061 วันชัย วงษ์ศิริ

มาตรฐานระบบ คุณภาพ

ความหมายระบบบริหารคุณภาพ ISO 9000 ระบบบริหารคุณภาพ ISO 9000 คือ มาตรฐานสากลซ่ึงเป็นระบบบริหารประกนั คุณภาพข้นั พ้นื ฐานดา้ นคุณภาพและประกนั คุณภาพโดยมีจุดมุ่งหมายที่จะใหร้ ะบบคุณภาพเท่าเทียมกนั ระหวา่ งองคก์ ารต่างๆ และประเทศต่างๆ

ประวตั ิมาตรฐานระบบบริหารงานคุณภาพ ISO 9000 ISO ยอ่ มาจาก International Organization for Standardization หรือ International Standard Organization ซ่ึงเป็น องคก์ ารสากล ท่ีทาํ หนา้ ที่เกี่ยวกบั การกาํ หนด หรือปรับ มาตรฐานนานาชาติของเกือบทุกประเทศ เพ่อื ใหป้ ระเทศต่างๆ ในโลกสามารถใช้ มาตรฐานเดียวกนั เนื่องจากแต่ละประเทศมีมาตรฐานคุณภาพของตนเอง

ปัจจุบนั องคก์ รระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยมาตรฐาน หรือ ISO มีสาํ นกั งานใหญ่ต้งั อยทู่ ่ีกรุงเจนิวา ประเทศสวสิ เซอร์แลนด์ ประกอบดว้ ยสมาชิกจากประเทศต่างๆ ทว่ั โลกปัจจุบนั 163 ประเทศโดยมี ภารกิจหลกั ๆ ดงั น้ี 1. ใหก้ ารสนบั สนุนพฒั นามาตรฐาน และภารกิจที่ เก่ียวขอ้ งเพื่อตอบสนองต่อการขาย การแลกเปลี่ยนสินคา้ และการบริการของนานาชาติทวั่ โลก 2. พฒั นาความร่วมมือในดา้ นวทิ ยาศาสตร์ และ เทคโนโลยี เศรษฐศาสตร์ และภมู ิปัญญาของมวลมนุษยชาติ

มาตรฐาน ISO 9000 ในประเทศไทย ประเทศไทยไดจ้ ดั ต้งั หน่วยงานข้ึนมารับผดิ ชอบในเร่ืองมาตรฐานของประเทศ เรียกวา่ สาํ นกั งาน มาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม (Thai lndustrial Standard lnstitute : TlSl ) เป็นหน่วยงานสงั กดั กระทรวง อุตสาหกรรม เสนอร่างพระราชบญั ญตั ิและประกาศใชเ้ ป็นกฎหมาย มีผลบงั คบั ใชต้ ้งั แต่วนั ท่ี 1 มกราคม พระราชบญั ญตั ิมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม พ. ศ 2551

ประเทศไทยใชค้ วบคุมผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมเรียกวา่ มาตรฐานอุตสาหกรรม : (มอก.) ไดป้ ระกาศใชอ้ นุกรมมาตรฐาน ISO 9000 ในประเทศไทยเมื่อ ปี พทุ ธศกั ราช 2534 โดยประการศ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 108 ตอนที่ 99 วนั ท่ี 4 มิถุนายน ปี พทุ ธศกั ราช 2534 โดยใชช้ ่ือวา่ อนุกรมมาตรฐานระบบคุณภาพ มอก.ISO 9000 ในปี พทุ ธศกั ราช 2534

องคก์ าร ISO ประกอบดว้ ยสมาชิกทว่ั โลกจาํ นวน 163 ประเทศ สมาชิกแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ 1. Member Body 2. Correspondent Member 3. Subscribe Membership สมาชิกส่วนใหญ่จะเป็ นประเทศ สมาชิกส่วนใหญ่จะเป็ นประเทศ สมาชิกประเทศน้ีเป็ นกลุ่ม ที่พฒั นาแลว้ มีสถาบนั มาตรฐานแห่ง กาํ ลงั พฒั นาที่ยงั ไม่มีการจดั ต้งั สถาบนั ประเทศท่ีมีเศรษฐกิจค่อนขา้ งเลก็ ชาติท่ีเป็นตวั แทนดา้ นมาตรฐานของ มาตรฐานเป็ นการเฉพาะ ส่วนใหญ่เป็นประเทศดอ้ ยพฒั นา ประเทศตนเอง

ประโยชนข์ อง ISO 9000 ในการนาํ ระบบ ISO 9000 มาใชอ้ งคก์ าร ก่อนใหเ้ กิดประโยชนต์ ่อบุคคล 2 กลุ่ม และองคก์ าร คือ ประโยชนต์ ่อพนกั งานในองคก์ าร ประโยชนต์ ่อผซู้ ้ือหรือต่อบริโภค และประโยชนอ์ งคก์ ารหรือบริษทั ซ่ึงจะไดก้ ล่าวรายละเอียดดงั น้ี 1. ประโยชนต์ ่อพนกั งานต่อองคก์ าร 1. ทาํ ใหพ้ นกั งานมีส่วนร่วมในการดาํ เนินงานระบบบริหารคุณภาพ 2. พนกั งานมีความพอใจในการปฎิบตั ิงาน 3. ลดปัญหาและความยงุ่ ยากในการทาํ งาน 4. พนกั งานมีจิตสาํ นึกในเรื่องคุณภาพมากข้ึน 5. พนกั งานใหม่เรียนรู้งานไดเ้ ร็ว จากรายละเอียดของงานท่ีไดบ้ นั ทึกไวอ้ ยา่ งเป็นระบบ

2. ประโยชนต์ ่อผซู้ ้ือหรือบริโภค 1. ผบู้ ริโภคไดร้ ับทราบถึงระดบั คุณภาพของสินคา้ หรือบริการ 2. ผบู้ ริโภคมน่ั ใจในคุณภาพของผลิตภณั ฑห์ รือการบริการ 3. ผบู้ ริโภคมีทางเลือกในทางซ้ือสินคา้ หรือบริการมากข้ึน 4.ผบู้ ริโภคไดร้ ับการคุม้ ครองในดา้ นคุณภาพ ความปลอดภยั และการใชง้ าน

3. ประโยชนต์ ่อองคก์ ารหรือบริษทั 1. ผลิตภณั ฑข์ องบริษทั มีคุณภาพคงท่ีและลดการสูญเสียใหน้ อ้ ยลง 2. เพิ่มประสิทธิภาพในการบริหาร จดั การ ประหยดั ค่าใชจ้ ่าย เวลา มีการควบคุมกระบวนการทาํ งาน ต้งั แต่ตน้ จนสิ้นสุดกระบวนการ 3. ทาํ ใหผ้ ลิตภณั ฑเ์ ป็นท่ีเช่ือถือไดแ้ ละไดร้ ับการยอมรับจากตลาดต่างประเทศและภายในประเทศ 4. ขจดั ปัญหาขอ้ โตแ้ ยง้ และการกีดกนั ทางการคา้ ระหวา่ งประเทศ

ผลประโยชนจ์ ากการเป็นสมาชิกของ ISO จากท่ีไดก้ ล่าวมาแลว้ วา่ สมาชิกขององคก์ าร ISO มี 3 ประเภท ประเทศเป็นสมาชิกของ ISO ซ่ึงไดร้ ับประโยชนแ์ บ่งออกเป็น 2 ดา้ นใหญ่ ๆ คือ 1. ดา้ นเศรษฐกิจ ประเทศไทยสามารถท่ีจะปกป้ องประโยชนท์ างดา้ นการคา้ ระหวา่ งประเทศเพราะไทยไดม้ ีบทบาทและมีส่วนร่วมในการกาํ หนดมาตรฐานซ่ึง สามารถต่อรองขอ้ กาํ หนดที่เกี่ยวกบั มาตรฐาน และใหเ้ อ้ือประโยชนต์ ่อประเทศ และถา้ หากมาตรฐานสากลที่ไทยมีส่วนร่วมในการกาํ หนดข้ึนน้นั แต่ ละประเทศมีความสอดคลอ้ งกนั กจ็ ะทาํ ใหก้ ารคา้ ระหวา่ งประเทศดาํ เนินไปดว้ ยดี ราบรื่น 2. ดา้ นวชิ าการ ประเทศไทยไดร้ ับความรู้ ความกา้ วหนา้ ทางวชิ าการ ตลอดท้งั ไดร้ ับการถ่ายทอดดา้ นเทคโนโลยใี หม่ ๆ ไดร้ ับความช่วยเหลือทางดา้ นวชิ าการและ การเงิน ซ่ึงนบั วา่ เป็นประโยชนต์ ่อการพฒั นางานดา้ นมาตรฐานของประเทศ

โครงสร้างของอนุกรมมาตรฐาน ISO 9000:2000 มาตรฐานระบบการบริหารงานคุณภาพ ISO 9000 ฉบบั ปี 2000 ไดป้ ระกาศใชเ้ ม่ือวนั ท่ี 15 ธนั วาคม พ.ศ. 2543 เพื่อให้ เหมาะสมสอดคลอ้ งกบั กระบวนการของระบบการบริหารงานขององคก์ าร ซ่ึงมุ่งเนน้ การสร้างความพึงพอใจใหแ้ ก่ลูกคา้ และใหม้ ี การปรับปรุงสมรรถนะขององคก์ ารอยา่ งต่อเน่ือง และสามารถนาํ ไปปรับใชร้ ่วมกบั ระบบการบริหารงานอื่นได้ มาตรฐานระบบการ บริหารงานคุณภาพ ISO 9000:2000 ประกอบดว้ ยมาตรฐานหลกั 3 ฉบบั ไดแ้ ก่ 1. ISO 9000: ระบบการบริหารงานคุณภาพ-หลกั การพ้นื ฐานและคาํ ศพั ท์ 2. ISO 9001: ระบบการบริหารงานคุณภาพ-ขอ้ กาํ หนด 3. ISO 9004: ระบบการบริหารงานคุณภาพ-แนวทางการปรับปรุงสมรรถนะขององคก์ าร

หลกั การบริหารคุณภาพ ISO 9000

หลกั การท่ี 2 หลักการท่ี 4 ความเปน ผนู ํา การบริหารเชงิ (Leadership) กระบวนการ หลกั การท่ี 1 (Process องคก ารท่ใี หความ Approach) สําคญั แกลกู คา หลกั การที่ 3 (Customer การมีสว นรว ม Focused ของบุคลากร (lnvolvement Organization) of people)

หลักการท่ี 5 การ หลกั การท่ี 7 การ บรหิ ารการเปน ตัดสินใจจากขอ มูล ระบบ (System ทเ่ี ปน จริง (Factual Approach to Manaement) Approacg to Decision Making) หลกั การที่ 6 การ ปรับปรุงอยา งตอ หลักการที่ 8 ความ เน่ือง (Continual สัมพนั ธกบั ผูขายเพื่อ lmprovement) ประโดยรวม (Mutually Beneficial Supplier Relationship)

ประโยชนข องการจดั ทําระบบ การนําระบบการบรหิ ารงานคณุ ภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 ไปใชอยา ง แพรหลายจะเปน ประโยชนแ กท กุ ฝา ยท่เี กีย่ วของดังนี้ 1 องคก าร/บรษิ ัท 1. การจดั องคการบริหารงานการผลติ ตลอดจนการให บริการมีระบบและมีประสิทธภิ าพ 2. ผลติ ภณั ฑและบรกิ ารเปนทพ่ี งึ พอใจของลูกคา หรืผูรับ บรกิ ารและไดรบั การยอมรบั 3. กอ ใหเกดิ ภาพลกั ษณท ดี่ แี กอ งคการ 4. ประหยัดตน ทนุ ในการดําเนินงานในระยะยาว 5. ขจดั ขอโตแ ยงและการกดี กนั การคา ระหวางประเทศ

2 พนักงานภายในองคก ารหรอื 1. มีการทํางานเปนระบบและมขี อบเขตทีช่ ดั เจน บริษัท 2. เพิม่ ประสทิ ธิภาพในการทํางาน พนักงานมีจิตสํานกึ ใน เรอ่ื งของคุณภาพมากขนึ้ 3. มสี วนรว มในการดําเนินงานระบบคณุ ภาพทําใหเขาใจ และไมต อตา นกิจกรรมท่ที ําใหเกดิ คุณภาพ 4. พฒั นาการทํางานเปนทมี หรอื เปน กลมุ มีการ ประสานงานทดี่ ี และสามารถพัฒนาตนเองตลอดจนเกดิ ทัศนคติทด่ี ตี อการทาํ งาน

3 ผซู ้อื /ผบู รโิ ภค 1. มั่นใจในผลิตภัณฑและบรกิ ารวา มคี ุณภาพตามท่ี ตองการ 2. สะดวก ประหยดั เวลาและคาใชจ าย โดยไมตองตรวจ สอบคุณภาพซ้ํา 3. ไดรับการคมุ ครองดานคณุ ภาพความปลอดภัยและ การใชงาน โดยหนว ยงานรบั รองมาชว ยตรวจสอบ ประเมินและตดิ ตามผลของโรงงานอยา งสมาํ่ เสมอ

สาํ หรับประเทศไทยเราไดจ ดั ตั้งหนว ยงานข้นึ มารบั ผิดชอบในเรือ่ ง มาตรฐานของประเทศเรียกวาสํานกั งานมาตรฐานผลติ ภัณฑอ ุตสาหกรรม(สมอ.) ลักษณะสาํ คญั ของมาตรการระบบบริหารงานคุณภาพ ISO 9000 คอื เปน การ บริหารคณุ ภาพ เพ่ือทําใหผ ูบรโิ ภคหรอื ลกู คา มคี วามพงึ พอใจตอ ผลิตภัณฑส นิ คา และบริการ มงุ เนน การบริหารคุณภาพทุกขั้นตอน ซงึ่ ลกั ษณะดงั กลา วนีท้ ําให ISO 9000 ประโยชนหลายดานดว ยกนั และมีประโยชนตอองคการหรอื บรษิ ัท คอื ผลิตภณั ฑม ีคณุ ภาพคงที่ เพิ่มประสิทธิภาพในการบรหิ ารจดั การ ประหยดั คา ใชจ าย ผลติ ภัณฑเ ปน ทเ่ี ชอื่ ถือได และไดร ับการยอมรบั จากตลาดตางประเทศ และภายในประเทศ

ขอขอบคุณขอมลู จากเวบ็ ไซต - https://sites.google.com/site/puangsawai2 222/hnwy-thi-7-rabb-brihar-khu-npha-ph -iso-9000

คณะผูจัดทํา โสภณัฐ แยม จํานันต 071 เกศราภรณ บุญแจง 042 คทั ลียา สขุ ใจ 045 วนั ชัย วงษศริ ิ 061