ครั้งที่-15 เทคนิคการเชื่อมงานต่อตัวที

หน่วยท่ี 5 เทคนิคการเช่ือม เทคนิคการเช่ือมงานต่อตัวที วชิ า งานเช่อื มอาร์กโลหะแก๊สคลุม 1 ครูสมหมาย เยาว์แสง

1 ใบเน้ือหา รหสั วชิ า 2103-2006 วิชางานเช่อื มอาร์กโลหะแก๊สคลมุ 1 สอนคร้ังที่ 15 ชือ่ หน่วย ตาแหนง่ การเช่อื มและเทคนิคการเช่ือม เวลา 1 ชว่ั โมง ช่ือเรอ่ื ง เทคนิคการเชอ่ื มงานตอ่ ตัวที 5.3 เทคนิคการเชอ่ื มงานตอ่ ตวั ที 5.3.1 ลักษณะแนวเช่ือมฟิลเลท็ แนวเช่ือมฟิลเล็ท หมายถึง แนวเช่ือมท่ีมีลักษณะรูปร่างพ้ืนท่ีหน้าตัดของรอยเชื่อม เป็นรูปลักษณะสามเหล่ียม ซ่ึงการต่อช้ินงานเชื่อมลักษณะนี้ จะมีอยู่ 3 ลักษณะ คือ ต่อมุม ต่อตวั ทีและตอ่ เกย ดังรปู ที่ 5.38 รูปที่ 5.38 ลกั ษณะรอยต่อของรอยต่อมุม (ทมี่ า : ประทีป ระงับทกุ ข์, 2549, หนา้ . 97) ก่อนเร่ิมงานเช่ือม ผู้ปฏิบัติงานจะต้องเตรียมรอยต่องานเชื่อมให้มีความเหมาะสม เพ่ือควบคุมให้งานเชื่อมนั้น มีลักษณะที่ถูกต้องตามแบบกาหนด โดยพิจารณาจากความหนาของ ชน้ิ งาน 5.3.2 สว่ นตา่ ง ๆ ของแนวเชอ่ื มฟิลเล็ท (Fillet Weld) รูปท่ี 5.39 ช่ือเรียกสว่ นตา่ ง ๆ ของแนวเชื่อมฟิลเล็ท (Fillet Weld)

2 ชื่อเรยี กส่วนตา่ ง ๆ ของแนวเชื่อมฟลิ เลท็ (Fillet Weld) เลข 1 หมายถงึ ระยะจากฐานรอยเชื่อมถึงผวิ หน้าของรอยเช่ือม (Throat of a Fillet Weld) เลข 2 หมายถึง ระยะจากสว่ นฐานของรอยต่อชน้ิ งาน ถึงปลายสดุ ของขอบรอยเชอื่ ม (Leg of a Fillet Weld) เลข 3 หมายถึง ระยะลกึ สุดของรอยเชอ่ื ม ( Root of a Weld) เลข 4 หมายถึง รอยต่อระหว่างรอยเชื่อมกับช้ินงาน (Toe of a Weld) เลข 5 หมายถึง ผิวหนา้ ของรอยเชื่อม (Face of Weld) เลข 6 หมายถึง ระยะการหลอมเหลวลกึ เข้าไปในเน้ือชน้ิ งาน (Depth of Fusion) 5.3.3 เทคนคิ การเช่ือมต่อตวั ทตี าแหนง่ ท่าราบ การเชื่อมต่อตัวทีตาแหน่งท่าราบเป็นตาแหน่งที่เช่ือมง่ายท่ีสุด แต่การจัดวางชิ้นงานมี ความยุ่งยากต้องใช้อุปกรณ์ช่วย ถ้าชิ้นงานไม่หนามากให้ทาการเช่ือมแนวเดียว ขนาดขาแนวเชื่อมไม่ เกนิ ความหนาชนิ้ งาน ถ้าชิ้นงานหนาให้ทาการเช่ือมมากกว่า 1 แนว ให้ได้ขนาดแนวเชื่อมตามกาหนด การเตรียมชิ้นงานหลังจากตัดชิ้นงานตามขนาดแล้ว บริเวณท่ีตรงกับจุดเชื่อมให้เจียระไนผิวเอา ออกไซด์และสนิมออก การเช่ือมยึด ให้เช่ือมยึดด้านหัว-ด้านท้ายหรือเชื่อมยึดจุดเริ่มต้นและจุดส้ินสุด แนวเชือ่ ม แล้วแตก่ ารกาหนดขนาดแนวเชือ่ มยึดยาวไมเ่ กนิ 15 มิลลเิ มตร รปู ที่ 5.40 การเชอื่ มตอ่ ตวั ทีท่าราบ จานวน 2 แนว a) มุมงาน b) มมุ นา รปู ท่ี 5.41 มมุ ลวดเชอื่ มตาแหนง่ ทา่ ราบ

3 รปู ท่ี 5.42 วิธกี ารสา่ ยลวดเชอ่ื มงานเชื่อมต่อตวั ทตี าแหน่งท่าราบ การเชื่อมแนวแรกใช้วิธีการส่ายแบบเดียวกับแนวทับหน้า(แนวที่ 2) แต่ส่ายแคบๆ ต้ัง กระแสไฟสูงกวา่ ด้วยเหตุให้เกิดการหลอมละลายลกึ 5.3.4 เทคนิคการเชอื่ มตอ่ ตวั ทีตาแหนง่ ทา่ ระดบั การจัดวางช้ินงานต่อตัวทีตาแหน่งท่าระดับ เป็นตาแหน่งการจัดวางที่ง่ายที่สุดไม่ต้องใช้ อุปกรณ์ช่วย การเชื่อมยึดช้ินงานต่อตัวทีอาจต้องใช้อุปกรณ์ช่วย ส่วนความยากง่ายในการเชื่อม สามารถเชอื่ มไดง้ า่ ยเป็นอนั ดับสองรองจากท่าราบ รูปที่ 5.43 การจัดลาดับการเช่อื มตาแหน่งทา่ ระดับ กรณีเชื่อม 3 แนว a) มุมงาน b) มมุ นา รปู ท่ี 5.44 มมุ ลวดเช่ือมแนวเชอ่ื มที่ 1 ตาแหน่งท่าระดับ

4 a) มุมงานแนวเช่ือมที่ 2 b) มมุ งานแนวเชือ่ มที่ 3 รูปที่ 5.45 มุมงานแนวเชอื่ มท่ี 2และ 3 ตาแหน่งท่าระดับ รปู ที่ 5.46 วธิ กี ารสา่ ยลวดเชือ่ มงานเช่ือมต่อตัวทตี าแหน่งท่าระดับ 5.3.5 เทคนคิ การเชอ่ื มตอ่ ตัวทีตาแหน่งทา่ ต้งั เช่ือมขน้ึ การเชื่อมในตาแหน่งท่าต้ัง มี 2 แบบ คือ 1.ท่าต้ังเช่ือมขึ้นเหมาะกับการเช่ือมงานหนา 2.ท่าตั้งเชอื่ มลงเหมาะกับงานบาง เอกสารนี้แนะนาเทคนิคการเช่อื มตาแหนง่ ท่าตั้งเช่ือมขน้ึ รูปที่ 5.47 แสดงการจดั ลาดับการเช่ือมตาแหน่งทา่ ตง้ั เชอ่ื มข้นึ กรณีเชอื่ ม 2 แนว a) มุมงาน b) มมุ นา C) วธิ กี ารสา่ ย รูปที่ 5.48 มุมลวดเช่ือมและวิธีการสา่ ยลวดเชอื่ มตาแหน่งท่าตัง้ เชอ่ื มข้ึน

5 รูปที่ 5.49 มุมงานและวิธีการสา่ ยลวดเชอ่ื มแนวทับหน้าตาแหน่งท่าต้งั เชื่อมขน้ึ 5.3.6 เทคนิคการเช่ือมต่อตวั ทตี าแหนง่ ท่าเหนือศีรษะ งานเชื่อมตาแหน่งท่าเหนือศีรษะ ปกติแล้วถ้าไม่จาเป็นไม่ควรเชื่อมในตาแหน่งท่าเช่ือมนี้ เพราะคุณภาพด้านการหลอมละลายลึกด้อยกว่าตาแหน่งอ่ืน อีกท้ังเป็นความยุ่งยากของช่างเชื่อม ฉะนัน้ ถ้าสามารถหมุนชน้ิ งานใหอ้ ย่ใู นตาแหนง่ ทา่ อ่ืนๆ ได้กค็ วรจะทา รูปที่ 5.50 การจดั ลาดบั การเช่ือมตาแหน่งท่าเหนอื ศรี ษะ กรณีเช่ือม 3 แนว a) มุมงาน b) มมุ นา รูปที่ 5.51 มมุ ลวดเชื่อมตาแหนง่ ท่าเหนอื ศรี ษะ แนวท่ี 1

6 a) แนวที่ 2 b) แนวที่ 3 รปู ที่ 5.52 มมุ งานแนวเช่ือมท่ี 2 และ 3 ตาแหน่งท่าเหนือศีรษะ รปู ท่ี 5.53 วธิ ีการส่ายลวดเช่อื มงานเช่ือมต่อตวั ทตี าแหน่งท่าเหนือศีรษะ