TYT Turkce Brans Deneme Demo

BRANŞ DENEMELERİ 20x40 2021 YKS2g0ö2r1ekYahzKaaSznı’rdımlealngamerçaıeşrtılri. S VİDEO ÇÖZÜM LÜ Mehmet DURMAZ ORU AVCI SI İlyas ÖRSKAYA Serbay YİĞİT Selim AKGÜL Mennan KIZILTUNÇ

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI Temel Yeterlilik Testi 20 TYT TÜRKÇE DENEMESİ T Y T - TÜRKÇE SORU KİTAPÇIK NUMARASI 0 00000 01 T.C. KİMLİK NUMARASI SIRA NO. ADI SOYADI SALON NO. ADAYIN DİKKATİNE! SINAV BAŞLAMADAN ÖNCE AŞAĞIDAKİ UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. T.C. Kimlik numaranızı, Adınızı, Soyadınızı, Salon Numaranızı ve Sıra Numaranızı, Soru Kitapçığı üzerindeki ilgili alanlara yazınız. 2. Soru Kitapçık Numaranız yukarıda verilmiştir. Bu numarayı cevap kağıdınızdaki ilgili alana kodlayınız. Bu kodlamayı cevap kağıdınıza yapmadığınız veya yanlış yaptığınız takdirde sınavınızın değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu numaranın cevap kâğıdı üzerine kodlanmamasının, eksik veya yanlış kodlanmasının sorumluluğu size aittir. 3. Bu sayfanın arkasında yer alan açıklamayı dikkatle okuyunuz. Bu Bkiutakpitaçpıkçıkkakappaağğıı ööğğrreenncicleilreimriizminizsiınnasvıandaavhaadgaehrçaekgçei hrçaezıkrlçainmhaazlaırrılaanmmacaıylalarıÖaSmYMackıiytalapçÖığSı dYikMkakteitaaplınçaığraıkdhiakzkıarlatenmaılşıntıra.rak hazırlanmıştır.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 1 17. Pencerenin önünde kendisine yeni bir dünya kurmuştu ih- 19. • Isaac Newton kütle çekim kuvvetini keşfetti. Claude Bernard ise karaciğerin bir özelliğini buldu. Newton ve tiyar. Etrafı dikenli çiçeklerle çevrili bu küçük dünyadan, Bernard olmasaydı kütle çekim kuvveti de karaciğer- başka evrenlere, âlemlere kapılar açıyor; bu kapıdan bazen deki o özellik de yine bir gün bulunacaktı. Oysa Ham- çırılçıplak girip kaftanlar, altın işlemeli elbiseler, kürkler, taç- let için durum hiç de böyle değildir. Shakespeare ol- lar, tokalar, ince işlenmiş envaiçeşit süs eşyasıyla bir pa- masaydı, Hamlet hiçbir zaman olmayacaktı. Balzacsız dişah gibi dönüyordu. Geçmiş ve gelecek arasında yaptığı bir Goriot Baba’nın, Tolstoysuz bir Savaş ve Barış’ın bu gidiş gelişler tarifi zor yıkımlara sebep oluyordu çoğu olamayacağı gibi… zaman. • Sanat ve bilimin her zaman etkileşim içinde olduğunu Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? tarihsel okumalarda görmekteyiz. Sanatçının yeni bir dünya tasavvuru, düş gücü, duygu ve düşüncelerini A) Dönüşlülük zamiri imgeleştirme gücü geleceğe yönelik ipuçları vermiştir. Örneğin Jules Verne’in 1865’te yazdığı Aya Yolcu- B) Birden çok edat luk’tan bir asır sonra bunun gerçekleşmesi bu edebî fantezinin bilimsel çalışmalar için teşvik edici bir rolü- C) İşaret sıfatı nün olduğunu gösterir. D) Birden çok eylemsi E) Birden çok bağlaç Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Aynı olguyu farklı bakış açısıyla değerlendirip ele almak- tadırlar. B) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sun- maktadırlar. C) Farklı üsluplar kullanılmış olsa da aynı sonucu dile getir- mektedirler. D) Aynı konudaki benzer görüşleri farklı örneklerle destek- B lemektedirler. İ L E) Farklı örnekler verseler de aynı tezi ispatlamaya çalış- G maktadırlar. İ 18. (I) Günümüzde farklı alanlarda kullanılan uydular günlük ha- S A yatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. (II) Uydular aracılığıyla R elde edilen görüntüler bilim insanlarına önemli bilgiler sağlı- M yor. (III) Uydu temelli yeryüzü gözlemleri, çevresel değişim- A lerin belirlenmesinde ve takip edilmesinde kullanılıyor. (IV) L NASA, farklı uydulardan elde edilen verileri araştırmacıların hizmetine sunuyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri öge sayısı bakımından birbirleriyle özdeştir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 1 38. - 39. soruları aşağıdaki parçaya 40. göre cevaplayınız. Küratörler, Roma İmparatorluğu Devri’nde kendi işlerini idare edemeyecek durumda olanlara -reşit olmayanlara, akıl hastalarına, savurganlara- vekil tayin edilen dev- let memurlarıydı. Görevleri, onları dünyadan ve daha çok kendilerinden korumaktı. Aradan geçen bin yılda küratörlük mesleğinin tanımı kökten bir değişikliğe uğradı. Artık sanat Jurassic World sergisi yapan insanlara küratör deniyor. Vesna Madzoski ise “Küratörlük - Koruma ve Kapatmanın Diyalektiği” adlı kita- Yıkılmış Krallık filminin konusu şöyle: Tema parkı ve lüks bında aslında bu kadim mesleğin özünün hiç değişmediğini tatil yeri olan Jurassic World dinozorlar tarafından yok edi- ve küratörlüğün Roma Devri’nde olduğu gibi bugün de bir leli dört yıl olmuştur. Isla Nublar, hayatta kalan dinozorların, koruma ve tehlikelere karşı kapatma, kollama, koruma işi ormanlarına sığındığı ve insanlar tarafından terk edilmiş bir olduğunu ileri sürüyor. yer hâline gelmiştir. Adanın uykuda olan yanardağı hareke- te geçince Owen ve Claire adada kalan dinozorların soyu- 38. Bu parçanın yazarı ile ilgili olarak; nun tükenmesini engellemek için bir kurtarma kampanyası başlatır. Owen, hâlâ ormanın derinliklerinde kaybolan öncü I. Küratörlüğün Roma Devri’ndeki işleviyle devam ettiği- Raptor Blue'yu bulmak ister; Claire ise bu canlılara saygı duyduğunu anlamıştır ve görevini yerine getirmeye karar- ne inanmaktadır. lıdır. Adaya vardıkları sırada lavların da harekete geçme- siyle her şey arapsaçına döner, tüm gezegeni ölümcül bir tuzağa doğru sürükleyen olaylar birbiri ardına gelir; bu girift olaylar seyirciye filmin sonunu iple çektirecek niteliktedir. II. Vesna Madzoski adlı yazarın en az bir kitabını oku- Yönetmen Colin Trevorrow'un yönettiği bir filmin anla- muştur. tıldığı bu parçadan sözü edilen film için, III. Kendisi bir süre küratörlük görevinde bulunmuştur. I. Birtakım didaktik ögeler içermektedir. II. Bilim kurgu yönü bulunmaktadır. yargılarından hangilerine kesin olarak ulaşılabilir? III. Fantastik nitelikler taşımaktadır. IV. Merak ögesini kamçılayacak özelliktedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III B İ D) I ve II E) II ve III L G İ ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) I, II ve III B) II ve III C) Yalnız III 39. Bu parça aşağıdakilerin hangisiyle sürdürülürse Vesna S D) II, III ve IV E) III ve IV A Madzoski’nin düşüncesi yazar tarafından desteklenmiş R olur? M A A) Nitekim Fransızcada da küratör kelimesi “sergi komiseri” L anlamına geliyor. B) Öte yandan küratörlerin görevinin nerede başlayıp ne- rede bittiği tam olarak bilinmiyor. C) Geçekten de günümüzde küratörler, sanatçının ve sanat eserlerinin yaşaması konusunda çok önemli bir görevi icra ediyorlar. D) Madzoski, iddiasını sanat tarihinden örnekler vererek sağlamlaştırmaya çalışıyor. E) Fakat modern sergilerde küratörlerin görevi Roma Dev- ri’ni hiç de akıllara getirmiyor. 15 TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 2 3. • Günde ne olursa olsun en az üç litre su içmek tok- 5. 1721'in Mart ayında Fransa'da elçilik görevine başlayan 28 sinlerin vücuttan atılmasına, gıdaların hücrelerimize Çelebi Mehmet, dikkat çeken bir eser kaleme alır. Fransa ulaşmasına, bakterilerin ve virüslerin etkisiz hâle gel- Sefaretnamesi olarak bilinen bu seyahatname özel bir mesine yardımcı olur. Bunu alışkanlık hâline getirmek öneme sahiptir. Üçüncü Sultan Ahmet'in elçisi olan Çelebi, bağışıklık sistemini güçlendirir. renkli kişiliği ile Osmanlı Devleti'yle Fransa arasındaki buz- ları eriten bir kişi olur. Fransa'nın tahtında Çocuk Kral ola- • Vücut susuzluk hissi duymadığı hâlde su içmek ba- rak tarihe geçen 15. Luis vardır. Sefaretname'deki ifadeyle zen tehlikeli durumlara yol açabilir. Fazla su tüketimi henüz 11 yaşındadır. Çelebi'nin kralla ve saray görevlileri ile kandaki sodyum seviyesini azalttığından bazı sağlık kurduğu iyi ilişkiler sayesinde Paris'te bir Osmanlı modası sorunları ortaya çıkabilir. Bu yüzden su tüketimi konu- bile başlar. Kaldığı süre içinde çok başarılı olan Çelebi'nin sunda herkes için geçerli bir ölçü söz konusu olamaz. mezarı Magosa'da Buğday Camii'nin yanındadır. Mezarının orada bulunmasının sebebi ise sürgündeyken dünyaya veda Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağı- etmiş olmasıdır. dakilerden hangisi söylenebilir? Bu parçadaki altı çizili sözün anlamca karşılığı aşağıda- A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuz- kilerden hangisidir? luktan bahsedilmektedir. A) Dostluğu pekiştirmek B) I. cümlede ortaya konan görüşe farklı örneklerle karşı çı- B) Zorlukları yenmek kılmaktadır. C) Sempati ortamı yaratmak D) Sabitleşmiş fikirleri tartışmaya açmak C) I. cümlede belirtilen olgunun her birey için geçerli olma- E) Çözüm yolu bulmak dığı dile getirilmektedir. D) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak kanıtlan- dığı gösterilmektedir. E) I. cümlede ifade edilen konuyu destekleyen farklı örnek- ler verilmektedir. B İ L G İ 4. Bugüne dek tüm filmlerinde zengin ve çarpıcı bir sinema- S A tografiyle boy gösteren yönetmen,  son filminde simgesel R anlatımlara yer vermeyerek sinema dilinin çıtasını bizzat M düşürmüş görünüyor. A L Bu cümlede söz konusu yönetmenin tutumuna dair ya- pılan eleştiri aşağıdakilerden hangisidir? A) Son filminin önceki filmleri kadar ilgi görmemesi B) Filmlerinde simgesel anlatıma yer vermemesi C) Tüm filmlerinde aynı sinema dilini kullanması D) Son filminde sembolik anlatımdan uzaklaşması E) Film çekerken tekniğe dikkat etmemesi 4 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 2 15. (I) Türkçe, varlığını asırlardır sürdüren, son derece yetkin bir 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen şiir dilidir. (II) Müthiş bir anlatım gücüne sahiptir. (III) Bazen sözcük türü bulunmamaktadır? bizim halk türkülerimiz öyle şeyler söyler ki ne William Sha- kespeare’e değişirim ne de başka bir şaire. (IV) Ama ne A) Batı dünyasının romancıları veya şairleri üzerine yazılmış yazık ki ilgilenecek kimse yok. (V) Bizim gençlerimizden, kitaplar saymakla bitmez. (Bağlaç) pop şarkıcılarımızdan hangisi halk şiiri biliyor, hangisi o kadim hazineden yararlanıyor? B) Oburluk, bazı sağlık kusurlarının sonunda ortaya çıkan bir alışkanlıktır. (Belgisiz sıfat) Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde sı- C) Memleketimizde çizgi romanla mizah dergilerinin ortaya fat-fiile yer verilmiştir? çıkması 1950’lerden itibaren başlamıştır. (Edat) A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) Ahmet Kutsi Tecer, kendini halk kültürüne adamıştır, onun çalışmaları bu açıdan çok değerlidir. (İşaret zamiri) D) III ve IV E) III ve V E) Gençliğimde yazarlığın birincil koşulu dilini düzgün kul- lanmaktı. (Durum belirteci) 18. Gençlerin sosyal medya kullanımı kontrol altında Ebeveynler, çocuklarının kaydolduğu sosyal medya ağlarına B kaydoluyor ve bu yeni sosyalleşme ortamlarına girmeye ça- İ L lışıyor. Türkiye'deki ebeveynlerin %63'ü çocuklarıyla sosyal medyada arkadaş oluyor ve hatta sosyal medya üzerinden G sohbet ediyor. Yüzde 16'sı ise sosyal medya üzerinden soh- İ bet etmeden arkadaşlığını sürdürüyor. Araştırma sonuçla- rına göre ebeveynlerin %43'ü çocuklarının sosyal medya S hesabında hangi bilgilerin herkese açık olduğunu bilmiyor. A Bu nedenle çocukların %75'inin hobilerini, %52'sinin yaşını, 16. Gelin böceklerinin mekân tuttuğu yapraklar, ---- sararmaya R %38'inin akrabalarının isimlerini %17'sinin kesin coğrafi ko- M numlarını ve %9'unun yaşadıkları evin fotoğraflarını paylaş- başladı. A tıklarını fark etmiyor. L Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- getirilirse cümlenin öge sayısı artmaz? A) onların gidişine üzüldükleri için bilir? B) eylülün sonlarına doğru A) Kendi içerisinde tutarsızlıklar bulunmaktadır. C) kurumuş ve incecik kalmış dallar B) Manşet cümlesi ile sayısal veriler tam bir uyum içindedir. D) yazın vedasıyla birlikte C) Güncel bir konunun ekonomik etkilerine değinilmektedir. D) Üzerinde durulan olgunun gelecekte evrileceği yöne dik- E) ormanın her yerinde kat çekilmiştir. E) Genel bir yönelimin dışında kalmanın imkânsızlığına vurgu yapılmaktadır. 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 2 38. Gazeteci: 39. - 40. soruları aşağıdaki parçaya (I) ---- göre cevaplayınız. Yazar: Astronom Galileo Galilei 7 Ocak 1610’da yeni imal ettiği te- – Kitabın ruhuna dair ne varsa olay zincirini önemsemeden leskobunu gökyüzüne çevirdiğinde, İtalya’nın Padua kenti onu taşımaya çalıştım. Zaten 300-400 sayfalık bir romanın üzerinde uzanan berrak gecenin içinde, acele etmeden ağır bütünüyle sinemada yer alması mümkün değil. Mutlaka ken- ağır yol alan bir ışık noktası gördü. Baktığı bu nokta Jüpiter dinize belli referans noktaları koymanız gerekiyor. gezegeniydi. Gezegene, kendisinden çok daha küçük olan dört yıldızın eşlik ettiğini hayretle fark etti. Bunlar gerçekte Gazeteci: dev gezegenin etrafında dönmekte olan aylarıydı. Bu olay gökteki tüm cisimlerin Dünya’nın etrafında döndüğünü var- (II) ---- sayan Kilise ile Galileo’yi ciddi anlamda karşı karşıya geti- recekti. Yazar: – Evet, muhteşem bir deneyim oldu. Büyük bir okuldu benim için. Bambaşka bir sanatın nasıl yapıldığına tam göbeğinden dâhil olma imkânı buldum. Bu diyalogda numaralarla gösterilen yerlere düşünce- nin akışına göre aşağıdakilerden hangisi sırasıyla geti- rilmelidir? A) (I) Romanların sinemaya uyarlaması konusundaki dü- 39. Bu parçadaki altı çizili ifadenin gönderme yaptığı olay şünceleriniz nelerdir? aşağıdakilerden hangisidir? (II) Sanat hayatınızda herhangi bir filmde rol aldınız mı? B A) Galileo’nun Jüpiter gezegenini keşfetmesi B) (I) Uzun sayılabilecek olan romanınızı senaryolaştırma İ L B) Kilise’nin Dünya’nın evrenin merkezinde olduğunu iddia sürecinizde neler yaşadınız? G etmesi (II) Filmin çekimlerinde siz de bulundunuz mu? İ C) (I) Roman yazmak senaryo yazmaktan daha mı zor? C) Galileo’nun kendi imal ettiği teleskopla evreni incelemesi (II) Romanınızın beyaz perdeye yansıması sizi heyecan- D) Dört tane ayın Jüpiter’in etrafında döndüğünün anlaşıl- landırdı mı? ması D) (I) Geniş hacimli bir romanın iki saatlik bir filme sığdırıl- E) Galileo’nun Dünya’nın evrenin merkezinde olduğu inan- ması mümkün mü? cına karşı çıkması (II) Romanın yazarı olarak filmin çekimlerine müdahale ettiniz mi? S E) (I) Yönetmen koltuğuna oturduğunuzda neler hissettiniz? A (II) Filmin setinde bulunmayı siz mi istediniz? R M A L 40. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- tur? A) Betimleme B) Öyküleme C) Tanık gösterme D) Ad aktarması E) Karşılaştırma 15 TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 3 21. Son yıllarda, yapı ve dekorasyon sektöründe eski önemini 22. - 23. soruları aşağıdaki parçaya yeniden kazanmaya başlayan mermerin kullanım açısından göre cevaplayınız. birçok üstünlüğü var. Tamamen doğal bir yapı malzemesidir, Varlıklı bir aileye mensup olmasına rağmen, babasının ge- üretim aşamasında sadece kesilir ve aşındırıcılarla cilala- ride bıraktığı yüklü miktarda borç, Amerikalı yazar Herman Melville’i genç yaşta ciddi kararlar almak zorunda bırakmış- nır. İçinde kimyasal madde barındırmaz. Bu nedenle bulun- tır. Bu süreç, Melville’in yazma sürecini de derinden etkile- yecektir. Özellikle henüz 18 yaşındayken Liverpool’a giden duğu ortama zararlı madde salmaz. Kir ve leke tutmaz, toz bir gemiye ayak basması, Melville’in dünya edebiyatına kazandıracağı romanların da büyük malzemesi olur. Çok I büyük tehlikelerle karşı karşıya kalır; Güney denizlerinde balina avına çıkar, Batılıların ilk kez uğradığı adalarda bir barındırmaz, koku yapmaz. Deterjanlardan etkilenmez, süre yerlilerin arasında yaşar, katıldığı bir isyan sonunda hüküm giyer. Tüm bunları çok genç yaşlarda yaşayan Mel- güneşte renk atmaz, soğuktan çatlamaz. Renk ve doku ville, Amerika’ya dönerek deniz seferlerini tamamen geride bırakır. Bir süre işsiz dolaştıktan sonra yazmaya başlar. II Aşkla yazdığı ve sonrasında dünya edebiyatına damgasını vuracak olan romanları da bu dönemde yazar. Ama roman- zenginliğiyle, yaratıcı çalışmalara olanak verir, döşeneceği ları ilgi görmeyince yazmaktan tamamen uzaklaşır ve böy- lece yazı hayatını da sonlandırır. Öldüğü yıl olan 1891’e dek her ortamda uyumlu bir görüntü oluşturur. Bu parçadaki nu- yazmamayı tercih eder. III maralanmış sözlerle mermerin belli özellikleri anlatılmıştır. Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde numaralanmış sözlerle özellikler doğru eşleştirilmiştir? A) I. Estetik olduğu B) I. Çevreci olduğu II. Dayanıklı olduğu II. Dayanıklı olduğu III. Hijyenik olduğu III. Estetik olduğu C) I. Dayanıklı olduğu D) I. Çevreci olduğu II. Ekonomik olduğu II. Dayanıklı olduğu III. Hijyenik olduğu III. Pahalı olduğu E) I. Hijyenik olduğu 22. Bu parçada Herman Melville ile ilgili olarak aşağıdaki- II. Ekonomik olduğu III. Pahalı olduğu B lerden hangisine değinilmemiştir? İ A) Genç yaşlarda hayata atıldığına L G B) Başından geçen olayları romanlarında kullandığına İ C) Bir süre denizcilikle uğraştığına D) Yaşamının bir döneminde yazmayı bıraktığına S E) Geçimini yazarlıkla sağladığına A R M A L 23. I. Amerika’nın 15. yüzyılda keşfedilmesi II. Yağ endüstrisi için yapılan balina avcılığı III. İlkel kabilelerin yaşam biçimi Bu parçaya göre Herman Melville yukarıdaki konulardan hangilerini romanlarında işlemiş olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 9 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 3 29. • Profesör Şerare Yetkin Türk Halı Sanatı adlı kitapta 30. (I) Dünyamızın iç yapısını anlamakta depremler çok işimize şunları söylüyor: Halıya dokuma sanatı içinde ka- rakterini veren düğümlü teknik, ilk kez Orta Asya'da yaradı. (II) Deprem dalgaları ile içerideki katmanların birle- Türklerin bulunduğu bölgede ortaya çıkmış, gelişimini şenlerini ve kalınlıklarını tespit edebiliyoruz. (III) O nedenle Türklerle sürdürmüş ve tüm İslam dünyasına Türkler Mars’ın kabuk altındaki hareketini hassas sismograf ile öl- tarafından tanıtılmıştır. çtüğümüzde belki az şiddetli de olsa olası Mars deprem- lerini keşfedebiliriz. (IV) Bu keşifler bize kızıl gezegenin • Altayların eteğinde Pazırık Kurganı'nda bulunmuş katmanları hakkında ipucu verebilir. (V) Dünya’daki plaka olan halı, teknik ve dekoratif özellikleriyle tam bir Türk tektoniğinin tersine, Mars’taki depremler daha çok volkanik halısıdır ve bu halının Gördes düğümü denen düğüm aktivitelerden ve yüzeydeki kırıklardan oluşuyor. (VI) Çok atma tekniğiyle yapılmış olması, Türk halı sanatının ince atmosferi olduğundan da Mars’a düşebilecek asteroitler geleneksel tekniğinin çok eski bir geçmişe dayandı- (gezegencikler) de daha büyük etki yaparak yerel bir dep- ğını göstermektedir, hem bulunduğu yer hem dokuma rem oluşturabilir. tekniği hem de motifler bakımından MÖ 3. yüzyıl ile 1. yüzyıl arasında yapıldığı ve dünyanın bu en eski dü- Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf ğümlü halısının Hun Türklerine ait olduğu sonucuna varılabilir. numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- A) II B) III C) IV D) V E) VI lenebilir? A) Birinci metinde bir iddia ileri sürülmüş ikinci metinde B bunun çürütülmesi yoluna gidilmiştir. İ L B) Birinci metinde tanık gösterme yoluna başvurulmuş ve G buna dayanılarak genel bir yanlışın giderilmesine çalışıl- İ mıştır. C) İkinci metinde somut veriler yorumlanıp çıkarımlar yapı- larak birinci metindeki görüşe destek verilmiştir. D) İki farklı görüşü dile getiren metinler, iki görüşün ortak noktalarının altını çizmiştir. E) İkinci metindeki sayısal verilerle birinci metindeki görüş- lerin doğruluğu kanıtlanmaya çalışılmıştır. S A 31. (I) Gözlem becerilerinin gelişimi bebeklik çağının ilk evreleri R ile başlar. (II) Bu dönemde detaylara dikkat, öğrenme he- M vesi ve öğrenme becerilerinin gelişimi çok yüksek seviye- A L lerde seyreder. (III) Özellikle okul öncesi dönemde merak duygusunun en üst düzeyde olmasıyla bu beceri daha da gelişir. (IV) Eğer bu merak duyusu, heves ve öğrenmeye karşı içsel motivasyon doğru yönlendirilirse çocuk akademik hayatında çok başarılı olur. Bu parçanın anlam bütünlüğünün sağlanması için nu- maralanmış cümlelerden hangileri birbiriyle yer değiş- tirmelidir? A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) III ve IV E) II ve IV 12 Diğer Sayfaya Geçiniz.

KONU - KAZANIM – 3 BİLGİ SARMAL 01 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 21 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM TÜRKÇE 02 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 22 PARAGRAFTA ANLAM / YARDIMCI DÜŞÜNCELER 03 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 23 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA BRANŞ DENEMELERİ 04 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 24 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA SORULA- 05 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 06 PARAGRAFTA ANLAM / İKİ PARÇA İLİŞKİSİ RA KARŞILIK BULMA 07 CÜMLE BİRLEŞTİRME 25 PARAGRAFTA ANLAM / YARDIMCI DÜŞÜNCELER 26 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA SORULA- RA KARŞILIK BULMA 27 PARAGRAFTA ANLAM / YARDIMCI DÜŞÜNCELER 08 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 28 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU DENEME 09 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME 29 PARAGRAFTA ANLAM / İKİ PARÇA İLİŞKİSİ YOLLARI 30 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFI İKİYE Doğru Sayıları Yanlış Sayıları 10 KARMA DİL BİLGİSİ BÖLME 11 SES BİLGİSİ 12 YAZIM KURALLARI 31 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTAKİ CÜM- LELERİN YERİNİ DÜZENLEME 32 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFA CÜMLE EKLEME 13 YAZIM KURALLARI 33 PARAGRAFTA ANLAM / SANATÇI ÖZELLİĞİ 14 KARMA DİL BİLGİSİ 34 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA BOŞ BIRAKILAN YERLERİ TAMAMLAMA 15 CÜMLENİN ÖGELERİ 35 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 16 SÖZCÜKTE YAPI 36 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI 17 SÖZCÜK TÜRLERİ 37 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ 38 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 19 NOKTALAMA İŞARETLERİ 39 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 20 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 40 PARAGRAFTA ANLAM / DÜŞÜNCENİN AKIŞINI BOZAN CÜMLE DENEME DÖNÜTLERİM KENDİME NOTUM Eksik Olduğum Konular

TYT / TÜRKÇE DENEME - 4 5. • İnsanlığın yirminci yüzyıl başında iletişim alanındaki 6. Bundan yaklaşık 2500 yıl önce Büyük Kuraş önderliğindeki Pers en büyük icatlarından biri radyodur. ordusu, Babil’in kıtlığa daha fazla dayanamayarak kendile- • Radyo, Türkiye’de Batılı ülkelerle hemen hemen aynı rine boyun eğmesi (teslim olması) umuduyla bir sene boyunca zamanda kullanıma sunulmuştur. I Aşağıdakilerden hangisi, bu iki cümlede ifade edilenleri kentin muhteşem surları önünde bekledi. Persler ezeli rakip- doğru bir biçimde birleştirmiştir? leri olan Medleri ve zenginlikleri dillere destan olan (herkes A) İnsanlığın yirminci yüzyılda iletişim alanındaki en önemli icadı olan radyo, Türkiye’de Batılı ülkelerle hemen hemen II aynı zamanda kullanıma sunulmuştur. tarafından bilinen) Lidya ülkesini fethetmişti. Kuraş şimdi B) Türkiye’de Batılı ülkeler örnek alınarak kullanıma sunulan radyo, insanlığın yirminci yüzyıl başında iletişim alanın- de Babil’i ele geçirerek (yakalayarak) tüm Mezopotamya’ya daki en büyük icatlarından biri olmuştur. III C) İnsanlığın yirminci yüzyıl başında iletişim alanındaki en büyük icadlarından biri olan radyo, Türkiye’de Batılı ülke- hükmetmek istiyordu. Kuraş’ın ihtirasını iyi bilen Babilliler lerle hemen hemen aynı zamanda kullanıma sunulmuş- tur. akıllıca bir önlem alarak kendilerine yıllarca yetecek kadar D) Batılı ülkelerle aynı zamanda Türkiye’de kullanıma su- yiyecek depolamışlardı. Ancak en büyük savunma zaafla- nulan radyo, insanlığın yirminci yüzyıl başında iletişim alanındaki en büyük icatlarından biri olmuştur. rından biri olan, kentin tam ortasından geçen Fırat Nehri’ni E) Türkiye’de Batılı ülkelerle hemen hemen aynı zamanda hesaba katmamışlardı (dikkate almamışlardı). Kuraş’ın asker- kullanıma sunulan radyo, insanlığın yirminci yüzyılda ile- tişim alanındaki en özgün icatlarından biri olmuştur. IV lerini bu nehir içinden şehrin göbeğine kadar sokarak Babil’i de fethetmesi işten bile değildi (çok kolaydı). V Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi, ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V B İ L G İ S A R M A L 4 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 4 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki yazım yanlışının ne- 21. Yetişkine veya çocuğa kıyafet dikmek arasındaki fark deni diğerlerinden farklıdır? neyse çocuklara yazmak ile yetişkinlere yazmak arasındaki fark da odur ( ) Ürününüzün kullanıcısı çocuk diye yaptığı- A) Kendisine şevkat gösterildiğini anlayan kedi sırnaşmaya nız işin kolay olduğu yanılgısına düşmezsiniz. Düşerseniz başladı. kötü iş çıkartırsınız ve okurunuz bunu fark eder. Çocuğun, dikilen kıyafetin bedenine uygun olmadığını anlaması için B) Polatlı İlçesi’nin yıllık nüfus artışı diğer ilçelerin çoğundan terzilik becerisine sahip olması gerekmez. Roman, hikâye, yüksektir. masal onu içine alabilmeli ( ) heyecan arayışına ( ) dün- yasının renkliliğine ve hayal gücünün sınırsızlığına uygun C) Okuldan çıkınca direk eve gelmesi konusunda onu uyar- olmalıdır. Çocuk edebiyatı ( ) bunu yapabilen yazarlarca mıştım. beslenirse elbette ki çocukların okuma kültürlerine büyük katkı sağlar. Olumsuz örneklerin yanı sıra bir sürü başarılı D) Son zamanlarda sık yaşanan erezyona karşı yeni önlem- kitap da var ( ) Küçük Karabalık, Ulduz Bebek, Bir Şeftali ler alınacak. Bin Şeftali... Bunlar, hâlâ yüz binlerce çocuk tarafından okunuyor. E) Son araştırmalar vejeteryanlarda kronik demir eksikliği olabileceğini ortaya koydu. Bu parçada yay ayraçla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getiril- melidir? A) (.) (,) (,) (,) (:) B) (.) (;) (,) (,) (;) C) (.) (;) (,) (,) (:) D) (.) (,) (,) (,) (.) E) (.) (,) (,) (,) (…) B İ L G İ 20. I. Her geçen anla ömrümüzden akan zaman neyin geçi- S A ci, neyin kalıcı olduğu konusunda bizi sürekli sınar. R M II. Türk edebiyatının, kendisinin de dediği gibi, gerçekçi A yazarlarından Orhan Kemal çırçır fabrikalarında uzun L süre işçilik yaptı. III. Yalnızlık, tüm insanlığın öteden beri var olan ve mo- dern zamanlarda giderek artan sıkıntısıdır. IV. Çocuk kitaplarıyla tanıdığımız Zeynep Alpaslan, yeni romanında sevmeyi ve bağ kurmayı hatırlamak zo- runda kalan yaşlı bir kadına odaklanıyor. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde virgül aynı amaçla kullanılmıştır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 9 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 5 7. • Avukatlık, mahkemeler önünde şüphelilerin, sanıkla- 8. Gazeteci: (I) ----? rın ya da hakkı gasbedilenlerin haklarını koruyan kut- sal bir meslektir. • Hiçbir avukat, müvekkili hakkındaki suçlamalarla suç- Şair: lanamaz; ona yaptığı hukuki yardım sebebiyle onunla – 12-13 yaşlarındayken evimizdeki geniş kütüphanede keş- suç ortağı olarak görülemez. fettiğim Hasan Hüseyin ve Nâzım ilk şairlerim sayılabilir. Bu iki cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi Bugün uzun soluklu, derdi olan ve öykü anlatan şiirlere sev- söylenebilir? gimin olmasının nedenidirler. Sonra Necatigil, Attilâ İlhan, A) Farklı iki görüşün aslında birbirini desteklediğini göster- Behramoğlu, Lorca, Neruda ve Mayakovski geldi. Orhan mektedirler. Veli’yi de bırakmıyordum. İkinci Yeni şairleriyle tanışmam 17-18 yaşlarıma denk geliyor. O dönemimin delişmenliğin- B) Aynı görüşü kanıtlayacak örnekler içermektedirler. den mi, bilemiyorum, en geç ısındığım şair Oktay Rifat’tı. C) Birbirinin sebebi ve sonucu olacak nitelikler taşımaktadır- Gazeteci: lar. D) Aynı konunun iki farklı yönüyle ilgili açıklamaları kapsa- (II) ----? maktadırlar. Şair: E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle – Saygı duyacak kadar bağlanmalı, sevgi duymayacak açıklamaktadırlar. kadar kopmalı. Geçmiş, geleceğin altyapı oluşumu için ka- çınılmaz. Ancak, geçmiş “geçmiş” olma noktasına geldiyse bu uygulamaya maruz kalmalı. Eskimeli, günden kopmalı, tadını ve parlaklığını yitirmeli. O zaman “geçmiş”tir. Yoksa Ahmet Haşim hâlâ yeni mesela. Genç şair, ideolojik olarak ters de düşse dizelerini okurken telaşa kapıldığı edebiyatçı- lara yönelmeli. Çünkü yöneldiği şeyin bir zaman sonra orada bulduğu “kendi” olduğu gerçeğiyle yüzleşebilir. Karşılıklı konmuş aynaların nesneyi derinlemesine çoğaltması klişe- sidir. Biri sizi çoğaltamıyorsa o aynanın sırrı bozulmuştur. B İşte, geçmiş budur. İ Bu diyalogda numaralanmış yerlere düşüncenin akışına L G göre aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? İ A) (I) Geçmişinizde hangi şairler var (II) Genç şair kimleri okumalı S A B) (I) Şiir yazmaya ne zaman başladınız R (II) Eski şairlerin hangisinden etkilendiniz M C) (I) Şiire hangi şairlerle başladınız A L (II) Genç şair, şiirimizin geçmişinden ne kadar kopmalı, ne kadar ona bağlanmalı D) (I) Gençlerin kütüphanesinde hangi şairler bulunmalı (II) Geçmiş şairlerin şiirlerinize etkisi nedir E) (I) Şiirinizin altyapısında kimler var (II) Geçmişten günümüze hangi şairler kaldı 5 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE TÜRKÇE TESTİ DENEME - 6 1. Bu testte 40 soru vardır. 3. Her atasözü bir genel kural, bir düstur niteliğindedir. Bu kural 1. \"Mavi Ay\"ın 76 yıl sonra dünyanın her yerinden görünmesi ve düsturlar genel olarak aşağıdaki kavram bölükleri içinde bulunur. Başka bir deyişle atasözleri, kavram bakımından astronomi tarihine geçti. Çok ---- rastlanan bu olay, 1 Ekim birkaç çeşittir: ve 31 Ekim 2020 tarihlerinde gerçekleşti. Buna Mavi Ay den- mesinde rengin herhangi bir etkisi yok, sadece öyle adlan- I. Sosyal olayların nasıl olageldiklerini gözlem veya de- dırılmış ve aynı ayın içinde iki kez dolunay oluşuyor bu da dünyanın her yerinden görünebiliyorsa ikincisine Mavi Ay neyimlere bağlı olarak ve yansızca bildiren atasözleri deniyor. Öte yandan dolunayda uçak geçerken çekilen fo- vardır: Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer. toğraf ---- bu kez Nepal'in başkenti Katmandu'da fotoğrafçı Nevesh Chitrakar tarafından gerçekleştirildi. II. Doğa olaylarının nasıl olageldiklerini - uzun bir göz- lem sonucu olarak- belirten atasözleri vardır: Mart ka- Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- pıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. den hangisi getirilmelidir? III. Deneyimlere ya da mantığa dayanarak doğrudan doğruya ahlak dersi ve öğüt veren atasözleri vardır: A) sık - çekimi Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar. B) ender - klasiği C) fazla - uygulaması IV. Birtakım gerçekler, felsefeler, bilgece düşünceler bil- D) nadir - sürprizi direrek (dolaylı olarak) yol gösteren atasözleri vardır: E) ilgiyle - albümü Bal bal demekle ağız tatlanmaz. V. Kimi inanışları bildiren atasözleri vardır: Bugünün işini yarına bırakma. Yukarıda atasözleri ile ilgili olarak sıralanan bilgilerden hangisi yanlış örneklenmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V B İ L G İ S 2. Hamlet ’i okuyan kişi, karakteri sadece Hamlet ’teki yaratıcılı- A 4. I. Ben yalnızca, yaşama ayak uydurma direncim iyice R I M zayıfladığında kaleme sarılıyorum. ğın (sanatsal yetkinliğin) ayrımına erdiği (farkına vardığı) için A II. Bütün romanlarımda hayatın zorluklarını, bireyin iç II dünyasını anlatıyorum. sevmez. Hamlet ’in çağrışımlarıyla (kurguladıklarıyla) kendi L III. Ben artık yaşamın en izbe yerlerini keşfetmek, bu III keşiflerimi de mümkün olduğunca çok insanla paylaş- içindeki Hamlet ’i sentezleme (birleştirme) imkânı verdiği için IV mak için yazıyorum. ve bu müstesna (benzeri zor bulunan) zevke tiryaki olduğu IV. Hayatın güçlükleriyle baş edemediğim zaman yazma- V ya sığınıyorum. için sever. V. Yazmak, benim için birçok insana duygu ve düşünce- Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin an- lerimi aktarabildiğim bir paylaşım yöntemidir. lamı yay ayraç içinde verilen açıklamayla uyuşmamak- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri an- tadır? lamca birbirine en yakındır? A) I ve III B) I ve IV C) II ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V D) III ve V E) IV ve V 3 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE TÜRKÇE TESTİ DENEME - 7 1. Bu testte 40 soru vardır. 3. Hayata baktığınız yer (dünya görüşünüz) karakterinizi (ki- 1. İnsanın çelişkilerini anlatırken kendisinden ---- bir yazar; I II şiliğinizi) dolayısıyla da tavrınızı, tarzınızı (üslubunuzu) ve dış dünyayı, çelişkileri, karanlıkları, aydınlıkları yaşantıya dönüştürerek anlatabilmekten ----. III müzikal etkileşimlerinizi (iletişiminizi) belirliyor. Karakter Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- IV gisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? sonradan edinilebilecek bir şey değil. Ama tabii ki dinledi- A) yola çıkan – faydalanır B) yola çıkmayan – mahrum kalır ğiniz ya da maruz kaldığınız müzikler onun yapılanmasında C) uzaklaşan – beceremez V D) sakınan – uzak kalır E) faydalanan – kaçınır (şekillenmesinde) rol oynayabilir. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı, ayraç içinde verilen açıklamayla uyuşmamakta- dır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. (I) Bizim şiirimizde öteden beri insanın içine işleyen, insanı, B 4. 1940’lı yıllarda yazın alanında hatırı sayılır bir çeşitlilik göze İ insana götüren ve insanı olgunlaştıran yumuşak bir hüzün L çarpar. Nâzım Hikmet’in başlattığı toplumcu gerçekçi ser- vardır. (II) Fuzuli’nin gazellerinde veya Haşim’in dizelerinde G best şiir ve Sadri Ertem’le Sabahattin Ali’nin yolunu açtığı hep “gam-ı nermin” ile karşılaşırız. (III) Ne yazık ki biz o İ toplumcu gerçekçi roman enikonu güçlenmiştir. Öte yandan ölçülü kederi unuttuğumuz ve unutturduğumuz için delikan- Necip Fazıl’ın başını çektiği mistik öze sahip bir şiir anlayışı lılarımızın “damar” diye nitelediği arabesk kederle, hoyrat S boy gösterir. Öz şiir anlayışına bağlı kalarak mistik, metafizik bir acıyla öldüren bir hüzünle karşı karşıya kaldık. (IV) Şiiri A unsurları çağdaş Batı şiiriyle geleneğin potasında eriterek ve besleyen anaç duygulardır, acılı duygular; buna hüzün, R hece ölçüsüne yeni olanaklar getirerek şiirini kuran Necip keder, gam, melal, ızdırap ne dersen de, bütün mesele, M Fazıl, bu alanda çığır açmıştır. Başka bir yerden Orhan Veli onun ölçülü kullanılıp kullanılmadığıdır. (V) Evet, yeniden A ve arkadaşlarının bütün gelenekleri reddeden özgür ve ser- edebiyat yemeğinin acılı sosunu eklemeli, edebiyat kitapla- L best şiiri, şiirimizde radikal değişimlerin yaşandığı bir alan rını hazırlayanlar; yoksa bu yemeğin tadındaki eksiklik, gıda oluşturur. zafiyetine yol açacak. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözcük- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda lerden herhangi birinin anlamını karşılamaz? yapılan değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A) İyiden iyiye A) I. cümlede bir saptama yapılmıştır. B) Küçümsenmeyecek B) II. cümle kendinden önceki cümleyi örneklemektedir. C) Sahip çıkmak C) III. cümlede bir yadsıma söz konusudur. D) Öncü D) IV. cümle öznel bir yapıdadır. E) Harmanlamak E) V. cümlede bir öneri, gerekçesiyle birlikte verilmiştir. 3 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 7 35. Büyük Türk yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman ve hikâ- 36. Gazeteci: yelerini derin bir aşk ile yazmıştır. Sağlığında olduğu gibi, (I) ---- ölümünden sonra da eserleri her zaman aranmış, büyük bir zevkle okunagelmiştir. Bunun nedeni de büyük sanatçının Yazar: Türk halkının içinde yetişmiş, onun yaşayışını, düşüncele- rini eserlerinde eşsiz bir ustalıkla yansıtmış olmasıdır. Bu – Fotoğrafçı olduğunuzda artık gördüğünüz her yerde ka- sayede de romanları edebiyat tarihimizin klasikleri arasında fanız nasıl kadraj mantığıyla çalışırsa yazar olunca da gün- yer almıştır. delik hayat içinde hikâyeler, fikirler, diyaloglar arıyorsunuz sürekli. İlkokulda bile birtakım hikâyelerle uğraşıyordum Bu parçada Hüseyin Rahmi Gürpınar ile ilgili olarak aşa- yani öbür türlü bir hayatı hatırlamıyorum. Babamı erken yaşta kaybetmemden karakterime hiç uymayan bir bölümde ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir? üniversite okumama dek hayatımda gerçekleşen her olay yazarlığımı yönlendirdi. Bu, karşılıklı bir etkileşim. Öyle ki A) Romanlarının çok okunduğuna başıma gelenler mi yazarlığımı etkiliyor, yazarlığım mı ba- B) Halkın yaşamını yapıtlarında ustalıkla yansıttığına şıma gelenleri etkiliyor, bazen ayırt edemiyorum. C) Yapıtlarının kalıcılığı neden yakaladığına D) Yapıtlarında açık, anlaşılır bir dil kullandığına Gazeteci: E) Sosyal yaşamı başarıyla yansıttığına (II) ---- Yazar: – Sevdiğim bazı ekoller var ama kendimi tek bir ekolde gö- remiyorum. Hepsinden bazı özellikler alıp kendime has bir hikâye anlatımı yakalamaya çalıştım. Douglas Adams’ın mizahı da var bunda, Bram Stoker’ın gotiği de. Hem okur olarak hem yazar olarak özgünlüğe çok önem veriyorum. Etkilendiğim yazarlar var ama hiçbirine de benzemek iste- mem. B Bu diyalogda numaralanmış yerlere düşüncenin akışına İ göre aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? L G A) (I) Fotoğrafçılık ve yazarlık kimlikleri birbirini besleyen İ kimlikler mi? (II) Kendinizi edebiyat dünyasında nasıl konumlandırı- S yorsunuz? A B) (I) Yaşadıklarınız yazdıklarınız üzerinde etkili oluyor mu? R (II) Benimsediğiniz bir edebî anlayış var mı? M C) (I) Hayatınızdaki hangi değişimler yazar kimliği kazan- A manıza vesile oldu? L (II) Hangi edebiyat türlerine daha yakınsınız? D) (I) Yazarlığa ilk adımlarınızı ne zaman attınız? (II) Edebiyat ekolleri hakkında ne düşünüyorsunuz? E) (I) Yazmak sizin için bir yaşam tarzı mı? (II) Eserlerinizin özgünlüğü hakkında ne düşünüyorsu- nuz? 14 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 8 13. Mehmet Kaplan, Şiir Tahlilleri adlı kitabının ikinci cildinde 15. • Çoban köpekleri, korudukları sürü için tehdit oluştura- Nâzım Hikmet’i ---- Makinalaşmak adlı şiirini ----, o şiirle bilecek bir durum fark ederse saldırgan davranabilir. çözümlemeye çalışmış onu. • Yaban hayvanları gibi çoban köpekleri de çoğunlukla Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- bir sebep olmadan saldırmaz. gileri sırasıyla getirilmelidir? Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir bi- A) incelerken – ele almış B) anlatırken – okumuş çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? C) eleştirirken – düşünmüş D) belirtirken – karşılaştırmış A) Çoban köpekleri korudukları sürü için tehdit oluşturabile- E) tanıtırken – kabullenmiş cek bir durum fark ederse saldırır, yaban hayvanları ise çoğunlukla bir sebep olmadan saldırır. B) Çoban köpekleri çoğunlukla bir sebep olmadan saldır- maz ama korudukları sürü için tehdit oluşturabilecek bir durum fark ederlerse saldırgan davranabilir. C) Çoban köpekleri çoğunlukla saldırmaz fakat korudukları sürünün bir yaban hayvanı tarafından tehdit edildiğini hissettiklerinde bazen saldırgan davranabilir. D) Yaban hayvanları gibi çoban köpekleri de çoğunlukla bir sebep olmadan saldırmaz ancak korudukları sürü için tehdit oluşturabilecek bir durum fark ederse saldırgan davranabilir. E) Yaban hayvanları gibi çoban köpekleri de çoğunlukla bir sebep olmadan saldırmaz yalnız korudukları sürünün rahat dolaşabilmesi için saldırgan davranabilir. 14. Eylül önce Servet-i Fünun dergisinde tefrika edilmiş (parça B İ I L parça yayımlanmış), aynı yıl kitap olarak basılmış ve büyük G İ ilgi görmüş, çağdaşlarınca (dönemin diğer yazarları tarafın- II S A dan) “aşkın evrenselliğini anlattı” diye yüceltilmiştir (abar- R III M A tılmıştır). Edebiyatımızın en büyük romanlarından biri olan L Aşk-ı Memnu kadar yazınsal bir düzeye (sanatsal yetkinliğe) IV sahip olmasa da romanımızın köşe taşlarından (en önemli- lerinden) biridir. V Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı yay ayraç ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşma- maktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 6 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 8 16. Reklam sektöründe çalışanlar, gemi azıya almış durumdalar 17. I. Sosyal medya hesaplarınızdaki takipçileriniz, sizin sa- I dece takipçiniz olarak kalmıyorlar; hepsi bir arkadaş, Öyle ki insanların sömürülebilir hangi hâlleri varsa bulup kul- bir dost hatta bir akraba gibi davranmaya başlıyor. lanıyorlar. Artık yaratıcı fikirlere gerek de yok. Yeter ki sömü- II. Bazıları size akıl verir, bazıları sizden akıl ister, yol yordam gösterir, yol yordam sorar, bazıları da sizi rülebilir bir malzeme bulsunlar, hemen dört başı mamur bir eleştirir, size laf sokar çünkü onlara göre bütün bunla- ra hakları vardır. II Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağı- teknoloji imalatını sürüyorlar piyasaya; dili, edebiyatı ve edebi dakilerden hangisi söylenebilir? fütursuzca baltalıyorlar. Daha ne gibi tahribatlar yapacaklar diye III A) I. cümlede ifade edilen durumun yol açtığı zararlı sonuç- lardan söz edilmektedir. yüreğimin yağı eriyor. Bu sömürüye prim vermeyip de düzeyli B) I. cümlede değinilen düşünceyle çelişen bir durumun var- IV lığı gösterilmektedir. işler yapmaya çalışanlar ise varlıklarını sürdürmekte zorla- C) I. cümlede dile getirilen düşünceyi örneklendiren sayıp dökmelere yer verilmiştir. nıyorlar. Onlar için yer demir gök bakır âdeta. Oysa meydan D) I. cümlede belirtilen olgunun farklı yanlarının olduğuna V dikkat çekilmiştir. bu kadar boş kalmamalı ve bunlara dur diyecek birileri E) I. cümlede ortaya atılan iddianı kanıtlanmasının zorlu- çıkmalı. ğuna vurgu yapılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış sözlerin anlamlarıyla ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) I. kontrol dışına çıkma, başına buyruk olma B) II. her yönüyle kusursuz olma C) III. kimseden çekinip korkmadan tahrip etme D) IV. sonuçları yetersiz olarak değerlendirme E) V. hiç kimseden yardım göremeyip çaresiz kalma B İ L G İ S A R M A L 7 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 9 10. (I) Kalın bastonunu kapının kenarına dayadı. (II) Titrek zayıf 12. Anlatacağı bu kadar çok şey olan kaç şehir vardır dünya üze- elleriyle kedim Koton’u kucağımdan aldı. (III) Gözlerine, ağzına I baktı. (IV) Sonra beyaz tüylerini kokladı. (V) Elleriyle bu beyaz rinde bilmiyorum. İstanbul’un arka sokaklarına, tarihî semt- tüyleri araladı. lerine, kenar mahallelerine ayrı bir düşkünlüğüm var. Kentin Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinin öge- unutulmaya terk edilmiş geçmişi ile bugün yüzleşemedikleri lerinin sıralanışı “nesne, dolaylı tümleç ve yüklem” biçi- II III IV mindedir? hâli orada iç içe, üst üste yaşıyor. Bir tür bilinçaltına yolculuk A) I B) II C) III D) IV E) V gibi o sokaklarda dolaşmak... V Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V B İ L G İ 13. Her yıl bir öykü kitabı yayımlamayı gelenek hâline getirmiş S bir sanatçımız var ( ) Mustafa Kutlu ( ) 2016’da çok özel A bir hikâye kitabına imza attı ( ) Tirende Bir Keman ( ) Yine R 11. Ilık bir su gibidir içimde yalnızlığım M uzun hikâye formatında olan bu eser ( ) gazinolarla trenlerin A mekân olarak seçildiği bir anlatıdır. Hikâye, Kemanî Kemal Yalnızlığım, ruhumda uzak bir ses gibidir. L Bey’in gazinolar dünyasında var olma savaşını ve kaçınıl- Her sabah ufuklardan mavi şarkılar gelir, maz yenilgisini anlatır. Ve her sabah ürperir içimde yalnızlığım Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla getirile- Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? bilecek olan noktalama işaretleri aşağıdakilerin hangi- A) Ek hâlinde zamir kullanılmıştır. sinde verilmiştir? B) Edat ek eylem alarak yüklem olmuştur. C) Zarf görevinde kullanılan sıfat tamlaması vardır. A) ( : ) ( . ) ( : ) ( . ) ( , ) D) Belirtisiz ad takımına yer verilmiştir. B) ( : ) ( ... ) ( : ) ( ... ) ( , ) E) Bütün eylemler basit zamanlıdır. C) ( . ) ( , ) ( : ) ( . ) ( , ) D) ( : ) ( , ) ( : ) ( . ) ( ; ) E) ( ... ) ( . ) ( ... ) ( . ) ( ; ) 6 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 9 18. I. UNESCO'nun Yaratıcı Şehirler Ağı (Network of Cre- 19. Sanatçının hikâyeleri, özellikle insan anlatısı, edebiyatı- ative Cities) yetkilisi Ernesto Ottone Ramirez'den Kır- şehir Valiliğine gelen 30 Ekim 2019 tarihli mektupta mızda kendine özgü bir çizgidir. Sanatsal olgunun, anlatı yetkili şöyle diyordu: Kırşehir'in Unesco Yaratıcı Şe- türünde bu denli yoğun öne çıkması nadirdir. Bu tatla oku- hirler Ağı'na başvuru formunun ayrıntılarıyla incelen- nabilen eser sayısı da sınırlıdır. Şiirin hemen yanı başında mesi sonucu UNESCO Genel Direktörü'nün, Kırşe- yer alan öyküleri, şiiri gibi imge yüklüdür. Bu bakımdan sa- hir'in Yaratıcı Şehirler Ağı'na müzik alanında seçilip natçının öyküsü de, şiiri gibi güç anlaşılır. Okundukça intibak kabul edilmesine karar verdiğini, memnuniyetle bildi- edilen ve sevilen bir tarzı vardır. ririm. Bu başarınızdan dolayı sizi kutlamama izin veri- niz. Bu parçada altı çizili ifadeyle sanatçının hikâyeleriyle ilgili olarak, II. Başvuruyla ilgili çalışmaların koordinasyonunu üst- I. Şiirde anlatamadıklarını yansıtmasına lenen Ahiler Kalkınma Ajansı uzmanları, proje hazır- lama esnasında ilgili kurumların katılımı ile iki odak II. Öykünün sanatsal bir olgu olarak görülmesine çalışma toplantısı ve çalıştay düzenledi. Bu çalışma gruplarında ve sinerji toplantılarında kurumların gö- III. Anlatılanların sosyal gerçeklerle örtüşmesine rüşleri ve fikirleri de alınarak başvuru formu oluşturul- du. Proje başvuru formunda, Kırşehir'in tarihsel olarak durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır? iç içe oluşu, abdallık ve bozlak geleneğinin şehre bı- raktığı kültürel miras, yerel ve ulusal anlamda tanınan A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III müzik üstatları vurgulandı. D) I ve II E) I ve III Yukarıda verilen iki numaralı parçayla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. parçadaki gerekçelerin sonuçlarıyla ilgili bilgi vermek- B tedir. İ L B) I. parçada sözü edilen şehrin farklı yönlerini dile getir- G mektedir. İ C) I. parçada ortaya çıkan sonuca götüren süreçte yapılan- ları anlatmaktadır. D) I. parçada ileri sürülen görüşü kanıtlayıcı özellikler taşı- maktadır. E) I. parçada anlatılanlarla ilgili farklı görüşleri yansıtmakta- dır. S A R M A L 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

KONU - KAZANIM – 10 BİLGİ SARMAL 01 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 21 PARAGRAFTA ANLAM / DÜŞÜNCENİN AKIŞINI TÜRKÇE 02 PARAGRAFTA ANLAM / KONU BOZAN CÜMLE 03 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM BRANŞ DENEMELERİ 04 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 22 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFI İKİYE AYIRMA 05 CÜMLE BİRLEŞTİRME 23 PARAGRAFTA ANLAM / SANATÇI ÖZELLİĞİ DENEME 06 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 24 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMU 07 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 25 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMU Doğru Sayıları Yanlış Sayıları 08 SÖZCÜKTE YAPI 26 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 09 SÖZCÜK TÜRLERİ 27 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA BOŞ 10 FİİLİMSİ 11 KARMA DİL BİLGİSİ BIRAKILAN YERLERİ TAMAMLAMA 12 KARMA DİL BİLGİSİ 13 CÜMLE TÜRLERİ 28 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 14 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMU 15 CÜMLENİN ÖGELERİ 29 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 16 NOKTALAMA İŞARETLERİ 30 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMU 17 NOKTALAMA İŞARETLERİ 31 PARAGRAFTA ANLAM / SANATÇI ÖZELLİĞİ 18 YAZIM KURALLARI 32 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 19 PARAGRAFTA ANLAM / BAŞLIK 33 PARAGRAFTA ANLAM / SANATÇI ÖZELLİĞİ 20 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 34 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA SORULARA KARŞILIK BULMA 35 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMU 36 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 37 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 38 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI 39 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 40 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA DENEME DÖNÜTLERİM KENDİME NOTUM Eksik Olduğum Konular

TYT / TÜRKÇE DENEME - 11 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme farklı bir gö- 9. Hazır bulunuşluk uygulaması Milli Eğitim Bakanlığının 2023 revde kullanılmıştır? Eğitim Vizyonu'nda belirttiği gibi süreç ve sonuç odaklı bü- tünleşik bir ölçme-değerlendirme uygulamasına katkı suna- A) Akşamüstü güneş batmak üzereyken kapının önünden caktır. birkaç kişi acele acele geçti. Bu parçanın öznesi ve dolaylı tümlecinin oluştuğu söz B) Neden sonra gülmek için, hem de katıla katıla gülmek için ellerini bıraktım. grubu aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? C) Sokağın köşesinde birkaç sevimli kedinin pırıl pırıl gözle- Özne Dolaylı Tümleç riyle beni izlediğini fark ettim. A) İsim - fiil grubu İsim - fiil grubu D) Bu gece yarısında karanlık sokaklardan geçerken kalbim B) Sıfat - fiil grubu İsim - fiil grubu heyecanla hızlı hızlı çarpıyordu. C) Sıfat - fiil grubu Sıfat - fiil grubu D) İsim tamlaması Sıfat tamlaması E) Fabrikanın duvarları, henüz doğan taze bir güneşle ışıl E) Edat grubu Zincirleme ad takımı ışıl parladı. B İ L G İ S 10. (I) Ben bu tabloyu daha hiçbir sergiye yollamadım. (II) Üs- A telik onu, köyden gelen akrabalarıma da göstermiyor, on- 8. Her az konuşan öz konuşmuş olmayabilir, yanılmayın. Az R lardan saklamaya çalışıyorum. (III) Tabloda utanılacak bir konuşanları bir şey sanmayın. Keramet bunlarda değil sizde M şey olduğu için değil, bir sanat eseri olmaktan uzak olduğu olmalı. Bunu anlayacak olan sizsiniz. Hele konuşan sizseniz A için. (IV) Sade bir tablo, orada görünen topraklar gibi sade. bilirsiniz az mı konuştuğunuzu çok mu konuştuğunuzu. Ba- L (V) Tablonun derinliğinde sonbaharın solgun görüntüsü var. zıları vardır ki az konuşur, o bile çoktur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? dakilerden hangisi yanlıştır? A) Zarf - fiil A) I. cümlede belgisiz sıfat kullanılmıştır. B) Azlık - çokluk belirteci B) II. cümle ortak ögesi bulunan sıralı bir cümledir. C) Bağlaç C) III. cümlede sıfat görevinde kullanılan bir fiilimsi vardır. D) İşaret zamiri D) IV. cümlede birden çok edat kullanılmıştır. E) Belgisiz sıfat E) V. cümlede tamlananı sıfat almış bir isim tamlaması kul- lanılmıştır. 6 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 11 18. (I) Yerli halkın ileri gelenlerinden bir grubun Fransız yöne- 19. Portreler sergisi dünya çapında ilgi görüyor. timine karşı mücadele kararı almasıyla İskenderun san- İstanbul Modern'in yazar ve sanatçı portreleri ile uluslararası cağında ilk direniş hareketinin çekirdeği kurulmuş oldu. (II) İşgale silahla karşılık veren halk; ilk silahlı karşı koyuşu alanda tanınan fotoğraf sanatçısı Lütfi Özkök'ün İsveç'teki Dörtyol'da gerçekleştirdi ve Millî Mücadele'nin ilk kurşunu, arşivinden seçkisine yer verdiği Portreler sergisi, sona yak- 19 Aralık 1918'de Dörtyol'da atılmış oldu. (III) Bundan sonra laşıyor. İstanbul Modern, 1950'li yıllardan itibaren dünyada Antakya, Altınözü, Reyhanlı ve Yayladağı çevresinde ku- ve Türkiye'de edebiyat ve sanat alanına yön veren kişile- rulan millî kuvvetler, işgalcilerle çatışmaya başladı. (IV) 13 rin portre fotoğraflarını çeken Lütfi Özkök'ün sergisinin 15 Temmuz 1919'da İskenderun sancağına gelerek halka Fran- Kasım 2020'de sona ereceğini duyurdu. Yazar ve sanatçı sız yönetiminden memnun olup olmadığını soran Amerikan portreleri ile dünya çapında bir bilinirliğe sahip olan sanat- heyetine büyük çoğunluğun Türk idaresinden başka bir idare çının hayatını geçirdiği Stockholm'deki arşivinden derlenen istemedikleri yönündeki beyanı Fransız yönetimine karşı seçkide 80 ismin portresine yer veriliyor. Özkök'ün edebi- başlatılan direniş hareketinin haklılığını göstermekte idi. yat dergilerinde yer alan yazılarına eşlik etmesi için fotoğ- (V) Direniş hareketinin önde gelen isimlerinden Mursaloğlu raf çekmeye başladığı 1950'lerden 1990'ların sonuna kadar Tayfur Bey ile Ankara arasındaki yazışmalarda İskenderun uzanan döneme ait fotoğraflardan oluşan sergide 24 Nobel ve çevresinin bizzat Atatürk tarafından Misakımillî hududu Ödüllü yazarın da aralarında bulunduğu 80 portre yer alı- içerisinde yer aldığının belirtilmesi, bölge halkının manevi- yor. yatını yükseltti. Bu haber metniyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden nebilir? sonra \"Bu sırada bölge Fransız işgalinde olduğu için çatış- malar Fransızlarla Türk çeteciler arasında gerçekleşiyordu.\" A) Kendi içinde birtakım tutarsızlıklar barındırmaktadır. cümlesinin getirilmesi düşüncenin akışına uygundur? B) Habere konu olayın zamanı konusunda çelişkilere rast- A) I B) II C) III D) IV E) V lanmaktadır. C) Olayın özü verilmekle yetinilmeyip aynı anlama gelen sözler kullanılarak tekrara düşülmüştür. D) Haber kaynağına karşı tarafsız olunması gerektiği kura- lına uyulmamıştır. B E) Manşette belirtilen ilginin nasıl gerçekleştiği konusuna İ metin gövdesinde açıklık getirilmiştir. L G İ S A R M A L 9 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 12 31. Hemen hemen herkesin, gerçekmiş gibi zihninde canlandır- 32. “Deneme; günceli ve gündeme yığılıp duran sorunları tar- dığı ve hiç unutmadığı bir karakter olan Don Kişot; bugüne tışmak, sorgulamak zorunda.” diye başlıyor Uğur Kökden’in kadar birçok oyuna, filme esin kaynağı olmasının yanında, “Yüzler, Gizler, İzler” kitabının ön sözü. Türkiye’de deneme- “donkişotluk yapmak” deyimiyle de dilimize yerleşmiş du- lerini severek okuduğumuz ve bu türe sadık birkaç isimden rumda. Cervantes’in 1605 yılında yayımladığı bu eserde, biri Kökden. Genelde tür olarak deneme, yazarların rağbet şövalye hikâyeleri okumaktan aklı karışmış yaşlı ve aristok- etmediği yayıncıların göz ardı ettiği, yayımlamaktan çekin- rat bir şahsiyet olan Don Kişot’un, cılız ve yaşlı atı Rocinante dikleri türden kitaplardır ve bu yüzden sıklıkla dergi say- ile dörtnala koşturması, dev olarak gördüğü yel değirmen- falarında okumaya alışığızdır onları. Kitap olarak elimize lerine saldırması unutulmaz anlardandır. Yel değirmenle- ulaştığında ise yazarın dediği gibi “Mumyalanmış bir anım- rine saldırma sahnesi gibi, hayalindeki ve kalbindeki şeyin sayış gibi” olur. hayata uyup uymadığını düşünmeden denemeye kalkan bir karakter olan Don Kişot, mazlumları korur; kötülere göz aç- Bu paragraftan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla- tırmaz fakat onun savunduğu değerler çok gerilerde kalmış- tır, hayata geçirilebilecek sonuçlar ortaya çıkmaz bir türlü. maz? Yaşamak istediği hayatla yaşamak zorunda kaldığı hayat arasında çıkmaza giren bu insan tipi belki de her yerde ve A) Deneme türü güncel sorunları sorgular. her zamanda var olan insanları yansıttığı için ölümsüzlüğü yakalamıştır. B) Yayıncılar deneme türünde kitapları yayımlamaya ya- naşmaz. Bu parçadan Don Kişot’la ilgili olarak aşağıdakilerden C) Deneme türünde eser veren yazar sayısı çok azdır. hangisine ulaşılamaz? D) Okuyucu denemeleri genellikle dergilerde okur. A) Evrensel nitelikler taşıdığına B) Tiyatro ve sinemada canlandırıldığına E) Dergilerde yayımlanan denemelerin çoğu kitaplaşır. C) Kahramanın, duygularıyla hareket ettiğine D) Güçlü ve yenilmez bir kahraman olduğuna E) Etkileyici bir roman kişisi olduğuna B 33. • Yanlış bir düşünce metoduyla yola çıkan kişi, gerçeğin İ kanunlarını bilmiyorsa onun boyunduruğu altına girer; L bunun sonucunda olayların akışını yönetemez, tam G tersine olaylar tarafından yönetilir. İ • İnsan eğer gerçeğin kanunlarını doğru biçimde anla- S yacak sağlıklı bir düşünceye sahip ise kendini olayla- A rın yönetimine yahut boyunduruğuna bırakmaz; edil- R gen ve mahkûm değildir böyle bir kişi, dış dünyayı ve M onun gerçeğini kendine baş eğdirir. A L Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Aynı olguyla ilgili farklı tutumların birbirleriyle zıt sonuç- larının olduğunu ifade etmektedirler. B) Farklı davranışların da farklı gerçeklerle aynı sonuçlara yol açabileceğini vurgulamaktadırlar. C) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekleri sayıp dökmektedirler. D) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıklamaktadırlar. E) Birbiriyle neden-sonuç ilişkisi içerisinde aynı konuya açıklık getirmektedirler. 13 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 13 6. • Bugün kullandığımız suyun milyonlarca yıldır dünyada 7. - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre bulunduğu ve miktarının çok fazla değişmediği doğru- cevaplayınız. dur. • Da Vinci'nin altın oranını hepiniz bilirsiniz. Altın oran, • Dünyada su bir döngü hâlinde hareket eder, asla yok olmaz. mükemmelliği yakalayan matematiksel bir orandır. Bu oran yakalandıktan sonra o şey çirkin parçalardan da Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir bi- oluşsa bu parçalar birleşirken altın orana uygun bi- çimde bir araya gelmişse o şey ne olursa olsun bize çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? mükemmel gözükür. A) Bugün kullandığımız suyun milyonlarca yıldır dünyada • Tom Cruise'u hatırlayın. Yakışıklı bir adam ama müt- bulunduğu ve miktarının çok fazla değişmediği su dön- hiş, ilahi bir yakışıklılık değil onunki. Fakat kamera güsünden dolayı bilimsel olarak kabul edilen bir gerçektir. karşısında pırıl pırıl parlayan bir ifade ve yüz hatlarına sahip. Şimdi onun o kocaman, hafif eğri burnunu ve B) Dünyada suyun bir döngü hâlinde hareket etmesi sonucu dişlek gibi duran ağız yapısını da getirin gözünüzün bugün kullandığımız suyun milyonlarca yıldır dünyada önüne. Birden beter oldu değil mi yüzü? Ama aslında bulunduğu ve miktarının çok fazla değişmediği kanıtlan- hâlâ çok çarpıcı çünkü tüm bu kusur gibi duran parça- mış bir bulgudur. lar bir araya geldiklerinde aslında mükemmel bir oran ve denge yakalarlar. C) Dünyada su bir döngü hâlinde hareket ettiği ve asla yok olmadığı için bugün kullandığımız suyun milyonlarca yıl- dır dünyada bulunduğu ve miktarının çok fazla değişme- diği doğrudur. D) Dünyada suyun bir döngü hâlinde hareket ettiği ve asla 7. Bu iki parçadan çıkarılabilecek ortak sonuç aşağıdaki- yok olmadığı düşünülürse bugün kullandığımız suyun milyonlarca yıldır dünyada bulunduğu ve miktarının çok lerden hangisidir? fazla değişmediği belgelenebilir. A) Da Vinci ve Tom Cruise, mükemmelliğin yolunu göster- E) Dünyada su bir döngü hâlinde hareket ettiği ve asla yok mişlerdir; onları örnek almak, mükemmele ulaşmayı ko- olmadığı için bugün milyonlarca yıl önceki suyu kullandı- laylaştırır. ğımız doğrudur. B) Her bir parçasına titizlikle eğilmediğimiz bir bütünün mü- B kemmelliği söz konusu edilemez. İ C) Kusurlu parçalar, kusursuz bir oranla bir araya getiril- L mişse kusursuz bir bütüne ulaşılmış olur. G D) Kusursuzluğu abartmak, en büyük kusurlara yol açan bir İ tutumdur. E) Mükemmeli yakalayamıyorsam hiçbir şeyin peşinde koş- S mam diyorsanız güzelleşemezsiniz ve kusursuz olana A doğru ilerleyemezsiniz. R M A L 8. Bu metinlerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlış- tır? A) Birincide tanım ve açıklama bulunmaktadır. B) İkincide ilk parçadaki görüşe örnek verilmiştir. C) İkincide betimleyici anlatımdan yararlanılmıştır. D) Her iki metinde de onaylatma amaçlı sözde soru cümlesi yer almıştır. E) Birinci parçada koşula, ikinci parçada sebebe bağlı yar- gılar vardır. 5 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 13 34. Gazeteci: 35. - 36. soruları aşağıdaki parçaya göre (I) ---- cevaplayınız. Sanatçı: Satranç; karşılıklı iki takım veya iki oyuncu arasında, sat- – Bilime ufak bir açıdan dahi olsa katkı sağlayabilmek her ranç tahtası üzerinde, satranç taşları ile oynanan bir strateji oyunudur. İlk olarak MS 6. yüzyılda Hindistan topraklarında zaman amacım oldu. Bilimin ve sanatın bir esin kaynağı ola- çıkmıştır. MS 10. yüzyıla gelindiğinde tüm Asya toprakla- bilmesi, birlikte bir hikâyeyi anlatabilmesi ve tanımlanmış te- rında, Ortadoğu ve Avrupa’da yayılmıştır. Oyunun kuralları malara anlam kazandırabilmesi ne kadar da mükemmel bir ve taş dizilimi zaman içerisinde birçok kez şekil değiştirmiş- şey. Bir eski zaman sanatçısı olarak amaçlarımdan birinin tir, 19. yüzyıla gelindiğinde bugünkü hâlini almıştır. Satranç genç insanlara hayal güçlerini geliştirebilmeleri adına ilham hayat ile o kadar ilintilidir ki satrançta ilerleme kaydeden bir verebilmek olduğuna inanıyorum; zihinlerini ateşlemeyi, do- birey hayat sahnesinde de olayları doğru değerlendirerek ğamız ve onun inanılmaz geçmişi hakkındaki bilgiye yönelik karar verme açısından diğerlerinden onlarca adım öndedir. bir açlık uyandırmayı amaçlıyorum. Satrançta basit gibi görünen bir hamle, üç beş hamle son- rasında veya oyun sonunda çok değişik pozisyonlara neden Gazeteci: olabilir. Satranç insana resmin bütününü görmeyi öğretir. (II) ---- Sanatçı: – Bu hep çok zor bir soru olmuştur. Bildiğiniz gibi herkes 35. Bu parçada satranç ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- farklı altyapı ve deneyimlere sahiptir. Oldukça basite indir- gisine değinilmemiştir? gersek iyi çalışılmış bilimsel süreç ve ilgi diyebilirim. İlgili konular paleontoloji, karşılaştırmalı omurgalı anatomisi, bi- yolojik sistemler, hayvan davranışları, doğal ekosistemler, yer bilimi, eski zaman botaniği, fosil oluşumu ve daha pek çoğu olabilir. Sanatsal kısmı içinse yeteneklerin gelişmesi için sürekli pratik yapmak gerekiyor. İkisinden bir harman ortaya çıkarıp sanat değeri olan bir şey yaratmalı ve bunu ulaşabildiğin her profesyonel alana yaymalısın. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- B A) Oynayan kişilere iyi özellikler kazandırdığına İ B) İlk oynandığı yere ve dünyaya yayılışına gisi sırasıyla getirilmelidir? L C) Zekâ ve strateji oyunu olduğuna D) Kurallarının zaman içinde karmaşıklaştığına A) (I) İllüstrasyon alanında hedeflediklerinize ulaştığınızı G E) Kişinin doğru karar alma yetisini geliştirdiğine söyleyebilir misiniz? İ (II) Paleo - illüstratör olmak için zorlu bir çalışmayı göze almak mı gerek? S B) (I) Paleo - illüstrasyon alanında çalışmaya nasıl karar A verdiniz? R (II) İyi bir paleo - illüstratör nasıl çalışmalıdır? M A C) (I) İllüstrasyonlarınızın bilim dünyasında oldukça değerli L olması sizin için yeterince tatmin edici mi? (II) İyi bir paleo - illüstratör olmak isteyenlere tavsiyeleri- 36. Bu parçaya göre satrancın insana etkisi aşağıdakilerden niz var mı? hangisidir? D) (I) İllüstrasyonlarınızın bilimle kaynaşması özel bir merak sonucu mu ortaya çıktı? A) Takım oyunu olması yönüyle toplumsal ilişkileri etkile- mesi (II) Paleo - illüstratör olmak isteyenler bilim eğitiminden geçmek zorunda mıdır? B) Karmaşık kurallarıyla zihni çalıştırması E) (I) İllüstrasyonlarınızın bilim dünyasındaki yeri hakkında C) Hayata iyimser bakmayı sağlaması ne söylersiniz? D) Doğru kararlar almada rol oynaması E) Kişinin hoşça vakit geçirmesini sağlaması (II) Paleo - illüstratör olmak için çalışmak mı yetenek mi daha etkilidir? 14 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 14 7. I. Benliğini Arayan Çocuk yazıldığı tarihten bu yana 9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek güncelliğini ve etkisini yitirmeyen, benzerleri arasın- ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir dan orijinalliği ve içtenliğiyle sıyrılan önemli bir mesle- şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak ki ve edebî çalışma. yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? II. Zekâ geriliği olduğu düşünülen, içine kapanık ve ileti- Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- şim kuramayan Dibs’in, oyun terapisiyle yeteneklerini adım adım nasıl keşfettiğini, benliğini ararken ortaya tır? çıkan samimi duygularıyla nasıl baş ettiğini, sürece bizzat dâhil olduğunuzu hissederek okuyacaksınız. A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağı- C) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. dakilerden hangisi söylenebilir? E) Bağ-fiil kullanılmıştır. A) I. cümlede sözü edilen kitapla ilgili bir öngörü dile getiril- miştir. B) I. cümlede sözü edilen kitapla ilgili açıklama yaparken öneri sunmaktadır. C) I. cümlede sözü edilen kitabın kahramanıyla okuyucunun özdeşleşeceğini anlatmaktadır. D) I. cümlede sözü edilen kitapla ilgili bir çıkarım yapılmak- tadır. E) I. cümlede sözü edilen kitabın içerik ve biçem özellikle- riyle ilgili açıklamalar içermektedir. B İ L G 8. Sürüden biri olmaya karar verdiği için rahatlamıştı. Artık öğ- İ I S renme isteğine gem vurmaya gerek kalmayacaktı. Ne yeni A II girişimler olacaktı ne de yeni başarısızlıklar. Ne hoştu, dü- R III şünmemek ve kıyıdaki ışıklara doğru karanlıkta uçmak ne M 10. İşte geldim kara gözlüm A IV V L hoştu! Bu parçadaki altı çizili sözcükler ve aldığı eklerin işlev- Bu yer, bizim yerler değil leriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Bir gün bile eğlenemem A) I. sözcük ayrılma durum eki almış bir sıfattır. B) II. sözcük fiilimsi eki almış bir sıfattır. Bu çöl, bizim çöller değil C) III. sözcük birden fazla çekim eki almış bir eylemdir. D) IV. sözcük çekim ekinden sonra yapım eki almış bir sıfat- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? tır. A) Çekimli eylem B) İşaret sıfatı E) V. sözcük ayrılma hâli eki almış türemiş bir addır. C) Eylemsi D) Bağlaç E) Zarf 5 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 14 25. Gerçekten de insanın en değerli, en saygıdeğer varlığıdır dil 26. Şimdi “şiirim geldi” diye bir şey yok. Şiir bazen bir sözcükle ama işte sorun da burada. İnsanoğlu yeterli özeni göstermi- bazen bir dize ile bazen bir şiirsel deyişle, şiirsel bir ifade ile yor bu değerli varlığa; öyle olmasa ---- Haydi diyelim bireyin kendisini belli eder. Ona genellikle biz ilham diyoruz ama gücü bu kadarına yetmez; insan dillerinin korunması, yaşa- o ilham sadece bir başlangıçtır. Bir ham maddeyi bile ver- tılması daha büyük ölçekli toplumsal, bilişsel çaba gerektirir; mez aslında, sadece başlangıç sağlamış olur. O başlangıç peki, bu çabayı kim sarf edecek, kim organize edecek bütün tamamen yetenekle ilgili olan bir şeydir ama onu işleyebil- bu işleri? Hiç kimse tek başına bu işin üstesinden gelemez. mek, onu şiir biçimine sokmak şiirin asıl önemli yanlarından Ama millî bir seferberlik başlatılmalı. Bu dili korumak, ön- biri hiç şüphesiz, hatta en önemli yanı belki de zanaatkârlık celikle devletin millî politikası olmalı. Sonra sivil toplum ör- yanıdır. gütleri, eğitim kurumları harekete geçmeli, geniş çaplı bir “farkındalık operasyonu” gerçekleştirilmeli. Bu parçadan hareketle şiirle ilgili olarak, Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre I. İyi şiire ulaşmanın ilk ve en önemli şartı yetenektir. aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? II. İlham şiir için ilk adım niteliğindedir. A) en başta Türkçe konusundaki eksiklerimizin ayırdına var- III. Şiire işçilik ve çabayla ulaşılır. mak gerekmez mi? yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Osmanlıca hevesine kapılmak, İngilizcenin tutsağı olmak Türkçe dostlarına yakışıyor mu? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) her yıl, onlarca insan dil çalışmalarına katkı sağlar mıydı? D) I ve II E) II ve III D) Türkçemiz konusunda yeterli duyarlığı göstermeyenlerin sürekli artması söz konusu olmazdı. E) insana, kendimize, ulusumuza saygının ancak Türkçeye saygıyla mümkün olduğunu anlardık. B İ L G İ S 27. I. Günümüzdeyse özgürlük, bağlantıda olmak veya A bağlantı kurmak demek. R II. Bir sağlam ilişki ise ancak sanal seviyenin sağlamlığı M kadar oluyor! A L III. Bir bakıma aramızdaki bağlantı, İnternet bağlantısın- dan ibaret. IV. Özgürlük; eskiden zincirleri kırmak, bağları koparmak demekti. V. Modemin ne kadar kuvvetliyse ilişkin o kadar sağlam. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluştu- rulmak istense sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) I – IV – II – V – III B) II – V – III – IV – I C) II – I – III – IV – V D) IV – I – III – V – II E) IV – III – V – II – I 10 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 15 20. Anadolu’yu çocukluğundan başlayarak ---- Reşat Nuri 22. Sabahattin Ali, Almanya’dan yeni gelmişti (dönmüştü). Bir Güntekin (1883 - 1957), Anadolu’yu severek anlatmıştır. I Birkaç romanı hariç, romanlarında Anadolu mekân olarak gün Resimli Ay’da yayımlanmak üzere bir hikâye getirdi. yer alır. Reşat Nuri, Anadolu’nun en çok da gizem dolu bir yer oluşundan ----. Nazım Hikmet ile uzun boylu (ince eleyip sık dokuyarak) II Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- sanat ve edebiyat üzerine (hakkında) konuştular. Nazım, gisi sırasıyla getirilmelidir? III A) yaşayan – konularını alır hikâyeyi okuduktan sonra: B) gören – çekmiştir C) bilen – esinlenmiştir – Bu çocukta iş (yetenek) var, dedi. D) tanıyan – etkilenmiştir IV E) yazan – şikâyet eder Bundan sonra Sabahattin’in getirdiği hikâyeleri dikkatle (özenle) okudu, onunla tartıştı. V Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisi, ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 23. Ben vejetaryen kelimesini seviyorum. Tam bir “kendi adını kendi koyma” örneği. Vejetaryenler bu sözcüğü “vegetable” (sebze) kelimesinden değil, Latince’de “canlı” anlamına gelen “vegetus” kelimesinden yola çıkarak seçtiler. Ama vejetaryen kelimesi içi boşaltılma tehlikesiyle karşı karşıya. B Çünkü sadece dört bacaklı hayvanları yemekten kaçınan in- İ sanlar da kendilerini vejetaryen sayıyor. Bunun nedeni sa- L nırım “et” denince çoğunun aklına “kırmızı et”in gelmesi. Bu G yüzden insanlar kanatlı hayvanları yiyen ya da balık yiyen İ vejetaryenler de olduğu yanılgısı içinde. Ayrıca insanların birçoğu dört bacaklı hayvanları yemenin sağlıksız, ölü ta- 21. Bu yapıtı yeniden oluştururken yakınlarımın edebiyat erbabı S vukları ya da ölü balıkları yemeninse sağlıklı bir beslenme A tarzı olduğunu düşünüyor. saydığım kişilerin de yorumlarıyla katkıları oldu elbette. R Bu cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam M Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- A gisidir? aşağıdakilerin hangisinde yoktur? L A) Vejetaryenlik, bazılarının sandığı gibi sadece kırmızı et A) İlk yapıttan sonraki yapıtlarını dikkate alarak artık onun yememe değil bütün et çeşitlerinden uzak durmaktır. bir şaşırtma ustası olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. B) İşinin uzmanı bir eleştirmenin değerlendirmeleriyle, bu işi B) Vejetaryen olmak isteyenlerin önce kırmızı et yemekten sadece kulaktan dolma bilgilerle yapanların yazdıklarını vazgeçerek bu durumu hayatlarına yerleştirmesi gerekir. bir tutamayız. C) Kendini vejetaryen olarak tanımlayanlar kırmızı et kadar C) Sözcüklerle bir öykü evreni kurmayı onun kadar önem- beyaz et konusunda da kafa yormalıdır. seyen bir yazar daha bulmanız mümkün görünmüyor. D) Kanatlı hayvanlar ve balık etlerini yemek isteyenlerin tam D) Yayınevimize gelen yapıt projelerini, okura sunmadan vejetaryen sayılıp sayılmayacağı konusu tartışmalıdır. önce, işten çok iyi anlayan insanlara kontrol ettiriyoruz. E) Vejetaryenler dört bacaklı hayvan etlerini yemenin sağ- E) Yapıtın okur tarafından sevilip sevilmeyeceğini işinin piri lıksız olduğunu düşünürken tavuk ve balık eti konusunda bir editörle tartışmalısın bence. farklı düşünüyor. 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

KONU - KAZANIM – 15 BİLGİ SARMAL 01 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME 21 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM TÜRKÇE YOLLARI BRANŞ DENEMELERİ 02 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 22 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 03 PARAGRAFTA ANLAM / DÜŞÜNCENİN AKIŞINI 23 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 24 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA BOZAN CÜMLE 25 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA BOŞ 04 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE BIRAKILAN YERLERİ TAMAMLAMA 05 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 06 CÜMLE BİRLEŞTİRME 26 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 07 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 27 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 08 SÖZCÜKTE YAPI 28 PARAGRAFTA ANLAM / SANATÇI ÖZELLİĞİ DENEME 09 SÖZCÜKTE YAPI 29 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 10 KARMA DİL BİLGİSİ 30 PARAGRAFTA ANLAM / YARDIMCI DÜŞÜNCE- Doğru Sayıları Yanlış Sayıları 11 FİİLİMSİ 12 CÜMLE TÜRLERİ LER 13 SÖZCÜK TÜRLERİ 14 SES BİLGİSİ 31 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 15 CÜMLENİN ÖGELERİ 32 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 16 ANLATIM BOZUKLUĞU 33 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 17 YAZIM KURALLARI 34 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA SORULA- 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ 19 YAZIM KURALLARI RA KARŞILIK BULMA 20 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 35 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFA CÜMLE EKLEME 36 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 37 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 38 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 39 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFI İKİYE AYIRMA 40 PARAGRAFTA ANLAM / KONU DENEME DÖNÜTLERİM KENDİME NOTUM Eksik Olduğum Konular

TYT / TÜRKÇE DENEME - 16 14. I. Kırgızların millî destanı olan Manas; baba Manas, 15. Eylül sonunda, güneşli bir günde gömüldü Neruda. Issız oğul Semetey ve torun Seytek dönemlerini anlatan üç Santiago sokaklarından birinde kırk elli kişilik küçük bir bölümden ve 500 bin 553 mısradan oluşuyor; nesil- topluluk hızlı adımlarla âdeta koşarcasına yürüdü. Eller den nesile aktarılan destan; bin yıl önceki Kırgızların üstünde bir tabut... Tabutu izleyenlerin yüzleri neredeyse kahramanı Manas'ı, halkın yaşayışını, dinini, inanışla- tek tek belleğimde. Siyah ve zarif yas giysileri içinde birkaç rını ve kahramanlık hikâyelerini anlatıyor. kadın; kır saçlı, zayıf, yüzlerinde ağır yılların çizgilerini taşıyan gururlu erkekler; yoksul ve soluk giysileriyle işçiler II. Destanın bütününü eksiksiz, ezbere bilen ve anlat- ve gerilmiş bedenlerini öfkeyle bastıran gençler... Kimse yoktu ortalıkta. Arada sırada panjurlu, kapalı pencerelerin mayı meslek edinen kişilere \"Manasçı\" adı veriliyor. birinden bir yasemin dalı düşüyordu topluluğun üstüne ve Cengiz Aytmatov'un bir romanında anlattığı Manasçı- hemen soğuk bir rüzgârın kaldırdığı toza karışıyordu. lık geleneği hâlen devam ediyor ve 4 Aralık'ta Manas Destanı Günü'nde Manasçıların da katıldığı çeşitli Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden anma etkinlikleri düzenleniyor. hangisi söylenemez? Yukarıdaki II numaralı cümle ile ilgili hangisi söylenebi- A) Betimleyici unsurlar ağır basmaktadır. B) Farklı duyularla algılanabilecek ayrıntılara yer verilmiş- lir? tir. A) I. de ifade edilen konuyla ilgili farkına varılmayan ayrıntı- C) Örneklemeye başvurulmuştur. lar ortaya konmaktadır. D) Devrik cümleye yer verilmiştir. E) Eksiltili cümlelerden yararlanılmıştır. B) I. de biçim ve içeriğinden söz edilen destan ile ilgili farklı bilgiler dile getirilmektedir. C) I. de çok değer verildiği bildirilen bir kültür varlığına gös- terilen ilginin gerekçesine değinilmiştir. D) I. de ileri sürülen bir görüşün kanıtlanmasına yönelik farklı öneriler içermektedir. E) I. de dış yapısı ve olay örgüsü verilen destanın üslubuyla ilgili açıklamalar yapılmaktadır. B 16. Bir tarihçi, tarihin işlevi konusunda çok güzel bir saptamada İ bulunmuştu ve \"Bir kişinin hafızası ne kadar zenginse o L kişi geçmişi o kadar iyi kavrar ve kişisel geleceğini sağlam G temellere oturtur çünkü onun aldığı kararlarda romantik bir İ idealizm değil, realist bir rasyonalizm vardır. Bu durum top- S lumlara da uyarlanabilir. Bir toplumun tarihi de onun kolektif A hafızasıdır ve kolektif hafızası zayıf olan toplumlar da dal- R galı denizdeki çöp parçaları gibi oraya buraya savrulmakta- M dır.\" demişti. A L Bu parçada konuşması aktarılan tarihçi, bu sözüyle aşa- ğıdakilerden hangisini söylemek istemiştir? A) Tarihsel bilginin ve bilincin yaygın olmadığı toplumların geleceğe yönelik istikrarlı bir çizgileri olamaz. B) Tarihine yabancılaşmış insan topluluğu, toplum değil yı- ğındır. C) Geçmişini bilmeyen insanların oluşturduğu toplumun bi- reyleri ya geçmişi körü körüne yüceltir ya da peşin hü- kümlü bir şekilde reddeder. D) Bir toplumun gücünün kaynağı olan tarih yanlış bilini- yorsa güçsüzlüğünün de kaynağıdır. E) İnsanları ortak idealler uğrunda birleştirmek konusunda tarihçilere çok büyük görev düşmektedir. 7 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 16 17. • Atmosferdeki sera etkisi yaratan gazların, yer kabu- 18. Hacker veya bilgisayar korsanı, bilgisayar ve haberleşme ğunda ve denizlerin ortalama sıcaklıklarında artışa neden olmasıyla birlikte ortaya çıkan küresel iklim teknolojileri konusundaki bilgisini gizli verilere ulaşmak, krizi, bütün dünyada doğal afetlere yol açmaya baş- ağlar üzerinde yasal olmayan zarar verici işler yapmak için ladığına göre bu konuda bütün dünyayı mücadelenin kullanan kişilerdir. Ancak tüm hackerler kötü niyetli değil. paydaşı yapacak önlemlerin ivedilikle alınması gere- Son yıllarda ahlaklı hacker (ethical hacker) olmak, popü- kiyor. ler bir iş olmaya başladı. Ahlaklı hacker, bir sistem ya da elektronik cihazda bulunan güvenlik açığını tespit ederse • Bütün dünyada göller kuruyor, dev yıldırımlar düşüyor, buradaki bilgileri sızdırmak ya da kötü amaçlarla kullanmak buzullar inceliyor, aylarca yağmurun damlası düşmü- yerine yetkili kişileri bilgilendirerek önlem alınmasını sağlı- yor, sonra bir saat içinde beş aya yayılması gereken yor. Ahlaklı hacker, kapısı açık bir ev gördüğünde içerde ne yağmur yağıyor, aylarca devam eden yangınlar olu- var ne yok diye kurcalamak yerine ev sahibine haber veren yor; depremler, tsunamiler gerçekleşiyor. Artık iklim kişi olarak da düşünülebilir. krizi dünyanın kapısında değil evinin içinde. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- hangisi söylenemez? lenebilir? A) Tanımlama yoluyla anlatıma yoğunluk kazandırılmıştır. A) Neden-sonuç ilişkisi içerisinde verilen örneklerle bir zo- B) Benzetmeden yararlanılarak bir düşünce somutlaştırıl- runluluğa dikkat çekmektedirler. mıştır. B) Sanatsal ve bilimsel iki ayrı üslup ile aynı konuyu işle- C) Karşılaştırma yöntemiyle benzer kavramların ayrım nok- mektedirler. talarına dikkat çekilmiştir. C) Aynı konuda farklı görüşlerin bulunduğunu göstermekte- D) Veriler yorumlanarak geleceğe ilişkin çıkarımlar yapıl- dirler. mıştır. D) İki ayrı konunun ortak noktalarına açıklık getirmektedirler. E) Terimler ve ağırbaşlı bir anlatımla açıklama yöntemine E) Aynı sorunun çözümüyle ilgili farklı önerilerin artılarını ve başvurulmuştur. eksilerini karşılaştırmaktadırlar. B İ L G İ S A R 19. (I) Zoologlar, omurgasızlar arasında tam donanımlı bir M beyin yapısına sahip tek canlı olarak gösteriyor ahtapotları. A (II) Omurgasız hayvanların birçoğunda beyin yapısının oluş- L madığı bilinmektedir. (III) Bu beyin yapıları sayesinde ahta- potlar hayati tehlike yaşadıkları bir yeri, aradan yıllar geçse bile yeniden gördüklerinde tanıyıp oradan hemen uzaklaşı- yorlar. (IV) Bir kaza ya da saldırı sonunda kollarının birka- çını yitirirlerse kısa süre içinde o kolları yenileyebiliyorlar. (V) İnsanlar için tamamen zararsız olan ahtapotlar kollarını avlanma ya da korunma için kullanıyorlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi paragra- fın anlam akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 18 18. İhsan Oktay Anar’ın yayımlanmış ilk romanı olan Puslu 19. Bir süredir tarihle ilgilenmeye, ülkemizin tarihî yerlerini ge- Kıtalar Atlası 1995’te basıldı. Yayımlandığı andan itibaren zerek onlar hakkında bilgi edinmeye başladım. Bu okumala- hem içerik hem biçim olarak ilgi gördü. Birçok yeni baskısı rım sırasında döneminin çok ilerisinde bir vizyona ve duruşa yapıldı ve eleştirmenler tarafından olumlu değerlendirme- sahip oluşuyla beni kendine hayran bırakan bir kadın oldu: lere tabii tutuldu. Bu kitap, dolayısıyla yazar için “edebiyatın MS IV. yüzyılda İskenderun'da yaşamış matematikçi, ast- yeni soluğu” tanımlaması yapıldı. Kitap, Anar’ın bir felsefeci ronom ve filozof Hypatia. Kız çocuklarına nadiren eğitim olduğunu göstermiş ve yazar, okuyucuya bu derinliği ilete- verildiği ve kadınların kendileri için belirlenen rollerin dışına bilmiştir. Ayrıca kitaptaki düzgün ve akıcı anlatımın okuyucu çıkmasının yasaklandığı bir dönemde sadece eğitim almakla üzerindeki tesiri sayesinde tarihe olan ilgi artmıştır. Kitapta kalmayıp astronomi, matematik, felsefe gibi alanlarda kendi kullanılan dil, anlaşılır olmasına karşın kitap farklı dillerden çalışmalarını yapmış, modern matematiğin temellerinin atıl- eski sözcükler de içermektedir. Bu durum, bizi aşina oldu- masında çok büyük rol oynamış biri. Beni en çok etkileyen ğumuz bu dile karşı âdeta yeniden düşünmeye sevk etmek- sözü, \"Düşünme hakkınızı koruyun, yanlış düşünmek bile tedir. Kitap, ilk basım tarihinden yirmi yıl sonra çizgi roman hiç düşünmemekten iyidir.\" oldu. Kendisini adadığı şeylerin olarak da yayımlamıştır. peşini canı pahasına bırakmayan bir güçlü kadından hayata dair öğreneceğimiz çok şey olduğuna inanıyorum. I. Kitabın toplumsal mesajlar verdiğine Bu parçada kendisinden söz edilen Hypatia adlı kadınla II. Kitapta sembolik kişilerin bulunduğuna ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? III. Kitabın birden çok baskısının yapıldığına A) Düşünce yokluğunu, yanlış düşünceye karşı yeğleyen IV. Kitapta sürükleyici bir anlatım kullanıldığına biridir. V. Kitabın olumlu eleştiriler aldığına B) İleri görüşlü bir kişiliğe sahiptir. Bu parçada İhsan Oktay Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası ki- C) Çok yönlü bir donanımı vardır. D) Döneminin kadını sınırlandıran anlayışının dışına çık- tabıyla ilgili olarak numaralanmış ifadelerden hangisine veya hangilerine değinilmemiştir? mayı başarmıştır. E) İdealleri uğruna bedel ödemeyi göze alan, kararlı bir ki- A) I ve II B) Yalnız II C) II ve III şiliktir. D) Yalnız IV E) III ve V B İ L G İ S A R M A L 20. (I) Günümüzde akıllı yazılım ya da yapay zekâ diye adlan- dırılan birçok yazılım üretiliyor, bunların birçoğu piyasaya sunuluyor. (II) Yapay zekâ konusunda daha tartışılacak, dü- şünülecek çok şey var elbette. (III) Bunlardan belki de en ünlüsü Hanson Robotics tarafından üretilen Robot Sophia. (IV) Konuşması, mimikleri, cevapları bir insana benziyor. (V) Peki, gerçekten bizim gibi düşünebiliyor mu? Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- mın akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 18 34. Gazeteci: 35. - 36. soruları aşağıdaki parçaya göre (I) ---- cevaplayınız. Hasan Ali Toptaş: – Ahmet Hamdi Tanpınar ile Yusuf Atılgan bana akraba- (I) 1954 yılında Keops Piramidi’nin güney ucunda bir kubbe larımmış gibi gelir. Metinler üzerinden böyle bir akrabalık bulundu. (II) Kalıntılar incelendiğinde burada bir geminin kurulabilir mi bilmiyorum ama ben böyle hissederim. yatmakta olduğu anlaşıldı. (III) Bu gemi, Mısır Firavunu Keops’un gemisiydi ve 13 sene süren yoğun çalışmanın ürünü olarak tüm parçalar birleştirilerek müzede sergilen- Gazeteci: meye başlandı. (IV) Yılda 300.000 kişinin ziyaret ettiği mü- zede tamamı sedir ağacından yapılmış dünyanın en eski (II) ---- gemisi gururla sergilenmektedir. (V) Daha sonraları benzer Hasan Ali Toptaş: – Gölgesizler Almancaya, Finceye, Hollandacaya, Koreceye şekilde diğer firavunlar için yapılmış bir kardeş gemi daha ve Fransızcaya çevrildi. İspanyolca, İtalyanca ve İsveççesi bulundu fakat bu gemi zarar görebileceği ve tarihî değerini için de sözleşmeler yaptık ama bu üçü henüz yayımlanmadı. kaybedebileceği korkusuyla bulunduğu odadan çıkarıl- Bir de bu yıl Bloomsbury ile yaptığımız sözleşme var; Blo- madı. omsbury, Heba’dan başlayarak önümüzdeki yıldan itibaren bütün kitaplarımı İngiltere ve Amerika’da yayımlayacak. Romanlarımın başka dillere çevrilmesi beni sevindiriyor el- bette. Çevrilmemiş olsaydı ne olurdu? Hiçbir şey olmazdı. Romanlarımın başka dillere çevrilmesi, filme çekilmesi yahut sahnelenmesi bana her daim dünyevi işlermiş gibi görünür. Bütün bunlar romanın son cümlesi yazıldıktan sonra olup biten şeyler. Benim için aslolan, ilk cümle ile son cümle ara- sındaki hayati alan. 35. Bu parçada sözü edilen gemiyle ilgili olarak aşağıdaki- Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- lerden hangisine değinilmemiştir? gisi sırasıyla getirilmelidir? B A) Bulunduğu yere İ B) Yapıldığı malzemeye A) (I) Okurlarınıza hangi romancıları okumalarını önerirsi- L C) Ait olduğu kişiye niz? G D) Kaç yılda yapıldığına İ E) Müzede sergilendiğine (II) Türk romanlarının yabancı dile çevrilmesi neden önemlidir? B) (I) Sizi etkileyen sanatçılar var mıdır? (II) Romanların yabancı dile çevrilmesinin okur üzerindeki S etkisi nasıldır? A R C) (I) Edebiyatımızda hangi yazarları kendinize yakın bulur- M sunuz? A L (II) Romanlarınız kaç dile çevrildi bugüne dek ve sizin için nasıl bir anlamı var bunun? D) (I) Genç okur hangi romancıları okumalı? (II) Romanlarınızın başka dile çevrilmesinden memnun musunuz? E) (I) “Gölgesizler” kimin etkisinde yazıldı? 36. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı (II) Sanat eserinin başka bir dile çevrilmesi mümkün mü? gerekçesiyle birlikte verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 14 Diğer Sayfaya Geçiniz.

TYT / TÜRKÇE DENEME - 19 4. I. İnsan istemeyi aklından geçirmediği şeylerin, onların 5. Dünya edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Paulo yokluğu yaşamı zorlaştırsa bile peşinde koşmaz ve Coelho insanlara yol gösterecek çok sayıda söze imza at- onların yokluğundan dolayı bir ızdırap ve bir yoksun- mıştır: luk yaşamaz. • Gitmeye değer yerlerin kestirmesi yoktur. II. Şu hâlde insan, yoksul olduğu için değil yoksulluğun farkında olduğu ve yoksulluğunu yenecek gücünün • Ok, ancak geri çekilerek atılır. Hayat seni zorluklar- olmadığı yönünde bir bilgiye sahipse umutsuz olmak- la geri çekiyorsa seni daha büyük bir şeye fırlatacağı tadır. içindir. Nişan almaya devam et Bu parçadaki II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıda- • Bir gün kalkacaksınız ve hayal ettiğiniz şeyleri yap- maya vakit kalmamış olacak. Şimdi tam zamanı, ha- kilerden hangisi söylenebilir? rekete geçin. A) I. cümlede ifade edilen genel kuralın herkeste geçerli ol- • İnsanlar fırsatların gelmesini bekler, fırsatlar da insa- madığı açıklanmaktadır. nın gelmesini. B) I. cümlede ifade edilen durumun bilimsel olarak kanıtlan- • Sadece güneşli günde yürürseniz hedefinize ulaşa- dığı gösterilmektedir. mazsınız. C) I. cümlede belirtilen olgunun her bireyde gerçekleşmediği örneklendirilmektedir. Yukarıda verilen Coelho’nun sözleri arasında aşağıdaki D) I. cümlede dile getirilen bir genellemeden yapılan çıka- öğütlerden hangisi yoktur? rımı dile getirmektedir. A) Kendi şansını yaratma E) I. cümlede belirtilen olgunun neden bazı kişileri daha B) Amaç için güçlüklere katlanma fazla güdülediği vurgulanmaktadır. C) Sürekli çabalama D) Güzel şeyleri ertelememe E) Hayatı hayallerle zenginleştirme B İ L G İ S A R M A L 4 Diğer Sayfaya Geçiniz.

KONU - KAZANIM – 20 BİLGİ SARMAL 01 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 21 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFI İKİYE TÜRKÇE 02 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE AYIRMA 03 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM BRANŞ DENEMELERİ 04 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 22 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAF OLUŞTURMA 05 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 23 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 06 CÜMLE BİRLEŞTİRME 24 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 07 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 25 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA BOŞ BIRAKILAN YERLERİ TAMAMLAMA 26 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 27 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 08 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 28 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 09 KARMA DİL BİLGİSİ 29 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 10 KARMA DİL BİLGİSİ – CÜMLENİN ÖGELERİ 30 PARAGRAFTA ANLAM / KONU DENEME 11 KARMA DİL BİLGİSİ 31 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA Doğru Sayıları Yanlış Sayıları 12 CÜMLENİN ÖGELERİ 32 PARAGRAFTA ANLAM / KONU 13 YAZIM KURALLARI 33 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFTA BOŞ 14 YAZIM KURALLARI 15 NOKTALAMA İŞARETLERİ BIRAKILAN YERLERİ TAMAMLAMA 34 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFA CÜMLE EKLEME 35 PARAGRAFTA ANLAM / PARAGRAFA CÜMLE EKLEME 16 NOKTALAMA İŞARETLERİ 36 CÜMLENİN ANLAMI VE YORUMU 17 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME 37 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE KURALLARI 38 ANLATIM BİÇİMLERİ – DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME 18 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA KURALLARI 19 PARAGRAFTA ANLAM / ANA DÜŞÜNCE 39 PARAGRAFTA ANLAM / METİN YORUMLAMA 20 PARAGRAFTA ANLAM / DÜŞÜNCENİN AKIŞINI 40 SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM BOZAN CÜMLE DENEME DÖNÜTLERİM KENDİME NOTUM Eksik Olduğum Konular

Bhuızbökalüzmanddeıryırervealnanetbairlgttiılreırr Bu kavramlar HER ZAMAN LAZIM! Aşağıda, anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarıyla ilgili bazı kavramlaştırmalar örnekleriyle açık- lanmıştır. Bunları öğrenmeniz hâlinde konuyla ilgili tüm soruları doğru çözebilirsiniz. 1. Çıkarımda bulunma: Kimi verileri değerlendirdikten sonra bunlar- 5. Sorular yoluyla düşündürme: Bir parçada okuru düşündürmek dan bir sonuç çıkarma demektir. Örnek: için arka arkaya sorular sıralama demektir. Örnek: • Peyami Safa’nın eserleri üzerine yazılmış inceleme yazılarının • Sis, yavaş yavaş dağılırken limana bir gemi yanaşıyor. Güverte sayısı, onun nitelik açısından ciddi bir okur kitlesine sahip oldu- deniz adamlarıyla dolu. Hayretle kıyıya bakıyorlar, kimse konuş- ğunu gösterir. muyor. Bundan daha etkileyici kaç manzara sayabilirsiniz? Siste • Osman Hamdi’nin “Kaplumbağa Terbiyecisi” adlı tablosundaki kaç gün kaldılar acaba? Gece rüzgâr azaldığında veya kuzeyba- yaşlı adamın, arkasında bağladığı ellerinde bir ney vardır. Bu, tıdan esip sis bulutlarını tam üzerlerine taşıdığında, pusula rutu- onun tasavvufla haşır neşir olduğunu kanıtlar. bet. ten okunmaz olunca sis düdüğüne önce kim sarıldı? 2. Pekiştirmeye başvurma: Bir sözcüğün veya cümlenin anlamını Dikkat: Soru biçiminde olup cevap beklemeyen sözde soru cüm- leleri de bu işlevi görür. Örnek: türlü yollarla anlamca daha da güçlendirme demektir. Örnek: • Kapkaranlık bir gece… Yaşlı mı yaşlı ahşap bir konak… Darma- • Kim bu cennet vatan uğruna olmaz ki feda? • Üryan geldim yine üryan giderim dağınık bir oda… Bu odada yalnız ve yorgun bir adam! Ölmemeye elde fermanım mı var? • Muğla yöresinde çıkan yangınlardan geriye, çırılçıplak ve simsi- Azrail gelmiş de can talep eyler Benim can vermeye dermanım mı var? yah dağlar, tepeler kaldı. 6. Alıntıyla düşünceyi pekiştirme/Tanık gösterme/ Alıntılama: 3. Yinelemelere yer verme: a) Sözsel yineleme: Bir metinde, an- Yazarın kendi düşüncesini desteklemek için başkasından bir söz lamı güçlendirmek için belli sözcükleri sıkça tekrarlama (tekrir) aktarması demektir. Örnek: ya da ikilemelere başvurma demektir. Örnek: • Yağmur yağarken gök gürlerse hiç korkmam. Ses olsun yeter • Taze dizelerle yaşamak kadar kişiyi gençleştiren, yaşama bağ- ki. Kuşlar ötüşerek uçuşsun gökyüzünde. Çaylar şekerli olsun layan bir şey olamaz. Ne demiş Baudelaire: “Sağlıklı bir kişi yir- ki kaşıklar şıkır şıkır sesler çıkarsın. Konuşulacak bir şeyler ol- mi dört saat ekmeksiz yaşar ama şiirsiz asla.” Şiir okumanın ta- sun. Dost olsun, arkadaş olsun; teyzeler, amcalar olsun. dını alırsanız siz de hak verirsiniz bu söze. b) Sessel yineleme: Anlatımda ritim duygusu yaratmak ve musi- kili bir dil oluşturmak için bazı harflerin sıkça tekrarlanmasıdır. Ün- 7. Sayıp dökmelerden yararlanma: Yazarın anlattığı konuyla il- süz tekrarına aliterasyon, ünlü tekrarına asonans denir. Örnek: Özellikle “n” ve “r” seslerinin yarattığı ahenge dikkat! gili örnekleri, belli olay ya da olguları ardı ardına sıralaması de- • Hafızın kadri olan bahçede bir gül varmış mektir. Örnek: Her gün yeniden açarmış kanayan rengiyle Ve bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış • Masmavi suları, dipdiri palamudu, lüferi ve levreği olan bir ülke- Eski Şiraz’ı hayal ettiren ahengiyle de, elbet deniz de, Orhan Veli gibi bir şair de çıkacak karşına; sa- kın şaşırma! 4. Doğayı devinim içinde yansıtma: Doğadaki değişimi, dönüşü- • Kaldığım otelde öykümü yazarken birden İstanbul geldi aklıma. mü, hareketliliği anlatmaya denir. Örnek: İmgeler zenginiydi bu kent. Boğaziçi, erguvanlar, Galata Köprü- • Van Gölü, günün her anında bir renk cümbüşünde yunup arı- sü, balıkçılar, martılar, vapurlar, İstiklal Caddesi, kentin gürültü- sü… Tek bir fotoğraf karesine sığdırılamayacak kadar çok gö- nıyordu. Bir bakmışsın, göl bir anda som turuncuya kesmiş. Bir rüntü ve anlam… bakmışsın, gölün ucundan bir mor şimşeği girmiş, bütün gölü mos mora boyayarak öteki ucundan çıkmış, ak köpüklü dalga- larla bütün gölü süsleyerek.

18. Olayları oluş sırasına göre verme: Yazarın bir olayı anlatırken 22. Öneri nitelikli cümleler kurma: Yazarın parçada okura sesle- oluşum sürecinde olup bitenleri sırasıyla ifade etmesi demektir. nerek bazı şeyleri tavsiye etmesi, yapmasını söylemesi öneri ni- Örnek: telikli cümlelerin ortaya çıkışını sağlar. Örnek: • Dökülen her yaprak, ömrünün son demlerini yaşayan insanları, • Top peşinde koşan çocukları, pencereden sarkıp çamaşır asan ağaç da yaşamı anımsatır bana. Ağaç uzun bir ömür sürecek, genç kızları çekinmeden fotoğraflamak mı istiyorsunuz? O za- üzerinde her dönem yeni yapraklar olacak, bu yapraklar gün ge- man İstanbul’daki Balat semti vazgeçilmez mekânınızdır. lip solacak ve koparak toprağa karışacak. Tıpkı insanlar gibi… 19. Betimleyici ögelerden yaralanma: Bir nesnenin, kendine özgü 23. Öznel değerlendirmeler yapma: Bir durum, eser, olay üzerin- niteliklerini tam ve açık bir biçimde anlatmaya betimleme (tasvir) de yapılan inceleme ve çalışmadan sonra kişisel bir yargıya ula- denir. Niteleyici sözcüklere sıkça başvurulur. Örnek: şılırsa öznel değerlendirme yapılmış olur. Örnek: • Güzel bir ocak akşamı. Hava lodos. Denize kırmızı rengin tür- • Huzur, Madam Bovary gibi can sıkıcı taşranın romanı değildir; küsü yayılmış. Çok kaynamış ıhlamur rengindeki yayvan, geniş, tam tersine çok eski, çok köklü bir kentin, İstanbul’un, Boğazi- ölü dalgalar... Sandallar ağır ağır sallanıyor, oltalar bekliyor, in- çi’nin romanıdır. sanlar susuyor... • Bu sanatçı öykü ve romanlarında realizmin ilkelerine, sıkı sıkıya bağlı kalmış, bu akımın en güzel örneklerini ortaya koymuştur. 20. Genellemelere başvurma: Zihnin özel durumları ayıklayarak 24. Nitelendirmelere başvurma: Anlatımda niteleyici sözlere (sıfat- genel bir kurala ulaşmasına genelleme denir. Örnek: lara, zarflara) yer vermeye nitelendirme denir. Örnek: • Her ada, alabildiğine geniş, sonsuz, karmaşık dış dünya ile kar- • Göz alabildiğine uzayıp giden tarlalar su içindeydi. Ova, sanki şılaştırıldığında, sınırları belli olan bir yaşama alanıdır. zümrütten bir denizi andırıyordu. Boyu bir karışı bulmayan ekin- ler, bütün ovayı kaplamıştı. Bugün nasılsa, bulutların arasından • Türküler, şiirler iç dünyamızın sesi olarak yazılmış olsalar da biz- şöyle bir yüzünü gösteren güneş, ortalığa yaydığı sıcaklıkla, tar- den çıktıkları anda topluma mal olmuştur artık. laların ıslaklığını az da olsa almaya çalışıyordu. Az ileride Büyük Menderes bulanık sularıyla şırıl şırıl akıyordu. 21. Çağrışımlardan yararlanma: Bir düşüncenin, görüntünün ya da 25. Kişileştirmeye yer verme: İnsan dışı varlıklara insana özgü ni- davranışın bir başkasını anımsatmasına çağrışım denir. Mecaz- telikler verilirse kişileştirme yapılmış olur. Örnek: lı ve imgeli anlatımlar çağrışım içerir. Örnek: • Sonbahar güneşinin ilk ışıkları karşı tepelerden göründü. Hemen • Şiirlerimde bir dereden söz etmişsem şırıldayan sularda kar ko- ardından, hastalıklı bacalar öksüre öksüre tütmeye başladı. kusu duyumsansın istemişimdir. Kaleiçini anlatmışsam kırlan- gıçların seslerine yansımış bahar sevinci duyumsansın istemi- • Ağaçlar üzüntüden yapraklarını dökmüş kara kışın geçmesini şimdir. Çam ağaçlarının, bin yıllık sedirlerin denizi yalayıp gelen bekliyorlardı. esintisi dizelerimin üstünden geçsin istemişimdir. • İçine kapanmış Anadolu dağları, sessizliğini, bilge dalgınlığında sürdürür zamanın akışı içinde.

34. Sözde soru cümlesine yer verme: Bir soru cümlesi, okurdan 38. Eksiltili cümleler kullanma: Eksiltili cümle, anlamca tamamlan- cevap beklemiyor ve cevabını kendi içinde taşıyorsa sözde so- ması okuyucuya bırakılmış yani yüklemi söylenmemiş cümle de- ru anlamı var demektir. Örnek: mektir. Örnek: • Gün erken doğar bu köyde. İyi ki doğar. Çoluk çocuk erken vakit- • Çevrede binlerce ağacın milyarlarca dalı ve yaprağı arasında te yollara düşer, tarlalara koşar. Yoksa bunca insanın karnı nasıl kaybolmuş kuşların cıvıltısı... Gün ışığının rengârenk tonları... doyar? Şırıl şırıl akan küçücük dereler... Ayaklarınızın altında çıtırda- yan yeşil, kızıl, kahverengi yapraklardan oluşan bir halı... Kısa- • Dünyanın yedi harikası olur da üç kıtada yüzyıllarca hüküm sür- cası burası doğanın güzelliğine doyamadığınız, hayran kaldığı- müş, altı yüzyılı aşan varlığından geriye olağanüstü bir kültür ha- nız, kalabalıktan uzak bir dinlenme yeri. zinesi bırakmış Osmanlının yedi harikası olmaz mı? 35. Nesnelere insana özgü nitelikler yükleme: Ağlama, gülme, ko- 39. Devrik cümlelerle anlatımı doğallaştırma: Anlatımda devrik nuşma, hırs… gibi nitelikleri bir nesneye yüklemeye denir. Ör- cümlelere yer vermek, konuşma havası yaratacağından anlatı- nek: mı doğallaştırır. Örnek: • Serin bir İstanbul akşamı… Sağa sola koşuşturan yüzlerce in- • Doğuda dağlar kar altında yatarken bahar geldi dağlarına Ege’nin. san… Deniz kıyısındaki yaşlı saat kulesi, zamana karşı direni- Yeşille kucaklaştı toprak; dağ taş yemyeşil. Sanki papatya deni- yor. Boyaları dökülmüş, yorgun taksiler geçiyor hemen yanı ba- zi Datça, göz alabildiğine uzanan. Bahar kokuyor her yer. Kırlar şından. rengârenk çiçek… 36. Yalın bir dil kullanma: Anlatımda söz sanatlarına başvurulma- 40. Tanımlamalarla anlamı belirginleştirme veya anlatıma yo- mışsa yalın anlatım söz konusudur: Örnek: ğunluk katma: Bir kavramın ne olduğunu tarif etmektir, tanım- lama. Parçada tanımlamalar yapma anlamı netleştirir, belirgin- • Ortaokul yıllarımda arkadaşlarla dersten çıkar çıkmaz, okulumu- leştirir. Tanımlama, anlatıma yoğunluk katar. Örnek: zun bulunduğu tepeden iner, güzelim gül bahçeleriyle çevrelen- miş evlerin önünden geçerek kıyıya koşardık. • Bir şeyin geçmesine veya gelmesine dair beklenti taşımaktır umut. • Denizin kirlenmediği, balığın bol ve ucuz olduğu, Boğaz’dan çı- • Duygu, çağrışım ve izlenimlerin dizeler hâlinde dile getirildiği söz kan palamutların kasaları doldurduğu eski zamanlarda balık ek- sanatıdır şiir.  mek satıcıları, futbol maçlarının olduğu günlerde stadyumların kapılarında da görülürdü. 37. Duruluk ilkesine uymama: Aynı anlama gelen sözlerin kulla- 41. Yorumlara başvurma: Bir yazının veya bir sözün, anlaşılması nılması duruluk ilkesini bozar ve gereksiz sözcük kullanımından güç yönlerini açıklayarak aydınlığa kavuşturmaya yorum denir. dolayı anlatım bozulmuş olur. Örnek: Yorumda, öznellik, kişisellik esastır. Örnek: • Az kalsın ona her şeyi anlatmama ramak kalmıştı. • Yazmak, bir kitabı bastırmak zaten kendini beğenmişlik değil de nedir? • Edebî konuların ya da yazınsal mevzuların TV programlarında yeterince yer almadığını düşünüyorum. • Yaşamı boyunca az sayıda şiir yayımlamış, tembel bir şairdir o. Altı çizili sözcüklerin aynı anlamı vermesi duruluk ilkesini ve an- latımı bozmuştur.