หนังสือหัวใจหลักของการจัดองค์ประกอบ2

การจัดอหงลคกั ์ประกอบ The heart of the composition

คณุ กำ�ลงั คิดออกแบบงานอยูใ่ ช่ไหม คดิ ไม่ออกเลยจะทำ� ยงั ไงดนี ้า จะทำ� อย่างไรใหง้ านดึงดดู สายตาดี จะท�ำอยา่ งไรใหง้ านน่าเชอ่ื ถือละเนี่ย ทำ� อย่างไรให้งานน่าสนใจหละ่ ถา้ ยงั คดิ ไมอ่ อกลองมาดูกันว่า เราตอ้ งการงานแบบไหน ตอ้ งใช้หลักการอะไร ! และควรใชเ้ ทคนคิ อะไรบ้าง

การจัดวางองคป์ ระกอบภาพ Composition คอื การจัดวางองค์ประกอบท่มี ีอยู่ในภาพใหไ้ ด้ ภาพรวมที่สวยงามและส่อื ความหมาย มี 2 หลักการด้วยกนั คอื 1 เอกภาพ Unity เอกภาพคอื ออะไรกนั นา้ ? แล้วท�ำไมตอ้ งมีเอกภาพ เอกภาพ คือ ความเปน็ อนั หนงึ่ อันเดียวกัน เปน็ จุดเรมิ่ ต้นในการจดั องค์ ประกอบของภาพองคป์ ระกอบในภาพ ตอ้ งมคี วามกลมกลืนกัน เปน็ พวกพ้องกัน ไม่ขัดกนั ยังไงหละ่

การสร้างงานท่มี ี ความเป็นเอกภาพจะตอ้ ง สร้างความไกล้ชดิ กนั ให้องค์ประกอบ Proximity องคป์ ระกอบในภาพจะมีความใกลช้ ิดติดกนัสร้างความซ้�ำกันขององคป์ ระกอบ Repetition มอี งค์ประกอบ ที่ซำ้� ๆกัน เช่น รปู ภาพ/สี สรา้ งความต่อเนอื่ งกนั ขององคป์ ระกอบ Continuation องค์ประกอบจะมคี วามต่อเน่ืองกนั จนทำ� ใหเ้ ม่อื มองภาพแลว้ แล้วจะท�ำใหก้ ารมองๆไปใน ทศิ ทางเดยี วกนั ให้มอง ภาพเปน็ เส้น

2 การสร้างจุดเด่น เน้นจดุ ส�ำคัญ Emphasize ...เอ้ การสรา้ งจุดเด่นเน้นจดุ สนใจคืออะไร แล้วทำ� ไมตอ้ งสร้างจดุ เดน่ เนน้ จุดสนใจ คือองคป์ ระกอบหลายอย่างผสมกนั ซึ่งเมือ่ สัมผัสดว้ ยสายตาแล้ว มคี วามชัดเจน เด่นสะดุดตาเป็น แห่งแรก เปน็ จดุ ทีมีพลังมอี �ำนาจ ดึงดดู สายตามากกวา่ ส่วนอน่ื ๆ การเน้นให้เกิดจุดเดน่ ในงานทัศนศลิ ป์เปน็ สิ่งสำ� คัญมากเพราะจะเป็น เคร่ืองเรยี กรอ้ ง ความสนใจเพ่อื ชกั จูงใหเ้ ข้าไปสมั ผสั ในส่วนละเอยี ดตอ่ ไปและเป็นการเพ่ิม ความนา่ ดู สมบรู ณล์ งตัวข้ึนให้กบั งานออกแบบนัน้

การสร้างงานท่ีมกี ารสรา้ งจุดเดน่ เนน้ จดุ สนใจจะต้องมกี ารวางจุดสนใจในงาน Focus Point จดุ 0 ไมค่ วรวางจุดสนใจในงานจดุ สนใจที่ 1 เพราะเปน็ การมองของคนตามการอ่านหนังสอื จุดสนใจท่ี 2 เพราะเปน็ ต�ำแหนง่ เรียกรอ้ งความสนใจ 10 2จุด 0 ไมค่ วรวางจุดสนใจในงาน 0 4 0 จดุ 0 ไม่ควรวางจดุ สนใจในงาน 20 3จดุ สนใจท่ี 2 เพราะเป็นต�ำแหน่งเรยี กร้องความสนใจ จดุ สนใจท่ี 3 เพราะเป็นจุดสิน้ สดุ ของการมอง จุด 0 ไม่ควรวางจดุ สนใจในงาน จดุ 4 สำ� หรบั ให้ขอ้ มลู สว่ นใหญข่ องงาน ไมค่ วรวางจดุ สนใจ ลองพยายามมองงานท่เี รากำ� ลงั จะออกแบบให้เปน็ ตาราง9 ชอ่ งแลว้ เอาสงิ่ ที่เราอยากให้เป็นทน่ี ่าสนใจเข้าไปวางในจดุ น้ัน ดนู ่ะค่ะ

มกี ารสรา้ งความแตกตา่ งในงาน Contrast ภาพที่ดแู ลว้ สะดุดตา แตกต่างจากพวก ภาพทด่ี ูแล้วสะดุดตา มองแล้วดแู ตกต่าง

มกี ารวางแยกองค์ประกอบให้โดดเด่น Isolation การวางองค์ประกอบให้โดดเด่น คอื การแยกองค์ประกอบออกมา ใหผ้ ชู้ มงานสงั เกตเุ หน็ องค์ประกอน้ัน ไดง้ า่ ย แตต่ อ้ งคำ� นงึ ถงึ ขนาดและสัดส่วนในการจดั องคป์ ระกอบ Scale & Proportion ขนาดขององค์ประกอบมีบทบาทในการกําหนดความส�ำคญั ขององคป์ ระกอบนัน้ ๆ องคป์ ระกอบขนาดใหญ่จะสอ่ื ความ หมายว่าตัวเองสำ� คัญกวา่ องค์ประกอบทม่ี ีขนาดเล็ก ที่วา่ งในงานออกแบบ Spacing Spacing ท่ีว่างทอ่ี ยู่รอบ ๆ องค์ประกอบในภาพ จะสอดประสานกบั องคป์ ระกอบทอ่ี ยใู่ นภาพ ท�ำให้ภาพเกดิ ความเปน็ ภาพ และมอี ิทธิพลในการสอ่ื ความหมายได้

จงั หวะขององค์ประกอบในงาน Rhythm จงั หวะเกิดจาก การเว้นระยะ ความห่าง หรือการซ�ำ้ ท่เี ป็นระเบยี บ เปน็ จงั หวะจะโคน จากระเบยี บธรรมดา ทม่ี ีช่วงถี่ ห่าง เท่า ๆ กัน มาเปน็ ระเบยี บท่สี งู และซบั ซ้อนข้ึน สมดลุ ในงานออกแบบ Balance การจัดองคป์ ระกอบงานออกแบบ การสร้าง ความสมดลุ ขององค์ประกอบ ช่วยให้ภาพรวมของงานดูดี แบง่ ออกเป็น 2 ชนดิ

สมดลุ แบบแนวแกน 2 ข้างเหมือนกันความสมดุลแบบซา้ ยขวาเหมอื นกัน คือ การวางรูปทั้งสองข้างของแกน สมดลุ เปน็ การสมดลุ แบบธรรมชาตลิ ักษณะแบบนใี้ น ทางศิลปะมีใช้นอ้ ย สว่ นมากจะใช้ในลวดลายตกแตง่ ในงานสถาปตั ยกรรมบางแบบ หรอื ในงานที่ต้องการดุลยภาพท่นี ่ิงและมนั่ คงจรงิ ๆ สมดลุ แบบแนวแกน 2 ขา้ งไม่เหมอื นกนั ความสมดุลแบบซา้ ยขวาไม่เหมอื นกัน ซงึ่ มีลกั ษณะที่ทางซา้ ย และขวาจะไม่ เหมอื นกนั ใช้องคป์ ระกอบทไี่ มเ่ หมือนกัน แต่ มคี วามสมดลุ กนั อาจเปน็ ความสมดลุ ด้วย นำ้� หนักขององค์ ประกอบ หรือสมดลุ ดว้ ยความรูส้ กึ ก็ได้

ก่อนท่ีคณุ จะลงมือออกแบบนั้นคุณจะต้องรู้ วา่ ใช้ เทคนคิ ไหนที่จะเหมาะกับงานของคุณเทคนคิ ความเรียบ คือ ความเปน็ ปกติมคี วามสมดลุ ทห่ี ยดุ น่ิง เหมาะกับงานที่เป็นทางการ อาจใช้ได้กับบคุ คลทั่วไป งานทีไ่ ดก้ จ็ ะไมน่ า่ สนใจมากนัก ความเรียบ = เอกภาพ เทคนคิ ความเฉยี บ คือ ความแตกตา่ ง ความขัดแยง้ ความเคล่อื นไหว เหมาะกบั งานทไ่ี ม่เป็นทางการมากนกั อาจใชก้ บั กลุ่ม คนเฉพาะกลมุ่ งานที่ไดอ้ าจเป็นงานศลิ ปะได้ อารมณ์ ความเฉยี บ=การสร้างจุดเดน่ เนน้ จุดสนใจ

เทคนคิ ความเรยี บ Leveling หยดุ นง่ิ เหมาะกับงานส่ือถึงความสงบนิ่ง เรยี บรอ้ ยนา่ เช่อื ถอื เป็นระเบียบ เรียบแบนเปน็ งานท่ีไม่ตอ้ งการ มิตไิ ม่มคี วามลึก เปน็ งานที่มอง ไม่ทะลุวตั ถดุ า้ นหลงั ความชดั โดดเดี่ยวเป็นงานทม่ี คี วามชัดของภาพ ไมม่ วั เป็นงานทก่ี �ำหนดจุดสนใจเพียงอนั เดียว

เทคนิคความเฉียบ Sharpening โปรง่ แสง เคลื่อนไหว เป็นงานท่ที บั ซอ้ นกนั เหมาะกบั งงานทที่ ันสมัย ท�ำให้ดมู ชี ีวติ ชวี าแล้วสามารถมองทะลุเห็นวัตถุ เปน็ คู่ เป็นงานท่ีต้องการความแตกต่าง ตอ้ งการการเปรียบเทียบ ความพร่ามัว ลึกมติ ิเป็นงานท่ีมคี วามฟ้งุ เบลอ ไม่ชดั เป็นงานท่ีดึงดูดสายตา ของผ้ชู ม

ไหนลองดูสวิ า่ ภาพน้ีใชห้ ลักการจัดองคป์ ระกอบอะไร และใช้เทคนคิ อะไรบ้าง

เหน็ แล้วใชไ่ หมละ่ ค่ะ หวั ใจหลกั ของการจดั องค์ประกอบ จะชว่ ยทำ� ใหค้ ุณสามารถ ออกแบบงานได้อยา่ งมีประสิทธิภาพตรงตามความตอ้ งการ และตรงตามการใชง้ าน