คู่มือศูนย์เรียนรู้พอเพียง-โรงเรียนวัดดงโคกขาม

คมู่ ือ ศนู ยก์ ำรเรียนรู้ตำมหลักปรัชญำ ของเศรษฐกจิ พอเพียงด้ำนกำรศกึ ษำ โรงเรียนวดั ดงโคกขำม สำนกั งำนเขตพ้ืนทก่ี ำรศึกษำประถมศกึ ษำพิษณโุ ลก เขต ๑ สำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำข้ันพ้ืนฐำน กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คนเราถา้ พอในความตอ้ งการ ก็มีความโลภนอ้ ย เมอ่ื มีความโลภน้อย กเ็ บียดเบยี นคนอื่นนอ้ ย เมือ่ มคี วามโลภนอ้ ยกเ็ บียดเบียนคนอื่นน้อย ถ้าทุกประเทศ…มีความคิดวา่ ทาอะไรตอ้ งพอเพยี ง หมายความว่าพอประมาณ ไม่สุดโตง่ ไมโ่ ลภอย่างมาก …คนเราก็อยูเ่ ปน็ สุข… พระราชดารสั พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช พระราชทานแกค่ ณะบคุ คลทเี่ ข้าเฝ้าฯ ณ ศาลาดุสิดาลยั ๔ ธนั วาคม ๒๕๔๑

คำนำ คู่มือศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการศึกษา โรงเรียน วัดดงโคกขามฉบับน้ี จัดทาขึ้นเพื่อเป็นแนวทางการในการศึกษาและการดาเนินงาน การ จดั กระบวนการเรียนรู้เพอ่ื ให้นกั เรียนมีความตระหนกั ถึงความสาคัญของความพอเพียงจึงมุ่งเน้น ในการจัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะนิสัย พอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอย่างยั่งยืน โดยได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดี จากชุมชนและหน่วยงานองค์กรที่เกี่ยวข้อง รวมท้ังคณะกรรมการสถานศึกษา ตลอดจน ผู้ปกครองนักเรียน ตลอดจนได้รับคาแนะนาจากสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา พิษณโุ ลก เขต 1 ขอขอบคุณบุคลากรในโรงเรียน ได้แก่ ทีมงานวิชาการและฝ่ายสนับสนุนงานด้านต่าง ๆ รวมท้ังผู้นาชุมชน คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครองนักเรียน ตลอดจนหน่วยงาน องค์กร ต่าง ๆ ที่ช่วยสนับสนุนการจัดการศึกษาของโรงเรียนวัดดงโคกขามอย่างดียิ่ง เพื่อร่วมกันพัฒนา สถานศึกษาให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการศึกษา และมุ่งสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ร่วมกันคือ เพื่อพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช “พ่อพากเพียร เพื่อเราพอเพียง” โรงเรียนวดั ดงโคกขาม

สารบญั ๑ ๔ ถอดประสบการณ์ - แรงบนั ดาลใจ ๕ วิดที ศั น์นาเสนอ แผนผงั ฐานการเรียนรู้ ๖ ทีม่ าศูนยก์ ารเรยี นรู้ ๗ กิจกรรมฐานการเรยี นรู้ ๘ ๙ ฐานที่ ๑ : อาคารศูนยเ์ รยี นรู้พอเพียง ๑๐ ฐานท่ี ๒ : สหกรณ์โรงเรยี นวดั ดงโคกขาม ๑๑ ฐานที่ ๓ : พชื เศรษฐกจิ ๑๒ ฐานที่ ๔ : สตั วเ์ ศรษฐกิจ ๑๓ ฐานท่ี ๕ : ขยะรไี ซเคิล ๑๔ ฐานที่ ๖ : โรงสีขา้ วชุมชน ฐานที่ ๗ : ผลิตภณั ฑป์ ลอดสารพษิ

คูม่ อื ศนู ย์การเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม ๑ ถอดประสบการณ์ – แรงบันดาลใจ (๒:๓:๔:๓ ) มีเหตผุ ล เพื่อจัดเป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับนักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และโรงเรียน เครือข่ำย มีกำรส่งเสริมให้ครูจัดกิจกรรมกำรเรียนรู้ตำมนโยบำยลดเวลำเรียนเพิ่ม เวลำรู้โดยใช้ฐำนกำรเรียนรู้ให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติจริง มีทักษะพ้ืนฐำนอำชีพ สร้ำง อุปนิสัยพอเพียงแก่เด็ก เยำวชนและชุมชน ทั้งน้ีเพ่ือเป็นกำรสืบสำนพระปณิธำนของ ในหลวงรัชกำลท่ี ๙ “พอ่ พากเพียร เพือ่ เราพอเพยี ง” ความพอประมาณ จัดฐำนกำรเรียนรู้ให้เหมำะสมกับสภำพแวดล้อม บริบทของโรงเรียน และ เหมำะสมกับทรพั ยำกร ดนิ น้ำ อำกำศ ทมี่ ีในทอ้ งถ่ิน และเหมำะสมกบั วัยของผูเ้ รยี น มีภูมคิ ุ้มกนั ทด่ี ี วำงแผนกำรบริหำรจัดกำรทรัพยำกรที่ใช้ในกำรจัดทำฐำนกำรเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนเข้ำทำกิจกรรมในฐำนกำรเรียนอย่ำงปลอดภัยจัดทำแผนกำรเรียนรู้ ลำดบั ข้ันตอนของเนื้อหำและกระบวนกำรจัดกิจกรรมกำรเรียนรู้กำรวัดประเมินผล อย่ำงชัดเจนเหมำะสมกับผู้เรียนศึกษำข้ันตอนวิธีกำรจัดกิจกรรมกำรเรียนรู้ในฐำน กำรเรียนรู้

๒ คูม่ ือศนู ยก์ ารเรียนรูต้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรียนวัดดงโคกขาม ความรู้ คุณธรรม • การบรหิ ารจัดการศนู ยก์ ารเรียนรู้ จดั หา • มหี ลักอิทธิบาท ๔ ในการทางานและ การเรียนรูใ้ นฐาน (ฉันทะ วริ ยิ ะ จิตตะ ทรัพยากร วัสดุ อุปกรณ์ ในการจัดทา วิมงั สา) ฐานการเรยี นรู้ • มคี วามรับผิดชอบต่อหน้าที่ ตรงตอ่ เวลา • การจดั กิจกรรมการเรยี นร/ู้ เทคนคิ การ มคี วามขยนั หมนั่ เพียร อดทน เสยี สละ ถา่ ยทอดของวิทยากร/ครทู ่ีปรกึ ษา ซ่อื สัตย์สจุ รติ ประจาฐานการเรยี นรู้ • มีหลกั การทางานเป็นทีมตามวถิ ี • ความรู้จากการเรียนร้แู ละการปฏิบัติ ประชาธปิ ไตย กจิ กรรมในฐานการเรยี นรู้ • รกั สามคั คีเอือ้ เฟื้อเผอื่ แผแ่ ละชว่ ยเหลอื • รถู้ ึงระเบียบข้อตกลง ขอ้ ควรปฏิบตั ใิ น ซ่ึงกันและกัน การใช้แหลง่ เรียนรู้

คู่มอื ศนู ยก์ ารเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศกึ ษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม ๓ วัตถุ สังคม สง่ิ แวดล้อม วฒั นธรรม ใช้ทรัพยากร วสั ดุ เคารพกฎระเบยี บ ทาความสะอาดพ้นื ที่ เห็นคณุ คา่ ของการนา อุปกรณใ์ นการ และข้อตกลงในการ ภูมิปญั ญาท้องถนิ่ มาใชใ้ น จดั ทาฐานการ ทากิจกรรมการ และบริเวณในการ เรยี นรอู้ ย่าง เรยี นรู้ในฐานและ ปฏบิ ัติงานในฐานการ การสร้างเครอื่ งมอื อปุ กรณ์ เหมาะสมและ การทางานร่วมกัน เรยี นร้ใู หส้ ะอาด จัดเก็บ ผลติ ภัณฑ์การเรียนรใู้ นฐาน คุ้มค่า วัสดอุ ุปรณ์ท่ีนามาใชง้ าน รักษาขนบธรรมเนยี มวถิ ี ดแู ทรพั ยากรธรรมชาติ ชวี ิตในชนบทการพึ่งพา แลส่ิงแวดล้อมอยา่ ง แบ่งปัน สมดลุ เพอื่ ชว่ ยลดภาวะ โลกรอ้ น ศาสตร์พระราชา ศาสตร์สากล ศาสตรภ์ ูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ หลักการทรงงานของรัชกาลท่ี ๙ หลักการบรหิ ารแบบมสี ่วน ศาสตรช์ าวบ้าน/ภมู ปิ ัญญา ดังน้ี เร่ิมต้นจากการการแก้ปัญหาท่ี ร่วมและการบรหิ ารโดยใช้ ท้องถิน่ ในการสรา้ งเคร่อื งมอื จุดเล็ก ระเบิดจากข้างใน การมีส่วน โรงเรยี นเป็นฐาน (SBM: อปุ กรณ์การเรียนรู้ในฐาน เชน่ ร่วม พัฒนาตามภูมิสังคม ประหยัด School based ไม้ไผ่ หญา้ คา ใบตอง งาน เรียบง่ายได้ประโยชน์สูงสุด การ management) โครงสร้างการจัดทาฐาน ทางานอย่างมีความสุข การพึ่งตนเอง พออย่พู อกนิ

๔ คู่มือศนู ย์การเรียนร้ตู ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวดั ดงโคกขาม วดิ ีทศั น์นาเสนอ

คู่มือศนู ย์การเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ดา้ นการศึกษา โรงเรียนวัดดงโคกขาม ๕ แผนผังฐานการเรยี นรู้ โรงเรยี นวัดดงโคกขำม หมู่ที่ ๒ บำ้ นดงโคกขำม ตำบลปลักแรด อำเภอบำงระกำ จงั หวัดพษิ ณโุ ลก รหสั ไปรษณยี ์ ๖๕๒๔๐ https://web.facebook.com/watdongkhokkham

๖ คูม่ อื ศนู ยก์ ารเรยี นร้ตู ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ดา้ นการศึกษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม ทีม่ าศนู ยก์ ารเรียนรู้ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวดั ดงโคกขาม ศูนย์กำรเรียนรู้ตำมหลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับ นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และโรงเรียนเครือข่ำย/ผู้ศึกษำดูงำน มีกำรส่งเสริมให้ครู จดั กจิ กรรมกำรเรียนรู้ตำมนโยบำยลดเวลำเรียนเพ่ิมเวลำรู้โดยใช้ฐำนกำรเรียนรู้ให้นักเรียนได้ ฝึกปฏิบัติจริง มีทักษะพื้นฐำนอำชีพ สร้ำงอุปนิสัยพอเพียงแก่เด็ก เยำวชนและชุมชน ท้ังน้ี เพอื่ เป็นกำรสืบสำนพระปณิธำนของในหลวงรัชกำลท่ี ๙ ประกอบดว้ ยฐานการเรียนรู้ ๗ ฐานการเรียนรู้ ดังน้ี ฐานท่ี ๑ : อาคารศนู ยเ์ รยี นรพู้ อเพียง ฐานท่ี ๒ : สหกรณ์โรงเรยี นวดั ดงโคกขาม ฐานที่ ๓ : พืชเศรษฐกจิ ฐานท่ี ๔ : สัตว์เศรษฐกจิ ฐานท่ี ๕ : ขยะรไี ซเคิล ฐานท่ี ๖ : โรงสขี า้ วชุมชน ฐานท่ี ๗ : ผลติ ภณั ฑ์ปลอดสารพิษ

คู่มือศนู ยก์ ารเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม ๗ กจิ กรรมฐานการเรยี นรู้

๘ ค่มู อื ศนู ยก์ ารเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม

ค่มู ือศนู ย์การเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ดา้ นการศกึ ษา โรงเรยี นวัดดงโคกขาม ๙

๑๐ คมู่ อื ศนู ย์การเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศึกษา โรงเรียนวดั ดงโคกขาม

ค่มู ือศนู ย์การเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศกึ ษา โรงเรียนวดั ดงโคกขาม ๑๑

๑๒ คมู่ อื ศนู ย์การเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศึกษา โรงเรียนวดั ดงโคกขาม

ค่มู ือศนู ย์การเรยี นรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศกึ ษา โรงเรียนวดั ดงโคกขาม ๑๓

๑๔ คมู่ อื ศนู ย์การเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ด้านการศึกษา โรงเรียนวดั ดงโคกขาม

โรงเรยี นวัดดงโคกขำม สำนกั งำนเขตพื้นทกี่ ำรศึกษำประถมศึกษำพษิ ณุโลก เขต ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขั้นพืน้ ฐำน กระทรวงศึกษำธกิ ำร