บทที่ 1 พื้นฐานการสื่อสารข้อมูลและเครือข่าย

บทที่ 1พืน้ ฐานการส่ือสารขอ้ มลู และเครอื ขา่ ย

บทท่ี 1 พืน้ ฐานการสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายความหมายของการสื่อสารข้อมูล การส่ือสารขอ้ มูล(Data Communication) หมายถึง กระบวนการถ่ายโอนหรือแลกเปลี่ยนขอ้ มูลกนั ระหวา่ งผสู้ ่งและผรู้ ับ โดยผา่ นช่องทางส่ือสาร เช่น อุปการณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ หรือคอมพวิ เตอร์เป็นตวั กลาง ในการส่งขอ้ มูล เพอ่ื ใหส้ ่งและผรู้ ับเกิดความเขา้ ใจซ่ึงกนั และกนัองค์ประกอบในการสื่อสาร 1. ผสู้ ่ง (Sender) เป็นอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการส่งข่าวสาร (Message) เป็นตน้ ทางของการส่ือสารขอ้ มูลมีหนา้ ท่ีเตรียมสร้างขอ้ มูล เช่น ผพู้ ูด โทรทศั น์ กลอ้ งวดิ ีโอ เป็นตน้ 2. ผรู้ ับ (Receiver) เป็นปลายทางการสื่อสาร มีหนา้ ที่รับขอ้ มูลที่ส่งมาให้ เช่น ผฟู้ ังเครื่องรับโทรทศั น์ เคร่ืองพมิ พ์ เป็นตน้ 3. ขอ้ มูล(Data) คือ ส่ิงที่ผสู้ ่งตอ้ งการส่งไปยงั ผรู้ ับ ซ่ึงอาจเป็นขอ้ ความเสียงหรือภาพเคล่ือนไหว 4. ส่ือกลาง (Medium) หรือตวั กลาง เป็นเสน้ ทางการส่ือสารเพอ่ื นาขอ้ มูลจากตน้ ทางไปยงัปลายทาง สื่อส่งขอ้ มูลอาจเป็นสายคู่บิดเกลียว สายโคแอกเชียล สายใยแกว้ นาแสง หรือคล่ืนท่ีส่งผา่ นทางอากาศ

รูปแบบของการส่ งสัญญาณข้อมูลการติดต่อสื่อสารผา่ นทางการส่งสันยาน สามารถทาได้ 3 ลกั ษณะ คือ 1.การส่ือสารทางเดียว (One-way Communication) หมายถึง การส่ือสารที่ผรู้ ับไม่สามารถโตต้ อบกบั ผสู้ ่งในสื่อกลางเดียวกนั ได้ ผสู้ ่งเป็นฝ่ ายส่งข่าวสารเพยี งอยา่ งเดียว ส่วน ใหญ่มกั อยู่ในรูปของสื่อสารสาธารณะเช่น วทิ ยกุ ระจายเสียง โทรทศั น์ หรือบอร์ด ประกาศ เป็นตน้ ภาพที่ 1:1 การสื่อสารแบบทางเดียว 2. การสื่อสารแบบสลบั หรือก่ึงสองทาง(Half-Duplex/Either-Way Communication )เป็นการติดต่อส่ือสารแบบก่ึงคู่มีลกั ษณะในการส่งขอ้ มูลไดส้ องทิศทางแบบสลบั แต่ละสถานีสามารถทาหนา้ ที่ไดท้ ้งั รับและส่งขอ้ มูลแต่จะผลดั กนั ส่งผลผลดั กนั รับ จะส่งหรือรับขอ้ มูลในเวลาเดียวกนั ไม่ได้ เช่น วทิ ยสุ ่ือสารของตารวจวทิ ยสุ ่ือสารของระบบขนส่ง การรับส่งโทรสาร (Fax) เป็นตน้ ภาพท่ี 1:2 การสื่อสารแบบสลบั หรือก่ึงสองทาง

3. การ สื่อสารสองทาง (Two-way Communication) คือการสื่อสารท่ีมีการส่งข่าวสารตอบกลบัไปมาระหวา่ งผสู้ ื่อสาร ดงั น้นั ผสู้ ื่อสารแต่ละฝ่ ายจึงเป็นท้งั ผสู้ ่งและผรู้ ับในขณะเดียวกนั ผสู้ ่ือสารมีโอกาสทราบปฏิกิริยาตอบสนองระหวา่ งกนั ทาใหท้ ราบผลของการส่ือสารวา่ บรรลุจุดประสงคห์ รือไม่และช่วยใหส้ ามารถปรับพฤติกรรมในการสื่อสารใหเ้ หมาะสมกบั สถานการณ์ ตวั อยา่ งการส่ือสารแบบสองทาง เช่น การพบปะพูดคุยกนั การพดู โทรศพั ท์ การออกคาส่ัง ภาพที่ 1:3 การส่ือสารแบบสองทางคุณสมบตั พิ ืน้ ฐาน3ประการของการส่ือสารข้อมูล เมื่อการสื่อสารขอ้ มูลไดเ้ กิดข้ึน อุปกรณ์การส่ือสารจะตอ้ งถือเป็นส่วนหน่ึงของระบบการสื่อสาร ดว้ ยการรวมส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟตแ์ วร์เขา้ ไวด้ ว้ ยกนั เพอ่ื ใหส้ ามารถทาการสื่อสารได้ ผลของระบบการสื่อสารขอ้ มูลจะข้ึนอยกู่ บั คุณสมบตั ิพ้ืนฐาน 3 ประการดว้ ยกนั คือ 1. การส่งมอบ (Delivery)ระบบจะตอ้ งสามารถส่งมอบขอ้ มูลไปยงั จุดหมายปลายทางได้อยา่ งถูกตอ้ ง ขอ้ มูลที่ส่งไปจะตอ้ งไปยงั อุปกรณ์ตามจุดหมายท่ีตอ้ งการ ซ่ึงอาจเป็นยสู เซอร์หรืออุปกรณ์กไ็ ด้ 2. ความถูกตอ้ งแน่นอน (Accuracy)ระบบจะตอ้ งส่งมอบขอ้ มูลไดถ้ ูกตอ้ งและแน่นอนอีกท้งั ยงั ตอ้ งสามารถส่งสัญญาณเตือนใหร้ ับทราบในกรณีที่การส่งขอ้ มูลในขณะ น้นั ไม่ถูกตอ้ งสูญหาย หรือไม่สามารถใชง้ านได้

3. ระยะเวลา (Timeliness)ระบบจะตอ้ งส่งหมอบขอ้ มูลในช่วงเวลาท่ีเหมาะสม เช่น ในบางระบบเวลาอาจไม่ใช่สาระสาคญั มากนกั หากเกิดความล่าชา้ ในขอ้ มูลที่ส่งกอ็ าจยอมรับไดโ้ ดยขอใหข้ อ้ มูลไปถึงปลายทางกถ็ ือวา่ เพยี งพอแต่ในขณะท่ีบางระบบโดยเฉพาะระบบเรียลไทม(์ Real-TimeTransmission) ซ่ึงระบบดงั กล่าวจาเป็นตอ้ งใชเ้ วลาท่ีตอบสนองแบบทนั ทีทนั ใด จึงจาเป็นตอ้ งใชอ้ ุปกรณ์และสื่อส่งขอ้ มูลท่ีมีความเร็วสูงความหมายของระบบเครือข่าย ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) หรือจะเรียกส้ัน ๆ วา่ ระบบเครือข่าย(Network)ประกอบไปดว้ ยเครื่องคอมพิวเตอร์หลายๆเครื่องที่สามารถติดต่อกนั เพอ่ื แลกเปลี่ยนขอ้ มูลกนั ได้การติดต่อจะผา่ นทางช่องการส่ือสารต่าง ๆ เช่น สายโทรศพั ท์ สายไฟฟ้าหรือผา่ นทางส่ือแบบอื่นๆไดแ้ ก่ โมเดม็ (Modem)ไมโครเวฟ (Microwave) สญั ญาณอินฟราเรด (Infrared) เป็นตน้ ซ่ึงโดยทวั่ ไปจะหมายถึงการที่เรานาเครื่องคอมพวิ เตอร์อยา่ งนอ้ ย 2 เคร่ืองมาเช่ือมต่อกนั วตั ถุประสงคท์ ่ีตอ้ งต่อกนั น้ีมกั เกิดจากความตอ้ งการท่ีจะใชท้ รัพยากรของระบบร่วมกนั เช่น ใชเ้ น้ือที่เกบ็ ขอ้ มูลในดิสกร์ ่วมกนัใชง้ านเครื่องพิมพเ์ ลเซอร์ท่ีมีอยเู่ คร่ืองเดียวร่วมกนั ตอ้ งการส่งขอ้ มูลใหก้ บั บุคคลอื่นในระบบไปใชง้ านหรือตอ้ งการติดต่อสื่อสารระหวา่ งกนั เป็นตน้ ฉะน้นั ระบบเครือข่าย Network คือ ระบบท่ีนาเอาเครื่องคอมพวิ เตอร์ส่วนบุคคล(PC หรือPersonal Computer) แต่ละเคร่ืองมาต่อเช่ือมกนั ดว้ ยกลวธิ ีทางระบบคอมพวิ เตอร์

ภาพที่ 1:4 เครือข่ายคอมพวิ เตอร์องค์ประกอบของระบบเครือข่ายคอมพวิ เตอร์ 1.คอมพิวเตอร์ อยา่ งนอ้ ย 2 เครื่อง 2.เนต็ เวริ ์คการ์ด หรือ NIC ( Network Interface Card) เป็นการ์ดท่ีเสียบเขา้ กบั ช่องท่ีเมนบอร์ดของคอมพวิ เตอร์ ซ่ึงเป็นจุดเช่ือมต่อระหวา่ งคอมพวิ เตอร์และเครือข่าย 3.สื่อกลางและอุปกรณ์สาหรับการรับส่งขอ้ มูล เช่น สายสญั ญาณ ส่วนสายสญั ญาณท่ีนิยมท่ีใชก้ นั ในเครือข่ายกเ็ ช่น สายโคแอก็ เชียล สายคู่เกลียวบิด และสายใยแกว้ นาแสง ป็นตน้ส่วน4.อุปกรณ์ เครือข่าย ช่น ฮบั สวติ ช์ เราทเ์ ตอร์ เกตเวย์ เป็นตน้ 4.โปรโตคอล ( Protocol) โปรโตคอลเป็นภาษาท่ีคอมพวิ เตอร์ใชต้ ิดต่อส่ือสารกนั ผา่ นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ท่ีสามารถสื่อสารกนั ไดน้ ้นั จาเป็นท่ีตอ้ งใช้ “ภาษา” หรือใชโ้ ปรโตคอลเดียวกนั เช่นOSI, TCP/IP, IPX/SPX เป็นตน้