นิทานพื้นบ้านเรื่อง ผาแดงนางไอ่

นิทานพื้นบา้ นเรื่อง ผาแดงนางไอ่

อดีตกาลผา่ นมาใกลโพน้ ยังมีเมืองอย่เู มืองหน่งึ ช่อื \"นครเอกชะทีตา\" มพี ระยาขอมเปน็ กษตั รยิ ป์ กครองเมืองด้วยความร่มเยน็ พระยาขอมมีพระธิดา ซง่ึ มีพระศริ ิโฉมงดงาม พระนามว่า \"นางไอ่คำ\" ซงึ่ เป็นท่ีรกั และหวงแหนมาก จึงสร้างปราสาท 7 ชน้ั ให้อยู่ พรอ้ มเหล่าสนม กำนลั คอยดแู ลอย่างดี

ขณะเดียวกันยังมีเมืองอีกเมืองหนึง่ ชื่อ \"เมืองผาโพง\" มีเจ้าชายนามว่า \"ทา้ วผา แดง\" เป็นกษัตรยิ ์ปกครองอยู่ ทา้ วผาแดงแห่งเมืองผาโพง ได้ยินกติ ตศิ ัพทค์ วาม งามของธิดาไอ่คำมาก่อนแล้ว ใคร่อยากจะเห็นหน้า จึงปลอมตวั เป็นพอ่ คา้ พเนจร ถึง นครเอกชะทตี า

และติดสนิ บนนางสนมกำนัล ใหน้ ำของขวญั ลอบเข้าไปใหน้ างไอ่คำ ดว้ ยผลกรรมทผ่ี ูกพันกนั มาแตช่ าติปางก่อนนางไอ่คำกับท้าวผาแดง จงึ ได้มใี จปฏิพัทธต์ ่อกนั จนในที่สุดทง้ั 2 ก็ไดอ้ ภริ มย์สมรักกัน

ซงึ่ ก่อนทา้ วผาแดงจะจากไป เพอื่ จัดขบวนขนั หมากมาสู่ขอ ท้ัง 2 ได้คร่ำครวญต่อกนั ด้วยความอาลัยยง่ิ วันเวลาผ่านไปถึงเดือน 6 เปน็ ประเพณแี ตโ่ บราณของ เมอื งเอกชะทตี า จะต้องมีการทำบญุ บง้ั ไฟบชู าพญาแถน ระยาขอม จงึ ไดป้ ระกาศบอก ไปตามหัวเมอื งต่างๆ ว่า \"บุญบ้ังไฟปนี ้จี ะเป็นการหาผู้ทจี่ ะมาเปน็ ลกู เขยอกี ดว้ ย ขอใหเ้ จา้ ชายหัวเมอื งตา่ งๆ จัดทำบ้งั ไฟมาจุดแข่งขนั กัน ผใู้ ดชนะกจ็ ะไดอ้ ภิเษกกบั พระธิดาไอค่ ำด้วย\"

ข่าวน้ีไดร้ ำ่ ลือไปทั่วสารทิศ ทกุ เมอื งในขอบเขตแว่นแควน้ ต่างก็ส่งบั้งไฟเข้ามาแข่งขัน เช่น เมืองฟา้ แดดสูงยาง เมืองเชียงเหียน เชียงทอง แมก้ ระท่ัง พญานาคใต้เมืองบาดาลกอ็ ดใจไมไ่ หว ปลอมตัวเป็นกระรอกเผือกมาดูโฉมงาม นางไอ่คำด้วยในวนั งานบุญบ้งั ไฟ เมอื่ ถึงวันแข่งขันจดุ บั้งไฟ ปรากฏวา่ บั้ง ไฟทา้ วผาแดงจดุ ไม่ข้ึนพ่นควันดำอยถู่ งึ 3 วัน 3 คืน จงึ ระเบดิ แตกออกเป็นเส่ยี งๆทำให้ความหวงั ทา้ วผาแดงหมดสน้ิ ลง

ขณะเดยี วกนั ทา้ วพงั คีพญานาค ที่ปลอมเป็นกระรอกเผอื ก มกี ระดง่ิ ผกู คอน่ารกั มาไต่เต้นไปมาอยู่บนยอดไม้ ขา้ งปราสาทนางไอค่ ำ ก็ปรากฏรา่ งใหน้ างไอค่ ำเห็น นางจึงคดิ อยากได้มาเลีย้ ง แต่แลว้ ก็ จบั ไมไ่ ด้ จงึ บอกใหน้ ายพรานยิงเอาตวั ตายมา ในทสี่ ดุ กระรอกเผอื ก พังคีกถ็ ูกยงิ ดว้ ยลกู ดอกจนตาย กอ่ นตายทา้ วพังคีได้อธษิ ฐานไวว้ ่า \"ขอใหเ้ นอื้ ของข้าได้แปดพันเกวยี น คนท้ังเมอื งอย่าได้กนิ หมดเกลี้ยง\" จากนน้ั รา่ งของกระรอกเผอื กก็ใหญ่ข้นึ จนผ้คู นแตกตนื่ มาดกู ัน และจัดการแล่เนอื้ แบง่ กันไปกนิ ทว่ั เมอื งดว้ ยว่าเปน็ อาหารทพิ ย์ ยกเว้นแตพ่ วกแมม่ ่ายทช่ี าวเมืองรังเกียจ ไมแ่ บง่ เน้ือกระรอกให้

พญานาคแห่งเมืองบาดาลทราบขา่ วท้าวพังคีถูกมนุษยฆ์ ่าตาย แล่เนื้อไปกนิ กันทัง้ เมอื ง จึงโกธรแคน้ ยงิ่ นกั ดกึ สงดั ของคนื นั้นขณะที่ชาวเมอื งชะทตี ากำลัง หลบั ไหล เหตกุ ารณท์ ไ่ี ม่คาดฝันกเ็ กดิ ขึ้น ท้องฟา้ อือ้ องึ ไปด้วยพายุฝนฟ้า กระหน่ำลงมาอย่างหนกั ฟ้าแลบอยมู่ ไิ ด้ขาด แผ่นดนิ เร่มิ ถล่มยุบตัวลงไปทีละ น้อย ท่ามกลางเสยี งหวีดร้องของผู้คนทว่ี ่ิงหนี ตาย เหล่าพญานาคผุดขน้ึ มานบั หมื่น นบั แสนตวั ถล่มเมืองชะทตี าจมลงใต้บาดาลทนั ที คงเหลอื ไวเ้ ป็น ดอน 3 - 4 แหง่ ซง่ึ เปน็ ที่อย่ขู องพวกแมม่ า่ ยไมไ่ ด้กินเนือ้ กระรอกเผอื กจงึ รอดตาย

ฝ่ายท้าวผาแดงไดโ้ อกาสรีบควบมา้ หนอี อกจากเมือง โดยไม่ลมื แวะรับพระธดิ าไอค่ ำไปด้วย แตแ่ ม้จะเร่งฝีเท้า ม้าเท่าใด ก็หนไี มพ่ น้ ทัพพญานาคที่ทำใหแ้ ผน่ ดนิ ถล่มตามมา ติดๆ ในท่ีสุดก็กลืนทา้ วผาแดงและพระธดิ าไอค่ ำพรอ้ มม้าแสนรู้ช่อื \"บกั สาม\" จมหายไปใตพ้ ้ืนดนิ

รงุ่ เชา้ ภาพของเมอื งเอกชะทตี าทเี่ คยร่งุ เรืองโอฬาร ก็อนั ตธานหายไปสน้ิ คงเหน็ พื้นนำ้ กว้างยาวสดุ ตา ทุกชวี ติ ในเมอื งเอกชะทีตาจมสู่ใต้บาดาลจนหมด สิ้น เหลอื ไว้แตแ่ มม่ ่ายบนเกาะรา้ ง 3 - 4 แห่ง ในผืนนำ้ อนั กว้างนี้ ซงึ่ ต่อมาไดก้ ลายเปน็ หนองหานหลวง ดังปรากฏในปจั จุบัน.