หน่วย1_กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ

หน่วยกำรเรียนรทู้ ี่ ๑ หน่วยกำรเรียนร้ทู ี่ ๒ หนว่ ยกำรเรียนรทู้ ี่ ๓ เศรษฐศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๓ กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม หนว่ ยกำรเรยี นรทู้ ่ี ๔ หนว่ ยกำรเรยี นรู้ที่ ๕ ๑_หลักสตู รวิชาเศรษฐศาสตร์ ๒_แผนการจัดการเรยี นรู้ ๓_PowerPoint_ประกอบการสอน ๔_ใบงาน_เฉลย ๕_ข้อสอบประจาหน่วย_เฉลย ๖_ขอ้ สอบ_เฉลย ๗_การวัดและประเมินผล ๘_เสรมิ สาระ ๙_ส่อื เสริมการเรียนรู้ บริษัท อกั ษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

๑หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี กลไกราคาในระบบเศรษฐกจิ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ • อธบิ ำยกลไกรำคำในระบบเศรษฐกจิ ได้

ตลาดในระบบเศรษฐกิจ สถำนท่ที ่มี ีผ้ซู ้อื ผขู้ ำยมำติดตอ่ ทำกำรซ้ือขำยกัน เช่น ความหมายนยั ท่ี 1 ตลำดทำ่ เตียน ตลำดหัวรอ เป็นตน้ ความหมายของตลาด กำรติดตอ่ ระหว่ำงผซู้ ้อื กบั ผู้ขำย ตลำด หมำยถึง กำรท่ผี ซู้ อ้ื และ เช่น ทำงจดหมำย โทรศัพท์ โทรสำร ผู้ขำยมีทำงติดตอ่ กนั ได้โดยสะดวก จนสำมำรถทำกำรแลกเปลยี่ นซ้อื คอมพิวเตอร์ เป็นต้น ขำยสนิ คำ้ กนั ได้ ความหมายนยั ท่ี 2

ลกั ษณะโดยทัว่ ไปของตลาด การแบง่ ตามชนดิ สินคา้ การแบง่ ตลาด • ตลำดสนิ คำ้ เกษตร • ตลำดสินคำ้ อุตสำหกรรม แบ่งตามลกั ษณะการขายสนิ คา้ • ตลำดบริกำร • ตลำดขำยส่ง • ตลำดขำยปลีก แบง่ ตามลักษณะการแขง่ ขนั ทีม่ ีอย่ใู นตลาด แบ่งตามวตั ถปุ ระสงคข์ องการใชส้ นิ คา้ • ตลำดแขง่ ขนั สมบูรณ์ • ตลำดสินค้ำผู้บรโิ ภค • ตลำดแขง่ ขนั ไมส่ มบรู ณ์ • ตลำดปัจจัยกำรผลิต • ตลำดเงนิ และตลำดทนุ

ตลาดตามลกั ษณะการแข่งขัน หนว่ ยธุรกจิ เขำ้ -ออกจำก ธุรกิจกำรคำ้ โดยเสรี มีผซู้ ื้อและผู้ขำย สินคำ้ ที่ซ้อื ขำยมลี กั ษณะ จำนวนมำก เหมอื นกนั ทกุ ประกำร ตลาดแขง่ ขนั สมบรู ณ์ ผซู้ ื้อและผู้ขำยรู้สภำพกำรณ์ กำรตดิ ต่อซ้ือขำย ในตลำดอย่ำงดี ต้องกระทำโดยสะดวก

ตลาดแขง่ ขนั สมบรู ณ์ ขอ้ ดี ขอ้ เสยี • ผผู้ ลติ ผลิตสินคำ้ อยำ่ งมีประสิทธิภำพ • ในระยะยำวผู้ผลติ จะไดก้ ำไรนอ้ ยมำกหรือ สงู สดุ เพ่อื ให้ตน้ ทนุ ตำ่ ท่ีสุด กำรแขง่ ขนั ได้เทำ่ ทนุ เทำ่ น้ัน กระตุ้นให้มีผู้ผลติ รำยใหม่เข้ำมำแขง่ ขัน • ไมม่ กี ำรแข่งขันระหว่ำงผู้ผลติ อย่ำงแทจ้ ริง • ผบู้ ริโภคไดร้ ับควำมพอใจสงู สุดในกำร • ผผู้ ลติ ไมม่ ีกำรลงทุนจำนวนมำกเพรำะได้ เลือกซือ้ สินคำ้ และบรกิ ำร กำไรนอ้ ย • กำรจัดสรรทรัพยำกรมปี ระสทิ ธิภำพ กำรกระจำยรำยได้คอ่ นข้ำงเสมอภำค

ตลาดแข่งขันไม่สมบรู ณ์ ดา้ นผ้ขู าย ตลำดก่งึ แข่งขัน ตลำดทผ่ี ู้ขำย ตลำดผูกขำด กง่ึ ผกู ขำด น้อยรำย ดา้ นผซู้ ื้อ ตลำดท่ีผซู้ ื้อมี ตลำดทีม่ ผี ้ซู ื้อ ตลำดท่มี ีผู้ซอ้ื ลักษณะกึ่งผูกขำด นอ้ ยรำย รำยเดยี ว

ตลาดแข่งขันไม่สมบรู ณ์ ข้อดี ขอ้ เสยี • รฐั สำมำรถควบคมุ กำรบรโิ ภคและกำรให้ • กำรจดั สรรทรพั ยำกรไมเ่ ปน็ ธรรม • ส่งผลกระทบตอ่ กำรบริโภค สวัสดกิ ำรแก่ประชำชนได้ • มกี ำรแข่งขนั น้อย • รัฐสำมำรถควบคุมสภำพแวดล้อมได้ • เปน็ ผลดตี ่อกำรผลิตสินค้ำพนื้ ฐำนทำง เศรษฐกิจท่ีใช้เงินลงทุนสูง • เป็นกำรสรำ้ งแรงจูงใจให้ภำคเอกชน

กลไกราคา อปุ สงค์ ปรมิ าณสินคา้ และบรกิ ารทผ่ี บู้ ริโภคต้องการและสามารถซื้อสนิ ค้า ในระยะเวลาหนงึ่ ณ ระดับราคาตา่ งๆ ของสินค้าและบรกิ ารชนดิ น้ัน กฎของอปุ สงค์ - ถำ้ รำคำสนิ คำ้ และบรกิ ำรเพิม่ ขนึ้ ควำมตอ้ งกำรซอ้ื จะลดลง - ถำ้ รำคำสินค้ำและบรกิ ำรลดลง ควำมต้องกำรซอ้ื จะเพิ่มขน้ึ - รำคำสนิ ค้ำและควำมตอ้ งกำรซ้อื สนิ ค้ำ มีควำมสัมพันธ์ในทศิ ทำงตรงขำ้ มกัน

จานวนประชากร รายได้ ตัวกาหนด การศกึ ษา อปุ สงค์ และการโฆษณา ราคาสนิ คา้ การเปลย่ี นแปลง ของฤดกู าล

การเปล่ียนแปลงปรมิ าณอุปสงค์ เป็นกำรเปลย่ี นแปลงปริมำณกำรซอื้ ทเ่ี กดิ จำกกำรเปลี่ยนแปลงรำคำ การเปลี่ยนแปลงระดบั อปุ สงค์ เป็นกำรเปลยี่ นแปลงควำมตอ้ งกำรซ้อื ในขณะที่รำคำสนิ คำ้ และบรกิ ำรยงั คงเดิม แตเ่ ปน็ ผลมำ จำกปจั จัยต่ำงๆ เชน่ รำยได้ จำนวนประชำกร ฤดกู ำล กำรโฆษณำ มีผลใหป้ ริมำณซือ้ เพิม่ ขึ้น หรอื ลดลง

อุปทาน ปรมิ ำณสนิ ค้ำและบรกิ ำรท่ีผู้ผลติ พรอ้ มทจ่ี ะผลิตออกขำย ณ ระดบั รำคำตำ่ งๆ ภำยในระยะเวลำทก่ี ำหนด กฎของอปุ ทาน - ถำ้ รำคำสินค้ำและบริกำรเพิ่มขน้ึ ผผู้ ลิตจะผลติ สินคำ้ ออกมำขำยเพ่ิมขน้ึ - ถ้ำรำคำสินค้ำและบรกิ ำรลดลง ผผู้ ลติ จะผลติ สินคำ้ ออกมำขำยลดลง - รำคำสนิ คำ้ และควำมตอ้ งกำรขำยสนิ ค้ำ มคี วำมสัมพนั ธใ์ นทิศทำงเดยี วกนั

ราคาสินค้า เป้าหมาย ของธรุ กจิ สภาพดนิ ฟา้ ตวั กาหนด การเปลีย่ นแปลง อากาศ อุปทาน ของ เทคนิคการผลิต จานวนผู้ผลติ ราคาปจั จัยการ หรอื ผู้ขาย ผลติ

การเปล่ียนแปลง ปรมิ าณอปุ ทาน เป็นการเปลี่ยนแปลงปรมิ าณการผลิตท่ีเกิดจากการเปล่ียนแปลงของ ราคาสินคา้ โดยใหป้ ัจจยั อน่ื ๆ ที่ไม่ใชร่ าคาคงท่ี การเปลย่ี นแปลงระดบั อปุ ทาน เปน็ กำรเปลีย่ นแปลงปรมิ ำณกำรผลติ ในขณะทีร่ ำคำและบรกิ ำรยังคงเทำ่ เดมิ ซง่ึ เป็นไปไดท้ ัง้ เพมิ่ ขน้ึ และลดลง สำเหตุอำจมำจำกกำรเปลย่ี นแปลงของปัจจัยอื่นท่ีไม่ใช่รำคำของสินค้ำชนิดนัน้

การกาหนดราคาในระบบเศรษฐกจิ หลักการกาหนดราคา อุปสงคแ์ ละอปุ ทำนของสินคำ้ และบริกำรมคี วำมสัมพนั ธ์ขึ้นอยู่กับรำคำสนิ ค้ำ ดงั นั้นปรมิ ำณสินคำ้ และบรกิ ำรท่ีผบู้ ริโภคตอ้ งกำรซือ้ และผู้ขำยตอ้ งกำรขำยจะปรับตวั ตำมระดับของรำคำสนิ คำ้ และบริกำรท่เี ปลยี่ นแปลงไป แตเ่ นื่องจำกกำรปรับตวั ของปรมิ ำณซ้อื และ ปริมำณขำยต่อรำคำจะมลี กั ษณะตรงกนั ขำ้ ม กล่ำวคอื ในขณะท่รี ำคำสนิ คำ้ และบริกำรลดลง ผู้ซ้ือจะซ้อื สินค้ำมำกขน้ึ แต่สำหรับผขู้ ำยหรือผูผ้ ลิต กจ็ ะนำสินค้ำมำจำหน่ำยน้อยลง การปรบั และเปลีย่ นแปลงราคา สนิ คา้ และบริการ เกดิ ขึน้ ได้ 3 กรณี ได้แก่ 1. ควำมต้องกำรของผู้บริโภคเปลีย่ นแปลงไปและควำมต้องกำรผลติ คงท่ี 2. ควำมตอ้ งกำรบรโิ ภคคงท่ีและควำมต้องกำรผลติ เปล่ียนแปลงไป 3. ควำมต้องกำรบรโิ ภคและควำมต้องกำรผลติ เปลี่ยนไปพรอ้ มกนั

การกาหนดราคา ในทางปฏบิ ตั ิ เกิดขนึ้ ได้ 2 วิธี ได้แก่ 1. กำรกำหนดรำคำโดยกำหนดสว่ นบวกเพิม่ เข้ำไปกบั ตน้ ทุน 2. กำรกำหนดรำคำเพื่อให้ได้ผลตอบแทนจำกเงินลงทุนตำมเป้ำหมำยสว่ นบวกเพิ่มเข้ำไปกับต้นทุน