เลขที่7-วสุรัคน์ คันศร-ปวช.1-4-บทที่7 หน้า183-184

หน่วยท่ี 7 จริยธรรมกับความรับผิดชอบและผลกระทบในการใช้ คอมพิวเตอร์และสารสนเทศในงานอาชพี เน่ืองจากสังคมเทคโนโลยสี ารสนเทศ (IT : Information Technology) แล ทศ (IS : Information System) ในโลกยุคปัจจบุ นั เริ่มเขา้ มามบี ทบาทเป็น การดาเนินชวี ติ องมนุษย์ โดยเฉพาะไนเชิงธุรกจิ ไมว่ า่ จะเป็นเร่ืองการเงิน การลงทนุ คา้ ระหวา่ งประเทศ ตลอดจนการศึกมาและการบริการตา่ งๆ กต็ าม สิ่งเหลา่ น้ีเหลา่ น้ีลว้ น แลว้ แตก่ ารอาศยั เทคโนโลยีสารสนเทศในการอานวยความสะดวกแทบท้งั ส้ิน เพราะสามารถประหยดั ตน้ ทุน มคี วามรวดเร็ว และสามารถช่ือมน่ั ในความถูกตอ้ งแมน่ ยาของข้อมลู หลายองค์กรไดย้ อมรับและใชเ้ ป็นมาตรฐานในการช้ถี งึ ความนา่ เชื่อถอื โดย กลมุ่ ประเทศท่พี ฒั นาแลว้ เชน่ สหรฐั อมริกา องั กฤษ กลมุ่ ประเทศในแทบยุโรป อยา่ งไรกด็ ี ความเหล่ือมล้ากนั ทางเทคโนโลยีไมว่ า่ จะดว้ ยปัจจยั ใดก็ตาม ทาให้เกดิ ชอ่ งวา่ งระหวา่ งการรบั รู้และการเขา้ ถงึ ขา่ วสารของผูม้ ขี า่ วสารและผใู้ ชข้ า่ วสาร หรือท่เี รียกกนั วา่ “Digital Devide\" ความไมเ่ทา่ เทียมกนั ของโอกาสในการเขา้ ถึงเทคโนโลยีเหลา่ การละเมดิ สิทธิตา่ ง ๆ มากมาย อาจจะดว้ ยความต้งั ใจหรือไมต่ ้งั ใจที่จะทาก็ตาม สิ่งหน่ึงท่ตี อ้ ง ทาควบคกู่ นั ไปกบั การแกป้ ัญหา คือการป้องกนั โดยการเสริมสร้างจริยธรรบในการใชค้ อมพวิ เตอร์ สง่ เสริมใหท้ กุ คนไดเ้ รียนรู้และเห็นคณุ คา่ ของปัญหาท่ีจะเกดิ ข้ึนทง้ั โดยตนเองและ ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรม จากพจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง ธรรมทเ่ี ป็น ขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิ ศลี ธรรม และกฎศีลธรรม

จากการสมั มนาของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ ไดส้ รุปนิยามไวว้ า่ จริยธรรม คอื แนวทางประพฤติปฏิบตั ติ นเพื่อการบรรลถุ งึ สภาพชวี ติ อนั ทรงคณุ คา่ พึงประสงค์ โดยทว่ั ไป จริยธรรมมกั อิงอยูก่ บั ศาสนา ทง้ั น้ี เพราะดาสอนทางศาสนามสี ว่ นสร้าง ระบบจริยธรรมใหส้ ังคม แตท่ ้งั น้ีไมไ่ ดห้ มายความวา่ จริยธรรมอิงอยูก่ บั หลกั คาสอนทางศาสนา เพยี งอยา่ งเดียว แทท้ จี่ ริงจริยธรรมหยงั่ รากอยูบ่ นวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี และ โดยนัยน้ี บางทา่ นเรียกหลกั แหง่ ความประพฤติอนั เนื่องมาจากคาสอนทางศาสนาวา่ ศีลธรรม และเรียกหลกั แหง่ ความประพฤติอนั พฒั นามาจากแหลง่ อืน่ วา่ จริยธรรม คาวา่ Ethic ในภาษาอังกฤษ มี2 ดงั นี ้ ความหมายแรกคอื จริยธรรม (Echics) หมายถงึ ประมวลกฎหมายทกี่ ลุม่ ชน หรือสงั คมหน่ึง ๆ ขอมรบั เป็นแนวควบคุมความประพฤติ เพือ่ แยกแยะให้เห็นวา่ อะไรควรหรือ ไปกนั ไดก้ บั การบรรสุวดั ถุประสงค์ของกลุม่ Ethics ท่ีใชใ้ นความหมายน้ีเป็นอนั เดียวกบั จริยธรรม เชน่ Medical Ehics (จริยธรรมทางการแพทย)์ ซ่งึ ตรงกบั ความหมายของ Medical Ethics ในภาษาองั กฤษวา่ The rules or principles governing the professional conduet of medical practitioners. - ความหมายท่ีสองของ Ethics เป็นความหมายท่ีใชใ้ นภามานักปรัชญา และ Ethics ความหมายน้ีแปลเป็นไทยวา่ จริยศาสตร์ พจนานูกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน ไดใ้ ห้ความหมายของจริยศาสตร์ ไวว้ า่ ปรชั ญาสาขาหน่ึงวา่ ดว้ ยการแสวงหาความดสี ูงสุดของ ชวี ติ มนุษย์ แสวงหาเกณฑใ์ นการตดั สินความประพฤติของมนุษย์วา่ อะไรถกู อะไรผดิ หรือ อะไรควร อะไรไมค่ วร คาวา่ จริยธรรม อาจมผี ูร้ ูใ้ หค้ าอธิบายแตกตา่ งกนั ออกไปตามสาขาวชิ า แตโ่ ดย สรุปแลว้ จริยธรรมกค็ ือกฎเกณฑค์ วามประพฤติของมนุษย์ซ่งึ เกดิ ข้ึนจากธรรมชาติของมนุษย์เอง ไดแ้ ก ่ความเป็นผมู้ ปี ัญญาและเหตผุ ลหรือปรีชาญาณ ทาใหม้ นุษย์มมี โนธรรมและรู้จกั ไตรต่ รอง แยกแยะความดี-ความชว่ั , ถกู -ผิด, ควร-ไมค่ วร เป็นการควบคมุ ตวั เองและเป็นการควบคุมกนั เอง ในกลมุ่ หรือเป็นศลี ธรรมเฉพาะกลมุ่ ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of Conduct) จรรยาบรรณ จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง ประมวล

ความประพฤตทิ ีผ่ ปู้ ระกอบอาชีพการงานแตล่ ะอยา่ งกาหนดข้นึ เพอ่ื รักษาและสง่ เสริมเกยี รติคณุ ชอ่ื เสียงและฐานะของสมาชกิ อาจเขยี นเป็นลายลกั ษณ์อกั ษรหรือไมก่ ไ็ ด้ เชน่ จรรยาบรรณ แหง่ วชิ าชพี (Professional Code of Conduct) ความหมายของศีลธรรม (Moral) ศลี ธรรม เป็นศพั ทพ์ ระพทุ ธศาสนา หมายถึง ความประพฤตทิ ่ีดี ท่ชี อบ หรือธรรม ในระดบั ศลี คาวา่ ศลี ธรรม ถา้ พจิ ารณาจากรากศพั ท์ภาษาลาตนิ Moralis หมายถึง หลกั ความประพฤตทิ ด่ี ีสาหรับบุคคลพึงปฏิบตั ิ