รหสั วชิ า 3104-2001 การติดต้งั ไฟฟ้ า 1( Electrical Installation 1) โดย นาย พรี พฒั น์ แผ้วปัญญา
บทนา ศึกษาและปฎิบตั ิ เก่ียวกบั ความปลอดภยั มาตรฐาน การใชเ้ ครื่องมือ ออกแบบติดต้งั และประกอบตูจ้ ่ายไฟหลกั ( MDB ) บสั ลาร์และบริภณั ฑ์ ติดต้งั ระบบ สายดิน ล่อฟ้ าแรงต่า ตรวจซ่อมซ่อมแกไ้ ขบารุงรักษา ระบบไฟฟ้ าในอาคารและโรงงาน
1 ความปลอดภยั และ มาตรฐานเกยี่ วกบั ไฟฟ้ า หัวข้อเร่ือง 1.1 การใชไ้ ฟฟ้ าอยา่ งถูกตอ้ ง 1.2 การช่วยเหลือผปู้ ระสบอนั ตรายจากไฟฟ้ าและการปฐมพยาบาล 1.3 มาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ า 1.4 มาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทย พ.ศ 2556 สาระสาคญั ปัจจุบนั ไฟฟ้ ามีความจาเป็นตอ้ งใชป้ ระจาวนั มากทาใหเ้ กิดความสุขสบายจากการชาร์จไฟฟ้ า รวมถึงในภาคอุตสาหกรรมและธุรกิจซ่ึงจาเป็นตอ้ งใชไ้ ฟฟ้ าเป็นใจสาคญั ไฟฟ้ ามีประโยชน์ มากมายกจ็ ริงแต่ในเวลาเดียวกนั กม็ ีอนั ตรายอยใู่ นตวั ของมนั เอง ถา้ รู้จกั ใชจ้ ะไดป้ ระโยชน์ มหาศาลแต่ถา้ ใชผ้ ดิ วธิ ีอาจจะจะไดร้ ับอนั ตรายถึงชีวติ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ าควรทาความเขา้ ใจเก่ียวกบั ความรู้พ้นื ฐานทางดา้ นความปลอดภยั ในการใชไ้ ฟฟ้ าเพราะความประมาทหรือเพกิ เฉยต่อส่ิงท่ี เกิดข้ึนเพยี งเลก็ นอ้ ยอาจนามาสู่ความหายนะและความสูญเสียต่างๆในชีวติ โดยเฉพาะ มาตรฐานความปลอดภยั ของระบบไฟฟ้ าในบา้ นซ่ึงผใู้ ชไ้ ม่ให้ ความสนใจเท่าท่ีควรดงั น้นั ความปลอดภยั ในการใชไ้ ฟฟ้ าจึงเป็นเรื่องท่ีควรไดร้ ับความสนใจรวมไปถึงเรื่องเก่ียวกบั อนั ตรายจากไฟฟ้ าและการประถมพยาบาลหากครูท่ีไดร้ ับอนั ตรายจากการใชไ้ ฟฟ้ าจะไดท้ า การช่วยเหลือไดอ้ ยา่ งทนั ท่วงทีอนั ตรายจากไฟฟ้ าอาจเน่ืองมาจากส่วนหน่ึงส่วนใดของร่างกาย ไปแต่กระแสไฟจนกลายเป็นส่วนหน่ึงในวงจรไฟฟ้ าหรือสัมผสั ถูกสายสองเส้นหรือเพยี งเส้น หรืออาจจะไปสมั ผสั ถูกวตั ถุท่ีมีกระแสไฟฟ้ ารั่วไหลแต่เพยี งจุดเดียวในขณะท่ีร่างกายส่วนอื่น สัมผสั อยกู่ บั พ้นื ดินลกั ษณะเช่นน้ีทาใหเ้ กิดการครบวงจรต้งั แต่ไฟฟ้ าสามารถไหลผา่ นร่างกาย ทาใหเ้ กิดอนั ตรายแก่ร่างกายได้ 5
สมรรถนะประจาหน่วยการเรียนรู้ ระบุเกยี่ วกบั ความปลอดภยั และมาตรฐานเกยี่ วกบั ไฟฟ้ า จุดประสงค์การเรียนรู้ 1.จุดประสงคท์ ว่ั ไป 1.1 เพือ่ ใหม้ ีความรู้เก่ียวกบั การใชไ้ ฟฟ้ าอยา่ งปลอดภยั 1.2 เพือ่ ใหม้ ีความรู้เกี่ยวกบั การช่วยเหลือผปู้ ระสบอนั ตรายจากไฟฟ้ าและการ ปฐมพยาบาล 1.3 เพื่อใหม้ ีความรู้เกี่ยวกบั มาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ า 1.4 เพื่อใหม้ ีความรู้เกี่ยวกบั มาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทย พ.ศ 2556 2. จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 2.1 ระบุเก่ียวกบั การใชไ้ ฟฟ้ าอยา่ งปลอดภยั ได้ 2.2 อธิบายข้นั ตอนเก่ียวกบั การช่วยเหลือผปู้ ระสบอนั ตรายจากไฟฟ้ าและการปฐม พยาบาลได้ 2.3 บอกมาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ าได้ 2.4 บอกมาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทยไดด้ งั น้ี 2.4.1 ขอ้ กาหนดทว่ั ไปเกี่ยวกบั การติดต้งั ไฟฟ้ า 2.4.2 มาตรฐานต่างๆ สาคญั ที่เก่ียวขอ้ งกบั วสั ดุอุปกรณ์ไฟฟ้ า 4
1.1 การใช้ไฟฟ้ าอย่างปลอดภัย การใชไ้ ฟฟ้ าตอ้ งคานึงถึงความปลอดภยั ประหยดั ความคุม้ ค่าและ การเกิดประโยชนส์ ูงสุดควรจะตอ้ งเริ่มต้งั แต่การเลือกใชไ้ ฟฟ้ าท่ีภาพในการทางาน เหมาะสมต่อการใช้งานตลอดจนมีความรู้ความเขา้ ใจในเรื่องเครื่องใช้ไฟฟ้ า สามารถใช้เครื่องใช้ไฟฟ้ าได้อย่างปลอดภัยและถูกวิธีซ่ึงจะช่วยให้เกิดการ ประหยดั พลงั งานและยงั มีผลดีต่อส่วนรวมของประเทศในแง่ของการรักธรรมชาติ และส่ิงแวดลอ้ มอีกดว้ ยไฟฟ้ ามีประโยชนม์ ากมายกจ็ ริงเดียวกนั กม็ ีอนั ตรายอยใู่ น ตวั ของมนั เองถา้ ใชอ้ ยา่ งผิดวธิ ีอาจทาให้เกิดความเสียหายต่อทรัพยส์ ินและอาจถึง ข้นั เสียชีวติ ไดเ้ พราะความประมาทหรือเพิกเฉยต่อสิ่งที่เกิดข้ึนเพียงเลก็ นอ้ ยอาจนา ความเสียหายอันใหญ่หลวงต่อท้ังชีวิตและสูญเสียต่อทรัพย์สินผูใ้ ช้ไฟฟ้ าจึง จาเป็นตอ้ งศึกษาวธิ ีการใชไ้ ฟฟ้ าอยา่ งถูกตอ้ งและปลอดภยั ควบคู่กนั ไปดว้ ย 1.1.1.1 ข้อเสนอแนะในการใช้ ไฟฟ้ าและเคร่ืองใช้ไฟฟ้ าอย่าง ปลอดภยั เพื่อให้เกิดความปลอดภยั อย่างสูงสุดมีขอ้ ปฏิบตั ิในการใช้ไฟฟ้ า และเคร่ืองไฟฟ้ าดงั น้ี 1. ช่างท่ีดาเนินการออกแบบและติดต้งั ระบบไฟฟ้ าจะตอ้ งมีความ เป็นผนู้ าและมีความรู้ความชานาญเก่ียวกบั ไฟฟ้ า 2. อุปกรณ์ที่ใชใ้ นการติดต้งั ไฟฟ้ าเป็นชนิดท่ีรับรองมาตรฐานต่างๆ เช่นสานกั งานมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม 5
3 การเดินสายและการติดต้งั ปกรณ์ไฟฟ้ าตอ้ งเป็นไปตามกฎ เดินสายติดต้งั อุปกรณ์ 4. ก่อนใช้เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าทุกคร้ังตอ้ งศึกษาคู่มือแนะนาการใชง้ านใหเ้ ขา้ ใจและปฏิบตั ิตาม คาแนะนาอยา่ งเคร่งครัด 5. ตอ้ งใชไ้ ฟฟ้ าท่ีมีเปลือกภายนอกและเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าที่ฟ้ าร่ัวมากบั น้าจาเป็นตอ้ งต่อสายดิน ชนิดท่ีมีคว่ั ทรายดินเบารับชนิดที่มีเป็นมาตรฐานเดียวกบั เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าเช่นตูเ้ ยน็ เตารีดหมอ้ หุงขา้ วไมโครเวฟเคร่ืองซักผา้ หมอ้ ตม้ น้าร้อนกระทะไฟฟ้ าเครื่องทาน้าอุ่นเตาไฟฟ้ าและ อากาศเป็นตน้ โดยเฉพาะเคร่ือง เครื่องทาน้าอุ่นนอกจากติดต้งั สายดินแลว้ จะตอ้ งติดต้งั เครื่อง ตดั ไฟรั่วเพ่ือใหก้ ารใชง้ านเพม่ิ ความปลอดภยั มากยงิ่ ข้ึน 6. เม่ือรางกายเปล่ียนช้ืนห้ามสัมผสั กบั ส่วนที่มีไฟฟ้ าของเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าเป็ นอนั ตรายเพราะ อาจมีไฟรั่วและทาใหเ้ กิดอนั ตรายต่อชีวติ เน่ืองจากความตา้ นทานไฟฟ้ าของผวิ หนงั ที่เปี ยกช้ืน ลงอยา่ งมากทาใหส้ ามารถไหลผา่ นร่างกายไดโ้ ดยสะดวก 7. การเดินสายไฟไปใชน้ อกอาคารไม่วา่ จะเป็นถาวรหรือชวั่ คราวก็ตามเช่นงานก่อสร้างงาน ต่อเติมงานปรับปรุงตน้ เพ่ือใหเ้ กิดความปลอดภยั อุปกรณ์ไฟฟ้ าหรือเตา้ รับควรมีเซอร์กิตเบอก เกอร์ พร้อมท้งั มีเครื่อง ตดั ไฟร่ัวดว้ ย 8. ควรแยกวงจรไฟฟ้ าที่น้า รวมถึงเช่นบริเวณช้นั ล่างของอาคารเพื่อใหส้ ามารถปลดไฟออก ไดท้ นั ทีเม่ือเกิดน้าท่วมหรืออาจป้ องกนั จรที่แยกออกน้ีดว้ ยเคร่ืองตดั ไฟรั่วกไ็ ด้ 9. ตรวจสอบอุปกรณ์ติดต้งั ไฟฟ้ าเป็นประจาอยา่ งนอ้ ยปี ละหน่ึงคร้ัง 10. สัง่ เกดสิ่งผดิ ปกติจากสีกล่ินเสียงและการสัมผสั รวมท้งั การใชเ้ คร่ืองมือง่ายง่ายเช่นไขควง ตรวจไฟหรือเรียกว่าไขควงเช็คไฟตรวจสอบกระแสไฟร่ัวเป็ นตน้ ตวั อย่างการสังเกตเช่นสี ของสายเปล่ียนมีกินไม่มีรอยเขม่าหรือรอยไม่มือจบั สวิตแลว้ รู้สึกอุ่นอุ่นเหล่าน้ีแสดงว่ามี ความรู้ผดิ ปกติเกิดข้ึนอาจเกิดจากจุดต่อต่างๆไม่แน่นหรือเตา้ เสียบหลวงเป็นตน้ 11.อย่าพยายามใชไ้ ฟฟ้ าหรือเปิ ดสวิซไฟฟ้ าเช่นพดั ลมระบายอากาศในบริเวณที่มีสารละเหย กาซไ์ วไฟอยใู่ นพ้ืนที่เช่นก๊าซหุงตม้ ทินเนอร์หรือไอน้าเบนซิน 12.ควรหลีกเลี่ยงการใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้ าราคาถูกที่ผลิตแบบไม่ไดม้ าตรฐานเพราะนอกจากจะมี อายกุ ารใชง้ านส้ันแลว้ ยงั ไม่ปลอดภยั ในการใชง้ านโดยเฉพาะเร่ืองอคั คีภยั อีกไฟฟ้ าที่ไม่ได้ มาตรฐานส่วนใหญ่จะใชก้ ระแสไฟฟ้ ามากกว่าปกติซ่ึงนอกจากจะสิ้นเปลืองพลงั งานไฟฟ้ า แลว้ ในระยะยาวถือวา่ ไม่คุม้ ค่าเลยเมื่อเปรียบเทียบกบั อุปกรณ์ท่ีผลิตไดม้ าตรฐาน 6
13. อุปกรณ์ท่ีตอ้ งเสียบปลก๊ั ทิง้ ไวน้ านนานโดยไม่มีผดู้ ูแลเช่นหลอดไฟทางเดินหมอ้ แปลงไฟ ขนาดเล็กท่ีเรียกว่าอาแดฟเต้อหรือเคร่ืองชาร์จแบตเตอร่ีขนาดเล็กเป็ นต้นหากมีความ จาเป็นตอ้ งใชใ้ หห้ ลีกเล่ียงการใชบ้ ริเวณท่ีมีวสั ดุติดไฟง่าย 14. ทุกคร้ังท่ีเบิกใชเ้ คร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าไม่ปิ ดสวิตช์เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าและถอดปลกั๊ ออกจากตลบั ทุก คร้ังเพอื่ ไม่ใหเ้ คร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าชารุดง่ายและยดื ยดื อายกุ ารใชง้ าน 15. อยา่ พยายามซ่อมเครื่องใชไ้ ฟฟ้ าดว้ ยตนเองหรือโดยช่างที่มีความรู้ความสามารถเพียงพอ เคร่ืองใช้ไฟฟ้ าบางประเภทจาเป็ นต้องอาศัยอุปกรณ์ตรวจสอบด้านความปลอดภัยเช่น ไมโครเวฟตอ้ งมีการตรวจสอบการร่ัวของข้ึนไมโครเวฟไม่ใหด้ ีมากเกินกาหนดท่ีมีสายดิน ตอ้ งผลสอบความต่อเนื่องของสายดินเป็นตน้ 16. หรือยงั การใชเ้ คร่ืองมือไฟฟ้ าขนาดที่มีฝนตกฟ้ าคะนองเพ่ือป้ องกนั ไม่ใหเ้ คร่ืองใชไ้ ฟฟ้ า ชารุดเสียหายเมื่อมีฟ้ าผ่าเกิดข้ึนในบริเวณใกลเ้ คียงโดยเฉพาะอย่างย่งิ ปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ เช่นโทรศพั ทค์ อมพิวเตอร์เครื่องเสียงวิดีโออุปกรณ์สื่อสารเป็นตน้ ใหป้ ิ ดเครื่องและถอดปลกั๊ รวมท้งั สายอากาศและสายโทรศพั ทอ์ อกจากเคร่ืองทุกคร้ัง 17. เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าที่มีการควบคุมการปิ ดเปิ ดดว้ ยรีโมทคอนโทรลสัมผสั อิเลค็ ทรอนิกส์เช่น โทรทศั น์เคร่ืองเสียงอุปกรณ์คอมพิวเตอร์เป็ นตน้ เมื่อปิ ดเครื่องตอนอยู่ตลอดเวลาจึงมกั มี ตวั อยา่ งของการเกิดอุปกรณ์ควบคุมภายในชารุดและฟังคร้ังทาให้เกิดไฟลุกไหมท้ รัพยส์ ิน เสียหายเสมอดงั น้นั ควรถอดติดต้งั วงจรสวติ เพื่อปลดไฟหกทุกคร้ังเมื่อเลิกใชง้ าน 18. ฝนใหร้ ู้จกั แกไ้ ขและป้ องกนั รวมท้งั ปฐมพยาบาลเม่ือมีทางไฟฟ้ าเกิดข้ึน 7
1.2 การช่วยเหลือผู้ประสบอันตรายจากไฟฟ้ าและ การปฐมพยาบาล การปฐมพยาบาลผทู้ ่ีไดร้ ับอนั ตรายจากไฟฟ้ า การช่วยเหลือใหพ้ น้ จากกระแสไฟฟ้ า ใหเ้ ลือกใชว้ ธิ ีใดวธิ ีหน่ึง ดงั น้ี 1. ตดั กระแสไฟฟ้ าโดยปลดสวติ ช์หรือคทั เอาทห์ รือเตา้ เสียบออก 2. หากตดั กระแสไฟฟ้ าไม่ได้ ใหใ้ ชไ้ มแ้ หง้ หรือวสั ดุท่ีเป็นฉนวนไฟฟ้ าเข่ียส่ิงท่ีมีกระแสไฟฟ้ า ออกไปใหพ้ น้ 3. ให้ใชผ้ า้ หรือเชือกแห้งคลอ้ งแขน ขา หรือลาตวั ผูถ้ ูกไฟฟ้ าดูดชกั ลากออกไปใหพ้ น้ ส่ิงที่มี กระแสไฟฟ้ า หากผู้ ถกู ไฟดูดสลบหมดสติใหท้ าการปฐมพยาบาลใหฟ้ ้ื นต่อไป การช่วยเหลือดว้ ยวธิ ีปฐมพยาบาล 1. หากหวั ใจหยดุ เตน้ (ตรวจโดยเอาหูฟังที่หนา้ อกหรือจบั ชีพจร) ใหใ้ ชว้ ิธี\"นวดหวั ใจภายนอก\" โดยเอามือ กดตรงที่ต้ังหัวใจให้ยุบลงไป 3 - 4 เซนติเมตร เป็ นจงั หวะ ๆ เท่าจงั หวะการเตน้ ของหัวใจ (ผใู้ หญ่วนิ าทีละ 1 คร้ัง เดก็ เลก็ วนิ าทีละ 2 คร้ัง) นวด 10 - 15 คร้ัง เอาหูแนบฟังคร้ังหน่ึง 2. หากไม่หายใจ (ตรวจโดยดูการขยายของซี่โครงและหนา้ อก) ใหใ้ ชว้ ธิ ีเป่ าลมเขา้ ทางปากหรือ ทางจมกู ของ ผปู้ ่ วย ดงั น้ีคือ
การเป่ าปาก จบั ผปู้ ่ วยนอนหงาย ใชห้ วั แม่มืองา้ งปลายคางผปู้ ่ วยใหป้ ากอา้ ออก หากมีเศษ อาหารหรือวสั ดุ ใดๆ ใหล้ ว้ งออกใหห้ มด แลว้ จบั ศีรษะใหเ้ งยหนา้ มาก ๆ ผชู้ ่วยเหลืออา้ ปากแลว้ ประกบกบั ปาก ผปู้ ่ วยใหส้ นิท และ เป่ าลมเขา้ ไปอยา่ งแรงจนปอดผปู้ ่ วยขยายออก (ซี่โครงและหนา้ อกพองข้ึน) แลว้ ปล่อยใหล้ ม หายใจของผปู้ ่ วยออก เอง แลว้ เป่ าอีก ท าเช่นน้ีเป็นจงั หวะ ๆ เท่ากบั จงั หวะหายใจปกติ (ผใู้ หญ่นาทีละ 12 - 15 คร้ัง เดก็ เลก็ นาทีละ 20 - 30 คร้ัง) ถา้ เป่ าปากไม่ไดใ้ หป้ ิ ดปากผปู้ ่ วยแลว้ เป่ าเขา้ ทางจมกู แทน ถา้ ผปู้ ่ วยหวั ใจหยดุ เตน้ และ ไม่หายใจดว้ ย ให้ นวดหวั ใจสลบั กบั การเป่ าปาก ถา้ มีผชู้ ่วยเหลือเพยี งคนเดียวกใ็ หเ้ ป่ าปาก 2 คร้ัง สลบั กบั การ นวดหวั ใจ 15 คร้ัง หรือ ถา้ มีผชู้ ่วยเหลือสองคน กใ็ หน้ วดหวั ใจสลบั กบั การเป่ าปากเป็นทานองเดียวกนั โดยเป่ าปาก 1 คร้ัง นวดหวั ใจ 5 คร้ัง การปฐมพยาบาลน้ี ตอ้ งรีบทาทนั ที หากชา้ เกินกวา่ 4 - 6 นาที โอกาสที่จะฟ้ื นมีนอ้ ย ขณะพาส่ง แพทยก์ ค็ วรทาการ ปฐมพยาบาลไปดว้ ยตลอดเวลา
1.3 มาตรฐานการตดิ ตัง้ ไฟฟ้ า ความหมายของการติดตังอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน พจนานุกรมฉบับ ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใ้ หค้ วามหมายของคาวา่ ติดต้งั หมายถึง ประกอบเขา้ ดว้ ยกนั เพ่ือใหใ้ ชก้ ารได้ (ราชบณั ฑิตยสถาน, 2545 : 464)ซ่ึงการ ประกอบเป็ นการเอาชิ้นส่วนต่าง ๆ มารวมหรือคุมกันเข้าเป็ นรูปร่างตามที่ต้องการ (ราชบณั ฑิตยสถาน, 2545 : 653) ดงั น้ัน การติดต้งั ไฟฟ้ าภายในบา้ น หมายถึง การนาเอาชิ้ นส่วนต่าง ๆ ท่ีเป็ นวสั ดุ อุปกรณ์ไฟฟ้ าประเภทใหแ้ สงสวา่ งมารวมกนั เป็ นรูปร่างตามที่ตอ้ งการ และสามารถ ทางานได้ โดยการติดต้งั ไฟฟ้ าภายในบา้ น ครอบคลุม การเดินสายไฟฟ้ าภายในบา้ น การ ติดต้งั คตั เอาตห์ รือสะพานไฟ การติดต้งั เตา้ รับ การติดต้งั หลอดไส้ การติดต้งั สวิตชก์ ารติดต้งั หลอด ฟลูออเรสเซนตก์ ารตรวจสอบการทางานและทดลองใชง้ าน ความสาคญั และประโยชน์ของการตดิ ต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน ปัจจุบนั บา้ นเรือนมีความจาเป็ นตอ้ งใช้กระแสไฟฟ้ า เพ่ือให้เกิดแสงสว่าง และใชก้ บั เครื่องใชไ้ ฟฟ้ าที่ส่งผลออกเป็ นพลงั งานอ่ืน ๆ อีกมากมายเช่น พลงั งานความร้อน และพลงั งานกล เป็นตน้ ดงั น้นั การติดต้งั ไฟฟ้ าภายในบา้ นจึงเป็ นสิ่งที่ตอ้ งดาเนินการเพื่อให้ บา้ นเรือนมีแสงสว่าง และเป็ นจุดเช่ือมต่อใหก้ บั เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ าท่ีนามาใช้การอานวยความ สะดวกต่าง ๆภายในบา้ น หลกั การตดิ ต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน การปฏิบตั ิงานเกี่ยวกบั การติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบา้ น ควร คานึงถึงส่ิงต่อไปน้ี 1 ความปลอดภยั เช่น ตอ้ งรู้จกั เลือกสายไฟฟ้ าใหถ้ ูกตอ้ งกบั ชนิดของอุปกรณ์ ไฟฟ้ า ตอ้ งเลือกวสั ดุอุปกรณ์ไฟฟ้ าที่มีคุณภาพ หรือมีมาตรฐานอุตสาหกรรม (มอก.) เพื่อให้ เกิดความคงทน แขง็ แรง ปลอดภยั ในการใชไ้ ฟฟ้ า
2 ความประหยดั เช่น ตอ้ งเผอื่ ระยะขนาดความยาวสายไดถ้ ูกตอ้ ง จดั วางอุปกรณ์เหมาะสม ทางาน ไม่ล่าชา้ รู้จกั เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้ าท่ีมีคุณภาพ และราคาไม่แพงเกินไป 3 ความเป็นระเบียบเรียบร้อย เช่น ตอ้ งเดินสายไฟฟ้ าใหเ้ รียบร้อยสวยงามโดยติดต้งั อุปกรณ์และเขา้ หวั สายใหเ้ ป็นระเบียบ การเดินสายไฟฟ้ าและการต่อสายไฟฟ้ าเขา้ ดว้ ยกนั ตอ้ งเรียบร้อย เหมาะสม และถกู ตอ้ งตามมาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้ า สาหรับประเทศไทยเป็นไปตามกฎขอ้ บงั คบั ของการ ไฟฟ้ าส่วนภมู ิภาค หรือการไฟฟ้ านครหลวง 4 ความเหมาะสม ตอ้ งติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าใหเ้ หมาะสมกบั ตาแหน่งและตรงกบั ความตอ้ งการของ ผใู้ ช้ ท้งั น้ี ควรเผอ่ื ขนาดสายใหโ้ ตเพ่ือการใชไ้ ฟฟ้ าเพม่ิ เติมในอนาคต
กฎและข้อบงั คบั ของการไฟฟ้ าทเ่ี กยี่ วข้องกบั การเดนิ สายและตดิ ต้งั อปุ กรณ์ โดยมีขอ้ กาหนดการติดต้งั ตามกฎการเดินสายและติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าของ การไฟฟ้ าดงั น้ี 1 ขอ้ กาหนดการเดินสาย อนุญาตให้ใช้ได้กบั การเดินสายภายในอาคาร ทวั่ ไป ยกเวน้ ท่ีระบุว่าห้ามใช้ในเรื่องน้ัน ๆ โดยสายไฟฟ้ าที่ใช้จะตอ้ งเหมาะสมกับ สภาพท่ีติดต้งั ดว้ ยสายท่ีใช้เดินสายลกั ษณะน้ี จะใช้สายหุ้มฉนวน มีเปลือก เช่น สาย VAF 2 การเดินสายผา่ นผนงั หรือสิ่งก่อสร้าง ตอ้ งมีการป้ องกนั ความเสียหาย เน่ืองจากฉนวนหรือเปลือกนอกถูกบาดดว้ ยส่ิงแหลมคม กรณีเจาะทะลุผนงั แลว้ มีตะปู เหล็กหรือขอบผนงั มีคม เช่น สังกะสี กระเบ้ื อง จะตอ้ งใชว้ สั ดุท่ีไม่มีคมห่อหุ้มไว้ เช่น ปลอกพลาสติก PVC หรือขอบยาง เพ่ือไม่ใหส้ ิ่งมีคมเหล่าน้ี บาดเปลือกสาย 3 ส่ิงจับยึดเพ่ือติดต้ังต้องทาด้วยวสั ดุท่ีไม่ทาให้ฉนวนหุ้มสายชารุด ระยะห่างระหวา่ งจุดจบั ยดึ ไม่เกิน 20 เซนติเมตร วสั ดุที่ใชจ้ บั ยดึ สายในการเดินสายแบบ น้ี คือเข็มขัดรัดสาย ซ่ึงไม่ทาให้สายชารุด ระยะตามความเหมาะสมแต่ไม่เกิน 20 เซนติเมตร 4 การต่อและการแยก ให้ทาได้เฉพาะในกล่องสาหรับงานไฟฟ้ า (BOX)เช่นกล่องสาหรับจุดต่อไฟฟ้ าของสวิตช์หรืออุปกรณ์ กล่องต่อสาย กล่องแยก สาย และกล่องอื่น ๆที่ติดต้งั เพื่อวตั ถุประสงคใ์ นการเดินสาย การเดินสายลกั ษณะน้ี ห้าม ต่อสายโดยไม่ใช้กล่องต่อสาย ถา้ ตอ้ งการต่อตอ้ งต่อในกล่องต่อสาย แผงไม้ แป้ นไม้ หรือกล่องสวติ ชเ์ ตา้ รับ 5 ขนาดสายท่ี ใชเ้ ดินเกาะผนงั ถา้ เป็ นสาย VAF ทองแดงหุ้มฉนวน พีวีซี ตาม มอก.11-2531 6 อุณหภูมิตัวนา 70 องศาเซลเซียส ขนาดแรงดนั 300 และ 750โวลต์ อุณหภมู ิโดยรอบ 40 องศาเซลเซียส ขนาดเบอร์สาย และค่าทนกระแส
ข้อควรระวงั ในการตดิ ตงั อุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน การติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบา้ นมีขอ้ ควรระวงั เพ่อื ความปลอดภยั ดงั น้ี 1. การปฏิบตั ิงานควรคานึงถึงกฎความปลอดภยั ไวก้ ่อนบริเวณที่ปฏิบตั ิงานควรมีผา้ คลุมและพรมยางเพื่อป้ องกนั ไฟฟ้ าดูด และจะตอ้ งมีผปู้ ฏิบตั ิงานอยา่ งนอ้ ย 2 คน ถึงแมว้ างานน้นั จะใช้ เพียงคนเดียว ท้งั ช่วยเหลือกรณีฉุกเฉิน ผปู้ ฏิบตั ิงานไม่ควรสวมใส่วตั ถุท่ีเป็นส่ือไฟฟ้ าทุกชนิด เช่น แหวน สร้อย อาจจะเกิดอนั ตรายแก่ผปู้ ฏิบตั ิงานได้ 2 เครื่องมือท่ี ชารุดไม่ควรนามาใช้ เลือกใชเ้ คร่ืองมือให้ถูกตอ้ งกบั งานเคร่ืองมือไฟฟ้ าชนิดเคลื่อนยา้ ยไดค้ วรเลือกแบบมีสายดิน หรือโครงของเคร่ืองมือเป็ นฉนวนอยา่ งดี อยา่ ใชเ้ ครื่องมือ ขณะมือเปี ยก หรือยนื อยทู่ ี่เปี ยก 3 ปลก๊ั หวั เสียบ รอยเชื่อม หรือขอ้ ต่อสายมกั เป็ นสาเหตุหน่ึงใหท้ ี่เกิดไฟฟ้ าลดั วงจรได้ จะตอ้ งแน่ใจก่อนวา่ อยใู่ นสภาพเรียบร้อยก่อนใชง้ านเสมอ 4 ก่อนทางานกบั อุปกรณ์ไฟฟ้ า จะตอ้ งถือวา่ อุปกรณ์ทุกชนิดมีไฟฟ้ าอยจู่ นกวา่ จะได้ ดาเนินการตรวจสอบแลว้ วา่ อุปกรณ์เหล่าน้นั ไม่มีไฟ 5 ถา้ ตอ้ งสวมถุงมือหนงั หรือถุงมือยางกนั ไฟขณะปฏิบตั ิงาน ตอ้ งตรวจดูวา่ มีรูรั่วหรือไม่ 6 กรณีท่ี จาเป็นตอ้ งติดตงั ไฟฟ้ า ้้ ใกลก้ บั ส่วนที่มีไฟและถา้ ไม่สามารถตดั กระแสไฟฟ้ าไดท้ ้งั หมด ขณะปฏิบตั ิงานถา้ จะปลอดภยั ยงิ่ ข้ึ นควรคลุมดว้ ยผา้ ฉนวนไฟฟ้ า (ผา้ ยาง) หรือพนั เทปหุม้ ฉนวนแยกออกจากจุดท่ีทางานก่อนเสมอ 7 จุดต่อต่าง ๆ การพนั เทปหุม้ ฉนวน ทุกจุดตอ้ งมีความมนั่ คง แขง็ แรงตรวจสอบอีกคร้ัง ก่อนจะทาการปิ ดฝากล่อง หรือแป้ นยดึ อุปกรณ์ 8 ถา้ เป็ นการติดตงั ไฟฟ้ าเพิ่ มเติมภายในบา้ น ้้ ควรยกสะพานไฟหรือ คตั เอาต์ลง เสียก่อน และตอ้ งตรวจสอบวงจรที่ทาการติดต้งั ใหม่ จนแน่ใจวา่ ถูกตอ้ งแลว้ จึงทาการจ่ายกระแสไฟฟ้ าเขา้ ทดสอบ และการจ่ายกระแสไฟฟ้ าทดสอบตอ้ งต่อผา่ น สวติ ชต์ ดั ตอนอตั โนมตั ิ ที่ป้ องกนั ไฟฟ้ าเกินก่อนเขา้ วงจรที่ต่อใหม่ 9 ไม่ควรรีบร้อนจ่ายกระแสไฟฟ้ าเขา้ วงจร ตอ้ งมีการตรวจสอบวงจรไฟฟ้ าท่ีทาการ ติดต้งั ใหม่เสียก่อน การตรวจสอบใหต้ รวจสอบดว้ ยเครื่องมือวดั ทางไฟฟ้ า(มลั ติมิเตอร์)จนแน่ใจว่า งานติดต้งั ใหม่ไม่ลดั วงจร จึงทาการจ่ายกระแสไฟฟ้ าเขา้ วงจร
1.4 มาตรฐานการตดิ ตัง้ ไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทย พ.ศ 2556 สมาคมวศิ วกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถมั ภ์ ไดน้ ากฎการเดินสายและ การติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ า พ.ศ. 2538 ของการไฟฟ้ านครหลวง (กฟน.) และแนวปฏิบตั ิในการ เดินสายและติดต้งั อุปกรณ์ พ.ศ. 2537 ของการไฟฟ้ าส่วนภมู ิภาค (กฟน.) มาพจิ ารณารวม เป็นมาตรฐานเดียวกนั โดยความเห็นชอบจากการไฟฟ้ านครหลวงและการไฟฟ้ าส่วนภูมิภาค เป็นมาตรฐานการติดต้งั ทางไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2545 และปรับปรุงคร้ังที่ 1 พ.ศ. 2551 ไดใ้ ชง้ านมาระยะหน่ึงน้นั ปัจจุบนั เทคโนโลยดี า้ นวสั ดุ อุปกรณ์ และการติดต้งั เปล่ียนแปลงไป โดยเฉพาะไฟฟ้ ามาตรฐานการผลิตสายไฟฟ้ าที่จดั ทาโดยสานกั งาน มาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม มอก. 11-2553 ทาใหม้ ีความจาเป็นท่ีจะตอ้ งปรับปรุง มาตรฐานฉบบั ปัจจุบนั พ.ศ. 2556 จึงอาจทาใหห้ ลายหน่วยงานที่อา้ งอิงมาตรฐานฯ น้ีเกิด ความสบั สนวา่ การอา้ งอิงที่ระบุไวแ้ ต่เดิมน้นั ยงั คงสามารถใชก้ บั มาตรฐานฯ ฉบบั ใหม่น้ีได้ หรือไม่ ในการอา้ งอิงน้นั ใหย้ ดึ ถือช่ือ “มาตรฐานการติดต้งั ทางไฟฟ้ าสาหรับประเทศไทย” เป็นหลกั โดยใหถ้ ือวา่ พ.ศ. ที่ต่อทา้ ยมาตรฐานฯ น้นั เป็นเพยี งส่วนเสริมที่ใชแ้ สดงปี ท่ีจดั ทา เท่าน้นั ในการอา้ งอิงใหถ้ ือตามฉบบั ล่าสุด มาตรฐานฉบบั น้ีบงั คบั ใชเ้ ฉพาะผใู้ ชไ้ ฟเท่าน้นั มิไดบ้ งั คบั ครอบคลุมการออกแบบหรือติดต้งั ของการไฟฟ้ า มาตรฐานฉบบั น้ีเหมาะสาหรับผทู้ ี่ไดร้ ับการอบรม หรือผทู้ ่ีมีความรู้ทางดา้ น การออกแบบหรือติดต้งั ระบบไฟฟ้ าเป็นอยา่ งดีเท่าน้นั ผใู้ ชม้ าตรฐานควรใชอ้ ยา่ งระมดั ระวงั
Search
Read the Text Version
- 1 - 14
Pages: