รูปท่ี 8.2 แสดงข้นั ตอนการประกอบฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ อยา่ งคร่าวๆ รูปท่ี 8.3 แสดงชิ้นส่วนตา่ งๆภายในฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์
กจิ กรรมการจัดการซัwwลายเชน ของอตุ สาหกรรมการพลติ ฮาร์ดดิสก์ จากการศึกษาขอ้ มูลผูป้ ระกอบการรายใหญ่2ราย เก่ียวกบั ลกั ษณะการจดั การซัพพลายเชนของอุตสาหกรรมฮาร์ดดิสก์ สามารถอธิบายลกั ษณะการจดั การซพั พลายเชนตามกลุ่มกิจกรรมไดด้ งั น้ี 1. การวางแผนซัพพลายเซน (Supply Chain Planning) จากการสํารวจขอ้ มูล ผปู้ ระกอบการฮาร์ดดิสก์ กระบวนการวางแผนซพั พลายเซนไดแ้ ก่ การพยากรณ์อุปสงค์ (Demand Forecasting) ท้งั ของผปู้ ระกอบการเองและของลูกคา้ กบั ผจู้ ดั หาวตั ถุดิบของผปู้ ระกอบการดว้ ย ผปู้ ระกอบการจะไดร้ ับขอ้ มูลการพยากรณ์อุปสงคจ์ ากลูกคา้ ล่วงหนา้ 13 สัปดาห์ ความละเอียดของขอ้ มูลมีท้งั ระดบั รายวนั รายสัปดาห์ และรายเดือน ข้ึนอยกู่ บั แตล่ ะบริษทั และช่วงเวลา เช่น ขอ้ มูลความตอ้ งการในช่วง 1 เดือนแรกจะมีความละเอียดถึงระดับ รายวัน ส่วนเดือนถัดไปจะเป็ นข้อมูลความต้องการในระดับรายสัปดาห์ หรื อรายเดือนกระบวนการพยากรณ์ของผปู้ ระกอบการจะพยากรณ์จากขอ้ มูลคาํ ส่ังซ้ือของลูกคา้ ตน ซ่ึงหมายความวา่ ค่าท่ีไดจ้ ากการพยากรณ์จะเป็นคา่ ของการพยากรณ์บนการพยากรณ์อีกที เนื่องจากคาํ ส่ังซ้ือของลูกคา้ คือ ค่าท่ีได้จากการพยากรณ์อุปสงคข์ องลูกคา้ ซ่ึงสามารถอธิบายได้ ดงั แสดงใน รูปท่ี 8.4 รูปท่ี 8.4 แสดงลกั ษณะการพยากรณ์และการรับคาํ สัง่ ซ้ือของผปู้ ระกอบการในซพั พลายเชน 3. การผลิต (Manufacturing) การผลิตของอุตสาหกรรมฮาร์ดดิสก์เป็ นการผลิตตามคาํ สั่งซ้ือของลูกคา้ (Make - to - Order) จะไม่มีการผลิตเพ่ือจดั เก็บไวเ้ ป็ นจาํ นวนมาก โดยปัจจยั ที่ถูกพิจารณาในการผลิตคือ 1. คา่ สงั่ ซ้ือของลูกคา้ 2. แนวโนม้ ของอุตสาหกรรม และ 3. รอบเวลาของการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยี
จากท้งั 3 ปัจจยั ขา้ งตน้ ส่วนใหญ่แลว้ ปัจจยั คาํ สงั่ ซ้ือของลูกคา้ จะเป็นปัจจยั หลกั ที่ถูกนาํ มาพจิ ารณา 4. การบริการลูกค้า (Customer Service) จากขอ้ มูลท่ีไดจ้ ากการสํารวจเก่ียวขอ้ งกบั การรับประกนัคุณภาพสินคา้ ท่ีทางบริษทั บริการให้กบั ลูกคา้ หากเกิดเหตุการณ์สินคา้ ชาํ รุด ทางผูป้ ระกอบการจะทาํ การเปลี่ยนสินคา้ ใหใ้ หม่ หรืออาจจะออก Credit Note ใหก้ บั ลูกคา้ แทน สินคา้ ชาํ รุดอาจเกิดก่อนมีการนาํ ไปผา่ นกระบวนการผลิต หรือหลงั จากท่ีผ่านกระบวนการผลิต แต่ตรวจพบว่าชิ้นส่วนใดชิ้นส่วนหน่ึงชาํ รุด ทางผปู้ ระกอบการสามารถเรียกร้องให้ผจู้ ดั หาวตั ถุดิบท่ีผลิตชิ้นส่วนน้นั ๆ ทาํ การส่งของใหม่มาให้แทน หากสามารถส่งแทนให้ได้ หากเป็ นกรณีลูกคา้ อยู่ต่างประเทศ หรือไม่สามารถส่งของไปแทนได้ทนั ที ทางผู้จดั หาวตั ถุดิบอาจออก Credit Note ให้กบั ทางลูกคา้ แทน ส่วนกระบวนการบริการลูกคา้ อ่ืนๆ ยงั ไม่ค่อยชดั เจนนกั 5. การจัดการคําส่ังซื้อ (Order Management) ในอุตสาหกรรมฮาร์ดดิสก์ การส่งผ่านขอ้ มูลโดยเฉพาะขอ้ มลู คาํ สั่งซ้ือหรือคา่ พยากรณ์อุปสงค์ จะเป็นการส่งผา่ นทางจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (e-mail) ในรูปของ Excel File ในกรณีที่ผปู้ ระกอบการเป็ นบริษทั ขา้ มชาติ บางรายจะทาํ การติดต่อกบั สํานกั งานใหญ่ผา่ นทางอินทราเน็ต เช่นเดียวกนั กบั กรณีที่มีลูกคา้ อยตู่ า่ งประเทศ แตโ่ ดยมากยงั ใชจ้ ุดหมายอิเล็กทรอนิกส์อยู่ 6. การจัดการคลังสินค้า (Warehousing) และการตอบสนองลูกคา้ (Fulfillment) การจดั การคลงั สินคา้ ในอุตสาหกรรมฮาร์ดดิสก์ โดยมากระหวา่ งผปู้ ระกอบการมีการจดั ต้งั JIT Hub (Just in TimeHub) ไวท้ ี่สถานประกอบการของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ โดยผจู้ ดั หาวตั ถุดิบจะทาํ การเติมเต็มสินคา้ เขา้ ไปใน JITHub ตามตารางเวลาและปริมาณที่ไดม้ ีการตกลงกนั ไว้ หรือในบางกรณีผจู้ ดั หาวตั ถุดิบสามารถทราบขอ้ มูลระดบั สินคา้ คงคลงั ของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ผ่านทางอินทราเน็ต และทาํ การส่งสินคา้ เขา้ ไปเติมเต็มในคลงั ได้ทนั ที วิธีการพยากรณ์และค่าที่ได้จากการพยากรณ์ มีผลกระทบต่อการวางแผนและปริมาณการผลิต ซ่ึงกระทบต่อระดบั สินคา้ คงคลงั จากขอ้ มูลที่ถูกรวบรวมมาปรากฏวา่ ลกั ษณะการตดั สินใจเรื่องปริมาณการผลิต จะเป็นลกั ษณะการจดั หาวตั ถุดิบ การผลิต และการจดั ส่งตามคาํ ส่ังซ้ือของลูกคา้ ซ่ึงก็คือการนาํ กลยทุ ธ์ต้งั (Pull Strategy) เขา้ มาใชใ้ นการจดั การสินคา้ คงคลงั เน่ืองจากสามารถควบคุมปริมาณสินคา้ คงคลงั และตน้ ทุนของสินคา้ คงคลงั ไดด้ ีกวา่ กลยุทธ์ผลกั (Push Strategy) ผปู้ ระกอบการแต่ละรายไม่ไดผ้ ลิตเฉพาะปริมาณท่ีไดจ้ ากคาํ สั่งซ้ือลูกคา้ เท่าน้นั แต่เป็ นการผลิตตามปริมาณ ท่ีไดม้ าจากการพยากรณ์ของตน ซ่ึงอิงจากขอ้ มูลคาํ ส่งั ซ้ือของลูกคา้ อีกที เพ่ือใหแ้ น่ใจวา่ สามารถมีสินคา้ พอที่จะตอบสนองลูกคา้ ได้ เน่ืองจากอุปสงคข์ องลูกคา้ ไม่ไดเ้ ท่ากนั ตลอดเวลา จึงสรุปไดว้ า่ กลยุทธ์การจดั การสินคา้ คงคลงั ที่มีการนาํ มาปฏิบตั ิ ณ ปัจจุบนั เป็นแบบกลยทุ ธ์ผสม (Mixed Strategy) ท่ีมีลกั ษณะของการใชก้ ลยทุ ธ์ดึงมากข้ึนคือ จะไมผ่ ลิตเพื่อจดั เก็บไวเ้ ป็นเวลานานๆ แตจ่ ะผลิตเพือ่ จดั ส่งเขา้ สายการผลิตของลูกคา้ แบบวนั ต่อวนั การ
ที่ยงั มีการเก็บสินคา้ คงคลงั ไวบ้ างส่วนข้ึนอยกู่ บั ขอ้ ตกลงร่วมกนั ที่ผปู้ ระกอบการมีให้กบั ลูกคา้ ตนวา่ ตอ้ งมีการเกบ็ สินคา้ คงคลงั สาํ รองไวป้ ระมาณก่ีวนั ซ่ึงข้ึนอยกู่ บั ลูกคา้ แต่ละราย แต่โดยรวมที่มีการรวบรวมขอ้ มูลมาจะมีการเก็บไวป้ ระมาณ ไม่เกิน 7 วนั เม่ือมีการดาํ เนินการเช่นน้ี ส่งผลให้ปัญหาการจดั การสินคา้ คงคลงัของผปู้ ระกอบการไม่ค่อยเกิดข้ึน หรือถา้ หากเกิดข้ึนจะอยใู่ นวสิ ัยที่สามารถยอมรับและควบคุมได้ เช่น กรณีที่สินคา้ คงคลงั ไมพ่ อกบั คาํ สั่งซ้ือของลูกคา้ ทาํ ใหต้ อ้ งเกิดปัญหาสินคา้ คา้ งส่ง (Back-log) ซ่ึง สามารถจดั การแกไ้ ขไดภ้ ายในเวลาไมก่ ่ีวนั เหตุผลสําคญั ที่ผปู้ ระกอบการนาํ กลยทุ ธ์ดึงมาใช้ เพราะไม่ตอ้ งการท่ีจะจดั เก็บสินคา้ เป็ นเวลานานเน่ืองจากสถานท่ีจดั เก็บหายาก ตน้ ทุนในการจดั เก็บสูง และสินคา้ ฮาร์ดดิสก์เป็ นสินคา้ ท่ีมีการเปล่ียนแปลงเทคโนโลยีรวดเร็ว และมูลค่าของสินคา้ ค่อนขา้ งสูง ดงั น้นั การจดั เก็บสินคา้ เป็ นเวลานานย่อมส่งผลเสียต่อสินคา้ ซ่ึงกระทบต่อตน้ ทุนตามไปดว้ ย เช่น ตน้ ทุนจากการท่ีสินคา้ ลา้ สมยั หรือสินคา้ ชาํ รุดจากการจดั เก็บเป็ นเวลานาน เป็ นตน้ เม่ือมีการจดั เก็บเพียงเล็กน้อย ย่อมส่งผลต่อการจดั การการขนส่ง เพื่อให้สามารถตอบสนองตอ่ ความตอ้ งการของ ลูกคา้ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 7. การขนส่ง (Transportation) เนื่องจากผปู้ ระกอบการแต่ละรายพยายามที่จะจดั เก็บสินคา้ คงคลงัใหเ้ หมาะสมท่ีสุด ต่อการตอบสนองคาํ สั่งซ้ือของลูกคา้ การจดั การการขนส่งจึงมีส่วนสาํ คญั ในการช่วยให้สามารถตอบสนองไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การจดั การเร่ืองการขนส่งที่มีการดาํ เนินการอยใู่ นทุกวนั น้ี จะเป็ นลกั ษณะที่มีการจดั ส่งทุกวนั วนั ละหลายคร้ัง เพื่อที่จะไม่ตอ้ งมีการเก็บสินคา้ คงคลงั เป็ นปริมาณมาก ดงั ท่ีได้กล่าวในหวั ขอ้ ท่ีผา่ นมา นอกจากน้ีการขนส่งยงั เป็นการจา้ งบริษทั ภายนอกมาดาํ เนินการแทนดว้ ยเหตุผลท่ีวา่หากดาํ เนินการเองตอ้ งลงทุนสูงในเรื่องของพาหนะ การจดั ตารางเวลาการจดั เส้นทางการขนส่ง และการติดตอ่ ประสานงานกบั ทา่ อากาศยาน ซ่ึงผปู้ ระกอบการไมไ่ ดม้ ีความชาํ นาญในส่วนน้ี และการดาํ เนินการโดยบริษทั จากภายนอกไม่ไดม้ ีปัญหาท่ีร้ายแรงเกิดข้ึน จึงเลือกที่จะใช้บริการจากบริษทั ภายนอก นอกจากน้ีประเภทของการขนส่งที่ใชก้ นั อยใู่ นซพั พลายเชนฮาร์ดดิสกม์ ีอยู่ 2 ประเภทคือ การขนส่งทางบก โดยใชร้ ถบรรทุกเป็นการขนส่งภายในประเทศ เฉพาะจงั หวดั ที่ ใกลเ้ คียง กนั เทา่ น้นั เช่น ภายในจงั หวดั อยธุ ยา หรือระหวา่ งจงั หวดั อยธุ ยากบั จงั หวดั ปทุมธานี การขนส่งทางอากาศ โดยใช้เครื่องบินเป็ นการขนส่งระหว่างจงั หวดั ที่ห่างไกลกนั และ ระหวา่ งประเทศ เช่น ระหวา่ งกรุงเทพฯกบั จงั หวดั เชียงใหม่ หรือระหว่างประเทศไทยกบั ประเทศจีน เป็นตน้ ปัจจัยทใ่ี ช้พจิ ารณาเลอื กประเภทการขนส่งโดยเฉพาะทางอากาศคอื
1. ความรวดเร็ว เนื่องจากธุรกิจฮาร์ดดิสก์เป็ นธุรกิจที่มีการแข่งขนั กบั เวลาสูงมาก ประเภทการขนส่งแบบอื่นๆจะเสียเวลามาก ดงั น้นั ทาํ ใหต้ อ้ งเลือกการขนส่งทางอากาศ 2. ความปลอดภัยต่อสินค้า จากประเภทการขนส่งท้งั หมด การขนส่งทางอากาศมีความปลอดภยัมากท่ีสุด เนื่องจากสินคา้ หรือชิ้นส่วนในการผลิตฮาร์ดดิสก์เป็ นสินคา้ ท่ีมีมูลค่าค่อนขา้ งสูง ความปลอดภยัต่อสินคา้ จึงมีความสาํ คญั ส่งผลใหต้ อ้ งเลือกการขนส่งทางอากาศ 3. ต้นทุนในการขนส่ ง เมื่อพิจารณาจากต้นทุนต่อหน่วยในการขนส่งทางอากาศแล้วพบว่าไม่แตกตา่ งจากตน้ ทุนการขนส่งประเภทอื่นมากนกั เม่ือพิจารณาจากท้งั 3 ปัจจยั หลกั ๆ จึงเลือกการขนส่งทางอากาศ และจากท้งั 3 ปัจจยั ปัจจยั ท่ีผปู้ ระกอบการมีความเห็นวา่ สาํ คญั ท่ีสุดในการตดั สินใจเลือกคือ ปัจจยั เร่ืองความรวดเร็ว เนื่องจากลูกคา้ ของผปู้ ระกอบการมีท้งั ที่อยู่ในประเทศและต่างประเทศ และส่วนมากเป็ นลูกคา้ ท่ีอยูต่ ่างประเทศ ดงั น้นั การขนส่งประเภทอ่ืนไม่สามารถที่จะตอบสนองต่อการแข่งขนั ในเร่ืองเวลาได้ นอกจากน้ีปริมาณการจดั เก็บสินคา้ คงคลงั มีส่วนในการตดั สินใจ เนื่องจากมีการจดั เก็บเพียงเล็กนอ้ ย จึงตอ้ งมีการจดั ส่งบ่อย ส่งผลใหต้ อ้ งเลือกการขนส่งทางอากาศ เน่ืองจากสามารถจดั ส่งไดร้ วดเร็ว เขตปลอดอากร (Free Zone) มูลเหตุท่ีตอ้ งคาํ นึงถึงเขตปลอดอากรในการออกแบบซัพพลายเชนแบบเบ็ดเสร็จ (Total SupplyChain Solution) ท้งั น้ีเนื่องจากหลายปัจจยั ในขอ้ กาํ หนดของเขตปลอดอากร ลว้ นกระทบต่อการออกแบบระบบและข้นั ตอนการทาํ งานหลกั ที่เก่ียวขอ้ งท้งั สิ้น จึงควรทาํ ความเขา้ ใจในเร่ืองเขตปลอดอากรพอสังเขปดงั น้ี 1. ความหมายของเขตปลอดอากร เขตปลอดอากรคือ เขตพ้นื ท่ีซ่ึงอธิบดีกรมศุลกากรอนุมตั ิใหจ้ ดั ต้งั ข้ึน ตามมาตรา 97 ตรี แห่ง พ.ร.บ.ศุลกากร พ.ศ. 2469 ซ่ึงแกไ้ ขเพิ่มเติมตามมาตรา 3 แห่ง พ.ร.บ. ศุลกากร (ฉบบั ท่ี 18) พ.ศ. 2543 สาํ หรับการประกอบอุตสาหกรรมพาณิชยกรรม หรือกิจการอื่นที่เป็ นประโยชน์แก่การเศรษฐกิจของประเทศ ท้งั น้ีเพื่อส่งเสริมการลงทุนและการคา้ เพื่อส่งออก โดยผปู้ ระกอบการในเขตปลอดอากรจะไดร้ ับสิทธิประโยชน์ในการยกเวน้ ค่าภาษีอากร สาํ หรับของที่นาํ เขา้ ไปอยใู่ นเขตพ้ืนท่ีของเขตปลอดอากร ฉะน้นั เขตปลอดอากรจึงเปรียบเสมือนดินแดนตา่ งประเทศ ที่ปลอดจากภาระภาษีอากรซ่ึงอยใู่ นประเทศไทย โดยมีเจา้ หนา้ ท่ีศุลกากรกาํ กบั ดูแลตรวจสอบสิ่งของ ยานพาหนะ และบุคคลท่ีเขา้ -ออกเขตปลอดอากรน้นั
2. สิทธิประโยชน์ของเขตปลอดอากร สิทธิประโยชน์ของเขตปลอดอากรสาํ หรับผปู้ ระกอบการฮาร์ดดิสกม์ ีหลายประการ เช่น เขตปลอดอากรควบคุมและใหส้ ิทธิประโยชน์ยกเวน้ ค่าภาษีอากร โดยยึดหลกั พ้ืนที่มีร้ัวโดยรอบเขต มีประตูเขา้ -ออกทางเดียว โดยมีสถานีตรวจสอบ (Checking Post) คอยตรวจสอบสิ่งของ ยานพาหนะ และคนท่ีเขา้ -ออก เป็ นการควบคุมทางกายภาพ (Physical Control) ศุลกากรทาํ หนา้ ท่ีในการควบคุมอยา่ งเบ็ดเสร็จ ไม่ตอ้ งผา่ นการพิจารณาหลายหน่วยงาน ไม่ตอ้ งย่ืนสูตรการผลิต ไม่ตอ้ งขอคืนอากร ไม่ตอ้ งวางประกนั และมีเจา้ หนา้ ที่ศุลกากรให้บริการ พิธีการศุลกากรในการนาํ เขา้ -ส่งออก และพิธีการอ่ืนๆ แบบเบด็ เสร็จในหน่วยงานเดียว(One Stop Service) ตลอด 24 ชวั่ โมง จึงสะดวกและรวดเร็ว เขตปลอดอากรยงั ไดร้ ับยกเวน้ อากรขาออก ภาษีสรรพสามิต และภาษีมูลค่าเพิม่ โดยใหใ้ ชอ้ ตั ราภาษีศนู ยเ์ ปอร์เซ็นต์ ในการคาํ นวณสําหรับของท่ีส่งออกจากเขตปลอดอากรออกไปนอกราชอาณาจกั ร และของในราชอาณาจกั รท่ีนาํ เขา้ ไปในเขตปลอดอากร นอกจากน้ีผลิตภณั ฑ์ท่ีไดจ้ ากการนาํ วตั ถุดิบเขา้ มาผลิต ผสมหรือประกอบในเขตอุตสาหกรรมส่งออกเพ่ือจาํ หน่าย หรือบริโภคภายในประเทศ ไดร้ ับสิทธิยกเวน้ อากรหรือลดอตั ราอากรคงเหลือในอตั ราท่ีปรากฏต่าํ ท่ีสุด เท่าที่ไดใ้ ห้สิทธิพิเศษแก่ผลิตภณั ฑ์ชนิดเดียวกนั กบั ที่นาํ เขา้ จากต่างประเทศ เป็นตน้ 3. การจัดต้งั และการประกอบกจิ การในเขตปลอดอากร ผูท้ ี่ประสงค์จะจัดต้งั เขตปลอดอากร เช่น ผูป้ ระกอบการฮาร์ดดิสก์ หากประสงค์จะขอเป็ นผู้ประกอบกิจการในเขตปลอดอากรน้นั จะตอ้ งมีคุณสมบตั ิและปฏิบตั ิตามหลกั เกณฑ์ท่ีกรมศุลกากรกาํ หนดโดยตอ้ งยื่นคาํ ขอเป็ นลายลกั ษณ์อกั ษร พร้อมเอกสารประกอบตามแบบท่ีกรมศุลกากรกาํ หนด โดยย่ืนต่อกรมศุลกากร ณ สาํ นกั งานเลขานุการกรม โดยผยู้ นื่ คาํ ขอจะตอ้ งปฏิบตั ิตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ เง่ือนไขในการยนื่ คาํ ขอ และการอนุมตั ิใหจ้ ดั ต้งั เขตปลอดอากร เช่น สถานีตรวจสอบ ตอ้ งต้งั อยใู่ นบริเวณที่เหมาะสม แยกช่องทางเข้าและออก ซ่ึงแต่ละช่องทางเข้า-ออกมีความกวา้ งไม่น้อยกว่า 3 เมตร มีเครื่องช่ังน้ําหนักอิเล็กทรอนิกส์ประจาํ บริเวณ ช่องทางเขา้ -ออกท่ีเชื่อมโยงกบั ระบบคอมพิวเตอร์ได้ มีบริเวณสถานท่ีจอดรถยนตเ์ พ่ือตรวจ ยานพาหนะและสินคา้ ชวั่ คราว มีเครื่องอาํ นวยความสะดวกตลอดจนเคร่ืองมือเครื่องใชท้ ี่ทนั สมัยและจาํ เป็ น เพ่ือใช้ในการปฏิบตั ิงานและการควบคุม เช่น โทรทัศน์ วงจรปิ ด (CCTV) ที่มีความสามารถในการบนั ทึกภาพ เหตุการณ์ บุคคล หมายเลขทะเบียนยานพาหนะ หมายเลขตูค้ อนเทนเนอร์และ/หรือสิ่งของที่ผา่ นเขา้ -ออก และ เปิ ดตรวจสอบขอ้ มูลภาพยอ้ นหลงั ไดไ้ ม่นอ้ ยกวา่ 60 วนั และมีเครื่องคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมโยงกบั ระบบแลกเปลี่ยนขอ้ มูลทางอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Data Interchange; EDI)ของกรมศุลกากร เป็นตน้
รูปที่ 8.5 สถานที่จอดรถเพ่ือตรวจยานพาหนะ ท้งั น้ีตามความจาํ เป็นตามท่ีกรมศุลกากรกาํ หนด รวมท้งั ตอ้ งจดั สถานท่ีเป็ นที่พกั อาศยั ของเจา้ หนา้ ท่ีศุลกากร ซ่ึงอยนู่ อกเขตปลอดอากร โดยอาจอยใู่ นบริเวณเดียวกนั หรือใกลเ้ คียงกบั สาํ นกั งานศุลกากรตามความเหมาะสม สําหรับผูจ้ ดั ต้งั เขตปลอดอากร ณ ท่าอากาศยานนานาชาติ หรือ ณ ท่าเรือ ตอ้ งจดั ให้มีอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ และระบบบริหารจดั การในเขตปลอดอากร พร้อมระบบบริหารความเส่ียง (Risk Management)ดว้ ยระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ รวมถึงการจดั วางระบบสายสญั ญาณสื่อสารที่ดีและมีประสิทธิภาพ เพื่อใช้ในการควบคุมการรับมอบ-ส่งมอบ การขนยา้ ย การเก็บรักษา การควบคุมและตรวจปล่อยสินคา้ ดว้ ยระบบบาร์โค้ด และระบบควบคุมบัญชี สินค้านําเข้า-ส่งออกโดยอัตโนมัติ ท่ีสามารถเชื่อมโยงกับระบบคอมพิวเตอร์ของผูป้ ระกอบกิจการในเขตปลอดอากร เช่น ผูป้ ระกอบการท่า (Terminal Operator),ผปู้ ระกอบการคลงั สินคา้ (Warehouse Operator) ตวั แทนผขู้ นส่ง (Agent's Carrier), ผรู้ ับจดั การขนส่งสินคา้ระหวา่ ง ประเทศ (International Freight Forwarder) และผปู้ ระกอบกิจการอ่ืนๆ ท่ีเก่ียวขอ้ ง เพื่อใหเ้ จา้ หนา้ ที่ศุลกากรไดใ้ ช้ในการตรวจสอบควบคุม และการคน้ หาขอ้ มูลของสินคา้ ท่ีนาํ เขา้ มาในเขตปลอดอากร หรือปล่อยไปจากเขตปลอดอากร ตลอดจนถึงเครื่องคอมพิวเตอร์ท่ีเจา้ หนา้ ท่ี ตอ้ งใช้ในดา้ นพิธีการศุลกากร ซ่ึงระบบท้งั หมดดงั กล่าวจะตอ้ งสามารถเช่ือมโยงกบั ระบบคอมพวิ เตอร์ สําหรับการบริหารสิทธิประโยชน์ทางภาษีอากร และระบบแลกเปล่ียนขอ้ มูลทางอิเล็กทรอนิกส์ (EDI) หรือระบบคอมพิวเตอร์อื่นตามท่ีกรมศุลกากรกาํ หนด
การบริหารคลงั สินค้าโดยผ้ขู าย (Vendor-managed Inventory; VMI) รูปที่ 8.6 แสดงวงจรของซพั พลายเชนทวั่ ๆไป การบริหารคลงั สินคา้ โดยผขู้ าย (VMI) เป็ นแนวคิดหน่ึงในการบริหารสินคา้ คงคลงั ซ่ึงแนวคิดของVMI คือ ให้ซัพพลายเออร์เป็ นผบู้ ริหารสินคา้ คงคลงั แทนลูกคา้ โดยมีหน้าท่ีรับผิดชอบในการเติมสินคา้ให้กบั ลูกคา้ การให้ซัพพลายเออร์เป็ นผูด้ าํ เนินการในการจดั เก็บและวางแผนในการส่งสินคา้ จะช่วยลดปัญหาการเก็บสะสมสต๊อกสินคา้ ท้งั ในส่วนของซพั พลายเออร์และของลูกคา้ ประโยชน์ของการนาํ ระบบVMI ไปใชค้ ือ ความผดิ พลาดเกี่ยวกบั ขอ้ มูลลดลง เน่ืองจากวา่ ระบบ VMI ใชก้ ารสื่อสารแบบคอมพิวเตอร์ไปยงั คอมพิวเตอร์ รวมท้งั ความเร็วในการรับส่งขอ้ มูลสูงข้ึน ซ่ึงประโยชน์ท่ีลูกคา้ จะไดร้ ับคืออตั ราการเติมสินคา้ จากซพั พลายเออร์ ช่วยลดปัญหาการขาดแคลนสินคา้ คงคลงั ตน้ ทุนในการส่ังซ้ือสินคา้ ลดลงเนื่องจากความรับผิด ชอบในการจดั การในการเติมสินคา้ เป็ นหน้าที่ของซพั พลายเออร์ และระดบั การให้บริการที่สูงข้ึนเกิดจากการที่ลูกคา้ ไดร้ ับสินคา้ ในปริมาณท่ีตอ้ งการและในเวลาที่ตอ้ งการ สาํ หรับประโยชน์ที่ซพั พลายเออร์จะไดร้ ับคือ ขอ้ มูลที่ไดร้ ับจากลูกคา้ ทาํ ใหง้ ่ายต่อการพยากรณ์ความตอ้ งการ รวมท้งั สามารถทราบถึงความตอ้ งการล่วงหนา้ ของลูกคา้ ทาํ ให้การวางแผนการผลิตของตนเป็ นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพ ความคลาดเคล่ือนของปริมาณสินคา้ ท่ีส่งใหล้ ูกคา้ น้นั ลดลง แนวคิด VMI เม่ือนาํ มาใชก้ บั ซพั พลายเชนของอุตสาหกรรมการผลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ คือ การท่ีซพัพลายเออร์ซ่ึงเป็นผผู้ ลิตชิ้นส่วนในการประกอบฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ รับผดิ ชอบการ บริหารพสั ดุคงคลงั ในส่วนท่ีตนเองเป็นผผู้ ลิต เพ่ือป้ อนใหก้ บั ผผู้ ลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ ซ่ึงเป็ นลูกคา้ เป็ นการจดั การคลงั สินคา้ ใน JIT Hub ที่สถานประกอบการของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ โดยซพั พลายเออร์รับผิดชอบการเติมสินคา้ เขา้ ไปใน JIT Hubของผูผ้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ ตามตารางเวลาและปริมาณที่ได้มีการตกลงกันไว้ โดยอาศยั การเช่ือมโยงแลกเปลี่ยนขอ้ มูลผา่ นเครือข่ายอินทราเน็ต
กล่าวอีกนยั หน่ึง การประยุกต์ใช้ VMI ในอุตสาหกรรมการผลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ ก็เพื่อสนบั สนุนการผลิตแบบทนั เวลาพอดี (Just in Time Production) น้นั เอง ผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดร์ฟตอ้ งการมีชิ้นส่วนในเวลาที่ตอ้ งการ ซ่ึงโดยปกติมกั มีเวลาเพื่อให้ชิ้นส่วนมาถึงล่วงหนา้ ก่อนเขา้ สู่สายการผลิตเพียง 2-4 ชว่ั โมงเท่าน้นั และส่ิงที่ตอ้ งเนน้ ยา้ํ อีกประการคือ อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์อิงกบั เทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงเร็วมาก ตอ้ งบริหารใหม้ ีสินคา้ คงคลงั นอ้ ยท่ีสุดและอยา่ งจาํ เป็นท่ีสุด ภายใตห้ ลกั การของ VMI ที่ความเป็นเจา้ ของสินคา้ ยงั ตกอยกู่ บั ซพั พลายเออร์ ถึงแมว้ า่ คลงั สินคา้ น้นัจะเป็ นของลูกคา้ ก็ตาม ลูกคา้ จะรับบทบาทการเป็ นเจา้ ของก็ต่อเม่ือมีการตดั จ่ายวตั ถุดิบเขา้ สู่กระบวนการผลิต ซพั พลายเออร์จาํ เป็นตอ้ งรักษาสมดุลของความตอ้ งการใชว้ ตั ถุดิบของลูกคา้ แบบทนั เวลาพอดี กบั การมีปริมาณสินคา้ คงคลงั ในระดบั ที่เหมาะสม ท่ีตอ้ งมีการบริหารภาวะเส่ียงของการมีวตั ถุดิบที่ไม่เพียงพอต่อการผลิต หรือในทางตรงกันขา้ ม มีมากจนเสี่ยงต่อตน้ ทุนท่ีสูงข้ึนจากการบริหารการจดั เก็บพสั ดุ และโดยเฉพาะเส่ียงกบั การเปลี่ยนแปลง อนั เนื่องมาจากความตอ้ งการของลูกคา้ ที่ผนั แปรโดยตรงกบั การพฒั นาของเทคโนโลยี ในกรณีศึกษาน้ี คลงั สินคา้ VMI ของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ มีจุดเด่นตรงท่ีมี 3PL เป็ น Outsourcerในการบริหารคลังสินคา้ ซ่ึงอยู่ในบริเวณ Free Zone ให้แก่ผูผ้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ ด้วยการประยุกต์ไอทีลอจิสติกส์ โดยการใช้ระบบการบริหารคลงั สินคา้ (Warehouse Management System; WMS) กบักระบวนการท่ีสาํ คญั คือ การรับและการกระจายสินคา้ และกระบวนการอ่ืนๆ โดยมีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอ้ มูลกบั ผูป้ ระกอบการท้งั หมดในซพั พลายเชนรวมท้งั ซัพพลายเออร์ ช่วยให้ซพั พลายเออร์ทราบสถานะของปริมาณสินคา้ คงคลงั ของชิ้นส่วนตลอดเวลา ผนวกกบั ขอ้ มูลเก่ียวกบั การพยากรณ์อุปสงค์ ที่เกี่ยวเน่ืองกบั คาํ สงั่ ซ้ือที่ไดร้ ับตามท่ีกล่าวมาแลว้ ตลอดจนขอ้ มลู อ่ืนๆที่จาํ เป็น ซพั พลายเออร์จึงมีขอ้ มูลเพียงพอในการวางแผนการผลิตของตน และการจดั การเกี่ยวกบั การเติมสินคา้ ตามขอ้ ตกลงอยา่ งมีประสิทธิภาพ กรณศี ึกษา : การประยกุ ต์ใช้ระบบ VMI ในอุตสาหกรรมการพลติ ฮาร์ดดสิ ก์ไดรฟ์ ข้อสมมติฐาน คลงั สินคา้ แห่งน้ีเป็นคลงั ประเภท VMI มีผผู้ ลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดรฟ์ เป็ นผลู้ งทุนโดย Outsource การ บริหารจดั การผา่ น 3PL ซพั พลายเออร์กว่า 70 รายเป็ นผูป้ ้ อนชิ้นส่วนที่ใชใ้ นการผลิตเขา้ สู่คลงั สินคา้ แห่งน้ี และยงั คง ความเป็นเจา้ ของชิ้นส่วนจนกวา่ จะตดั จ่ายเขา้ สู่โรงงาน 3PL มีหนา้ ที่บริหารจดั การภายในคลงั สินคา้ และรับผดิ ชอบต่อสินคา้ วตั ถุดิบต่างๆรวมท้งั การ ป้ อนวตั ถุดิบสู่โรงงานตาม Pull Order และขอ้ สาํ คญั คือ ภายในเวลาท่ีกาํ หนด
เน่ืองจากผูผ้ ลิตฮาร์ดดิสก์เป็ นผปู้ ระกอบกิจการในเขตปลอดอากร ดงั น้ัน 3PL มีหน้าที่ตอ้ ง เช่ือมโยงกบั ระบบแลกเปลี่ยนขอ้ มูลทางอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Data Interchange, EDI) ของกรมศุลกากร และใช้ RFID เป็นกลไกในการควบคุมรถบรรทุกในการขนถ่ายสินคา้ ระหวา่ ง คลงั กบั โรงงานและสนามบินดว้ ย จาํ นวน SKU ประมาณ 200 รายการ ซ่ึง 20 เปอร์เซ็นต์ของชิ้นส่วนจาํ เป็ นตอ้ งเก็บในคลงั ที่ ควบคุมอุณหภมู ิ ชิ้นส่วนเหล่าน้ีส่วนใหญ่มกั จ่ายเตม็ พาเลต ปริมาณชิ้นส่วนหมุนเวยี น (Average Throughput) 7,500 Casess หรือเทา่ กบั 185 พาเลตตอ่ วนั พนื้ ทคี่ ลงั สินค้ากบั การบริหารจัดการทหี่ ลากหลาย พ้ืนท่ีคลงั ท้งั หมดมีประมาณ 5,000 ตารางเมตร รองรับชิ้นส่วนจาํ นวน 200 SKU โดย ประมาณพ้ืนที่ถูกแบ่งออกเป็ น 2 ส่วน ส่วนแรกประมาณ 80 เปอร์เซ็นตเ์ ป็ นพ้ืนท่ีควบคุมอุณหภูมิ 20 -26 และพ้ืนที่ในอุณหภูมิปกติ สินคา้ รับเขา้ ในพ้ืนท่ีส่วนแรกน้ี ส่วนใหญ่จะรับเขา้ เต็มพาเลต ส่วนท่ีสองเป็ นพ้ืนที่สาํ หรับฮาร์ดดิสก์ซ่ึงเป็ นสินคา้ สาํ เร็จรูป (Finish Goods) พ้ืนที่คลงั VMI แห่งน้ีมีความจุท้งั สิ้น 3,500 พาเลตรองรับปริมาณ Transaction ต่อวนั ได้ 7,500 Cases หรือ 185 พาเลตโดยประมาณ ข้นั ตอนการประมวลผลระบบคลงั สินค้า ซพั พลายเออร์จะส่งรายการ Inbound Shipment ผา่ นทางอิเล็กทรอนิกส์มายงั ระบบคลงั สินคา้ VMIเพ่ือใหร้ ะบบรับชิ้นส่วนเขา้ คลงั ตาม ASN (Advance Shipment Notice) ระบบจะทาํ การตรวจสอบคุณภาพเบ้ืองตน้ แลว้ นาํ ไปจดั เก็บ ก่อนกระทาํ การตกั จ่ายชิ้นส่วนออกไปน้นั บางคร้ังก็ตอ้ งทาํ การ Kitting หรือ SubAssembly แลว้ ทาํ การบรรจุหีบห่อ (Packing) เพื่อส่งเขา้ โรงงานผลิตตามออเดอร์ที่ส่งเขา้ มาทุกๆ 2 ชว่ั โมง
ระบบบริหารสินค้าคงคลงั โดยผู้ผลติ กบั ข้นั ตอนการปฏบิ ัติการหลกั รูปที่ 8.7 ภาพรวมการปฏิบตั ิงานภายในคลงั สินคา้ การแลกเปลยี่ นข้อมูลระหว่าง WMS - VMI กบั Back Office System การบริหารคลงั สินคา้ VMI ดว้ ยระบบ Warehouse Management System หรือ WMS โดย 3PLจาํ เป็ นตอ้ งมีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอ้ มูลกบั โรงงานผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ และซพั พลายเออร์ของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ ท่ีมีระบบ ERP เป็ นระบบ Back Office ผา่ น Data Exchange Gateway (iHub) โดยเร่ิมตน้ต้งั แต่การทาํ Forecast ของฝ่ าย Planning ของโรงงานผผู้ ลิต จนกระทงั่ มีการออก Purchase Order ไปยงั ซพัพลายเออร์ โดยที่ขอ้ มูลจะผา่ นระบบ iHub เพ่ือที่ขอ้ มูลจะถูกส่งผ่านไปยงั 3PL เป็ น Advance ShipmentNotice (ASN) สาํ หรับการรับชิ้นส่วนเขา้ คลงั ต่อไป ภายหลงั ชิ้นส่วนรับเขา้ คลงั เรียบร้อย ขอ้ มูลของการรับชิ้นส่วน (Goods Received Transaction) ก็จะถูกส่งไปยงั ซพั พลายเออร์และโรงงานผผู้ ลิตในเวลาเดียวกนัเพื่อยืนยนั การรับเขา้ และขอ้ มูลของชิ้นส่วนท่ีถูกตดั จ่ายไปยงั โรงงาน ผผู้ ลิตตาม Pull Order ท่ีส่งมายงั คลงัทุกๆ 2 ชวั่ โมง กจ็ ะนาํ มาประมวลผลเพอ่ื คาํ นวณยอดชิ้นส่วนคงเหลือ (Stock Balance) เพื่อส่งขอ้ มูลกลบั ไปยงั ซพั พลายเออร์ต่อไป
รูปที่ 8.8 การแลกเปลี่ยนขอ้ มูลระหวา่ งระบบคลงั สินคา้ กบั ERP มาตรฐานและเทคโนโลยี : กลไกสําคญั ในคลงั สินค้า ระบบฮาร์ดแวร์ที่เป็ นองคป์ ระกอบสาํ คญั ของระบบคลงั สินคา้ ที่ใช้ในการบริหารจดั การ VMI ถูกออกแบบเป็ น Client/Server โดยท่ี Server ต้งั อยู่ท่ี Data Centre ส่วน Client สามารถเขา้ ถึงระบบผา่ นRemote Terminal ณ คลงั สินคา้ หรือท่ี Logistics Center ของโรงงานผผู้ ลิต หรือหน่วยงานที่เก่ียวขอ้ งอ่ืนๆเช่น ฝ่ ายขาย สามารถดาวนโ์ หลดขอ้ มูลผา่ น EDI หรือ File Transfer Potucal; FTP กไ็ ด้
รูปท่ี 8.9 ฮาร์ดแวร์ที่ออกแบบรองรับระบบคลงั สินคา้รูปที่ 8.10 ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานในคลงั สินคา้ VMI
ข้ันตอนการทาํ งานในคลังสินค้าท้ังหมด จะอยู่ภายใต้การกําหนดเง่ือนไขและข้ันตอนการปฏิบตั ิงานของระบบ WMS โดยเบ้ืองตน้ ในข้นั ตอนของการติดต้งั ระบบ จะมีการ Setup ขอ้ กาํ หนดและเง่ือนไขตา่ งๆ หรือท่ีเรียกวา่ ทาํ การต้งั คา่ Configuration ใหแ้ ก่ระบบ ดงั น้ี การกาํ หนดใหเ้ ป็นคลงั สินคา้ รวม กาํ หนดความเป็นเจา้ ของ (IMulti Warehouse/Owner) กาํ หนดผงั การจดั เก็บสินคา้ ภายในคลงั (Flexible Warehouse Mapping) เช่น ตาํ แหน่งไหนท่ีจะ จดั เกบ็ เตม็ พาเลต จดั เก็บแบบผสม และตาํ แหน่งไหนหยบิ เศษได้ เป็นตน้ การกาํ หนดตรรกะต่างๆ เช่น FIFO, Stock Rotation by Batch, by Date และ by Manufacturing Date เป็นตน้ การเก็บรายละเอียดและความเคล่ือนไหวของ Transaction การกาํ หนดหน่วยนบั สินคา้ กรณีมีมากกวา่ หน่ึงหน่วยวดั ในสินคา้ ประเภทเดียวกนั (Multiple Units of Measure) การกาํ หนดเงื่อนไขการถือ/ปล่อยสินคา้ ที่เรียกวา่ Multiple Hold Codes, Reason Codes และ Review Datesการรับสินค้าเข้า (Receiving) ระบบจะรับสินคา้ เขา้ ตามออเดอร์การส่งั ซ้ือท่ีวางแผนไวล้ ่วงหนา้ ระบบจะกักกันสินคา้ รับเขา้ ไวต้ รวจสอบ หากมีคาํ ส่ังร้องขอและปลดปล่อยโดยอตั โนมตั ิ ภายหลงั การตรวจสอบ อนุญาตใหป้ ลดปล่อยโดยผใู้ ชร้ ับอนุญาต พร้อมท้งั กาํ หนดเหตุผลชดั เจน กาํ หนดใหส้ ินคา้ ผสมไดใ้ นพาเลตเดียวกนั และสามารถตรวจสอบหมายเลขกาํ กบั ได้ สามารถกาํ หนดจุดสแกนรับไดแ้ ละเกบ็ บนั ทึกขอ้ มูลเฉพาะได้ สามารถตรวจสอบร่องรอยการเคลื่อนไหวของสินคา้ ได้การจัดเกบ็ สินค้า (Putaway) กาํ หนดเง่ือนไขเป็นแบบ Cross Docking ได้ ระบบจดั เกบ็ โดยตรงตามเง่ือนไข - ประเภทสินคา้ หรือความเป็นเจา้ ของ - จดั เกบ็ โดยตรงไปยงั ตาํ แหน่งที่วา่ ง การเก็บบนั ทึกเพ่ือการตรวจสอบยอ้ นหลงั
- หมายเลขอา้ งอิงสินคา้ แต่ละลอ็ ต - ใหส้ ามารถเกบ็ รายละเอียดที่มาที่ไปได้ - ใหม้ ีหมายเลขตรวจสอบความถูกตอ้ งการเตมิ เศษหรือการเติมเตม็ (Replenishment) การเติมเตม็ อตั โนมตั ิตามออเดอร์ การเติมใหเ้ ตม็ ตามสดั ส่วนท่ีหยบิ ออกไป การกระจายการเติมใหเ้ ตม็ การเติมใหเ้ ตม็ ส่วนท่ีสาํ รองไว้การหยบิ สินค้า (Picking) การกาํ หนดการหยบิ สินคา้ ไดห้ ลากหลายวธิ ี - ค่าส่งผา่ นระบบ EDI - หยบิ ตาม FIFO หรือตาม Pallet ID เป็นตน้ - หยบิ ตามตวั สินคา้ ท่ีกาํ หนดเจาะจงโดยตรง - หยบิ ตาม Batch No กาํ หนดการหยนื ตวั สินคา้ ท่ีทดแทนกนั ได้ กาํ หนดการหยบิ ตามกลุ่มสินคา้ การรวมเป็นกลุ่มกอ้ นก่อนหยบิ การหยบิ ตามออเดอร์ท่ีกาํ หนดหรือที่มีการแกไ้ ขเขา้ มา การหยบิ โดยกาํ หนดขอ้ ยกเวน้การจ่ายสินค้า (Dispatch) ก่อนการจา่ ยสินคา้ ตอ้ งทาํ การ Kitting ตาม BOIM (Bill of Material) ทาํ การ Packing หลากหลายรูปแบบพร้อมเอกสารกาํ กบั การตดั จา่ ย รวมท้งั เอกสารกากบั สินคา้ ใหต้ ดั จ่ายสินคา้ คา้ งส่งก่อน กรณีสินคา้ ส่งคืน
รายงานรูปแบบต่างๆ (Reporting & Enquiries) การสอบถาม (Enquiries) - การสอบถามออนไลนห์ ลากหลายรูปแบบ เช่น ตามประเภทสินคา้ ตาํ แหน่งท่ีจดั เก็บ และหมาย เลขพาเลต เป็นตน้ รูปแบบรายงานต่างๆ (Reporting) - การเคลื่อนไหวของสินคา้ - รายงานตาม Batch Recall Reports - รายงานยอดคงคา้ ง - รายงานการกระทบยอดท้งั รับเขา้ และจ่ายออก - รายงานความเคล่ือนไหวของสินคา้ - รายงานสินคา้ ท่ีมีความเส่ียงหรืออนั ตรายอื่นๆการควบคุมสต๊อก (Stock Control) การตรวจนบั สตอ๊ กตามประเภทสินคา้ หรือตามตาํ แหน่งการจดั เก็บ หรือตามลาํ ดบั ความสาํ คญั เป็ น ตน้ การตรวจนบั สตอ๊ กตามระยะหรือตามรอบ การเคลื่อนไหวภายในคลงั สินคา้ การปรับยอดสตอ๊ ก การปรับเปล่ียนความเป็นเจา้ ของ การตรวจสอบคุณภาพสินคา้ หรือวสั ดุการพจิ ารณาฟังก์ช่ันสําคัญและประโยชน์ของระบบ บริหารคลงั สินค้า (WMS Functionality & Benefits) ความเป็ นมาตรฐานสากลสําหรับระบบที่ใช้ในประเภทอุตสาหกรรมเดียวกัน ซ่ึงมีตัวอย่าง ความสาํ เร็จมาแลว้ ความจาํ เป็ นที่จะตอ้ งไดร้ ับการสนบั สนุนตลอด 24 ชวั่ โมง ตามรอบการทาํ งานของฝ่ ายปฏิบตั ิงาน คลงั สินคา้ สามารถเช่ือมต่อเพอ่ื แลกเปลี่ยนขอ้ มูลตามมาตรฐานสากลกบั ระบบ Back Office ของโรงงานได้
ระบบมีความสามารถในการแนะนาํ แนวทางการปฏิบตั ิงานที่ดีได้ สามารถรองรับการปรับเปล่ียนในอนาคตไดง้ ่าย การบริหารจัดการงานขนส่ง กบั การกาํ หนดยทุ ธศาสตร์ทตี่ ้งั โรงงาน โรง ง า น ผ ลิ ต ฮ า ร์ ดดิ ส ก์แ ล ะ ชิ้ น ส่ ว น โด ย ส่ ว น ใ ห ญ่ ต้ ัง อ ยู่ใ น นิ ค ม อุ ต ส า ห ก รร ม ใ น เ ข ต จัง ห ว ดัพระนครศรีอยธุ ยาและปทุมธานี รองลงมาไดแ้ ก่ เขตจงั หวดั นครราชสีมา ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา และชลบุรีเป็ นท่ีน่าสังเกตวา่ ภายในเขตนิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือ จงั หวดั ลาํ พูน มีผผู้ ลิตชิ้นส่วนฮาร์ดดิสก์ไดร์ฟไปต้งั โรงงานอยดู่ ว้ ยเช่นกนั โดยการกระจายตวั ของผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ และผูผ้ ลิตชิ้นส่วนท่ีเกี่ยวขอ้ ง ดงัแสดงในรูป รูปท่ี 8.11 แผนท่ีแสดงที่ต้งั โรงงานผลิตฮาร์ดดิสกไ์ ดร์ฟและชิ้นส่วน จากการศึกษาพบวา่ โรงงานส่วนใหญ่ไดไ้ ปจดั ต้งั ทางทิศเหนือของกรุงเทพมหานครสืบเน่ืองจากผลสิทธิประโยชน์ตา่ งๆจากทางภาครัฐ รวมถึงการขนส่งที่ใกลก้ บั สนามบินดอนเมือง ท่ีมีการคาํ นึงต่อระยะทางและระยะเวลาการขนส่ง ที่มีผลโดยตรงกบั ตน้ ทุนดา้ นลอจิสติกส์ แต่หลงั จากสนามบินดอนเมืองไดป้ ิ ดทาํ
การลง และยา้ ยไปยงั สนามบินนานาชาติแห่งใหม่ท่ีเรียกวา่ สนามบินสุวรรณภูมิ จงั หวดั สมุทรปราการ ทาํใหโ้ รงงานผลิตฮาร์ดดิสกแ์ ละชิ้นส่วนตา่ งๆภายในประเทศไทย ตอ้ งมีการปรับตวั และพิจารณาถึงตน้ ทุนดา้ นการขนส่งและลอจิสติกส์ เพ่ือ ไม่ให้เกิดความแตกต่างจากการขนสินคา้ ผา่ นสนามบินดอนเมือง นอกจากน้ีระยะเวลาการขนส่งซ่ึงเป็นหวั ใจสาํ คญั ของธุรกิจน้ี ก็ตอ้ งมีการพิจารณาเพื่อการปรับเปล่ียนใหเ้ หมาะสมกบัสนามบินแห่งใหมร่ วมถึงตารางการผลิตอีกดว้ ย ปัจจุบนั ฐานการผลิตชิ้นส่วนฮาร์ดดิสกส์ ่วนใหญ่อยใู่ นจงั หวดั อยุธยา นครราชสีมา และ ปทุมธานีเน่ืองจากการคมนาคมสะดวก และมีผจู้ ดั หาวตั ถุดิบรายอ่ืนๆอยใู่ นบริเวณท่ีใกลก้ นั เป็ นการลดตน้ ทุนในการขนส่ง นอกจากน้ีลกั ษณะการจดั หาวตั ถุดิบการผลิตและการจดั ส่ง ในซพั พลายเชนของฮาร์ดดิสก์ จะเป็ นการทาํ ตามคาํ สั่งซ้ือ ส่งผลให้สามารถควบคุมปริมาณสินคา้ คงคลงั และตอบสนองความตอ้ งการลูกคา้ ไดด้ ีกว่าการจดั หา ผลิตและจดั ส่งเพ่ือเก็บเอาไว้ ช่วยลดตน้ ทุนต่างๆ ไดแ้ ก่ ตน้ ทุนในการจดั เก็บ ตน้ ทุนจากการลา้ สมยั ของสินคา้ และตน้ ทุนจากความเสียหายอนั เกิดจากการจดั เก็บสินคา้ ไวเ้ ป็ นเวลานาน เนื่องจากสินคา้ฮาร์ดดิสก์ เป็ นสินคา้ ท่ีมีการเปล่ียนแปลงค่อนขา้ งรวดเร็ว ดงั น้นั การผลิตเพื่อจดั เก็บแมจ้ ะมีตน้ ทุนในการผลิตท่ีถูกกวา่ แต่จะมีตน้ ทุนการจดั เก็บ ตน้ ทุนสินคา้ ลา้ สมยั หรือเสื่อมสภาพ เป็ นจาํ นวนท่ีสูงกวา่ การผลิตตามคาํ สง่ั จากการยา้ ยสนามบินนานาชาติดอนเมืองสู่สนามบินนานาชาติสุวรรณภูมิ ทาํ ให้โรงงานผลิตฮาร์ดดิสกใ์ นจงั หวดั ที่อยทู่ างเหนือของกรุงเทพมหานครตอ้ งมีการปรับตวั ต่อการเปล่ียนแปลงคร้ัง ใหญ่ เพ่ือการรักษาระดบั ตน้ ทุนและระยะเวลาในการขนส่งจากการผลิต จากการศึกษาพบว่าไดม้ ีการพิจารณาปัจจยัต่างๆและขอ้ มลู พ้นื ฐาน ดงั ตอ่ ไปน้ี ข้นั ตอนการทาํ งานในอดีต ตน้ ทุนในการดาํ เนินการในอดีต ข้อมูลประกอบในอดีต เช่น จาํ นวนชิปเมนต์ จาํ นวนทรานแซกช่ัน และลักษณะการ ดาํ เนินการของแต่ละชิปเมนต์ เป็นตน้ สถานที่จดั ต้งั คลงั สินคา้ แห่งใหม่ ระยะทางการขนส่งกบั คลงั สินคา้ แห่งใหม่ การจดั เส้นทางการขนส่งระหวา่ งสนามบินสุวรรณภมู ิกบั คลงั สินคา้ และกบั โรงงานผลิต อุปกรณ์ผ่อนแรงภายในคลงั สินคา้ หรือท่ีเรียกวา่ MHE (Material Handling Equipment) และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการดําเนินการ เช่น ระบบปฏิบัติการอัตโนมัติ คลงั สินคา้ (เช่น ASRS และ WMS เป็นตน้ )
ตน้ ทุนการจดั ต้งั และตน้ ทุนการดาํ เนินการในสถานท่ีแห่งใหม่ และในการพจิ ารณาการจดั ต้งั คลงั สินคา้ แห่งใหม่ มีการต้งั สมมติฐานเพ่ือศึกษาความเป็นไปได้ ดงั น้ี 1. ลักษณะของคลังสินค้า เป็ นคลงั สินคา้ ใหม่ หรือไดร้ ับการพฒั นาบูรณะให้อยู่ในสภาพเหมือนใหม่ และพร้อมกบั การรองรับการออกแบบในการบริหารคลงั สินคา้ ในรูปแบบท่ีทนั สมยั และมีร้ัวรอบขอบชิด มีทางเข้าออกเพียงทางเดียว เพราะบริษัทผูผ้ ลิตฮาร์ดดิสก์ส่วนใหญ่จะได้รับสิทธิประโยชน์เป็ นคลงั สินคา้ ทณั ฑบ์ น ดงั น้นั คลงั สินคา้ น้ีกค็ วรจะตอ้ งจดั ต้งั เป็นคลงั สินคา้ ทณั ฑบ์ นเช่นกนั 2. สถานทจี่ ัดต้งั ที่ดีที่สุดคือบริเวณถนนร่มเกลา้ ท่ีมีความสะดวกในการเดินทาง และระยะทางใกล้กบั สนามบินสุวรรณภูมิ แม้จะเป็ นที่ต้งั ในเขตนิคมอุตสาหกรรมย่านอยุธยาก็ไม่เป็ นอุปสรรคมากนักเนื่องจากมีถนนวงแหวนตะวนั ออก และยงั มีความสะดวกสบายที่สามารถ เช่ือมกบั ทางเขา้ -ออกคลงั สินคา้หรือ Free Zone ในสนามบินสุวรรณภูมิอีกดว้ ย 3. ขนาดของคลงั สินค้า จากฐานขอ้ มูลพบวา่ คลงั สินคา้ น่าจะมีขนาดไม่ต่าํ กวา่ 3,500 - 4,000 ตารางเมตร ท่ีใช้ในการจดั เก็บชิ้นส่วนเพื่อป้ อนการผลิต รวมถึงใช้เป็ นที่พกั ชั่วคราวของสินคา้ พร้อมส่งออกต่างประเทศ ก่อนท่ีจะจดั ส่งไปยงั สนามบินสุวรรณภูมิ คลงั สินคา้ ยงั ตอ้ งมีบริเวณสาํ นกั งานที่ใหพ้ นกั งานได้ใชใ้ นการประสานงานกบั ฝ่ ายต่างๆรวมถึงโรงงานผลิตท้งั สองแห่ง สาํ หรับความสูงของคลงั สินคา้ ไม่ควรต่าํกวา่ 10 เมตร โดยจะมีการจดั ต้งั เป็ นช้นั ๆ (Racking System) ในการวางพาเลตซ้อนกนั เป็ นช้นั ๆประมาณ 4ถึง 5 ช้นั 4. มาตรฐานการรับน้ําหนักของพืน้ คลงั สินค้า ควรมีมาตรฐานการรับน้าํ หนกั ของพ้ืนคลงั สินคา้ ไม่ต่าํ กวา่ 3 ตนั ต่อตารางเมตร เนื่องจากน้าํ หนกั เฉล่ียของสินคา้ ต่อพาเลตอยรู่ ะหวา่ ง 400 กิโลกรัม จนถึง 550กิโลกรัม ดงั น้นั ในระดบั 3 ตนั ตอ่ ตารางเมตร ถือเป็นระดบั ที่รับได้ 5. จํานวนประตูการรับหรือส่งสินค้า มีจาํ นวนเพียงพอกบั ความตอ้ งการ เม่ือวิเคราะห์จากขอ้ มูลพ้ืนฐานดา้ นกิจกรรมการบริหารคลงั สินคา้ ควรมีประตกู ารรับหรือส่งสินคา้ ไมต่ ่าํ กวา่ 8 ประตู 6. ท่ีจอดรถส่งสินค้า ตอ้ งมีไม่ต่าํ กว่า 20 ช่องจอด และมีช่องจอดรถส่วนบุคคลไม่ต่าํ กว่า 15 คนัสาํ หรับพนกั งานและผเู้ ขา้ เยยี่ มสถานที่ 7. จํานวนพาเลตในการจัดเก็บคลังสินค้า จากขอ้ มูลพ้ืนฐานเบ้ืองตน้ คลงั สินคา้ ตอ้ งมีปริมาณการจดั เกบ็ สินคา้ ไม่ต่าํ กวา่ 2,500 พาเลต โดยอาจวางบนพ้นื ไดไ้ มต่ ่าํ กวา่ 300 พาเลต 8. ระบบรักษาความปลอดภัย การบริหารความมนั่ คงปลอดภยั ควรมีมาตรฐานดงั ต่อไปน้ี
ด้านความมนั่ คง (Security) ระบบการเขา้ -ออก ใชร้ ะบบตรวจสอบลายนิ้วมือ (Finger Scanner) และ Access Card หน่วยรักษาความปลอดภยั (รปภ.) 24 ชวั่ โมง กลอ้ งวงจรปิ ด CCTV ระบบการตรวจสอบการเขา้ -ออกจาก Log Records ด้านความปลอดภยั (Safety) ระบบเตือนตรวจจบั ความร้อน ระบบเตือนตรวจจบั กลุ่มควนั ไฟ ระบบดบั เพลิง (Fire Etinguisher และ Sprinkle) สญั ญาณเตือนภยั เป็นตน้ ดงั นีตัวชี้วดั ประสิทธิภาพ (Key Performance Indicator; KPI) ในกรณีศึกษาน้ี ผผู้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ ไดก้ าํ หนดดชั นีช้ีวดั ประสิทธิภาพของการบริหารคลงั สินคา้ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. การตรงต่อเวลา (On Time Performance) 2. การป้ องกนั ของสูญหาย (Thief - Lose) 3. อตั ราส่วนการสูญเสีย (Damage Ratio) 4. กฎระเบียบการทาํ งาน (Regulatory Compliance) 5. การติดต่อสื่อสารและความสัมพนั ธ์ระหวา่ งธุรกิจ (Communication and Business Relation) 6. การตรวจสอบความปลอดภยั (Security Audit) 7. กระบวนการและการรายงานการชดเชยความเสียหาย (Claim Reporting and Process)
บทสรุป จากกรณีศึกษาการประยุกต์ไอทีลอจิสติกส์ของบริษทั ผูผ้ ลิตฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ เป็ นตวั อย่างของการศึกษาการพฒั นารูปแบบใหม่ของระบบการจดั การด้านลอจิสติกส์ เพื่อปรับกระบวนการทาํ งานให้สอดคลอ้ งกบั การเปล่ียนแปลงต่างๆ ซ่ึงในกรณีน้ีคือการยา้ ยสนามบินดอนเมืองไปสนามบินสุวรรณภูมิ ซ่ึงทาํ ให้บริษทั ต่างๆในกลุ่มอุตสาหกรรมการผลิตฮาร์ดดิสก์ในประเทศไทย จาํ เป็ นตอ้ งมีการปรับตวั หาแนวทางต่างๆมาใช้ในการปรับกระบวนการดาํ เนินธุรกิจ ซ่ึงการยา้ ยคลงั สินคา้ จาํ ตอ้ งพฒั นารูปแบบการดาํ เนินการ แต่ให้คงไวซ้ ่ึงมาตรฐานในการดาํ เนินการเดิม และการเปล่ียนแปลงตอ้ งไม่มีผลกระทบใดๆต่อการดาํ เนินธุรกิจ โดยจดั ต้งั เป็ นโครงการปรับกระบวนการดาํ เนินงานดา้ นลอจิสติกส์ จะเห็นว่าโครงการมีการออกแบบรูปแบบ การดาํ เนินการตา้ นลอจิสติกส์ (Logistics Solution Design) ที่สามารถนาํ ไปใชไ้ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพและถูกข้นั ตอนในเวลาท่ีเหมาะสม (Implementation) นอกจากน้ียงั มีการติดตามผลการดาํ เนินการอย่างใกล้ชิด (Controlling) รวมถึงมีระเบียบการควบคุมอย่างเหมาะสม และมีตวั ช้ีวดั ที่มีประสิทธิภาพ (Key Performance Indicator; KPI) ท่ีชดั เจน เพ่ือวดั ความสาํ เร็จของโครงการ
Search
