รายงานการฝกึ โครงการพัฒนาทักษะวชิ าชีพ ชุมชนหมู่ที่ 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตงั จังหวดั ตรัง นายอดศิ ร ฤทธส์ิ าคร รหสั ประจาตวั นกั ศึกษา 611250023 รายงานฉบบั นี้เป็นสว่ นหนึ่งของวิชาโครงการพฒั นาทักษะวชิ าชีพ ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชั้นสูงปฏบิ ัตกิ ารฉกุ เฉินการแพทย์ ชน้ั ปีท่ี 2 รุ่นที่ 15 วิทยาลยั การสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา
คานา รายงานฉบับน้ีเป็นส่วนหน่ึงของวิชาโครงการพัฒนาทักษะวิชาชีพ ของนักศึกษาหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง สาขาปฏิบัติการฉุกเฉินการแพทย์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา โดยการฝึกโครงการพัฒนาทักษะวิชาชีพครั้งนี้ นักศึกษาได้ฝึกประสบการณ์ในพื้นท่ี ชุมชนหม่ทู ี่ 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จังหวัดตรัง เป็นการศึกษาชมุ ชนในด้าน ต่าง ๆ มีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากชุมชน โดยการสัมภาษณ์ สังเกต และจากข้อมูลทุตยิ ภูมิเพื่อให้ ทราบ และเข้าใจถึงวิถีของคนในชุมชน และมองเห็นสภาพปัญหาต่าง ๆ ท่ีเกิดขึ้นภายในชุมชน โดยเฉพาะปัญหาด้านฉกุ เฉนิ การแพทย์ และนาไปสู่การวางแผนพัฒนา แก้ไขปญั หาชุมชนได้อยา่ งตรง จุด และสอดคล้องกับวิถชี ุมชน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน อันนาไปสู่การมีสุขภาพ และคุณภาพ ชวี ิตที่ดภี ายในชมุ ชน ซึ่งทาใหเ้ กิดการพัฒนาอยา่ งย่ังยืน เพือ่ เตรียมความพรอ้ มสกู่ ารฝึกประสบการณ์ จรงิ และเป็นบุคลากรทางดา้ นสาธารณสขุ ตอ่ ไป ผจู้ ัดทาหวังเป็นอย่างย่ิงว่า ข้อมูลต่าง ๆ ในเล่ม รายงานฉบับน้จี ะสามารถนาไปประยุกต์ใช้ให้เกดิ ประโยชน์ และเปน็ แนวทางในการพฒั นา แกป้ ญั หา ในด้านตา่ ง ๆ ของชุมชน และเพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาตอ่ ไป ผ้จู ดั ทา นายอดิศร ฤทธ์ิสาคร
กติ ตกิ รรมประกาศ การฝกึ โครงการพัฒนาทักษะวชิ าชพี ในครั้งนี้ นักศึกษาหลักสตู รประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชน้ั สูง ปฏิบัติการฉุกเฉินการแพทย์ รุ่นที่ 15 ช้ันปีที่ 2 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิริธร จังหวัดยะลา ได้ ทาการศึกษาในพื้นท่ีของตนเอง โดยการฝึกโครงการพัฒนาทักษะวิชาชีพคร้ังนี้นักศึกษาได้ฝึก ประสบการณ์ในพืน้ ท่ี ชมุ ชนหมู่ที่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางป้า อาเภอกนั ตัง จังหวัดตรัง ไดส้ าเร็จ ลลุ ่วงไปดว้ ยดี โดยได้รบั ความกรณุ าจากบคุ คลหลายทา่ น ทางกลุม่ นกั ศึกษารสู้ กึ ซาบซง้ึ ในความกรุณา ท่ีมใี ห้ จงึ ใคร่ขอขอบพระคณุ เปน็ อยา่ งสูงไว้ ณ โอกาสน้ี ขอขอบพระคุณอาจารย์ ดร.ภัคณัฐ วีรขจร ท่ีได้ให้คาแนะนา ที่ได้ประสิทธิ์ประสาทวิชา ก่อให้เกิดความรใู้ นการฝึกปฏบิ ัติงาน จนสามารถปฏบิ ัติงานได้เปน็ อย่างดี ขอขอบพระคุณเจา้ หน้าท่ีอาสาสมัครสาธารณสุขประจาหมบู่ ้านในชมุ ชนหมู่ท่ี 3 ที่คอยให้ ความช่วยเหลือ แนะนา ให้คาปรึกษา ตลอดการฝึกโครงการพัฒนาทักษะวิชาชีพและให้ความ ชว่ ยเหลอื แนะนา ให้คาปรึกษา ตลอดการฝึกปฏบิ ตั งิ านในครั้งน้ี ขอขอบพระคุณชาวบ้านชุมชน หมู่ท่ี 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเปา้ อาเภอกันตัง จังหวัด ตรัง ท่ีให้ข้อมูลในการศึกษาคร้ังน้ี และเข้ามามีส่วนร่วมในการดาเนินโครงการ ในทุกกิจกรรมที่ นกั ศึกษาจัดขึ้นและสาเรจ็ ลุลว่ งไปได้ดว้ ยดี สุดท้ายน้ี นักศึกษาขอขอบพระคุณทุกท่านที่มีส่วนเก่ียวข้อง ทาให้การฝึกโครงการพัฒนา ทักษะวิชาชพี ในครัง้ นี้ ประสบความสาเร็จลุล่วงไปด้วยดี
สารบญั หนา้ เรื่อง ก ข คานา ค กิตตกิ รรมประกาศ 1 สารบัญ 1 บทที่ 1 บทนา 2 2 1.1 ความเป็นมาและความสาคญั ของการฝกึ โครงการพัฒนาทักษะวิชาชพี 3-11 1.2 วตั ถปุ ระสงคข์ องการวจิ ัย 12 1.3 กระบวนการเตรียมฝกึ โครงการพัฒนาทกั ษะวิชาชพี 13 บทที่ 2 บรบิ ทชุมชน 15 2.1 เเผนทเี่ ดินดนิ 19 2.2 ฝังเครอื ญาติ 23 2.3 โครงสรา้ งองคก์ รชมุ ชน 28 2.4 ระบบสุขภาพชมุ ชน 32 2.5 ปฏิทนิ ชุมชน 33 2.6 ประวตั ศิ าสตร์ชมุ ชน 33 2.7 ประวตั ิบคุ คลสาคัญ 34 บทที่ 3 การวนิ ิจฉัยชมุ ชน 34-44 3.1 การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล 45 3.2 การวิเคราะหข์ ้อมลู 45-57 3.3 ผลการวเิ คราะหข์ ้อมลู 57-58 บทท่ี 4 แผนงาน/โครงการ 59-60 4.1 แผนงาน/โครงการ 4.2 ระดับความพึงพอใจตอ่ โครงการ 4.3 สรุปผลการดาเนนิ โครงการ
สารบญั ( ต่อ ) หน้า 61 เรอื่ ง 61 บทท่ี 5 สรุปผลการฝกึ โครงการพัฒนาทกั ษะวชิ าชีพ อภปิ รายและขอ้ เสนอแนะ 62 62 5.1 สรุปผลการฝึกโครงการพฒั นาทักษะวชิ าชีพ 63 5.2 อภิปรายผล 64-65 5.3 ข้อเสนอแนะการฝกึ โครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ 66-72 ภาคผนวก 73 ภาคผนวก ก ภาพทากิจกรรมโครงการ ห่างไกลเกาต์ 74 ภาคผนวก ข แบบสอบถามขอ้ มลู สภาพปญั หาของประชาชนในชมุ ชน 75 ภาคผนวก ค แบบทดสอบความรเู้ รอื่ งเกาต์ 76 ภาคผนวก ง แบบประเมินความพงึ พอใจการเข้าร่วมโครงการหา่ งไกล เกาต์ ภาคผนวก จ แบบลงทะเบยี นเขา้ ร่วมโครงการห่างไกล เกาต์ บรรณานุกรม
บทท่ี 1 สว่ นนาโครงการ 1.1ความเป็นมาและความสาคญั ของการฝกึ โครงการพฒั นาทกั ษะวิชาชพี โรคเกาต์ (gout) คอื โรคทเี่ กดิ จากภาวะกรดยูรกิ (uric acid) ในเลอื ดสงู ติดต่อกนั เป็นระยะ เวลานาน โดยภาวะกรดยรู กิ สูงหมายถงึ ระดบั กรดยรู กิ มากกวา่ 7 มก./ดล. ในเพศชายและ6 มก./ดล. ในเพศหญงิ โรคเกาต์พบบ่อยในชายวยั กลางคนขึ้นไป หรอื หญิงในวยั หมดประจาเดอื นการสะสมของ กรดยรู กิ ในร่างกายเป็นระยะเวลานาน อาจทาให้เกิดโรคเกาตข์ ึน้ ได้ โดยสามารถเกดิ โรคได้ในหลาย อวัยวะ ได้แก่ ขอ้ ผิวหนัง และไต อาการทพี่ บบ่อยทส่ี ุด คืออาการทางข้อ ไดแ้ ก่ ขอ้ อักเสบเฉียบพลนั โดยผปู้ ่วยจะมอี าการปวดอยา่ งรุนแรงและฉบั พลนั ทนั ทที ันใด ข้อท่ีเปน็ จะบวมข้ึน มีสีแดงรอบ ๆ ข้อ หากคลาดจู ะพบวา่ อุ่นกว่าขอ้ เดยี วกนั ในขา้ งตรงขา้ ม ข้อทอี่ กั เสบในชว่ งแรก มกั เป็นทข่ี อ้ โคนน้วิ หัวแม่ เท้า หรอื ข้อเท้า หากทง้ิ ไว้นาน โดยไม่ได้รบั การรกั ษา อาจมกี ารอกั เสบที่ขอ้ อน่ื ไดด้ ้วย เช่น ขอ้ เขา่ ขอ้ ศอก ข้อมอื เปน็ ต้น จากการสารวจข้อมูลครวั เรือน หมทู่ ี่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตัง จังหวัด ตรงั มีจานวนครัวเรือนทั้งสิ้น 395 ครัวเรอื น ซงึ่ จากการสารวจครัวเรือน มีโรคเกาต์ พบบ่อยทีส่ ุด ในผปู้ ่วยชายทม่ี ีอายุมากกวา่ 40 ปขี ้ึนไป พบในเพศชายมากกวา่ เพศหญงิ เปน็ สดั ส่วน 9:1 โดยในเพศ ชายมักพบช่วงอายุระหว่าง 30-50 ปี เพศหญิงพบได้มากขึ้นในช่วงอายุมากกว่า 50 ปี หรือวัยหลัง หมดประจาเดอื นและเกิดจากการไมค่ วบคุมอาหารและบกพร่องต่อการออกกาลังกายเทา่ ทีค่ วร จึงไดจ้ ัดโครงการรณรงค์ ปอ้ งกนั และควบคมุ โรคเกาต์ หมู่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตงั จงั หวดั ตรัง ขึ้นเพ่ือใหป้ ระชาชนในชมุ ชนมคี วามรู้เร่อื งการป้องกันโรคเกาต์เพือ่ ลดอตั รา การป่วยด้วยโรคเกาต์ และเพือ่ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการป้องกันควบคมุ รักษาและการเฝ้าระวัง โรคไมต่ ดิ ต่อในหมู่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตงั จังหวดั ตรงั
1.2 วตั ถุประสงค์ 1.2.1 เพื่อให้เกดิ ความรู้ ความเข้าใจ ในการควบคมุ ป้องกันโรคเกาต์ทถ่ี ูกวธิ ีและเหมาะสม 1.2.2 เพอื่ ใหป้ ระชาชนหนั มาสนใจและใหค้ วามสาคัญกบั ปญั หาเรอื่ งการควบคมุ โรคเกาต์ 1.2.3 เพ่ือใหป้ ระชาชนมีส่วนรว่ มในการเข้ารว่ มโครงการ 1.3 กระบวนการเตรียมฝกึ โครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ 1.3.1 กรอบแนวคิดการฝกึ โครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ การฝึกโครงการพฒั นาทกั ษะวิชาชีพ ปัญหาดา้ นสุขภาพดา้ นในชมุ ชนหม่ทู ี่ 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตงั จงั หวดั ตรัง ภาพท่ี 1.1 กรอบแนวคิดการเตรยี มฝึกโครงการพฒั นาทักษะวิชาชพี
บทท่ี 2 บรบิ ทชมุ ชน ข้อมลู ทวั่ ไปหมู่ท่ี 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จงั หวดั ตรงั 1. สภาพทางภมู ิศาสตร์ หมู่ที่ 3 บา้ นตลาดใหม่ เปน็ 1 ใน 7 หมบู่ ้านของจานวนหมบู่ า้ นทั้งหมดในตาบลบางเปา้ อาเภอกันตงั จงั หวดั ตรงั มีเน้อื ท่ีประมาณ 5,000 ไร่ ตั้งอยู่ทางทศิ ตะวนั ออกของอาเภอกันตงั ระยะหา่ งจากที่ว่าการอาเภอกนั ตงั 3 กิโลเมตร ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศโดยทั่วไปเปน็ ทร่ี าบสลับเนินเขา 2. ท่ีตงั้ และอาณาเขต หมู่ท่ี 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเปา้ มอี าณาเขต ดังนี้ ทศิ เหนอื ตดิ ต่อ หมทู่ ่ี 2 บา้ นเกาะปอมและหมูท่ ่ี 7 บ้านทา่ เรอื ตาบลบางเปา้ ทศิ ใต้ ติดตอ่ หมู่ที่ 4 บา้ นป่าเขา ตาบลวงั วน ทิศตะวนั ออก ตดิ ต่อ หมูท่ ่ี 5 บา้ นทงุ่ นา ตาบลคลองชีล้อม ทศิ ตะวัน ตดิ ตอ่ หมู่ที่ 1 บ้านชายวัด ตาบลบางเปา้ 3. สภาพภมู ิประเทศและสภาพภมู อิ ากาศ มีลักษณะภมู ปิ ระเทศส่วนใหญ่เป็นทรี่ าบลุ่มตดิ กบั ภูเขา ส่วนใหญจ่ ะทาการเกษตรกรโดยการ ปลกู ยางพารา ปลูกปาล์มน้ามัน พืชผักสวนครวั และมีการเลีย้ งสัตว์ เช่น แพะ ววั ไก่ เปด็ ปลา เป็นตน้ สภาพภูมิอากาศโดยท่ัวไป ร้อนชนื้ มี 2 ฤดู คือ ฤดรู ้อน ประมาณ 4 เดือน คือต้ังแต่เดือนกุมภาพันธ์ ถงึ เดอื นพฤษภาคม ฤดฝู น ประมาณ 8 เดอื น คือตงั้ แต่เดือนมถิ ุนายนถงึ เดือนมกราคม โดยปกติฝน ตกชุกประมาณ 4-5 เดือน โดยไดร้ ับอิทธิพลของลมมรสุมตะวนั ตกเฉียงใต้ จากมหาสมุทรอินเดียและ ลมมรสมุ ตะวนั ตก เฉียงเหนอื จากอ่าวไทย 4.ลกั ษณะประชากร จากการสารวจพบว่ามจี านวนครวั เรอื นทงั้ หมดในหมบู่ า้ น 395 ครวั เรอื น และประชากร ทง้ั หมดจานวน 644 คน แยกเปน็ ชาย 296 คน และหญงิ 348 คน โดยมอี ตั ราความหนาแนน่ ของ ประชากรเฉลี่ย 3.44 คน/ตารางกิโลเมตร 5.ลกั ษณะทางสังคม ประชาชนในหมบู่ า้ นจะอยู่ร่วมกนั แบบเครือญาติเป็นส่วนใหญ่ มกี ารพ่งึ พาอาศัยกันและกนั ช่วยเหลอื กนั มคี วามเออื้ อาทรต่อกนั และมีความหลากหลายในการประกอบอาชพี ตอ่ มามคี รอบครัว อพยพมาจากถน่ิ อืน่ มาอาศัยอย่ดู ว้ ยกนั ทาใหค้ วามสมั พันธ์ของประชากรเกดิ ความเปลี่ยนแปลงบา้ ง สบื เนอ่ื งมาจากการมีวัฒนธรรมและความเป็นอยูท่ ่แี ตกตา่ งกนั ออกไป หมบู่ ้านตลาดใหม่มอี งคก์ รดูแล ความเปน็ อยูข่ องประชาชนในหมู่บ้านจานวน 3 องคก์ ร คือ
1.องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลเป็นการปกครองตามพระราชบัญญัตอิ งค์การบรหิ ารสว่ นตาบล ใหก้ ารสนับสนนุ ชว่ ยเหลือในการพัฒนาหมูบ่ า้ น ซ่ึงมพี ื้นที่งานทงั้ ตาบล มีคณะกรรมการดงั น้ี นายสุทัศน์ ซว่ นซ่ี ประธานสภาองค์การบรหิ ารส่วนตาบลบางเปา้ นายโสภัณ หลีเหม รองประธานสภาองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล บางเป้า นายวรัศกรณ์ สุดสาคร เลขานุการสภาองค์การบริหารสว่ นตาบลบางเปา้ นายโสภัณ หลีเหม สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล หมทู่ ี่ 3 นายปองศกั ดิ์ สโิ ปด สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล หมู่ท3ี่ นายวิชัย ชงั่ นะ สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายประวีณ ทองชนะ สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล นายสัมพนั ธ์ สงคค์ ด สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล นายชยั วฒั น์ เขาพรง สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล นายผนิ บุญพรหม สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายสพุ จน์ สุขดว้ ง สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายสุทศั น์ ซว่ นซ่ี สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายโสภณั อินทรน์ นุ่ สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายสมหมาย เป้าทอง สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายอบั ดลุ ยะมาท ชาชา สมาชกิ องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล นายสุเทพ เอ่ียมสะอาด สมาชิกองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล 2.องคก์ รภายใตก้ ารดแู ลของผใู้ หญบ่ ้าน โดยมนี ายเตบ จนั ทรท์ องสุข ทาหน้าทเี่ ป็นผู้ใหญบ่ า้ น หมูท่ ี่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเปา้ มผี ู้ชว่ ยผ้ใู หญ่บา้ น และมีคณะกรรมหมบู่ า้ น ทาหนา้ ท่ชี ว่ ยเหลอื ในการบรหิ ารพฒั นาหมบู่ า้ นและรกั ษาความสงบ 1. นายเตบ จนั ทองสขุ (ผูใ้ หญบ่ ้าน) 2. นายปราพันธ์ สมรักษ์ (ผ้ชู ่วยผูใ้ หญบ่ ้าน) 3. นายสมั พันธ์ ทิ้งเหม (ตารวจบา้ น) 4. นายสมพร จันทองสขุ (แพทยต์ าบล) 3.กล่มุ อาสาสมัครปอ้ งกนั พลเรอื น เปน็ การรวมกลมุ่ ของกานนั ผ้ใู หญแ่ ละสถานีตารวจภธู ร หมู่ตา่ งๆทุกหมเู่ พื่อรกั ษาความสงบ ความเรียบรอ้ ยในตาบลบางเปา้ 6.สภาพทางเศรษฐกจิ ประชากรในหมบู่ ้านมรี ายได้โดยเฉลีย่ 36,410 บาท/คน/ปี โดยสว่ นใหญป่ ระกอบอาชพี หลกั คอื ทาสวนยางพารา และทาสวนปาลม์ อาชีพรอง คือ อาชีพค้าขาย
7.การศึกษา ในเขตพื้นที่ หมู่ท่ี 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตงั จังหวดั ตรงั จงั หวดั ตรงั มี สถานศึกษาจานวน 3 แห่ง คอื โรงเรยี นบา้ นบางเปา้ ศูนยพ์ ัฒนาเดก็ เลก็ มัสยดิ บา้ นบางเปา้ โรงเรียน สายธารวทิ ยา 8.สถาบันและองค์กรศาสนา การนับถอื ศาสนา ประชากรส่วนใหญน่ ับถอื ศาสนาอิสลาม 63.67 และรองลงมา คือศาสนา พุทธ ร้อยละ 36.34 9.สถานบริการของรฐั โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพตาบล 1 แหง่ คอื โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาบลบางเปา้ หมู่ท่ี 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเปา้ อาเภอกนั ตัง จงั หวัดตรงั ซง่ึ ให้บรกิ ารในดา้ นสง่ เสรมิ ปอ้ งกนั รกั ษา และฟ้นื ฟสู ภาพแกป่ ระชาชน ให้บรกิ ารขน้ั ปฐมภูมิ เชน่ การรกั ษาโรคเบอื้ งตน้ การส่งเสรมิ ภมู ิคมุ้ กัน โรค การวางแผนครอบครัว อนามัยแมแ่ ละเดก็ และให้คาแนะนาเกีย่ วกับสขุ ภาพแกป่ ระชาชน 10.การคมนาคม บ้านตลาดใหม่ มีถนนในหมบู่ า้ นเปน็ ถนนลาดยาง และลูกรัง การจราจรและการคมนาคมใน หมู่บา้ นจะใชเ้ ส้นทางบก ชาวบา้ นส่วนใหญ่ใชร้ ถส่วนตัว คอื รถจกั รยานยนตแ์ ละรถยนตใ์ นการสญั จร และการขนสง่ 11.การโทรคมนาคม ส่วนใหญ่ชาวบา้ นจะมีโทรศพั ทม์ ือถือทุกหลังคาเรือน ซงึ่ สามารถใช้ได้ครอบคลมุ ทกุ พ้นื ที่ 12.การไฟฟ้า มไี ฟฟา้ เข้าถงึ เกอื บทุกบา้ น 13.แหลง่ นา้ ธรรมชาติ ประชาชนในหมบู่ ้านใช้น้าประปาจากแหล่งน้าในหม่บู า้ น สาหรบั น้าบรโิ ภคส่วนใหญจ่ ะใชน้ า้ บรรจุขวด เพราะมโี รงนา้ ในหมู่บ้าน 14.การจัดการสภาพแวดลอ้ ม การจดั การขยะมลู ฝอย สว่ นใหญจ่ ะมรี ถขององค์การบรหิ ารส่วนตาบลมาเกบ็ รว่ มกับมกี าร จดั การขยะโดยการเผาขยะ 15.ความสมั พนั ธข์ องคนในหมู่บา้ น คนในหมูบ่ า้ นมกี ารพง่ึ พาอาศัยซง่ึ กันและกนั เคารพผ้ทู อ่ี าวโุ สกว่า เปน็ ญาตพิ น่ี ้องในเครือ ญาติ จงึ มีความผกู พนั และเอือ้ อาทรกนั และคอยชว่ ยเหลอื เกื้อกลู กันดี
16.ผู้นาและผมู้ ีความรู้ นายอับดลุ อารี ผู้นาทางศาสนาอสิ ลาม (โตะ๊ อหิ ม่าม) อยบู่ ้านเลขท่ี 30/1 หมู่ 3 ตาบลบาง เป้า อาเภอกนั ตงั จงั หวดั ตรงั นายมฮู าหมดั ทงิ้ เหม ปราชญ์ชาวบ้านด้านการเกษตรและเศรษฐกจิ พอเพียงตาบลบางเป้า อยูบ่ ้านเลขท่ี 203/2 หมู่ 3 ตาบลบางเปา้ อาเภอกันตงั จังหวดั ตรัง นางไรหมะ๊ เชอ้ื เพชร์ ปราชญช์ าวบา้ นด้านเศรษฐกจิ พอเพยี ง อยบู่ า้ นเลขท่ี 30/1 หมู่ 3 ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตัง จงั หวดั ตรงั 17.ประเพณีและเทศกาลประจาปี - ประเพณีฮารรี ายอในช่วงปลายเดอื นมถิ นุ ายนถงึ ตน้ เดือนกรกฎาคม - เทศกาลถือศีลอดอยูใ่ นชว่ งเดอื นพฤษภาคมถึงเดอื นมถิ นุ ายน - พิธีสนุ ตั หมูอ่ ยู่ในช่วงเดือนมนี าคมถงึ เมษายน - ประเพณลี อยกระทง - วนั ขน้ึ ปใี หม่ - วนั สารทเดือนสิบ ชาวบา้ นโดยสว่ นใหญ่จะทาบญุ ณ วดั ตรังคภมู พิ ทุ ธาวาส จากการที่นักศึกษาได้ลงประเมินสภาพของชุมชน โดยใช้กระบวนการศึกษา ค้นหาปัญหา วเิ คราะห์ ประเมินสภาพการณ์ด้านอนามัยครอบครัวและชมุ ชน และได้เลือกน้าเคร่ืองมือ 7 ชิน้ มา ศกึ ษาสภาพของชมุ ชน ได้ดังนี้ เคร่อื งมอื ชิ้นที่ 1 แผนทเี่ ดนิ ดนิ (Geo-Social Mapping) เครอ่ื งมือช้ินที่ 2 ผงั เครือญาติ (Genogram) เครอ่ื งมือชิ้นท่ี 3 โครงสรา้ งองคก์ รชมุ ชน (Community Organizations) เครือ่ งมือชิ้นที่ 4 ระบบสุขภาพชุมชน (Local Health Systems) เคร่อื งมือชิ้นที่ 5 ปฏทิ ินชุมชน (Community Calendar) เครอ่ื งมือชิ้นท่ี 6 ประวตั ิศาสตรช์ มุ ชนและสภาพภมู ศิ าสตร์ (Local History) เคร่อื งมือช้ินที่ 7 ประวัตชิ ีวิต (Life Story)
1.แผน่ ทึ่เดนิ ดนิ
2.ผังเครอื ญาติ ผังเครอื ญาติคือ การถอดความสมั พนั ธใ์ นเชงิ เครอื ญาติ หรอื เชงิ สายเลอื ดในชุมชน มคี วามสาคัญต่อ การทาความเขา้ ใจชุมชนและสงั คม ไมว่ ่าจะเป็นสังคมเมอื งหรอื สังคมชนบท เพราะเครือญาติเป็น ความสัมพันธท์ ีเ่ ป็นรากฐานทส่ี ุดของชวี ติ ครอบครวั การทาผงั เครอื ญาตจิ ึงมสี ว่ นสาคญั ในการทาความเขา้ ใจ ระบบความสมั พันธ์ในครอบครัวและชมุ ชน เป้าหมายสาคญั ของผงั เครอื ญาติ 1.เข้าใจโครงสร้างความสมั พนั ธ์เชงิ เครอื ญาตซิ ึ่งเปน็ รากฐานของครอบครัวและชุมชน 2.รจู้ ักตัวบุคคลและความสัมพนั ธท์ างสงั คมของเขาได้ในระยะเวลาอนั สั้น 3.ชว่ ยสรา้ งความสมั พนั ธ์และความสนิทคุน้ เคยระหว่างเจ้าหนา้ ท่ีกบั ชาวบ้านไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว 4. ทาใหท้ ราบเกย่ี วกบั สุขภาพหรอื โรคตดิ ตอ่ ของคนในครอบครวั เพือ่ ปอ้ งกันและแกไ้ ขปญั หาสุขภาพน้ัน ๆ สญั ลักษณแ์ ทนในผังเครือญาติ สัญลกั ษณแ์ ทนบิดามารดาทเี่ สยี ชีวิตแล้ว สัญลักษณ์แทนผชู้ าย สัญลกั ษณ์แทนผหู้ ญงิ สญั ลกั ษณ์แทนการแตง่ งาน
ผังเครือ นายสา สิโปด / น นายกอเดช สิโปด/ นายหมาดอูเส็น ฤทธ์ิสาคร นายสมพล หมวดหลา/ นางรอมอิ ะ สิโปด นางจริญ ฤทธ์ิสาคร นางไพจิตร โต๊ะดา นายไพรรงค์ โต๊ะดา นายฏ นายอภิชาต ฤทธ์ิสาคร นายอดิศร ฤทธ์ิสาคร นางสมจิตร สิโปด นายเกรียงศกั ด์ิ สิโปด นางพรทิพย์ สิโปด นายอุดม สิโปด นายเกรียงไกร สิโปด นางเกยี รติศกั ด์ิ สิโปด
อญาติ นางเองถ่ี สโิ ปด นายยโู สบ ฤทธ์ิสาคร/ นายอบั ดลุ ฮารีม สิโปด นายกอเดช สุเหร็น/ นางสมใจ ฤทธ์ิสาคร นางประดบั สิโปด นางจินดา สุเหร็น ฏอฮา ฤทธ์ิสาคร นางาสาวมาริษา ฤทธ์ิสาคร นายสมชาติ สุเหร็น นางสาวปนดั ดา สุเหร็น นายอาหลี สุเหร็น นางโรจนา สิโปด นายสรศกั ด์ิ สิโปด นางสาวนฤมล สิโปด
เครื่องมอื ชิ้นท่ี 3 โครงสร้างองค์กรชุมชน หม่ทู ี่ 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จงั หวดั ตรัง มีท้งั หมด 6 กลมุ่ คอื กลุม่ ทเ่ี ปน็ ทางการ 6 กล่มุ ดงั นี้ 1.กล่มุ ผนู้ าชมุ ชน นายเตบ จนั ทองสุข (ผญบ.) นายปราพันธ์ สมรักษ์ (ผช.ผญบ.) นายสมั พนั ธ์ ทิง้ เหม (ตารวจบา้ น) นายสมพร จนั ทองสุข (แพทยต์ าบล) 2.กล่มุ ธนาคารหมบู่ ้าน สังกัดสานักงานเกษตร 1. นางดษุ ฎี สโี ปรด ประธาน 2. นางวไิ ลวรรณ เรืองจาย ผู้จัดการ 3. นางสาว ทพิ ยส์ ุวรรณ ทองรกั ษา เลขานุการ 4. นางผอ่ งศรี อาพนั ธ์ เหรญั ญกิ (ตรวจสอบ บช.) 5. นางสาว วาสนา ศกั ด์ิรกั ษ์ กรรมการ 6.นางสาว ภาวนิ ี โกงทอง กรรมการ ชาวบา้ นหมู่ท่ี 3 บา้ นตลาดใหมไ่ ด้มีการรวมกลุ่มกันออมเงนิ โดยการฝากเงนิ เป็นประจาอย่างตอ่ เน่ือง เดอื น ละ 100 บาทเพอ่ื เกบ็ เปน็ เงินออมของตนเอง และได้รบั สิทธปิ ระโยชนจ์ ากการเข้าเป็นสมาชกิ เช่น เงนิ ชว่ ยฌาปาณะ กจิ และเงินเย่ยี มไข้ ซึงองค์กรธนาคารหมู่บ้านตลาดใหม่มีความเขม้ แข็งตลอดจนสามารถมาลงทุน ฝาก กยู้ ืม ทา กาไร ปล่อยกูร้ อ้ ยละ 2 นัดเจอกันทุกวนั ท่ี 20 ของทุกเดอื น เอาทุนมาคนื พร้อมดอกเบี้ย เอาดอกเบ้ยี มาแบง่ ปนั ผล ประจาปี ร้อยละ 70 และเข้ากลับกลุ่ม 5% สาธารณะ เชน่ วันเดก็ 5% และเหลือคนื 10% 3.กลมุ่ อสม. 1.นายสุรินทร์ เล็กน้อย ประธาน 2.นางสาวหทยั ชบา สบาย รองประธาน 3.นางสาวจุฬาภรณ์ ทง้ิ เหม เลขานุการ 4.นางไพจิตร หมวดหลัก เหรญั ญกิ 5.นางจุรรี ตั น์ คมขวาง ประชาสมั พันธ์ 6.นางสวยบะ เช้อื เพชร์ ปฏคิ ม
กจิ กรรมกลมุ่ 1. การสง่ เสริมสขุ ภาพ 1.1 เยย่ี มบา้ นใหค้ า้ แนะนาผสู้ งู อายดุ ้านการดูแลสุขภาพ 1.2 เยีย่ มบ้านใหค้ า้ แนะนาคนพิการด้านการดแู ลสุขภาพ 1.3 เยี่ยมบา้ นให้ค้าแนะนาหญิงตง้ั ครรภ์ และหญงิ หลังคลอด 2. การป้องกันสุขภาพ 2.1 การคัดกรองเบาหวานและความดนั ให้แกป่ ระชาชน 2.2 รณรงค์การกาจดั ลูกนา้ ยุงลาย 2.3 ให้ค้าแนะน้าประชาชนลดกิน หวาน อาหารมนั และอาหารเคม็ 3. การฟื้นฟู 3.1 เยี่ยมบา้ นให้ค้าแนะน้าผูป้ ว่ ยโรคเร้อื รังด้านการดแู ลสุขภาพ 4. ประสานงานระหวา่ ง รพ.สต. กบั ประชาชนในชุมชน 5. การมีสว่ นรว่ มกิจกรรมจิตอาสากับเครือข่ายอื่น มีสว่ นร่วมในการจดั กิจกรรมสุขภาพ กลมุ่ อสม. หม่ทู ่ี 3 บ้าน ตลาดใหม่ จะมีการนัดประชุมและรวมตัวกันทกุ คร้ังทมี่ ีข่าวสาร ทางด้านสุขภาพ เช่น การรวมกลุ่มกันทาจิตอาสา กาจัดลกู นา้ ยุงลาย ในดา้ นการทางานไม่มคี วามขดั แย้งกัน โดยประธาน อสม. จะรับฟังความคดิ เห็นของ สมาชิกทุก คน เมือ่ มีความขัดแยง้ กันจะใชเ้ สยี งสว่ นมากในการตัดสิน 4.กลมุ่ ทาขนม 1.นางมรดี หมวดหลงั ประธาน 2.นางผาทเบยี ทองยอ้ ย รองประธาน 3.นางจิตรา ทองลด เหรญั ญกิ 4.นางสปุ รานี ดามี เลขานกุ าร 5.นางดยี ะ้ เชอ้ื เพชร์ เลขานุการ มกี ารรวมกลุ่มกันจากการรวมกลุม่ กูเ้ งินกองทุนหมบู่ ้านมาเพอ่ื รวมกลุ่มทาขนมขายเพ่ือสรา้ งรายได้และ สร้างอาชีพใหแ้ ก่ตนเองและครอบครวั ซงึ่ มกี ารผลิตขนมตามรายการทส่ี งั่ ทาใหข้ นมไมเ่ หลอื ค้างและมรี สชาตอิ รอ่ ย ทาใหก้ ารรวมกลมุ่ เข้มแข็งมาถึงปจั จุบนั 5. กลุ่มแมบ่ า้ นเกษตรกร 1.นางสาวจฬุ าภรณ์ ทงิ้ เหม ประธาน 2.นางสรุ ยิ า สีโปรด รองประธาน 3.นางผ่องศรี อาพันธ์ เหรญั ญกิ 4.นางภาวินี โกงกาง เลขานกุ าร
6.กลมุ่ ผนู้ าทางศาสนา 1.นายอับดุลฮา่ หลมี ไปสะ อหิ ม่าม 2.นายยมนูญ ทง้ิ เหม ก่อเต็บ 3.นายวิฐาน ทิง้ เหม บลิ าย -เปน็ ผนู้ าในการจดั โยทกุ วนั ศกุ ร์โดยมีการรวมกล่มุ ผู้ชายอิสลามทกุ คนในชมุ ชนมาร่วมกนั ชุมนมุ และพดู คยุ แลกเปล่ยี นเกย่ี วกับหลกั คาทางศาสนาและทาละหมาดพร้องกนั -เป็นผนู้ าในการประกอบพิธที างศาสนาในชุมชน เช่น นิกะห์ สนุ ดั ดอุ างานบุญ เปน็ ตน้
กล่มุ แกนนาในการพฒั นา เสน่ห(์ สมาชกิ อบต.) โสภีณ(สมาชกิ อบต.) โครงสร้างอ หม่บู ้าน กลุม่ ธนาคารหมบู่ ้าน นันทยา(กรรมการ) ดุษฎี(กรรมการ) หมาด(กรรมการ) ประธาน กอเฉม็ (กรรมการ) อพั ดล(ประธานกรรมการหม่บู า้ น) หมาด(กรรมการ) กอบแก้ว(กรรมการ) กาโรน(กรรมการ) หทยั ชนก(รองประธาน) อับดลุ อ่าหลีม(อีหม่าม) สรุ นิ ทร์(กรรมการ) ไพจิตร(เหรัญญกิ ) ประธาน(กลุ่มอสม.) จุฬาพร( มนูญ(คอ วรี าฎ(บลิ าย) ประธาน เตบ็ ) กลมุ่ ผนู้ าศาสนา จุรีรตั น์(ปฏิคม) สวยบ๊ะ(ปฏคิ ม) กลุม่ อสม./กลุ่มคดั กรอง มาดีน๊ะ(ประธาน) อาระเบยี (รองประธาน) กลุม่ แขง่ ไกแ่ จ้ จติ ตรา(เหรัญญกิ ) สปุ ราณี(เลขานุการ) กลมุ่ แข่งไก่แจ้ กลุ่มทาขนม ดียะ๊ (วสีรมาาฎช(กิบ)ลิ าย)
องคก์ รชมุ ชน กลมุ่ ผนู้ าชุมชน ประพันธ(์ ผชู้ ว่ ยผูใ้ หญบ่ า้ น) เตบ(ผ้ใู หญบ่ ้าน) สมั พันธ(์ ผู้ช่วยผูใ้ หญบ่ ้าน) วไิ ลวรรณ(ผจู้ ัดการ) วรี พงษ์(ตารวจบ้าน) ทพิ สุวรรณ(เลขานุการ) สมพร(แพทยป์ ระจาตาบล) วาสนา(กรรมการ) กลุม่ บาสโลบ ภาวิณ(ี เลขานกุ าร) ยุปดี ทองเกลือ(รองประธาน) กรรมการ ผอ่ งศร(ี เหรญั ญกิ ) (เลขานุการ) ประธานบาสโลบ น สุจติ ร(รองประธาน) กลุ่มแมบ่ ้านเกษตรกร กลมุ่ กินน้าท่อม กลุม่ เล่นไพ่ สัญลักษณ์ ผู้หญงิ ผูช้ าย กรรมก เคราือรขา่ ยของกลุ่ม ควเคารมือใขกา่ ลย้ชขดิอสงกนลิทมุ่ สเปน็นมทางการ เครอื ขา่ ยของกลมุ่ ไม่ เปน็ ทางการ
ระบบสุขภาพชุมชน ระบบสุขภาพของประชาชนบ้านตลาดใหม่ หมู่ 3 ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จังหวัดตรัง มีเจ้าหน้าท่ี โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาบลบางเป้าทาหน้าทีใ่ นการรกั ษาพยาบาลเบอ้ื งต้นรวมทั้งเผยแพร่ข้อมลู ข่าวสารด้าน สาธารณะสุขและดา้ นสุขภาพทเ่ี ป็นประโยชนใ์ นการดาเนินชีวติ แกบ่ ุคคลในชุมชน เมอ่ื มีอาการเจ็บปว่ ยส่วนใหญจ่ ะ เลอื กใช้บริการจากโรงพยาบาลกันตงั เน่ืองจากหมู่ที่ 3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อย่ใู กลก้ ับโรงพยาบาลกันตัง และมีบางส่วนใช้บริการที่ โรงพยาบาลตรัง โรงพยาบาลวัฒนแพทย์ และโรงพยาบาลตรังรวมแพทย์ เมื่อมีการ เจ็บป่วยที่ไม่รุนแรงหรือมีอาการรุนแรงที่จาเป็นต้องมีการปฐมพยาบาลเ บ้ืองต้นประชาชนส่วนใหญ่จะเลือกใช้ บริการท่โี รงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบางเป้า การใช้ยาสามัญประจ้าบ้านส่วนใหญจ่ ะมกี ารใช้ยาพาราเซตา มอล ยาธาตนุ ้าแดง ยาธาตุน้าขาว ยาแกอ้ าการเมารถ เปน็ ต้น มีการใช้บรกิ ารกับแพทย์พ้ืนบ้าน คือ หมอนวด ช่ือนายยามัน สโิ ปด ซง่ึ เป็น หมอบ้านที่สามารถนวดคลาย เส้น จัดกระดูกได้ ส่วนหมองูและหมอสมุนไพรได้เสียชีวิตไปและไม่มสี ืบทอดต่อ อีกทงั้ ปจั จุบันได้มีความก้าวหน้า ทางการแพทย์ ประชาชนสว่ นใหญใ่ นตาบลบางเป้าจึงหนั ไป รักษากับแพทยแ์ ผนปัจจบุ นั ระบบสุขาภิบาล ส่วนใหญ่ น้าท่ีบริโภคจะเปน็ น้าซอื้ บรรจุขวด จานวน 293 ครัวเรือน คิดเปน็ ร้อยละ 97.61 และนา้ ทีใ่ ชอ้ ุปโภคเป็นนา้ ประปา จานวน 273 ครัวเรือน คิดเป็นร้อย ละ 93.17 ในเรือ่ งการออกกาลังกาย ประชาชนในหมู่บา้ นส่วนใหญ่ไมไ่ ด้ออก กาลังกาย จานวน 302 คน คิดเปน็ รอ้ ยละ 47.41 แต่มบี างส่วนท่ีออกกาลงั กายด้วยการเต้นบาสโลบ เตะฟุตบอล เตะตะกร้อ เปตอง โดยออกกาลังกายมากกว่า 3 ครัง้ ต่อสัปดาห์ จานวน 138 คน คิดเป็นร้อยละ 21.66 และออก กาลังกายน้อยกวา่ 3 คร้งั ตอ่ สปั ดาห์ จานวน 197 คน คิดเป็นร้อยละ 30.93 ระบบสุขภาพภาคประชาชน มกี ารแบง่ พฤติกรรมการดูแลสขุ ภาพในการดูแลตนเองในด้านต่างๆ ดังนี้ 1.อาหาร การบรโิ ภคอาหารมกี ารปลกู ผักสวนครัว มีการนาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาใชโ้ ดยการ เลย้ี งไก่ เลี้ยงววั และ เล้ียงปลา บ้านเกือบทุกบ้านจะมีการปลูกผักสวนครัวในบริเวณบ้าน และมีบางส่วนท่ีนาผักไปขาย ส่วนใหญ่จะ ประกอบอาหารรบั ประทานเอง สว่ นเน้ือสัตว์ ประชาชนจะซอ้ื ทตี่ ลาดนดั ในหมูบ่ ้าน ตลาดนดั จะเปิดทุกวนั พุธตอน เช้า และมีรถจักรยานยนต์แร่ขายอาหารสด ผัก ในหมู่บ้าน นอกจากนั้นภายในชุมชนยังมีร้านขายข้าวแกง ร้านอาหารตามสัง่ 2. ยาสามญั ประจา้ บา้ นท่มี ีไวป้ ระจา้ บ้านเรอื น - ยาเมด็ ไดแ้ ก่ ยาพาราเซตามอล - ยาน้า ไดแ้ ก่ ยาธาตนุ ้าแดง ยาธาตนุ ้าขาว
- ยาใช้ภายนอก ไดแ้ ก่ ยาหมอ่ ง ทิงเจอรไ์ อโอดีน แอลกอฮอล์ ในร้านค้าของหมู่บ้านจากการสารวจพบว่า ร้านค้าของหมู่บ้านในหมู่ที่ 3 บ้านตลาดใหม่ มียาที่จาหน่าย ได้แก่ ยาพาราเซตามอล ยาธาตนุ ้าขาว ยาธาตุน้าแดง ยาหม่อง แอลกอฮอล์ ยาดม โดยสว่ นใหญ่จะพบเกือบทุก ร้านค้าท่ีมีในหมู่บ้าน โดยพ่อค้า แม่ค้าที่ร้านค้าของหมู่บ้านให้ข้อมูลว่า สาหรับยาท่มี ีก็ขายได้บ้างแต่ขายไม่ดีนัก นานๆจะมีคนมาซอื้ จึงวิเคราะห์จากข้อมูลท่ีได้จากประชาชนโดยทั่วไปท่ีให้ข้อมลู ว่า ส่วนใหญ่แล้วหากเกิดความ เจบ็ ปว่ ยกม็ ักจะไปหาหมอที่โรงพยาบาลกนั ตงั หรอื ไม่ก็จะไปคลินิกแต่หากเจ็บปว่ ยเลก็ ๆน้อยๆก็จะมารับ ยาท่ี รพ. สต.บางเปา้ 3. การออกกาลังกาย ประชาชนในหมบู่ ้านสว่ นใหญจ่ ะไม่คอ่ ยมกี ารออกกาลังกาย แตม่ บี างสว่ นท่รี วมกลมุ่ กนั ออกกาลังกายโดย การเต้นบาสโลบท่ี โรงเรียนบางเปา้ โดยมีผู้นาในการออกกาลงั กาย สว่ นวยั เด็กจะออกกาลังกายโดยการวง่ิ เลน่ ปั่น จกั รยาน ส่วนวัยรุ่นผชู้ ายจะออกกาลังโดยการเตะบอล วยั ทองและวันผู้สูงอายุออกกาลงั กายโดยการ เล่นเปตอง และเดนิ ออกกาลงั กายในตอนเช้าและตอนเยน็ ใกลก้ ับบ้านของตนเอง 4. ระบบแพทย์พ้นื บ้าน การแพทย์พื้นบา้ น - นายยามัน สโิ ปด หมอนวดจับเส้น อยบู่ ้านเลขท่ี 128/3 ม.3 บา้ นตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตงั จังหวัด ตรัง ปัจจบุ นั อายุ 45 ปี 5. การใชส้ มุนไพรในหมบู่ ้าน จากการสอบถามประชาชนในหมบู่ ้านตลาดใหม่ พบวา่ สว่ นใหญจ่ ะมกี ารใชส้ มนุ ไพร คอื - การถอนพษิ ตะขาบกัดโดยใชว้ ่านตนี ตะขาบพิษผสมกับเหล้าขาวแล้วพอกแผล - วา่ นหางจระเข้ นามาปอกเปลอื กเอาเนอ้ื ใสๆมาทาบรเิ วณแผลนา้ รอ้ นลวก แผลไฟไหม้ - ขม้ินขาว นาขมิน้ ขาว 2-3 เหง้า มาเคย้ี วบรรเทาอาการปวดทอ้ ง ทอ้ งอืด แน่นจุกเสียด ขบั ลม - ฟ้าทะลายโจร แก้หวัด โดยนาใบมาต้มคั้นเอาน้า มรี สขม บางคนจงึ นิยมรับประทาน ชนิดแคปซูล - ใบยา่ นาง นามาตาคน้ั เอาแต่น้าแก้เคลด็ เมอื่ ย ปอ้ งกันโรคหวั ใจ และรักษาโรคความดนั โลหิตสงู - เสลดพงั พอน นามาตาพอกบรเิ วณท่ีแมลงกัดตอ่ ย รกั ษาอาการบวมอักเสบของแมลงกดั ต่อย แต่ส่วนใหญ่ จะใชย้ าหมอ่ ง - รางจดื นามาตม้ คนั้ นา้ ใสเ่ กลอื เล็กนอ้ ย แล้วดมื่ 2-3แก้ว แก้ไข้ ขบั สารพิษ - น้าผ้งึ ผสมน้ามะนาว คอ่ ยๆจบิ บรรเทาอาการเจ็บคอ แกไ้ อ ละลายเสมหะ - พริกไทยดา เค้ยี ว 2-3 เม็ด แกไ้ อ เจ็บคอ
- สาบเสอื นาใบสดมาตาห้ามเลือด - ดปี ลี ใบสดนามาตาผสมกบั เหลา้ พอกแกฟ้ กชา้ - หญา้ หนวดแมว นามาตม้ ค้นั เอาน้ามาด่มื ชว่ ยขับปสั สาวะ - ใบน้อยโหน่งนามาตาพอกแกเ้ หาและรักษาโรคผิวหนงั - ชมุ เหด็ เทศ นาใบมาต้มรับประทานแก้ทอ้ งผกู - ใชเ้ ปน็ ยาบารุงธาตุ บารุงรา่ งกาย โดยใชเ้ หง้านามาดองกบั เหลา้ กนิ - ใบสะเดานามาต้มในน้ารอ้ น ใชจ้ ิบอย่างนอ้ ยวนั ละครง้ั กจ็ ะชว่ ยให้เลอื ดสะอาด เปน็ การล้างพษิ ในกระแส เลือด - ผลมะม่วงหาวมะนาวโหม่ สี ารต่อตา้ นอนุมลู อสิ ระ จึงชว่ ยในการชะลอวัยและร้ิวรอย และมสี ว่ นชว่ ยลด ความอ้วน ระบบการแพทย์แผนปจั จุบัน สถานบริการของรัฐ - โรงพยาบาลกันตงั - โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตาบลบางเป้า - โรงพยาบาลศนู ยต์ รัง สถานบริการของเอกชน - โรงพยาบาลตรงั รวมแพทย์ - โรงพยาบาลวัฒนแพทย์ - คลินกิ รกั ษาโรคทวั่ ไป
เคร่อื งมอื ช้ินท่ี 4 ระบบสขุ ภาพชมุ ชน (Local Health Systems)
เคร่อื งมือชิ้นที่ 5 ปฏิทินชมุ ชน (Community Calendar) เดือนมกราคม มีเทศกาลปีใหม่ ประชาชนในชุมชนจะพากันเก็บกวาดบ้านเรือนให้สะอาด และชาวพุทธจะมีกิจกรรม ทาบุญเลย้ี งพระ ในวันข้ึนปีใหม่และไปวัดเพื่อประกอบกิจกศุ ลต่างๆ เช่น ฟังธรรมเทศนา ถือศีลปฏิบัติธรรม แต่ บางคนก็แคท่ าบุญตกั บาตร ชาวพนี่ ้องมุสลิมจะทาอาหารเลยี้ งกนั ภายในบ้าน นอกจากนั้นภายในชุมชนจะมกี ารจัด งานปีใหม่ร่วมกับเทศบาลเป็นประจาทุกปีซ่ึงจะมีกิจกรรมต่างๆ เช่นการแสดงของเด็กๆในหมู่บ้าน มีการมอบ ของขวัญและบัตรอวยพรให้แกก่ ัน การรับประทานอาหารรว่ มกัน เปน็ ต้น เดอื นกมุ ภาพันธ์ ชว่ งเวลาปลายฤดูหนาวและเข้าสู่ฤดรู ้อน คือ ประมาณเดือนกุมภาพนั ธ์ เป็นต้นไปใบยางพาราจะเริ่มมีสี เหลืองชาวบา้ นจะเริ่มหยุดกรดี ยาง และมีวันมาฆบูชา ชาวบ้านในชุมชมนิยมทาบุญตักบาตรในตอนเชา้ และไปวัด เพ่อื รบั ศลี งดเว้นการทาบาปทัง้ ปวง ถวายสังฆทาน ให้อิสระทาน ฟงั พระธรรมเทศนา และไปเวยี นเทยี นรอบโบสถ์ ในเวลาเย็น ณ วดั ตรงั คภูมพิ ทุ ธาวาส เดือนมนี าคม ในช่วงเดือนมนี าคมจะเปน็ ช่วงปิดเทอมของเด็กนกั เรยี นในหมูบ่ า้ น จะมกี ารนาเด็กผูช้ ายอายใุ นช่วง 3-4 ปี และ 6-9 ปีในหมู่บา้ นเข้าพธิ ีสนุ ัต ของชาวอสิ ลาม โดยมีผู้นาศาสนาเป็นคนประกอบพิธีและให้พยาบาลในหมู่บา้ น เป็นคนขลิบอวยั วะเพศทีส่ ุหรา่ ประจาหมบู่ ้าน เดือนเมษายน ในช่วงวันสงกรานต์ ซ่งึ เปน็ วันหยุด ลูกหลานของชาวบ้านท่ีอยตู่ ่างจังหวัดจะกลับมาเย่ียม บ้านกลับมาอยู่ พร้อมหน้าพร้อมตากัน ชาวพทุ ธจะเข้าวัดทาบุญตักบาตร สรงน้าพระ และรดน้าดา หัวผู้สูงอายุ ซง่ึ จะจัดขึน้ เป็น ประจาทกุ ปีที่วดั ตรงั คภูมิพุทธาวาส และจะมีกจิ กรรมวันสงกรานต์ที่ สวนสาธารณะเทศบาล และถนนรมิ นา้ ท่าเรือ กันตัง ซ่งึ จะกลมุ่ วยั รนุ่ และบคุ คลท่ัวไปสาดนา้ สงกรานต์กันตัง้ แต่ตอนเชา้ ถงึ ช่วงค่า และในช่วงเดอื นเมษายนใบของ ต้นยางพาราร่วงชาวบา้ นจะหยุดกรีดยางและจะเริ่มกรดี ยาง อีกครง้ั จนกว่าจะถึงฤดูยางผลดั ใบ เดอื นพฤษภาคม เป็นช่วงที่เหมาะสาหรับการเบิกหน้ายางพารา รวมถึงการเพาะปลูกยางพารา ซึ่งเป็นช่วงท่ีฝนเร่ิมตก เหมาะแก่การเพาะปลกู ท้ังพชื ผักสวนครวั และพืชทางการเกษตรต่างๆ และยังมีวนั สาคญั ทางศาสนาของชาวพทุ ธ คือวนั วิสาขบูชา คนชาวพทุ ธในชุมชนจะนิยมไปวัดทาบญุ กันในช่วงเช้า และช่วงค่าจะมีการเวียนเทียน ณ วัดตรงั ค ภูมิพุทธาวาส และชาวอิสลามจะเป็นเป็นช่วงถือศีลอดในเวลาก่อนพระอาทติ ย์ข้ึนจนตลอดพระอาทติ ย์ตก และใน เวลาชว่ งเยน็ จะเป็นชว่ งทปี่ ระชาชนชาวอสิ ลามจะร่วมกนั รับประทานอาหารกนั ท่ีมสั ยิด
เดอื นมิถุนายน ในชว่ งเดือนมถิ นุ ายนจะเป็นช่วงวนั ออกจากเทศกาลศลี อดของชาวมุสลมิ พ่นี ้องชาวมสุ ลมิ จะเดินทาง กลบั มาบ้าน รว่ มกันรบั ประทานอาหาร ทากจิ กรรมรว่ มกันทบ่ี า้ น และมกี จิ กรรมทจ่ี ะจดั ข้ึนในทกุ ๆปีท่มี สั ยิด เชน่ การรว่ มกนั รบั ประทานอาหาร และร่วมกันละหมาดพร้อมๆกนั เดอื นกรกฎาคม มวี นั สาคญั ทางศาสนา คือ วนั อาสาฬหบูชาและวนั เข้าพรรษา ซึ่งชาวไทยพุทธบา้ น สว่ นใหญจ่ ะไปวดั ตรงั ค ภมู ิพุทธาวาส และจะมีพธิ ีทางศาสนาท่ีประชาชนปฏิบัติรว่ มกันคือ การทาบุญ ตัก บาตร เวียนเทยี น โดยชาวบา้ น จะร่วมกันเดนิ ทางไปทาบุญหล่อเทียนพรรษา เดือนสงิ หาคม 12 สงิ หาคม วันแมแ่ ห่งชาตมิ ีการจัดกจิ กรรมวันแม่ ซึง่ จะจดั ขึน้ ทีโ่ รงเรียนบ้านบางเปา้ โดยทางโรงเรียนจะ เชิญผู้ปกครองของนักเรียนทุกช้ันปีมาร่วมกันทากิจกรรม และมีกิจกรรมเขียนคาอวยพร และเขียนเรียงความ ประกวดกันเป็นประจาในทุกๆปี และมีกิจกรรมจิตอาสาโดยมกี ารร่วมกลุม่ ของคนในหมู่บา้ นช่วยกันเก็บขยะตาม ถนน และปลูกตน้ ไมเ้ พ่ือตกแต่งภูมทิ ศั น์ในหมูบ่ า้ นใหด้ ีข้ึน เดอื นตลุ าคม วนั ออกพรรษา คนในหมบู่ ้านจะไปทาบญุ ตักบาตรท่ีวัดตรังคภูมิพทุ ธาวาสหรือวัดอื่นในบริเวณใกล้เคียง เชน่ เพ่ือเป็นสริ มิ งคลให้แก่ตนเองและครอบครัว เดอื นพฤศจกิ ายน การจดั ประเพณลี อยกระทงนน้ั จะจดั ขึน้ ทีท่ ่าเรือกันตังซงึ่ จะเปน็ การจดั ของเทศบาลกันตังโดยชาวบา้ นทุก หมู่บ้านจะไปร่วมงานท่ีงานริมน้าเป็นประเพณีในทุกๆปีซึ่งถอื เป็นการขอขมาพระแม่คงคา ซงึ่ จะมีกิจกรรมต่างๆ เชน่ ประกวดนางนพมาศ ประกวดร้องเพลง เปน็ ตน้ เดอื นธันวาคม วันส่งท้ายปีเก่า สมาชิกในแต่ละบ้านที่มีลกู หลานไปทางานหรือแยกครอบครวั ไปอยู่ที่อื่น มักจะกลับมาท่ี บา้ นและมีการเฉลิมฉลองเพือ่ นตอ้ นรับการเข้าสูป่ ใี หม่ โดยมกั จะจัดกันทบ่ี ้านของ ตนเองและในส่วนของวัดวดั ตรงั ค ภมู ิพุทธาวาสหรือวัดอ่ืนในบริเวณใกล้เคียงจะมีการจัดกิจกรรมสวดมนต์ข้ามปีเพ่อื เป็นสริ ิมงคลให้แก่ชีวิตในการ เริ่มต้น ปีใหม่ และทางหมู่บ้านจะมีการรวมกลุ่มกันทาจิดอาสาในวันสิ้นปีโดยการตัดหญ้า เก็บขยะริมถนนและ รว่ มกนั ปลกู ตน้ ไม้รมิ ถนนในหมบู่ ้าน
ตารางแสดงปฏทิ ินกิจกรรมชุมชนและปฏิทินวฒั นธรรมชุมชน หมทู่ ี่ 3 บา้ นตลาดให ปฏ กิจกรรม/เหตกุ ารณ์ ม.ค. ก.พ. มี.ค. ปฏทิ ินเศรษฐกิจ กรดี ยาง ปลกู ปาลม์ ปลูกผกั รบั จ้างท่วั ไป เลย้ี งววั ปฏทิ ินวัฒนธรรม ปีใหม่ วนั มาฆบชู า วนั สงกรานต์ วันวิสาขบูชา วนั อาสาฬหบชู า
หม่ ตาบางเป้า อาเภอกนั ตงั จงั หวดั ตรัง ฏทิ นิ ชุมชน เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
กิจกรรม/เหตุการณ์ ปฏ ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. วนั เขา้ พรรษา วนั แมแ่ ห่งชาติ วันออกพรรษา วนั ถอื ศีลอด วันฮารีรายอ วันลอยกระทง วนั ส่งทา้ ยปเี ก่า วันเขา้ สนุ ัต วนั จดั โย(ทุกวนั ศกุ ร)์ ปฏทิ ินการเมืองในชมุ ชน ประชมุ หมบู่ ้านประจาวาระ ปฏิทินทางระบบสขุ ภาพชุมชน การลงสารวจคัดกรองกล่มุ เส่ียง
ฏทิ ินชุมชน เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
ปฏ กิจกรรม/เหตุการณ์ ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. กจิ กรรมจติ อาสาดา้ นสุขภาพ (การใหค้ วามร้/ู การ ลงสารวจ ) กจิ กรรม big cleaning day ในรพ.สต
ฏทิ ินชุมชน เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
เคร่ืองมือชิ้นท่ี 6 ประวตั ิศาสตร์ชุมชนและสภาพภมู ศิ าสตร์ (Local History) ประวัตคิ วามเป็นมาของชมุ ชนบา้ นตลาดใหม่ หมทู่ ี่ 3 ตาบลบางเป้า อาเภอกันตงั จงั หวัดตรัง ในการศึกษาประวัติความเป็นมาของชุมชนบ้านตลาดใหม่ หมู่ท่ี 3 ตาบลบางเป้า อาเภอ กันตงั จังหวัดตรัง ได้รวบรวมข้อมูลจากคาบอกเล่าของคณุ ยายหนน สเุ หร็น อายุ 87 ปี ซึง่ เป็นคนเฒา่ คนแกใ่ นหมบู่ า้ น คณุ ยายหนนได้เล่าวา่ ในสมัยรชั กาลท่ี 2 พ.ศ. 2335 หลังจากตง้ั เมืองตรงั ทีต่ าบลควนธานีแลว้ พบว่ามีการจัดตั้งด่านในคลองเมืองตรัง ท่ีบ้านควนทองสีห์ พร้อมกับสารวจประชากรในเมื องตรัง ขณะนน้ั พบวา่ บา้ นวงั กะเป้า มีจานวน 40 ครัวเรอื น สนั นษิ ฐานว่านา่ จะเปน็ บางเปา้ ในปัจจบุ นั ซ่งึ ได้ แยกมาจาก ตาบลบางหมากและกันตังใต้บางส่วนเมื่อประมาณ 200 ปีท่ีผ่านมา ส่วนชื่อบางเป้า สันนิษฐานว่า มีคลองบางเป้าไหลผ่าน มีวงั น้าที่สายน้ามาบรรจบกัน โดยบรเิ วณน้ันมปี ลาปักเปา้ อาศัย อยู่ชกุ ชุม จึงเรยี กกันว่า วงั ปลาปักเป้า ตอ่ มากร่อนลงเหลอื วังปลาเป้า วังเป้า และกลายเปน็ บางเป้า ในปัจจุบันตาบลบางเปา้ มีหมู่บ้านทัง้ หมด 7 หมบู่ ้าน ได้แก่ หมู่ท่ี 1 บ้านชายวัด หมู่ที่ 2 บ้านเกาะ ปอม หมู่ที่ 3 บ้านตลาดใหม่ หมู่ท่ี 4 บ้านแหลมมว่ ง หมูท่ ี่ 5 บ้านป่าเตียว หมู่ที่ 6 บ้านควนทองสีห์ และหมทู่ ่ี 7 บา้ นท่าเรอื หมทู่ ี่ 3 บ้านตลาดใหมน่ ั้น ชอ่ื เดมิ คอื บา้ นนาเหนอื ตอ่ มาเมือ่ ปี 2486 ไดเ้ กิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้มีชาติญ่ีปนุ่ เข้ามาท่ีเมืองกนั ตงั ซ่งึ เป็นเมอื งท่าของไทย เชลยสงครามไดย้ ึดตลาดกันตังและศูนย์ ราชการ ณ ที่ว่าการ อาเภอกันตังท้ังหมด ไม่สามารถให้บริการประชาชนได้ จึงทาให้ประชาชน เดือดร้อนเป็นอยา่ งมาก ทางส่วนราชการจึงได้เปิดตลาดน้าข้ึนมาใหม่ ท่ีบรเิ วณแถวบ้านอดีตผู้ใหญ่ เอียด นวลศรี และได้ย้ายท่ีว่าการอาเภอกันตงั มาทาการชั่วคราวที่หลังชอ่ งควน ปัจจุบันอยู่ในพ้ืนที่ หมู่ที่ 5 คลองชลี อ้ ม ทาการอย่ไู ด้ประมาณ 2 ปี เหตกุ ารณ์สงครามได้สงบลงทางการจึงย้ายกลับไปท่ี กนั ตงั ตามปกติ จึงเป็นทีม่ าของบา้ นตลาดใหมม่ าจนถงึ ทกุ วันน้ี คุณยายหนนให้ข้อมูลว่า ในสมัยของผู้ใหญ่เปล่ง ขณะนั้นบริเวณชุมชนยังเป็นป่าไผ่ มี บา้ นเรือนประมาณ 20 ครัวเรอื น ยงั ไมม่ ีไฟฟา้ เข้าถึง ไมม่ นี า้ ประปา มกี ารใช้นา้ บอ่ และ นา้ ฝนในการ อปุ โภค บริโภค มีถนนเสน้ เลก็ ๆเป็นถนนลูกรัง ทอดผ่านหมู่บ้าน บ้านเรอื นส่วนใหญ่ในสมยั นั้นจะมี การสร้างหลุมหลบภัยไว้ทุกหลัง เพื่อป้องกันอันตรายจากการวางระเบิดของกองทัพเวี ยดนาม ประชาชนส่วนใหญป่ ระกอบอาชพี ทานา กรดี ยางพารา และทาแผ่นยางขาย การเดินทางของคนสมัย นัน้ ยังใชก้ ารเดินเท้า ต่อมาเริ่มมีการใช้เกวยี นเป็นยานพาหนะสาหรับเดินทาง และ ขนบรรทุกสินค้า ไปขายในตลาดกันตงั ตอ่ มา พ.ศ. 2526 เรม่ิ มไี ฟฟา้ เขา้ ถึงหมูบ่ ้าน ในสมัยนนั้ ผู้ใหญ่เปล่ง ไดม้ แี นวคิด ให้ทุกบ้านสร้างล้อไว้ท่ีบ้านทุกหลัง โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือเม่ือเกิด เหตรุ ้ายข้ึน จะมกี ารเคาะล้อเปน็ จังหวะเพื่อแจง้ ใหเ้ พอ่ื นบ้านทราบ และจะมกี ารเคาะต่อๆกนั ไปทุก หลัง หรือการเรียกประชุมในหมู่บ้านก็จะใช้การเคาะล้อเช่นกนั ปัจจุบันการเข้าถึงไฟฟ้าในหมู่บ้าน สามารถเขา้ ถงึ ได้ 100 % และน้าประปาเข้าถึงได้ 100% เช่นกัน แต่ยงั มีบางครวั เรือนเลอื กใช้น้าบ่อ
และ นา้ ฝนตามความประสงค์ ถนนหนทางในการเดนิ ทางในหมู่บา้ นน้ัน เป็นถนนคอนกรีต ประชาชน เดนิ ทางโดยใช้รถเปน็ ยานพาหนะ ประวัตศิ าสตรท์ างการเมือง เมื่อปี 2486 หลังจากเกิดสงครามโลกครั้งท่ี 2 หมู่ท่ี 3 บ้านตลาดใหม่ นายสัมพันธ์ ทิ้งเหม เล่าวา่ ได้มีการแต่งตง้ั ผู้ใหญ่บ้านใหป้ กครองชาวบ้านตั้งแต่สมัยนั้นจนถึงปัจจุบันรวมทั้งหมด 7 คน โดยผใู้ หญ่บ้านคนแรกในสมัยน้ัน คอื นายหนัง ม่วงงาม ดารงตาแหน่งนาน 35 ปี เปน็ ผทู้ ม่ี ีบทบาทใน การสร้างถนนในชุมชน สร้างความสงบในชุมชน ต่อมานายหนัง ม่วงงาม ได้รับการเลือกต้ังให้เป็น กานนั ซึง่ มบี ทบาทในการรว่ มสรา้ งโรงเรียนบา้ นบางเปา้ ซง่ึ การปกครองในสมัยน้ันผใู้ หญ่มีอานาจใน การจับกุม ผู้ที่กระทาความผิด และ ส่งต่อให้กับเจ้าหน้าที่ตารวจ ผู้ใหญ่บ้านคนท่ี 2 คือ นายเอียด นวลศรี ดารงตาแหน่งนาน 15 ปี เป็นผู้ท่ีมีบทบาทในการร่วมสร้างโรงเรียนบ้านบางเป้า และดูแล ความสงบแกช่ ุมชน ผูใ้ หญ่บ้านคนที่ 3 คือนายเสรมิ สิโปรด ดารงตาแหนง่ นาน 10 ปี ผู้ใหญบ่ า้ นคนที่ 4 คือนายเอียด นวลศรี ดารงตาแหน่งนาน 5 ปี ผู้ใหญ่บ้านคนที่ 5 คือนายสถาพร ทิ้งเหม ดารง ตาแหนง่ นาน 5 ปี ผ้ใู หญบ่ ้านคนท่ี 6 คอื นายดล หลีเหม ดารงตาแหนง่ นาน 5 ปี และผู้ใหญ่บา้ นคนที่ 7 คนปัจจุบัน คือนายเตบ จันทร์ทองสุข โดยการปกครองในปัจจุบันมีระบบการปกครองที่ดีกว่าใน อดีต มีการปกครองในระบอบประชาธิปไตย แต่ผู้ใหญ่บ้านในปัจจุบันจะมีบทบาท อานาจในการ ปกครองน้อยกวา่ ในอดีต เนอ่ื งจากมีหน่วยงานอนื่ ๆ ทม่ี ีบทบาทในการปกครองประชาชนมากข้ึน เช่น อบต. ประวัตศิ าสตรเ์ ศรษฐกิจ ในอดีตคนในหมู่บ้านตลาดใหม่ประกอบอาชีพทานา มกี ารใชว้ ัวควายสาหรับการไถนา และ กรีดยางพารา เป็นส่วนใหญ่ โดยในช่วงแรกจะทาเป็นยางแผ่น ต่อมาชาวบ้านหันมาขายน้ายางสด แทนยางแผน่ เพราะราคาดี และใชเ้ วลาในการทานอ้ ยกว่า แตใ่ นปัจจุบนั เน่ืองด้วยราคาของยางพารา ตกตา่ ลง ชาวบ้านจงึ เริม่ หนั มาปลกู ปาลม์ น้ามันเพมิ่ ข้นึ และนอกจากน้กี ็มกี ารประกอบอาชพี อืน่ ๆ เชน่ ค้าขาย รบั จา้ งทั่วไป ธรุ กจิ ส่วนตัวและรับราชการ เป็นตน้ ประวตั ิศาสตรส์ าธารณสขุ ประวัติศาสตร์สาธารณสุข ในสมัยก่อนบ้านตลาดใหม่ยังไม่มีสถานบริการด้านสาธารณสุข เมือ่ เกิดการเจ็บป่วยเล็กนอ้ ยชาวบ้านจะนิยมรักษากบั หมอบา้ นหรือหมอสมุนไพรในชมุ ชน โดยใชก้ าร ต้มยาสมนุ ไพร หากมีปัญหาเก่ียวกับกระดูกกลา้ มเน้ือ จะนิยมไปรักษากับหมอนวดคลายเส้น ในส่วน ของการทาคลอดในสมัยนั้นม่ีหมอตาแยสาหรับทาคลอด ซึ่งในปัจจุบันเสียชีวิตแลว้ หญงิ ตั้งครรภ์ท่ี คลอดในสมัยน้ัน สามารถคลอดได้โดยไมม่ ีอนั ตรายใดๆ โดยหมอตาแยได้รบั วธิ ีการทาคลอดที่สบื ทอด กนั มาตัง้ แตร่ ุ่นทวด และมีชาวบ้านบางส่วนที่มีความเชอ่ื ในด้านไสยศาสตร์ ในการรกั ษาโรค โดยมีหมอ
ผีเปน็ ผู้รักษา แต่หากเป็นอาการเจ็บป่วยที่รักษาไม่หายจะต้องเดินทางไปในตวั เมอื งกันตังเพ่ือไปรับ การรักษาท่ีสุขศาลา ซึง่ ค่อนข้างไกล และ เดินทางลาบาก ต่อมาได้มีชาวบ้านบรจิ าคท่ีดินเพ่ือก่อตั้ง สถานีอนามัยตาบลบางเป้า ในปีพ.ศ.2519 ต่อมาในปี 2540 สถานีอนามัยตาบลบางเป้าได้ก่อสร้าง สถานีอนามัยทดแทนตามแบบแปลน 130 ตารางเมตร จากเงินงบประมาณปี 2539 จานวน 2,140,000 บาท ซึ่งได้เปดิ ดาเนนิ การใหบ้ รกิ ารเม่ือวนั ท่ี 15 กรกฎาคม 2540 ต่อมาได้ต่อเติมอาคาร ชน้ั ลา่ งเป็นห้อง ANC ห้อง ER ในปี 2549 ห้องตรวจโรค ห้องบัตร ห้องจ่ายยา ปีงบประมาณ 2550 สร้างรั้วด้านหลงั ทาสีอาคารใหม่พร้อมหลังคา และ ปกู ระเบอ้ื งรอบๆอาคารด้านล่างด้านนอก ในปี พ.ศ.2552 ไดร้ บั การยกฐานะจากสถานอี นามยั เป็นโรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตาบลตามนโยบายของ รฐั บาล ซง่ึ ได้จัดสรรงบประมาณภายใตแ้ ผนปฏบิ ัตกิ ารไทยเข้มแข็ง 2555 เพือ่ ยกระดบั สถานอี นามัย หรอื ศูนย์สขุ ภาพชุมชนให้เปน็ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตาบล ในปจั จบุ นั เมือ่ เกิดการเจ็บป่วยคนใน ชุมชนจะมารับการรกั ษาที่รพ.สต.บางเปา้ และรพ.กันตัง แตห่ ากมกี ารเจบ็ ป่วยท่รี นุ แรงจะมกี ารสง่ ต่อ ผูป้ ่วยไปรกั ษาท่ี รพ.ตรงั ซึ่งเปน็ รพ.ศนู ย์ และบางส่วนก็จะไปรักษาท่คี ลินกิ หรอื รพ.เอกชน ประวัตศิ าสตร์ด้านการศึกษา โรงเรียนบ้านบางเปา้ ต้ังอยหู่ มทู่ ี่ ๓ ตาบลบางเปา้ อาเภอกนั ตงั จังหวดั ตรัง ตั้งขึ้นเม่อื วนั ที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๙ โดยนายกุศล สุทธินนท์ ศึกษาธิการอาเภอ ในสมัยนั้น และนายหนัง ม่วงงาม ผูใ้ หญบ่ ้านหมู่ที่ ๓ รว่ มกับชาวบ้านเป็นผรู้ ว่ มกนั จัดสร้างอาคารเรยี นชัว่ คราวในท่ีดินของ นายแหมะ เชื้อเพชร เปิดทาการสอน เมื่อวันท่ี ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๙ มีครู ๑ คน คือ นาย หมาด เสกสรรค์ ต่อมา ในปีการศึกษา ๒๔๙๐ ทางราชการไดบ้ รรจุ นางสาวประจวบ พลประสิทธิ์ เพิ่มอีก ๑ อัตรา ในปี พ.ศ.๒๔๙๒ อาคารเรียนชารดุ จึงได้ย้ายไปเรียนทม่ี ัสยิดบ้านบางเป้า เป็น เวลา ๓ ปี ถงึ พ.ศ.๒๔๙๕ นายเสียง จนั ทอง ได้บริจาคท่ีดิน จานวน ๓๖ ตารางเมตร สาหรบั สร้าง อาคารเรยี น ขนาด ๖x ๑๒ เมตร โดยการนาของนายหนงั ม่วงงาม กานนั ตาบลบางเปา้ คณะครูและ ชาวบ้าน สิ้นค่าก่อสร้าง ๖,๔๘๔ บาท ทาพิธีเปิดเมื่อวันท่ี ๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๗ โดย นาย ลว้ น ธรรมสิทธิ์ นายอาเภอกนั ตัง สมัยนน้ั เปน็ ประธานในพธิ ีเปดิ อาคารเรียน พ.ศ. ๒๔๙๘ มีนกั เรียนมากขึ้น และในปีนนั้ ทางราชการได้บรรจุ นายเขยี น นิลแก้ว รวมมี ครู ๓ คน กระทั่ง พ.ศ. ๒๕๑๓ คณะกรรมการศึกษาและชาวบ้านได้มีมติให้ย้ายสถานที่ไปสร้าง โรงเรยี นทท่ี ่งุ เลี้ยงสัตว์ เนือ่ งจากสถานทเี่ รียนเดมิ ทบี่ า้ นตลาดใหม่มพี ืน้ ท่จี ากดั ไม่เพยี งพอต่อการสรา้ ง อาคารเรยี น ทางราชการได้อนุมัติงบประมาณสรา้ งอาคารเรยี นขน้ึ ใหม่ ซึง่ เป็นสถานทป่ี ัจจบุ ัน โดยมี นายหมาด เสกสรรค์ เปน็ ครูใหญ่ พ.ศ. ๒๕๑๔ นายหมาด เสกสรรค์ ได้รับคาส่ังให้ยา้ ยไปดารงตาแหน่งครูใหญ่โรงเรียน บ้านปาเต และมกี ารแต่งตงั้ นายสมนึก มีสวสั ดิ์ มาเป็นครูใหญ่ วันท่ี ๒๕ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๑๕ ทางราชการแต่งต้ัง นายเขียน นิลแก้ว เป็นครูใหญ่ แทน นายสมนึก มสี วสั ดิ์ พ.ศ.๒๕๒๐ ทางราชการได้อนมุ ัติให้เปดิ สอนชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๕
พ.ศ.๒๕๒๑ นายเขียน นิลแก้ว ย้ายไปโรงเรียนบ้านคลองชีล้อม ทางราชการได้ย้าย สบั เปลี่ยน นายขา สงิ หภูมิ มาดารงตาแหน่งครใู หญโ่ รงเรียนบา้ นบางเป้า และในปีนี้ทางราชการได้ อนมุ ัตเิ งินงบประมาณ เพอ่ื สร้างอาคารเรียนจานวน ๕ หอ้ งเรยี น พ.ศ.๒๕๒๖ ทางราชการได้ย้ายสับเปล่ียนครูใหญ่ให้ นายเขียน นิลแก้ว มาดารงครูใหญ่ โรงเรยี นบ้านบางเป้า และ นายขา สิงหภมู ิ ไปดารงตาแหน่งครูใหญโ่ รงเรยี นบ้านคลองชลี ้อม ประกอบ กับมจี านวนนกั เรียนมากขึ้น ทางราชการจงึ ได้อนุมัติงบประมาณ ใหส้ รา้ งอาคารเรียนเพิ่ม จานวน ๓ หอ้ งเรียน พ.ศ.๒๕๒๘ นายเขียน นิลแก้ว ย้ายไปโรงเรียนบ้านพรุใหญ่ ทางราชการได้ย้าย นายประสทิ ธ์ิ นาคช่วย มาดารงตาแหนง่ อาจารยใ์ หญ่ พ.ศ.๒๕๓๑ นายประสิทธ์ิ นาคช่วย ย้ายไปโรงเรียนบ้านหนองเสม็ด ทางราชการได้ย้าย นายมาต พลนาค มาดารงตาแหน่งอาจารย์ใหญ่โรงเรยี นบา้ นบางเปา้ พ.ศ.๒๕๓๗ ทางโรงเรียนได้รับอนุมัติให้เปิดสอนในช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๑ เพื่อเปิดขยาย โอกาสทางการศึกษา นับได้ว่าในปีนท้ี างโรงเรียนบา้ นบางเป้า ไดท้ าการเปดิ สอนถึงสามระดับ ได้แก่ ระดบั อนุบาลศึกษา ระดับประถมศึกษา และระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนตน้ พ.ศ. ๒๕๓๘ ทางราชการได้อนุมัตงิ บประมาณ ๘๖๖,๐๐๐ บาท เพื่อสร้างอาคารเรียน แบบ สปช.๑๐๒/๒๖ และสร้างส้วม ขนาด ๔ ท่ีนั่ง ใช้งบประมาณ ๗๐,๐๐๐ บาท สร้างสนาม บาสเกตบอล ขนาด ๑๖/๒๖ เมตร งบประมาณ ๑๒๘,๐๐๐ บาท พ.ศ.๒๕๓๙ นายมาต พลนาค ยา้ ยไปโรงเรียนบ้านบางหมาก นายชารัตน์ มณีศรี ยา้ ย มาดารงตาแหน่งอาจารย์ใหญโ่ รงเรยี นบา้ นบางเป้า เม่อื วนั ที่ ๑๔ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๓๙ พ.ศ.๒๕๔๑ กรมทรัพยากรธรณีจังหวัดตรัง ไดม้ าขุดเจาะบอ่ น้าบาดาลขนาดความลกึ ๖๐ เมตร พรอ้ มติดตัง้ เครือ่ งสูบน้าเปน็ การแกป้ ัญหาการขาดนา้ อปุ โภคบริโภคได้สาเรจ็ มปี รมิ าณน้าสารอง เพยี งพอ ในปีเดยี วกันนที้ างโรงเรียนไดร้ ับอนมุ ัติใหป้ รับปรงุ กาหนดตาแหน่งผู้บริหารสถานศึกษาจาก ตาแหน่งอาจารยใ์ หญ่ เปน็ ผู้อานวยการโรงเรียน มีผลย้อนหลัง ตั้งแต่วนั ที่ ๕ เมษายน พ.ศ.๒๕๔๑ ได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนแบบก่ึงถาวรตามแบบกรมสามัญศึกษา เป็นเงิน ๑,๑๔๕,๐๐๐ บาท จานวนหนึ่งหลัง ขนาด ๖ หอ้ งเรยี น โดยงบจดั สรรจาก สปจ.ตรัง พ.ศ. ๒๕๔๔ นายชารัตน์ มณีศรี ย้ายไปดารงตาแหน่งผู้อานวยการโรงเรียนบ้านคลองลุ และได้แต่งตั้ง นายคานึง พลเดช ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านพระม่วง ให้มาดารงตาแหน่ง ผอู้ านวยการโรงเรียนบา้ นบางเป้า เม่ือวันท่ี ๗ พฤศจกิ ายน พ.ศ.๒๕๔๔ พ.ศ. ๒๕๕๙ นายคานึง พลเดช ได้เกษียณอายุราชการ เมื่อวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๕๙ และได้แต่งต้ัง นายทรงวิทย์ อาจหาญ ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านท่าปาบ ให้มาดารงตาแหน่ง ผอู้ านวยการโรงเรียนบ้านบางเป้า เมื่อวนั ท่ี ๗ พฤศจกิ ายน พ.ศ.๒๕๕๙ จนถึงปจั จบุ ัน
เครือ่ งมือช้ินท่ี 7 ประวัตชิ ีวิต (Life Story) ประวัตชิ วี ติ ปราชญด์ า้ นเศรษฐกิจพอเพียง นางไหรมะ๊ เชื้อเพชร์ ลักษณะรูปร่างเปน็ คนผิวสีนา้ ผึ้ง มีรปู ร่างท้วม ผมยาวสีขาว อายุ 72 ปี สถานะภาพสมรสกับ นายบู เช้ือเพชร์ ปัจจุบันอายุ 76 ปี คุณยายดูเป็นคนท่ีมีสุขภาพจิตดี ยิ้มแย้ม แจ่มใส ลกั ษณะการแตง่ กายสะอาดดี ประวัตสิ ่วนตัว จากการสมั ภาษณค์ ณุ ยายเล่าวา่ ด้งั เดมิ เป็นคนบา้ นในไร่ อาเภอเมือง จังหวัดกระบ่ี ตั้งแต่รุ่น ทวดของคณุ ยาย มีพน่ี ้องทง้ั หมด 9 คน คุณยายเปน็ ลูกคนแรก ในส่วนของการศกึ ษาน้นั คุณยายเลา่ ว่า เรียนจบช้ัน ป. 4 หลงั จากจากน้ันไดอ้ อกจากการเรียนมาช่วยที่บ้านทาอาชีพกรีดยาง ซงึ่ อาชีพกรีด ยาง และอาชีพปลกู ผักขาย เปน็ อาชพี หลกั ของครอบครัวคุณยาย จากน้ันคุณยายได้พบรักกบั คุณตา ขณะที่คุณยายอายุได้ 17 ปี คุณตาได้ไปสู่ขอคุณยายถึง 3 ครั้ง แต่ครอบครัวของคุณยายไม่ยินยอม คุณตา และ คุณยายจึงไดพ้ ากันมาอยทู่ ี่บา้ นเลขท่ี 31 หมู่ 3 ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จังหวัดตรัง โดยทาอาชีพกรีดยางของตนเอง และกรีดยางรับจ้าง เก็บน้าผ้ึงป่าขาย และ ปลูกผัก เช่น แตงกวา ถั่วฝกั ยาว ซ่ึงเป็นผกั ปลอดสารพษิ ผลไม้ เช่น ข้าวโพด จาปาดะ ทุเรยี น ลองกอง นามาขายตามตลาด นดั มสี ัตวเ์ ลี้ยง เช่น ปลา ไก่ แพะ และเพาะเห็ด ทาไม้กวาดดอกหญ้าขาย โดยเร่ิมจากไดท้ าไม้กวาด ดอกหญ้าใหก้ ับหลานเพื่อนาไปสง่ ให้กับคุณครูท่ีโรงเรียน และหลังจากน้ันเร่ิมมีความคิดทาไมก้ วาด ดอกหญา้ ขายเพอ่ื เป็นชอ่ งทางหนึ่งที่จะสรา้ งรายได้ใหก้ บั ครอบครัว ซงึ่ เรยี นรวู้ ิธกี ารทาจากคนเฒา่ คน แก่ในหมู่บ้าน ใน 1 ปี คุณยายจะทาไม้กวาด 1 คร้ัง ครั้งละประมาณ 200 ด้าม และคุณยายยังมี ความสามารถในการจกั รสารก้านธูปฤาษี ได้รับเชญิ ใหเ้ ป็นวิทยากรในโรงเรียนการศึกษานอกระบบ ได้รบั เชญิ ในการไปสอนประชาชน เกย่ี วกบั การทาไม้กวาด และ การจกั รสารกา้ นธปู ฤาษี คณุ ยายเป็น บคุ คลตน้ แบบด้านเศรษฐกจิ พอเพียง จนคนในชมุ ชนยกย่องใหค้ ณุ ยายเปน็ ปราชญ์ชาวบา้ น ปจั จบุ ันมี บุตรด้วย 11 คน ประกอบดว้ ย 1.นายหรี เช้ือเพชร ปัจจุบันอายุ 54 ปี ประกอบอาชพี เกษตรกรรม 2. นางดุษฎี เชือ้ เพชร ปัจจุบันอายุ 52 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม 3. นายยาไนซ์ เชื้อเพชร ปัจจุบัน อายุ 51 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม 4. นางสาวสวยบ๊ะ เชื้อเพชร ปัจจุบันอายุ 50 ปี ประกอบ อาชพี เกษตรกรรม 5. นายกอเหรด เชอ้ื เพชร ปจั จุบันอายุ 48 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม 6. นาง ดียะ๊ เช้อื เพชร ปัจจุบันอายุ 46 ปี ประกอบอาชพี เกษตรกรรม 7. นายกอดาด เชอ้ื เพชร ปัจจบุ นั อายุ 45 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม 8. นางตีม๊ะ เชื้อเพชร ปัจจุบันอายุ 44 ปี ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม 9.นางฟ๊ะ เช้ือเพชร ปัจจบุ นั อายุ 43 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม 10. นางมาดนี ๊ะ เชอ้ื เพชร ปัจจุบันอายุ 42 ปี ประกอบอาชีพทาขนม 11. นายกรอบแก้ว เชื้อเพชร ปัจจุบันอายุ 41 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม คุณยายมีโรคประจาตัวคือความดันโลหิตสูง และ เบาหวาน ได้รับการ รักษา และ รับประทานยาอยา่ งตอ่ เน่ือง
บทที่ 3 การวินจิ ฉยั ชุมชน การศึกษาชุมชนหมู่ท่ี 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเปา้ อาเภอกนั ตงั จงั หวัดตรงั ในครั้งนเี้ ปน็ การศึกษาใน รปู แบบ การสารวจ สังเกต การสมั ภาษณ์ ซง่ึ มขี ั้นตอนในการวินจิ ฉัยชมุ ชนมี ดงั น้ี 3.1 การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู 3.2 การวิเคราะห์ขอ้ มูล 3.3 ผลการวเิ คราะห์ข้อมลู 3.4 ปญั หา และการจดั ลาดับความสาคญั ของปญั หา 3.5 การวิเคราะหส์ าเหตุของปัญหา 3.1 การเก็บรวบรวมข้อมลู 3.1.1 การรวบรวมขอ้ มลู ปฐมภูมิ เป็นการเกบ็ ขอ้ มลู เพิ่มเตมิ จากแหล่งทตุ ยิ ภมู ิ ซึ่งข้อมลู ดงั กลา่ วมี ความสาคญั มาก เพราะชว่ ยใหม้ องเหน็ สภาพปญั หาในชมุ ชนชดั เจนข้นึ และขอ้ มลู ท่ีได้เป็นข้อมลู ปจั จบุ นั มาก ทส่ี ุด วธิ ีการเกบ็ รวมรวบขอ้ มลู ปฐมภมู ปิ ระกอบด้วย 3.1.1.1 การสังเกต เป็นการสังเกตสภาพทว่ั ไปของชุมชนและพฤติกรรมตา่ ง ๆ ของประชาชน ใน ชุมชน โดยที่ผถู้ ูกสังเกตไมร่ ตู้ วั เพื่อนาขอ้ มลู มาสนบั สนุนในการวเิ คราะห์ปญั หา 3.1.1.2 การสมั ภาษณ์ เป็นการสัมภาษณจ์ ากแบบสอบถามท่ีเตรียมคาถามตา่ ง ๆ ไว้พรอ้ ม แล้ว และจัดพมิ พไ์ วเ้ ปน็ แบบฟอรม์ เดียวกนั สาหรบั ใชก้ บั ผถู้ ูกสัมภาษณ์ทุกคน โดยคาถามจะเปน็ ทงั้ คาถาม แบบปลายปิดและแบบปลายเปิด เพอื่ เปิดโอกาสให้ผู้ถกู สมั ภาษณแ์ สดงความคดิ เห็น 3.1.2 การรวบรวมข้อมลู ทุตยิ ภูมิ เป็นการรวบรวมขอ้ มลู ทตุ ยิ ภูมิ หรอื ขอ้ มลู ทรี่ วบรวมไว้ทอ่ี งคก์ รใน หมูบ่ า้ น ซง่ึ ขอ้ มลู ดงั กล่าวนน้ั ทาให้ทราบว่าควรหาข้อมูลด้านใด เพม่ิ เตมิ เพอ่ื นามาใชใ้ น การสนบั สนุนใน กระบวนการวเิ คราะหป์ ญั หา การเกบ็ รวบรวมข้อมลู โดยใช้แบบสอบถามแบ่งออกเป็น 5 ตอน ดังนี้ ตอนที่ 1 ข้อมูลท่วั ไป ตอนที่ 2 ขอ้ มลู ความรูเ้ กย่ี วกบั โรคเกาต์ ตอนที่ 3 ขอ้ มูลดา้ นสขุ ภาพในชุมชน ตอนที่ 4 ขอ้ มูลความรเู้ กย่ี วกับโรค ตอนที่ 5 ขอ้ มูลความรเู้ กยี่ วกับการดแู ลสขุ ภาพเบอื้ งตน้
3.2 การวเิ คราะหข์ ้อมลู ขอ้ มลู ทีไ่ ดจ้ าการรวบรวมนน้ั จะนามาวเิ คราะห์ตามข้ันตอนการวเิ คราะห์ขอ้ มลู ดงั นี้ 3.2.1 บรรณาธกิ ารขอ้ มลู ดบิ เปน็ การตรวจสอบความถูกตอ้ งและความสมบรู ณข์ องขอ้ มลู 3.2.2 การแจกแจงความถ่ี โดยใช้โปรแกรมสาเรจ็ รปู แล้วนามาวเิ คราะห์ขอ้ มูลในรปู แบบ รอ้ ยละ และ นาเสนอในรูปแบบกงึ่ บทความ ก่งึ ตารางเพ่ือความสะดวก การเปรียบเทียบข้อมลู สาหรบั ขอ้ มลู เชงิ ปรมิ าณ 3.2.3 การสรปุ ข้อมลู เชิงคุณภาพ นาเสนอในรูปแบบบทความ เพอ่ื ความเขา้ ใจ 3.3 ผลการวเิ คราะหข์ ้อมลู จากการศกึ ษาชมุ ชนหมทู่ ี่ 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกันตัง จงั หวดั ตรงั จานวนครัวเรือน โดยประมาณ 10 หลงั คาเรือน ได้รวบรวมขอ้ มลู จากรายงานต่าง ๆ จากสานักงานกระทรวงสาธารณสุข จงั หวดั ตรงั และอาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจาหมบู่ ้านในชมุ ชน ซ่ึงจะนาเสนอตามลาดบั ดงั ต่อไปนี้ 3.3.1 ข้อมูลท่ัวไป จากการสารวจแบบสอบถามประชาชนในชุมชน หมทู่ ่ี 3 บ้านตลาดใหม่ ตาบลบางเป้า อาเภอกนั ตัง จงั หวัดตรงั ทาใหท้ ราบถงึ บรบิ ทของชุมชน และปญั หาด้านสขุ ภาพ ตารางที่ 1 แสดงค่าร้อยละของสถานภาพทัว่ ไปของผตู้ อบแบบสอบถามในดา้ นเพศ (ของกลมุ่ ตวั อย่าง n= 10 ) เพศ จานวน รอ้ ยละ เพศชาย 2 20 % เพศหญงิ 8 80% รวม 10 100 % จากตาราง 1 พบวา่ ประชาชนกล่มุ ตัวอยา่ งในชมุ ชนมเี พศสภาพส่วนใหญพ่ บว่าเป็นเพศหญิงมากท่สี ดุ ร้อย ละ 60 และเปน็ เพศชายรอ้ ยละ 40 ตามลาดับ
ตารางท่ี 2 แสดงค่ารอ้ ยละของสถานภาพทวั่ ไปของผตู้ อบแบบสอบถามในดา้ นอายุ อายุ จานวน รอ้ ยละ 1. ต่ากว่า 20 ปี -- 2. 20-30 ปี 1 10% 3. 31-40 ปี 3 30% 4. 41-50 ปี 2 20% 5. 51-60 ปี 4 40% 6. 60 ปีขน้ึ ไป -- รวม 10 100% จากตาราง2 พบวา่ ประชาชนกลุม่ ตวั อย่างในชมุ ชนสว่ นใหญ่มีอายุอย่ใู นช่วง 20-30 ปีข้ึนไป ร้อยละ 10% และอายอุ ยู่ในช่วง 31-40 ปี รอ้ ยละ 30% และอายอุ ยู่ในช่วง41-50 ปี ร้อยละ 20% และอายุอยใู่ นช่วง 51-60 ปี รอ้ ยละ 40% ตารางท่ี 3 แสดงค่าร้อยละของศาสนา ศาสนา จานวน ร้อยละ อิสลาม 8 80 % พทุ ธ 2 20% รวม 10 100 % จากตารางท่3ี พบว่าศาสนาของประชาชนกล่มุ ตวั อยา่ งสว่ นใหญ่ศาสนาอสิ ลาม รอ้ ยละ 80 รองลงมา ศาสนาพุทธ ร้อยละ 20 ตามลาดบั
ตารางที่ 4 แสดงคา่ รอ้ ยละของสถานภาพสมรส สถานภาพสมรส จานวน ร้อยละ โสด 2 20 % สมรส 8 80% หยา่ - - รวม 10 100 % จากตารางที่4 พบว่าสถานภาพของประชาชนกลุ่มตวั อยา่ งสว่ นใหญส่ มรส ร้อยละ 80 รองลงมามี สถานภาพโสด ร้อยละ 20 ตามลาดับ ตารางท่ี 5 แสดงค่าร้อยละของระดบั การศึกษาสูงสดุ ระดบั การศกึ ษาสงู สุด จานวน รอ้ ยละ ตา่ กว่าประถมศกึ ษา - - ประถมศกึ ษา 5 50% มธั ยมศึกษาตอนตน้ 2 20% มัธยมศึกษาตอนปลาย 2 20% อนุปรญิ ญาตรี/ปวส. - - ปริญญาตรีข้ันไป 1 10% รวม 10 100 % จากตาราง4 พบวา่ ประชาชนกลมุ่ ตัวอย่างในชุมชนส่วนใหญศ่ ึกษาอยใู่ นระดบั ประถมศกึ ษา รอ้ ยละ 50 รองลงมาศกึ ษาอยู่ในระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้ รอ้ ยละ20 รองลงมาศกึ ษาอยใู่ นระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ร้อยละ 20 และรองลงมาศกึ ษาอยู่ในระดบั ปรญิ ญาตรีขึ้นไป รอ้ ยละ10 ตามลาดับ
ตารางท่ี 6 แสดงคา่ รอ้ ยละของอาชพี หลกั ของครอบครัว อาชพี หลักของครอบครวั จานวน ร้อยละ - กาลงั ศกึ ษาอยู่ - 80 % เกษตรกร 8 - - คา้ ขาย - 10 % ข้าราชการ/ลกู จ้างหรอื - 10 % พนักงานของรฐั 100 % พนกั งานเอกชน 1 รบั จา้ งทั่วไป 1 รวม 10 จากตาราง 5 พบว่า ประชาชนกลมุ่ ตวั อย่างในชมุ ชนสว่ นใหญม่ อี าชพี เกษตรกร ร้อยละ 80 รองลงมาจะ ประกอบอาชพี พนกั งานเอกชน ร้อยละ10 และประกอบอาชพี รับจา้ งท่วั ไป รอ้ ยละ 10 ตามลาดบั ตารางท่ี7 แสดงคา่ รอ้ ยละของประวัตกิ ารมโี รคประจาตวั ของกลุ่มตัวอยา่ ง (n = 10 คน) โรคประจาตัว จานวน รอ้ ยละ โรคไขมนั เกนิ 1 10% โรคเบาหวาน 2 20% อ่ืนๆ(ไม่มโี รคประจาตัว) 7 70% รวม 10 100% จากตารางท่ี 6 พบวา่ ประชาชนกลมุ่ ตัวอยา่ งในชุมชนสว่ นใหญไ่ ม่มโี รคประจาตัว ร้อยละ 70 รองลงมา โรคเบาหวาน ร้อยละ20 และมโี รคประจาตวั เป็นโรคไขมนั เกนิ รอ้ ยละ 10 ตามลาดับ
ตารางที8่ ปัญหาดา้ นเศรษฐกจิ มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย ที่ ปัญหาด้านเศรษฐกจิ ท่ีสดุ 4 กลาง 2 ทส่ี ดุ x̄ S.D. 53 1 1 รายได้จากการประกอบอาชีพหลัก 10% 30% 30% 30% - 2.9 0.99 ไม่เพียงพอ 2 ไม่มอี าชีพเสริม 20% 10% 40% 20% - 3.7 1.06 3 กเู้ งนิ จากหนน้ี อกและในระบบ 10% 20% 20% 30% 20% 3.2 1.23 4 มรี ายไดไ้ มเ่ พยี งพอในการใชจ้ ่าย - 40% 40% 20% - 3.5 0.71 ประจาเดอื น 5 มีหนีส้ ินเพมิ่ ขน้ึ จากการประกอบ 20% 30% 40% 10% 3.2 1.03 อาชพี 6 ผลผลติ ทางการเกษตรตกต่า/ 30% 40% 20% - 10% 3.8 1.03 ขาดทุน 7 การว่างงานของคนในชมุ ชน - 70% 10% 20% - 3.7 0.82 เพิม่ ข้ึน 8 ขาดทด่ี นิ ทากินเป็นของตนเอง - 40% 20% 20% 10% 3.3 0.82 9 เกิดภยั แล้งซา้ ซากในชมุ ชน - 20% 60% - 10% 3.2 0.42 10 มีการเลน่ การพนนั ในชุมชน - 40% 20% 30% - 3.3 0.82 11 ขาดความรูเ้ ก่ยี วกบั เศรษฐกจิ - 30% 20% 40% 3.1 0.88 พอเพียง รวม 3.35 0.21
ตารางท9ี่ ปัญหาดา้ นสังคม มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย ท่ี ปญั หาด้านสงั คม ที่สุด กลาง ท่ีสดุ x̄ S.D. 5 4 321 1 ยาเสพตดิ ระบาดในชุมชนเพม่ิ ข้ึน 30% 30% 20% 10% - 3.8 1.23 2 กลุ่มคนในชุมชนขาดความเขา้ ใจซ่งึ กัน – 20% 60% 20% - 3 0.67 และกนั ทะเลาะเบาะแว้งกัน ขาดความ สามคั คี 3 คนในชมุ ชนขาดจติ สานึกในการพฒั นา - 30% 50% 20% - 2.7 0.67 ตนเอง 4 คนในชุมชนขาดความชว่ ยเหลอื และ - - 70% 30% - 2.5 0.71 เอือ้ เฟือ้ เผือ่ แผ่ 5 ความเหลอื่ มลา้ ทางสงั คมของคนรวย - - 60% 30% - 2.5 0.71 และคนจนในชุมชน 6 สขุ ลกั ษณะเชน่ ขยะมูลฝอย/ฝุ่นละออง - 20% 70% 10% - 3 0.67 มลพษิ ในชมุ ชนเพม่ิ ข้ึน 7 ขาดสวสั ดกิ ารของหมบู่ ้าน - 30% 50% 20% - 3.3 0.48 8 ความเชอื่ และประเพณีของหมูบ่ ้านทา - 10% 50% 30% - 2.9 0.74 ใหข้ ดั แย้งทางสังคม 9 เยาวชนทะเลาะวิวาทและไมไ่ ดเ้ รยี นตอ่ - 10% 50% 20% 10% 3.1 0.57 รวม 2.98 0.21
ตารางท1ี่ 0 ปญั หาด้านการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย ที่ ปัญหาด้านการจดั การ ทีส่ ุด กลาง ที่สดุ x̄ S.D. ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ 54 3 21 สิ่งแวดลอ้ ม 1 ระบบสาธารณปู โภคบรโิ ภคของชมุ ชน - 40% 40% 20% - 3.5 0.71 เชน่ น้าประปาและไฟฟา้ ไม่เพยี งพอ - 30% 20% 30% 20% 3.1 0.88 - 40% 20% 40% - 3 0.94 2 ขาดความร้ดู ้านสุขลกั ษณะและมกี าร - 40% 20% 30% - 3.1 0.88 ดูแลความสะอาดของหมบู่ ้าน - 40% 30% 30% - 3 0.94 3 ป่าเสอ่ื มโทรมและมกี ารทาลาย ทรัพยากรของชมุ ชนเพม่ิ ขน้ึ 4 ประชาชนในชุมชนขาดความรใู้ นการ บรหิ ารจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อมของชุมชน 5 ขาดการมีส่วนร่วมในการบรหิ ารจัดการ ทรพั ยากรธรรมชาตขิ องคนในชุมชน 6 ประชาชนในชุมชนขาดจติ สานกึ ในการ - 50% 30% 20% - 3.3 0.82 อนรุ ักษท์ รัพยากรธรรมชาตแิ ละ 3.17 0.09 สิ่งแวดลอ้ มของชุมชน รวม
ตารางที่ 11 แสดงค่าร้อยละของอาการเจ็บปว่ ยอาการ/โรค ในช่วง 6 เดอื น – 1 ปี อาการ/โรค จานวน ร้อยละ 30 % .เจบ็ ปว่ ยเล็กนอ้ ย เช่น ไข้หวดั ปวดกล้ามเนื้อ/ปวดทอ้ ง/โรคกระเพาะ 3 - โรคติดตอ่ เชน่ อุจจาระร่วง ไขเ้ ลอื ดออก วณั โรค โรคอนื่ ๆโปรดระบุ - 20% โรคไม่ติดตอ่ เช่น เบาหวาน ความดนั โรคอื่นๆโปรดระบุ 2 - 50% ปัญหาสขุ ภาพจิต เช่น วติ กกังวล/เครยี ด ติดยา/สารเสพตดิ ตดิ สุราเรื้อรงั - อน่ื ๆ เชน่ โรคเกย่ี วกบั ขอ้ และกระดูก 5 ตารางท1่ี 2 ปญั หาด้านสขุ ภาพและพฤติกรรมการดแู ลสุขภาพตวั เองและครอบครัว บ่อย บอ่ ย นานๆ บางครงั้ ไม่ ที่ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตัวเอง ทสี่ ุด ครัง้ เคย x̄ S.D. และครอบครัว 543 2 1 1 ประจาวันทา่ นทานอาหารครบ 3 มือ้ 60% 40% - - - 4.5 1.24 2 ท่านทานอาหารแต่ละม้อื ครบทง้ั 5 10% 50% 40% - - 3.7 0.98 หมู่ 3 ท่านดื่มเหล้า 10% - 20% 10% 60% 1.8 0.94 4 ท่านชอบสบู บหุ ร่ี - - - 30% 70% 1 0.90 5 ทา่ นออกกาลงั กาย 40% 10% 20% 30% - 3.2 0.82 6 ทา่ นนอนหลบั พกั ผ่อน 8 ชม. - 40% 40% 20% - 3.4 0.82 7 ทา่ นล้างมือทกุ ครัง้ กอ่ นรบั ประทาน 50% 30% 20% - - 3.7 0.82 อาหาร
8 ทา่ นตรวจสุขภาพเปน็ ประจาทุกปี 20% 20% 30% - 30% 2.8 0.85 9 เม่ือมีไข้หรืออาการเจบ็ ป่วยท่านซอื้ - 10% 60% 30% - 2.8 0.71 ยาทานเอง 10 เมือ่ ทา่ นมอี าการเจบ็ ป่วยท่านทาตาม 40% 30% 20% 10% - 3.2 0.74 คาแนะนาของแพทยอ์ ยา่ งเคร่งครดั 11 เม่อื ท่านมีอาการไข้หรืออาการ 50% 20% 20% 10% - 3.4 0.79 เจ็บปว่ ยทา่ นไปสถานพยาบาล เชน่ รพสต. รพ. คลินิก 12 เมอ่ื เกิดเหตฉุ กุ เฉนิ ทา่ นโทร 1669 30% - 30% - 40% 2 0.84 รวม 2.96 0.14 ตารางท1ี่ 3 ปัญหาดา้ นอืน่ ๆ มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย ท่สี ุด กลาง ที่สดุ x̄ S.D. ที่ ปัญหาดา้ นอ่ืนๆ 54 3 21 - - 60% 30% 20% 2.3 0.82 1 ประชาชนขัดแย้งแบง่ พรรคแบง่ พวก - 10% 60% 30% - 2.6 0.52 2 เยาวชนขาดจติ สานกึ ในชว่ ยเหลือกนั - 30% 30% 10% 30% 2.1 1.20 3 ขาดแคลนแหล่งเงนิ ทุนเพอ่ื พฒั นา - 40% 40% 10% 10% 2.9 0.57 อาชีพ 4 ขาดแหลง่ นา้ เพอ่ื การเกษตรเพือ่ การ - 30% 50% 20% - 3 0.67 2.58 0.27 ประกอบอาชพี 5 การประสานงานกบั ภาครฐั ไม่ตอ่ เนอื่ ง รวม
สรปุ ตารางท่1ี 4 แสดงค่าเฉล่ยี ส่วนเบย่ี งเบน มาตรฐานของปญั หาสขุ ภาพดา้ นชุมชน ปญั หา x̄ S.D. 0.19 ปัญหาด้านเศรษฐกจิ 3.18 0.21 0.09 ปัญหาด้านสงั คม 2.98 0.14 0.27 ปญั หาดา้ นการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม 3.17 0.18 ปัญหาดา้ นสขุ ภาพและพฤตกิ รรมการดูแลสขุ ภาพตวั เองและครอบครวั 2.96 ปัญหาดา้ นอ่ืนๆ 2.58 คา่ เฉลยี่ รวม 3.00 จากตารางที่ 1 สรุปไดว้ า่ ปัญหาปญั หาด้านเศรษฐกิจ มคี ่าเฉล่ยี เลขคณติ สงู ทส่ี ุดคือ 3.18 และมคี า่ เบีย่ งเบนมาตรฐานอยทู่ ี่ 0.19 รองลงมาคอื มีด้านการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มและการทอ่ งเทยี่ ว คา่ เฉล่ียเลขคณิตสูงทสี่ ุดคอื 3.17 และมีค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานอย่ทู ่ี 0.18
Search
