน มตี ัวแปรรว ม ดงั นี้ 4.1 สภาพแวดลอ ม 4.2 วัฒนธรรมประเพณี 5. ความเหมาะสมของเทคนิควทิ ยาการทีใ่ ชในการขยายอาชีพ 5.1 เทคนคิ วทิ ยาการเพ่อื การลดตน ทนุ 5.2 เทคนคิ วทิ ยาการเพื่อการลดของเสียเป้ าหมายการประเมนิ ผล การประเมินความเปน ไปไดในการนาํ รปู แบบขยายอาชพี ไปใชจริง มเี ปา หมายทจ่ี ะวิเคราะห ดงั น้ี 1. วเิ คราะหบทความสัมพันธส อดคลอ งรบั กนั ได ระหวางองคป ระกอบ 1.1 ความสมั พันธ ระหวาง AB AC AD AE 1.2 ความสมั พันธ ระหวาง BC BD BE 1.3 ความสมั พนั ธ ระหวา ง CD CE 1.4 ความสมั พันธ ระหวาง DE 2. ประเมนิ ตดั สินใจรับความเปนไปได 2.1 ตารางวเิ คราะหค วามสัมพันธส อดคลอ งรับกันไดระหวา งองคประกอบ

80 2.2 เกณฑการประเมนิ (1) คะแนนระหวาง 1 - 3 คะแนน ถอื วา นาํ รปู แบบไปใชไ มไ ด (2) คะแนนระหวาง 4 - 7 คะแนน ถอื วามีความเปนไปไดตาํ่ ตอ งทบทวน พฒั นา (3) คะแนนระหวา ง 8 - 10 คะแนน ถอื วา มีความเปน ไปไดใ นการนําไปใชวธิ ีการวเิ คราะห์ การวิเคราะหเพ่ือการตัดสินใจ มีความจําเปนท่ีเจาของธุรกิจจะตองประเมินตัดสนิ ใจดวยตนเองสําหรบั กรณที ี่ธรุ กจิ มหี ุน สวนหรือผูเก่ียวของควรจะใชวิธีสนทนาเจาะลึกและวิธีความสัมพันธรวมกันโดยมีวธิ ีการดังน้ี 1. การวเิ คราะหตัดสนิ ใจตัวบง ชค้ี วามสมั พันธระหวางองคประกอบทีละคู ดวยการใชวิจารณญาณของตนเอง นึกคิดในรายละเอียดความสัมพันธความไปกันได และความเปนพวกเดียวกันวาหนักไปทางมี

81ความสมั พันธต อ กันหรือไมส ัมพันธกนั คิดทบทวนหลาย ๆ คร้งั จนมน่ั ใจ แลวจึงตดั สนิ ใจระบุวาองคประกอบในคทู ว่ี ิเคราะหม ีความสมั พันธต อ กนั แลว ใหท ําเครือ่ งหมาย + (บวก) แสดงวา มีความสมั พนั ธ และเครือ่ งหมาย - (ลบ)แสดงวาไมมีความสัมพนั ธ 2. การใหค ะแนนโดยใหคอู งคป ระกอบที่มคี วามสัมพนั ธไ ดค ะแนน 1 คะแนน คูท ไี่ มส มั พนั ธใ ห 0คะแนนวธิ ีการประเมนิ การรวมคะแนนจากองคป ระกอบการประเมนิ แตล ะขอ แลว ประเมนิ สรปุ ตามเกณฑการประเมิน เชน (1) แนวทางขยายอาชีพของกลมุ จักสาน มคี คู วามสมั พนั ธขององคป ระกอบการประเมินรวมคะแนนได9 คะแนน สามารถอธิบายไดวา แนวทางขยายอาชีพของกลุมจกั สาน มคี วามเปนไปไดใ นการนาํ ไปใชจริง (2) แนวทางขยายอาชีพของกลมุ เลย้ี งปลามคี ูความสมั พนั ธข ององคประกอบการประเมนิ รวมคะแนนได3 คะแนน สามารถอธิบายไดวา แนวทางขยายอาชีพของกลุมเลี้ยงปลาเปนรูปแบบท่ีมีความเปนไปไดต่ํามากรปู แบบไมส ามารถนําไปใชไ ดสรุป แนวทางประเมินความเปนไปไดข องการนํารปู แบบขยายอาชีพไปใชเปนรปู แบบทเ่ี นนการใชเหตุผลเปนหลักไมใชการหาความสัมพันธเชิงคณิตศาสตร เปนการมองหาเหตุผลดวยวิจารณญาณของตนเองเพื่อรับผิดชอบตนเอง และนําตนเองได

82ใบเสริมความรู ตัวอยา ง : การวเิ คราะหก าํ หนดตวั บงชภี้ ายในองคประกอบของการประเมนิ

83ใบเสริมความรู้ ตัวอยาง : การวเิ คราะหค วามสมั พนั ธท เ่ี ก่ียวขอ งระหวา งตวั แปรภายในของรปู แบบการขยายอาชีพกับการรับไดข องลกู คา

84 ตวั อยาง : การวเิ คราะหความสัมพันธท ี่เก่ยี วขอ งระหวา งตวั แปรภายในของรูปแบบการขยายอาชพี กบัการรับไดข องสังคมชุมชน

85 ใบงานที่ 2คาํ ชี้แจง : การใหผูเรียนจัดทําแนวคิดการประเมินความเปนไปไดดวยตนเองน้ี มีจุดประสงค เพื่อฝกทักษะการประยุกตใชทฤษฎคี วามรูต าง ๆ มาบูรณาการกบั ประสบการณข องตนเอง ใหเปนกรอบแนวคิดของตนเองและเขาใจภารกิจการประเมินความเปน ไปไดอยางแจมแจง1. กรอบแนวคดิ การประเมนิ ความเปน ไปไดของตนเอง2. รายละเอยี ดในแตล ะองคประกอบของกรอบแนวคดิ3. เปา หมายการประเมิน (มีอะไรบา ง)4. วิธกี ารวิเคราะหขอ มลู5. วิธกี ารประเมิน

86เรืองที การตดั สินใจขยายอาชีพด้วยการวเิ คราะห์ศักยภาพ จากการท่ผี เู รยี นไดศกึ ษา เร่อื งที่ 1 ภารกิจเพ่ือความมั่นคงในการทาํ ธุรกจิ ประกอบดวยเรื่องยอย ๆคือ บทบาทหนาท่ีของตนเองทีม่ ีตอ ธรุ กจิ การบรหิ ารทรัพยากรดาํ เนินธรุ กิจ การบริหารการผลติ การจัดการสงมอบและการวจิ ยั พัฒนา ซง่ึ เนนเฉพาะการบริหารจัดการของตวั ผูประกอบการ และเรอื่ งที่ 2 การวัดและประเมินผลความมั่นคงในอาชีพ ซึ่งตอ งเรียนรเู กี่ยวกับองคประกอบการวัดและประเมินผลความมั่นคงในอาชีพ วิธีการวัดผลและประเมินผลความม่ันคงในอาชีพ และการแปรผลการประเมินตนเองเปนการหาขอสรุปวาจะดําเนินการขยายอาชพี หรอื ไม อยางไร เพือ่ เปนการสรา งความมง่ั คงยิ่งขึ้น ผูประกอบการควรพิจารณาวิเคราะหศักยภาพในการขยายอาชพี 5 ดาน ดงั นี้ 1. ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพน้ื ที่ 2. ศักยภาพของพนื้ ท่ตี ามลักษณะภมู อิ ากาศ 3. ศักยภาพของภูมิประเทศและทาํ เลท่ตี ัง้ ของแตล ะพน้ื ที่ 4. ศักยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวถิ ีชีวิตของแตล ะพ้นื ท่ี 5. ศักยภาพของทรัพยากรมนษุ ยในแตล ะพืน้ ที่1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตละพ้นื ที่ ทรพั ยากรธรรมชาติ หมายถงึ ส่ิงทีเ่ กิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ซึ่งมนษุ ยส ามารถนาํ ไปใชใ หเกิดประโยชนตอชีวติ ประจาํ วัน และการประกอบอาชพี ทรัพยากรธรรมชาติ ไดแ ก ปา ไม แมน ํา้ ลาํ คลอง อากาศ แรธ าตุตา ง ๆทรัพยากรธรรมชาตบิ างชนิดใชแลว หมดไป เชน แรธ าตุตา ง ๆ บางชนิดมนษุ ยส ามารถสรางทดแทนข้ึนใหมไดเชน ปาไม เมื่อมนุษยตัดไปใชประโยชนแลวก็สามารถปลูกทดแทนขึ้นใหมได ดังน้ัน การขยายอาชีพตองพิจารณาวาทรัพยากรที่จะตองนํามาใชในการขยายอาชีพในพื้นท่ีมีหรือไมมีเพียงพอหรือไม ถาไมมีผูป ระกอบการตอ งพจิ ารณาใหมว าจะขยายอาชพี ท่ตี ดั สนิ ใจเลือกไวหรอื ไม หรือพอจะจัดหาไดใ นพื้นที่ใกลเ คียงซึง่ ผูประกอบการตองเสียคา ขนสง จะคมุ คากับการลงทนุ หรอื ไม เชน ตัดสินใจจะขยายอาชีพจากเดิมเลี้ยงสุกร100 ตวั ตอ งการเลย้ี งเพ่ิมเปน 200 ตัว ซึง่ เพ่ิมอีกเทาตัว จะตองพจิ ารณาวา อาหารสกุ รหาไดในพืน้ ท่หี รอื ไม เชนรําขาวในพืน้ ทมี่ ีพอเพียงทจ่ี ะเลีย้ งสุกรทีเ่ พ่มิ ขึน้ หรือไม

872. ศักยภาพของพ้ืนท่ตี ามลักษณะภมู อิ ากาศ ในแตละพื้นท่ีจะมลี กั ษณะภูมอิ ากาศแตกตา งกัน เชน ประเทศไทยภาคกลางมีอากาศรอน ภาคใตมีฝนตกเปนเวลานาน ภาคเหนือมีอากาศเย็น โดยเฉพาะอาชีพเกษตรกรรมขึ้นอยูกับสภาพภูมิอากาศเปนสวนใหญ เชนในพ้นื ทม่ี กี ารปลูกลิ้นจ่ี ลาํ ไย อยูแลว และมีผลผลิตออกมากในฤดูกาล ทําใหราคาตกตํ่าตองการแปรรูปใหเปนลาํ ไยตากแหง เพอ่ื ใหไดราคาดี ดงั นั้น ตอ งพิจารณาวาในชวงนน้ั มีแสงแดดพอเพียงทจ่ี ะตากลาํ ไยไดห รือไม3. ศกั ยภาพของภมู ิประเทศและทาํ เลท่ีตง้ั ของแตล ะพน้ื ท่ี สภาพภมู ิประเทศและทําเลทตี่ ้ังของแตล ะพ้ืนทีจ่ ะแตกตางกนั เชน เปนภูเขา เปน ที่ราบสูง ทรี่ าบลุม แตละพื้นที่มีผลตอการขยายอาชีพ เชน การจัดหาแหลงทองเที่ยวเพ่ิมข้ึนในพ้ืนที่ตองพิจารณาวาแหลงทองเที่ยวแหง ใหมใ นภูมปิ ระเทศน้ัน ๆ สามารถดึงดูดนักทองเทีย่ วไดห รือไม หรอื ตอ งการขยายสาขาไปอกี สถานที่หนงึ่ ก็ตอ งพิจารณาทําเลทต่ี ั้งแหง ใหมวาจะขายกาแฟไดหรอื ไม4. ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวิถชี ีวิตของแตละพ้ืนที่ แตละพื้นท่ีทั้งในประเทศไทยและตางประเทศมีศิลปวัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตที่แตกตางกันดงั น้ันแตล ะพนื้ ที่สามารถนําเอาสง่ิ เหลา น้มี าใชเปนอาชพี ได เชน เปน สถานท่ีทองเที่ยวเขาชมศิลปะ วัฒนธรรมประเพณพี ืน้ บา น หรอื พาชมวิถชี วี ิต อาจจะขยายอาชพี โดยเพ่มิ จาํ นวนรอบทเี่ ขา ชมใหพ อเพียงกับตลาดเปา หมาย5. ศักยภาพของทรพั ยากรมนษุ ยใ นแตละพืน้ ท่ี ทรัพยากรมนุษยในแตละพื้นที่ หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยท่ีเปนภูมิปญญาทั้งในอดีตจนถงึ ปจ จุบนั ดานการประกอบอาชพี ตา ง ๆ ในพืน้ ทีน่ ัน้ ๆ เมอ่ื อาชีพน้นั มคี วามม่นั คงในพืน้ ที่น้ัน ๆ แลว อาจจะขยายไปพืน้ ทีอ่ ื่น ๆ การกระจายความสามารถของทรัพยากรมนุษย ก็สามารถทําไดโดยการอบรมผูสนใจในความรนู ั้น ๆ ใหส ามารถนาํ ไปขยายยังพื้นท่อี น่ื ๆได ผูประกอบการที่มีอาชีพม่ันคงโดยผานการพัฒนาจนกระทั่งเปนที่รูจักกันแพรหลายก็สามารถขยายธุรกิจใหกวางขวาง โดยการเพ่ิมปริมาณหรือขยายสาขาใหมากข้ึนได โดยนําศักยภาพทั้ง 5 ดานมาชวยประกอบการพจิ าณาดว ย

88 ใบงานท่ี 3 จากการที่ผูเรยี นศกึ ษาศกั ยภาพ 5 ดา น เพอื่ ขยายอาชพี มาแลว ใหว เิ คราะหศ กั ยภาพ 5 ดา นในอาชพี ที่ตัดสนิ ใจขยายอาชพี ทสี่ นใจ วา จะขยายอาชีพไดอ ยา งไร เพอ่ื ใหอ าชีพนนั้ มีความเปน ไปไดล งในแบบบันทกึ แบบบนั ทกึ ตองการขยายอาชพี …………………………………………………….ท่ี ศักยภาพ 5 ดาน ทีต่ องการ / สอดคลอ งกบั อาชีพ มี ไมม ี หมายเหตุ พอ ไมพอ1 ทรัพยากรธรรมชาติ 1.1 1.2 1.3 ฯลฯ2 ภมู ิอากาศ3 ภูมปิ ระเทศและทําเลท่ีตง้ั4 ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชวี ติ5 ทรัพยากรมนษุ ย

89สรปุ ผลการตัดสนิ ใจใหเ ลอื กอยา งใดอยา งหนึ่ง ดงั นี้1. ตดั สนิ ใจเลอื กขยายอาชพี และใหอ ธบิ ายเหตผุ ลความเปน ไปไดท จี่ ะขยายอาชีพ2. ตดั สนิ ใจไมข ยายอาชีพ เนอ่ื งจาก

90ภาคผนวก

91 รายชือผู้เข้าร่วมประชุมปฏบิ ัติการเขียนต้นฉบบั เรียนตามหลกั สูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขันพนื ฐาน พทุ ธศักราช 2552 ระหวา งวนั ที่ 29 มิถุนายน-3 กรกฎาคม 2552 ณ โรงแรมแกรนด เดอวลิ ล กรงุ เทพมหานคร1. นางพรทิพย กลารบ ผอู าํ นวยการกลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น2. นางสาวพมิ พาพร อินทจกั ร สถาบัน กศน.ภาคเหนือ3. นางสาวสุดใจ บตุ รอากาศ สถาบัน กศน.ภาคเหนือ4. นางณฐั พร เชื้อมหาวนั สถาบนั การศกึ ษาและพัฒนาตอ เนอ่ื งสริ ินธร5. นางวารณุ ี เผอื กจนั ทึก สถาบนั การศกึ ษาและพัฒนาตอ เนอื่ งสริ ินธร6. นายทองจุล ขนั ขาว สถาบัน กศน.ภาคกลาง7. นางอมรรัตน ศรกี ระจบิ สถาบนั กศน.ภาคตะวันออก8. นางสาวสรุ ตั นา บรู ณะวทิ ย สถาบนั กศน.ภาคตะวนั ออก9. นางสาวสาสินี สมทบเจรญิ กลุ สถาบัน กศน.ภาคตะวนั ออก10. นางสาวสมทรง นลิ นอย สถาบนั กศน.ภาคตะวนั ออก11. นายมณเฑียร ละงู สถาบัน กศน.ภาคใต12. นางสาวสริ ลิ กั ษณ จนั ทรแกว ศนู ยวิทยาศาสตรเพอ่ื การศึกษานครศรธี รรมราช13. นางสาวลกั ษณส ุวรรณ บุญไชย ศูนยวทิ ยาศาสตรเพ่อื การศกึ ษาตรงั14. นายเดชพสษิ ฐ เตชะบญุ ศนู ยว ทิ ยาศาสตรเ พอื่ การศกึ ษาลาํ ปาง15. นางพวงเพชร วิเศษชู ศูนยวิทยาศาสตรเ พอื่ การศกึ ษาสระแกว16. นางอาภรณ เลศิ กจิ คุณานนท ศนู ยวทิ ยาศาสตรเ พอื่ การศึกษาสระแกว17. นางทพิ รตั น สมั ฤทธริ์ นิ ทร ศูนยฝ กและพัฒนาอาชพี ราษฎรไทย บรเิ วณชายแดนชุมพร18. วา ทรี่ อ ยตรอี ัมพร มากเพชร ศนู ยฝกและพฒั นาอาชพี ราษฎรไทย บริเวณชายแดนสระแกว

9219. นายวิเชยี ร ใจจิตร ศูนยฝ ก และพัฒนาอาชพี ราษฎรไทย บรเิ วณชายแดนสระแกว20. นายกติ ตเิ กษม ใจชน่ื ศึกษานเิ ทศ21. นางศริ ิพรรณ สายหงส ขาราชการบาํ นาญ22. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น23. นางพรทิพย เข็มทอง กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น24. นางนนั ฐนิ ี ศรีธญั ญา กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น25. นางรงุ อรณุ ไสยโสภณ กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น26. นายววิ ัฒนไ ชย จนั ทนสุคนธ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น27. นางพฒั นสุดา สอนซื่อ กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น28. นางพชิ ญาภา ปติวรา กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น29. นายสรุ พงษ ม่นั มะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น30. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น31. นางรุงลาวัณย พไิ ลวงค กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น32. นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น33. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น

93รายชือผู้เข้าร่วมประชุมปฏบิ ัตกิ ารบรรณาธิการสือแบบเรียนตามหลกั สูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขันพนื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 ระหวางวนั ที่ 7-10 กันยายน - 10 กันยายน 2552 ณ โรงแรมอทู องอินน จงั หวัดพระนครศรอี ยธุ ยา1. นายวิมล จาํ นงบตุ ร รองเลขาธกิ าร กศน.2. นางพรทพิ ย กลารบ ผอู าํ นวยการกลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียนคณะบรรณาธิการ จนั ทรศ รี ผอู าํ นวยการศนู ยวทิ ยาศาสตรเพอ่ื การศึกษาตรัง 3. นายประกิต ประดษิ ฐส ุวรรณ ผอู ํานวยการอุทยานวทิ ยาศาสตร พระจอมเกลา 4. นายสงดั ณ หวา กอ จงั หวัดประจวบครี ีขนั ธ อนนั ตนริ ตั ศิ ยั ผูอาํ นวยการศูนยว ทิ ยาศาสตรเ พือ่ การศกึ ษา ตรัง 5. นายชยั กิจ มาลากรรณ ผอู าํ นวยการศนู ยวิทยาศาสตรเ พ่ือการศกึ ษา 6. นายสชุ าติ พระนครศรอี ยธุ ยา สหพัฒนสมบตั ิ ผูอํานวยการ สํานักงาน กศน.อ.บางปะกง 7. นายกญั จนโ ชติ สิทธริ งั สรรค ศนู ยฝกและพัฒนาอาชพี เกษตรกรรม วัดญาณ- 8. นางทิพวรรณ สงั วรารามวรมหาวิหาร อันเนื่องมาจากพระราชดาํ ริ โอมาก ขา ราชการบาํ นาญ 9. นายทวี เจรญิ นชิ ขา ราชการบาํ นาญ10. นางสาวสุรีพร มวงบญุ มี ขา ราชการบาํ นาญ11. นายไชโย คมุ ทรัพย ขาราชการบาํ นาญ12. นายอรา ม หนูสง ขา ราชการบาํ นาญ13. นายชมุ พล ลอ งประเสริฐ ศึกษานิเทศก14. นางสาวสวุ รรณา รชั ตนาวนิ ศึกษานเิ ทศก15. นางมาลี ขันอาสา ศึกษานิเทศก16. นางทองพนิ