หนังสือการ์ตูนภาษาไทยบูรณาการอิสลาม

ผู้แตง่ : โครงการกระบวนทัศน์ใหม่ตอ่ การจัดการเรยี นรู้ภาษาไทยบูรณาการอิสลาม โดยใชก้ ระบวนการวิจยั ในชน้ั เรียน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยฟาฏอนี บรรณาธกิ าร : ดร.อิสมาอีล ราโอบ คณะทำ� งาน : ผศ.ดร.มฮู ามสั สกรี มนั ยนู ,ุ ดร.อสิ มาอลี ราโอบ, อ.อญั รนิ ทร์ เจะบอื ราเฮง, อ.ฮดู าย์ ดมู แี ด, อ.วนั บายรู ี​คาเว็ง, และนายอับดลุ เลาะ ดาแลเบาะ กราฟฟกิ ดีไซเนอร์ : นายรอสดี สาเมาะ ขอขอบคุณ : ส�ำนักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาปตั ตานี เขต 2 และ เขต 3 องค์การบริหารสว่ นจังหวดั ปัตตานี พิมพ์ครงั้ ท่ี : 1 สงิ หาคม 2563 จำ� นวนพิมพ์ : 2,000 เล่ม ข้อมลู ทางบรรณนุกรมของหอสมดุ แหง่ ชาติ นาดีมนาดาม.-- ปตั ตานี : คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลยั ฟาฏอน,ี 2563. 36 หน้า. 1. การ์ตนู . I. รอสดี สาเมาะ, ผวู้ าดภาพประกอบ. II. ช่อื เรือ่ ง. 741.5 ISBN 978-616-7773-32-2 จัดพิมพ์โดย : คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลยั ฟาฏอนี 135/8 ม.3 ต.เขาตมู อ.ยะรัง จ.ปัตตานี 94160 Tel: 073-418610 Email: education16yiu@gmail.com พมิ พ์ท่ี : โรงพมิ พ์มติ รภาพ 5/49 ถนนเจรญิ ประดิษฐ์ ต.รูสะมิแล อ.เมอื งปัตตานี จ.ปตั ตานี 94000 Tel: 073-331429 Email: saudarapress55@gmail.com การสนับสนนุ งบประมาณ โครงการพัฒนาคุณภาพการศกึ ษาและพัฒนาท้องถน่ิ โดยมีสถาบนั อดุ มศกึ ษาเปน็ พ่เี ลี้ยง สำ� นักงานคณะกรรมการการอดุ มศกึ ษา เวบ็ ไซต์โครงการ : www.u-murabbi.com

โครงการ “กระบวนทัศน์ใหมต่ อ่ การจดั การเรียนร้ภู าษาไทยบรู ณาการอิสลาม โดยใช้ระบวนการวิจยั ในช้นั เรียน” ภาษาไทยเป็นเอกลักษณ์ประจ�ำชาติ เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมอันก่อให้เกิดความเป็นเอกภาพ และเสริมสร้างบุคลิกภาพของคนในชาติให้มีความเป็นไทย เป็นเครื่องมือในการติดต่อส่ือสารความเข้าใจ และความสมั พนั ธท์ ดี่ ตี อ่ กนั จากผลการสบื คน้ ในระบบรายงานผลการทดสอบทางการศกึ ษาแหง่ ชาติ (O-NET) ดว้ ยแผนทขี่ องประเทศไทย ปี 2561 พบวา่ ในภมู ภิ าคใตม้ เี พยี งสามจงั หวดั ชายแดนใต้ ทม่ี คี ะแนนสาระภาษาไทย อยู่ในกลุ่มตำ่� ดงั นนั้ คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ฟาฏอนี เปน็ มหาวทิ ยาลยั ในพน้ื ทมี่ คี วามจำ� เปน็ ตอ้ งรว่ มยกระดบั คณุ ภาพการศึกษาสาระภาษาไทย โดยเป็นพีเ่ ลยี้ งใหก้ ับส�ำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาปตั ตานี เขตที่ 2 และ 3 และสถานศึกษาที่อยู่ภายใต้ก�ำกบั โดยมีนวัตกรรมการจัดการเรียนรทู้ สี่ อดคลอ้ งกับความต้องการของทอ้ งถน่ิ ซึ่งหนังสือการ์ตูนภาษาไทยบูรณาการอิสลามเป็นหนังสือส่งเสริมการอ่านภาษาไทยและบูรณาการ การใชเ้ ทคโนโลยีท่เี หมาะสมกับผู้เรียน คณะผู้จัดโครงการหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือการ์ตูนเล่มนี้เป็นประโยชน์ต่อการยกระดับคุณภาพ การศกึ ษาและเพ่ิมโอกาสการเข้าถึงการศึกษาไดอ้ ย่างทวั่ ถงึ ในพื้นทจี่ ังหวดั ปตั ตานี สำ� หรบั วธิ ีใชห้ นงั สอื การต์ นู ภาษาไทยบรู ณาการอสิ ลามเลม่ นี้ ผเู้ รยี น หรอื ผปู้ กครองสามารถอา่ นและ ฟังเสียงจากเนื้อหาเพิ่มเติม โดยสามารถดาวน์โหลดแอพพลิเคช่ัน V-Player และแสกน QR-Code ของแตล่ ะบท อีกท้งั ยังมเี กมส์ท้ายบทสามารถแสกน QR-Code ผ่านแอพพลเิ คชน่ั ท่ัวไปเชน่ Line คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยฟาฏอนี ปกี ารศกึ ษา 2563

สารบัญ เรอื่ ง หน้ า 1. ชาฮาดะห์ 4 2. ละหมาด 12 3. ถือศิลอด 18 4. ซากาต 23 5. ฮัจญ์ 29 6. โควิด 34

4

1. ชาฮาดะห์ เช้าวันหน่ึ ง สองพ่ี น้ องนาดีมและนาดาม ตื่นเช้าตรู่ อย่างไม่อิดออด ด้วยความแน่ วแน่ ตั้งใจพิเศษ ทั้งสองชวนกันไป รา้ นของเล่นซ่งึ เปิดใหม่ในตลาด โดยป่ ันจักรยานคู่ใจลัดเลาะไปตาม ถนนในหมู่บ้าน ท่ามกลางอากาศเย็นสบาย แดดเจิดจ้าและท้องฟ้า แจม่ ใส ชวนให้เดก็ น้อยทงั้ สองอารมณ์ดี นาดมี และนาดามกำ� ลงั ตามหา ของเลน่ ทท่ี งั้ สองไดเ้ ฝา้ ฝนั มานาน แตต่ อ้ งอดใจไวจ้ นกวา่ จะเกบ็ เงนิ ได้ มากพอ วนั น้ี เป็นวนั ดที น่ี าดมี และนาดามเกบ็ เงนิ ไดแ้ ลว้ ความฝันของ เด็กน้ อยทงั้ สองจึงใกล้จะเป็นจรงิ นาดมี และนาดาม ป่ นั จกั รยานดว้ ยความตนื่ เตน้ จนถงึ ตลาด ในเมืองอันจอแจวุ่นวาย ทั้งสองเดินฝ่าผู้คนมากมาย ผ่านร้านรวง และแผงขายท่หี ลากหลายละลานตา แผงขายปลา เนื้ อ ไก่ และซมุ้ ขาย ผลไม้สีสันทกุ ขนาด 5

6

นาดมี และนาดาม จบั มอื เดนิ กนั ไปเพ่ือป้องกนั การพลดั หลง ท่ามกลางผู้คนท่ีจับจ่ายซอ้ื ของ ในท่ีสุดทั้งสองก็พบรา้ นขายของเล่น ซ่ึงเปิดใหม่ ประกายตาทั้งสองย่ิงทอแววสดใสกับย้ิมกว้างด้วยใจ เบิกบาน ทงั้ สองแทรกตวั ไปในรา้ นอย่างไม่ลังเล ส่องส�ำรวจของเล่น ทกุ ชนั้ วางและราวแขวนอยา่ งตงั้ ใจ จนในทส่ี ดุ ทงั้ สองกไ็ ดพ้ บของเลน่ ชน้ิ ส�ำคัญท่อี ยากได้ด้วยความดีใจ นาดมี : คุณน้ าครบั ของเล่นชน้ิ น้ี ราคาเทา่ ไรครบั พ่อค้า : หืมมม ชน้ิ น้ี หรอื ครบั ลดให้พวกหนพู ิเศษ 200 บาทเทา่ นั้ น เอาไหมครบั ลูก นาดมี : (แสรง้ หน้าเศรา้ ) แตพ่ วกเรามเี งนิ แค่ 150 บาทเองครบั ลดให้ ผมได้ไหมครบั คุณน้ า นาดาม : (กระซบิ ข้างหูนาดมี พรอ้ มสบตาอยา่ งรอ้ นรน) นาดมี เงนิ เก็บ พวกเราครบ 200 บาทน่ี นา นาดีม : (กระซบิ ตอบดว้ ยสายตาเจา้ เลห่ แ์ ละย้มิ มมุ ปาก) เอาหนะนาดาม เบา ๆ สิ เด๋ียวพ่อค้ารู้ พ่ีอยากได้ราคาถูกหน่ อย 7

นาดมี : (หนั กลบั ไปหาพอ่ คา้ ดว้ ยใบหน้าเศรา้ ) คณุ น้าครบั พวกเราเป็น แค่เด็กนั กเรยี นป.3 มเี งนิ เก็บเทา่ น้ี จรงิ ๆ นะครบั พ่อค้า : อืม เอาละเอ็นดูหนูทั้งสอง น้ าให้พิเศษจริง ๆ 150 บาท ท่ีตั้งใจเก็บเงินกันมาเท่าน้ี ในท่สี ุด นาดีมและนาดามได้ของเล่นท่ที งั้ สองอยากได้และ ชอบในราคา 150 บาท ดว้ ยความดใี จทไ่ี ดข้ องเลน่ และยงั คงมเี งนิ อยอู่ กี 50 บาท พวกเข้าทงั้ สองแบ่งปันกันเล่นอย่างสนกุ สนาน และแล้วเวลา ผา่ นไปหน่ึงสัปดาห์ นาดมี และนาดามไปมสั ยดิ ใกลโ้ รงเรยี น พรอ้ มกบั ครูและเพ่ือน ๆ ในชนั้ เรยี น ป.3 เพ่ือละหมาดซฮุ ฺรเี ป็นปกติระหวา่ งวนั ของสัปดาห์ เมอ่ื ละหมาดเสรจ็ เรยี บรอ้ ยกำ� ลงั จะกลบั โรงเรยี น ทงั้ สอง บังเอิญเจอกับพ่อค้าขายของเล่นในตลาด ทั้งสองรู้สึ กประหม่า และวติ กกงั วลอยา่ งมาก เพราะความลบั จากการไมพ่ ดู ความจรงิ ครงั้ นั้น ทำ� ให้นาดีมและนาดามรูส้ ึกผดิ 8

9

พ่อค้า : อ้าว สวดั ดีครบั คุณครู (นาดมี กบั นาดามพยายามหลบสายตา และเลย่ี งไปหลบทา้ ยแถวหลงั เพื่อน ๆ) ครูครบั ผมสนใจอยากเรยี นรู้ ศาสนาอสิ ลามครบั (นาดมี กบั นาดาม ถอนหายใจโลง่ อก เพราะทกึ ทกั ไปก่อนวา่ พ่อค้าคงจะทราบและแจ้งความจรงิ ให้ครู) ครู : ยนิ ดตี อ้ นรบั การแสวงหาความรูค้ รบั มอี ะไรใหผ้ มชว่ ยยนิ ดเี สมอครบั พ่อค้า : คือผมได้ยินคนในตลาดพูดว่า ชาฮาด้า หรอื ชะฮาดะห์ อะไร ประมาณน้ี คือค�ำอะไรหรอื ครบั ครู : อมื คอื คำ� กลา่ วเข้ารบั อสิ ลามครบั เป็นขั้นตอนแรก โดยการกลา่ ว ปฏิญาณตนต่ออัลลลอฮฺ ว่าไม่มีพระเจ้าอ่ืนใดนอกจากอัลลอฮฺเท่านั้ น และมุฮัมมัดเป็นบ่าวและศาสนาทูตของอัลลอฮฺ ในการปฏิญาณน้ี คือ การยอมรบั ยอมจำ� นนทกุ อยา่ งทเ่ี กย่ี วกบั อสิ ลาม ซง่ึ ในภาษาอาหรบั คอื ‫أَ ْشَه ُد أَ ْن لاَ إِلَهَ إِلَاّ اللهُ وأَ ْشَه ُد أَ َّن ُمَ َّم ًدا َر ُسوُل اللِه‬ ผมอยากอธบิ ายอกี สักนิดถา้ ยงั มเี วลานะครบั เน่ืองจากเวลา จะอกิ อมะฮแฺ ลว้ (ใกลล้ ะหมาด) ถา้ หากอยากเรยี นรูอ้ ยา่ งละเอยี ด เกย่ี วกบั ศาสนาอิสลาม ผมยินดีแนะน� ำไปท่บี ้านผมครบั จะได้มเี วลาพูดคุยกนั นะครบั 10

(ทันใดน้ั น นาดีมและนาดาม รู้สึ กข้ึนได้ว่าควรสารภาพ เหตกุ ารณ์ในวนั ทผ่ี า่ นไป) นาดมี : คุณน้ าครบั ยังจำ� หน้ าตาพวกเราทงั้ สองได้ไหมครบั พ่อค้า : อา้ ว พวกหนสู องคนนั้นเอง ไดข้ องเลน่ แลว้ เปน็ ไงบา้ ง สนกุ ไหมครบั นาดมี : (รูส้ ึกเสียใจอยา่ งชดั เจน น้�ำเสียงออ่ น) คือว่า คือ...เอ่อ จรงิ ๆ แล้วพวกเรามเี งนิ 200 บาท ไม่ใช่ 150 บาท ครบั นาดาม : หนขู อโทษดว้ ยคะ่ คณุ น้า ทโ่ี กหกไป และไมพ่ ยายามเตอื นพช่ี าย พวกหนรู ูส้ ึกเสียใจ หนขู อโทษจรงิ ๆ ค่ะคุณน้ า เราขอจ่ายอีก 50 บาท นะคะ ครู : หืม อะไรกนั เน้ี ยะ ใครสอนให้นั กเรยี นพูดโกหก รูไ้ หมวา่ ครูเอง เสียใจ และเป็นส่ิงท่รี า้ ยแรงในอิสลามนะครบั พ่อค้า : ไม่เป็นไรครบั ครู เอาเถอะครบั ผมให้อภัยแก่เด็กทั้งสองคน ท่ียอมรับตัวเองและมาขอโทษกัน เอาเป็นว่าพูดความจริงและขอลด จะดีกว่านะครบั ไม่น่ ารกั ถ้าจะทำ� แบบน้ี อีก โอเคไหม นาดมี และนาดาม : ขอบคุณมากค่ะ/ครบั คุณน้ า พวกเราสัญญาว่าจะ ไมม่ วี ันพูดโกหกอีกต่อไปครบั มาเล่นเกมส์ ตอบคำ�ถามกันเถอะ ! สแกนแล้วมาเรม่ิ กันเลย... 11

12

2. ละหมาด เช้าวันศุกร์ได้มาถึง บรรดามุสลิมจ�ำเป็นอย่างย่ิงต้องไป ละหมาดวนั ศุกร์ หรอื ละหมาดญุมอัตท่มี สั ยิดอย่างพรอ้ มเพรยี งกนั วันศุกร์สุดท้ายของสั ปดาห์การเรียน นั กเรียนชายทุกคน ตอ้ งไปละหมาดวนั ศกุ รท์ ม่ี สั ยดิ ใกลโ้ รงเรยี นพรอ้ มครู ทงั้ น้ี เพอื่ ฝกึ วนิ ัย และการปฏิบัติการเคารพภกั ดีต่อเอกองค์อัลลอฮฺ กรง๊ี งงงงงงงงงงงงงงงงง....ส้ินเสียงกระด่ิงดังทั่วอาคาร และสนามฟุตบอลโรงเรยี น นั กเรยี นบางส่วนหยุดการเล่น บางส่วน ยังคงว่ิงเล่น เสี ยงดังจอแจ จนครู ประกาศเรียกนั กเรียนผ่าน เครอ่ื งขยายเสียงทนั ที 13

14

ครู : “ ขณะน้ี เวลา 12 นาฬิกา 20 นาที ได้เวลาเตรียมตัวไปละหมาด ญุมอัตแล้วนะครับ ขอให้นั กเรียนชายชั้นป.3 4 5 และ 6 ตั้งแถว ให้เรยี บรอ้ ย หัวหน้ าชนั้ คุมแถวด้วยนะครบั และนั กเรยี นหญิง เตรยี ม ละหมาดท่โี รงเรยี นนะครบั ” นาดมี : ครูครบั ผมยงั สนกุ อยเู่ ลย วนั น้ีพวกเรางดไดไ้ หมครบั ละหมาด ท่โี รงเรยี นแบบผหู้ ญิง เดินไปรอ้ นกร็ อ้ น ครู : ไมไ่ ดค้ รบั นาดมี เราเป็นผชู้ าย แข็งแรงกวา่ ผหู้ ญิง เป็นผนู้ �ำ เราฝกึ และอดทนอกี นิดเดยี วเองครบั ละหมาดญุมอตั แลว้ อลั ลอฮจฺ ะรกั นาดมี นะครบั ไปครบั ไปพรอ้ มครู แถวนักเรยี นชายและครูถงึ มสั ยดิ อยา่ งเรยี บรอ้ ย ซง่ึ ครูอามนี เรยี กนักเรยี นทกุ คนมารวมตวั กนั พรอ้ มชแ้ี จงความส�ำคญั ของการละหมาด ญุมอตั และมารยาทในการฟังคุตบะห์วนั ศกุ รอ์ ยา่ งละเอยี ด เมอ่ื ถึงเวลา คอฏีบอ่านคุตบะห์ ครูท่นี ั่ งอย่ดู ้านหลังสุด สังเกตวา่ มเี ด็กชายคนหน่ึ ง ยกุ ยกิ ไปมานั่งไมน่ ่ิง หัวเราะคกิ คกั ขยบั ซา้ ยขวา และชะโงกหัวสะกดิ ชวน เพ่ือนมาเลน่ เสียงดงั เบาสลบั กนั ไป 15

เดก็ คนนั้น คอื นาดมี นั่นเอง พอ่ี าดมั ป.6 ขา้ งนาดมี ทนไมไ่ หว จึงสะกดิ เตือนนาดีม อาดมั : (กระซบิ เสียงเบา ๆ ขา้ งหูนาดมี ) นาดมี เมอื่ กค้ี รูบอกพวกเราแลว้ เวลาเขาฟังคตุ บะห์ เราตอ้ งตงั้ ใจฟัง ห้ามพดู คยุ เสียงดงั มาก จะฟ้องครู นาดีม : อา้ ว พอ่ี าดมั กค็ ยุ เหมอื นกนั น่ีไง ๆ ไมใ่ ชน่ าดมี คนเดยี วสะหน่อย! อาดมั : พ่ีเตอื น วา่ ห้ามคุย ไมไ่ ด้ชวนคุยแบบนาดีมทำ� เลยนะ นาดีม : (กระซบิ ตอบ) ฮ่าๆๆ กค็ ุยนะพ่ี ไม่ตา่ งกันเลยนะ อาดมั : (ทำ� หน้าเศรา้ พรอ้ มหันตรงยงั คอฏบี อกี คร้งั ) พ่ีไม่สนแล้ว ใช่ ไมน่ ่ า เตอื นเธอเลย เมื่อคอฏีบกล่าวคุตบะห์เรียบร้อย ครูจึงเดินเข้ามาหานาดีมและ อาดัม ส่งสัญญานด้วยทา่ ทางเพื่อให้นั กเรยี นทงั้ สองเงยี บ และแววตา จรงิ จงั ขึงขังของครู ทำ� ให้นาดีมกลับมามสี มาธกิ บั ตัวเองอีกครงั้ กอ่ น จะลุกข้ึนละหมาดสองร็อกอัตอย่างเรียบร้อย เมื่อถึงเวลากลับไปท่ี โรงเรยี น ครูจึงถามนั กเรยี นอีกครงั้ 16

ครู : อัสลามอู าลยั กมุ ครบั นั กเรยี นกอ่ นทเ่ี ราจะเดนิ ทางกลับโรงเรยี น เรามาทบทวนกันก่อนนะครบั มีนั กเรยี นคนไหนรูบ้ ้างว่า วันน้ี คอฏีบ อ่านคุตบะห์เรอ่ื งอะไร อาดัม : เรอ่ื งภกั ดีหรอื ตักวาตอ่ อัลลลอฮฺ ครบั ครู นาดีม : พ่ีรูไ้ ด้ยังไง อาดัม : ใคร ๆ ท่ตี งั้ ใจฟังกต็ อบได้ทงั้ นั้ น อัลฮัมดูลิลลาฮฺ ครู : ตั้งใจและพยายามดีมากครับอาดัม ครูให้รางวัลแก่นั กเรียนท่ี ตัง้ ใจวนั น้ี นะครบั นาดมี : (มองดว้ ยแววตาทส่ี �ำนึ ก) จรงิ สินะ ถ้าไม่เล่น ไมพ่ ูดคุย ฉันคง ทำ� ได้ วนั หลังฉันไมเ่ ล่นแล้ว ฉันอยากได้รางวัลเหมือนพ่ีด้วย มาเล่นเกมส์ ตอบคำ�ถามกันเถอะ ! สแกนแล้วมาเรม่ิ กันเลย... 17

18

3. ถือศี ลอด กลางดกึ ดนื่ ในค่ำ� คนื แรก ของเดอื นรอมฎอน ดาวชดั กระจา่ ง นอกหน้าตา่ งกบั ลมพดั กล่นิ ดอกสัตบรรณทวั่ หมบู่ า้ น นาดมี และนาดาม นอนหลับสบายบนเตียงน่ ุมของทั้งสอง ท่ามกลางฝันดีในค่�ำคืน อันประเสริฐ ทั้งสองได้ยินเสี ยงตะกุกตะกัก เสี ยงโลหะกระทบ เสียงจานกระเบื้อง และกล่ินหอมอันคุ้นเคย นาดีมจมกู ฟุดฟิด ตาปรอื เดินสะลึมสะลือก่ึงฝันก่ึงต่ืน ดึงแขนน้ องสาวลกุ เดินลงจากห้องนอน ไปตามกล่ินหอม และเสี ยงพูดคุยในครัวอย่างอดใจไม่ได้ ทั้งสอง ขย้ีตาพลันทนั ที ท่เี ห็นแสงไฟในครวั แม่ก�ำลังเจียวไข่หอมฟุ้งทวั่ บ้าน กับผัดไก่ของโปรดของทุกคนในบ้าน ส่ วนพ่อก�ำลังอ่านอัลกุรอาน อยา่ งชา้ ๆ ชดั ๆ ดว้ ยความไพเราะ ทงั้ สองฉงนฉายชดั ในแววตา หันหน้า สบตางงงนั กนั ทงั้ คู่ ทงั้ ๆ ท่ยี ังไม่เชา้ สักหน่ อย ทำ� ไมแม่รบี ทำ� กบั ข้าว และพ่ออ่านอัลกรุ อานแล้ว 19

นาดีม : แมค่ รบั ทำ� ไมคืนน้ี คุณแม่ทำ� กบั ข้าวเรว็ จัง ส่วนคุณพ่อก็อ่าน อัลกรุ อานตอนน้ี ครบั แม่ คุณแม่ : (ย้มิ ตอบและสบตาลูก กอ่ นหันไปผดั ไกอ่ ยา่ งขะมกั เขมน้ ) คณุ พอ่ : (วางอลั กรุ อานพบั ปดิ ลงบนโตะ๊ ) น่ีพวกเราไมร่ ูอ้ ะไรอกี หรอลกู นาดมี /นาดาม : อะไรหรอื ครบั /คะพ่อ พ่อ : คืนน้ี เป็นคืนท่ี 1 ของเดือนอันประเสริฐท่ีสุด ดีเย่ียมท่ีสุด ในอิสลามยังไงละ แม่ : เดือนรอมฎอนยังไงล่ะลกู นาดมี : จ�ำได้แล้วครับแม่ (น้� ำเสี ยงดีใจและตื่นเต้น) พวกเราจะได้ จดุ พลดุ อกไมไ้ ฟ เอย้ ! ละหมาด ละศีลอด กบั ขา้ วอรอ่ ย ๆ ไกย่ า่ งในตลาดนั้น ด้วยครบั นาดาม : หนจู ะขอถือศี ลอดด้วยคะแม่ หนอู ยากละหมาดกับเพื่อน ๆ ท่มี ัสยิด แล้วหนกู ็อยากกนิ อาหารอรอ่ ย ๆ ตลอดเดือน และใส่ชุดรายอ สวย ๆ ค่ะแม่ แม่ : เอ...แล้วเราถือศีลอดไปทำ� ไมนะลูก เหน่ื อยด้วย หิวด้วย น้� ำกด็ ื่ม ไมไ่ ด้สักหยด สองพ่ีน้ องทะเลาะกนั ไมไ่ ด้ แล้วยังมลี ะหมาดตะรอเว้ยี ะ ยืนเม่อื ยขาอีก 20

นาดีม : เพราะอัลลอฮฺสั่งใชไ้ งครบั แม่ นาดาม : เพราะวา่ หนอู ยากเป็นทร่ี กั ของอลั ลอฮฺ หนจู งึ ทำ� ตามทอ่ี ลั ลอฮฺ สั่ งค่ะแม่ พ่อ : ดีมากลกู กอ่ นอื่นลกู ๆ นาดีม นาดาม ตอ้ งเนี ยต ตัง้ เจตนาให้ดี นะครบั ว่าจะถือศีลอดน้ี เพื่อพระองค์อัลลอฮฺและประทานความดีงาม แกล่ กู แม่ : แล้วลกู ๆ ทำ� ได้ไหม นาดมี : ผมจะลองดกู อ่ นนะครบั แม่ แตผ่ มวา่ ผมทำ� ไดค้ รบั อนิ ชาอลั ลอฮฺ นาดาม : หนจู ะแข่งกบั พ่ีนาดีม หนวู ่าหนตู ้องชนะแน่ ๆ ฮ่า แม่ : เย่ียม งนั้ รออะไรอีกหละ ได้เวลาทานอาหารซาโฮรแล้วจ้ะ เดียว อาหารจะเย็นไม่อรอ่ ยนะ พ่อ : ลกู ๆ อยา่ ลมื ตงั้ เจตนา บอกกบั อลั ลอฮดฺ ี ๆ วา่ พวกเราจะถอื ศีลอด พรุง่ น้ี เพ่ืออัลลอฮฺ นาดมี /นาดาม : ได้ค่ะ/ครบั พ่อ 21

ครั้นเมื่อถึงเวลาอาซานซุบฮี พ่อจึงพานาดีมไปละหมาด ท่ีมัสยิดด้วย ส่วนนาดามละหมาดซุบฮีพรอ้ มกับแม่ เมื่อพ่อและนาดีม ละหมาดเสรจ็ เรยี บรอ้ ยและกลบั มาถงึ บา้ น พ่อกต็ งั้ วงฮาลาเกาะห์ หรอื ศึกษาอัลกรุ อานพรอ้ มการตัรบียะห์ในครอบครวั พ่อ : ในเดือนรอมฎอน เมื่อเราตั้งเจตนาบอกกับอัลลอฮฺแล้ว ไม่มี ชยั ฏอนแล้ว เราย่ิงต้องห่างไกลส่ิงท่อี ัลลอฮฺทรงห้าม และปฏิบัติส่ิงท่ี อัลลอฮฺทรงใช้ ซ่ึงส่ิ งท่ีส� ำคัญท่ีสุดอย่าลืมดุอาอฺ และขออภัยโทษต่อ เอกองค์อัลลอฮฺมาก ๆ นะรูไ้ หม นาดีม : อินชาอัลลอฮฺ จะพยายามเตม็ ท่ี ครบั พ่อ นาดาม : หนอู ยากให้อลั ลอฮรฺ กั หนู และรกั พอ่ กบั แมด่ ว้ ย หนจู ะตงั้ ใจคะ่ พ่อ : เย่ียมมาก พ่อจะดุอาอฺให้ลูกรกั ทงั้ สองเชน่ เดียวกนั มาเล่นเกมส์ ตอบคำ�ถามกันเถอะ ! สแกนแล้วมาเรม่ิ กันเลย... 22

23

4. ซากาต “เอ้ก อี เอ้ก เอ้ก” เสียงไก่ขันและนกรอ้ งเจอื้ ยแจว้ “จ๊บิ จ๊บิ ” เสียงใสดงั กงั วาลคลอเสียงลมพัดยอดข้าวในทงุ่ นายามเชา้ อยา่ งสดชน่ื นาดมี และนาดาม หลงั ละหมาดซบุ ฮีไดอ้ า่ นอลั กรุ อาน และรบั ประทาน อาหารเชา้ เรยี บรอ้ ยแลว้ พ่อกบั แมก่ อ็ นญุ าตให้ทงั้ สองไดอ้ อกกำ� ลงั กาย เลน่ สนกุ และเรยี นรูธ้ รรมชาตไิ ปกบั เพื่อน ๆ ในวนั หยดุ ทงั้ สองว่งิ แข่ง ลงจากหมบู่ า้ น ลดั เลาะตามคนั นาผนื กวา้ งกบั เพ่ือน ๆ อยา่ งสนกุ สนาน จนกระทงั่ ถึงจดุ หมายท่นี ั ดพบท่ตี ้นมะมว่ งยักษ์สุดปลายนา ทงั้ สองและเพื่อน ๆ พักให้หายเหน่ือยใตต้ น้ มะมว่ ง กอ่ นจะ เรม่ิ เลน่ กนั ตอ่ ไป นาดมี และนาดามเห็นลงุ เกบ็ ขยะกบั รถเข็น ในรถเข็น มีขยะพลาสติก ขวดน้� ำ อลูมิเนี ยม เหล็ก และส่ิงของต่าง ๆ จ�ำนวน มากมาย นาดีมสงสั ยใคร่รู้ ขยะพวกน้ี เก็บไปท�ำอะไรกันนะ ท่ีบ้าน นาดีมเองกเ็ ห็นแม่แยกขยะเป็นกอง ๆ กอ่ นน� ำไปท้งิ แต่ลุงคนน้ี กำ� ลัง เกบ็ ข้ึนมา นาดมี และนาดามจงึ ตดั สินใจแยกกบั เพื่อน ๆ และว่งิ พ่งุ ตรง ไปหาลุง พรอ้ มกบั ถามว่า 24

นาดมี : อสั ลามอู าลยั กมุ ครบั คุณลงุ ขยนั จงั มาเกบ็ ขยะในทงุ่ นา ผมไม่ เคยเห็นใครเก็บมากอ่ นเลยครบั ลงุ ลงุ : วาอาลัยกมุ ุสลาม น่ี นะเหรอ ไม่ใชข่ ยะนะลกู (นาดามทย่ี นื สังเกตพ่ีชายอยนู่ าน อยากรูเ้ ชน่ เดยี วกนั จงึ ถามวา่ ) นาดาม : อา้ ว ไมใ่ ชข่ ยะหรอื คะลงุ ทบ่ี า้ นพวกเรารวบรวมไปทง้ิ แมบ่ อกวา่ มันคือขยะ นาดีม : (ดว้ ยเสียงฉงน) ใช่ ๆ มันไมใ่ ชข่ ยะ แล้วมนั คืออะไรครบั ลงุ ลงุ : น่ี คือเงนิ ต่างหาก นาดาม : เราเพ่ิงเรยี นเรอ่ื งเงนิ ในวชิ าคณิตศาสตร์ ป.3 เงนิ ของคุณลงุ ไมเ่ หมอื นท่คี รูอามนี สอนเลยค่ะ ลงุ : ฮา่ ๆ ๆ ไมต่ อ้ งเชอ่ื ลงุ กอ่ นนะลกู มาสิ ตามลงุ มา วา่ ส่ิงของพวกน้ี คือเงินจริง ๆ ลุงจะพิสูจน์ ให้ดู แต่ระหว่างทางไปขอให้พวกหนเู ก็บ พลาสตกิ ขวดน้� ำ อลมู เิ นี ยม และเหล็กด้วยนะลูก 25

นาดาม : ไดค้ ะ่ ลงุ เดย๋ี วพวกเราจะตามลงุ พรอ้ มจะชว่ ยลงุ เกบ็ ให้ (นาดมี และนาดาม กช็ ว่ ยลงุ ตามทล่ี งุ บอกทกุ อยา่ ง เพื่อพิสูจน์วา่ จรงิ หรอื ไม่ ทล่ี ุงบอกวา่ มันคือเงนิ ) หน่ึ งชวั่ โมงผ่านไป พลาสติก ขวดน้� ำ เหล็ก และอลมู เิ นียมตา่ ง ๆ เตม็ รถเข็น หลงั จากนั้น ลงุ พาเดก็ ๆ ไปทห่ี มบู่ า้ น เเห่งหน่ึ ง) นาดมี : ลุงครบั พวกเรามาท่นี ่ี ทำ� ไมครบั ลงุ : เด๋ียวจะได้รูเ้ องลูก สังเกตดี ๆ นะ ส่ิงของท่ีพวกหนทู ุกคนเก็บ มันจะกลายเป็นเงนิ ฮ่า ๆ ๆ ณ หมู่บ้านนั้ น เป็ นหมู่บ้านท่ีสะอาดสะอ้าน มีทุ่งนา เชน่ เดยี วกนั แตไ่ มม่ ขี ยะแมแ้ ตช่ น้ิ เดยี ว เดก็ ๆ รูส้ ึกไดถ้ ึงความแตกตา่ ง ของหมู่บ้านพวกเขาเองและท่ีน่ี ลุงพาเด็กทุกคนไปยังจุดรบั แลกขยะ ของชุมชน อาคารนั้ นใหญ่โตโอ่อ่า มีผู้คนขนของมาแลกเงินเข้าแถว อยา่ งมวี นิ ั ย ทกุ คนเห็นลงุ ย่นื พลาสตกิ เข้าเครอ่ื งชงั่ อัตโนมตั เิ จา้ เครอ่ื ง หนุ่ ยนตน์ ้ีแสดงเลขบนหน้าจออยา่ งชดั เจน กอ่ นกลนื พลาสตกิ ไป 26

และทนั ใดนั้ น มีเสียง “ต้ดิ ๆ ๆ ขอบคุณค่ะ ขยะของทา่ นมีค่ะ เกบ็ แยก น� ำมาให้เราแปรรูป เพื่อโลกของเราท่ีน่ าอยู่ข้ึน รักษ์โลกต้องงดใช้ พลาสตกิ และแยกขยะทกุ วนั ...ขอบคณุ คะ่ คณุ ไดร้ บั คา่ แลกเปลย่ี น 450 บาท” และใบเสรจ็ ออกมาพรอ้ มเรยี บรอ้ ย นาดีมและนาดามพวกเรา เข้าใจแล้วครบั /ค่ะลุง ลงุ : พวกหนู เข้าใจหรอื ยงั บางครงั้ ส่ิงทพ่ี วกเราคิดอาจจะตรงกนั ข้าม ส่ิงท่พี วกเราเข้าใจก็ได้ เอาล่ะ พวกหนเู ป็นนั กเรยี นใชไ่ หม นาดาม : ใชค่ ะ่ พวกเราเปน็ นักเรยี น อยรู่ ะดบั ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 แลว้ คะ่ นาดีม : ลงุ ครบั แล้วลงุ ทำ� อาชพี อะไรครบั ลงุ : ลุงทำ� อาชพี ค้าขายอย่ใู นตวั เมอื ง นาดาม : แล้วทำ� ไมลุงมาเก็บขยะ เฮ้ย! ไม่ใช่ มาเกบ็ พลาสตกิ ขวดน้� ำ อลูมิเนี ยม และเหล็ก ต่าง ๆ ในท่ามกลางทุ่งนาด้วยค่ะ ทั้ง ๆ ท่ีลุง มเี งนิ เยอะแล้ว ลงุ : เพราะวา่ ลงุ จะให้หมบู่ า้ นของเราสะอาด ตอนน้ีกย็ งั มขี ยะอกี เดย๋ี ว ลงุ ตอ้ งเก็บขยะรอบท่สี องอีก (ลุงหัวเราะ) 27

นาดมี : ไมเ่ ปน็ ไรครบั ลงุ ลงุ ไมต่ อ้ งเกบ็ แลว้ ครบั เดย๋ี วพวกเราจะเกบ็ เองครบั ลงุ : เอาเถอะ พวกเธอเป็นนั กเรียน ถือว่ามีสิ ทธ์ิได้รับซากาต วันน้ี พวกเราโชคดี เพราะลงุ จะใหซ้ ากาต เพอ่ื พวกเรา ไปซอ้ื อปุ กรณ์การเรยี น นาดาม : ขอบคุณมากค่ะลุง ท่ีให้ซากาตแก่พวกหนู ขอให้อัลลอฮฺ ตอบแทนส่ิงท่ดี ีกว่าคะ ลงุ : ลงุ เองก็ขอบใจพวกเราเชน่ กันท่ชี ว่ ย ลุงเกบ็ ขวด พลาสติก และเหล็กต่าง ๆ มาเล่นเกมส์ ตอบคำ�ถามกันเถอะ ! สแกนแล้วมาเรม่ิ กันเลย... 28

29

5. ฮจั ญ์ ไดย้ นิ เสียงประกาศ กรง๊ิ ๆ ๆ ๆ ถงึ เวลากจิ กรรมของนักเรยี น ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 ครู : อัสลามูอาลัยกุมครับ นั กเรียนชั้นประถมศึ กษาปีท่ี 3 ทุกคน ซ่ึงเวลาน้ี ถึงชั่วโมงกิจกรรมของนั กเรียน ขอให้นั กเรียนชั้นประถม ศึกษาปีท่ี 3 รวมตวั กนั ท่หี น้ าเสาธง ซง่ึ นักเรยี นชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 รูส้ ึกมคี วามสขุ พอถงึ เวลา ทำ� กิจกรรมมเี สียง เฮฮา ตามประสาวยั อายุ 9 ขวบ (แตอ่ ย่างไรก็ตาม เพ่ือน ๆ รูส้ ึกแปลก ๆ พอเห็นกล่องส่ีเหล่ียมขนาดใหญ่) นาดีม : เธอพอจะทราบไหมว่า ครูจะท�ำกิจกรรมอะไร ฉั นคิดว่าครู อาจจะเล่นกิจกรรมปีนป่ายบนกล่องส่ีเหล่ียมใครข้ึนก่อนคนนั้ นชนะ ฮ่า ๆ ๆ 30

นาดาม : ถ้าเป็นแบบนั้ น ดีมาก พวกเราสนกุ แน่ เลย ฮ่า ๆ อย่างไร ก็ตามนั กเรียนส่ วนใหญ่ ก�ำลังรู้สึ กสงสั ยว่าครู เตรียมกิจกรรมอะไรกับนั กเรียน 5 นาทีผ่านไปคุณครู ได้มาถึง ท่หี น้ าเสาธง ครูอามนี : เอาละนั กเรยี นทกุ คน วนั น้ี ครู มกี จิ กรรม เรอื่ ง ฮัจญ์ นาดมี : การทำ� ฮัจญ์มคี วามส�ำคัญอย่างไรครบั อามีน : การท�ำฮั จญ์ คื อ หลั กการอิ สลามอั นดั บท่ี 5 หากใครมี ความสามารถในด้านการเงนิ สติปัญญา และรา่ งกาย ถือว่าอยู่ในขั้น บังคับ อย่างไรกต็ าม หากมุสลิมทา่ นใดไมม่ คี วามสามารถ การทำ� ฮัจญ์ ถือวา่ ไม่บังคับส�ำหรบั เขา นาดาม : กล่องส่ีเหล่ียมน้ี คืออะไรคะ ครูอามนี : น่ี คือภาพจ�ำลองของกะบะฮ์ ครบั นั กเรยี น 31

นาดีม : ผมเคยเห็นแล้วครบั ครู มีคนจ�ำนวนมากมาย ก�ำลังเดินรอบ กะบะฮ์ ครูอามีน : ใชเ่ ลยครับนั กเรียน ส่ิ งนั้ นเขาเรียกว่า การฏอวาฟ นาดีม รูไ้ ด้อย่างไรครบั หรอื วา่ เคยไปประเทศซาอุดีอาระเบียแล้วหรอื ครบั นาดมี : ยังครบั ผมดูในทวี ีครบั ครู นาดาม : ครูคะ ฏอวาฟ คืออะไร ครูอามีน : ฏอวาฟ คือ การเดิน เวียนรอบกะบะฮ์เจด็ ครงั้ ในพิธฮี ัจญ์ หรอื พธิ อี มุ เราะห์ครบั นักเรยี นครบั พรุง่ น้ี คอื วนั อารอฟะห์ มใี ครอยาก ได้ผลบญุ เเละล้างบาปในหน่ึ งปีท่ผี า่ นมา เเละหน่ึ งปีข้างหน้ า นักเรียน : (นักเรยี นทกุ คนยกมอื ) ผม/หนอู ยากได้ครบั /ค่ะครู ครูอามนี : งา่ ยนิ ดเดียว นั กเรยี นแค่ถือศีลอด ดูอาอฺ เเละขออภยั โทษ ต่ออัลลอฮฺให้มากในวันอารอฟะห์ หรือพรุ่งน้ี ซ่ึงท่ีท่านนบีส่ งเสริม การถือศี ลอดในวันอารอฟะห์นั้ น ส� ำหรับผู้ท่ีไม่ไปประกอบพิธีฮัจญ์ เท่านั้ น เเต่ส� ำหรับผู้ท่ีไปประกอบพิธีฮัจญ์ ท่านนบีไม่อนุญาตให้ ถือศิ ลอดครับ เพราะท่านนบีเคยบอกว่าเเท้จริงท่านนบีได้ห้าม การถือศีลอด วันอารอฟะห์ท่ที งุ่ อารอฟะห์ 32

นาดมี : ครูครบั ทงุ่ อารอฟะห์คืออะไรครบั ครูอามนี : ทงุ่ อารอฟะห์ คือเป็นสถานท่แี ห่งหน่ึ ง จะมผี คู้ นมาทำ� ฮัจญ์ จากทวั่ ทกุ มมุ โลกมารวมตวั กนั ในวันท่ี 9 เดือนซุลฮิจญะฮฺ เพ่ือทำ� วุกฟุ ถอื วา่ เปน็ หวั ใจหลกั ของการทำ� ฮจั ญ์ เพราะทา่ นนบบี อกวา่ การทำ� ฮจั ญน์ ั้น คือการอารอฟะห์ ฉะนั้ นหากคนใดก็ตามท่ีไปท�ำฮัจญ์ แต่ไม่ไปท่ี ทงุ่ อารอฟะห์ ซ่งึ การทำ� ฮัจญ์ของเขาถือวา่ ไมส่ มบูรณ์เลยครบั นาดมี : ผมโตข้ึนอยากไปทำ� ฮัจญ์มากครบั เเตพ่ รุง่ น้ี ผมขอถือศีลอดใน วนั อารอฟะห์กอ่ น เพราะผมเองเคยทำ� ให้พ่อแม่ ครู และเพ่ือน ๆ เสียใจ ด้วยครบั ครูอามนี : นักเรยี นครบั หากนักเรยี นทำ� ผดิ กบั มนษุ ยด์ ว้ ยกนั แทจ้ รงิ แลว้ นอกจากนั กเรยี นต้องขออภยั โทษตอ่ เอกองค์อัลลอฮฺแล้ว แตน่ ั กเรยี น ตอ้ งขออภยั ต่อมนษุ ย์เชน่ กันครบั นาดมี : เข้าใจแล้วครบั ครู ต่อไปผมจะไม่ทำ� บาปอีกแล้วครบั มาเล่นเกมส์ ตอบคำ�ถามกันเถอะ ! สแกนแล้วมาเรม่ิ กันเลย... 33

34

6. โควิด เชา้ วนั หน่ึงนาดมี และนาดามไดเ้ ดนิ ทางไปโรงเรยี น ซง่ึ คาบแรก ของเชา้ วันน้ี คือ วิชาอิสลามศึกษา ครูอามีนได้เปิดประเด็นการเรยี น การสอนด้วยซูเราะห์อัลฟาตีฮะห์ และหลังจากนั้ นครูอามีน ได้พูดคุย เรอื่ งโรคระบาดโควดิ ใหก้ บั นักเรยี นฟงั วา่ “โรคโควดิ เปน็ ซนุ นะหต์ ลุ ลอฮฺ ท่ีพระองค์ได้ประทานลงมาบนโลกใบน้ี เม่ือใดท่ีเกิดความอธรรมและ มีแหล่งอบายมุขบนโลกดุนยา” นาดมี : ซุนนะห์ตุลลอฮฺ หมายถึงอะไรหรอื ครบั ครู ครูอามนี : ซนุ นะห์ตุลลอฮฺ คือ การกำ� หนดแนวทางของอัลลอฮฺครบั นาดาม : แล้วมีวธิ เี อาชนะโรคโควิดน้ี ไหมคะครู ครูอามีน : มคี รบั นั กเรยี น แล้วมใี ครรูบ้ ้างไหมว่า วิธเี อาชนะโรคโควดิ มีทงั้ หมดก่ขี ้อเอ่ย นาดมี : ผมไมร่ ูค้ รบั ครู ฮ่า ๆ ครูอามนี : แล้วนาดามหละ รูไ้ หมเอ่ย นาดาม : หนกู ็ไม่รูเ้ หมอื นกนั คะครู 35

ครูอามนี : การเอาชนะโรคระบาดโควดิ มที งั้ หมด 10 ขอ้ ดว้ ยกนั นักเรยี น ท่รี กั ทกุ คน มดี ังน้ี นะครบั 1. เชอ่ื มนั ในเกาะฎออ์ เกาะดัร ของอัลลอฮฺ 2. อดทนพรอ้ มกล่าวค�ำว่าอินนาลิลลาฮฺ วาอินนาอิลัยฮิ รอญิอูน 3. ขอดุอาร์ 4. เชอ่ื ฟังและประพฤติดีตอ่ บิดามารดา 5. พยายามหาวิธรี กั ษา 6. หมนั่ บรจิ าคทาน 7.พักผอ่ นให้เพียงพอ 8. รำ� ลึกถึงอัลลอฮฺให้มาก 9.คิดบวกต่ออัลลอฮฺ 10. สั่งใชใ้ นความดี ห้ามปรามในความชวั่ ปิดสถานท่อี บายมขุ นาดมี และนาดาม : ครูเยอะมากเลย ฮ่า ๆ ครูอามนี : ใชค้ รบั เยอะมาก แตท่ งั้ หมดนั้นเป็นส่ิงทว่ี ายบิ ส�ำหรบั เราใน การปฏบิ ตั ติ ามในชว่ งโรคระบาด และในชวี ติ ประจำ� วนั ของเรา ครูขอดอุ าร์ ให้พวกเราทกุ คนปฏบิ ตั อิ ยา่ งเครง่ ครดั และให้ปลอดภยั จากโรคโควดิ กันทกุ ๆ คนนะครบั 36