2.4 การเรียนรู้เศณษฐกิจพอเพียง การประมวลพระราชดำรัส 12072022

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 79 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั การประมวลพระราชดาํ รสั เกย่ี วกบั เศรษฐกจิ พอเพยี ง พระบรม ราโชวาทและพระราชดาํ รสั เกยี่ วกบั เศรษฐกจิ พอเพยี ง...คาํ สอนของ พอ่ หลวง ร.9 รวมพระบรมราโชวาทและพระราชดาํ รสั เรอื่ ง เศรษฐกจิ พอเพยี ง ทใ่ี น หลวง รชั กาลที่ 9 ทรงสอนลกู หลานชาวไทยอยเู่ สมอ ทาํ ความเข้าใจ ความหมายทแ่ี ท้จรงิ ของคาํ นี้

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 80 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั คาํ วา่ \"เศรษฐกจิ พอเพยี ง\" เป็ นแนวทางการดาํ เนินชวี ติ ทพี่ ระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร มพี ระ ราชดาํ รสั ให้คนไทยได้นําไปปฏบิ ตั กิ นั มานานกวา่ ครง่ึ ศตวรรษแล้ว หากแต่ เราเขา้ ใจคาํ สอนของพอ่ ในเรอื่ งนี้มากน้อยแคไ่ หน ...จาํ เป็ นไหมทกี่ ารใช้ชีวติ พอเพยี ง หมายถงึ การปลูกพชื ผกั ทานเอง ต้องประหยดั ต้องตระหน่ี มแี ตน่ ้อย ไมใ่ ช้อะไรเลย ? เพอ่ื ให้เข้าใจคาํ นี้อยา่ งลกึ ซึ้งมากยง่ิ ขนึ้ กระปุกดอทคอม ขอน้อมนํา พระบรมราโชวาทและพระราชดาํ รสั ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เกย่ี วกบั เรอ่ื งเศรษฐกจิ พอเพยี ง บางส่วน ทพ่ี ระราชทานไว้ในโอกาสตา่ ง ๆ มาเผยแพรใ่ ห้เราทุกคนไดอ้ า่ น กนั อีกคร้งั หากได้อ่านทุกคํา ทุกประโยค เราจะเข้าใจถึงความหมายท่ี แท้จรงิ ของเศรษฐกจิ พอเพยี งทพ่ี อ่ สอนไว้อยา่ งถอ่ งแท้

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 81 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"การใช้จา่ ยโดยประหยดั น้นั จะเป็ นหลกั ประกนั ความสมบูรณพ์ นู สุขของ ผปู้ ระหยดั เองและครอบครวั ช่วยป้ องกนั ความขาดแคลนในวนั ข้างหน้า การ ประหยัดดงั กล่าวนี้ จะมีผลดีไม่เฉพาะแก่ผู้ประหยดั เท่าน้ัน ยังจะเป็ น ประโยชนแ์ กป่ ระเทศชาตดิ ว้ ย\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในวนั ขนึ้ ปีใหม่ 31 ธนั วาคม 2502 \"...การพฒั นาประเทศจําเป็ นต้องทาํ ตามลาํ ดบั ขน้ั ต้องสร้างพนื้ ฐานคอื ความพอมี พอกิน พอใช้ของประชาชนส่ วนใหญ่เบอื้ งต้นก่อน โดยใช้ วธิ ีการและอุปกรณ์ทปี่ ระหยดั แต่ถูกต้องตามหลกั วชิ าการ เมื่อได้พืน้ ฐาน ความมน่ั คงพร้อมพอสมควร และปฏบิ ตั ไิ ด้แล้ว จงึ คอ่ ยสร้างคอ่ ยเสรมิ ความ เจรญิ และฐานะทางเศรษฐกจิ ขน้ั ทสี่ งู ขนึ้ โดยลาํ ดบั ตอ่ ไป...\"

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วข้อง 82 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลย เดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ เมอ่ื วนั ที่ 18 กรกฎาคม 2517 \"...คนอน่ื จะวา่ อยา่ งไรก็ช่างเขา จะวา่ เมอื งไทยล้าสมยั วา่ เมอื งไทยเชย วา่ เมอื งไทยไมม่ สี ่ิงทส่ี มยั ใหม่ แตเ่ ราอยพู่ อมพี อกนิ และขอให้ทุกคนมคี วาม ปรารถนาที่จะให้เมืองไทยพออยู่พอกิน มีความสงบ และทํางานต้ังจิต อธษิ ฐานตง้ั ปณิธาน ในทางทจี่ ะให้เมอื งไทยอยูแ่ บบพออยูพ่ อกนิ ไมใ่ ช่วา่ จะรุง่ เรอื งอยา่ งยอด แตว่ า่ มคี วามพออยูพ่ อกนิ มคี วามสงบ เปรยี บเทยี บกบั ประเทศอนื่ ๆ ถา้ เรารกั ษาความพออยพู่ อกนิ นี้ได้ เราก็จะยอดยง่ิ ยวดได.้ ..\" \"...ฉะน้นั ถ้าทุกทา่ นซ่งึ ถอื วา่ เป็ นผู้ทมี่ คี วามคดิ และมอี ทิ ธพิ ล มพี ลงั ท่ี จะทําให้ผู้อื่นซ่ึงมคี วามคดิ เหมือนกนั ช่วยกนั รกั ษาส่ วนรวมให้อยู่ดกี นิ ดี พอสมควร ขอย้ํา พอควร พออยู่พอกิน มีความสงบ ไม่ให้คนอืน่ มาแย่ง

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 83 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั คุณสมบตั นิ ี้จากเราไปได้ ก็จะเป็ นของขวญั วนั เกดิ ทถ่ี าวร ทจี่ ะมคี ุณค่าอยู่ ตลอดกาล...\" \"...ถ้าทา่ นทง้ั หลายช่วยกนั คดิ ช่วยกนั ทาํ แม้จะมกี ารเถยี งกนั บ้าง แต่ เถยี งด้วยรากฐานของเหตุผล และเมตตาซ่ึงกนั และกนั และส่ิงทส่ี ูงสุด ทสี่ ุด ก็คือประโยชน์ร่วมกัน คือ ความพอมีพอกิน พออยู่ ปลอดภัยของ ประเทศชาต.ิ ..\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2517 \"...วิถีทางดําเนินของบ้านเมืองและประชาชนโดยท่ัวไป มีความ เปลย่ี นแปลงมาตลอด เนื่องมาจากความวปิ รติ ผนั แปรของวถิ แี ห่งเศรษฐกจิ สังคม การเมอื ง และอน่ื ๆ ของโลก ยากยง่ิ ทเี่ ราจะหลกี เลยี่ งให้พ้นได้

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง 84 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั จึงต้องระมดั ระวงั ประคบั ประคองตวั เรามากขึ้น โดยเฉพาะในเรื่องการ เป็ นอยโู่ ดยประหยดั เพอื่ ทจ่ี ะอยใู่ ห้รอดและกา้ วหน้าตอ่ ไปไดโ้ ดยสวสั ด.ี ..\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพิตร เนื่ องในโอกาสวันขึ้นปี ใหม่ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2521 \"...เศรษฐศาสตรเ์ ป็ นวชิ าของเศรษฐกจิ การทตี่ ้องใช้รถไถตอ้ งไปซอื้ เรา ต้องใช้ต้องหาเงนิ มาสําหรบั ซอื้ นํ้ามนั สําหรบั รถไถ เวลารถไถเกา่ เราต้องยง่ิ ซ่อมแซม แตเ่ วลาใช้น้นั เราก็ต้องป้ อนนํ้ามนั ให้เป็ นอาหาร เสร็จแล้วมนั คาย ควนั ควนั เราสูดเข้าไปแล้วก็ปวดหวั ส่ วนควายเวลาเราใช้เราก็ต้องป้ อน อาหาร ต้องให้หญ้า ให้อาหารมนั กิน แต่ว่ามนั คายออกมา ที่มนั คาย ออกมาก็เป็ นป๋ ยุ แลว้ ก็ใช้ไดส้ ําหรบั ให้ทด่ี นิ ของเราไมเ่ สีย...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วข้อง 85 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนา ขวญั ณ ศาลาดสุ ิดาลยั วนั ท่ี 9 พฤษภาคม 2529 \"...ในทุ กวันนี้ ประเทศไทยยังมี ทรัพยากรพร้ อมมู ล ท้ัง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละทรพั ยากรบุคคล ซง่ึ สามารถนํามาใช้เสรมิ สร้างความ อุดมสมบูรณ์ และเสถยี รภาพอนั ถาวรของบ้านเมอื งไดเ้ ป็ นอยา่ งดี ข้อสําคญั ต้องรู้จกั ใช้ทรพั ยากรน้นั อยา่ งฉลาด โดยมุง่ ถงึ ประโยชนแ์ ท้จรงิ ทจ่ี ะเกดิ แก่ ประเทศชาต.ิ ..\" พระราชดาํ รสั พระบาทสพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอ ดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 5 ธนั วาคม 2529

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 86 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...เราไมเ่ ป็ นประเทศรา่ํ รวย เรามพี อสมควร พออยไู่ ด้ แตไ่ มเ่ ป็ นประเทศ ทก่ี ้าวหน้าอยา่ งมาก เราไมอ่ ยากจะเป็ นประเทศก้าวหน้าอยา่ งมาก เพราะถ้า เราเป็ นประเทศก้าวหน้าอย่างมากก็จะมแี ต่ถอยกลบั ประเทศเหลา่ น้ันทเ่ี ป็ น ประเทศอุตสาหกรรมก้าวหน้า จะมแี ตถ่ อยหลงั และถอยหลงั อยา่ งน่ากลวั แต่ ถ้าเรามกี ารบรหิ ารแบบเรยี กว่าแบบคนจน แบบทไี่ มต่ ดิ กบั ตาํ รามากเกนิ ไป ทาํ อยา่ งมสี ามคั คนี ี่แหละคอื เมตตากนั จะอยไู่ ดต้ ลอดไป...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2534

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 87 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...ตามปกตคิ นเราชอบดสู ถานการณใ์ นทางดี ทเ่ี ขาเรยี กวา่ เล็งผลเลศิ ก็ เห็นวา่ ประเทศไทยเรานี่ก้าวหน้าดี การเงนิ การอุตสาหกรรมการค้าดี มกี าํ ไร อีกทางหน่ึงก็ต้องบอกว่าเรากําลงั เส่ื อมลงไปส่ วนใหญ่ ทฤษฎีว่าถ้ามีเงนิ เท่าน้ัน ๆ มีการกู้เท่าน้ัน ๆ หมายความว่าเศรษฐกิจก้าวหน้า แล้วก็ ประเทศก็เจรญิ มหี วงั วา่ จะเป็ นมหาอาํ นาจ ขอโทษเลยต้องเตอื นเขาวา่ จรงิ ตวั เลขดี แตว่ า่ ถ้าเราไมร่ ะมดั ระวงั ในความต้องการพนื้ ฐานของประชาชนน้นั ไมม่ ที าง...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 5 ธนั วาคม 2536

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง 88 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...ทเี่ ป็ นห่วงน้นั เพราะแม้ในเวลา 2 ปี ทเ่ี ป็ นปีกาญจนาภเิ ษกก็ไดเ้ ห็น ส่ิงทท่ี าํ ให้เห็นได้ว่า ประชาชนยงั มคี วามเดอื ดร้อนมาก และมสี ่ิงทค่ี วรจะ แกไ้ ขและดาํ เนินการตอ่ ไปทกุ ดา้ น มภี ยั จากธรรมชาตกิ ระหน่ํา ภยั ธรรมชาติ นีเ้ ราคงสามารถทจ่ี ะบรรเทาไดห้ รอื แกไ้ ขได้ เพยี งแตว่ า่ ต้องใช้เวลาพอใช้ มี ภัยที่มาจากจิตใจของคน ซ่ึงก็แก้ไขได้เหมือนกัน แต่ว่ายากกว่าภัย ธรรมชาติ ธรรมชาตนิ ้นั เป็ นส่ิงนอกกายเรา แตน่ ิสัยใจคอของคนเป็ นส่ิงทอ่ี ยู่ ข้างใน อนั นี้ก็เป็ นข้อหน่ึงท่อี ยากให้จดั การให้มคี วามเรยี บร้อย แต่ก็ไม่ หมดหวงั ...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2539

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 89 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...ความจริงเคยพูดเสมอในที่ประชุมอย่างนี้ว่า การจะเป็ นเสื อน้ันไม่ สํ าคัญ สํ าคัญอยู่ท่ีเรามีเศรษฐกิจแบบพอมีพอกิน แบบพอมีพอกินน้ัน หมายความว่า อุ้มชูตวั เองได้ ให้มพี อเพยี งกบั ตนเอง อนั นี้ก็เคยบอกว่า ความพอเพยี งนี้ไมไ่ ด้หมายความว่า ทุกครอบครวั จะต้องผลติ อาหารของตวั จะต้องทอผ้าใส่ เอง อย่างน้ันมนั เกินไป แต่ว่าในหมู่บ้านหรือในอําเภอ จะต้องมีความพอเพียงพอสมควร บางส่ิ งบางอย่างท่ีผลติ ได้มากกว่าความ ต้องการก็ขายได้ แตข่ ายในทไ่ี มห่ ่างไกลเทา่ ไร ไมต่ ้องเสียคา่ ขนส่งมากนกั อยา่ งนี้ทา่ นนกั เศรษฐกจิ ตา่ ง ๆ ก็มาบอกวา่ ล้าสมยั จรงิ อาจจะล้าสมยั คน อ่ืนเขาต้องมีเศรษฐกจิ ที่ต้องมีการแลกเปลี่ยน เรียกว่าเศรษฐกิจการค้า ไมใ่ ช่เศรษฐกจิ ความพอเพยี ง เลยรู้สึกวา่ ไมห่ รหู รา แตเ่ มอื งไทยเป็ นประเทศ ท่ี มี บุ ญ อ ยู่ ว่ า ผ ลิ ต ใ ห้ พ อ เ พี ย ง ไ ด้ … \" \"...การกู้เงนิ นี้นํามาใช้ในส่ิงทไี่ มท่ าํ รายได้น้ันไมด่ ี อนั นี้เป็ นข้อสําคญั เพราะวา่ ถ้ากู้เงนิ และทาํ ให้มรี ายได้ก็เทา่ กบั จะใช้หนี้ได้ ไมต่ ้องตดิ หนี้ ไม่ ต้องเดอื ดร้อน ไม่ต้องเสี ยเกยี รติ กู้เงนิ น้ัน เงนิ จะต้องให้เกดิ ประโยชน์ มใิ ช่กสู้ ําหรบั ไปเลน่ ไปทาํ อะไรทไี่ มเ่ กดิ ประโยชน.์ ..\"

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วข้อง 90 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...เมอื่ ปี 2517 ถงึ 2541 ก็ 24 ปี ใช่ไหม วนั น้นั ได้พูดวา่ เราควรจะ ปฏบิ ตั ใิ ห้พอมพี อกนิ พอมพี อกนิ ก็แปลวา่ เศรษฐกจิ พอเพยี งน่นั เอง ถ้าแตล่ ะ คนมพี อมพี อกนิ ก็ใช้ได้ ยง่ิ ถ้าทง้ั ประเทศพอมพี อกนิ ก็ยง่ิ ดใี หญ…่ \" \"…สมยั ก่อนนี้พอมีพอกิน มาสมัยนี้ชักจะไม่พอมีพอกิน จึงต้องมี นโยบายทจี่ ะทาํ เศรษฐกจิ พอเพยี ง เพอ่ื ทจี่ ะให้ทุกคนพอเพยี งได้ ให้พอเพยี ง นี้ก็หมายความว่า มีกิน มีอยู่ ไม่ฟ่ ุมเฟื อย ไม่หรูหราก็ได้ แต่ว่าพอ แม้วา่ บางอยา่ งอาจจะดูฟ่ ุมเฟื อย แตถ่ ้าทาํ ให้มคี วามสุข ถ้าทาํ ไดก้ ็สมควรที่ จะทาํ สมควรทจ่ี ะปฏบิ ตั ิ อนั นี้ก็ความหมายอกี อย่างของเศรษฐกจิ พอเพยี ง หรอื ระบบพอเพยี ง …\" \"... แตว่ า่ พอเพยี งนีม้ คี วามหมายกว้างขวางยง่ิ กวา่ นี้อกี คอื คาํ วา่ พอ ก็ เพยี งพอเพยี งนี้ก็พอ ดงั น้นั เอง คนเราถ้าพอใจในความต้องการ ก็มคี วาม โลภน้อย เมอ่ื มคี วามโลภน้อยก็เบยี ดเบยี นผ้อู น่ื น้อย...\" \"...มคี วามคดิ วา่ ทาํ อะไรต้องพอเพยี ง หมายความวา่ พอประมาณ ไม่ สดุ โตง่ ไมโ่ ลภอยา่ งมาก คนเราก็อยเู่ ป็ นสุข พอเพยี งนี้อาจจะมมี าก อาจจะ มขี องหรหู ราก็ได้ แตว่ า่ ต้องไมไ่ ปเบยี ดเบยี นคนอนื่ ต้องให้พอประมาณตาม อตั ภาพ พดู จาก็พอเพยี ง ทาํ อะไรก็พอเพยี ง ปฏบิ ตั ติ นก็พอเพยี ง...\" \"… ความพอเพยี งนีก้ ็แปลวา่ ความพอประมาณ และความมเี หตุผล…\" พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรม นาถบพติ ร เนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2540

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 91 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...เศรษฐกจิ พอเพยี ง แปลวา่ Sufficiency Economy…\" \"...คาํ วา่ Sufficiency Economy นี้ ไมม่ ใี นตาํ ราเศรษฐกจิ จะมไี ด้ อยา่ งไร เพราะวา่ เป็ นทฤษฎใี หม.่ ..\" \"...Sufficiency Economy น้นั ไมม่ ใี นตาํ รา เพราะหมายความวา่ เรามี ความคดิ ใหม…่ \" \"...และโดยทท่ี า่ นผู้เชยี่ วชาญสนใจ ก็หมายความวา่ เราก็สามารถทจี่ ะไป ปรบั ปรุง หรอื ไปใช้หลกั การ เพอ่ื ทจ่ี ะให้เศรษฐกจิ ของประเทศและของโลก พฒั นาดขี นึ้ ...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 92 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั มหาราช บรมนาถบพติ ร เนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2541 \"...คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มคี วามโลภน้อย เมอ่ื มคี วามโลภน้อย ก็เบยี ดเบยี นคนอน่ื น้อย ถ้าทุกประเทศมคี วามคดิ อนั นี้ไมใ่ ช่เศรษฐกจิ มี ความคดิ วา่ ทาํ อะไรต้องพอเพยี ง หมายความวา่ พอประมาณ ไมส่ ุดโตง่ ไม่ โลภอยา่ งมาก คนเราก็อยเู่ ป็ นสขุ ...\" \"...ให้พอเพยี งนี้ก็หมายความวา่ มกี นิ มอี ยู่ ไมฟ่ ่ มุ เฟื อย ไมห่ รูหราก็ได้ แตว่ า่ พอ แม้บางอยา่ งอาจจะดฟู ่ ุมเฟื อย แตถ่ ้าทาํ ให้มคี วามสุข ถ้าทาํ ได้ก็

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 93 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั สมควรทจี่ ะทาํ สมควรทจ่ี ะปฏบิ ตั ิ อนั นี้ก็หมายความอกี อยา่ งของเศรษฐกจิ หรอื ระบบพอเพยี ง...พอเพยี งนี้อาจจะมมี าก อาจจะมขี องหรูหราก็ได้ แตว่ า่ ต้องไม่เบยี ดเบยี นคนอน่ื ต้องให้พอประมาณตามอตั ภาพ พูดจาก็พอเพยี ง ทาํ อะไรก็พอเพยี ง ปฏบิ ตั ติ นก็พอเพยี ง...\" \"เศรษฐกจิ พอเพยี ง...จะทาํ ความเจรญิ ให้แก่ประเทศได้ แต่ต้องมคี วาม เพยี ร แล้วต้องอดทน ต้องไม่ใจร้อน ต้องไม่พูดมาก ต้องไม่ทะเลาะกนั ถา้ ทาํ โดยเข้าใจกนั เชอื่ วา่ ทุกคนจะมคี วามพอใจได.้ ..\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2541 \"...คนไม่เข้าใจว่ากจิ การใหญ่ ๆ เหมอื นการสร้างเขอ่ื นป่ าสัก ก็เป็ น เศรษฐกจิ พอเพยี งเหมอื นกนั เขานึกวา่ เป็ นเศรษฐกจิ สมยั ใหม่ เป็ นเศรษฐกจิ

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 94 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั ที่ห่างไกลจากเศรษฐกิจพอเพียง แต่ท่ีจริงแล้วเป็ นเศรษฐกิจพอเพียง เหมอื นกนั ...\" \"...ข้าพเจ้าจึงปรารถนาอยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะเห็นชาวไทยมคี วามสุขถ้วนหน้ากนั ด้วยการให้ คอื ให้ความรกั ความเมตตากนั ให้นํ้าใจไมตรกี นั ให้อภยั ไมถ่ อื โทษ โกรธเคอื งกนั ให้การสงเคราะห์ อนุเคราะหก์ นั โดยมุง่ ดี มุง่ เจรญิ ตอ่ กนั ดว้ ยความบรสิ ทุ ธิ์ และจรงิ ใจ...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช ม ห า ร า ช บ ร ม น า ถ บ พิ ต ร เ ม่ื อ วั น ท่ี 23 ธั น ว า ค ม 2542 \"เศรษฐกจิ พอเพยี งเป็ นเสมอื นรากฐานของชวี ติ รากฐานความมน่ั คงของ แผน่ ดนิ เปรยี บเสมอื นเสาเข็ม ทถ่ี ูกตอกรองรบั บ้านเรอื นตวั อาคารไว้น่นั เอง ส่ิงกอ่ สร้างจะมน่ั คงไดก้ ็อยทู่ เ่ี สาเข็ม แตค่ นส่วนมากมองไมเ่ ห็นเสาเข็มและลมื เสาเข็มเสียดว้ ยซาํ้ ไป\"

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง 95 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร จากวารสารชยั พฒั นาประจาํ เดอื นสิงหาคม 2542 \"...ไฟดบั ถ้ามคี วามจาํ เป็ น หากมเี ศรษฐกจิ พอเพยี งแบบไมเ่ ต็มที่ เรามี เครอื่ งป่นั ไฟก็ใช้ป่นั ไฟ หรอื ถา้ ขน้ั โบราณกวา่ มดื ก็จดุ เทยี น คอื มที างทจ่ี ะ แก้ปญั หาเสมอ ฉะน้นั เศรษฐกจิ พอเพยี งก็มเี ป็ นขน้ั ๆ แตจ่ ะบอกวา่ เศรษฐกจิ พอเพยี งนี้ ให้พอเพยี งเฉพาะตวั เองร้อยเปอรเ์ ซ็นตน์ ี่เป็ นส่ิงทาํ ไมไ่ ด้ จะต้อง มกี ารแลกเปลยี่ น ต้องมกี ารช่วยกนั ถ้ามกี ารช่วยกนั แลกเปลยี่ นกนั ก็ ไม่ใช่พอเพยี งแล้ว แต่วา่ พอเพยี งในทฤษฎใี นหลวงนี้ คอื ให้สามารถทจ่ี ะ ดาํ เนนิ งานได.้ ..\" พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรม นาถบพิตร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิ ดาลยั วนั ท่ี 23 ธนั วาคม 2542

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 96 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...แตว่ า่ พอเพยี ง ในทฤษฎหี ลวงคอื ให้สามารถดาํ เนนิ งานได้ แตท่ ว่ี า่ เมอื งไทยไมใ่ ช้เศรษฐกจิ พอเพยี ง น่ีไมไ่ ด้ตาํ หนิ ไมเ่ คยพดู นี่พดู ในตอนนี้ พูดเวลานี้ ขณะนี้วา่ ประเทศไทย ไมใ่ ช้เศรษฐกจิ พอเพยี ง คอ่ นข้างจะแย่ เพราะวา่ จะทาํ ให้ลม่ จม...\" \"...เศรษฐกจิ พอเพยี งทห่ี มายถงึ นี้ คอื วา่ อยา่ งคนทท่ี าํ ธุรกจิ ก็ยอ่ มต้อง ไปกู้เงนิ เพราะว่าธุรกจิ หรือกจิ การอุตสาหการสมยั ใหม่นี้ คนเดยี วไม่ สามารถทจ่ี ะรวบรวมทุนมาสร้างกจิ การ กจิ กรรมทใี่ หญ่ ซ่ึงจาํ เป็ นทจ่ี ะต้อง ใช้กจิ กรรมทใี่ หญ…่ \" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2543

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 97 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"…ฉันพูดเศรษฐกจิ พอเพยี งความหมายคอื ทาํ อะไรให้เหมาะสมกบั ฐานะ ของตวั เอง คอื ทาํ จากรายได้ 200-300 บาท ขนึ้ ไปเป็ นสองหมนื่ สามหมน่ื บาท คนชอบเอาคําพูดของฉัน เศรษฐกิจพอเพียงไปพูดกันเลอะเทอะ เศรษฐกจิ พอเพยี ง คอื ทาํ เป็ น Self-Sufficiency มนั ไมใ่ ช่ความหมาย ไมใ่ ช่ แบบทฉ่ี ันคดิ ท่ีฉันคดิ คอื เป็ น Self-Sufficiency of Economy เช่น ถ้าเขา ตอ้ งการดทู วี ี ก็ควรให้เขามดี ู ไมใ่ ช่ไปจาํ กดั เขาไมใ่ ห้ซอื้ ทวี ดี ู เขาต้องการ ดูเพื่อความสนุ กสนาน ในหมู่บ้านไกล ๆ ที่ฉันไป เขามีทีวีดูแต่ใช้ แบตเตอรี่ เขาไม่มีไฟฟ้ า แต่ถ้า Sufficiency น้ัน มีทีวีเขาฟ่ ุมเฟื อย เปรยี บเสมอื นคนไมม่ สี ตางคไ์ ปตดั สูทใส่ และยงั ใส่เนคไทเวอรซ์ าเช่ อนั นี้ก็ เกนิ ไป…\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร ณ พระตาํ หนกั เปี่ยมสุข วงั ไกลกงั วล วนั ท่ี 17 มกราคม 2544

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง 98 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"…การอยพู่ อมพี อกนิ ไมไ่ ดห้ มายความวา่ ไมม่ คี วามก้าวหน้า มนั จะมี ความก้าวหน้าแคพ่ อประมาณ ถ้าก้าวหน้าเร็วเกนิ ไป ไปถงึ ขนึ้ เขายงั ไมถ่ งึ ยอดเขา หวั ใจวาย แล้วก็หลน่ จากเขา ถ้าบุคคลหลน่ จากเขา ก็ไมเ่ ป็ นไร ช่างหวั เขา แตว่ า่ ถ้าคนคนเดยี วขนึ้ ไปวง่ิ บนเขา แล้วหลน่ ลงมา บางทที บั คนอน่ื ทาํ ให้คนอน่ื ต้องหลน่ ไปดว้ ย อนั นีเ้ ดอื ดรอ้ น…\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร วนั ท่ี 30 พฤษภาคม 2544

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วข้อง 99 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"… เศรษฐกิจพอเพียงท่ีได้ย้ําแล้วยํ้าอีกแปลเป็ นภาษาอังกฤษว่า sufficiency economy ใครตอ่ ใครก็ ตอ่ วา่ วา่ ไมม่ ี sufficiency economy แตว่ ่าเป็ นคาํ ใหม่ของเราก็ได้ก็หมายความว่า ประหยดั แต่ไม่ใช่ขเี้ หนียว ทาํ อะไร ดว้ ยความอะลมุ้ อลว่ ยกนั ทาํ อะไรดว้ ยเหตุและผล จะเป็ นเศรษฐกจิ พอเพยี ง แล้วทุกคนจะมคี วามสุข แตเ่ ศรษฐกจิ พอเพยี งนี้ เป็ นส่ิงทป่ี ฏบิ ตั ิ ยากทส่ี ดุ …\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2544

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 100 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"…เมอื งไทยเน่ียมที รพั ยากรดี ๆ ไมท่ าํ ไมใ่ ช้ เดยี๋ วตอ้ งไปก้เู งนิ อะไรที่ ไหนมา มาพฒั นาประเทศ จรงิ ๆ สุนขั ฝรง่ั ก็ต้องซอื้ มา ต้องมี แตว่ า่ เรา มขี องมที รพั ยากรทด่ี ี เราต้องใช้ ไมใ่ ช่สุนขั เทา่ น้นั อน่ื ๆ ของอน่ื หลาย อยา่ ง แล้วทน่ี ายกฯ พูดถงึ ทฤษฎใี หม่ พดู ถงึ เศรษฐกจิ พอเพยี ง ไอ้เนี่ยเรา ไมไ่ ด้ซอื้ จากตา่ งประเทศ แตว่ า่ เป็ นของพนื้ เมอื งแล้วก็ไมไ่ ด้ อาจจะอ้างวา่ เป็ นความคดิ พระเจ้าอยู่หวั ไมใ่ ช่ทาํ มานานแล้ว ทง้ั ราชการ ทาํ ราชการ ทง้ั พลเรอื น ทง้ั ทหาร ทง้ั ตาํ รวจ ไดใ้ ช้เศรษฐกจิ พอเพยี งมานานแลว้ …\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2545

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กย่ี วข้อง 101 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"…ความสะดวกจะสามารถสร้างอะไรได้มาก น่ีคือเศรษฐกิจพอเพียง สําคญั วา่ ต้องรู้จกั ขน้ั ตอน ถ้านึกจะทาํ อะไรให้เร็วเกนิ ไป ไมพ่ อเพยี ง ถ้า ไม่เร็ว ช้าไป ก็ไม่พอเพียง ต้องให้รู้จักก้าวหน้ า โดยไม่ทําให้คน เดอื ดร้อน อนั นี้เศรษฐกจิ พอเพยี งคงไดศ้ ึกษามานานแลว้ เราพดู มาแลว้ 10 ปีต้องปฏบิ ตั ดิ ว้ ย…\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร เนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ที่ 4 ธนั วาคม 2546

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง 102 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั \"...ในเรอื่ งเศรษฐกจิ พอเพยี ง พอเพยี งคอื อะไร ไม่ใช่เพยี งพอ คอื ว่า ไมไ่ ดห้ มายความวา่ ให้ทาํ กาํ ไรเล็ก ๆ น้อย ๆ เทา่ น้นั เอง ทาํ กาํ ไรก็ทาํ ถ้าเราทาํ กาํ ไรได้ดี มนั ก็ดี แตว่ า่ ขอให้มนั พอเพยี ง ถ้าทา่ นเอากาํ ไรหน้า เลอื ดมากเกนิ ไป มนั ไมใ่ ช่พอเพยี ง…\" \"...ฟังวา่ รฐั บาลหรอื เมอื งไทย ประชาชน มเี งนิ เยอะ มเี งนิ เกนิ ก็ใช้สิ เขาหาวา่ เราเศรษฐกจิ พอเพยี ง คาํ วา่ พอเพยี ง ถ้ามเี งนิ ก็ต้องใช้ ไมใ่ ช่ขี้ เหนียว ถ้ามเี งนิ ไมต่ ้องขเี้ หนียว ซอื้ ไปเถอะ อะไรก็ตาม เครอ่ื งบนิ เรอื รถถงั ซอื้ ถ้ามเี งนิ เยอะ ก็ถอื วา่ สนับสนุนให้จา่ ย เดยี๋ วนี้เขาบอกวา่ ใน หนังสือพมิ พเ์ ห็นรเึ ปลา่ ว่าเขาสนับสนุนให้จ่าย ถ้ามกี ็จ่าย แตถ่ ้าไม่มกี ็ ระงบั หน่อย ...\" พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วข้อง 103 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั มหาราช บรมนาถบพติ ร เน่ืองในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2550 บ้านของพ่อ คือชื่อเรยี กส้ันๆ ทเี่ ข้าใจง่าย ของศูนยก์ ารเรยี นรู้เศรษฐกจิ พอเพยี งแห่งนี้ เกดิ ขึน้ จากนายอมั รนิ ทร์ เซ็นเสถยี ร ประธานศูนยฯ์ ท่ี ต้องการเผยแพร่ความรู้เกษตรทฤษฎใี หม่แก่คนท่วั ไป ให้ได้เข้ามาศึกษา เรยี นรู้ตามแนวปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งของพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหา ภมู พิ ลอดลุ ยเดช (รชั กาลท่ี 9) แบบฟรๆี ไมเ่ สียคา่ ใช้จา่ ยใดๆ ทง้ั ส้ิน

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 104 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 105 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 106 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง 107 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั บนผนื ดนิ กว่า 3.5 ไร่ แบง่ พนื้ ทอี่ อกเป็ นสัดส่ วนต่างๆ ตามหลกั การเกษตร ทฤษฎใี หม่ ได้แก่ แหลง่ กกั เก็บนํ้า ทุง่ นา พนื้ ทเ่ี พาะปลูกพชื พนื้ ทเ่ี ลยี้ ง สัตว์ และทพี่ กั อาศัย นอกจากนี้ยงั มกี จิ กรรมให้ทาํ เป็ นฐานๆ อกี 6 ฐาน ไดแ้ ก่ – ฐานกจิ กรรมปกั ดาํ นา – ฐานกจิ กรรมเลยี้ งแพะและแกะ – ฐานกจิ กรรมปลาตะเพยี นสาน

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง 108 การเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั – ฐานกจิ กรรมไกไ่ ข่ – ฐานกจิ กรรมอาหารบา้ นของพอ่ –ฐานกจิ กรรมบา้ นของพอ่ บา้ นของฉัน

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 109 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 110 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 111 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 112 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 113 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 114 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทท่ี 2 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง 115 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั ‘บา้ นของพอ่ ’ ไมเ่ ก็บคา่ เข้าชม แตม่ กี ลอ่ งตง้ั ไวเ้ ป็ นคา่ สนบั สนุนการดาํ เนิน กจิ กรรมตา่ งๆ ให้หยอดเงนิ ตามกาํ ลงั คะ่ ถอื เป็ นอกี หน่ึงสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วท่ี เหมาะกบั พาเด็กๆ มาสนุกสนาน และไดท้ าํ กจิ กรรมรว่ มกนั ทง้ั ครอบครวั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 116 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 117 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั

บทที่ 2 งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 118 การเรยี นร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง การประมวลพระราชดาํ รสั