คู่มือการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมภายในมหาวิทยาลัย

YGGORuUiEdTeEHfNorคมู่ อื กาภราดย�ำ ใเนนมนิ หงาานวดทิ าย้ นาสลง่ยิั แวดลอ้ ม



สารบัญ 4 บทที่ 1 ท่ีมา ความสำ�คัญ นิยามศัพท์ แนวทางตาม 56 กรอบแนวคิดการดำ�เนนิ งาน การเชอ่ื มโยงทางยทุ ธศาสตร์ 66 และเปา้ หมายดา้ นการพฒั นาอย่างยั่งยืน 89 บทท่ี 2 ขั้นตอนการด�ำ เนินกจิ กรรมด้านส่งิ แวดล้อม Green Youth 91 บทท่ี 3 ขอ้ กำ�หนดการดำ�เนนิ กจิ กรรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม Green Youth 100 แบบฟอร์มใบสมคั ร แบบขอรับการสนบั สนุนงบประมาณ ภาคผนวก

บทท่ี 1 ทม่ี า ความสำ�คัญ นิยามศัพท์ แนวทางตามกรอบแนวคดิ การด�ำ เนินงาน การเช่ือมโยงทางยุทธศาสตร์ และเปา้ หมายดา้ นการพฒั นาอย่างยงั่ ยืน 4

หลักการและเหตุผล “มหาวทิ ยาลยั ” คอื องคก์ รภาคประชาสงั คมองคก์ รหนงึ่ ท่ีมีความสำ�คัญอย่างย่ิงกับทุกภาคส่วนในสังคม เพราะ “นิสิต/นักศึกษา” หรือ “เยาวชน” ท่ีจบการศึกษาจากระดับ อุดมศึกษา จะเป็นบุคลากรสำ�คัญท่ีเป็นพื้นฐานหลักของ การพัฒนาประเทศชาติ และสามารถกำ�หนดทิศทางของ การพัฒนาให้เป็นไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง  อย่างไรก็ตาม ก า ร จ ะ จ บ ก า ร ศึ ก ษ า จ า ก ม ห า วิ ท ย า ลั ย โ ด ย ส ม บู ร ณ์ ไม่เพียงแต่จะต้องผ่านการพัฒนาคุณภาพทางด้านวิชาการ เท่าน้ัน แตด้านจริยธรรม คุณธรรม ตลอดจนทักษะทาง สังคม นับเป็นส่ิงจำ�เป็นที่นักศึกษาควรได้รับการพัฒนา อยา่ งหลีกเล่ียงไม่ได้ 5

แนวทางการศกึ ษาในระดบั อดุ มศกึ ษาทม่ี คี วามสมบรู ณ์ นักศึกษาไม่ควรจะมุ่งเรียนแต่ทางด้านวิชาการตามหลักสูตร เท่าน้นั การเข้าร่วมกิจกรรรมต่างๆ ที่ถูกจัดขน้ึ ทง้ั ภายใน หรอื ภายนอกมหาวิทยาลัย ในรูปแบบกิจกรรมพิเศษ กิจกรรม ของคณะ ของภาควิชา หรือของกลุ่มชมรม ชุมนุมต่างๆ  ทเ่ี กิดขน้ึ ในมหาวทิ ยาลัย เป็นสิง่ จำ�เป็นทีน่ กั ศึกษาควรจะตอ้ ง เข้าร่วมด้วย เพราะส่ิงเหล่าน้ี ล้วนเป็นพ้ืนฐานสำ�คัญของ การได้รับประสบการณ์ด้านการทำ�งาน การแก้ปัญหา การมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่นๆ เพ่ือการทำ�งานเป็นระบบ กลุ่ม ตลอดจนการพัฒนาทักษะทางสังคมอ่ืนๆ เพื่อเตรียม ความพร้อมตนเองต่อการดำ�เนินชีวิต ภายหลังจากจบ การศึกษาระดับอุดมศึกษาแล้ว ได้อย่างสมบูรณ์ ซ่ึงปัจจุบัน กิจกรรมต่างๆ ท่ีเกิดข้ึนในมหาวิทยาลัย นอกเหนือจาก การศึกษาตามปกติแล้ว ล้วนมีให้เลือกหลากหลาย ตามความสนใจของนักศึกษา ซึ่งหน่ึงในนั้นคือกลุ่ม ชมรม ชุมนุมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่จะ มีนักศึกษาที่สนใจในประเด็นด้านการอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาติ ตลอดจนมิติส่ิงแวดล้อมด้านต่างๆ มารวมตัวกัน ในนามของกลุ่มหรือชมรม เพ่ือดำ�เนินกิจกรรมอันสอดคล้อง กับการอนรุ ักษ์ ไม่ว่าจะเปน็ กิจกรรมท่ีอยภู่ ายในมหาวทิ ยาลยั หรือกิจกรรมตา่ งๆ ภายนอกสถาบัน กรมส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม หน่ึงในหน่วยงาน ที่ตระหนักและเล็งเห็นถึงความสำ�คัญของเยาวชนที่กำ�ลัง เติบโตมาพร้อมกับการเปล่ียนแปลงของสภาพแวดล้อม ท่เี ปลีย่ นไป ซงึ่ เป็นหนง่ึ ปัจจัยที่ทำ�ใหน้ โยบาย Thailand 4.0 มงุ่ เนน้ เรอ่ื งการพฒั นาทรพั ยากรมนษุ ย ์ ทผ่ี า่ นมากรมสง่ เสรมิ คุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้ให้การสนับสนุนแก่การจัดกิจกรรม 6

7

ด้านสิ่งแวดล้อมของชมรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อมต่างๆ ในสถาบันอุดมศึกษาทั่วประเทศ มาตั้งแต่ปี 2530-2546 กิจกรรมหลักนอกจากมุ่งพัฒนา ศกั ยภาพทางแนวคดิ และวชิ าการสงิ่ แวดลอ้ มแกส่ มาชกิ ชมรม แล้ว ยังให้การสนับสนุนงบประมาณสำ�หรับใช้จัดกิจกรรม สิ่งแวดล้อมต่างๆ ของชมรมผ่านการจัดกิจกรรมแบบ อาสาสมคั ร และตอ่ มาไดพ้ ฒั นาการท�ำ งานในรปู แบบกจิ กรรม ด้ า น ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ภ า ย ใ น ม ห า วิ ท ย า ลั ย ภ า ย ใ ต้ แ น ว คิ ด Green Youth ตั้งแต่ปี 2559 ซ่ึงปัจจุบันมีชมรมอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในระดับอุดมศึกษา ทั่วประเทศเป็นสมาชิกจำ�นวน 50 สถาบัน โดยเน้นการ มีส่วนร่วมของนักศึกษาภายในชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อม ในการดำ�เนินกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อม และ ขยายผลสู่บุคลากรภายในมหาวิทยาลัย ดำ�เนินการผ่าน ระบบกลุ่ม หน่วยงาน ชมรม ชุมนุมอนุรักษ์ฯ หรือการทำ�ให้ บรรยากาศในมหาวิทยาลัยมีความปลอดภัย เป็นมิตรกับ ส่ิงแวดล้อมและประหยัดพลังงาน อันก่อให้เกิดผลดีต่อ ส่ิงแวดล้อมและชุมชน ท้ังยังเป็นการปรับเปล่ียนพฤติกรรม ท่ีเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อมของเยาวชน ซ่ึงในการขับเคล่ือน งานน้ันจำ�เป็นต้องมีการพัฒนาอย่างเป็นระบบ เพ่ือให้ มีความครอบคลุม และมีการต่อยอดกระบวนการทำ�งาน อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อเป็นไปในทิศทางเดียวกัน และขยาย เครือข่ายสิ่งแวดล้อมตามนโยบายที่ร่วมกันวางไว้ เพ่ือให้ เครือข่ายเยาวชนสิ่งแวดล้อมสามารถขับเคล่ือนการทำ�งาน รว่ มกนั ได้อยา่ งเป็นระบบและยง่ั ยืน 8

เพ่ือพัฒนาคุณภาพของงานดังกล่าวให้ตอบสนอง ต่อวัตถุประสงค์ของโครงการและนโยบายของกรมส่งเสริม คุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดล้อมและรฐั บาล การประเมินโครงการจงึ เปน็ กจิ กรรม ท่ีมีความสำ�คัญอย่างย่ิงในการบริหารโครงการ การประเมิน โครงการเป็นกระบวนการท่ีให้ข้อมูลย้อนกลับ ซึ่งสามารถ นำ�มาใช้ในการปรับปรุงการดำ�เนินงานของโครงการให้มี ประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน ทำ�ให้ทราบข้อบกพร่อง จุดเด่น จุดด้อยของโครงการ และทราบว่าโครงการได้บรรลุ วัตถุประสงค์ เป้าหมายเพียงใด และช่วยให้ข้อมูลท่ีจำ�เป็น สำ�หรับการนำ�ไปใช้ในการตัดสินใจเก่ียวกับการดำ�เนิน โครงการได้ทั้งในปจั จบุ นั และในอนาคต กรมส่งเสริมคณุ ภาพ สิ่งแวดล้อม จึงได้จัดทำ�ข้อกำ�หนดและเกณฑ์การให้คะแนน โครงการการดำ�เนินกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อมของเยาวชน ภายในมหาวิทยาลัย (Green Youth) เพื่อประเมินผลการ ด�ำ เนนิ งาน วา่ สามารถด�ำ เนนิ การบรรลเุ ปา้ หมายตามหลกั เกณฑ์ มากน้อยเพียงใด มีประสิทธิภาพจนสามารถยกระดับการ ทำ�งานและพัฒนาผลการดำ�เนินงานให้เป็นท่ีประจักษ์ เป็นท่ี ยอมรับของสังคมและเสริมสร้างแรงจูงใจให้เยาวชนภายใน มหาวิทยาลัยเข้ามามีส่วนร่วม จนเป็นพลังขับเคลื่อนการ ส่งเสรมิ งานสง่ิ แวดล้อมใหม้ คี ณุ ภาพมากยิ่งขึน้ 9

วัตถุประสงค์ 1. เพอ่ื เปน็ คู่มือการด�ำ เนินงาน ดา้ นสง่ิ แวดล้อมภายใน มหาวทิ ยาลยั (Green Youth) 2. เพอ่ื เปน็ แนวทางและองคค์ วามรู้ 3. เพอ่ื พฒั นาศกั ยภาพของ สำ�คัญของ Green Youth บคุ ลากรขององคก์ รเครอื ขา่ ย สำ�หรบั นักศึกษาและบุคลากร ใหม้ ที กั ษะ ความช�ำ นาญ ทเ่ี ก่ียวข้องในการด�ำ เนนิ และสามารถเปน็ ตน้ แบบทด่ี ี กิจกรรม Green Youth ดา้ นการด�ำ เนนิ กจิ กรรม ในระดับอุดมศึกษา สง่ิ แวดลอ้ มของเยาวชน ภายในมหาวทิ ยาลยั 10

ขอบข่าย องค์ประกอบของเกณฑ์โครงการกิจกรรมเครือข่าย เยาวชนด้านส่ิงแวดล้อม และการให้คะแนนจะพิจารณาถึง สภาพพ้ืนท่ี กิจกรรม การปฏิบัติด้านการดูแลส่ิงแวดล้อม ความรู้ความเข้าใจของจำ�นวนนักศึกษา ซ่ึงมีเกณฑ์การ ให้คะแนนประเมินผลในแต่ละข้อย่อย น(Oิยpาeมrศaพัtioทnเ์ ชaิงlปDฏeิบfัตinกิ itาiรon) 1. Green Youth หมายถึง กลุ่มเยาวชนในชมรมอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ในสถาบนั อดุ มศกึ ษาทมี่ กี ารด�ำ เนนิ กิจกรรมต่างๆ ด้านส่ิงแวดล้อม อันนำ�ไปสู่การปรับเปลี่ยน พฤติกรรมท่ีเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อมบนพ้ืนฐานของการมี ส่วนร่วมของบุคลากรทุกระดับ 2. ชมรมอนรุ ักษท์ รัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ ม หมายถงึ กลุ่ม ชมุ นุม หน่วยงาน หรือชมรมในสถาบนั อุดมศึกษาท่ีดำ�เนินกิจกรรมด้านการอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ทง้ั ภายในหรอื ภายนอกมหาวทิ ยาลยั 3. หลกั เกณฑ์ หมายถึง ข้อกำ�หนดที่ Green Youth จะต้องมีหรือ ตอ้ งปฏบิ ัติ 11

4. นโยบาย หมายถึง แถลงการณ์ของชมรมที่แสดงถึงทัศนวิสัย ความตั้งใจ มุ่งม่ันในการทำ�งานด้านจัดการส่ิงแวดล้อม ที่ สอดคลอ้ งกบั หลกั เกณฑ์ของ Green Youth 5. แผนงาน/เป้าหมาย ระดบั พ้ืนฐานชมรม หมายถึง การวางแผนการดำ�เนินโครงการ/กิจกรรม และเป้าหมายการดำ�เนินกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อมของ ชมรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ในแต่ละ ปีงบประมาณ 6. การมีส่วนรว่ ม หมายถึง การมีบคุ คลภายนอกเข้าร่วมดำ�เนนิ กิจกรรม ของชมรม อาทิ ชมรมอ่ืนๆ อบต. ทสจ. เทศบาล องค์กร ภาคเอกชน ฯลฯ 7. นวัตกรรม หมายถงึ  การน�ำ สงิ่ ใหมๆ่  อาจเปน็ แนวคดิ  กระบวนการ หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ ที่ยังไม่เคยใช้มาก่อน หรือเป็นการ พัฒนาดดั แปลงจากของเดิมท่มี ีอย่แู ลว้ ใหท้ ันสมยั 8. การขยายผล หมายถึง  นำ�องค์ความรู้  ความสำ�เร็จท่ีเกิดข้ึนไป เผยแพรส่ ูช่ ุมชน หรือโรงเรยี นเครอื ขา่ ย 12

9. สทิ ธปิ ระโยชน์ส�ำ หรบั ชมรม 9.1 โล่แสดงระดับมาตรฐานการดำ�เนินกิจกรรม ดา้ นสิ่งแวดล้อมของเยาวชนในมหาวิทยาลยั 9.2 เขา้ รว่ มน�ำ เสนอผลการด�ำ เนนิ งานในเวทสี ง่ิ แวดลอ้ ม ในระดับต่างๆ 9.3 ได้รับการพิจารณาสนับสนุนการดำ�เนินงานเพ่ือ ต่อยอดกจิ กรรม 10. แนวทางการตรวจประเมินโครงการดำ�เนนิ งาน ด้านสิง่ แวดล้อมภายในมหาวิทยาลัย Green Youth 10.1 การตรวจสอบเอกสาร หลักฐานต่างๆ โดย ตรวจสอบเอกสาร หลักฐาน หรือรายงานต่างๆ ซ่ึงชมรม อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจัดเตรียมไว้ เช่น นโยบายและเปา้ หมายในการด�ำ เนินการ การด�ำ เนินงานต่างๆ รายงานการเข้าร่วมกิจกรรมกับหนว่ ยงานอืน่ ๆ เปน็ ตน้ 10.2 การตรวจประเมินพื้นที่ เพ่ือดูแนวทางและผล การด�ำ เนินงาน 10.3 การสัมภาษณ์ โดยสัมภาษณ์และประเมินข้อมูล เก่ียวกับการบริหารจัดการ เช่น นโยบายของชมรมด้านการ จัดการส่ิงแวดล้อม  การอนุรักษ์พลังงาน  จิตสำ�นึกของ นกั ศกึ ษาในชมรมอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม เปน็ ต้น 13

11. ระดับเกณฑ์มาตรฐาน ระดับการจัดการ เกณฑก์ ารประเมนิ โครงการด�ำ เนนิ งาน ส่งิ แวดล้อม ด้านสง่ิ แวดล้อมภายในมหาวิทยาลยั Green Youth ระดับทอง (ดเี ยีย่ ม) ร้อยละ 90 ขึ้นไป ระดบั เงนิ (ดีมาก) รอ้ ยละ 80-89 ระดบั ทองแดง (ดี) รอ้ ยละ 60-79 ไมผ่ า่ นการรับรอง ต�ำ่ กวา่ ร้อยละ 60 12. กรอบแนวคิดโครงการท่ขี อรับการสนบั สนุน การด�ำ เนนิ กจิ กรรมดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มภายในมหาวทิ ยาลยั GreenYouthหากมกี ารประชมุ คดั เลอื กและปฏบิ ตั ใิ นแผนงาน ที่มีความเหมาะสมแล้ว กิจกรรมของโครงการยังสามารถ เป็นกิจกรรมระดับนักศึกษาที่เช่ือมโยงกับเน้ือหาของการ จัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก ยูไอ กรีนเมตริก ได้อย่าง มปี ระสทิ ธภิ าพอกี ทางหนงึ่   อยา่ งไรกต็ ามกจิ กรรมทเี่ กย่ี วขอ้ ง กับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก ยูไอ กรีนเมตริก มีรายละเอียดที่ คอ่ นขา้ งมาก ซง่ึ ในหลายประเด็นต้องไดร้ บั ความรว่ มมือ หรือ การมีส่วนรว่ มจากหลายภาคส่วนในมหาวทิ ยาลัย ทน่ี กั ศกึ ษา ไมส่ ามารถด�ำ เนนิ การเองได ้ ดงั นน้ั  ส�ำ หรบั การด�ำ เนนิ กจิ กรรม ด้านสง่ิ แวดล้อม Green Youth จงึ ได้คดั เลอื กประเดน็ ส�ำ คญั ที่เกี่ยวข้อง นักศึกษาสามารถดำ�เนินการได้ด้วยตนเองอย่าง มีประสิทธิภาพ ซึ่งยังคงสอดคล้องกับประเด็นย่อยใน มหาวทิ ยาลยั สีเขยี วโลก ยไู อ กรีนเมตรกิ ประกอบดว้ ย 14

กรอบแนวคดิ โครงการท่ีขอรับการสนับสนุน มกส่ิงหาแราบววดิทรโิลยภ้อาคลมทัยภเี่ าปย็นใมนิตรกับ กมหาราจวัดทิ กยาารลขยั องเสียภายใน มกหาราเวพทิ ่มิ ยพาลนื้ ัยทีส่ ีเขียวภายใน กมหาราจวัดิทกยาารลพยั ลังงานภายใน อยา่ งไรกต็ าม ไมว่ า่ จะเปน็ กรอบแนวคดิ การด�ำ เนนิ การ ด้านใดๆ กิจกรรมของนักศึกษาไม่ควรดำ�เนินการตามส่ิงท่ีคิด ต้องการจะดำ�เนินการเท่านั้น นักศึกษาควรเริ่มต้นจาก “การ ส�ำ รวจปญั หา” ของมหาวทิ ยาลยั หรอื ของชมรม ทชี่ ดั เจนกอ่ น ว่าในปัจจุบัน “มหาวิทยาลัย” หรือ “ชมรม” พบปัญหา ส่ิงแวดล้อมใดท่ีควรนำ�มา “คิด/วิเคราะห์/สังเคราะห์” และ นำ�ไปสู่ “การจัดการ – การปฏิบัติ” ที่เหมาะสม กิจกรรม ของนักศึกษาที่ดำ�เนินการจึงจะสามารถตอบโจทย์ปัญหา สิง่ แวดล้อมของมหาวิทยาลัยหรอื ของชมรมไดอ้ ยา่ งแท้จรงิ 15

16

ส่วนขยายกรอบแนวคิดตามประเดน็ ส�ำ คัญ ของการด�ำ เนินกจิ กรรม Green Youth ทข่ี อรบั การสนับสนนุ 1. การบริโภคที่เปน็ มิตรกับสงิ่ แวดลอ้ มภายในมหาวิทยาลยั การบรโิ ภคทเ่ี ปน็ มติ รกบั สง่ิ แวดลอ้ มภายในมหาวทิ ยาลยั เกย่ี วข้องกบั การจดั การด้านอาหารและน�ำ้ ด่มื ท่เี กดิ ข้ึนภายใน มหาวิทยาลัย ซ่ึงหากพิจารณาโดยละเอียดแล้ว กิจกรรม ท่ีเกิดขึ้นควรคำ�นึงถึงวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ท่ีครอบคลุม (Product Life Cycle) ของทง้ั อาหารและน้�ำ ดื่ม โดยในวงจร ชีวิตผลิตภัณฑ์ จะเก่ียวข้องกับกระบวนการผลิตและวัตถุดิบ ที่ใช้ กระบวนการขนส่ง บรรจุภัณฑ์หรือหีบห่อ และการ จัดการของเสียจากผลติ ภณั ฑ์ อย่างไรกต็ าม ทผ่ี า่ นมากิจกรรมของนกั ศึกษาท่ีเกิดข้ึน ในมหาวิทยาลัย ไม่ค่อยได้คำ�นึงถึงส่ิงท่ีนำ�มาบริโภค หรือ ตวั ผลติ ภณั ฑม์ ากนกั แตม่ กั เกยี่ วขอ้ งกบั การค�ำ นงึ บรรจภุ ณั ฑ์ หีบห่อ หรือส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ที่ก่อให้เกิดขยะ ตลอดจนกิจกรรมท่ีเกี่ยวข้องกับการจัดการหลังจากบริโภค ดงั นน้ั หากกจิ กรรมของนกั ศกึ ษาสามารถสรา้ งสรรคก์ จิ กรรม ที่เกี่ยวข้องกับการมองถึงแหล่งท่ีมาของวัตถุดิบ เมนูอาหาร ทคี่ วบคมุ  ตลอดจนกระบวนการผลติ ทเ่ี ปน็ มติ รกบั สงิ่ แวดลอ้ ม ไม่ว่าจะเป็นของแม่ค้าตามร้านค้า ร้านอาหาร หรือส่วนอ่ืนๆ ทเ่ี กีย่ วข้อง ยอ่ มท�ำ ให้ “การบริโภคทเี่ ป็นมิตรกบั สง่ิ แวดลอ้ ม ภายในมหาวิทยาลัย” มีความสมบูรณ์ และสอดรับกับวงจร ชีวติ ผลิตภณั ฑ์ ไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพมากย่ิงข้ึน 17

ตวั อยา่ งโครงการ “การบรโิ ภคทเ่ี ป็นมติ รกับ สิ่งแวดลอ้ มภายในมหาวิทยาลยั ” 18

ลำ�ดับ ประเดน็ ชอื่ โครงการ คุณลักษณะสำ�คัญ วัตถุประสงค์ ท่ีเก่ียวขอ้ ง 1. กระบวน No Beef ขอความร่วมมอื เพ่ือลดการบรโิ ภค การผลิต No Need รา้ นคา้ งดจำ�หนา่ ย สตั ว์ใหญ่ ประเภท “เน้ือวัว” ในทกุ เน้ือววั ซงึ่ ปล่อย วันพุธของสัปดาห์ คารบ์ อนตอ่ กิโลกรัม คอ่ นขา้ งมาก 2. วตั ถดุ บิ ท่ี ตลาดนัด จ�ำ หนา่ ยผลิตภณั ฑ์ สง่ เสริมใหน้ กั ศึกษา เปน็ มติ รกบั ออร์แกนคิ ออรแ์ กนคิ ทุก คำ�นงึ ถงึ วัตถดุ บิ สงิ่ แวดลอ้ ม วนั จนั ทรข์ องสปั ดาห์ ท่เี ปน็ มิตรกับ สง่ิ แวดลอ้ ม 3. บรรจุภัณฑ์ ลดถงุ ปฏเิ สธการรับ ลดการใช้ หรือสว่ น พลาสตกิ ถุงพลาสตกิ ถงุ พลาสตกิ ลดขยะ ประกอบ ลดโลกรอ้ น เมือ่ ซอื้ สินคา้ เพื่อบรรเทา ปญั หาโลกรอ้ น 4. ของเหลือ กระบอก น�ำ กระบอกน�้ำ ใชบ้ รรจภุ ัณฑซ์ ้�ำ ๆ จาก เกา้ ชวี ติ สว่ นตัว หรอื เปน็ การ Reuse ผลิตภณั ฑ์ กระบอกน�ำ้ ของ ลดปัญหาขยะ รา้ นคา้ มาใส่น�ำ้ ที่ซือ้ ท่ปี ลายทาง ในมหาวิทยาลยั 19

2. การจัดการของเสียภายในมหาวทิ ยาลยั การจัดการของเสียในมหาวิทยาลัย ไม่ได้คำ�นึงถึง ของเสยี ทเ่ี กิดจากการทานอาหารเหลอื เทา่ นั้น แตย่ ังสามารถ คำ�นึงถึงการจัดการขยะประเภทต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากภาคส่วน ต่างๆ ของมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะในส่วนที่นักศึกษาเป็น ส่วนหน่ึงของปัญหา เป็นผู้ท่ีทำ�ให้เกิด “ของเสีย” ไม่ว่าจะ ทางตรงหรือทางอ้อม  อย่างไรก็ตาม “ของเสีย” ท่ีเกิดข้ึน ควรมกี จิ กรรมทเ่ี กย่ี วขอ้ งเพอื่ สรา้ งการจดั การ ซง่ึ ควรค�ำ นงึ ถงึ - ของเสีย อันเกิดจากการทานอาหาร – นำ้�ด่ืมเหลือ โดยเฉพาะบรเิ วณโรงอาหาร : กระบวนการคดั แยกเศษอาหาร การนำ�เศษอาหารไปจัดการด้วยรูปแบบที่เหมาะสม การหา ถังแยกน้ำ�ท่ีเหลือ เช่น น้ำ�แข็ง น้ำ�ด่ืม และนำ�ไปจัดการต่อ เปน็ ต้น - นำ้�เสีย ที่เกิดจากกระบวนการผลิตอาหารหรือ ลา้ งจาน : มีถังดักไขมนั ตามร้านคา้ หรอื ผลิตถงั ดกั ไขมนั จาก วสั ดุธรรมชาติ และการน�ำ “ไขมนั เกา่ ” มาท�ำ เปน็ เชอ้ื เพลิง - การจัดการขยะ จากกิจกรรมการเรียนการสอน หรือจากกิจกรรมของนักศึกษา : ของเสียหรือขยะที่เกิดจาก กิจกรรมการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย มีมากมายหลาก หลายประเภท หรือแม้แต่ขยะท่ีเกิดขึ้นจากกิจกรรมของ นักศึกษา ดังนั้นข้ึนอยู่กับความสร้างสรรค์ของนักศึกษา ที่จะจัดการของเสีย หรือขยะจากกิจกรรมเหล่าน้ันในรูปแบบ ทีเ่ หมาะสม 20

- การจัดการขยะเป็นพิษ : โดยทั่วไป “ขยะเป็นพิษ” 21 ที่เกิดข้ึนจากกิจกรรมต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัย มักจะมีจำ�นวน ไม่มาก แต่ยังเป็นส่ิงที่เกิดข้ึนได้ อาทิ หลอดไฟ แบตเตอร่ี ห รื อ ห า ก เ ป็ น ภ า ค วิ ช า ท่ี มี ค ว า ม เ ฉ พ า ะ เ จ า ะ จ ง ท่ี ต้ อ ง ใ ช้ สารเคมี หรือแม้แต่ขยะเป็นพิษจากสถานพยาบาล หรือ คณะแพทยศาสตร์ การจัดการที่เหมาะสมกับขยะประเภทนี้ จึงมีความสำ�คัญอย่างยิ่ง และสถานที่จัดการขยะนั้น หรือ ทีท่ ง้ิ ขยะประเภทน้ี ตอ้ งตั้งอยู่ในพื้นทท่ี เ่ี หมาะสมดว้ ยเช่นกัน - การน�ำ ของเสียกลบั มาใช้ใหม่ : สว่ นใหญก่ ารจดั การ “ขยะ” ประเภทน้ี จะเก่ยี วขอ้ งกบั การใชห้ ลกั “3 – 7 R” ไมว่ า่ จะเป็น Reduce (ลดการใช้) Reuse (นำ�กลับมาใช้ใหม่) Repair (การซ่อมแซม) Recycle (รีไซเคิล) Rethink (การ คดิ ใหม่) Reject (การปฏเิ สธ) และ Replace (การทดแทน) ซึ่งไมว่ ่าจะเป็น “R หรอื Re” ใด ๆ กต็ ามท่ีผ้ทู ำ�กิจกรรมน�ำ มา เป็นหลักคิด ผู้นำ�กิจกรรมหรือนักศึกษา ควรมีความเข้าใจ เก่ียวกับ Re น้ัน ๆ ให้ถูกต้อง และควรตระหนักเสมอว่า Re ท่ีนำ�กลับมาใช้ใหม่ อาทิ Reuse สิ่งที่ผลิตขึ้นมาใหม่น้ันจะไม่ เปน็ “ขยะ” เสียเอง

22

ลำ�ดับ ประเด็น ชอื่ โครงการ คณุ ลักษณะส�ำ คญั วัตถุประสงค์ ทเี่ กี่ยวขอ้ ง 1. ของเสยี จาก น�้ำ แขง็ เหลอื รวบรวมนำ�้ แขง็ เก่ยี วข้องกบั การ การทาน เพือ่ เธอ ท่เี หลอื จากการ จดั การนำ้�เสีย ให้เกดิ อาหาร – ดม่ื น้ำ�ไว้ในจดุ เดียว คณุ คา่ และประโยชน์ นำ้�ด่ืม เพอ่ื นำ�ไปใช้รดนำ�้ มากย่งิ ขนึ้ ตน้ ไม้ 2. การจัดการ หนา้ เดียว รวบรวมกระดาษ เพอ่ื น�ำ กระดาษ ขยะ จาก ท�ำ ไรได้ ใชแ้ ลว้ (หน่ึงหนา้ ) ใช้แล้ว มาใช้ซ้ำ� กิจกรรม และนำ�มาต่อกันให้ อยา่ งสรา้ งสรรค์ นักศกึ ษา กลายเปน็ แผน่ ใหญ่ เพื่อใช้ในบอร์ด กิจกรรม 3. การจัดการ ถังรวมพลงั จุดรวบรวม การจัดการขยะพิษ ขยะเปน็ พษิ แบตเตอร่ี เพอ่ื น�ำ ที่เหมาะสม ไปสูก่ ารจดั การ ที่เหมาะสม 4. กระบวนการ ไมม่ หี ลอด ขอความร่วมมอื ลดขยะประเภท 7R อกี ต่อไป กบั ร้านค้า ไมม่ กี าร “หลอด” ทีเ่ ป็น แจกหลอดพลาสตกิ ผลกระทบสำ�คญั ต่อสงิ่ แวดล้อม 23

3. การเพ่ิมพืน้ ที่สีเขยี วในมหาวิทยาลัย โดยสว่ นใหญ ่ ในแนวคดิ ของผดู้ �ำ เนนิ กจิ กรรมโดยทว่ั ไป การเพ่ิมพ้ืนที่สีเขียว ย่อมหมายถึงการเพ่ิมพ้ืนท่ีดูดซับก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ หรือการเพ่ิมออกซิเจน ดังนั้นการปลูก ต้นไม้ยืนต้น ย่อมเป็นแนวทางที่มีความเหมาะสม เพราะ ไม้ยืนต้นจะมีเนื้อไม้จำ�นวนมาก  ซึ่งเป็นบริเวณที่เกิดการ กักเก็บคาร์บอน หรือก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ แต่ผู้ดำ�เนิน กจิ กรรมยอ่ มตอ้ งไมล่ มื ค�ำ นงึ ถงึ “ชนดิ ” ของตน้ ไมท้ นี่ �ำ มาปลกู วา่ เปน็ ไมท้ อ้ งถน่ิ หรอื ไมต้ า่ งถน่ิ  หรอื ไมต้ า่ งถน่ิ ทร่ี กุ ราน หรอื ไม่ เพราะไมต้ า่ งถิ่นบางชนดิ อาจเป็นชนิดพนั ธ์ทุ ี่กอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหา กบั ไมท้ อ้ งถ่นิ ไดเ้ ชน่ กัน 24

ไมเ่ วน้ แมแ้ ต่ การน�ำ ตน้ ไมท้ มี่ กี ารคมุ้ ครองตามกฎหมาย อาทิ พ.ร.บ.คุ้มครองพันธุ์พืช มาปลูกเสริมในมหาวิทยาลัย ย่อมเป็นส่ิงท่ีต้องตระหนักถึงอย่างเลี่ยงไม่ได้ ดังน้ันผู้ดำ�เนิน กจิ กรรมควรด�ำ เนนิ การส�ำ รวจชนดิ พนั ธไ์ุ มต้ า่ งๆ ในมหาวทิ ยาลยั ให้ได้ข้อมูลมากที่สุด เพอื่ ให้ไดข้ อ้ มูลทีเ่ หมาะสมอันนำ�ไปส่กู าร “คดิ กิจกรรม” ที่จะสร้างสรรค์ข้นึ ตามวตั ถุประสงค์ตอ่ ไป “พื้นท่ีสีเขียว” จึงเป็นแนวทางการดำ�เนินกิจกรรม ที่สามารถมีมุมมองได้หลากหลาย ส่ิงใดที่จะเรียกว่า “พ้ืนที่ สีเขียว” ท่ีแท้จริงข้ึนอยู่กับผู้ดำ�เนินการจัดกิจกรรมน้ันๆ ว่ามีวัตถุประสงค์ส่ิงใด หากการจัดการเพ่ิมพื้นท่ีสีเขียว มี วตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื การบรรเทาปญั หาภาวะโลกรอ้ น พน้ื ทสี่ เี ขยี ว เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าว ย่อมไม่ใช่การปลูกไม้ประดับตาม ชานระเบียง หรือการจัดเป็นสวนหย่อมขนาดเล็ก ตามมุม ตา่ งๆ ของอาคารในมหาวทิ ยาลยั เพราะสง่ิ เหลา่ นน้ั ไมส่ ามารถ บรรเทาปัญหาภาวะโลกร้อนได้ (แต่อาจช่วยดูดซับมลพิษ ทางอากาศบางอย่าง) และเป็นกิจกรรมที่ “ไม่สอดคล้อง” กับการจัดการพื้นที่สีเขียวเพ่ือบรรเทาปัญหาภาวะโลกร้อน อยา่ งแท้จริง ท้ังน้ี จึงขึ้นอยู่กับ “มุมมอง” “หลักคิด” “แนวทาง ปฏบิ ตั ”ิ และ “วัตถุประสงค”์ ของผู้ดำ�เนนิ กจิ กรรมที่แท้จริง ว่าการจัดการด้านการเพิ่มพื้นท่ีสีเขียวภายในมหาวิทยาลัย ผู้ดำ�เนินกิจกรรม มีวัตถุประสงค์ที่แท้จริงด้านใด และเมื่อมี การขยายผล เผยแพร่ความรู้ จะได้นำ�หลักการท่ีถูกต้องบอก กล่าวสู่กล่มุ เป้าหมายต่างๆ ได้อยา่ งเหมาะสม 25

ตวั อยา่ งโครงการ “การเพ่มิ พื้นทส่ี ีเขยี ว ภายในมหาวิทยาลัย” 26

ล�ำ ดบั ประเด็น ชอื่ โครงการ คุณลกั ษณะส�ำ คญั วัตถปุ ระสงค์ ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง 1. การสำ�รวจ ต้นไม้ สำ�รวจชนิดพันธไุ์ ม้ เพอ่ื การจัดการ ชนิดพันธุไ์ ม้ ทบ่ี ้านฉนั (ต้นไมใ้ หญ)่ พ้ืนท่สี เี ขียว ในสถาบนั ในมหาวทิ ยาลยั เพอ่ื ในมหาวิทยาลัยได้ ให้ได้ข้อมูลท่ีถกู ต้อง อย่างถกู ตอ้ ง และ เหมาะสม ไม่นำ�ชนิดพนั ธ์ุ ตา่ งถน่ิ เขา้ มาปลกู ในสถาบนั 2. การเพ่ิมชนดิ วนั รกั ษ์ รณรงค์ให้นกั ศึกษา เพอื่ เพ่ิมชนิดพนั ธ์ไุ ม้ พนั ธไ์ุ ม้ใหญ่ ต้นไม้ ร่วมปลกู ต้นไม้ใหญ่ ทส่ี ามารถดดู ซบั กา๊ ซ ในสถาบัน ในพนื้ ทสี่ ถาบัน คารบ์ อนไดออกไซด์ ภายในมหาวิทยาลยั 3. ปลกู พืชผกั สวนครวั ปลกู ชนิดพันธ์ุ ลดการเดนิ ทางไป สวนครัว ร้ัวกนิ ได้ ไมเ้ ลอื้ ยบรเิ วณรมิ รว้ั ซ้ือพชื ผักสวนครวั ในรว้ั สถาบัน สถาบนั ท่ีสามารถ ท่ีตลาด ประหยดั ดแู ลไดอ้ ยา่ งท่ัวถึง นำ�้ มนั และลดมลพษิ ในอากาศ 4. การเพ่ิมชนดิ ปลูกป่า รณรงค์ใหน้ กั ศึกษา เพอ่ื เพมิ่ ชนิดพนั ธุไ์ ม้ พนั ธไ์ุ มใ้ หญ่ ปลูกใจ ปลูกตน้ ไม้ใหญ่ ทสี่ ามารถดดู ซบั กา๊ ซ นอกสถาบนั นอกพน้ื ท่สี ถาบัน คารบ์ อนไดออกไซด์ แตต่ ้องอย่ใู นพน้ื ที่ นอกมหาวทิ ยาลัย ทีม่ หาวทิ ยาลยั และสรา้ งการ มคี วามเกี่ยวขอ้ ง มีสว่ นรว่ มกับชมุ ชน ทางใดทางหนง่ึ ภายนอก 27

28

4. การจัดการด้านพลงั งานในมหาวิทยาลัย การใช้ “พลังงาน” คอื ส่งิ ทไ่ี มส่ ามารถหลกี เลย่ี งได้ ใน ทุกสังคมของประเทศและท่ัวโลก โดยเฉพาะพลังงานไฟฟ้า หรอื พลงั งานน�ำ้  ดงั นน้ั  การจดั การดา้ นพลงั งานในมหาวทิ ยาลยั จงึ รวมถงึ การจดั การดา้ นไฟฟา้ และการจดั การพลงั งานน�้ำ  ทใี่ ช้ ในระบบสาธารณปู โภคตา่ งๆ ใหเ้ กดิ การใชอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ มากทสี่ ดุ มกี ารประหยดั น�ำ้ ประหยดั ไฟ ในแนวทางทเ่ี หมาะสม และสร้างสรรค์ สามารถชี้วัดผลการดำ�เนินกิจกรรมได้อย่าง เป็นรูปธรรม อาจเป็นรูปแบบของหน่วยการใช้ไฟฟ้า หน่วย การใช้นำ้� ตลอดจนจำ�นวนเงิน งบประมาณ ท่ีประหยัดข้ึน ที่เป็นผลจากการดำ�เนินกิจกรรม หรือแม้แต่พฤติกรรม การใชน้ ำ�้ ใชไ้ ฟฟ้าที่เปลยี่ นแปลงไปของนักศกึ ษา เป็นต้น 29

ตัวอยา่ งโครงการ “การจัดการด้านพลังงานภายในมหาวทิ ยาลยั ” 30

ล�ำ ดับ ประเด็น ชื่อโครงการ คุณลกั ษณะสำ�คัญ วตั ถปุ ระสงค์ ที่เก่ยี วข้อง 1. การ สายตรวจ นกั ศึกษาบางคนของ เกีย่ วข้องกบั การ ประหยดั ไฟ พลังงาน ชมรม มหี น้าทีต่ รวจ ประหยดั พลงั งาน หอ้ งเรยี น หรอื บางจดุ ไฟฟา้ ในพ้นื ท่ี ของมหาวิทยาลัย ท่เี หมาะสมของ และท�ำ การปดิ ไฟ มหาวิทยาลัย เม่ือไมม่ ใี ครใช้ 2. การเปล่ยี น แอล อี ดี เปลยี่ นหลอดไฟ ลดคา่ ไฟฟ้า ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ รกั ษโ์ ลก ในบางจดุ ของ ในสถาบนั ให้ประหยัด มหาวิทยาลยั พลังงาน ให้เปน็ หลอด (ไฟฟ้า) ประหยดั พลังงาน 3. การเปลีย่ น ก๊อกน้�ำ เปลย่ี นหัวกอ๊ กนำ้� ลดคา่ น้�ำ ผลติ ภัณฑ์ อจั ฉริยะ ในบางจุดของ ในสถาบนั ให้ประหยัด มหาวทิ ยาลัย ใหเ้ ปน็ พลงั งาน ก๊อกประหยดั นำ้� (น้ำ�) 4. การ สายตรวจ นักศกึ ษาบางคน เกยี่ วข้องกับการ ประหยัดนำ�้ พลงั งานน้ำ� ของชมรม มีหนา้ ท่ี ประหยัดนำ�้ ในพืน้ ที่ ตรวจก๊อกนำ�้ ตาม ท่เี หมาะสมของ จุดต่างๆ ทเ่ี หมาะสม มหาวทิ ยาลยั ในมหาวทิ ยาลัย 31

การพัฒนาเยาวชนสคู่ วามยง่ั ยนื ด้านสิง่ แวดล้อม ในยุคที่สังคมไทยก้าวเข้าสู้ยุคดิจิตอลอย่างเต็มตัว ภายใต้นโยบายไทยแลนด์ 4.0 การศึกษาถือเป็นเคร่ืองมือ สำ�คัญในการพัฒนาเยาวชนให้มีความพร้อมเพ่ือเป็นกำ�ลัง สำ�คัญในการขับเคล่ือนเศรษฐกิจและสังคมไทยสู่เวทีระดับ ภูมิภาคและระดับนานาชาติ สอดคล้องไปกับเร่ืองแนวคิด การดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมยุคใหม่ ซ่ึงเปล่ียนจากสูตรตายตัวตามตำ�ราเป็นการเรียนรู้ผ่าน ประสบการณ์และบทเรียนด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ท่ีจะปรับไปตามความเหมาะสมของแต่ละพ้ืนที่ โดยเฉพาะ สรา้ งเครอื ขา่ ยในการแลกเปลยี่ นเรยี นรทู้ เี่ ปดิ โอกาสใหเ้ ยาวชน ได้มีโอกาสเรียนรู้และเติมเต็มความรู้ใหม่จากพ้ืนที่ต่างๆ อยู่เสมอ ซ่ึงจะเป็นประโยชน์ต่อการทำ�งานของเยาวชน ส่งิ แวดลอ้ มไดอ้ ย่างถูกตอ้ งเหมาะสม ในการจัดการสิ่งแวดล้อมทั่วประเทศ กรมส่งเสริม คุณภาพสิ่งแวดล้อมให้ความสำ�คัญกับ “การพัฒนาคน” โดย เร่ิมจากการสร้างจิตสำ�นึกให้กับ “เยาวชน” ด้วยการทำ�งาน กลุ่มและลงมือปฏิบัติจริง ทั้งภายในและภายนอกห้องเรียน เพื่อช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ให้เยาวชนรู้จักใช้ รู้จักคิด รู้จักรักษาสิ่งแวดล้อมเพื่อท่ีจะมีกินมีใช้ในวันข้างหน้าอย่าง ย่ังยืน  วิธีการน้ี เป็นวิธีการท่ีดีที่สุดวิธีหน่ึง เน่ืองจากเป็น การสร้างจติ สำ�นึกจากตน้ นำ�้ 32

แนวทางการสรา้ งเยาวชนอนุรกั ษ์สิ่งแวดลอ้ ม ตามแผนยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนา เด็กและเยาวชนแห่งชาติ (พม.) และแผน ยุทธศาสตร์ของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ภายใต้การดำ�เนินงานของ กรมส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม มีสาระสำ�คัญ อันเก่ียวกับแนวทางการสร้างเยาวชนอนุรักษ์ สง่ิ แวดลอ้ ม ดงั นี้ แผนพฒั นาเดก็ และเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2564 : กระทรวงการพัฒนาสังคมและ ความมนั่ คงของมนุษย์ ยทุ ธศาสตรท์ ่ ี 1 การพัฒนาศกั ยภาพและสรา้ งภูมคิ ุ้มกนั เด็กและเยาวชน แนวทางท่ ี 1.7  พัฒนาเด็กและเยาวชนให้มีจิตสำ�นึก มีทักษะการพัฒนา สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน และมีความสามารถในการดำ�รงชีวิต ภายใตก้ ารเปลยี่ นแปลงของสภาวะแวดล้อมโลก 33

มาตรการ 1. เสริมสร้างจิตสำ�นึกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีพฤติกรรมการใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่าและมีส่วนร่วมใน การอนุรกั ษ์ทรพั ยากรธรรมชาติ 2. เสริมสร้างทักษะในการเตรียมความพร้อมรับมือ ภัยพิบัติแก่เด็กและเยาวชน เพ่ือให้สามารถดำ�รงชีวิตภายใต้ การเปล่ียนแปลงของสภาวะแวดล้อมโลก หน่วยงานรับผิดชอบหลกั : กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงมหาดไทย (องคก์ รปกครองสว่ นท้องถน่ิ ) กระทรวงการพัฒนา สงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย์ หนว่ ยงานภาคีสนับสนนุ : ภาคีเครือข่าย ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม สถาบันการศกึ ษา 34

แผนยทุ ธศาสตร์ ยทุ ธศาสตร์ท ี่ 1 การขบั เคล่ือน การปรบั ทศิ ทางการพฒั นาเมือง/ การพัฒนาเมือง/ชุมชน เพ่ือมงุ่ การเติบโตที่เปน็ ชุมชนใหไ้ ปส่กู ารเตบิ โตท่ี มิตรกับสิ่งแวดล้อม เปน็ มิตรกับส่ิงแวดล้อมและ และสังคมคารบ์ อนตํ่า และแผนการดำ�เนนิ งาน เป็นสังคมคาร์บอนตำ�่ ด้านสิ่งแวดล้อม แนวทางท่ี 1.4 อยา่ งยง่ั ยนื : สำ�นักงานนโยบาย สถาบันการศึกษาพัฒนาเยาวชน และแผนทรัพยากร ใหม้ ีขีดความสามารถ ควบคู่กบั ธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม การมคี วามรบั ผิดชอบตอ่ สังคม มาตรการ ดา้ นสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมให้มีกระบวนการเรียนรู้ด้านสิ่งแวดล้อมให้กับ ผู้เรียน โดยการแทรกเน้ือหาและกิจกรรมเสริมท่ีเน้น การปลูกฝังจิตสำ�นึกความรับผิดชอบต่อสังคมด้าน ส่ิงแวดล้อม ลงในรายวิชาท่ีเกี่ยวข้อง เช่น รายวิชาหน้าท่ี พลเมือง รายวิชาวิทยาศาสตร์และส่ิงแวดล้อมรอบตัว เป็นต้น สง่ เสรมิ ใหม้ กี ารรวมกลมุ่ หรอื กอ่ ตง้ั เปน็ ชมรมของนกั เรยี น เพื่อสร้างเสริมประสบการณ์ด้านการจัดการส่ิงแวดล้อม ที่ดี เชน่ ชมรมอนุรกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม ชมรมจักรยานลดการใช้พลังงาน ชมรมอาสาพัฒนา ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ใ น โ ร ง เ รี ย น แ ล ะ ชุ ม ช น ก า ร จั ด ใ ห้ มี ธ น า ค า ร ข ย ะ ใ น โ ร ง เ รี ย น ก ลุ่ ม ก า ร เ รี ย น รู้ ก า ร ส ร้ า ง พลังงานทดแทนอย่างง่าย กลุ่มการปลูกและดูแล รักษาต้นไม้ภายในโรงเรียน เป็นตน้ 35

สนับสนุนให้โรงเรียนสร้างเครือข่ายความร่วมมือด้าน การจัดการสิ่งแวดล้อมกับหน่วยงานภายนอก เพื่อให้ ผู้เรียนมีโอกาสในการเรียนรู้ด้านการจัดการส่ิงแวดล้อม ไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง และจดั กจิ กรรมดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มรว่ มกนั เช่น การร่วมจัดการขยะในชุมชนรอบโรงเรียน การแข่งขัน การจดั การสง่ิ แวดล้อมระหว่างโรงเรียน เปน็ ตน้ 36

การพัฒนาตาม เป้าหมายหลัก ที่สำ�คัญ มีแนวทางการสร้างเยาวชนให้เกิดการอนุรักษ์ ส่ิงแวดล้อมดังนี้ 1. สร้างโอกาสให้เยาวชนมีพ้ืนที่แลกเปลี่ยน ความคดิ เหน็ เพอื่ พฒั นาความสามารถในการคดิ การวเิ คราะห์ การสงั เคราะห์ (Synthesis Thinking, Logical Thinking) 2. สร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ บ ท เ รี ย น แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ทำ � ง า น ด้ า น สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม เพื่อเปิดโลกทัศน์ และการขยายแนวคิดการดูแลรักษา ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม แนวทางดังกล่าวจะเป็นประโยชน์กับการพัฒนา การทำ�งานของเยาวชน เท่าทันกับการเปล่ียนแปลงและ ความเคลอ่ื นไหวในปจั จบุ นั ทั้งเชงิ องค์ความรู้และการบรหิ าร จัดการ นำ�ไปสู่การหนุนเสริมและประยุกต์ใช้ในการทำ�งาน ของเยาวชนสิ่งแวดล้อมได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและ มสี ่วนรว่ ม ในการจัดการทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม ไดอ้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพและยง่ั ยืน 37

แลดะคา้เปนวาา้สมห่งิ เมแชวา่อื ยดมGกลโr้อายeรมงeพกภnบัฒัาYยโคนoในuราองมthกยหา่าารงวดยิท�ำงั่ ยเยนานื ลินยังาน SDGs เรียบเรียงจาก http://www.un.or.th/ globalgoals/th/global-goals/ 38

From MDGs to SDGs เนื่องจากเป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (Millen-nium Development Goals – MDGs) ไดส้ นิ้ สดุ ลง ในปี พ.ศ. 2558 ทางสหประชาชาติ หรอื United Nations (UN) จงึ ไดร้ เิ รม่ิ กระบวนการหารอื เพอ่ื ก�ำ หนดวาระการพฒั นา ภายหลงั ปี พ.ศ. 2558 (post-2015 development agenda) ตามกระบวนทัศน์ “การพัฒนาท่ีย่ังยืน” โดยประเด็นสำ�คัญ ของวาระการพัฒนาภายหลังปี พ.ศ. 2558 คือ การจัดทำ� เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ The Global Goals for Sustainable Development (SDGs) ซึ่งประกอบไปด้วย เปา้ หมายรวม 17 เปา้ หมาย ซึง่ ครอบคลุมประเด็นทางสังคม เศรษฐกจิ การศึกษา และสง่ิ แวดลอ้ ม อย่างไรก็ตาม การดำ�เนินงานด้านสิ่งแวดล้อมภายใน มหาวทิ ยาลัย Green Youth สามารถเชอ่ื มโยงให้สอดคลอ้ ง กับเป้าหมายของ SDGs ในบางเป้าหมาย ซึ่งอยู่ในขอบเขต กจิ กรรมของนกั ศกึ ษา หรอื โครงการด�ำ เนนิ งานดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม ภายในมหาวิทยาลัย Green Youth สามารถดำ�เนินการได้ อาทิ เป้าหมายท่ี 6, 7, 12, 13, 14 และเปา้ หมายท่ี 15 39

1. ขจดั ความยากจน (No Poverty) ขจดั ความยากจนทุกรูปแบบ ทุกสถานท่ี ในทั่วโลก ผู้คนมากกว่า 800 ล้านคน ยังคงอยู่ได้ ด้วยเงินน้อยกว่า 1.25 ดอลลาร์ต่อวัน (น้อยกว่า 40 บาท) หลายคนยงั ขาดการเขา้ ถงึ อาหาร น�ำ้ ดม่ื ทส่ี ะอาดและสขุ อนามยั ท่ีเพียงพอ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วใน ประเทศ เช่น จีนและอินเดีย ได้ช่วยยกระดับประชากรออก จากความยากจน แต่ความเติบโตในเรื่องดังกล่าวก็ยังไม่มี ความสม่ำ�เสมอเท่าใดนัก ประชากรผู้หญิงมีสัดส่วนที่อยู่ใน ความยากจนมากกว่าผู้ชาย เน่ืองจากการเข้าถึงที่ไม่เท่ากัน ในเร่อื งค่าแรงงาน การศกึ ษา และทรัพยส์ ิน SDGs มีเปา้ หมายท่จี ะขจัดความยากจนในทุกรปู แบบ ให้แล้วเสร็จภายในปี 2573 ซึ่งเป้าหมายดังกล่าวเก่ียวข้อง กับการกำ�หนดกลุ่มเป้าหมายท่ีอาศัยอยู่ในสถานการณ์ท่ีมี ความเสี่ยง ในการเข้าถึงทรัพยากรและการบริการขั้นพื้นฐาน รวมถงึ ชว่ ยเหลอื ชมุ ชนทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบจากความขดั แยง้ และ ภยั พบิ ตั ทิ ่ีเกย่ี วข้องกับสภาพภูมอิ ากาศ ความเชอ่ื มโยงกบั Green Youth : ไม่เกีย่ วขอ้ ง 2. ขจัดความหวิ โหย (Zero Hunger) ขจัดความหิวโหย บรรลคุ วามมนั่ คงทางอาหาร สง่ เสริมเกษตรกรรมอยา่ งยง่ั ยนื การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ อยา่ งรวดเรว็ และผลผลติ ทางการเกษตรที่เพ่ิมขึ้นในช่วงสองทศวรรษท่ีผ่านมา ทำ�ให้ 40

ได้เห็นสัดส่วนของประชากรท่ีขาดแคลนอาหารลดลงเกือบ ครึ่งหนึ่ง ประเทศกำ�ลังพัฒนาจำ�นวนมากที่เคยได้รับความ ทกุ ขจ์ ากความอดอยากและความหวิ โหย ซง่ึ ในขณะน ี้ ประเทศ เหล่านั้นสามารถให้ความช่วยเหลือทางโภชนาการแก่ผู้ด้อย โอกาสได้เป็นจำ�นวนมาก มีความคืบหน้าอย่างมากในเรื่อง การกำ�จัดความหิวโดยในภาคกลางและเอเชียตะวันออก ละตนิ อเมรกิ า และประเทศกลุม่ แคริบเบียน เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) มุ่งม่ันท่ีจะ ขจัดความหิวโหยและความอดอยากทุกรูปแบบ ให้แล้วเสร็จ ภายในปี 2573 เพอื่ ใหแ้ น่ใจวา่ ทุกคน โดยเฉพาะอย่างยง่ิ เด็ก และผดู้ อ้ ยโอกาสจ�ำ นวนมาก ไดร้ บั การเขา้ ถงึ อาหารทเ่ี พยี งพอ และมคี ณุ คา่ ทางโภชนาการตลอดทงั้ ปี เปา้ หมายนย้ี งั เกยี่ วขอ้ ง กับการส่งเสริมการเกษตรอย่างยั่งยืน การปรับปรุงชีวิต ความเป็นอยู่และกำ�ลังการผลิตของเกษตรกรรมขนาดเล็ก ท่ีช่วยให้เข้าถึงแหล่งที่ดินทำ�กิน เทคโนโลยีและการตลาด อย่างเท่าเทียม นอกจากน้ีความร่วมมือระหว่างประเทศก็ เป็นส่ิงสำ�คัญที่สร้างความเช่ือมั่นในการลงทุนในโครงสร้าง พ้ืนฐานและเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร เราจะ สามารถยุติความอดอยากและความหิวโหยได้ภายในปี 2573 โดยด�ำ เนินการรว่ มกบั เปา้ หมายอ่ืนๆ ทีก่ �ำ หนดไว้ ความเชื่อมโยงกบั Green Youth : ไม่เกี่ยวขอ้ ง 3. มีสขุ ภาพและความเป็นอยทู่ ่ีดี (Good Health and Well-Being) รับรองการมสี ุขภาพและความเปน็ อยทู่ ี่ดีของทกุ คน ในทกุ ชว่ งอายุ 41

นบั ตง้ั แตก่ ารสรา้ งเปา้ หมายการพฒั นาแหง่ สหสั วรรษ ซ่ึงประสบผลสำ�เร็จอย่างมีคุณค่าในหน้าประวัติศาสตร์ จาก การลดการเสียชีวิตของเด็ก การปรับปรุงสุขภาพของมารดา และการต่อสู้กับเช้ือเอชไอวี/เอดส์ มาลาเรียและโรคอื่นๆ ตั้งแต่ปี 2533 สามารถป้องกันการเสียชีวิตของเด็กทั่วโลก โดยลดลงกว่า 50% และการเสียชีวิตของมารดาก็สามารถ ลดลงได้ 45% ในทั่วโลก ภาวะการติดเช้ือเอชไอวีและเอดส์ ทเี่ กิดขึน้ ใหม่ สามารถลดลงได้ 30% ในระหวา่ งปี 2543 ถงึ ปี 2556 และมากกว่า 6,200,000 ชีวิต ได้รับป้องกันจาก โรคมาลาเรีย การเสยี ชวี ติ เหลา่ นสี้ ามารถหลกี เลยี่ งไดโ้ ดยการปอ้ งกนั และการรกั ษา  การศกึ ษา แคมเปญการสรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ของโรค และการดูแลสุขภาพเพศและระบบสืบพันธ์ุ เป้าหมายการ พัฒนาอย่างยั่งยืนมีความมุ่งมั่นท่ีจะยุติการระบาดของ โรคเอดส์ วณั โรค มาลาเรยี และโรคตดิ ตอ่ อนื่ ๆ ภายในปี 2573 ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้บรรลุหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า และจัดให้มีการเข้าถึงยาและวัคซีนอย่างปลอดภัยและมี ประสทิ ธภิ าพส�ำ หรบั ทกุ คน การสนบั สนนุ การวจิ ยั และพฒั นา วัคซีนก็เป็นส่วนสำ�คัญของกระบวนการน้ีเช่นเดียวกับการ เข้าถึงยาในราคาทเ่ี หมาะสม ความเชอื่ มโยงกับ Green Youth : ไมเ่ กย่ี วข้อง 4. การศกึ ษาทเ่ี ท่าเทียม (Quality Education) รบั รองการศกึ ษาทเี่ ท่าเทยี มและทวั่ ถงึ สง่ เสริมการเรียนรู้ ตลอดชวี ติ แก่ทุกคน ต้ังแต่ปี 2543 มีความคืบหน้าเป็นอย่างมากในการ บรรลุเป้าหมายเร่ืองของผู้ท่ีได้รับการศึกษาในระดับประถม 42

ศึกษา อัตราการลงทะเบียนเรียนรวมในประเทศกำ�ลังพัฒนา เพ่ิมข้ึนถึงร้อยละ 91 ในปี 2558 และจ�ำ นวนของเด็กท่ัวโลก ท่ีไม่ได้รับการศึกษาลดลงได้เกือบครึ่งหนึ่ง นอกจากนี้ อัตรา ผทู้ มี่ คี วามสามารถในการอา่ นออกเขยี นไดย้ งั เพมิ่ ขน้ึ เปน็ อยา่ ง มาก และเด็กผู้หญิงได้ไปโรงเรียนมากขึ้นกว่าเดิม สิ่งเหล่าน้ี ล้วนเปน็ ความสำ�เร็จอันยอดเยย่ี ม การประสบความสำ�เร็จครอบคลุมถึงการศึกษาท่ีมี คุณภาพ ซ่ึงตอกยำ้�ความเชื่อที่พิสูจน์แล้วว่าการศึกษาเป็น หนงึ่ ในแรงขบั เคลอื่ นทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพส�ำ หรบั การพฒั นาอยา่ ง ยงั่ ยนื เปา้ หมายนท้ี �ำ ใหแ้ นใ่ จวา่ เดก็ ผหู้ ญงิ และเดก็ ผชู้ ายทกุ คน จะได้รับส�ำ เรจ็ ศึกษาฟรีในระดับประถมศกึ ษาและมธั ยมศกึ ษา นอกจากน้ียังมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดให้มีการฝึกอบรมอาชีพ ในราคาท่ีเหมาะสมอย่างเท่าเทียมกัน และขจัดความไม่ เสมอภาคทางเพศและความเหลื่อมล้ำ� ด้วยความมุ่งหมาย ที่จะประสบผลสำ�เร็จในการเข้าถึงหลักสากลเพื่อการศึกษา ทีส่ งู ขึ้นอย่างมคี ุณภาพ ความเช่ือมโยงกับ Green Youth : ไมเ่ กีย่ วข้อง 5. ความเท่าเทียมทางเพศ (Gender Equality) บรรลุความเท่าเทียมทางเพศ พฒั นาบทบาทสตรี และเดก็ ผหู้ ญิง ตั้งแต่ปี 2543 UNDP ร่วมกับ พันธมิตรของ UN และประชาคมโลกให้ความเสมอภาคทางเพศเป็นศูนย์กลาง ในการท�ำ งาน และพวกเราไดเ้ หน็ ความสำ�เรจ็ อันน่าประทบั ใจ มีผู้หญิงจำ�นวนมากข้ึนที่ได้เรียนในโรงเรียน เม่ือเทียบกับ 15 ปีที่ผ่านมา และในภูมิภาคสว่ นใหญ่ กม็ ีความเท่าเทยี มกัน 43

ทางเพศในการศึกษาระดับประถมศึกษา ในขณะนี้ ผู้หญิง สามารถทำ�งานนอกบ้านและได้รับค่าแรงจากงาน ท่ีไม่ใช่ ท�ำ การเกษตรไดถ้ งึ 41% เม่อื เทยี บปี 2533 ซ่ึงมีเพียง 35% SDGs มีจุดหมายท่ีจะสร้างความสำ�เร็จเหล่านี้เพื่อให้ แน่ใจว่ามีการยุติการเลือกปฏิบัติต่อผู้หญิงและเด็กผู้หญิง ในทุกท่ี แต่ในบางภูมิภาคยังคงมีความไม่เท่าเทียมกันใน เบื้องต้นสำ�หรับการเข้าถึงค่าจ้าง และยังคงมีช่องว่างท่ีมี นยั ส�ำ คญั ระหวา่ งชายและหญงิ ในตลาดแรงงาน ความรนุ แรง ทางเพศและการละเมิดทางเพศ การใชแ้ รงงานท่ีผิดกฎหมาย และการแบ่งแยกชนชั้นของประชาชนยังคงเป็นอุปสรรคใหญ่ ในเรือ่ งนี้ ความเชื่อมโยงกับ Green Youth : ไม่เกี่ยวขอ้ ง 6. การจดั การน้ำ� และสขุ าภิบาล (Clean Water and Sanitation) รบั รองการมนี ำ้�ใช้ การจัดการน้�ำ และสุขาภิบาลทีย่ งั่ ยนื ปัญหาการขาดแคลนน้ำ�ส่งผลกระทบต่อประชาชน ทวั่ โลกมากกว่า 40% สิง่ ท่นี ่าตกใจคอื คาดว่าจะมกี ารเพ่มิ ขน้ึ ของอุณหภูมิโลกที่เป็นผลมาจากการเปล่ียนแปลงสภาพ ภูมิอากาศ แม้ว่าประชาชน 2,100 ล้านคน ได้รับการเข้าถึง การสุขาภิบาลนำ้�ที่ดีขึ้นต้ังแต่ปี 2533 แต่การขาดแคลน อุปกรณ์สำ�หรับนำ้�ดื่มท่ีปลอดภัยยังคงเป็นปัญหาหลักท่ี สง่ ผลกระทบต่อทุกทวปี 44

ภายในปี 2573 การทำ�ให้มีนำ้�ดื่มท่ีปลอดภัยและ ราคาเหมาะสม จำ�เป็นต้องมีการลงทุนโครงสร้างพ้ืนฐาน ทีเ่ หมาะสม โดยจดั ให้มสี งิ่ อำ�นวยความสะดวกดา้ นสขุ อนามยั และส่งเสริมสุขอนามัยในทุกระดับ ปกป้องและฟื้นฟูระบบ นเิ วศนท์ เ่ี กย่ี วขอ้ งกบั น�ำ้ เชน่ ปา่ ไม้ ภเู ขา และแมน่ �้ำ พนื้ ทชี่ มุ่ น�ำ้ เป็นสิ่งจำ�เป็นที่ต้องดูแล ถ้าหากเราจะลดการขาดแคลนน้ำ� นอกจากนี้ ความร่วมมือระหว่างประเทศ ยังเป็นสิ่งจำ�เป็น ที่จะส่งเสริมให้มีการใช้น้ำ�อย่างมีประสิทธิภาพและสนับสนุน เทคโนโลยกี ารบ�ำ บัดนำ้�ในประเทศทก่ี ำ�ลงั พฒั นา ความเชือ่ มโยงกับ Green Youth : เกี่ยวข้องกับการดำ�เนินโครงการหรือกิจกรรมท่ีมีการ บรหิ ารจัดการ อนรุ กั ษ์นำ้� การใช้น้�ำ อยา่ งประหยดั การจดั การ อนุรักษ์แหล่งน้ำ�ในชมรมหรือในมหาวิทยาลัย ตลอดจนพื้นที่ ธรรมชาติ ระบบนิเวศ หรือโครงการ/กิจกรรม อันเก่ียวข้อง กับการอนุรกั ษ์จัดการพ้ืนท่ีชุ่มน�ำ้ 7. พลังงานสะอาดท่ที ุกคนเขา้ ถงึ ได้ (Affordable and Clean Energy) รบั รองการมพี ลังงานท่ที กุ คนเขา้ ถึงได้ เชอ่ื ถอื ได้ ยง่ั ยืน ทนั สมยั ระหว่างปี 2533 ถึงปี 2553 จำ�นวนประชากรมีการ 45 เข้าถึงไฟฟ้าเพิ่มข้ึน 1,700 ล้านคนทั่วโลกและยังคงเพ่ิมขึ้น อย่างต่อเน่ือง ดังน้ันจึงมีการเรียกร้องถึงพลังงานราคาถูก เศรษฐกิจทั่วโลกพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิลและการเพิ่มข้ึนของ การปลอ่ ยกา๊ ซเรอื นกระจกซง่ึ นน่ั คอื การสรา้ งการเปลยี่ นแปลง ที่รุนแรงต่อระบบภูมิอากาศ การเปลี่ยนแปลงนี้ส่งผลถึง ทุกทวปี ท่ัวโลก

ภายในปี 2573 มเี ปา้ หมายทจี่ ะท�ำ ใหเ้ กดิ การผลติ ไฟฟา้ ท่ีเหมาะสมในทุกท่ี ซ่ึงหมายถึงการลงทุนในแหล่งพลังงาน สะอาด เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม และพลังงาน ความร้อน การนำ�มาตรฐานการประหยัดค่าใช้จ่ายท่ีมี ประสิทธิภาพมาใช้ในอาคารและอุตสาหกรรมสำ�หรับความ หลากหลายของเทคโนโลยียังสามารถลดการใช้ไฟฟ้าทั่วโลก ได้ 14% ซึ่งหมายถึงการลดการใช้งานโรงไฟฟ้าขนาดกลาง ประมาณ 1,300 แหง่ การขยายโครงสร้างพ้ืนฐานและพัฒนา เทคโนโลยีเพื่อให้มีแหล่งท่ีมาของพลังงานสะอาดในประเทศ ท่ีกำ�ลังพัฒนา เป็นเป้าหมายสำ�คัญท่ีทั้งการขยายโครงสร้าง และการพัฒนาเทคโนโลยีสามารถส่งเสริมการเจริญเติบโต และชว่ ยเหลือสิง่ แวดลอ้ มได้ ความเชื่อมโยงกบั Green Youth : เกี่ยวข้องกับมาตรการการจัดการด้านการใช้พลังงาน ซึ่งกิจกรรมนักศึกษาสามารถดำ�เนินการที่สอดคล้องกับ การจัดการด้านพลังงานของมหาวิทยาลัยได้ โดยเฉพาะการ เรมิ่ ตน้ จากการจดั การดา้ นการใชพ้ ลงั งาน การใชไ้ ฟฟา้ ในชมรม ของตนเอง 8. การจ้างงานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (Decent Work and Economic Growth) สง่ เสรมิ การเตบิ โตทางเศรษฐกิจทีต่ อ่ เนื่องครอบคลมุ และยั่งยนื การจ้างงานทมี่ คี ณุ คา่ มากกวา่ 25 ปที ผ่ี า่ นมา จ�ำ นวนคนงานทป่ี ระสบปญั หา ความยากจนได้ลดลงอย่างมาก แม้จะมีผลกระทบท่ียาวนาน 46

ของวิกฤตเศรษฐกิจจากปี 2551/2552 ในประเทศท่ีกำ�ลัง พัฒนา ชนชั้นกลางถือเป็น 34% ของการจ้างงานทั้งหมด โดยตวั เลขนี้เพิ่มขึน้ กวา่ สามเทา่ จากปี 2534 ถงึ 2558 เป้าหมายการพฒั นาอยา่ งย่ังยนื (SDGs) มุ่งมน่ั ทีจ่ ะสง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทย่ี ง่ั ยนื โดยบรรลเุ ปา้ หมายการ ผลิตในระดับที่สูงข้ึนและผลิตผ่านนวัตกรรมทางเทคโนโลยี สนับสนุนนโยบายท่ีส่งเสริมให้ผู้ประกอบการและการสร้าง งานซึ่งเป็นกุญแจสำ�คัญในเรื่องนี้ เช่นเดียวกับมาตรการที่ มีประสิทธิภาพที่จะกำ�จัดการบังคับใช้แรงงานทาสและการ ค้ามนุษย์ ด้วยเป้าหมายเหล่าน้ี ภายในปี 2573 เราต้องการ ให้เกิดการจ้างงานเต็มรูปแบบและมีประสิทธิภาพ และการ ทำ�งานทเี่ หมาะสมส�ำ หรับผ้หู ญิงและผู้ชายทกุ คน ความเชอ่ื มโยงกับ Green Youth : ไม่เกี่ยวขอ้ ง 9. อตุ สาหกรรม นวัตกรรม โครงสรา้ งพ้นื ฐาน (Industry, Innovation and Infrastructure) พฒั นาโครงสรา้ งพน้ื ฐานท่ีพรอ้ มรับการเปล่ยี นแปลง สง่ เสรมิ การปรบั ตวั ใหเ้ ปน็ อตุ สาหกรรมอยา่ งยง่ั ยนื และทวั่ ถงึ และสนบั สนนุ นวัตกรรม ความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยกี เ็ ปน็ กญุ แจส�ำ คญั ในการ หาทางแกป้ ญั หาอยา่ งยงั่ ยนื ใหก้ บั ความทา้ ทายทางเศรษฐกจิ และส่ิงแวดล้อม เช่น การจัดให้มีชิ้นงานใหม่และส่งเสริม ประสิทธิภาพในการใช้พลังงาน การส่งเสริมอุตสาหกรรมที่ ยงั่ ยนื และการลงทนุ ในการวจิ ยั ทางวทิ ยาศาสตรแ์ ละนวตั กรรม เหล่านี้เป็นวิธีที่สำ�คัญที่จะช่วยสนับสนุนการพัฒนาอย่าง ย่งั ยนื 47

การลงทุนในโครงสร้างพ้ืนฐานและนวัตกรรมเป็น หนึ่งในเป้าหมายการพัฒนา 17 ข้อ ที่อยู่ในวาระการจัดทำ� เป้าหมายการพฒั นาทยี่ ง่ั ยืน (SDGs) วิธีการแบบบูรณาการ เปน็ สิ่งส�ำ คญั ทจี่ ะท�ำ ให้เกิดความคืบหนา้ ไปยังเป้าหมายอ่นื ๆ ความเช่อื มโยงกับ Green Youth : ไม่เกี่ยวข้อง 10. ลดความเหลอื่ มลำ�้ (Reduce Inequalities) ลดความเหลือ่ มล�้ำ ท้งั ภายในและระหว่างประเทศ จากรายงานท่ีว่าความไม่เท่าเทียมของรายได้มีอัตรา เพ่ิมขึ้น 10% ของคนร่ำ�รวยท่ีสุด มีรายได้เป็น 40% ของ รายได้รวมท่ัวโลก ผู้ท่ียากจนท่ีสุด 10% ทำ�ได้รายได้เพียง 2 – 7% ของรายได้รวมทั่วโลก ในประเทศก�ำ ลังพัฒนา ความ ไมเ่ ท่าเทียมเพิม่ ข้นึ 11% ตามการเจรญิ เติบโตของประชากร ความไม่เท่าเทียมด้านรายได้เป็นปัญหาระดับโลก ที่ต้องการการแก้ไข ซึ่งปัญหาน้ีเก่ียวข้องกับการปรับปรุง กฎระเบียบข้อบังคับ การตรวจสอบของตลาดการเงินและ สถาบนั ดา้ นการเงนิ การสง่ เสรมิ การชว่ ยเหลอื ดา้ นการพฒั นา และการลงทุนโดยตรงจากต่างชาติไปยังภูมิภาคที่มีความ จ�ำ เปน็ มากทส่ี ดุ การอ�ำ นวยความสะดวกในการอพยพยา้ ยถน่ิ ทปี่ ลอดภยั และการเคลอ่ื นยา้ ยของผคู้ นกเ็ ปน็ สงิ่ ส�ำ คญั ในการ แกไ้ ขปัญหาการแบ่งเขตแดน ความเช่อื มโยงกับ Green Youth : ไมเ่ ก่ียวขอ้ ง 48

11. เมืองและถ่ินฐานมนุษยอ์ ย่างยง่ั ยนื (Sustainable Cities and Communities) ทำ�ใหเ้ มอื งและการตงั้ ถ่นิ ฐานของมนุษยม์ คี วามปลอดภยั ทั่วถงึ พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและพฒั นาอยา่ งย่ังยนื การเติบโตอย่างรวดเร็วของเมืองในประเทศที่กำ�ลัง พัฒนา ควบคู่ไปกับการเพิ่มขึ้นในการย้ายถ่ินฐานจากชนบท สู่เมือง ซึ่งน�ำ ไปสคู่ วามเจรญิ ในเมืองขนาดใหญ่ ในปี 2553 มี 10 เมอื งใหญ่ท่ีมีพลเมอื งจำ�นวน 10 ลา้ นคนหรือมากกวา่ นัน้ ในปี 2557 มีเมืองขนาดใหญ่ถึง 28 เมือง ผู้อยู่อาศัยรวม 453,000,000 คน ความยากจนมกั จะกระจกุ ตวั อยใู่ นเมอื งรฐั บาลระดบั ชาติ และระดับท้องถิ่นต้องพยายามจัดการเพื่อรองรับการเพ่ิมข้ึน ของประชากรในพ้ืนที่เหล่านั้น การทำ�ให้เมืองปลอดภัยและ ยั่งยืน หมายถึง การทำ�ให้เข้าถึงท่ีอยู่อาศัยที่ปลอดภัยและ เหมาะสมและพฒั นาการตง้ั ถน่ิ ฐานของชมุ ชนแออดั  นอกจากน้ี ยังเกี่ยวข้องกับการลงทุนเร่ืองการขนส่งสาธารณะ การสร้าง พ้ืนท่ีสาธารณะสีเขียวและการปรับปรุงการวางผังเมืองและ การจดั การในลักษณะแบบมีสว่ นร่วม ความเชือ่ มโยงกบั Green Youth : ไมเ่ กี่ยวขอ้ ง 12. แผนการบริโภคและการผลติ ที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production) รบั รองแผนการบรโิ ภคและการผลิตทย่ี งั่ ยืน 49

การที่จะบรรลุเป้าหมายการเติบโตทางเศรษฐกิจและ การพัฒนาที่ยั่งยืนนั้นต้องลดรอยเท้าทางนิเวศลงอย่าง เร่งด่วน โดยการเปล่ียนแปลงการผลิตและการบริโภคสินค้า และทรพั ยากร การเกษตรกรรมเปน็ ผใู้ ชน้ �้ำ รายใหญท่ ส่ี ดุ ในโลก และในขณะน้ีมกี ารจัดการน�ำ้ ใหถ้ งึ 70% ของผู้ใช้น้�ำ ท้งั หมด การจัดการการใช้ทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันอย่างมี ประสิทธิภาพและวิธีการกำ�จัดขยะที่เป็นพิษและมลพิษเป็น ส่ิงสำ�คัญที่จะทำ�ให้บรรลุเป้าหมายน้ี การส่งเสริมให้มีการ รไี ซเคลิ และลดขยะมลู ฝอยในอตุ สาหกรรม ธรุ กจิ และผบู้ รโิ ภค เป็นส่ิงสำ�คัญเท่าเทียมกับการสนับสนุนประเทศกำ�ลังพัฒนา เพ่ือกา้ วเขา้ สแู่ ผนการบรโิ ภคที่ยงั่ ยนื ภายในปี 2573 ความเชือ่ มโยงกับ Green Youth : เกย่ี วขอ้ งกบั การจดั การของเสยี ทเี่ กดิ จากกจิ กรรมของ นักศึกษา โดยเฉพาะเป้าหมายเพ่ือการลดรอยเท้าทางนิเวศ (Ecological Footprint) โดยสามารถเช่ือมโยงถึงการเลือก บริโภคและการจัดซื้อสินค้า หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ใหเ้ ป็นมิตรกบั สิง่ แวดลอ้ มมากย่ิงขึ้น 13. การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ (Climate Action) ด�ำ เนนิ มาตรการเรง่ ดว่ นเพื่อรบั มอื กบั การเปล่ียนแปลง สภาพภมู ิอากาศและผลกระทบ ไมม่ ีประเทศใดในโลกทไ่ี มเ่ ห็นผลกระทบอันรุนแรงของ การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ การปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก ยังคงเพ่ิมขึ้น และตอนน้ีเพิ่มข้ึนจากปี 2533 มากกว่า 50% 50