หน่วย10_การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ

สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 1 หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 2 หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 3 หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 4 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 5 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 6 หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 7 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 8 หน่วยการเรียนรู้ที่ 9 หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 10 หน่วยการเรียนรู้ที่ 11 หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 12 หน่วยการเรียนรู้ที่ 13 Slide PowerPoint_ส่ือประกอบการสอน บริษัท อักษรเจริญทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd: 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทร./แฟกซ์ : 0 2622 2999 (อัตโนมตั ิ 20 คู่สำย) [email protected]/www.aksorn.com

10หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ สาระการเรียนรแู้ กนกลาง • บทบำทควำมสำคญั ของกำรรวมกลมุ่ ทำงเศรษฐกจิ ระหวำ่ งประเทศ • ลักษณะของกำรรวมกลมุ่ ทำงเศรษฐกจิ • กลมุ่ ทำงเศรษฐกิจในภมู ิภำคต่ำง ๆ

?เพราะเหตุใดจึงต้องมีการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ

ความสาคัญของการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกิจระหวา่ งประเทศ ทาให้ตลาดขยายตวั เกดิ การขยายตัวทางเศรษฐกจิ ปจั จัยการผลติ ต้นทนุ การผลติ สินคา้ ลดลง เคลอื่ นย้ายได้เสรมี ากขึ้น

ลักษณะของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ ลาดบั ข้นั สหภาพเหนอื ชาติ สหภาพเศรษฐกจิ สูงสดุ (Supranational Union) (Economic Union) ตา่ สดุ ตลาดร่วม เชน่ สหภำพยุโรป (EU) (Common Market) สหภาพศลุ การ เช่น ประชำคมเศรษฐกิจยโุ รป (EEC) (Customs Union) เขตการคา้ เสรี เชน่ กลุ่มประเทศเบเนลักซ์ (Free Trade Area : FTA) เชน่ สมำคมเขตกำรค้ำเสรีแหง่ ยโุ รป (EFTA) สนธสิ ญั ญำเขตกำรค้ำเสรีอเมริกำเหนอื (NAFTA) เขตกำรค้ำเสรีอำเซยี น (AFTA) การจัดทาข้อตกลงเพ่ือแลกเปล่ียนสทิ ธพิ ิเศษทางการคา้ (Preferential Trading Arrangement)

กล่มุ ทางเศรษฐกิจในภูมิภาคตา่ ง ๆ ตงั้ ประชำคมเศรษฐกิจยโุ รป (EEC) สหภาพยโุ รป (The European Union : EU) พ.ศ. 2500 ต้ังขนึ้ เพ่อื เสริมสร้ำงควำมเขม้ แขง็ ทำงเศรษฐกิจแกป่ ระเทศสมำชิก และมีบทบำทนำในประชำคมโลก ตง้ั ประชำคมถำ่ นหินและเหลก็ กล้ำยุโรป (ECSC) มปี ระเทศผู้ก่อตงั้ 6 ประเทศ ได้แก่ เบลเยยี ม, เนเธอร์แลนด,์ ลักเซมเบิรก์ , ฝรง่ั เศส, เยอรมนี และอิตำลี พ.ศ. 2493 พ.ศ. 2535 พ.ศ. 2533 ลงนำมในสนธิสัญญำกรงุ มำสตรคิ ต์ เพ่ือจดั ต้ังสหภำพยุโรป (EU) ตง้ั สหภำพกำรเมอื งยุโรป ปจั จบุ ัน (ก.พ. 63) EU มีประเทศสมาชิก 28 ประเทศ มีระบบตลาดร่วม ระบบภาษีศลุ กากรรว่ ม มีการใชเ้ งินสกลุ ยโู รรว่ มกนั ในประเทศสมาชิก

กลมุ่ ทางเศรษฐกิจในภูมิภาคต่าง ๆ สมาคมการค้าเสรีแห่งยุโรป (European Free Trade Association : EFTA) จัดตงั้ ตำมสนธสิ ญั ญำสตอกโฮล์ม ในพ.ศ. 2503 ตัง้ ขน้ึ เพื่อสง่ เสริมกำรค้ำเสรีและบูรณำกำร ทำงเศรษฐกิจ เพื่อประโยชน์ของประเทศสมำชกิ ปัจจบุ นั (ก.พ. 63) มีประเทศสมาชกิ 4 ประเทศ ไดแ้ ก่ ไอซแ์ ลนด์ ลิกเตนสไตน์ นอร์เวย์ และสวติ เซอรแ์ ลนด์

กลุ่มทางเศรษฐกจิ ในภูมภิ าคต่าง ๆ เขตการค้าเสรีอเมริกาเหนือ (North America Free Trade Agreement : NAFTA) ตัง้ ข้ึนเพื่อขจัดอุปสรรคท่กี ดี กันกำรคำ้ และบรกิ ำร สง่ เสริมกำรแขง่ ขันที่เป็นธรรมและขยำยโอกำส กำรลงทนุ จัดตง้ั กลไกกำรยุตขิ อ้ พพิ ำททำงกำรคำ้ และอำนวยควำมสะดวกในกำรเคลอ่ื นย้ำย ข้ำมเขตแดนในกำรทำกำรคำ้ และบริกำร ระหวำ่ งประเทศสมำชิก พ.ศ. 2561 เปล่ียนชือ่ เป็น United States-Mexico-Canada Agreement (USMCA) ปจั จบุ ัน (ก.พ. 63) มีประเทศสมาชกิ 3 ประเทศ ไดแ้ ก่ สหรัฐอเมริกา แคนาดา และเมก็ ซโิ ก

กลุ่มทางเศรษฐกิจในภมู ิภาคตา่ ง ๆ ความรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ ในภูมิภาคเอเซยี -แปซิฟกิ (Asia-Pacific Economic Cooperation : APEC) ต้ังขน้ึ เพอ่ื ส่งเสรมิ กำรขยำยตัวทำงเศรษฐกจิ และสรำ้ งควำมร้สู กึ มีส่วนร่วม เป็นประชำคมในภมู ิภำคเอเชยี -แปซฟิ ิก กำรเป็นเจ้ำภำพกำรประชมุ จะหมุนเวยี นกนั ตำมภมู ิภำคระหวำ่ งเขตเศรษฐกิจ ในฝัง่ เอเชียและฝ่งั แปซิฟิก ปจั จบุ นั (ก.พ. 63) มปี ระเทศสมาชกิ 21 เขตเศรษฐกิจ ท่ใี ช้เขตเศรษฐกิจ (economy) แทนคาวา่ สดั สว่ นของ “ประเทศ” (country) เพราะสมาชกิ เอเปกบางราย ไดแ้ ก่ ฮอ่ งกงและจนี ไทเป ไม่ไดม้ สี ถานะเป็นประเทศ เอเปก แต่ไดเ้ ปน็ สมาชกิ เพราะมีความสาคญั ทางเศรษฐกิจ (45 ลา้ นลา้ น เจา้ ภาพการประชมุ เอเปกในปตี ่อไป สว่ นท่ีเหลือ ดอลลารส์ หรฐั ) ของโลก พ.ศ. (ค.ศ.) เขตเศรษฐกจิ 2563 (2020) มาเลเซยี 2564 (2021) นวิ ซแี ลนด์ 2565 (2022) ไทย 2568 (2025) เกาหลีใต้

กล่มุ ทางเศรษฐกจิ ในภูมิภาคต่าง ๆ กล่มุ ประเทศผูส้ ง่ ออกนา้ มนั (Organization of the Petroleum Exporting Countries : OPEC) ตัง้ ข้ึนเพอื่ เป็นตัวกลำงประสำนงำนดำ้ นนโยบำยน้ำมันระหวำ่ งประเทศ คาถาม ผู้ผลติ น้ำมัน ในกำรรักษำระดบั รำคำใหเ้ ป็นธรรม และเกดิ กำรผลิต ท่เี พยี งพอตอ่ ตลำดโลก หากไมม่ ีกลมุ่ โอเปก จะสง่ ผลตอ่ เศรษฐกจิ โลกอยา่ งไร ? ปจั จบุ นั (ก.พ. 63) มปี ระเทศสมาชกิ 14 ประเทศ

กลมุ่ ทางเศรษฐกจิ ในภมู ิภาคต่าง ๆ ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) เพอื่ สง่ เสรมิ ควำมร่วมมอื ใน 3 เสำหลัก ได้แก่ ประชำคมกำรเมืองและควำมมน่ั คงอำเซยี น (ASC) ประชำคมเศรษฐกิจอำเซยี น (AEC) และประชำคมสงั คมและวฒั นธรรมอำเซียน (ASCC) กอ่ ตงั้ สมำคมอำสำ กอ่ ต้ังสมำคมอำเซียน บรไู นดำรสุ ซำลำม มีสมำชิก 3 ประเทศ มสี มำชิก 5 ประเทศ เขำ้ เปน็ สมำชิก (ไทย, มำเลเซีย, ฟิลิปปนิ ส)์ (ไทย, อินโดนเี ซีย, มำเลเซีย, ฟิลปิ ปินส,์ สิงคโปร)์ พ.ศ. 2527 พ.ศ. 2504 พ.ศ. 2510 พ.ศ. 2558 พ.ศ. 2542 พ.ศ. 2540 พ.ศ. 2538 รวมตัวเปน็ กมั พูชำเข้ำเปน็ สมำชิก ลำว, เมยี นมำ เวียดนำม เขำ้ เป็นสมำชิก ประชำคมอำเซยี น เข้ำเปน็ สมำชกิ ตำมลำดบั คาถาม ปจั จุบัน (ก.พ. 63) มปี ระเทศสมาชิก 10 ประเทศ การเข้ารว่ มประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น (AEC) ส่งผลดี/ผลเสียตอ่ ไทยอยา่ งไร

กลุม่ ทางเศรษฐกิจในภูมิภาคต่าง ๆ GPD ในกลุม่ อาเซียนปี 2562 คาถาม รอ้ ยละ จากกราฟ การขยายตัวของไทยค่อนข้างตา่ 8 GDP เฉลีย่ เกิดจากปัจจัยใด และส่งผลอยา่ งไรตอ่ ประเทศ ของประชาคมอาเซียน 6.2 6.5 6.8 7 6 5.1% 5.2 4.5 4.5 4 3.5 2 2.4 1 0 บรไู น สงิ คโปร์ ไทย มาเลเซีย เมยี นมา อนิ โดนีเซีย ฟลิ ปิ ปนิ ส์ เวยี ดนาม ลาว กัมพูชา ที่มา : ธนาคารพฒั นาเอเชยี (ADB)

กลุม่ ทางเศรษฐกจิ ในภมู ภิ าคต่าง ๆ กลมุ่ ประเทศทม่ี กี ารพฒั นาทางเศรษฐกิจอยา่ งรวดเรว็ (BRICS) บราซลิ (Brazil) รสั เซีย (Russia) วตั ถปุ ระสงค์ อินเดยี (India) จนี (China) เพ่ือสร้างอานาจต่อรองทางเศรษฐกิจ รวมถงึ เสริมสรา้ งความร่วมมอื แอฟรกิ าใต้ (South Africa) ด้านการเมอื งและสังคม เพื่อคานอานาจกบั กลุ่มจี 7 (G7) สัดสว่ น GDP ไทย BRICS G7 ≈4 32.5 34.7 แสนลา้ นดอลลาร์สหรฐั ลา้ นล้านดอลลารส์ หรฐั ล้านล้านดอลลารส์ หรัฐ

องคก์ รระหว่างประเทศ องคก์ รการคา้ โลก (World Trade Organization : WTO) มีวิวฒั นำกำรมำจำกแกตต์ (GATT) ตงั้ ขน้ึ เพอ่ื กำกบั ดูแลกำรคำ้ ระหวำ่ งประเทศ ในระดับพหภุ ำคี และเป็นเวทีในกำรระงับ ข้อพพิ ำททำงกำรค้ำระหวำ่ งประเทศสมำชกิ สง่ เสริมกำรแขง่ ขันทำงกำรค้ำที่เปน็ ธรรม แกป่ ระเทศสมำชิก ปัจจบุ นั (ก.พ. 63) WTO มปี ระเทศสมาชิก 164 ประเทศ

องค์กรระหว่างประเทศ การประชมุ สหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพฒั นา (United Nations Conference on Trade and Development : UNCTAD) ตัง้ ข้นึ เพอ่ื ให้ประเทศพฒั นำแล้วหันมำสนใจตอ่ ปัญหำกำรค้ำ และกำรพฒั นำของประเทศกำลังพัฒนำ เลขำธิกำร UNCTAD คนปจั จุบัน (ก.พ. 63) ได้แก่ ดร. มศู ิสะ คิทูยี (Dr. Mukhisa Kituyi) ชำวเคนยำ เขำ้ รับตำแหน่งเมอื่ ก.ย. 2556 และไดร้ บั กำรขยำยวำระ กำรดำรงตำแหน่งเป็นวำระท่ี 2 (ก.ย. 2560) และมกี ำหนดวำระในวันที่ 31 สิงหำคม พ.ศ. 2564 ปจั จบุ นั (ก.พ. 63) อังคถ์ ัด (UNCTAD) มปี ระเทศสมาชกิ 195 ประเทศ

องคก์ รระหวา่ งประเทศ ธนาคารโลก (World Bank) มชี ่ือทำงกำรว่ำ ธนำคำรระหวำ่ งประเทศ เพอ่ื กำรบรู ณะและพฒั นำ (IBRD) ตัง้ ข้ึนเพ่ือบูรณะฟ้นื ฟูประเทศทไ่ี ดร้ ับผลกระทบ จำกสงครำมโลกครั้งท่ี 2 ต่อมำมุ่งแกไ้ ขปัญหำ ควำมยำกจนและยกระดับมำตรฐำนควำมเป็นอยู่ ของประชำชนในประเทศกำลงั พฒั นำ ปจั จบุ ัน (ก.พ. 63) World Bank มีประเทศสมาชิก 189 ประเทศ

องคก์ รระหว่างประเทศ กองทนุ การเงนิ ระหวา่ งประเทศ (International Monetary Fund : IMF) กอ่ ต้ังขึน้ จำก Bretton Woods Conference ตัง้ ขน้ึ เพอื่ สอดส่องดูแลเศรษฐกิจ ใหค้ วำมช่วยเหลอื ทำงกำรเงนิ และชว่ ยเหลือวิชำกำรแกป่ ระเทศสมำชกิ เพื่อให้ระบบกำรเงนิ ระหวำ่ งประเทศมีเสถยี รภำพ ปัจจบุ ัน (ก.พ. 63) IMF มีประเทศสมาชิก 189 ประเทศ

องคก์ รระหวา่ งประเทศ องคก์ ารเพื่อความรว่ มมอื ทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development : OECD) ตั้งขึ้นเพ่ือสง่ เสริมกำรจำ้ งงำน กำรปรับปรุงมำตรฐำน ควำมเป็นอยู่ อำนวยควำมสะดวกในกำรเจรญิ เติบโต ของกำรคำ้ โลก และกำรรักษำควำมมนั่ คงทำงกำรเงนิ สร้ำงควำมเข้มแข็งทำงเศรษฐกจิ แก่ประเทศสมำชิก ปจั จุบนั (ก.พ. 63) OECD มีประเทศสมาชกิ 36 ประเทศ

องคก์ รระหวา่ งประเทศ ธนาคารเพอ่ื การพัฒนาเอเซยี (The Asian Development Bank : ADB) เปน็ สถำบันกำรเงิน เพ่ือกำรพฒั นำ ประเทศในแถบทวปี เอเชีย ตัง้ ขน้ึ เพื่อจดั หำเงินทุนในกำรพัฒนำ สำหรบั ภมู ิภำคเอเชยี แปซิฟิก สำหรับประเทศไทย ADB ได้ให้กำรสนับสนุนรัฐบำล ไทยโดยอนมุ ัตเิ งินก้คู วำมชว่ ยเหลือแบบใหเ้ ปล่ำ และช่วยเหลอื ทำงวิชำกำร จำนวน 283 โครงกำร มลู คำ่ ท้ังส้นิ 7.01 พนั ลำ้ นเหรียญสหรฐั ปจั จุบนั (ก.พ. 63) ADB มปี ระเทศสมาชกิ 68 ประเทศ

องคก์ รระหว่างประเทศ คณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสงั คมสาหรบั เอเชียและแปซฟิ ิก (Economic and Social Commission for Asia and the Pacific : ESCAP) เป็นหน่วยงำนระดบั ภูมภิ ำคของสำนกั เลขำธกิ ำร ที่ดูแลภำคพืน้ เอเชีย-แปซิฟิก ของสหประชำชำติ ตง้ั ขน้ึ เพ่ือสง่ เสรมิ กำรพัฒนำทำงเศรษฐกิจและสงั คม ผำ่ นควำมรว่ มมือ และกำรบรู ณำกำรทัง้ ระดบั ภูมภิ ำค และอนุภูมิภำค ปจั จบุ ัน (ก.พ. 63) ESCAP มปี ระเทศสมาชิก 53 ประเทศ กบั สมาชกิ สมบท 9 แหง่ ครอบคลมุ ประชากรกวา่ รอ้ ยละ 60 ของประชากรโลก

สรปุ ความสาคัญของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ ลักษณะการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ • รวมกลมุ่ เพอื่ ผลประโยชนท์ างเศรษฐกิจ • มีหลายลักษณะตง้ั แต่ระดบั ตา่ สดุ ไปจนถึง ทาใหเ้ ศรษฐกิจขยายตวั และสรา้ งอานาจ ระดบั สงู สดุ ซึ่งสว่ นใหญม่ ลี กั ษณะเหมือนกัน การตอ่ รองทางการค้ากับประเทศนอกกล่มุ คือความรว่ มมือกนั พฒั นาเศรษฐกิจในดา้ นตา่ ง ๆ กลุ่มทางเศรษฐกจิ ในภมู ภิ าคต่าง ๆ องค์กรระหวา่ งประเทศ • EU เป็น 1 ใน 3 ศนู ยก์ ลางเศรษฐกิจโลก • WTO ตดิ ตามสถานการณ์การคา้ การลงทนุ • EFTA เพ่ือส่งเสรมิ การคา้ เสรีกับประเทศสมาชิก • UNCTAD ให้ความชว่ ยเหลอื ทางวิชาการ • NAFTA สง่ เสรมิ การแขง่ ขันทางการค้าทีเ่ ปน็ ธรรม • World Bank ใหค้ วามชว่ ยเหลือประเทศยากจน • OPEC สร้างความมัน่ คงแกป่ ระเทศผผู้ ลติ นา้ มัน • IMF ให้ความช่วยเหลอื ทางการเงินแก่ประเทศ • ASEAN ส่งเสริมความรว่ มมอื พัฒนารอบด้าน • BRICS สร้างอานาจตอ่ รองทางเศรษฐกิจ ท่ปี ระสบปญั หาดลุ การชาระเงนิ • OECD รวบรวม วิเคราะหข์ อ้ มูลทางเศรษฐกิจ