ทำเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่

º· èÕ·4�ผจญปญ หาในกองถา ย ¾Ã§‹Ø ¹é¤Õ Í‹ ÂÇ‹Ò¡¹Ñ à´ÂëÕ Ç¡‹Í¹ÊÔ ¨Ðä»ä˹ äÁ»‹ ÃЪÁØ àËÃÍ µ×è¹àµ¹Œ ¨Ã§Ô æ ¾Ã§Ø‹ ¹Õé¨ÐàÃÁèÔ ¶Ò‹ Â˹ѧáÅŒÇ 100

ÃÙ§Œ éËÕ ÅºÑ æ 仡ç´Õ äÁ‹äËÇáŌǧNj §ÁÒ¡ ÍÒŒ Ç ÁÒ·ÓäÁ? ¡çà¸ÍàŹ‹ ¹´Ñ Ë¡âÁ§àªŒÒ µÍ¹¹Õé਴ç âÁ§áÅŒÇ àËç¹Â§Ñ äÁ‹ÁÒ ¡àç ÅÂÁÒµÒÁ ·ÓäÁÊÒÂÍÂÒ‹ §¹é¹Õ Ð? 101

น่เี ธอจะถา่ ยอะไรก่อน? เดยี๋ วนะขอคดิ ดูกอ่ น 102

»˜´â¸‹ ¤´Ô äÁÍ‹ Í¡ àÃÒÇÒ‹ ¶‹Ò«¹Õ áá¡Ñº«¹Õ ÊØ´·ŒÒ¡‹Í¹´¡Õ Ç‹Ò à¾ÃÒÐÇÒ‹ µŒÍ§¶Ò‹ ·ÊÕè ǹÊÒ¸ÒóйèÕ áÅŒÇàÃҤ͋ ÂŒҠâÅपèѹ仺ŒÒ¹á¡¡Ñ¹ à¾ÃÒÐÇ‹ÒÍ‹ãÙ ¡ÅŒ¡ÇÒ‹ ·èÍÕ ¹×è µÍŒ §ÍÂÒ‹ §¹éÊÕ Ô 103

เอาเทปมาด้วยหรือเปลา่ ? ไม่ไดเ้ อามาอะ่ 104

ä˹ºÍ¡Ç‹Ò¨ÐàÍÒÁÒ´ÇŒ Âä§ ãˤŒ ¹ä»àÍÒÁÒàÅ àÎÍŒ àÊÕÂàÇÅÒ¨ÃÔ§æ 105

ใครเห็นนกั แสดงบา้ ง 106

¢Íâ·É·Õ ¨ÓäÁä‹ ´ŒÇ‹Ò¹´Ñ ¡âèÕ Á§” 107

น่นี ้อง ถา่ ยตรงน้ขี ออนญุ าต ใครหรือยัง? ไม่ไดข้ อคะ่ ไม่ได้ขอ แลว้ ถา่ ยได้ไง ไปขอกอ่ น 108

àÎŒÍ... ·ÓäÁäÁ‹ÃÙ¨Œ ¡Ñ »ÃÐÊÒ¹§Ò¹ãËŒ´¹Õ Ð 109

แย่แล้ว แบตหมด! ทำไงดีละ่ ?! 110

¾æÕè ¼Á¢ÍªÒϵẵ˹͋ Â¤ÃºÑ 111

ทำไมเล่นไมไ่ ด้สกั ท?ี 112

¡ºç Í¡áÅŒÇÇÒ‹ µÍŒ §«ÍŒ Á¡Í‹ ¹ ãªæ‹ ᵋ´Ñ¹äÁ‹ãËŒ«ÍŒ Áàͧ ÁÒ¶§Ö ¡çÂÑ´º·ãËŒáÅÇŒ ¨ÐãËŒàŹ‹ àÅ ã¤ÃÁ¹Ñ ¨ÐàÅ‹¹ä´Œ? 113

114

·ÓäÁÍÒ¡ÒÈ໹š §éÕ àÅÂÂѧ¶‹ÒÂäÁ‹¶§Ö ä˹àÅ ÎÍ× æ 115

116

àÎŒÍ 117

»˜ÞËÒ·ÁèÕ ¡Ñ à¨Í㹡ͧ¶Ò‹  มีบท มีนักแสดง มที ีมงาน กใ็ ชว า จะปบุ ปบทำหนังกันไดเ ลยนะครบั ตอ งมีการวางแผนกันซะกอน เหมือนเวลาที่เราออกไปทอ งเทย่ี วทไ่ี หนสักที่ หากเราไมศ กึ ษาดูแผนทก่ี ันซะกอ น กอ็ าจจะหลงทางเอาไดงายๆ กอ นอ่นื เลย ทมี งานทุกคนไมวาจะเปนผูกำกับ นกั แสดง ตากลอ ง คนอดั เสยี ง ฝา ยศิลป จะตองมาประชุมกนั แบบพรอมหนากอนอยา งนอ ยหนงึ่ รอบ เพอ่ื ใหผูกำกบั ไดอ ธิบายกบั ทีมงานทุกคนวา หนังที่กำลังจะทำนัน้ เปน เร่ืองเกีย่ วกับอะไร และผูกำกบั ตอ งการใหหนังเปน แบบไหน ทตี่ อ งใหทีมงาน ทุกคนมาเจอกัน ก็เพ่อื ... 1� ทกุ คนจะไดเหน็ ภาพตรงกนั มปี ญ หาสงสยั อะไรกจ็ ะไดถามเลย 2� เพ่ือใหท มี งานท่ีอาจจะไมเคยรูจกั กัน ไดท ำความคุนเคยกันกอนทจ่ี ะ เรม่ิ งานกนั จริงๆ การไดเ ห็นหนาคาตาและไดร วู า คนทที่ ำตำแหนง ตางๆ หนาตา เปนอยา งไร จะชว ยใหเวลาท่อี อกกองจริงๆ เปนไปอยางราบรื่นเรียบรอย เมอื่ ทำการประชมุ แบบพบกนั ทัง้ หมดไปรอบหน่ึงแลว กม็ าถงึ การประชมุ แยกยอย ทีแ่ บงออกเปน 1. การประชุมระหวา งฝาย การประชมุ แบบนี้ การทำหนังโรงทวั่ ๆ ไปนิยมใชก นั เปน การประชุมเฉพาะฝา ย เชน ฝายผูชวยผกู ำกับ ฝา ยตากลอ ง ฝา ยอารต ฝา ยเสยี ง เนื่องจากในข้นั ตน ผูกำกับจะมอบหมายงานใหแตละฝา ยไปทำ เชน ฝายอารตไป เตรยี มฉาก ฝายผชู วยไปตดิ ตอ สถานท่ีและหานกั แสดง 2. เม่อื เวลาผานไปชว งหนึ่ง ทีมงานแตล ะแผนกจะตอ งมารายงานความคบื หนาให ผกู ำกับไดร ับทราบ วางานไปถึงไหนแลว เชน ในสวนของทมี อารต ก็อาจจะมารายงาน วา สามารถหาของประกอบฉากอยา งทผี่ กู ำกบั ตอ งการไดแคไ หน แลวทีห่ ามาไดใ ชส ิ่งที่ ผูกำกับตองการหรอื เปลา หรอื อยางกรณขี องฝายผูช วยผูกำกับ ทจ่ี ะรายงานความ คบื หนาของการหานักแสดง การตดิ ตอ ประสานงานตา งๆ วา ราบรนื่ ไปถงึ ไหนแลวบาง 118

การประชมุ ยอ ยแบบน้ีจะมีกีค่ ร้ังก็แลวแต จนกวาการเตรียมงานจะเรยี บรอย เสร็จสน้ิ แตใชว า การประชมุ อยา งเดียวจะไดผล เพราะนอกจากการพูดคุยแลว ผกู ำกบั ยงั ตองไปตรวจงานเองดวย เชน ฝา ยโลเคชนั่ เลอื กสถานทีถ่ า ยทำใหแลว ดูจากรปู ในการ ประชมุ แลวผกู ำกบั ก็โอเคแตย ังไมแนใจ ขอไปดูดวยตาตวั เองกอน จะไดมนั่ ใจชวั รๆ วา ทเ่ี ลือกมานัน้ ไมผิด อันนกี้ ็ถอื วาเปนเร่อื งทผ่ี ูก ำกบั ควรกระทำ ย่งิ มีการสรา งฉาก หรือการตกแตง ฉากภายใน ผกู ำกับกย็ ง่ิ ตอ งควรไปดกู อน เริ่มถา ยหนัง เผอ่ื ไมช อบแลว อยากเปล่ยี นข้ึนมา กส็ ามารถทำไดท ันทว งที นอกจากการประชมุ และการไปตรวจสอบดสู ถานทีถ่ า ยทำ ก็มกี ารเตรียมงาน อื่นๆ ท่ีจำเปน อกี เชน การใหน ักแสดงไดลองซอมตามบทที่พวกเขาไดร ับ โดยอาจจะให ผชู วยผูกำกับเปนคนควบคมุ การซอม อกี สิง่ หน่งึ ทผี่ กู ำกบั ควรจะตอ งทำกอนการถา ยทำ คือการ ‘บล็อคช็อต’ หรือ ภาษาไทยงายๆ กค็ ือการกำหนดมมุ กลองที่จะถา ยทำจากสถานทจ่ี รงิ เม่ือสถานทจี่ รงิ ใน การถายทำพรอ มเกอื บสมบูรณ ผกู ำกับและตากลอ งตองชวยกนั ไปดวู า จะตองถา ยภาพ มุมไหนยงั ไงบา ง เพอื่ ใหไดแบบท่ีตองการและครบถวน ตองจำไววาการเตรียมงานน้ันสำคญั มาก เพราะเม่อื ถึงเวลาถา ยทำแลว หากเกิดปญ หาอนั มาจากความไมพ รอ มของผูกำกับและทมี งาน กจ็ ะทำใหก ารถา ยทำหนงั ลา ชาออกไปอกี ในกรณีทีเ่ ราจะตอ งไปถา ยทำตามสถานทตี่ างๆ ทไ่ี มใชบ านเราและบา นเพ่อื น เราควรจะทำการขออนุญาตจากเจา ของสถานทีน่ น้ั อยา งเปน ทางการ เชน สวนสาธารณะ กต็ อ งไปทำเอกสารขอใชสถานท่ีเสยี กอ น อันที่จริงถาเปนหนงั เล็กๆ ก็สามารถไปแอบถา ย ไดแหละครับ แตก็จะทำใหการทำงานเปน ไปอยา งไมสบายเน้ือสบายตวั สักเทา ไหร ถาขออนญุ าตกจ็ ะทำใหการทำงานคลอ งตัวขนึ้ หรือถาเปน ฝา ยอารต หากจะตอ งไปขอยืมอุปกรณข าวของของใครมาใช กต็ องบอกเจาตวั ใหช ดั เจนวา จะยืมถงึ เมอ่ื ไร ยืมอะไรไปบา ง และพยายามทำรายการ สงิ่ ของทเี่ อาไปใหครบถว น เพอ่ื ปองกันการสบั สนและสูญหายระหวา งการถา ยทำ แตขั้นตอนท้งั หมดจะปราศจากความหมาย หากไมมกี ารแบง หนา ทร่ี ะหวา ง ทมี งาน ผูกำกับไมควรแบกทกุ อยา งไวกบั ตวั เอง แตควรจะมอบหมายงานใหท มี งานดว ย เพราะการแบกทกุ อยางไวท ี่บา เพียงลำพงั จะทำใหเหน่อื ยโดยใชเหตุ แถมจะทำใหหนงั ออกมาไมดอี ีกดว ย เพราะฉะนน้ั ควรจะแบง หนาทีใ่ หแ กเพอ่ื นๆ บาง คนที่เราชวนมา ชวยทำหนงั จะไดไมเกิดความนอ ยอกนอยใจท่มี าชว ยแลว กลบั ไมไ ดท ำอะไร 119

เมอื่ ถงึ วันถ่ายทำ การแบง่ หนา้ ทจ่ี ะเหน็ ผลอยา่ งชดั เจน หากผูก้ ำกบั จดั การทุกอย่าง ข้าวกองถา่ ยกต็ อ้ งซอ้ื นักแสดง ก็ต้องนัด ฉากก็ตอ้ งจัดเอง ฯลฯ แน่นอนเลยวา่ ต้องมเี รอ่ื งท่ี ลืมหรือเรือ่ งทพี่ ลาดไป เช่น ลมื เอาเทปหรอื กล้องมาถ่าย ต้องเสียเวลายอ้ นกลบั ไปเอากล้องจากท่บี ้านอกี การเตรยี มงานเปน็ การจัดการให้พร้อมรับปัญหาทเี่ รารูล้ ว่ งหนา้ เพราะเมื่อถงึ ตอนถา่ ย เราจะตอ้ งใหค้ วามสำคัญกับการ แกป้ ัญหาทอี่ ยตู่ รงหน้า ปัญหาทีจ่ ๆู่ กม็ าหาเราโดยไมเ่ ตอื นกนั กอ่ น เชน่ นักแสดงมาสายหรือปว่ ย เราจะทำอยา่ งไรได้บา้ ง? จะสามารถถา่ ยฉากอ่นื ที่ไมต่ ้องมนี ักแสดงคนทป่ี ่วยไดห้ รอื เปลา่ จะเล่อื นการถา่ ยออกไป หรือจะเปลี่ยนตัวนกั แสดงไปเลย เมอ่ื ถึงจดุ หน่งึ ผกู้ ำกบั ต้องตดั สินใจอย่างเดด็ ขาด เพราะเรา คือผู้มีอำนาจสูงสดุ ในกองถ่าย เพือ่ นๆ ลว้ นยกให้เราเป็น คนเลอื กว่าจะเดินหน้าตอ่ ไปอย่างไร ฉะนน้ั เราจะตอ้ งมีความ ชดั เจนในความคดิ ตอ้ งกลา้ ตดั สินใจพอ หรือบางที เราไปขอใช้บา้ นหลังหนงึ่ หรอื รา้ นกาแฟรา้ นหน่งึ ถา่ ยทำหนงั จๆู่ วนั น้นั ดันมีคนมารื้อถอนอาคารข้างๆ หรือมี คนมาจัดปารต์ ้ี แล้วสง่ เสยี งดงั มากจนทำใหก้ ารถ่ายทำหนังมี ปญั หา พออัดเสียงไปก็จะมีเสยี งเหล่านี้ตดิ มาดว้ ย ผู้กำกับก็ ตอ้ งให้ผชู้ ว่ ยผู้กำกับไปช่วยจัดการแก้ปญั หา ไปคยุ กบั คนท่ี ดูแลการกอ่ สร้างหรอื คนจัดปาร์ตว้ี ่า “รบกวนเงยี บสกั คร่ไู ด้ ไหมครบั ” 120

แลว พอเขาเงียบให เราก็สามารถถายทำกนั ตอ ไปได และพอเราหยุดถายเพอื่ เปล่ยี นมุมกลองหรือรอการจดั ฉากของฝายอารต กต็ องใหฝ ายผชู วยผกู ำกับเดินไปบอกวา “โอเคครับ ขอบคณุ มากครบั เดีย๋ วถา ถา ยตอจะบอกนะครับ” สำคัญวา ตองส่อื สารกบั คนอน่ื ดว ยความสุภาพนมุ นวล เพราะจริงๆ กเ็ หมอื นกบั เราไปรบกวนวิถชี ีวิตการทำงาน ของเขา 121

ฝนฟากเ็ ปนปญ หาหนึง่ ในการถายทำนะครับ ถา เกดิ เราถายหนังอยู แลว ฝนตกมา จะสามารถทำอะไรไดบาง? อยา งนอยคืออาจจะตองรอให ฝนหยดุ กอน แลว คอยถายตอ แตผกู ำกบั บางคนอาจจะดูวา สามารถ ถา ยฉากนโ้ี ดยมีฝนตกไดหรือไม แลว ก็ปรับบทเพ่ือจะไดไ มเ สียเวลารอ ปญหาอีกอยางท่ีอาจจะเกดิ ข้ึนได คอื อุบัติเหตใุ นกองถา ย เชน ลื่นลม หัวแตก หรือนักแสดงเตะตอยกนั แลวพลาด เตะโดนหนา เขา เตม็ ๆ เร่อื งนีป้ องกนั ไดไมยากครับ คอื ตอง ‘ไมป ระมาท’ มีสติอยเู สมอ หรือถา หากตอ งมีควิ บกู ็ตองซอ มกันกอ น ซอมหลายๆ หนเลย เพอ่ื ให แนใจวา จะไมมคี วามผดิ พลาดใดๆ เกิดขึ้นมาได เทา นีก้ ไ็ มตองกงั วลครับ รบั รองอบุ ตั ิเหตุไมเ กิด ปญหาอกี อยางทคี่ ลายๆ กบั ปญ หาอบุ ตั เิ หตุ คือ ปญหาปวยไขก ะทันหัน อยูๆ นักแสดงไปตดิ หวัด 2009 มา หรือทมี งานบางคนเกิดทอ งรว ง เรอ่ื งเหลานก้ี ม็ วี ิธแี กป ญ หาตางกนั ไป ถา นกั แสดงปว ยก็อาจจะใหห ยดุ การถา ยทำไปกอ น รอจนกวาจะหายปวย ถา รอไมไดก็อาจจะตองเปล่ยี น นักแสดง หรือถา ทีมงานปว ย สามารถเอาคนอ่นื มาทำงานตำแหนง น้ี แทนไดหรอื ไม แตผ กู ำกบั นดี่ ูเหมอื นจะปว ยไมไ ดนะครับ เพราะถา ปวยขึน้ มาหนังก็อาจจะตองหยุดถายกนั ไปเลย ดงั นน้ั ผกู ำกบั จะตองมีสุขภาพท่แี ขง็ แรงอยเู สมอครับ เพ่ือใหการ ทำหนงั เสร็จสิน้ ได จำไวนะครบั ในการถา ยทำหนัง จะตอ งมีปญ หามาให แกเ สมอ อยูทเ่ี ราจะแกไขยังไง ตอ งใจเยน็ ๆ คอยๆ แกไ ปนะครบั รบั รองวา ปญ หาจะทุเลาลุลวงลงไดอยา งแนนอน 122

พอพน จากปญ หาไป ก็มาถึงเรื่องทค่ี วรทำหรืออาจจะไมท ำก็ได นอกเหนือ จากขาวทค่ี วรใหผ จู ดั การกองถา ยเตรียมไวเล้ียงทมี งาน กค็ วรมที ีมงานสักคน คอยเสิรฟ น้ำดวย โดยเฉพาะในวนั ท่อี ากาศรอ น หรือถงึ แมจ ะไมมีคนเสริ ฟ อยางนอ ยก็มีจดุ ใหบ รกิ ารน้ำท่ที มี งานทุกคนสามารถไปหยบิ น้ำมาดืม่ ดับกระหายได เพราะความหวิ น้ำจะทำใหป ระสิทธิภาพในการทำงาน ของทกุ คนชา ลงครบั แลวอาจจะพลอยทำใหเกิดความหงุดหงิด ในการทำงานดว ย อกี อยา งคอื ควรมีความถอ ยทถี อ ยอาศัยกันระหวา งทีมงาน มอี ะไร คอยๆ พูดคอ ยๆ จากนั อยา ใชความโกรธและความรุนแรงแกป ญ หา เพราะจะทำใหเกดิ แตค วามบาดหมางกนั มากกวา เวลาถา ยทำ กพ็ ยายามถายใหไดตามแผนการทีว่ างไวน ะครบั โดยให ผชู วยผกู ำกับคอยดูวา จะตองถายชอ็ ตไหน พอถายช็อตนเ้ี สรจ็ จะตองถาย อนั ไหนตอ การพยายามถา ยตามแผนทวี่ างเอาไว จะชว ยใหการทำงานเปนไป อยางราบร่ืนและควบคมุ ไดค รับ ทง้ั หมดนีก้ ค็ อื เรอื่ งครา วๆ ที่ควรจะตอ งเตรยี มรับมือไวใ นการถา ยทำนะครับ หากทำทกุ อยางดว ยความใจเย็น คอยๆ คิด คอยๆ ทำไป รบั รองผลงานจะตองออกมาดอี ยา งแนนอน 123

º· è·Õ5�ตัดและตอ กอเปน เร่อื ง เม่อื ไดภาพออกมาแลว กถ็ งึ กระบวนการ ‘ตัดตอ’ การตัดตอ ก็คอื นำเอาภาพและเสยี งทีบ่ นั ทกึ ได มาเรยี บเรียงใหมเพื่อเลาเร่อื งราว ทเี่ ราอยากจะเลา เพราะภาพทีถ่ า ยมาไดบ างทีฉากสุดทายอาจจะถาย กอนแลว ฉากแรกถา ยทหี ลงั ดงั นนั้ การตดั ตอจงึ ชว ยทำใหภ าพและเสยี ง อยูในทๆ่ี ควรจะเปน คอื ตามลำดบั เรื่องราวท่ีเราจะเลา 124

5.1 เร่มิ ตน ของการตดั ตอ ไมวา จะใชโปรแกรมอะไรก็ตาม เชน พรีเมยี ร, วินโดว มูฟว่ี เมกเกอร, ไฟนอล คัต, ยูลดี , เวกัส ฯลฯ ผูต ัดจะตองจดั ระเบยี บในการทำงานเสียกอน คือจะตอ งแยกไฟลไ วเปนสัดสวน และตอ งไมอยูในไดรฟ ซี เพอื่ ปองกนั การสญู หาย หากเกิดปญหากับเครอ่ื ง และจะตองสรา งโฟลเดอรไ วเ พ่ือเกบ็ ไฟลที่ใชในการตดั โดยเฉพาะ ใหแ ยกเปน อิสระจากไฟลห รือโฟลเดอรอนื่ ๆ ในไดรฟท ีเ่ ราใชเ ก็บผลงาน ข้นั ตอมาก็คอื การสรา งโปรเจค็ ต โปรแกรมตัดตอแตละโปรแกรมจะเหมือนกันตรงท่ตี อ ง สรา งโปรเจ็คตเพื่อใชทำงาน แตละโปรเจค็ ตจ ะรวบรวมขอมูลทกุ อยา งท่ีเก่ยี วกับหนงั ของเรา เราจะตอ งจดั ระเบยี บภายในโปรเจ็คตของเราใหด ีดวย ดว ยการสรา งโฟลเดอร แยกยอยในโปรเจ็คตอ กี ที เชน โฟลเดอรนเี้ ก็บภาพ อีกอนั เกบ็ เสียงตา งๆ เพอื่ ไมให เปน การเสียเวลาและสบั สนระหวา งการทำงาน 125

126

เมื่อตัดตอเสรจ็ แลว กเ็ ขา สกู ารทำเสียง คอื การดูไมใหเ สียงท่ีจะไดยินในหนัง ดังจนเกนิ ไป เพราะถา เสยี งดงั เกนิ ไปก็จะกอใหเกดิ ความรำคาญแกผชู มไดง า ย และในอกี ดานหน่งึ ถาหากเสียงเบาไปก็จะทำใหผ ชู มไมร วู า ตัวละครกำลงั สนทนาอะไรกนั อยู และ สรา งความรำคาญอีกเหมือนกนั การตัดตอ ยังมีเร่อื งซบั ซอนอกี มาก เชน การแกสี แตส ำหรบั คนเร่ิมตนทำ หนงั สั้นกค็ วรจะใหค วามสำคัญแกเ รอ่ื งพ้ืนฐาน ซ่ึงกค็ ือการใชเ ครื่องมอื ในการตดั กอน เปนอันดับแรก เพราะหัวใจจรงิ ๆ ของการตดั ตอก็คือ การเรยี งลำดบั เร่ืองราวเพื่อให สามารถเลาสงิ่ ทต่ี องการจะนำเสนอได อนั ที่จรงิ แตละข้ันตอนของการตัดตอ ไมมีอะไรยากและซบั ซอน ถา ผตู ดั มี พ้ืนฐานมาแลวในระดบั หน่ึงกจ็ ะสามารถทำไดดวยความคลอ งแคลว แตถ าไมมีพ้นื ฐาน กค็ วรมีการศกึ ษาเพิ่มเติมเสียกอน เพราะเคลด็ ลับจรงิ ๆ ของการตัดตอก็คอื การ ‘ลงมือทำ’ 127

128

129

130

131