ม่อนปูยักษ์

ศิลปสถาปัตยกรรมในวดั ม่อนป่ ยู กั ษ์ เมืองลาปาง มีท้งั จองทรงจวั่ ซอ้ นช้นั เจดียแ์ บบพมา่ ภาพจิตรกรรม สกุลช่างอมรปุระ และโบสถว์ หิ ารเจืออิทธิพลตะวนั ตก ศิลปสถาปัตยกรรมในวดั ม่อนป่ ยู กั ษ์ เมืองลาปาง มีท้งั จองทรงจว่ั ซ้อนช้นั เจดียแ์ บบพม่า ภาพจิตรกรรมสกุลช่าง อมรปุระ และโบสถว์ หิ ารเจืออิทธิพลตะวนั ตก วดั ม่อนป่ ูยกั ษ์ หรือวดั ม่อนสนั ฐาน อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง สร้างเมื่อพ.ศ. 2442 ในรัชสมยั ของพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าฯ รัชกาลท่ี 5 ภายในพระอารามแห่งน้ีมีศิลปกรรมท้งั ท่ีเป็ นแบบพม่าเดิมแท้ และตะวนั ตก ประยกุ ต์



วิหารก่ออิฐถือปูน (ขวา) กบั เจดีย์ วางในแนวแกนหลกั ตะวนั ออก-ตะวนั ตก ต้งั อยบู่ นฐานไพที ถดั ไปเบ้ืองล่าง ทางดา้ นหลงั เป็นที่ต้งั ของวหิ ารเคร่ืองไม้



วิหารบนฐานไพทีเป็ นตึกแบบโคโลเนียล หลงั คาทรงจวั่ โดยรอบเป็ นอาคารขนาดเล็กเรียงราย ใชส้ าหรับทา วปิ ัสสนากรรมฐาน



อาคารมีการประดบั ตกแต่งอยา่ งเรียบง่าย เหนือช่องหนา้ ต่างแคบเป็ นทรงโคง้ เหนือประตูเป็ นซุม้ โคง้ ประดบั ดว้ ยปนู ป้ันทรงปราสาทซอ้ นช้นั หน้าบนั ทางตะวนั ออกประดบั รูปนกยงู สัญลกั ษณ์ของพระอาทิตย์ หน้าบนั ทางตะวนั ตกประดบั รูปกระต่าย สญั ลกั ษณ์ของพระจนั ทร์



พระเจดียม์ ีช่ือวา่ จุฬามณีสันฐาน ต้งั อยหู่ ลงั วหิ าร ที่ฐานท้งั ส่ีดา้ นมีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูป ทุกดา้ นมีบนั ได ทางเขา้ เหนือซุม้ ประดบั ปนู ป้ันรูปทรงปราสาท ท่ีมุมท้งั สี่ของเจดียป์ ระดบั สิงห์ปูนป้ัน



ตรงมุมของฐานเจดียแ์ ต่ละช้นั มีประติมากรรมประดบั มุมช้นั ล่างสุดเป็ นเจดียจ์ าลอง ถดั ข้ึนไปเป็ นหมอ้ ดอกไม้ ไหว นรสิงห์ และดอกบวั



องคร์ ะฆงั ของเจดียค์ าดดว้ ยรัดอก เป็ นรูปยกั ษ์จบั ลายพรรณพฤกษา เหนือองคร์ ะฆงั เป็ นปลอ้ งไฉน ปัทมบาท และปลี ตามลาดบั ยอดบนสุดประดบั ฉตั ร



ถดั จากเจดียแ์ ละวหิ ารแบบตะวนั ตกเป็ นวหิ ารแบบพม่า ท่ีเรียกวา่ จอง ใชป้ ระกอบศาสนกิจและเป็นกฏุ ิ โดดเด่น ดว้ ยทรงจวั่ ซอ้ นช้นั พร้อมผนงั เรือนขา้ งใตห้ ลงั คา

ภายในจองประดิษฐานพระประธานศิลปะพมา่ 3 องค์



วหิ ารแบบพมา่ มีทางเขา้ หลกั อยทู่ างดา้ นยาวของอาคาร (ซา้ ยในภาพ) ในห้องโถงกลางมีงานจิตรกรรม ติดต้งั อยรู่ ะหวา่ งช่วงเสาตอนบน เดิมมีภาพวาดอยโู่ ดยรอบ ปัจจุบนั เหลือเพยี ง 2 ภาพในสภาพชารุดลบเลือนตามกาลเวลา

งานเขียนเป็ นฝีมือช่างสมยั ราชวงศค์ องบองตอนกลาง สกุลช่างอมรปุระ อายรุ าวคร่ึงหลงั ของพุทธศตวรรษท่ี 24 ภาพน้ีเขา้ ใจวา่ เล่าเร่ืองพรหมนาถชาดก สนั นิษฐานวา่ เป็ นภาพที่นาเขา้ มาจากประเทศพมา่ รูปแบบเป็นศิลปะในยคุ สมยั ที่ยงั ไมม่ ีอิทธิพลตะวนั ตกเขา้ มา เจือปน

ภาพน้ีจาลองจากของจริง

จิตรกรรมอีกภาพหน่ึง เป็นรูปขบวนเสดจ็ ลืมถามผดู้ ูแลวา่ เป็นภาพทาจาลองหรือเป็นของจริงที่บรู ณะใหม่

บนเพดานตกแต่งดว้ ยลายคา

อุโบสถต้งั อยทู่ างทิศใตข้ องวิหารแบบตะวนั ตก ก่ออิฐถือปูนทรงสูง เดิมเคยเป็ นวหิ าร ทางวดั เรียกวา่ วิหารทรง โปรตุเกส